Analiza sytuacji na rynku pracy w Województwie Warmińsko-Mazurskim w 2014 roku

Transkrypt

1 ZARZĄD WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO Analiza sytuacji na rynku pracy w Województwie Warmińsko-Mazurskim w 2014 roku Olsztyn 2015 Strona 1

2 SPIS TREŚCI WSTĘP... 4 DEFINICJE I OBJAŚNIENIA MAKROOTOCZENIE RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W 2014 ROKU STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI SZKOLNICTWO PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ PRODUKT KRAJOWY BRUTTO LICZBA ORAZ STRUKTURA PRACUJĄCYCH BEZROBOCIE I RYNEK PRACY WEDŁUG BADAŃ AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI (BAEL) WYNAGRODZENIA ZATRUDNIENIE ORAZ WYNAGRODZENIA W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW BEZROBOCIE REJESTROWANE W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM POZIOM BEZROBOCIA STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W 2014 ROKU ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN DOTYCZĄCYCH ZAKŁADU PRACY STRUKTURA REGIONALNEGO BEZROBOCIA W 2014 ROKU BEZROBOTNI WG PŁCI BEZROBOTNI WG WIEKU BEZROBOTNI WG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA BEZROBOTNI WG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY BEZROBOTNI WG STAŻU PRACY BEZROBOTNI WG MIEJSCA ZAMIESZKANIA BEZROBOTNI Z PRAWEM DO ZASIŁKU BEZROBOTNI WG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY OFERTY ZATRUDNIENIA I PODJĘCIA PRACY OFERTY PRACY PODJĘCIA PRACY AKTYWNE FORMY PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU FINANSOWANE Z FUNDUSZU PRACY ZATRUDNIENIE BEZROBOTNYCH SUBSYDIOWANE Z FUNDUSZU PRACY INNE USŁUGI I INSTRUMENTY RYNKU PRACY SŁUŻĄCE AKTYWIZACJI BEZROBOTNYCH EFEKTYWNOŚĆ ZATRUDNIENIOWA USŁUG I INSTRUMENTÓW RYNKU PRACY SŁUŻĄCYCH AKTYWIZACJI BEZROBOTNYCH ŚRODKI FUNDUSZU PRACY ROZDYSPONOWANIE ŚRODKÓW FUNDUSZU PRACY ŚRODKI ALGORYTMICZNE (W TYM REZERWA WOJEWÓDZKA), REZERWA MINISTRA WYDATKOWANIE ŚRODKÓW FUNDUSZU PRACY SAMORZĄDY POWIATOWE PROJEKTY LOKALNE OPRACOWYWANE I REALIZOWANE PRZEZ POWIATOWE URZĘDY PRACY, FINANSOWANE Z REZERWY FUNDUSZU PRACY POZOSTAJĄCEJ W GESTII MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ DZIAŁANIA W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO (EFS) PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI (PO KL) STAN REALIZACJI NA KONIEC 2014 ROKU PROJEKT SYSTEMOWY WSPARCIE DORADZTWA ZAWODOWEGO I POŚREDNICTWA PRACY W WUP W OLSZTYNIE W RAMACH PODDZIAŁANIA PO KL POMOC TECHNICZNA PO KL INNE DZIAŁANIA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W OLSZTYNIE POŚREDNICTWO PRACY POŚREDNICTWO PRACY W RAMACH SIECI EURES PONADPOWIATOWE POŚREDNICTWO PRACY REALIZACJA ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z KOORDYNACJI SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W ZAKRESIE ŚWIADCZEŃ DLA BEZROBOTNYCH Strona 2

3 8.3. PROWADZENIE REJESTRU AGENCJI ZATRUDNIENIA ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW PROWADZENIE REJESTRU INSTYTUCJI SZKOLENIOWYCH ORGANIZOWANIE I KOORDYNOWANIE ROZWOJU USŁUG PORADNICTWA ZAWODOWEGO I INFORMACJI ZAWODOWEJ (CIIPKZ) WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W OLSZTYNIE WILEŃSKA TERYTORIALNA GIEŁDA PRACY KOMISJA DS. PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ POLSKO ROSYJSKIEJ RADY DS. WSPÓŁPRACY REGIONÓW RP Z OBWODEM KALININGRADZKIM FR WSPÓŁPRACA Z AGENCJĄ DS. ZAPEWNIENIA PRACY LUDNOŚCI OBWODU KALININGRADZKIEGO PROJEKT WARMIA I MAZURY OBWÓD KALININGRADZKI. PRACUJĄC PONAD PODZIAŁAMI WSPÓŁPRACA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY Z POWIATOWYMI URZĘDAMI PRACY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO ROZWÓJ ZAWODOWY PRACOWNIKÓW KONWENT DYREKTORÓW WOJEWÓDZKICH URZĘDÓW PRACY WSPÓŁDZIAŁANIE WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY Z WOJEWÓDZKĄ RADĄ ZATRUDNIENIA FUNDUSZ GWARANTOWANYCH ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU REGIONALNEGO PLANU DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA 2014 ROK REALIZACJA CELÓW RPD MONITORING WSKAŹNIKÓW RPD PODSUMOWANIE Strona 3

4 WSTĘP Przedstawiony materiał opisuje sytuację na regionalnym rynku pracy w 2014 roku. W latach publiczne służby zatrudnienia działały w obliczu niestabilnej sytuacji gospodarczospołecznej, która miała swoje odzwierciedlenie również na rynku pracy. Okres ten charakteryzował się systematycznym wzrostem zarówno liczby osób bezrobotnych, jak i stopy bezrobocia. Na jego koniec w grudniu 2013 roku w województwie warmińsko-mazurskim zarejestrowanych było 115,9 tys. bezrobotnych, a stopa bezrobocia była na bardzo wysokim poziomie i wyniosła 21,6%. Ze zgromadzonych danych na koniec 2014 roku można wnioskować o poprawie sytuacji na rynku pracy. Wynika z nich, iż poziom bezrobocia rejestrowanego ukształtował się na poziomie 98,1 tys., a stopa bezrobocia wyniosła 18,9%. Niniejsze opracowanie zawiera: ogólną charakterystykę makroekonomicznego otoczenia rynku pracy w województwie warmińsko-mazurskim w 2014 roku; analizę zmian w obszarze bezrobocia w 2014 roku; opis działań na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji bezrobotnych, podejmowanych w 2014 roku; charakterystykę najważniejszych działań Wojewódzkiego Urzędu Pracy w 2014 roku; opis wyników monitoringu Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia w Województwie Warmińsko-Mazurskim w 2014 roku. W materiale wykorzystano dane Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie, Urzędu Statystycznego w Olsztynie, sprawozdawczość MPiPS-01 o rynku pracy, MPiPS-2 o przychodach i wydatkach z Funduszu Pracy, dane Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie oraz Powiatowych Urzędów Pracy Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Informacje i dane makroekonomiczne pochodzą z publikacji Głównego Urzędu Statystycznego (GUS). Ze względu na fakt, iż dane te są agregowane dla różnych okresów, w niniejszym opracowaniu przyjęto zasadę podawania danych jak najbardziej aktualnych, zgodnych z informacjami zawartymi w publikacjach GUS. Strona 4

5 DEFINICJE I OBJAŚNIENIA Wyjaśnienie podstawowych pojęć i zagadnień zostało przygotowane w oparciu o Ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r., poz. 149.) zwana dalej ustawą, jak również Słownik pojęć stosowanych w badaniach statystycznych statystyki publicznej. Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) Podstawę prawną badania stanowi Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz. U. z 1995 r. Nr 88, poz. 439 z późniejszymi zmianami). Prowadzone jest w cyklu kwartalnym, metodą obserwacji ciągłej (ruchomy tydzień badania). Zostają nim objęte osoby w wieku15 lat i więcej, będące członkami wylosowanych gospodarstw domowych. Podstawę metodologii BAEL stanowią definicje ludności aktywnej zawodowo, a więc pracujących i bezrobotnych, zalecane do stosowania przez Międzynarodową Organizację Pracy oraz EUROSTAT, dla zapewnienia porównywalności danych w skali międzynarodowej. Badanie ma na celu uzyskanie informacji o wielkości i strukturze zasobów roboczych, a jego wyniki stanowią komplementarne źródło danych, wobec informacji uzyskiwanych z rejestrów powiatowych urzędów pracy. Wyniki BAEL służą do analizy sytuacji na rynku pracy, przede wszystkim do: określenia bilansów siły roboczej, w oparciu o trzy podstawowe kategorie ludności: pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo; analizy struktury zatrudnienia według cech zawodowych i społeczno-demograficznych; oceny zmian natężenia bezrobocia w ujęciu przestrzennym; charakterystyki społeczno-demograficznej bezrobotnych. Bezrobotny według BAEL to osoba w wieku od 15 do 74 lat, która spełniła jednocześnie trzy warunki: w okresie badanego tygodnia nie była osobą pracującą; aktywnie poszukiwała pracy w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni tydzień badany); była gotowa podjąć pracę w ciągu 2 tygodni następujących po badanym tygodniu. Do bezrobotnych zalicza się także osoby, które nie poszukiwały pracy, ponieważ miały pracę załatwioną i oczekiwały na jej rozpoczęcie przez okres nie dłuższy niż 3 miesiące oraz były gotowe tę pracę podjąć. Bezrobotny według ustawy to osoba, która bezpośrednio przed rejestracją jako bezrobotna była zatrudniona nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres co najmniej 6 miesięcy, oraz osobę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 3 i 4, niezatrudnioną i niewykonującą innej pracy zarobkowej, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub w danej służbie albo innej pracy zarobkowej albo jeżeli jest osobą niepełnosprawną, zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy, nieuczącą się w szkole, z wyjątkiem uczącej się w szkole dla dorosłych lub przystępującej do egzaminu eksternistycznego z zakresu programu nauczania tej szkoły lub w szkole wyższej, gdzie studiuje na studiach niestacjonarnych, zarejestrowaną we właściwym dla miejsca zameldowania stałego lub czasowego powiatowym urzędzie pracy oraz poszukującą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli: ukończyła 18 lat, nie osiągnęła wieku emerytalnego, o którym mowa w art. 24 ust. 1a i 1b oraz w art. 27 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej, renty rodzinnej w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę albo po ustaniu zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, zaprzestaniu prowadzenia pozarolniczej działalności, nie pobiera nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego, świadczenia rehabilitacyjnego, zasiłku chorobowego, zasiłku macierzyńskiego lub zasiłku w wysokości zasiłku macierzyńskiego, nie nabyła prawa do emerytury albo renty z tytułu niezdolności do pracy, przyznanej przez zagraniczny organ emerytalny lub rentowy, w wysokości co najmniej najniższej emerytury albo renty z tytułu niezdolności do pracy, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), nie jest właścicielem lub posiadaczem samoistnym lub zależnym nieruchomości rolnej, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.), o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych przekraczającej 2 ha przeliczeniowe, nie uzyskuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym z działów specjalnych produkcji rolnej, chyba że dochód z działów specjalnych produkcji rolnej, obliczony dla ustalenia podatku dochodowego od osób fizycznych, nie przekracza wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 2 ha przeliczeniowych ustalonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o podatku rolnym, lub nie podlega ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w takim gospodarstwie, nie złożyła wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej albo po złożeniu wniosku o wpis: zgłosiła do ewidencji działalności gospodarczej wniosek o zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej i okres zawieszenia jeszcze nie upłynął, albo nie upłynął jeszcze okres do, określonego we wniosku o wpis do ewidencji działalności gospodarczej, dnia podjęcia działalności gospodarczej, nie jest osobą tymczasowo aresztowaną lub nie odbywa kary pozbawienia wolności, z wyjątkiem kary pozbawienia wolności odbywanej poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego, Strona 5

6 nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za pracę, z wyłączeniem przychodów uzyskanych z tytułu odsetek lub innych przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych, nie pobiera na podstawie przepisów o pomocy społecznej zasiłku stałego, nie pobiera, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania, nie pobiera po ustaniu zatrudnienia świadczenia szkoleniowego, o którym mowa w art. 70 ust. 6, nie podlega, na podstawie odrębnych przepisów, obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników, nie pobiera na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów zasiłku dla opiekuna. Bezrobotny bez kwalifikacji zawodowych to osoba nieposiadająca kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu. Bezrobotny długotrwale oznacza to bezrobotnego pozostającego w rejestrze powiatowego urzędu pracy łącznie przez okres ponad 12 miesięcy w okresie ostatnich 2 lat, z wyłączeniem okresów odbywania stażu i przygotowania zawodowego dorosłych. Bezrobotny do 25 roku życia to osoba, która do dnia zastosowania wobec niej usług lub instrumentów rynku pracy nie ukończyła 25 roku życia. Bezrobotny nowo zarejestrowany osoba, która w okresie sprawozdawczym została zarejestrowana w urzędzie pracy jako bezrobotna (w ciągu miesiąca, kwartału lub roku). Bezrobotny powyżej 50 roku życia to osoba, która w dniu zastosowania wobec niej usług lub instrumentów rynku pracy ukończyła co najmniej 50 roku życia. Dokumenty SED - Standardowe Dokumenty Elektroniczne. Formularz U 1 - dokument potwierdzający okresy ubezpieczenia, zatrudnienia, samozatrudnienia (dawny E 301). Formularz U 2 - dokument potwierdzający prawo do transferu zasiłku dla bezrobotnych (dawny E 303). Formularz U 3 - informacja przekazywana przez instytucję państwa poszukiwania pracy dla osoby bezrobotnej o tym, że instytucja wypłacająca zasiłek posiada informacje o wystąpieniu okoliczności mających wpływ na prawo do zasiłku. Fundusz Pracy państwowy fundusz celowy, którego dysponentem jest minister właściwy do spraw pracy. Przychodami Funduszu Pracy są zgodnie z art. 106 ustawy między innymi: obowiązkowe składki, na Fundusz Pracy; dotacje z budżetu państwa; środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej na współfinansowanie projektów finansowanych z Funduszu Pracy; odsetki od środków Funduszu Pracy pozostających na rachunkach bankowych dysponenta Funduszu Pracy oraz samorządów województw, powiatów, Ochotniczych Hufców Pracy i wojewodów: odsetki od środków Funduszu Pracy pozostających na wyodrębnionych rachunkach bankowych, których obowiązek utworzenia wynika z obowiązujących przepisów lub umów zawartych na ich podstawie z dysponentem funduszu, będących w dyspozycji kierownika jednostki organizacyjnej realizującej zadania finansowane ze środków Funduszu Pracy; spłaty rat i odsetki od pożyczek udzielonych z Funduszu Pracy; środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, przeznaczone na współfinansowanie działań z zakresu udziału publicznych służb zatrudnienia w EURES: środki ze sprzedaży akcji i udziałów, o których mowa w art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz. U. z 2013 r. poz. 216), oraz zwrot środków z Banku Gospodarstwa Krajowego, pochodzących z wypłaty pożyczek dla osób fizycznych podejmujących działalność gospodarczą, środki pochodzące z budżetu Unii Europejskiej, przeznaczone na współfinansowanie działań publicznych służb zatrudnienia innych niż projekty współfinansowane z Europejskiego Funduszu Społecznego, odsetki od wolnych środków przekazanych w zarządzanie zgodnie z przepisami o finansach publicznych; inne wpływy. Środki Funduszu Pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji bezrobotnych są limitowane, a ich wysokość dla poszczególnych województw, ustalana jest corocznie na podstawie wzoru algorytmicznego. Ze środków Funduszu Pracy wypłaca się również zasiłki z tytułu bezrobocia. Środki na zasiłki nie wchodzą w limit przyznawany przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej na aktywizację zawodową. Urzędy pracy otrzymują środki na ten cel odpowiednio do zgłaszanych potrzeb (wiąże się to ze zmienną liczbą bezrobotnych uprawnionych w danym miesiącu do pobierania zasiłku). Kryteria dostępu zgodnie z Zasadami dokonywania wyboru projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki są obowiązkowe dla wszystkich projektodawców i podlegają weryfikacji podczas oceny formalnej i/lub oceny merytorycznej wniosku o dofinansowanie projektu. Strona 6

7 Kryteria strategiczne zgodnie z Zasadami dokonywania wyboru projektów w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki obowiązują jedynie w odniesieniu do projektów konkursowych i dotyczą preferowania pewnych typów projektów, co w praktyce oznacza przyznanie spełniającym je wnioskom premii punktowej (w wysokości maksymalnie 40 punktów) w trakcie oceny merytorycznej, przy czym premia punktowa za spełnianie kryteriów strategicznych jest doliczana do końcowej oceny projektu tylko w sytuacji, gdy wniosek uzyskał co najmniej 60 pkt., a także przynajmniej 60% pkt. w poszczególnych punktach oceny merytorycznej). Ludność faktycznie zamieszkała kategoria ta obejmuje: stałych mieszkańców, z wyjątkiem osób przebywających poza miejscem zamieszkania przez okres powyżej 3 miesięcy w kraju oraz wszystkie osoby przebywające za granicą (bez względu na czas ich nieobecności), a także osoby przebywające czasowo przez okres powyżej 3 miesięcy, przybyłe z innego miejsca w kraju. Miejsca aktywizacji zawodowej staże, prace społecznie użyteczne oraz przygotowanie zawodowe dorosłych. Oferta pracy oznacza wolne od wymagań naruszających zasadę równego traktowania w zatrudnieniu, w rozumieniu przepisów prawa pracy, zgłoszenie przez pracodawcę do powiatowego urzędu pracy co najmniej jednego wolnego miejsca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w określonym zawodzie lub specjalności w celu uzyskania pomocy w znalezieniu odpowiedniego pracownika. Osoby w szczególnej sytuacji na rynku pracy 1 zgodnie z art. 49 ustawy to: bezrobotni do 25 roku życia, bezrobotni długotrwale, bezrobotni powyżej 50 roku życia, bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub bez wykształcenia średniego, bezrobotni samotnie wychowujący co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia, bezrobotni, którzy po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjęli zatrudnienia, bezrobotni niepełnosprawni. Prace interwencyjne zatrudnienie bezrobotnego przez pracodawcę, które nastąpiło w wyniku umowy zawartej ze starostą i ma na celu wsparcie osób bezrobotnych. Prace społecznie użyteczne prace wykonywane przez bezrobotnych bez prawa do zasiłku na skutek skierowania przez starostę, organizowane przez gminę w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, organizacjach lub instytucjach statutowo zajmujących się pomocą charytatywną lub na rzecz społeczności lokalnej. Pracujący według BAEL osoba w wieku 15 lat i więcej, która w okresie badanego tygodnia: wykonywała przez co najmniej 1 godzinę jakąkolwiek pracę, przynoszącą dochód lub zarobek, tzn. była zatrudniona w charakterze pracownika najemnego, pracowała we własnym lub dzierżawionym gospodarstwie rolnym albo prowadziła własną działalność gospodarczą poza rolnictwem, pomagała (bez wynagrodzenia) w prowadzeniu rodzinnego gospodarstwa rolnego lub rodzinnej działalności gospodarczej poza rolnictwem; miała pracę, ale jej nie wykonywała z powodu choroby, urlopu macierzyńskiego lub wypoczynkowego, bądź z innych powodów, przy czym długość przerwy w pracy wynosiła do 3 miesięcy; powyżej 3 miesięcy w przypadku pracownika najemnego, który w tym czasie otrzymywał co najmniej 50% dotychczasowego wynagrodzenia. Do pracujących, zgodnie z międzynarodowymi standardami, zaliczono również uczniów, z którymi zakład pracy lub osoby fizyczne zawarły umowę o naukę zawodu lub przyuczenie do określonej pracy, jeżeli otrzymywali wynagrodzenie. Przygotowanie zawodowe dorosłych instrument aktywizacji w formie praktycznej nauki zawodu dorosłych lub przyuczenia do pracy dorosłych, realizowany bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą, według programu obejmującego nabywanie umiejętności praktycznych i wiedzy teoretycznej, zakończonego egzaminem. Roboty publiczne zatrudnienie bezrobotnego w okresie nie dłuższym niż 12 miesięcy przy wykonywaniu prac organizowanych przez powiaty z wyłączeniem prac organizowanych w urzędach pracy gminy, organizacje pozarządowe statutowo zajmujące się problematyką: ochrony środowiska, kultury, oświaty, kultury fizycznej i turystyki, opieki zdrowotnej, bezrobocia oraz pomocy społecznej, a także spółki wodne i ich związki, jeżeli prace te są finansowane lub dofinansowane ze środków samorządu terytorialnego, budżetu państwa, funduszy celowych, organizacji pozarządowych, spółek wodnych i ich związków. Staż nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy poprzez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązywania stosunku pracy z pracodawcą. Stopa bezrobocia procentowy udział liczby bezrobotnych w liczbie ludności aktywnej zawodowo (tzn. pracującej i bezrobotnej). 1 * W związku z nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach runku pracy, która weszła w życia z dniem 27 maja 2014 r., zmianie uległa definicja osoby bezrobotnej będącej w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Do grupy tej należą: 1) bezrobotni do 30 roku życia, 2) długotrwale bezrobotni,3) bezrobotni powyżej 50 roku życia, 4) bezrobotni korzystający ze świadczeń z pomocy społecznej, 5)bezrobotni posiadający co najmniej jedno dziecko 6 roku życia lub co najmniej jedno dziecko niepełnosprawne 6) bezrobotni niepełnosprawni. Strona 7

8 Szkolenie pozaszkolne zajęcia mające na celu uzyskanie, uzupełnienie lub doskonalenie umiejętności i kwalifikacji zawodowych lub ogólnych, potrzebnych do wykonywania pracy, w tym umiejętności poszukiwania zatrudnienia. Wiek poprodukcyjny wiek, w którym osoby zazwyczaj kończą pracę zawodową, tj. dla mężczyzn i dla kobiet - 67 lat i więcej. Wiek produkcyjny wiek zdolności do pracy, tj. dla mężczyzn grupa wieku lata, dla kobiet lat. Wiek przedprodukcyjny wiek, w którym ludność nie osiągnęła jeszcze zdolności do pracy, tj. grupa wieku 0-17 lat. Wskaźnik płynności rynku pracy jest to stosunek liczby bezrobotnych którzy podjęli pracę w danym okresie sprawozdawczym do liczby nowo zarejestrowanych bezrobotnych w tym okresie. Wskaźnik zatrudnienia udział pracujących w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej. Współczynnik aktywności zawodowej udział ludności aktywnej zawodowo w ogólnej liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej lub danej grupy. Zadania fakultatywne - do zadań fakultatywnych należą m.in: (1) koszty wezwań, zawiadomień, przekazywania świadczeń (2) koszty badań i analiz rynku pracy (3) koszty systemu teleinformatycznego (4) koszty materiałów informacyjnych i szkoleniowych (5) koszty audytu zewnętrznego (6) koszty wyposażenia i działalności klubów pracy (7) koszty szkolenia kadr zatrudnienia (8) refundacja dodatków do wynagrodzeń (9) koszty kwalifikowalne realizacji projektów (10) koszty wydawania informacji o działaniach PSZ w ramach EURES (11) koszty sądowe i egzekucyjne (12) informacje zawodowe, pośrednictwo i poradnictwo (13) koszty organizacji partnerstwa lokalnego (14) koszty rad rynku pracy (15) koszty systemu EURES (16) informacje o usługach i partnerach rynku pracy. Zasiłek dla bezrobotnych to świadczenie, które przysługuje niezatrudnionym, spełniającym określone warunki i niemogącym znaleźć pracy osobom. Jako forma pomocy finansowej ma wspierać obywateli pozostawionych bez środków do życia. Wysokość zasiłku jest zróżnicowana i zależy od długości okresu zatrudnienia oraz innych okresów zaliczanych do okresu warunkującego nabycie prawa do zasiłku: zasiłek obniżony stanowiący 80% zasiłku podstawowego, przysługuje bezrobotnym posiadającym okres uprawniający do zasiłku wynoszący do 5 lat, zasiłek podstawowy % dla bezrobotnych posiadających okres uprawniający do zasiłku wynoszący od 5 lat do 20 lat, zasiłek podwyższony % dla bezrobotnych posiadających okres uprawniający do zasiłku wynoszący co najmniej 20 lat. Zatrudnieni liczba osób, które po zakończeniu udziału w 2012 roku w określonej formie aktywizacji, uzyskały w okresie do 3 miesięcy zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub podjęły działalność na własny rachunek. Zatrudnienie niesubsydiowane zatrudnienie na otwartym rynku, nie finansowane ze środków Funduszu Pracy. Zatrudnienie subsydiowane zatrudnienie finansowane ze środków Funduszu Pracy w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych, podjęcia działalności gospodarczej oraz podjęcia pracy w ramach refundacji kosztów zatrudnienia bezrobotnego. Zatrudnienie wspierane (socjalne) to forma wsparcia osób, które mają szczególne trudności w wejściu lub powrocie na otwarty rynek pracy np. są długotrwale bezrobotne. Z tej formy wsparcia mogą skorzystać osoby, które uczęszczały wcześniej przez co najmniej 6 miesięcy na zajęcia Centrum Integracji Społecznej (CIS) lub Klubu Integracji Społecznej(KIS). Na wniosek kierownika CIS, pracownika socjalnego (w KIS) lub samego zainteresowanego (uczestnika), może on zostać skierowany przez powiatowy urząd pracy do pracy u pracodawcy lub w CIS. Powiatowy urząd pracy może zrefundować część wynagrodzenia i składek zdrowotnych, należnych z tytułu świadczonej przez uczestnika pracy, jeśli zatrudnia go nie krócej niż przez 12 miesięcy. Uczestnicy CIS lub KIS mogą też przy finansowym wsparciu starosty założyć spółdzielnię socjalną. Wsparcie może tu polegać na sfinansowaniu z Funduszu Pracy części składek należnych ZUS-owi, jak również na przyznaniu jednorazowej dotacji na rozpoczęcie działalności oraz na dofinansowaniu konsultacji, doradztwa, pomocy prawnej niezbędnej do założenia spółdzielni. Koszt ponownego zatrudnienia (tj. efektywność kosztową) stanowi iloraz kwoty poniesionych wydatków w określonym roku na daną formę aktywizacji oraz liczby osób, które po zakończeniu udziału we wskazanym roku w danej formie aktywizacji uzyskały w okresie do 3 miesięcy zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub podjęły działalność na własny rachunek. Niższa wartość tego wskaźnika świadczy o większej skuteczności działań podjętych na rzez zatrudnienia i mniejszym nakładzie środków finansowych poniesionych na aktywizację jednej osoby. Efektywność zatrudnieniowa (tj. wskaźnik ponownego zatrudnienia) wyrażony w procentach stosunek liczby osób, które po zakończeniu w danym roku udziału w określonej formie aktywizacji uzyskały w okresie do 3 miesięcy zatrudnienie, inną pracę zarobkową lub podjęły działalność na własny rachunek do liczby osób, które w danym roku zakończyły udział w danej formie aktywizacji. Wyższa wartość wskaźnika świadczy o większej skuteczności działań podjętych na rzez zatrudnienia. Analiza efektywności programów rynku pracy za dany rok, sporządzana jest trzy miesiące po zakończeniu roku kalendarzowego. W związku z tym zbadanie efektywności programów rynku pracy realizowanych w 2014 roku możliwe będzie po zakończeniu I kwartału 2015 roku. Strona 8

9 1. MAKROOTOCZENIE RYNKU PRACY W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM W 2014 ROKU 1.1. STAN I RUCH NATURALNY LUDNOŚCI LUDNOŚĆ Województwo warmińsko-mazurskie pod względem liczby mieszkańców lokuje się na 12 miejscu wśród 16 województw Polski. Liczba ludności województwa stanowi 3,8% ludności kraju i od 2010 r. jej procentowy udział pozostaje na niezmienionym poziomie. Na koniec czerwca 2014 roku województwo zamieszkiwało osób, co oznacza, że w porównaniu z 2013 rokiem liczba mieszkańców regionu zmniejszyła się o osób. Najwięcej osób zamieszkuje subregion olsztyński ( osób), a najmniej osób mieszka w subregionie ełckim ( osób). Liczba ludności w subregionie elbląskim wynosi osób. Województwo warmińsko-mazurskie wraz z 4 innymi województwami (lubelskim 86 osób/km 2, lubuskim 73 osoby/km 2, podlaskim 59 osób/km 2 i zachodniopomorskim 75 osoby/km 2 ) jest od wielu lat województwem o najniższej gęstości zaludnienia w kraju (w 2013 r. wskaźnik ten wyniósł 60 osób/km 2 i nie uległ zmianie od 2010 r.). Porównując współczynnik gęstości zaludnienia na Warmii i Mazurach oraz w Polsce (123 osoby/km 2 ) jest on dwukrotnie niższy w województwie. W strukturze ludności według płci przeważają w dalszym ciągu kobiety, których odsetek stanowi 51,0% populacji województwa warmińsko-mazurskiego. Według stanu na dzień 30 czerwca 2014 r. liczba kobiet wyniosła osoby i była o osób wyższa od liczby mężczyzn. Analizując zmiany w liczbie ludności miast i wsi, należy zauważyć, iż podobnie jak w kraju, większa część ludności województwa warmińsko-mazurskiego mieszka w miastach, co stanowi 59,2% mieszkańców regionu - głównie są to kobiety. Według danych statystycznych na dzień 30 czerwca 2014 r., w miastach mieszka osoby (w tym kobiet), tj. o osoby mniej niż w 2013 roku. Liczba mieszkańców wsi wynosi osób (w tym kobiet) i w ciągu roku zmniejszyła się o 558 osób. Zarówno w kraju, jak i w województwie warmińsko-mazurskim, od kilku lat zauważalny jest postępujący proces starzenia się społeczeństwa. Świadczy o tym rosnąca mediana wieku, czyli tzw. wiek środkowy, którego połowa ludności nie osiągnęła, a połowa już go przekroczyła. Według danych na koniec 2013 roku, wiek środkowy mieszkańca województwa warmińsko-mazurskiego wyniósł 38,0 lat (w 2012 r. 37,6 lat). Populacja województwa należy do najmłodszych w kraju. Mediana dla Polski jest wyższa niż mieszkańca Warmii i Mazur i wynosi 39,1 lat. Wiek środkowy ze względu na płeć - u kobiet wynosi 39,7 lat, u mężczyzn 36,5 lat; ze względu na miejsce zamieszkania w mieście 39,3 lat (kobiety - 41,5 lat, mężczyźni - 37,3 lat), a na terenie wsi 36,2 lat (kobiety 37,1 lat, mężczyźni 35,4 lat). Strona 9

10 Rysunek 1. Ludność według ekonomicznych grup wiekowych w latach w województwie warmińsko-mazurskim (stan na 30 VI) Grupy wiekowe Ludność ogółem (100%) (100%) (100%) w wieku przedprodukcyjnym (0-17) (19,4%) (19,1%) (18,9%) w wieku produkcyjnym (18-59/64) (65,1%) (64,9%) (64,4%) w wieku poprodukcyjnym 60/ (15,5%) (16,0%) (16,7%) Źródło: Główny Urząd Statystyczny. Opracowanie własne. Największy udział procentowy w ogólnej liczbie osób województwa warmińskomazurskiego, jak i Polski stanowią osoby w wieku produkcyjnym. W regionie liczba osób w wieku produkcyjnym wyniosła osób (64,4%). W stosunku do czerwca 2013 r. liczba osób w tej kategorii wiekowej spadła o osoby. Niekorzystny trend demograficzny w postaci starzenia się społeczeństwa można zaobserwować w postaci procesu zwiększania się liczby osób w wieku poprodukcyjnym. W końcu czerwca 2014 r. liczba ludności w wieku poprodukcyjnym wyniosła niewiele ponad 241 tys. osób (16,7%). W stosunku do czerwca 2013 r. liczba osób ww. kategorii wiekowej wzrosła o nieco ponad 9,1 tys. Korzystną zmianą natomiast jest wzrost liczby ludności w grupie osób w wieku przedprodukcyjnym. W końcu czerwca 2014 r. liczba osób w wieku przedprodukcyjnym w województwie warmińsko-mazurskim liczyła niewiele ponad 272 tys. osób (18,9%). W stosunku do czerwca 2013 r. liczba osób w omawianej kategorii wiekowej wzrosła o osób. Różnice w strukturze wiekowej ludności zauważalne są również ze względu na miejsce jej zamieszkania. Udział ludności w wieku produkcyjnym i poprodukcyjnym w omawianym okresie był większy na terenach miast niż wsi. W wieku produkcyjnym miasta zamieszkiwało osób, na terenach wiejskich przebywało osób, a w wieku poprodukcyjnym w mieście mieszkało osób, natomiast na terenach wiejskich zamieszkiwało osób. Odsetek ludności w wieku przedprodukcyjnym na terenie miast i wsi kształtował się na zbliżonym poziomie. Miasta zamieszkiwało osób, a tereny wsi osób. Ważną kategorią z punktu widzenia przemian demograficznych (związaną również z procesem starzenia się społeczeństwa) jest kształtowanie się współczynnika obciążenia demograficznego. Według stanu na dzień 30 lipca 2014 r. województwie warmińsko-mazurskim 2 : liczba osób w wieku nieprodukcyjnym tj. przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniosła 54,6. liczba osób w wieku poprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku produkcyjnym wyniosła 25, Strona 10

11 liczba osób w wieku poprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym wyniosła SZKOLNICTWO W 2013 r. roku odnotowuje się spadek liczby ludności w najmłodszych grupach wiekowych. Liczba dzieci w wieku 0-2 lat zmniejszyła się (z 44,8 tys. w 2012 r.) do 42,8 tys. osób, a w wieku 7-18 lat (z 189,0 tys. w 2012 r.) do 184,9 tys. osób. Obniżenie liczby odnotowuje się także wśród młodzieży w wieku lat (z 128,6 tys. w 2012 r.) do 124,5 tys. osób. Jedyny wzrost nastąpił wśród dzieci w wieku 3-6 lat (z 64,6 tys. w 2012 r.) do 64,9 tys. osób. Trend stałego spadku liczby dzieci i młodzieży może mieć bezpośredni wpływ na sytuację szkół i uczelni wyższych. W roku szkolnym 2013/2014 w województwie funkcjonowało 529 szkół podstawowych 3, do których uczęszczało uczniów. Biorąc pod uwagę warunki nauczania, na 1 szkołę w województwie przypadało 167 uczniów, a średnia liczba uczniów w klasie wyniosła 19 osób. W omawianym okresie w województwie funkcjonowało 288 gimnazjów 4, do których uczęszczało uczniów. Biorąc pod uwagę warunki nauczania, na 1 gimnazjum w województwie przypadało 170 uczniów, a średnia liczba uczniów w klasie wyniosła 23 osoby. W roku szkolnym 2013/2014 w województwie warmińsko-mazurskim funkcjonowały 294 ponadgimnazjalne szkoły dla młodzieży 5, do których uczęszczało uczniów. Najwięcej osób, kształciło się w technikach i technikach uzupełniających (41,4%). Niewiele mniej osób uczyło się w liceach ogólnokształcących i uzupełniających liceach ogólnokształcących ( osób 40,0%). W zasadniczych szkołach zawodowych kształciło się uczniów (16,4%), natomiast w liceach profilowanych 224 uczniów (0,5%). Liczba uczniów w pozostałych szkołach przedstawia się następująco: szkoły specjalne przyspasabiające do pracy (522 uczniów), ogólnokształcące szkoły artystyczne dające uprawnienia zawodowe uczniów, co stanowi łącznie 1,7%. Wykres 1. Uczniowie według typów szkół ponadgimnazjalnych w województwie warmińsko-mazurskim w roku szkolnym 2013/2014 0,5% 1,7% 16,4% 40,0% Licea ogólnokształcące i uzupełniające licea ogólnokształcące Technika i technika uzupełniające Zasadnicze szkoły zawodowe 41,4% Licea profilowane Inne Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych GUS. 3 Łącznie ze szkołami specjalnymi 4 Łącznie ze szkołami specjalnymi 5 Łącznie ze szkołami specjalnymi Strona 11

12 Na terenie województwa funkcjonują także szkoły policealne, których w roku szkolnym 2013/2014 było 97, a uczęszczało do nich osób. Działało również 128 szkół dla dorosłych, w których uczyło się ogółem osób. W roku akademickim 2013/2014 w województwie warmińsko-mazurskim w 15 szkołach wyższych (łącznie z filiami, wydziałami zamiejscowymi i zamiejscowymi ośrodkami dydaktycznymi) studiowały osób, z tego 64,5% (tj osób) w trybie stacjonarnym. Wśród studentów przeważali studenci uczelni publicznych osób, tj. 82,6%, studenci uczelni niepublicznych stanowili osób. Biorąc pod uwagę tylko jednostki macierzyste (bez Wyższej Szkoły Policji) zdecydowana większość studentów kształciła się w jednej z dwóch uczelni państwowych. W największej uczelni województwa Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w roku akademickim 2013/2014 studiowało 76,7% ogółu studiujących ( osób). Drugą co do wielkości uczelnią była Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Elblągu, którą wybrało 8,1% (3 192 osoby) studiujących PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ Według stanu na dzień 31 grudnia 2014 roku w rejestrze REGON województwa warmińskomazurskiego wpisanych było podmiotów gospodarki narodowej (bez osób fizycznych prowadzących wyłącznie indywidualne gospodarstwa rolne), w porównaniu z tym samym okresem 2013 r., liczba ta zwiększyła się o podmiotów, tj. o 0,9 %. Znaczną większość podmiotów wpisanych do rejestru REGON, podobnie jak w 2013 roku, stanowiły jednostki sektora prywatnego ( podmioty, tj. 95,6%), natomiast 4,4% (5 466 podmiotów) to jednostki sektora publicznego. Największą liczbą zarejestrowanych podmiotów charakteryzowały się powiaty grodzkie m. Olsztyn ( podmiotów) i m. Elbląg ( podmiotów), natomiast wśród powiatów ziemskich najwięcej podmiotów wpisanych było w powiecie olsztyńskim ( podmiotów). Mapa 1. Podmioty gospodarki narodowej na ludności w 2013 r. według powiatów województwa warmińsko-mazurskiego Źródło: Główny Urząd Statystyczny. Strona 12

13 Tabela 1. Liczba podmiotów gospodarki narodowej wpisanych do rejestru REGON na ludności w 2013 r. według powiatów województwa warmińsko-mazurskiego Jednostka terytorialna Podmioty gospodarki narodowej wpisane do rejestru REGON na 10 tys. ludności Źródło: Bank Danych Lokalnych. Subregion elbląski 778 Powiat braniewski 698 Powiat działdowski 621 Powiat elbląski 662 Powiat iławski 751 Powiat nowomiejski 669 Powiat ostródzki 770 Powiat m. Elbląg 1011 Subregion ełcki 797 Powiat ełcki 744 Powiat giżycki 942 Powiat olecki 870 Powiat piski 722 Powiat gołdapski 795 Powiat węgorzewski 720 Subregion olsztyński 925 Powiat bartoszycki 681 Powiat kętrzyński 690 Powiat lidzbarski 809 Powiat mrągowski 926 Powiat nidzicki 688 Powiat olsztyński 854 Powiat szczycieński 728 Powiat m. Olsztyn Region jest zróżnicowany lokalnie pod względem wskaźnika liczby podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON, przypadających na 10 tysięcy ludności. Osiąga on największe wartości w subregionie olsztyńskim w 2013 roku wyniósł 925, w powiatach Strona 13

14 grodzkich w mieście Olsztynie wyniósł 1 300, natomiast w mieście Elblągu Najmniej podmiotów, przypadających na 10 tysięcy ludności, zarejestrowanych było w subregionie elbląskim (778), w powiecie działdowskim (621), elbląskim (662), nowomiejskim (669), bartoszyckim (681), nidzickim (688) oraz kętrzyńskim (690). Tabela 2. Podmioty gospodarki narodowej wpisane w rejestrze REGON według powiatów w latach Powiat 2013 rok 2014 rok Zmiana (31 XII) (31 XII) w liczbach w % Polska ,2 Województwo ,9 Bartoszycki ,3 Braniewski ,3 Działdowski ,0 Elbląski ,1 Miasto Elbląg ,3 Ełcki ,6 Giżycki ,8 Gołdapski ,5 Iławski ,2 Kętrzyński ,9 Lidzbarski ,0 Mrągowski ,5 Nidzicki ,7 Nowomiejski ,0 Olsztyński ,1 Miasto Olsztyn ,4 Olecki ,5 Ostródzki ,1 Piski ,4 Szczycieński ,9 Węgorzewski ,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS. Strona 14

15 Analizując zmiany w liczbie wpisanych podmiotów gospodarki narodowej według stanu na koniec grudnia 2014 roku w stosunku do końca grudnia 2013 roku należy zauważyć, iż największy wzrost nastąpił w powiecie olsztyńskim o 120 podmiotów, tj. 1,1%, w powiecie ełckim o 105 podmiotów, tj. 1,6% oraz w m. Olsztyn o 100 podmiotów, tj. 0,4%. Spadek liczby podmiotów nastąpił jedynie w powiecie mrągowskim o 22 podmioty, tj. 0,5%. Tabela 3. Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON (w miesiącu) w województwie warmińsko-mazurskim w latach Wyszczególnienie Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON (w miesiącu) Zmiana w liczbach Zmiana w % Styczeń ,0 Luty ,9 Marzec ,0 Kwiecień ,7 Maj ,8 Czerwiec ,5 Lipiec ,2 Sierpień ,7 Wrzesień ,8 Październik ,8 Listopad ,9 Grudzień ,9 Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS. W porównaniu do 2013 roku, we wszystkich miesiącach 2014 roku odnotowano wzrost liczby zarejestrowanych podmiotów gospodarki narodowej, przy czym największy, wynoszący 2,0% (tj oraz podmiotów) miał miejsce w styczniu i marcu. Nieco niżej uplasował się wzrost liczby podmiotów w drugiej połowie 2014 r., w sierpniu wyniósł on 0,7% (903 podmioty), we wrześniu i w październiku 0,8% (analogicznie 925 i 971 podmiotów), w listopadzie i w grudniu 0,9% (odpowiednio i podmiotów). Strona 15

16 Tabela 4. Podmioty gospodarki narodowej według wybranych sekcji PKD w latach Liczba podmiotów gospodarki narodowej Wybrana sekcja PKD 31 XII 31 XII 2014 r. 2013r. Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Górnictwo i wydobywanie 135 brak danych Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę 271 brak danych Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami 447 brak danych Budownictwo Handel; naprawa pojazdów samochodowych Transport i gospodarka magazynowa Zakwaterowanie i gastronomia Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Obsługa rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna Administrowanie i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją Pozostała działalność usługowa Ogółem Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS. Biorąc pod uwagę sekcje PKD, w których podmioty gospodarki narodowej są zarejestrowane, należy zauważyć, iż większość podmiotów zarejestrowanych na terenie Warmii i Mazur zarówno w grudniu 2013 roku jak i w grudniu 2014 roku skupiają sekcje: Handel; naprawa pojazdów samochodowych oraz Budownictwo. W sekcjach tych w 2014 roku odnotowano odpowiednio: podmiotów oraz podmiotów. Najmniejszą liczbą podmiotów zarejestrowanych w województwie warmińsko-mazurskim w grudniu 2013 roku cechowały się sekcje: Górnictwo i wydobywanie podmiotów, Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę oraz Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami 447 podmiotów, natomiast w grudniu 2014 r. 6 - sekcja Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne podmiotów. 6 Brak danych odnośnie liczby podmiotów w grudniu 2014 r. w trzech sekcjach PKD. Strona 16

17 1.4. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO Najczęściej wykorzystywanym do pomiaru stanu gospodarki wskaźnikiem jest syntetyczny miernik makroekonomiczny PKB 7. Wartość produktu krajowego brutto wytworzonego w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 roku 8 wyniosła mln zł i w porównaniu do 2012 roku wzrosła o mln zł, tj. o 4,5%. Udział województwa w tworzeniu produktu krajowego brutto w 2013 roku ukształtował się na takim samym poziomie jak w roku 2012 (czyli 2,7%). Mapa 2. Produkt krajowy brutto na 1 mieszkańca według województw w 2013 r. Źródło: GUS. Produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 roku wyniósł zł i w porównaniu do 2012 roku wzrósł o zł, czyli o 4,7%. Wskaźnik ten był niższy od średniej krajowej o zł, tj. o 28,0%; stanowił 72% średniej krajowej PKB i sytuował województwo na czternastym miejscu w Polsce, przed województwem podkarpackim (71,1% średniej krajowej PKB) i województwem lubelskim (70,6% średniej krajowej PKB) LICZBA ORAZ STRUKTURA PRACUJĄCYCH W województwie warmińsko-mazurskim w 2013 roku 9 liczba pracujących w gospodarce narodowej, z uwzględnieniem pracujących w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie, wyniosła osób i była wyższa o osób, tj. 0,4% w porównaniu do 2012 roku. Z ogólnej liczby pracujących w 2013 roku, większość skupiał sektor prywatny osoby (75,2%), w mniejszości zaś pozostawali pracownicy sektora publicznego osób (24,8%). Biorąc 7 Wstępne szacunki PKB województwa opracowano zgodnie z zasadami Europejskiego Systemu Rachunków (ESA 2010), wprowadzonego Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 549/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie europejskiego systemu rachunków narodowych i regionalnych w Unii Europejskiej. 8 Brak danych za 2014 rok. 9 Brak danych za 2014 rok. Strona 17

18 u s ł u g i pod uwagę subregiony województwa - w subregionie olsztyńskim liczba pracujących osób była największa osoby, najmniejszą liczbą pracujących odznaczał się subregion ełcki osób. W subregionie elbląskim w gospodarce narodowej pracowało osób. Tabela 5. Struktura procentowa pracujących według sekcji PKD w województwie warmińsko-mazurskim w latach Wyszczególnienie Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 16,8% 16,7% Przemysł 22,9% 22,7% Budownictwo 6,2% 5,6% Handel; naprawa pojazdów samochodowych Transport i gospodarka magazynowa 14,2% 14,2% 4,6% 4,5% Działalności profesjonalna, naukowa i techniczna Administracja publiczna i obrona narodowa 2,5% 2,6% 6,2% 6,0% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych GUS. Edukacja 9,1% 9,3% Pozostałe 17,5% 18,4% Razem 54,1% 55% Najwięcej, bo 55% ogółu pracujących, skupia sektor Usług. Drugim, pod względem liczby pracujących, sektorem jest Przemysł, w którym zatrudnienie znajdowało 22,7% ogólnej liczby pracujących. W sektorze, obejmującym Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo pracowało 16,7% ogółu zatrudnionych, natomiast w Budownictwie 5,6%. Struktura pracujących jest pod tym względem niezmienna w stosunku do lat poprzednich. Zaobserwować można jedynie niewielkie zmiany w wartościach wskaźników dla poszczególnych kategorii. W latach w ogólnej liczbie osób zatrudnionych zmniejszył się odsetek pracujących w Rolnictwie, leśnictwie, łowiectwie i rybactwie przemyśle (o 0,1 pkt proc), w Przemyśle (o 0,2 pkt proc.), w Budownictwie (o 0,6 pkt proc.). Wzrósł natomiast procentowy udział osób pracujących w Usługach (o 0,9 pkt proc.). Strona 18

19 1.6. BEZROBOCIE I RYNEK PRACY WEDŁUG BADAŃ AKTYWNOŚCI EKONOMICZNEJ LUDNOŚCI (BAEL) Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) prezentuje dane dotyczące osób pracujących, bezrobotnych i biernych zawodowo. Współczynnik aktywności zawodowej przedstawia udział ludności aktywnej zawodowo (ogółem lub danej grupy) w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej (ogółem lub danej grupy). Wskaźnik zatrudnienia przedstawia udział osób pracujących (ogółem lub danej grupy) w liczbie ludności w wieku 15 lat i więcej (ogółem lub danej grupy). Stopa bezrobocia przedstawia udział bezrobotnych (ogółem lub danej grupy) w liczbie aktywnych zawodowo (ogółem lub danej grupy). Województwo Tabela 6. Wybrane wskaźniki aktywności ekonomicznej ludności Polski według województw (III kwartał 2014) Współczynnik aktywności zawodowej Wskaźnik zatrudnienia Stopa bezrobocia Dolnośląskie 54,7 50,2 8,3 Kujawsko- Pomorskie 56,2 50,7 9,6 Lubelskie 56,1 51,0 9,1 Lubuskie 52,9 48,9 7,5 Łódzkie 59,1 54,1 8,7 Małopolskie 55,7 50,8 8,8 Mazowieckie 62,1 58,2 6,3 Opolskie 54,4 50,4 7,3 Podkarpackie 54,4 48,0 11,8 Podlaskie 55,2 50,8 8,0 Pomorskie 55,2 51,5 6,9 Śląskie 54,9 50,7 7,7 Świętokrzyskie 55,9 50,3 10,3 Warmińsko- Mazurskie 51,6 46,5 10,1 Wielkopolskie 57,1 53,0 7,2 Zachodniopomorskie 53,4 49,3 7,5 Polska 56,5 51,9 8,2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie BAEL. Strona 19

20 Wskaźniki aktywności ekonomicznej ludności Polski Tabela 7. Wybrane wskaźniki aktywności ekonomicznej ludności Polski w województwie warmińsko-mazurskim i w Polsce ( ) Współczynnik aktywności zawodowej Wskaźnik zatrudnienia Stopa bezrobocia Województwo ,9 45,7 10,1 Warmińsko ,4 46,2 11,9 Mazurskie ,6 46,5 10, ,2 50,7 9,9 Polska ,2 50,7 9, ,5 51,9 8,2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie BAEL. Współczynnik aktywności zawodowej w województwie warmińsko-mazurskim, w trzecim kwartale 2014 roku wyniósł 51,6%, co oznacza, że ukształtował się na poziomie niższym niż w pozostałych województwach, a także niższym od średniej krajowej (56,5%). Analizując zmiany współczynnika w latach , należy zauważyć, iż aktualna wartość współczynnika aktywności zawodowej w województwie jest większa o 0,7 pkt proc. od wartości z trzeciego kwartału 2012 r. (50,9%), a w porównaniu do tego samego okresu w 2013 roku mniejsza o 0,8 pkt proc. W analizowanym okresie, w skali kraju współczynnik aktywności zawodowej w 2014 r. w porównaniu do 2012 r. i 2013 r. zwiększył się o 0,3 pkt proc. (56,2%). Mapa 3. Współczynnik aktywności zawodowej według BAEL w Polsce według województw (III kwartał 2014) Wykres 2. Współczynnik aktywności zawodowej według BAEL w województwie warmińskomazurskim i w kraju (III kwartał ) 58,0 56,0 54,0 52,0 50,0 48,0 46,0 56,2 56,2 56,5 52,4 50,9 51,6 III kw III kw III kw Polska Warmińsko - Mazurskie Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BAEL Wskaźnik zatrudnienia w trzecim kwartale 2014 roku w województwie wyniósł 46,5% i w porównaniu ze wskaźnikiem ogólnopolskim był mniej korzystny - 51,9%. Województwo warmińsko-mazurskie charakteryzuje się najniższą wartością wskaźnika zatrudnienia w Polsce. Strona 20

21 Mapa 4. Wskaźnik zatrudnienia według BAEL w Polsce według województw (III kwartał 2014) Wykres 3. Wskaźnik zatrudnienia według BAEL w województwie warmińsko-mazurskim i w kraju (III kwartał ) 54,0 52,0 50,0 48,0 46,0 44,0 42,0 50,7 50,7 51,9 45,7 46,2 46,5 III kw III kw III kw Polska Warmińsko - Mazurskie Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BAEL Wskaźnik zatrudnienia dla kraju w porównaniu do poprzednich lat wzrósł o 1,2 pkt proc., natomiast dla województwa w odniesieniu do 2012 roku i 2013 roku wzrósł odpowiednio o 0,8 pkt proc. i o 0,3 pkt proc. Według Badań Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) stopa bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim na koniec trzeciego kwartału 2014 roku wyniosła 10,1% i była znacznie niższa od stopy bezrobocia rejestrowanego, która wyniosła 18,2%. Różnica pomiędzy stopą bezrobocia rejestrowanego i stopą bezrobocia BAEL (tj. 8,1 pkt proc.) wynika z rozbieżności definiowania terminu osoba bezrobotna przyjętym przy obliczaniu obu wskaźników. Część osób, pozostających w rejestrach powiatowych urzędów pracy, według metodologii BAEL nie jest bezrobotna, lecz bierna zawodowo lub pracująca w szarej strefie. Różnica pomiędzy wartością stopy bezrobocia według BAEL w regionie i w Polsce wynosiła w III kwartale 2014 roku 1,9 pkt proc., w 2013 roku 2,1 pkt proc., natomiast w 2012 roku - 0,2 pkt proc. Strona 21

22 Mapa 5. Stopa bezrobocia według BAEL w kraju (III kwartał 2014) Wykres 4.. Stopa bezrobocia według BAEL w województwie warmińsko-mazurskim i w kraju (III kwartał ) 15,0 10,0 5,0 10,1 11,9 9,9 9,8 10,1 8,2 0,0 III kw III kw III kw Polska Warmińsko - Mazurskie Źródło: Urząd Statystyczny w Lublinie Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych BAEL Analiza wartości stopy bezrobocia według BAEL w kraju wykazuje, iż niższą niż w województwie warmińsko-mazurskim, stopą bezrobocia, kształtującą się w przedziale od 6,3% do 9,6%, charakteryzuje się 13 województw, natomiast województwa podkarpackie i świętokrzyskie osiągnęły wartości wyższe 11,8% i 10,3%. Według Eurostatu 10, stopa bezrobocia Unii Europejskiej 28 państw we wrześniu 2014 roku wyniosła 10,0%, natomiast 15 państw tzw. starej Unii 11,5%. Wartość tego wskaźnika dla Polski określono na poziomie 8,5%. Niższą stopę bezrobocia od stopy bezrobocia UE 28 państw członkowskich miało w tym okresie 17 państw (łącznie z Polską) najniższą jej wartość odnotowano w Niemczech (5,0%), Austrii (5,1%), Czechach i na Malcie (po 5,8%), w Wielkiej Brytanii (5,9%), Luksemburgu (6,0%), Holandii i Danii (po 6,5%), Rumunii (6,7%), na Węgrzech (7,3%), w Estonii (7,4%), Szwecji (7,7%), Belgii (8,6%), Finlandii (8,8%), na Litwie i w Słowenii (po 9,7%). Powyżej średniej UE stopa bezrobocia ukształtowała się w 11 państwach Unii największa była w Grecji (26,1%), Hiszpanii (24,0%), Chorwacji (16,7%), na Cyprze (16,2%), w Portugalii (13,3%), we Włoszech (13,0%), na Słowacji (12,9%), w Bułgarii (11,4%), Irlandii (11,0%), na Łotwie (10,7%) oraz we Francji (10,3%). Spośród państw nienależących do UE, najniższą wartość stopy bezrobocia odnotowano w: Japonii (3,6%), Norwegii (3,7%), Islandii (4,8%), w USA (5,9%) oraz w Turcji (10,7%). 10 Brak pełnych danych o stopie bezrobocia w październiku, listopadzie i grudniu 2014 r. Strona 22

23 Mapa 6. Stopa bezrobocia w państwach europejskich (wrzesień 2014) Źródło: Eurostat WYNAGRODZENIA Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w okresie dwunastu miesięcy 2013 roku 11 w gospodarce narodowej wyniosło w województwie warmińsko-mazurskim 3 106,89 zł. Było zatem wyższe o 110,65 zł (o 3,7%) niż w 2012 roku, natomiast nadal pozostaje na poziomie niższym (o 552,51 zł, tj. o 15,1%) niż w kraju, gdzie wyniosło 3 659,40 zł. 11 Brak danych za 2014 rok w podziale na wynagrodzenia w poszczególnych sekcjach gospodarki. Strona 23

24 Wykres 5. Wynagrodzenia w Polsce i w województwie warmińsko-mazurskim w 2013 roku (w zł) Ogółem Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo Przemysł Budownictwo Handel; naprawa pojazdów samochodowych Transport i gospodarka magazynowa Zakwaterowanie i gastronomia Informacja i komunikacja Działalność finansowa i ubezpieczeniowa Obsługa rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, naukowa i Administrowanie i działalność wspierająca Administracja publiczna i obrona narodowa Edukacja Opieka zdrowotna i pomoc społeczna Działalność związana z kulturą, rozrywką i Pozostała działalność usługowa 0, , , , , , , ,00 Warmińsko - Mazurskie Polska Źródło: GUS, Rocznik Statystyczny Województw 2014, Rocznik Statystyczny Województwa Warmińsko-Mazurskiego Analiza wynagrodzeń wskazuje na zróżnicowanie ich poziomu. Wynagrodzenia wypłacane w sektorze publicznym były wyższe niż w sektorze prywatnym. W 2013 r. pracodawcy publiczni płacili swoim pracownikom przeciętnie 3 845,85 zł i było to o 1 150,81 zł. więcej niż w sektorze prywatnym (2 695,04 zł). Rozpiętość wynagrodzeń między sekcjami PKD była jeszcze większa. Najwyższe wynagrodzenie w województwie, otrzymywali zatrudnieni w sekcji Działalność finansowa i ubezpieczeniowa (4 270,84 zł) - w Polsce była to sekcja Informacja i komunikacja (6 165,88 zł), a najniższe w regionie przypadło sekcji Administrowanie i działalność wspierająca (2 056,9 zł) - w Polsce była to sekcja Zakwaterowanie i gastronomia (2 271,27 zł). Strona 24

25 Tabela 8. Wynagrodzenia w Polsce i województwie warmińsko-mazurskim w 2013 roku (w zł) Wyszczególnienie Polska Warmińsko- Mazurskie Województwo/ Polska w % OGÓŁEM 3 659, ,89 84,9 Pozostała działalność usługowa 2 876, ,77 92,8 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 3 253, ,53 88,6 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 3 374, ,14 92,9 Edukacja 3 908, ,16 97,9 Administracja publiczna i obrona narodowa 4 521, ,79 91,3 Administrowanie i działalność wspierająca 2 548, ,90 80,7 Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 4 451, ,13 65,2 Obsługa rynku nieruchomości 3 831, ,28 96,2 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 6 153, ,84 69,4 Informacja i komunikacja 6 165, ,11 57,5 Zakwaterowanie i gastronomia 2 271, ,38 91,7 Transport i gospodarka magazynowa 3 258, ,88 72,1 Handel; naprawa pojazdów samochodowych 3 003, ,62 76,2 Budownictwo 2 993, ,51 84,6 Przemysł 3 763, ,30 80,0 Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo 3 970, ,30 100,6 Źródło: GUS, Rocznik Statystyczny Województw 2014, Rocznik Statystyczny Województwa Warmińsko-Mazurskiego Wynagrodzenia w dużej większości sekcji gospodarki były, podobnie jak w 2012 r., niższe w województwie niż w kraju. Wyjątek stanowiło Rolnictwo, łowiectwo, leśnictwo i rybactwo, w których wynagrodzenie w województwie warmińsko-mazurskim było wyższe o 24,80 zł (tj. o 0,6%). Największą różnicę pomiędzy zarobkami w województwie i w kraju odnotowano w sekcji Informacja i komunikacja (57,5%) oraz w sekcji Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (65,2%). Najmniejszy dystans, wynoszący 2,1%, występował pomiędzy wysokością wynagrodzeń w sekcji Edukacja ZATRUDNIENIE ORAZ WYNAGRODZENIA W SEKTORZE PRZEDSIĘBIORSTW Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw (tj. przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 9 osób) w 2014 roku wyniosło 135,2 tys. osób i było o 0,9% niższe niż przed rokiem, podczas gdy w kraju nastąpił wzrost o 0,6%. Strona 25

26 Wykres 6. Przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w województwie warmińsko-mazurskim w okresie I-XII 2014 r. (w tys. osób) ,4 134,1 134,1 134,2 134,3 134,4 134,3 134,6 134,6 134,7 134,8 135,2 I I - II I - III I - IV I - V I - VI I - VII I - VIII I - IX I - X I - XI I - XII Przeciętne zatrudnienie (w tys. osób) Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Olsztynie. Analizując przeciętne zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw w skali całego 2014 roku należy zauważyć, iż zmalało ono w Budownictwie (o 7,9%), wzrosło natomiast m.in. w Informacji i komunikacji (o 12,6%), Przemyśle (o 2,0%), Handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 1,8%), Transporcie i gospodarce magazynowej (o 1,7%) oraz Zakwaterowaniu i gastronomii (o 1,2%). Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw w 2014 roku wyniosło 3 212,76 zł i było o 5,4% wyższe niż rok temu. W kraju ukształtowało w analizowanym okresie na poziomie 3 980,24 zł, będąc tym samym o 3,7% wyższe niż w 2013 roku. Wykres 7. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie (w zł) w Polsce i w województwie warmińsko-mazurskim w sektorze przedsiębiorstw w wybranych sekcjach PKD w okresie styczeń-grudzień 2014 Ogółem Przemysł Budownictwo Handel; naprawa pojazdów samochodowych Transport i gospodarka magazynowa Zakwaterowanie i gastronomia Informacja i komunikacja Obsługa rynku nieruchomości Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 0, , , , , , , , ,00 Warmińsko - Mazurskie Polska Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie. Najwyższe miesięczne wynagrodzenie zarówno w kraju, jak i w województwie odnotowano w sektorze Informacja i komunikacja (Polska 6 896,02 zł; województwo 4 100,44 zł). Najniższe miesięczne wynagrodzenie, odbiegające od średniej zarówno krajowej, jak i wojewódzkiej, odnotowano w sektorze Zakwaterowanie i gastronomia (Polska 2 766,01 zł; województwo 2 672,13 zł). Strona 26

27 2. BEZROBOCIE REJESTROWANE W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO- MAZURSKIM 2.1. POZIOM BEZROBOCIA Bezrobocie na koniec 2014 roku ukształtowało się w województwie warmińsko-mazurskim na poziomie osób. Porównując to do roku poprzedniego możemy zaobserwować spadek tego wskaźnika o 15,3%, tj. o osoby, natomiast w odniesieniu do roku 2012 wartość tego wskaźnika zmniejszyła się o 13,3%, tj. o osoby. Rysunek 2. Liczba bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim oraz w Polsce w latach Warmińsko- Mazurskie ,2 tys ,9 tys ,1 tys. Polska ,8 tys ,9 tys ,2 tys. Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. W Polsce, poziom bezrobocia rejestrowanego w 2014 roku, osiągnął wartość 1 825,2 tys. osób. Biorąc pod uwagę lata można dostrzec również korzystne zmiany. Liczba bezrobotnych w stosunku do roku 2013 spadła o 15,4%, tj. o 332,7 tys. osób, natomiast w odniesieniu do roku 2012 obserwujemy spadek na poziomie 14,6%, tj. 311,6 tys. osób. W porównaniu z grudniem 2013 roku, liczba bezrobotnych spadła we wszystkich powiatach województwa warmińsko-mazurskiego, a najbardziej w powiatach: Spadek iławskim o osób, tj. o 28,3%; nidzickim o 536 osób, tj. 22,0%; nowomiejskim o 777 osób, tj. o 19,9%; ostródzkim o osób, tj. o 19,1%; mieście Olsztyn o osoby, tj. o 19,0%. Strona 27

28 Iława Nidzica Nowe M. Lubaw. Ostróda Olsztyn grodz Gołdap Elbląg grodz. Pisz Mrągowo Giżycko Ełk Szczytno Olsztyn ziem Braniewo Działdowo Lidzbark Elbląg ziem Olecko Bartoszyce Węgorzewo Kętrzyn -28,3-22,0-19,9-19,1-19,0-16,8-16,4-15,9-15,9-15,5-14,9-14,6-13,8-13,7-13,1-13,0-12,9-12,2-12,1-11,1-6,1 Wykres 8. Roczne zmiany liczby bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim (grudzień 2013 grudnia 2014) w % 5,0 0,0-5,0-10,0-15,0-20,0-25,0-30,0 spadek w województwie - średnio o 15,3% -35,0 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie danych MPiPS-01. Charakterystycznym zjawiskiem dla województwa warmińsko-mazurskiego jest sezonowość bezrobocia. W roku 2014 największa liczba bezrobotnych przypadała na początek roku. W styczniu osiągnęła wartość osób bezrobotnych i była o (o 23,0%) osób większa niż w październiku 2014 roku kiedy w urzędach pracy zarejestrowanych było najmniej bezrobotnych ( osób). Wykres 9. Bezrobocie rejestrowane w województwie warmińsko-mazurskim w latach I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rok Rok Rok Rok Rok 2011 Rok 2012 Rok 2013 Rok 2014 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. W roku 2014 w urzędach pracy województwa warmińsko-mazurskiego zarejestrowało się osób. Odpływ z bezrobocia wyniósł natomiast osoby, co oznacza, że przewaga odpływu nad napływem wyniosła w skali roku osoby. W porównaniu do 2013 roku napływ do bezrobocia zmniejszył się o 9,8% ( osób), a do 2012 roku o 7,6% ( osoby). Strona 28

29 Największy odsetek wśród nowo zarejestrowanych stanowili bezrobotni legitymujący się stażem pracy 85,6% ( osób). W ciągu dwóch ostatnich lat odsetek ten zmniejszył się o 2,4 pkt proc. Rysunek 3. Napływ bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim w latach NAPŁYW osób NAPŁYW osób NAPŁYW, osób Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Spośród bezrobotnych napływających w 2014 roku 14,4% (tj osoby) stanowili bezrobotni rejestrujący się w urzędach pracy po raz pierwszy. Porównując to do lat poprzednich obserwujemy spadek tego wskaźnika o 1,0 pkt proc. w stosunku do 2013 roku oraz o 2,4 pkt proc. w odniesieniu do 2012 roku. Z kolei wśród osób powracających do ewidencji urzędów pracy w 2014 roku, 13,7% (tj osób) stanowili uczestnicy aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu (tj. szkoleń, prac społecznie użytecznych, staży i przygotowania zawodowego dorosłych). Rysunek 4. Napływ w strukturze bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy w województwie warmińsko-mazurskim w latach Kobiety (46,8%) spadek w stosunku do 2013 roku o osób (10,7%) Bezrobotni do 25 roku życia (27,9%) spadek w stosunku do 2013 roku o osoby (12,3%) Bezrobotni powyżej 50 roku życia (20,1%) spadek w stosunku do 2013 roku o osoby (9,4%) Bezrobotni zamieszkali na terenach wiejskich (47,0%) spadek w stosunku do 2013 roku o osób (9,1%) Długotrwale bezrobotni (46,9 %) spadek w stosunku do 2013 roku o osób (6,4%) Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 29

30 W roku 2014 najwięcej nowo zarejestrowanych bezrobotnych odnotowano w rejestrach urzędów pracy powiatów: olsztyńskiego ziemskiego osób (8,0% napływu w województwie); olsztyńskiego grodzkiego osób (7,3%); ostródzkiego osób (7,2%); kętrzyńskiego osób (6,9%); ełckiego osoby (6,9%). Na koniec grudnia 2014 roku liczba bezrobotnych wyłączonych z rejestrów powiatowych urzędów pracy województwa warmińsko-mazurskiego osiągnęła wartość osoby. W skali trzech ostatnich lat obserwujemy wzrost tego wskaźnika. W odniesieniu do 2013 roku odpływ zwiększył się o osoby (o 4,6%), natomiast w stosunku do 2012 roku o osób (o 9,9%). W roku 2014 najwięcej wyrejestrowań bezrobotnych odnotowano w urzędach pracy powiatów: olsztyńskiego ziemskiego osób (7,8% odpływu w województwie); ostródzkiego osób (7,6%); olsztyńskiego grodzkiego osób (7,4%); ełckiego osób (6,9%); kętrzyńskiego osób (6,3%). Największa liczba bezrobotnych ( osób) została wyrejestrowana z uwagi na podjęcie zatrudnienia, co stanowiło 47,3% ogólnego odpływu w 2014 roku. Na przestrzeni lat zaobserwowano tym samym wzrost tego wskaźnika o 3,4 pkt proc. Wskaźnik płynności rynku pracy, określający stosunek liczby bezrobotnych, którzy podjęli pracę do liczby nowo zarejestrowanych wyniósł w regionie w 2014 roku 53,8%, czyli był o 7,6 pkt proc. wyższy niż w 2013 roku (46,2%). Zróżnicowanie tego wskaźnika na poziomie powiatów było wysokie i wynosiło 20,6 pkt proc. (od 46,4% w powiecie kętrzyńskim do 67,0% w powiecie działdowskim). W 2014 roku największa liczba bezrobotnych została wyrejestrowana z uwagi na podjęcie pracy niesubsydiowanej osób (82,2% podjęć pracy) podczas gdy z zatrudnienia subsydiowanego skorzystały w tym czasie osoby (17,8%). Strona 30

31 Rysunek 5. Odpływ bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim w latach ODPŁYW osoby ODPŁYW osób ODPŁYW, osoby Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. W związku z uczestnictwem bezrobotnych w 2014 roku w takich aktywnych formach jak: szkolenia, staże, przygotowanie zawodowe czy prace społecznie użyteczne, z rejestrów urzędów pracy wyłączono osoby, co stanowiło 13,9% całego odpływu w omawianym okresie. W skali trzech ostatnich lat wskaźnik wyrejestrowań, ze względu na udział w aktywnych formach, spadł o 0,2 pkt proc. w stosunku do 2013 roku oraz wzrósł o 0,1 pkt proc. w odniesieniu do 2012 roku. Spada wskaźnik procentowy osób wyrejestrowanych z ewidencji z uwagi na niepotwierdzenie gotowości do podjęcia pracy. W 2014 roku wyniósł on 23,2% ( osób), to o 0,5 pkt proc. mniej niż w 2013 roku (23,7% osoby) oraz o 3,9 pkt proc. mniej niż w 2012 roku (27,1% osób). Wśród powiatów o najwyższym odsetku niepotwierdzeń gotowości do pracy wskazać należy miasto Elbląg (31,2% odpływu), miasto Olsztyn (30,2%), powiat olsztyński (27,7%) i giżycki (26,4%). Na drugim biegunie znajdują się powiaty: ełcki (16,1% wyłączeń), działdowski (17,6%) oraz nowomiejski (18,1%). Poza wysoką liczbą niepotwierdzeń gotowości do pracy ( osób) w 2014 roku w województwie warmińsko-mazurskim bezrobotnych (6,3% odpływu) dobrowolnie zrezygnowało ze statusu bezrobotnego, a kolejne osób (1,6%) odmówiło bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy lub innej formy pomocy. Zatem łącznie prawie 1/3 osób wyrejestrowanych w 2014 roku z ewidencji bezrobotnych z uwagi na niepotwierdzenie gotowości do pracy, faktycznie nie była zainteresowana pomocą urzędów pracy w znalezieniu zatrudnienia. Strona 31

32 Rysunek 6. Odpływ w strukturze bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy w województwie warmińsko-mazurskim w latach Kobiety (47,3%) wzrost w stosunku do 2013 roku o osób (4,0%) Bezrobotni do 25 roku życia (26,2%) wzrost w stosunku do 2013roku o 53 osoby (0,1%) Bezrobotni powyżej 50 roku życia (19,5%) wzrost w stosunku do 2013 roku o osób (12,2%) Bezrobotni zamieszkali na terenach wiejskich (46,7%) wzrostw stosunku do 2013 roku o osoby (6,8%) Długotrwale bezrobotni (45,1%) wzrost w stosunku do 2013 roku o osób (9,4%) Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS STOPA BEZROBOCIA REJESTROWANEGO W 2014 ROKU Na koniec 2014 roku stopa bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim osiągnęła wartość 18,9%, przy 11,5% w kraju. W odniesieniu do roku poprzedniego zaobserwowano w województwie spadek tego wskaźnika o 2,7 pkt proc., natomiast w kraju o 1,9 pkt proc. Rysunek 7. Stopa bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim oraz w Polsce w latach Warmińsko- Mazurskie ,6% ,9% Polska ,4% ,5% Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie. Strona 32

33 W ciągu ostatniej dekady obserwujemy systematyczne zmniejszanie się dystansu pomiędzy wojewódzką i krajową stopą bezrobocia. Jeszcze w 2005 roku wynosił on 9,9 pkt proc., podczas gdy w chwili obecnej kształtuje się na poziomie 7,4 pkt proc. W okresie dziesięciu ostatnich lat dystans pomiędzy wojewódzką, a krajową stopą bezrobocia zmniejszył się o 2,5 pkt proc. Wykres 10. Tendencje w kształtowaniu się wskaźnika stopy bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim na tle kraju w latach , ,7 18,7 16,8 20,7 20,0 20,1 21,2 21,6 18, ,6 14,8 11,2 9,5 12,1 12,4 12,5 13,4 13,4 11, Warmińsko-Mazurskie Polska Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie. Stopa bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim w 2014 roku była najwyższa w kraju (18,9%). W pozostałych województwach wskaźnik ten nie przekroczył 16%. Wysokość stopy bezrobocia w przedziale 13,4% 16,1% ukształtowała się w czterech województwach: kujawsko-pomorskim (15,7%), zachodniopomorskim (15,6%), podkarpackim (14,8%), świętokrzyskim (14,2%).W siedmiu województwach stopa bezrobocia mieściła się w przedziale 10,6% 13,3%: podlaskim (13,1%), lubuskim (12,8%), lubelskim (12,7%), łódzkim, opolskim (11,9%), pomorskim (11,3%) oraz w dolnośląskim (10,6%). Najniższa stopa bezrobocia, w przedziale 7,8% 10,5%, wystąpiła w pozostałych czterech województwach: małopolskim (9,9%), śląskim (9,6%), mazowieckim (9,8%) oraz wielkopolskim (7,8%). Strona 33

34 Mapa 7. Stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce (stan w dniu 31 grudnia 2014 roku) Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie. Stopa bezrobocia na Warmii i Mazurach także charakteryzuje się mocnym zróżnicowaniem lokalnym. Rozpiętość wskaźnika w powiatach kształtowała się od 6,9% w mieście Olsztynie do 29,8% w powiecie piskim (różnica 22,9 pkt proc.). Dla porównania w 2013 roku różnica ta wynosiła 24,4 pkt proc. (przy 8,4% stopie bezrobocia w Olsztynie i 32,8% w powiecie braniewskim). Obserwujemy zatem spadek tego wskaźnika o 1,5 pkt proc. Strona 34

35 Mapa 8. Stopa bezrobocia w województwie warmińsko-mazurskim w 2014 roku według powiatów Źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie. Stopa bezrobocia poniżej średniej wojewódzkiej (18,9%) wystąpiła w pięciu powiatach Warmii i Mazur: w mieście Olsztynie i Elblągu oraz w powiatach iławskim, giżyckim i nidzickim. W mieście Olsztynie osiągnęła wartość 6,9%, a więc o 1,5 pkt proc. mniej niż w analogicznym okresie 2013 roku. W powiecie nidzickim stopa bezrobocia ukształtowała się na poziomie 18,1%. W ujęciu rocznym obserwujemy zatem spadek tej wartości o 4,1 pkt proc. Spadek stopy bezrobocia, w odniesieniu do roku 2013, wystąpił także w mieście Elblągu (o 2,6 pkt proc.) i w powiatach iławskim (o 3,2 pkt proc.) i giżyckim (o 2,6 pkt proc.). W szesnastu powiatach, stopa bezrobocia ukształtowała się na poziomie wyższym niż średnio w województwie. Najwyższy wskaźnik, bo na poziomie 29,8%, odnotowano w powiecie piskim (spadek do 2013 r. o 3,8 pkt proc.). Równie wysoki poziom natężenia bezrobocia zaobserwowano w powiecie kętrzyńskim 29,7% (spadek do 2013 r. o 1,4 pkt proc.). Spośród wszystkich szesnastu powiatów, w których stopa bezrobocia przekraczała średnią dla województwa, najniższy wskaźnik wystąpił w powiecie nowomiejskim 19,8% (spadek względem roku 2013 o 3,8 pkt proc.) ZWOLNIENIA Z PRZYCZYN DOTYCZĄCYCH ZAKŁADU PRACY Zwolnieniem grupowym w świetle przepisów prawa jest rozwiązanie przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników, stosunków pracy z przyczyn niedotyczących Strona 35

36 pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron 12. Zwolnienie grupowe następuje wtedy, gdy w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej: 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników, 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników, 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników. W 2014 roku, w województwie warmińsko-mazurskim, 14 zakładów pracy nadesłało do urzędów pracy 21 zgłoszeń o zamiarze przeprowadzenia zwolnienia grupowego. Dla porównania w 2013 roku, wpłynęło 49 takich zgłoszeń od 22 zakładów pracy. Rysunek 8. Zgłoszenia zwolnień grupowych w latach zgłoszeń z 14 zakładów pracy na 708 osób zgłoszeń z 22 zakładów pracy na 760 osób Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. W wyniku planowanych zwolnień zgłoszonych do urzędów pracy w regionie w 2014 roku, zagrożonych utratą pracy było w sumie 708 osób, w stosunku do 2013 roku nastąpił spadek tej liczby o 52 osoby, tj. 6,8%. W 2014 roku, największa liczba pracowników, których mogły objąć zwolnienia grupowe zatrudniona była w zakładach pracy działających w sekcji: C Przetwórstwo przemysłowe 454 osoby (64,1% ogółu wszystkich osób przewidzianych do zwolnienia), H Transport i gospodarka magazynowa 103 osoby (14,8%), G Handel hurtowy i detaliczny 53 osoby (7,8%). 12 Zasady przeprowadzania zwolnień grupowych określa Ustawa z dnia 13 marca 2003 o szczegółowych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. Nr 90, poz. 844, z późniejszymi zmianami). Strona 36

37 Tabela 9. Liczba osób zagrożonych utratą pracy w ramach planowanych zwolnień grupowych w latach według Polskiej Klasyfikacji Działalności Sekcja Zgłoszenia w 2013 Zgłoszenia w 2014 Udział proc. w ogóle zgłoszeń w 2013 Udział proc. w ogóle zgłoszeń w 2014 Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 0 0 0,0 0,0 Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe ,2 64,1 Sekcja D - wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów ,1 1,3 klimatyzacyjnych Sekcja E - dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność ,0 0,0 związana z rekultywacją Sekcja F - Budownictwo ,0 4,9 Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, ,5 7,5 włączając motocykle Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa ,0 14,5 Sekcja J - Informacja i komunikacja 0 0 0,0 0,0 Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ,8 4,5 Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0 0 0,0 0,0 Sekcja N - Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 5 0 0,7 0,0 Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ,4 0,0 zabezpieczenia społeczne Sekcja P - Edukacja ,9 3,1 Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 0 0 0,0 0,0 Sekcja S - Pozostała działalność usługowa ,6 0,0 RAZEM ,0 100,0 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Poddając analizie lata można dostrzec pewną zależność w strukturze osób zagrożonych utratą pracy w wyniku planowanych zwolnień grupowych. Zarówno w 2013 jak i w 2014 roku, najwięcej osób zgłoszonych do zwolnień grupowych oraz wzrost zagrożenia zwolnieniami grupowymi odnotowano w Sekcji C Przetwórstwo przemysłowe, w roku ,2%, a w ,1%. Na przestrzeni omawianych lat, zmienił się również procentowy udział pracowników, w ogóle objętych zgłoszonymi zwolnieniami z sektora: F Budownictwo (spadek Strona 37

38 o 13,1 pkt proc.), Sekcji O Administracja publiczna i obrona narodowa zabezpieczenia społeczne (o 11,4 pkt proc.) oraz Sekcji S Pozostała działalność usługowa (o 9,6 pkt proc.) Wykres 11. Liczba zapowiedzi i zwolnień grupowych w województwie warmińsko-mazurskim na przestrzeni miesięcy w latach miesiące SUMA 2013 Zapowiedzi zwolnień Zapowiedzi zwolnień Zwolnienia zrealizowane Zwolnienia zrealizowane Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. W wyniku zwolnień grupowych, zgłoszonych do urzędów pracy, zatrudnienie w 2014 roku straciło w sumie 679 osób z 28 zakładów pracy. W porównaniu do 2013 roku, liczba osób zwolnionych grupowo wzrosła o 3,0% (o 20 osób). Rysunek 9. Zwolnienia grupowe w latach z 28 zakładów pracy zwolniono 679 osób 2013 z 24 zakładów pracy zwolniono 659 osób Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. W 2014 roku najwięcej osób zostało zwolnionych w Sekcji C Przetwórstwo przemysłowe 413 osoby (60,8% ogółu zwolnionych). Liczną grupę stanowiły osoby zatrudnione poprzednio w sektorze: D wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych (69 osób, tj. 10,7%) oraz H Transport i gospodarka magazynowa (56 osób, tj. 8,2%). Strona 38

39 Tabela 10. Liczba osób objętych zwolnieniami grupowymi w województwie warmińsko-mazurskim w latach roku według Polskiej Klasyfikacji Działalności Sekcja Zwolnienia w 2013 Zwolnienia w 2014 Udział proc. w ogóle zwolnieniach w 2013 Udział proc. w ogóle zwolnieniach w 2013 Sekcja A - Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 0 0 0,0 0,0 Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe ,8 60,8 Sekcja D Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów ,0 10,7 klimatycznych Sekcja E - Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami ,3 0,0 oraz działalność związana z rekultywacją Sekcja F - Budownictwo ,3 0,6 Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, ,1 7,8 włączając motocykle Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa ,0 8,2 Sekcja J - Informacja i komunikacja 0 0 0,0 0,0 Sekcja K - Działalność finansowa i ubezpieczeniowa ,2 2,8 Sekcja L - Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 0 0 0,0 0,0 Sekcja N - Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca 5 0 0,8 0,0 Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ,4 0,0 zabezpieczenia społeczne Sekcja P - Edukacja ,6 3,2 Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 0 0 0,0 0,0 Sekcja S - Pozostała działalność usługowa ,6 7,8 RAZEM ,0 100,0 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Analizując strukturę zakładów, z których najczęściej pochodzili zwalniani pracownicy w stosunku do 2013 roku, obserwujemy wzrost o 30 pkt proc. udziału pracowników z firm działających w Przetwórstwie przemysłowym. Duży odsetek liczby osób zwolnionych grupowo nastąpił również w przedsiębiorstwach działających w Sekcji: D Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę, gorącą wodę i powietrze do układów klimatycznych (o 10,7 pkt proc.) oraz H Transport i gospodarka magazynowa (o 8,2 pkt proc.). Strona 39

40 Zmniejszenie liczby osób zwolnionych grupowo w poszczególnych firmach, może świadczyć o poprawie sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstw. Spadek osób zwalnianych grupowo nastąpił w tylko w Sekcji: F- Budownictwo (o 21,7 pkt proc.), G Handel hurtowy i detaliczny (o 4,3 pkt proc.), K Działalność finansowa i ubezpieczeniowa (o 2,4 pkt proc.), P- Edukacja (o 1,4 pkt proc.). Należy wskazać, że realizacja zwolnień grupowych nie oddaje w pełni skali całego zjawiska związanego z redukcją miejsc pracy w naszym województwie. W 2014 roku, w urzędach pracy w regionie zarejestrowało się osób, które poprzednio pracowały (w stosunku do 2013 roku, liczba ta spadła o osób, tj. o 8,2%). W grupie tej osób zostało zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Na przestrzeni lat można zauważyć wzrost odsetka kobiet zwolnionych tym trybem. Podczas gdy w 2013 roku udział procentowy kobiet wyniósł 46,9%, w 2014 wzrósł on o 0,1 pkt proc. wynosząc 47,0%. Rysunek 10. Udział procentowy osób rejestrujących się w urzędach pracy po zwolnieniach z przyczyn dotyczących zakładu pracy w 2014 roku według Sekcji PKD 26,5% Przetwórstwo przemysłowe (1 461 osób) 18,2% Handel hurtowy i detaliczny (1 002 osoby) 11,2% Budownictwo (619 osób) Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Według stanu na koniec grudnia 2014 roku, w ewidencji urzędów pracy, zarejestrowanych było osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy (3,9% ogółu bezrobotnych). W porównaniu do końca 2013 roku liczebność tej kategorii bezrobotnych zmniejszyła się o 15,2% (tj. 690 osób). Do zasiłku dla bezrobotnych uprawnionych było 61,7% bezrobotnych zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy (2 380 osób). Dla porównania, w 2013 roku odsetek osób z prawem do tego świadczenia wynosił 65,7% (2 987 osób). Strona 40

41 Rysunek 11. Osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy według stanu na 31 grudnia 2014 roku 61,7% z prawem do zasiłku (2 987 osób) stanowią 4,7% osób bezrobotnych poprzednio pracujących 50,8% kobiet (1 962 osoby) zwolnieni z przyczyn dotyczących zakładu pracy (3 858 osób) stanowią 3,9% ogółu bezrobotnych Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Wśród osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy 50,8% (1 962 osoby) stanowiły kobiety, przy czym ich odsetek w powiatach wahał się od 36,4% w kętrzyńskim do 62,0% w lidzbarskim. W Polsce w końcu 2014 w urzędach pracy zarejestrowanych było 94,6 tys. osób zwolnionych z przyczyn dotyczących zakładu pracy. Tym samym w ciągu roku liczba ta zmniejszyła się o 16,6%. Osoby zwolnione z przyczyn dotyczących zakładu pracy stanowiły 5,2% zarejestrowanych bezrobotnych w Polsce STRUKTURA REGIONALNEGO BEZROBOCIA W 2014 ROKU Województwo warmińsko-mazurskie cechuje silny poziom zróżnicowania z uwagi na różne czynniki, tj.: płeć, wiek bezrobotnych, poziom wykształcenia,, czas pozostawania bez pracy, staż pracy, miejsce zamieszkania i inne. Analiza wymienionych elementów pozwoliła na określenie tendencji panujących na rynku pracy w 2014 roku BEZROBOTNI WG PŁCI Województwo Z analizy struktury osób bezrobotnych, które figurują w rejestrach urzędów pracy województwa warmińsko-mazurskiego wynika, że to kobiety stanowią większy odsetek wśród ogółu bezrobotnych. Na koniec 2014 roku udział procentowy kobiet w tej kategorii wynosił 52,0% ( osób) i był wyższy o 0,3 pkt. proc. niż rok wcześniej, gdzie stanowił 51,7% ( osób). W odniesieniu do roku 2012 udział procentowy zmniejszył się o 0,1 pkt proc. Najwyższe udziały procentowe kobiet odnotowano w powiatach iławskim (62,0%) i nowomiejskim (60,2%), zaś najniższe w mrągowskim (45,7%) i kętrzyńskim (47,2%). Strona 41

42 Analiza bezrobocia wg płci wskazuje również, że na przełomie 2013 i 2014 roku szybciej zmniejszała się liczba mężczyzn niż kobiet. Przy spadku liczby bezrobotnych mężczyzn o 15,7%, liczba zarejestrowanych kobiet spadła o 14,9%. Rysunek 12. Udział procentowy kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim w latach Lata Kobiety 52,1% ,7% ,0% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Polska W Polsce, podobnie jak w województwie, w ewidencji bezrobotnych większą grupę stanowiły kobiety ( osób) na koniec 2014 roku ich odsetek wynosił 51,5%. W porównaniu do 2013 roku liczba bezrobotnych kobiet w kraju spadła o 14,5% (o osób), a liczba bezrobotnych mężczyzn spadła o 16,3% ( osób). Na 100 bezrobotnych mężczyzn przypadło 106 kobiet (przed rokiem 104 kobiety) BEZROBOTNI WG WIEKU Bezrobocie na Warmii i Mazurach jest zróżnicowane także ze względu na wiek osób pozostających bez zatrudnienia. Trudna sytuacja dotyczy osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, a więc m.in.: bezrobotnych do 25 roku życia oraz osób w wieku 50+. Odpowiedzią na problemy tych grup są programy rynku pracy adresowane z myślą o osobach, którym najtrudniej jest odnaleźć się na rynku zatrudnienia. Analiza sytuacji bezrobotnych w ujęciu struktury wiekowej, implikuje następujące wnioski. Wykres 12. Zmiany procentowe w strukturze bezrobotnych według grup wiekowych w województwie warmińsko-mazurskim w latach ,2 27,5 21,0 19,4 11,0 3, ,2 27,8 20,1 19,7 10,3 2,9 0% 20% 40% 60% 80% 100% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 42

43 Województwo Najliczniejszą grupę wiekową w strukturze bezrobotnych stanowią osoby w wieku lata. Wg danych na koniec grudnia 2014 roku ich liczba wyniosła osób (27,5% ogółu bezrobotnych) i była niższa niż w roku poprzednim o osób (o 16,2%). Spadł również udział procentowy tej grupy wiekowej w ogóle bezrobotnych z 27,8% w 2013 roku do 27,5% w 2014 roku (spadek o 0,3 pkt proc.). Równie duży odsetek bezrobotnych stanowią osoby w wieku lata. W końcu 2014 roku, w urzędach pracy województwa warmińsko-mazurskiego, zarejestrowanych było osób bezrobotnych (21,0%) w tym przedziale wiekowym, to o osób (11,5%) mniej niż przed rokiem. Wzrósł jednak w skali roku odsetek tych bezrobotnych w ogólnej liczbie zarejestrowanych o 0,9 pkt proc. Liczba bezrobotnych w grupie wiekowej lata ukształtowała się na poziomie osób i była niższa niż w 2013 roku o osoby (o 16,7%). W odniesieniu do 2013 roku, udział procentowy tej grupy w ogólnej liczbie bezrobotnych zmniejszył się o 0,3 pkt proc. Najmłodsza kategoria bezrobotnych, a więc osoby w wieku lata ( osoby), wciąż tworzą bardzo dużą liczbę wśród wszystkich bezrobotnych na Warmii i Mazurach, stanowiąc 17,2%. Na koniec 2014 roku zmniejszyła się zarówno liczba bezrobotnych (spadek o osoby, tj. o 24,2%) jak i ich odsetek w ogóle bezrobotnych (spadek o 2,0 pkt proc.). Stosunkowo niski wskaźnik udziału w ogólnym bezrobociu mają osoby w wieku lat, który jednak zwiększył się na przełomie lat Na koniec 2013 roku bezrobotnych w tej kategorii wiekowej było na Warmii i Maurach osób (10,3% ogółu zarejestrowanych), to już w następnym roku ich liczba zmniejszyła się o osób do poziomu (11,0%) jest to spadek liczby osób bezrobotnych w tej grupie na poziomie 9,6%. Najmniej liczną grupę w omawianej kategorii tworzą osoby w wieku lata. Według stanu na koniec 2014 roku ich liczba wyniosła osób (3,9%) natomiast w odniesieniu do roku poprzedniego zwiększyła się o 513 osób (15,6%). Udział procentowy tej grupy w ogólnym bezrobociu zwiększył się w 2014 roku o 1,0 pkt proc. Polska Największy odsetek bezrobotnych w kraju to osoby w wieku lata - na koniec grudnia 2014 roku ( osób) ich udział procentowy w ogóle bezrobotnych ukształtował się na poziomie 27,9% i w porównaniu do stanu z końca 2013 r. ( osoby) zmniejszył się o 0,5 pkt. proc. (o osoby). Równie duży odsetek stanowią bezrobotni w przedziale wiekowym lata na koniec roku 2014 ( osób) było to ponad 20,9% ogółu bezrobotnych. Najmniej, bo 4,6% wszystkich bezrobotnych w kraju, to osoby w wieku 65 lat i więcej ( osoby) BEZROBOTNI WG POZIOMU WYKSZTAŁCENIA Wykształcenie to jedna z najważniejszych determinant, która bezpośrednio wpływa na losy absolwenta po zakończonej przez niego edukacji. Biorąc pod uwagę charakter następujących obecnie w Polsce i na świecie przeobrażeń społeczno-gospodarczych, trudno nie doceniać istotnej roli, jaką odgrywa stopień wykształcenia, zarówno w kontekście późniejszego wpływu na poziom życia człowieka, jak i jego status społeczny, itp. Analiza tego wyznacznika pozwala określić następujące zależności i zmiany. Strona 43

44 Wykres 13. Zmiany procentowe w strukturze bezrobotnych według poziomu wykształcenia w województwie warmińsko-mazurskim w latach ,9 19,3 10,9 27,5 33, ,0 19,3 10,8 27,9 33,0 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wyższe Policealne i średnie zawodowe Średnie ogólnokształcące Zasadnicze zawodowe Gimnazjalne i niższe Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Województwo Spośród blisko 98,1 tys. bezrobotnych zarejestrowanych w 2014 roku na terenie województwa warmińsko-mazurskiego (33,4%) osób legitymuje się wykształceniem gimnazjalnym i niższym. W skali roku liczba bezrobotnych w tej kategorii zmniejszyła się o (o 14,2%) osoby. Na drugim miejscu, wśród zarejestrowanych bezrobotnych, znajdują się absolwenci szkół z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Wg stan na koniec 2014 roku liczba bezrobotnych w tej grupie wyniosła osób (27,5%) zmniejszając się tym samym, w odniesieniu do roku poprzedniego, o osób (spadek o 16,5%). W dalszym ciągu osoby z wykształceniem policealnym i średnim zawodowym tworzą wysoki odsetek w ogóle zarejestrowanych bezrobotnych. Na koniec 2014 roku osoby te stanowiły 19,3% ( osób) spośród wszystkich osób występujących w rejestrach urzędów pracy, a więc o 15,3% (o osób) mniej niż w roku Jedną z najmniej licznych grup bezrobotnych, z uwagi na kryterium wykształcenia, byli absolwenci szkół średnich ogólnokształcących. Ich liczba wg stanu na koniec 2014 roku wyniosła osób (10,9%) i była niższa niż w roku ubiegłym o osób (o 15,3%). Spadła również liczba bezrobotnych legitymujących się dyplomem studiów wyższych. Na koniec grudnia 2014 roku odsetek osób, w tej kategorii, którzy pozostawali bez zatrudnienia, wyniósł 8,9% osoby (tj. o 3,5 pkt. proc. mniej niż w kraju) i był niższy niż przed rokiem o 15,9% (o osób). Szczególnie trudna jest sytuacja młodych osób, które wkraczają na rynek pracy po ukończeniu szkoły. Na koniec roku 2014 wśród bezrobotnych zarejestrowanych było osób (4,1% ogółu bezrobotnych) które znajdowały się w okresie 12 miesięcy od dnia ukończenia edukacji (zgodnie z datą, określoną w dyplomie, świadectwie lub innym dokumencie, poświadczającym ukończenie szkoły). W porównaniu do końca 2013 roku liczba absolwentów szkół spadła o osoby, tj. 35,0%. Wg stanu na koniec 2013 roku, w grupie bezrobotnych do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, którzy zarejestrowali się w urzędach pracy województwa warmińsko-mazurskiego, absolwenci do 27 roku życia, którzy ukończyli szkołę wyższą stanowią 841 osób (21,2%). W porównaniu do roku 2013 obserwujemy spadek liczby bezrobotnych w tej kategorii o 457 osób (tj. o 35,2%). Strona 44

45 Polska W kraju w 2014 roku największy odsetek bezrobotnych legitymuje się świadectwem ukończenia zasadniczej szkoły zawodowej 27,6% ( osób). Drugi, co do wielkości, odsetek bezrobotnych posiada jedynie wykształcenie gimnazjalne i niższe 27,5% ( osób). Bezrobotni legitymujący się wykształceniem wyższym stanowili na koniec 2014 roku 12,4% ogółu ( osób) zarejestrowanych bezrobotnych w omawianej kategorii. Najmniejszy udział procentowy w strukturze bezrobocia z uwagi na poziom wykształcenia stanowią osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym 10,5% ( osób) BEZROBOTNI WG CZASU POZOSTAWANIA BEZ PRACY Czas, w którym bezrobotny pozostaje bez zatrudnienia odgrywa istotną rolę w jego powrocie na rynek pracy. Im dłużej nie może jej znaleźć, tym większa bezradność i frustracja kieruje jego działaniami. Na warmińsko-mazurskim rynku pracy wciąż duży odsetek osób pozostaje bez zatrudnienia powyżej 12 miesięcy - 39,6% tj osoby. Wykres 14. Zmiany procentowe w strukturze bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy w województwie warmińsko-mazurskim w latach ,8 20,0 14,6 16,0 18,1 21, ,9 18,9 17,7 18,6 17,8 18,1 0% 20% 40% 60% 80% 100% do 1 miesiąca pow. 24 miesięcy Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Województwo Najwięcej, bo osób (21,5%) to bezrobotni, którzy pozostają bez pracy powyżej 24 miesięcy. Na przestrzeni dwóch ostatnich lat liczba bezrobotnych w tej kategorii zwiększyła się z osób (18,1%) w 2013 roku do (21,5%) w roku 2014, tj. o 141 osób (o 0,7%). Zwiększył się tym samym odsetek tej grupy bezrobotnych w ogólnej ich liczbie o 3,4 pkt proc. W dalszej kolejności najwięcej osób nie pracuje w przedziale czasowym od 1 do 3 miesięcy. Wg stanu na koniec 2014 roku, w tej grupie, bez zatrudnienia pozostawało osób (20,0%), tj. o bezrobotnych (o 10,4%) mniej niż przed rokiem. Jednak, w ogólnej liczbie bezrobotnych ich odsetek wzrósł o 1,1 pkt proc. Równie wysoki wskaźnik bezrobocia występuje wśród osób nie pracujących od 12 do 24 miesięcy. Bezrobotni pozostający bez pracy od 12 do 24 miesięcy stanowili na koniec 2014 roku osób (18,1%) to o osób (o 14,3%) mniej niż przed rokiem. W ujęciu rocznym odsetek bezrobotnych w tej kategorii zwiększył się o 0,3 pkt Strona 45

46 proc. Przez okres od 6 do 12 miesięcy na koniec 2014 roku pracy nie miało osoby (16,0%). W porównaniu do roku 2013 nastąpił spadek o osób (26,9%). Spadł również odsetek osób w tej kategorii w ogóle bezrobotnych o 2,6 pkt proc. Odnosząc dane do roku 2013 można zauważyć również, iż mocno spadła zarówno liczba bezrobotnych w kategorii pozostających bez pracy od 3 do 6 miesięcy - o osoby (29,9%) - jak również ich udział procentowy w ogóle bezrobotnych - o 3,1 pkt proc. Najmniejsza liczba osób pozostających bez zatrudnienia to bezrobotni nie pracujący do 1 miesiąca. Wg stan na koniec 2014 roku wskaźnik ten osiągnął poziom osób (9,8%) i był niższy niż w 2013 roku o 721 osób (o 7,0%). W ujęciu rocznym wzrósł jednak udział procentowy bezrobotnych w tej grupie o 0,9 pkt proc. Polska W kraju, sytuacja wśród bezrobotnych z uwagi na czas pozostawania bez pracy, przedstawia się podobnie jak w województwie. W Polsce na koniec 2014 roku największy odsetek w strukturze bezrobotnych stanowiły osoby nie pracujące powyżej 24 miesięcy 23,7% ( osób). Bezrobotni nie mający zatrudnienia od 1 do 3 miesięcy stanowili w 2014 roku 18,2% ( osoby). Najniższy odsetek wśród bezrobotnych w omawianej kategorii to osoby nie pracujące do 1 miesiąca 9,5% ( osoby) BEZROBOTNI WG STAŻU PRACY Staż pracy jest istotną determinantą, która decyduje o powodzeniu podczas procesu poszukiwaniu zatrudnienia przez bezrobotnego. Dla pracodawcy to właśnie ten czynnik stanowi jedną z najważniejszych informacji o potencjalnym pracowniku. Analiza warmińsko-mazurskiego rynku pracy w 2014 roku oparta właśnie o czynnik długości stażu pracy bezrobotnych pozwoliła sformułować pewne charakterystyczne dla tej grupy zmiany. Wykres 15. Zmiany procentowe w strukturze bezrobotnych według stażu pracy w województwie warmińsko-mazurskim w latach ,1 23,6 15,5 15,7 9,9 3,1 16, ,3 24,0 15,2 15,3 10,0 3,1 17,1 0% 20% 40% 60% 80% 100% do 1 roku i więcej bez stażu Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 46

47 Województwo Na koniec 2014 roku w warmińsko-mazurskich urzędach pracy najwięcej zarejestrowanych bezrobotnych (23,6%) stanowiły osoby posiadające staż pracy od 1 do 5 lat. W ujęciu rocznym wskaźnik ten zmniejszył się o osoby (o 16,5%). Spadł jednocześnie o 0,4 pkt proc. udział tej grupy w ogólnym bezrobociu. Duży odsetek bezrobotnych co jest bardzo niepokojące stanowią osoby bez stażu pracy. Wg danych powiatowych urzędów pracy, liczba bezrobotnych nigdy wcześniej nie pracujących wyniosła na koniec grudnia 2014 roku osoby (16,1%). W odniesieniu do roku poprzedniego liczba ta zmniejszyła się o osób (o 20,5%), a odsetek bezrobotnych w tej kategorii spadł o 1,0 pkt proc. Na koniec 2014 roku osób, tj. również 16,1% bezrobotnych legitymowało się stażem pracy na poziomie do 1 roku. W porównaniu z rokiem poprzednim to o (o 11,1%) osób mniej. Natomiast zwiększył się udział procentowy tej grupy w ogólnej liczbie bezrobotnych o 0,8 pkt. proc. W skali roku zmniejszyła się liczba osób ze stażem pracy od 5 do 10 lat. Wg danych urzędów pracy z bezrobotnych zarejestrowanych w roku 2013 w tej kategorii wiekowej, obecnie ich liczba spadła do osób (15,5% udziału w ogólnym bezrobociu), tj. o osoby (o 13,7%) mniej niż przed rokiem. Natomiast odsetek bezrobotnych w tej kategorii w odniesieniu do roku 2013 zwiększył się o 0,3 pkt proc. Liczba bezrobotnych ze stażem pracy od 20 do 30 lat wyniosła na koniec 2014 roku osób (9,9% ogółu), to o osób (o 16,2%) mniej niż przed rokiem. Udział procentowy osób zatrudnionych na rynku pracy od 20 do 30 lat zmniejszył się względem 2013 roku o 0,1 pkt proc. Najmniejszy odsetek bezrobotnych stanowią osoby, które przepracowały 30 lat i więcej. Wg stanu na koniec 2014 roku takich osób było (3,1%), tj. o 516 (14,6%) osób mniej w stosunku do poprzedniego roku. Udział procentowy tej grupy bezrobotnych w ogólnej jej liczbie pozostał do roku 2013 na niezmienionym poziomie. Polska Największy odsetek bezrobotnych ze względu na długość stażu pracy, podobnie jak w województwie warmińsko-mazurskim, stanowili bezrobotni pracujący od 1 do 5 lat 21,8% ( osób). Na równie wysokim poziomie utrzymuje się odsetek bezrobotnych, którzy w ogóle nie pracowali, a więc osób bez stażu pracy na koniec 2014 roku było to 17,3% ( osób). Najniższy udział procentowy wśród bezrobotnych w strukturze wg stażu pracy, miały osoby pracujące 30 lat i więcej 4,0% ( osoby) BEZROBOTNI WG MIEJSCA ZAMIESZKANIA Województwo Bezrobotni zamieszkali na terenach wiejskich, na koniec 2014 roku stanowili ponad połowę wszystkich osób figurujących w rejestrach urzędów pracy 50,6% ( osób). W latach obserwujemy wzrost udziału procentowego tej grupy w ogóle bezrobotnych: o 1,1 pkt proc. w stosunku do roku 2012 oraz o 0,8 pkt proc. w odniesieniu do roku Największy udział procentowy bezrobotnych mieszkańców terenów wiejskich zanotowano w statystykach Powiatowego Urzędu Pracy w Nowym Mieście Lubawskim (78,3%), zaś najmniej w Ełku (41,7%). Strona 47

48 Rysunek 13. Udział procentowy osób zamieszkałych na terenach wiejskich w ogólnej liczbie bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim w latach Lata Zamieszkali na terenach wiejskich 49,5% ,8% ,6% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Polska W kraju, podobnie jak w województwie warmińsko-mazurskim, wzrasta odsetek bezrobotnych zamieszkałych na terenach wiejskich. Na koniec 2014 roku w ogólnej liczbie bezrobocia stanowili 44,5% ( osób), tj. o 0,3 pkt proc. więcej względem roku 2013 ( osób) BEZROBOTNI Z PRAWEM DO ZASIŁKU Województwo Na koniec 2014 roku bezrobotni z prawem do zasiłku stanowili 16,7% ( osób) spośród wszystkich zarejestrowanych osób w urzędach pracy województwa warmińskomazurskiego. W odniesieniu do roku poprzedniego liczba bezrobotnych, którym przysługiwało prawo do zasiłku zmniejszyła się o osoby (tj. o 15,4%). Nie uległ jednak zmianie udział procentowy tej grupy w ogólnej liczbie bezrobotnych, tj. pozostał na poziomie 16,7%. Natomiast w porównaniu do roku 2012 zmniejszyła się zarówno liczba bezrobotnych z prawem do zasiłku (spadek o osób, tj. o 26,8%), jak również spadł odsetek osób w tej kategorii w ogólnym bezrobociu (spadek o 3,0 pkt proc.). W roku 2014 największy udział procentowy osób uprawnionych do pobierania zasiłku było wśród bezrobotnych w powiecie nidzickim (21,8%), najmniej w m. Elblągu (9,0%). Rysunek 14. Udział procentowy osób z prawem do zasiłku w ogólnej liczbie bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim w latach Lata Z prawem do zasiłku 19,7% ,7% ,7% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 48

49 Polska Na koniec 2014 roku w ogólnej liczbie bezrobotnych grupa ta stanowiła 13,3%, tj. 3,5 pkt proc. więcej względem 2012 roku ( osób, stanowiło 16,8% ogółu bezrobotnych) oraz o 0,5 pkt proc. więcej niż w 2013 roku ( osób, stanowiło 13,8%) BEZROBOTNI WG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Liczba osób pracujących przed zarejestrowaniem się w ewidencji powiatowych urzędów pracy na koniec 2014 roku wynosiła osób tj. 83,9% ogółu bezrobotnych. 5,3% Wykres 16. Bezrobotni według ostatniego miejsca zatrudnienia w sekcjach gospodarki narodowej na Warmii i Mazurach w 2014 roku 3,3% 3,6% 15,3% Przetwórstwo przemysłowe Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych i motocykli Budownictwo 6,6% Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 9,2% 13,9% Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Bezrobotni, jako ostatnie miejsce pracy, najczęściej podawali jednostki, działające w następujących Sekcjach Gospodarki Narodowej: Przetwórstwo przemysłowe bezrobotnych, tj. 15,3% ogółu zarejestrowanych; Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych i motocykli bezrobotnych, tj. 13,9% zarejestrowanych; Budownictwo osób, tj. 9,2% ogółu bezrobotnych; Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne osoby, tj. 6,6% zarejestrowanych; Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo osób, tj. 5,3% ogółu bezrobotnych; Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca osób, tj. 3,6% ogółu bezrobotnych; Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi osób, tj. 3,3% ogółu bezrobotnych. Osoby z wymienionych sekcji gospodarki (łącznie osób), stanowiły na koniec 2014 roku 70,3% bezrobotnych dotychczas pracujących. Osoby bez stażu pracy, w liczbie , stanowili 16,1% ogółu zarejestrowanych w województwie warmińsko-mazurskim. Strona 49

50 2.5. BEZROBOTNI W SZCZEGÓLNEJ SYTUACJI NA RYNKU PRACY Bezrobotni, będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy to grupa osób wymagająca specyficznego wsparcia oraz kompleksowego i zindywidualizowanego podejścia. Osoby te, ze względu na określone uwarunkowania mają duże problemy ze znalezieniem pracy, a tym samym z wyjściem z bezrobocia. Należą do nich m.in. osoby bezrobotne: długotrwale, do 25 i powyżej 50 roku życia, bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego lub wykształcenia średniego, niepełnosprawni, samotnie wychowujący, co najmniej jedno dziecko do 18 roku życia. Do analizy sytuacji bezrobocia wśród osób tej kategorii zostały wybrane te grupy, w których wskaźniki bezrobocia są najwyższe. Wykres 17. Bezrobotni będący w szczególnej sytuacji na rynku pracy w województwie warmińsko-mazurskim w latach ,7 30,9 25,5 17,2 6, ,5 29,9 23,9 19,2 5,6 0% 20% 40% 60% 80% 100% Długotrwale bezrobotni Bez kwalifikacji zawodowych 50+ Do 25 roku życia Niepełnosprawni Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Bezrobotni do 25 roku życia Bezrobotni do 25 roku życia potocznie określani są mianem osób młodych na rynku pracy. Sytuacja w tej grupie jest bardzo trudna, ponieważ pomimo młodego ich wieku, a także często wysokiego poziomu wykształcenia jakie nabyli drogą edukacji, nie ma dla nich pracy. Częstym powodem, który wyklucza ich z rynku zatrudnienia jest kryterium doświadczenia zawodowego, którego nie zdążyli nabyć po zakończonej edukacji. Dlatego też, duża część środków finansowych wydatkowanych przez urzędy pracy na różnego rodzaju aktywne formy pomocy bezrobotnym, skierowana jest właśnie do osób młodych. 13 W związku z brakiem dostępnych danych dla grupy osób bezrobotnych do 30 roku życia, w opracowaniu ujęta została dotychczasowa grupa bezrobotnych do 25 roku życia Strona 50

51 Warmińsko-Mazurskie Polska Ogółem 17,2% Ogółem 19,2% Bezrobotni do 25 roku życia Kobiety 55,0% Kobiety 53,8% Ogółem 16,5% Ogółem 18,9% Bezrobotni do 25 roku życia Kobiety 52,8% Kobiety 51,9% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Województwo Bezrobotni w wieku do 25 lat stanowią czwartą co do wielkości grupę osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Z danych prezentowanych w statystykach urzędów pracy wynika, iż na koniec 2014 roku bezrobotnych do 25 roku życia było na warmińsko-mazurskim rynku pracy osoby (17,2%), a więc o osoby (24,2%) mniej niż przed rokiem. Zmniejszył się również ich odsetek w ogóle bezrobotnych o 2,0 pkt proc. Udział kobiet w tej grupie bezrobotnych zwiększył się i w 2014 roku ich odsetek w ogólnej liczbie bezrobotnych wyniósł 55,0%, podczas gdy rok wcześniej ukształtował się on na pułapie 53,8% (wzrost o 1,2 pkt proc.). Osoby, którym przysługuje prawo do pobierania zasiłku stanowią w grupie bezrobotnych do 25 roku życia 12,7% (1 178 osób), tj. o 19,3% (o 282 osób) mniej niż przed rokiem. Powiat, w którym osoby do 25 roku życia w ogólnej liczbie bezrobotnych stanowią najwyższy odsetek to nowomiejski (23,8%), najmniejszy zaś w mieście Olsztynie (11,2%). Polska Podobnie jak w województwie osoby poniżej 25 roku życia, stanowiły w kraju blisko 16,5% ( osoby) ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. W grupie tej na koniec 2014 roku odsetek kobiet roku utrzymywał się na poziomie 52,8% ( osoby). Bezrobotni z prawem do zasiłku stanowili natomiast 5,1% ( osób). Strona 51

52 Długotrwale bezrobotni Tą grupę bezrobotnych tworzą osoby, które pomimo tego, że są zdolne do pracy i deklarują chęć jej podjęcia, nie znajdują faktycznego zatrudnienia z różnorakich powodów przez okres co najmniej 12 miesięcy w ciągu dwóch ostatnich lat od momentu zarejestrowania w urzędzie pracy. Warmińsko-Mazurskie Polska Ogółem 54,5 58,7% % Ogółem 52,2 54,5% % Długotrwale bezrobotni Kobiety 56,5 56,3% % Kobiety 58,2 56,5% % Ogółem 57,7% Ogółem 53,7% Długotrwale bezrobotni 2013 Kobiety 54,1% Kobiety 54,4% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Województwo Bezrobotni długotrwale od lat stanowią najwyższy odsetek wśród osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Wg danych, na koniec 2014 roku w ewidencji urzędów pracy figurowało (58,7%) bezrobotnych. W stosunku do roku poprzedniego ich liczba zmniejszyła się o (o 8,9%) osoby, a odsetek w ogóle bezrobotnych wzrósł o 4,2 pkt proc. Kobiety w grupie długotrwale bezrobotnych stanowiły 56,3% (32 410) ogółu, tj. o 0,2 pkt proc. mniej niż przed rokiem. Natomiast spośród wszystkich bezrobotnych w tej kategorii osoby z prawem do zasiłku stanowiły zaledwie 0,7% (400 osób). Najwyższe udziały osób długotrwale bezrobotnych notowano w powiatach braniewskim (65,9%) oraz bartoszyckim (63,9%), najniższe natomiast w powiecie iławskim (41,5%). Polska Również w kraju, długotrwale bezrobotni, stanowią największy odsetek wśród bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy na koniec 2014 roku liczba bezrobotnych w tej kategorii wyniosła w kraju osób (57,7%). Kobiety stanowiły w tej grupie ponad 54,1% ( osób). Bezrobotni, którym przysługiwało prawo do zasiłki, podobnie jak w województwie, stanowili niewielki udział procentowy, bo na poziomie 0,3% (3 265 osób). Strona 52

53 Bezrobotni 50+ Osoby powyżej 50 roku życia to specyficzna grupa bezrobotnych na rynku pracy, która ze względu na swój wiek i kompetencje niejednokrotnie jest grupą defaworyzowaną na rynku pracy. Brak zatrudnienia wśród bezrobotnych w tej kategorii to już powszechne zjawisko. Blisko co czwarty mieszkaniec Warmii i Mazur po 50 roku życia nie znajduje pracy. Warmińsko-Mazurskie Polska Ogółem 25,5% Ogółem 23,9% Bezrobotni powyzej 50 roku życia Kobiety 40,9% Kobiety 41,3% Ogółem 26,0% Ogółem 24,3% Bezrobotni powyzej 50 roku życia Kobiety 39,9% Kobiety 39,9% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Województwo Z danych zebranych przez urzędy pracy województwa warmińsko-mazurskiego wynika, że w końcu 2014 roku zarejestrowanych w nich było osób (25,5%) w tej kategorii wiekowej. W porównaniu do roku poprzedniego ich liczba spadła o osób (tj. o 9,7%). Wzrósł jednak udział procentowy tej grupy w ogólnym bezrobociu w stosunku do 2013 roku o 1,6 pkt proc. W strukturze bezrobotnych powyżej 50 roku życia kobiety stanowią niższy odsetek niż mężczyźni wg stanu na koniec 2014 roku tworzyły one 40,9% ogółu bezrobotnych. Bezrobotni z prawem do zasiłku, wśród bezrobotnych 50+ stanowią 20,3% (5 081 osób), to o 14,3% (850 osób) mniej niż przed rokiem. Osoby bezrobotne po 50 roku życia, największy udział procentowy w ogólnej liczbie bezrobotnych, stanowiły w mieście Olsztynie (30,1%), najmniejszy zaś w powiecie nidzickim (19,4%) i nowomiejskim (19,0%). Polska W kraju, bezrobotni powyżej 50 roku życia stanowią większy odsetek w ogóle bezrobotnych niż w województwie warmińsko-mazurskim na koniec 2014 roku wskaźnik ten osiągnął wartość 26,0% ( osób). Kobiety w tej kategorii, podobnie jak na Warmii i Mazurach, stanowią mniejszość wg danych z końca grudnia 2014 roku było ich 39,9% ( osób). Udział procentowy bezrobotnych, którym przysługuje prawo do zasiłku, osiągnął na koniec 2014 roku wartość 18,6% ( osoby). Strona 53

54 Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych to osoby bezrobotne, które nie posiadają kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu, które byłoby poświadczone dyplomem lub świadectwem. Warmińsko-Mazurskie Polska Ogółem 30,9% Ogółem 29,9% Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych 2013 Kobiety 55,3% Kobiety 55,0% Ogółem 30,2% Ogółem 29,9% Bezrobotni bez kwalifikacji zawodowych 2013 Kobiety 52,9% Kobiety 52,6% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Województwo Bezrobotni w tej kategorii stanowią drugą, pod względem wielkości, grupę bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Na koniec 2014 roku rejestry urzędów pracy odnotowały takich osób (30,9%). W odniesieniu do 2013 roku nastąpił spadek liczby osób w tej kategorii o (o 12,5%), natomiast wzrósł ich odsetek w ogólnym bezrobociu o 1,0 pkt proc. Podobnie, jak w przypadku osób długotrwale bezrobotnych, kobiety w tej grupie również stanowiły większość. W roku 2014 odnotowano bezrobotne kobiety (55,3%), które nie posiadają żadnych kwalifikacji zawodowych, tj. o (12,0%) osób mniej niż przed rokiem przy wzroście udziału procentowego o 0,7%. Natomiast w przypadku osób z prawem do zasiłku w tej kategorii odnotowujemy odmienne tendencje niż w przypadku długotrwale bezrobotnych. Bezrobotnych bez kwalifikacji zawodowych, którzy mają prawo do takiego świadczenia, na koniec 2014 roku było osób, tj. ponad 10,8%. W skali dwóch ostatnich lat udział procentowy tej grupy zmniejszył się o 0,2 pkt proc. Polska Osoby bezrobotne, nie mające kwalifikacji zawodowych, stanowiły w kraju 30,2% ( osób). W strukturze bezrobotnych ze względu na płeć, przeważały kobiety na koniec 2014 roku wskaźnik ten osiągnął wartość 52,9% ( osoby). Bezrobotni z prawem do zasiłku stanowili w grupie osób bez kwalifikacji zawodowych 8,7% ( osób). Strona 54

55 Bezrobotni niepełnosprawni Bezrobotni niepełnosprawni to grupa zdefiniowana w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jako osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Aktywna pomoc bezrobotnym to jedno z podstawowych założeń, jak są wpisane w w/w ustawę. Urzędy pracy nie ograniczają swych działań jedynie do rejestracji czy wypłaty zasiłków i innych pasywnych świadczeń ale w szczególności koncentrują się na pomocy bezrobotnym niepełnosprawnym w znalezieniu zatrudnienia, bądź też odzyskaniu utraconej pracy. Warmińsko-Mazurskie Polska Ogółem 6,0% Kobiety 50,5% Ogółem 6,0% Kobiety 47,7% Niepełnosprawni Niepełnosprawni Ogółem 5,6% 2013 Kobiety 51,9% Ogółem 5,4% 2013 Kobiety 48,2% Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Województwo Osoby niepełnosprawne stanowią na warmińsko-mazurskim rynku pracy niski odsetek bezrobotnych. Wg stanu na koniec 2014 roku ich liczba w całym województwie wynosiła osób (6,0%) i była niższa o 615 osób (o 9,4%) niż w roku poprzednim. Udział procentowy tej grupy bezrobotnych, w stosunku do 2013 roku, wzrósł o 0,4 pkt proc. Odsetek bezrobotnych kobiet w strukturze niepełnosprawnych pozostających bez zatrudnienia w 2014 roku wyniósł 50,5%, to o 1,4 pkt proc. mniej niż w 2013 roku (51,9%). Bezrobotni z prawem do zasiłku stanowili w 2014 roku w grupie niepełnosprawnych 19,0% (1 125 osób), to o 15,9% (o 213 osób) mniej niż w roku Skrajne wartości procentowego udziału osób niepełnosprawnych w ogólnej liczbie bezrobotnych odnotowano w mieście Olsztynie (10,6%) i piskim (2,0%). Polska Odsetek niepełnosprawnych bezrobotnych w kraju ukształtował się na poziomie 6,0% ( osoby), czyli na takim samym poziomie jak wartość wskaźnika dla Warmii i Mazur. Udział procentowy kobiet w grupie bezrobotnych niepełnosprawnych na koniec 2014 roku osiągnął wartość 47,7% ( osoby). Strona 55

56 3. OFERTY ZATRUDNIENIA I PODJĘCIA PRACY 3.1. OFERTY PRACY W 2014 roku, do urzędów pracy województwa warmińsko-mazurskiego wpłynęły oferty wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej, w stosunku do 2013 roku liczba ta wzrosła o oferty (tj. o 18,8%). Rysunek 15. Największy wzrost oraz spadek liczby ofert wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej zgłoszonych w okresie do powiatowych urzędów pracy wzrost spadek - 61,0% w nowomiejskim - 39,8% w m. Elbląg - 31,8% w mrągowskim - 16,2% w nidzickim - 9,3% w braniewskim - 3,8% w węgorzewskim Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Wzrost liczby wolnych miejsc pracy i aktywizacji w 2014 roku w porównaniu do roku poprzedniego, wystąpił w osiemnastu powiatach. Największy wzrost, o 61,0% odnotowano w powiecie nowomiejskim (z ofert w 2013 do ofert w 2014 r.), o 39,8% wzrosła liczba ofert w Elblągu (z do ofert), w powiecie mrągowskim liczba ofert wzrosła o 31,8% (z do ofert). Pomimo wzrostu ofert w skali całego województwa, trzy powiatowe urzędy pracy zanotowały spadek liczby ofert: nidzicki (o 16,2%, tj. o 218 ofert), braniewski (o 9,3%, tj. o 147 ofert) oraz węgorzewski (o 3,8%, tj. o 41 ofert). Mapa 9. Zmiany ofert wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej w latach Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 56

57 Na przestrzeni lat można zauważyć systematyczny wzrost liczby ofert wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej, w ciągu dwóch lat liczba ta wzrosła o 33,1% ( oferty), natomiast w stosunku do 2013 roku o 18,8% (8 292 oferty). Zauważyć przy tym należy, że dynamika wzrostu ofert w latach wynosząca 12,0% była mniejsza niż na przełomie lat Wykres 18. Dynamika wzrostu ofert wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej w latach o oferty (o 12,0%) o oferty (o 18,8%) o oferty (o 33,1%) Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Niesubsydiowane miejsca pracy w 2014 stanowiły 49,2% ofert wolnych miejsc pracy, porównując do 2012 i 2013 roku odsetek ten wyniósł odpowiednio 40,6% oraz 45,5%. Analizując liczbę ofert zatrudnienia niesubsydiowanego na przestrzeni trzech ostatnich lat, zauważalna jest tendencja wzrostowa ofert pracy z tzw. wolnego rynku. W 2014 roku powiatowe urzędy pracy dysponowały większą liczbą ofert pracy niesubsydiowanej, w odniesieniu do 2013 roku liczba ofert zwiększyła się o (tj. o 28,5%), natomiast w porównaniu do roku 2012 liczba ofert zatrudnienia niesubsydiowanego wzrosła o (tj. o 61,3%). Wykres 19. Struktura ofert pracy w województwie warmińsko-mazurskim pozyskanych w latach Ogółem Subsydiowana Niesubsydiowana Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 57

58 Największy odsetek ofert pracy niesubsydiowanej w ogólnej liczbie pozyskanych przez urząd ofert odnotowano w powiatach: iławskim 3 700, tj. 80,2% ogółu pozyskanych ofert pracy, m. Olsztyn 4 468, tj.78,1%, nowomiejskim 1 908, tj. 69,1%. Natomiast najmniejszy w powiatach: piskim (462 oferty, tj. 13,1%), braniewskim (296 ofert, tj. 20,5%) oraz węgorzewskim (279 ofert, tj. 26,8%). Oferty pracy subsydiowanej stanowiły 50,8% wszystkich wakatów zgłoszonych do powiatowych urzędów pracy, w stosunku do dwóch poprzednich lat obserwujemy systematyczny spadek tego odsetka. W 2012 wskaźnik ten ukształtował się na poziomie 59,4%, natomiast w 2013 roku wyniósł on 54,5%. W 2014 roku liczba miejsc pracy subsydiowanej w całym województwie wyniosła ofert, uwzględniając liczbę tych ofert w 2013 roku, zwiększyły się one o (tj. o 10,6%), natomiast w odniesieniu do 2012 zanotowano wzrost o oferty (tj. o 13,8%). Porównując strukturę ofert wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej w poszczególnych powiatach, obserwujemy, iż w niektórych powiatowych urzędach pracy oferty pracy subsydiowanej z Funduszu Pracy i Europejskiego Funduszu Społecznego stanowiły zdecydowaną większość zgłaszanych przez pracodawców miejsc zatrudnienia. Należą do nich powiaty: piski 86,9%, braniewski 79,5%, węgorzewski 73,2%, oraz kętrzyński 70,6%. Odmiennie sytuacja przedstawia się w powiecie iławskim oraz m. Olsztyn, gdzie oferty subsydiowane stanowiły odpowiednio 19,8% i 21,9% ogółu ofert, jakimi dysponowały urzędy pracy w tych powiatach. Rysunek 16. Oferty pracy zgłoszone przez pracodawców w 2014 roku według Sekcji Gospodarki Narodowej. 20,7% Administracja publiczna i obrona narodowa ofert 18,1% Przetwórstwo przemysłowe ofert 13,4% Handel hurtowy i detaliczny ofert Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 58

59 Wykres 20. Wolne miejsca pracy i aktywizacji zawodowej w 2014 roku według grup wielkich klasyfikacji zawodów i specjalności 100% 80% 60% 40% 20% 0% 90,6 9,4 53,5 46,5 46,5 53,5 31,6 27,7 68,4 72,3 59,2 40,8 76,3 73,7 23,7 26,3 59,9 40,1 17,1 82,9 Oferty pracy subsydiowanej Oferty pracy niesubsydiowanej Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Spośród ogólnej liczby ofert zgłaszanych do urzędów pracy w 2014 roku, najwięcej wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej skierowanych było do takich grup zawodów jak: pracownicy usług osobistych i sprzedawcy ofert pracy (30,4% ogółu wolnych miejsc pracy i aktywizacji zawodowej); robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy oferty (19,6%); pracownicy przy pracach prostych ofert (13,1%); pracownicy biurowi ofert (11,7%) PODJĘCIA PRACY Najczęstszą przyczyną wyłączenia osób bezrobotnych z ewidencji urzędów pracy jest podjęcie pracy. W analizowanym okresie, w województwie warmińsko-mazurskim, w wyniku podjęcia zatrudnienia osób utraciło status osoby bezrobotnej, co stanowi 47,3% odpływu. Rysunek 17. Podjęcia pracy przez bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim w 2014 roku 17,8% praca subsydiowana ( osoby) 82,2% praca niesubsydiowana ( osób) Podjęcia pracy ( osób) Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 59

60 Na przestrzeni trzech ostatnich lat widoczny jest systematyczny wzrost liczby osób podejmujących zatrudnienie, zarówno subsydiowane, jak i niesubsydiowane. W 2014 roku liczba podjęć pracy wyniosła osób i w porównaniu do 2013 roku odnotowano wzrost o osoby (tj. o 5,1%). W 2014 roku, w porównaniu do roku poprzedniego, odnotowano większą liczbę bezrobotnych podejmujących pracę subsydiowaną środkami Funduszu Pracy (o 14,9%, tj osób) oraz niesubsydiowaną, czyli oferowaną przez wolny rynek (wzrost o 3,2%, tj osoby). Zauważyć można, iż dynamika podjęć pracy subsydiowanej w latach wynosząca 14,9%, jest znacznie większa niż na przełomie poprzednich dwóch lat. Tabela 11. Podjęcia pracy przez bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim w latach Wyszczególnienie Zmiany 2013 w stosunku do 2012 Zmiany 2014 w stosunku do 2013 Zmiany 2013 do 2012 (%) Zmiany 2014 do 2013 (%) Praca subsydiowana Praca niesubsydiowana ,3 14, ,3 3,2 Ogółem pracy podjęcia ,6 5,1 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Osoby bezrobotne z województwa warmińsko-mazurskiego mają również możliwość skorzystania z ofert pracy za granicą dostępnych w ramach sieci EURES. W 2014 roku, szansę podjęcia pracy poza granicami kraju otrzymały 564 osoby, w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku odnotowujemy spadek o 235 osób (tj. o 29,4%). Najwięcej osób skorzystało z ofert zatrudnienia pochodzących z Niemiec 156 osób (27,7%), Wielkiej Brytanii 87 osób (15,4%) oraz Hiszpanii 70 osób (12,4%). Analizując strukturę zagranicznych miejsc pracy widoczna jest przewaga ofert, które dotyczyły pracy sezonowej (343 osoby, tj. 60,8% ogółu osób, które skorzystały z oferty pracy za granicą). Wykres 21. Kraj pochodzenia zagranicznych miejsc pracy w 2014 roku 20,4% 27,7% 11,7% 6,2% 15,4% 6,2% 12,4% Niemcy osób Holandia - 66 osób Hiszpania - 70 osób Belgia - 35 osób Wielka Brytania - 87 osób Finlandia - 35 osób Pozostałe osób Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Strona 60

61 4. AKTYWNE FORMY PRZECIWDZIAŁANIA BEZROBOCIU FINANSOWANE Z FUNDUSZU PRACY W 2014 roku, do różnych form aktywizacji bezrobotnych finansowanych ze środków Funduszu Pracy (zatrudnienie subsydiowane, szkolenia, staże, prace społecznie użyteczne, przygotowanie zawodowe w miejscu pracy) skierowano osób. Biorąc pod uwagę lata widoczny jest systematyczny wzrost uczestników aktywnych form o osób (tj. o 7,2%) w odniesieniu do 2013 roku oraz o osoby (tj. o 12,3%) w stosunku do 2012 roku. Rysunek 18. Uczestnicy aktywnych form promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia aktywizacji bezrobotnych w latach w województwie warmińsko-mazurskim Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. W programach aktywizacji zawodowej uczestniczyły osoby, będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy, zaliczane jednocześnie do priorytetowych kategorii bezrobotnych, ujętych w Regionalnym Planie Działań na rzecz Zatrudnienia na 2014 rok. Szczegółowe dane dotyczące aktywizacji poszczególnych grup, z podziałem na różne formy przedstawia poniższa tabela. Wyszczególnienie Tabela 12. Aktywizacja zawodowa wybranych grup bezrobotnych w województwie warmińsko-mazurskim w 2014 roku Ogółem Podjęcia pracy Niesubsydiowana Subsydiowana środkami urzędu pracy Szko- lenia Staże Przygotow. zawodowe dorosłych Prace społecz. użyteczne Razem zaktywizowani środkami Funduszu Pracy Razem Ogółem Kobiety Zamieszkalina terenach wiejskich Do 25 roku życia Bezrobotni pow. 50 roku życia Długotrwale bezrobotni Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01 Strona 61

62 Z pośród osób objętych w 2014 roku aktywizacją zawodową z Funduszu Pracy i EFS, znalazły się między innymi 14 : osób osoby osoby osób osób kobiety (53,4%) osób długotrwale bezrobotnych mieszkańców terenów wiejskich osób młodych do 25 roku życia bezrobotnych powyżej 50 roku życia (49,9%) (48,8%) (31,7%) (22,0%) Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS ZATRUDNIENIE BEZROBOTNYCH SUBSYDIOWANE Z FUNDUSZU PRACY Zatrudnienie subsydiowane jest zatrudnieniem finansowanym ze środków Funduszu Pracy w ramach prac interwencyjnych, robót publicznych, samozatrudnienia w ramach prowadzonej przez bezrobotnych działalności gospodarczej (dotacje) oraz tworzenia miejsc pracy u pracodawcy, poprzez refundację kosztów wyposażenia nowych lub doposażenia istniejących stanowisk pracy, na których zatrudniani są bezrobotni. W 2014 roku obserwujemy zwiększoną dynamikę liczby osób rozpoczynających pracę subsydiowaną, w 2013 roku zatrudnienie subsydiowane w porównaniu do roku 2012 zwiększyło się zaledwie o 29 osób (tj. o 0,3%), natomiast w 2014 roku liczba bezrobotnych rozpoczynający prace subsydiowane wzrosła w stosunku do 2013 roku o osób (tj. o 14,9%). 14 Jedna osoba może posiadać status osoby bezrobotnej w kilku omawianych grupach osób bezrobotnych. Strona 62

63 Tabela 13. Zatrudnienie bezrobotnych subsydiowane z Funduszu Pracy w latach Wyszczególnienie Zmiany 2013 do 2012 w liczbach Zmiany 2014 do 2013 w liczbach Zmiany 2013 do 2012 (%) Zmiany 2014 do 2013 (%) Ogółem podjęcia pracy subsydiowanej ,3 14,9 w tym: - prace interwencyjne ,6-10,8 - roboty publiczne ,0 40,9 - dotacje dla bezrobotnych - zatrudnieni na miejscach utworzonych w ramach dotacji dla pracodawców ,9-2, ,8 38,5 Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Analizując liczbę osób bezrobotnych podejmujących zatrudnienie subsydiowane, zauważyć można, iż najwięcej osób skorzystało z takich instrumentów rynku pracy jak prace interwencyjne (3 590 osób, tj. 29,2% ogółu prac subsydiowanych) oraz roboty publiczne (3 305 osób, tj. 26,9%). Najbardziej efektywnymi formami aktywizacji osób bezrobotnych finansowanymi z Funduszu Pracy są dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej oraz refundacja utworzenia bądź doposażenia miejsca pracy. W 2014 roku z form tych skorzystało odpowiednio osób (17,6% ogółu prac subsydiowanych) oraz osób (tj. 21,5%). Strona 63

64 Rysunek 19. Udział procentowy osób, którzy podjęli zatrudnienie subsydiowane z Funduszu Pracy i EFS w latach PRACA SUBSYDIOWANA, Z CZEGO: prace interwencyjne roboty publiczne podjęcie działalności gospodarczej wyposażenie lub doposażenie stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego inne (m.in. otrzymanie pożyczki z PFRON u) ,6% (4 024 osoby) 21,9% (2 345 osób) 20,7% (2 213 osób) 17,8% (1 907 osób) 1,9% (205 osób) ,2% (3 590 osób) 26,9% (3 305 osób) 17,6% (2 161 osób) 21,5% (2 641 osób) 4,8% (586 osób) Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS-01. Prace interwencyjne analizując zmiany liczby bezrobotnych objętych tym instrumentem, zauważalny jest spadek o 434 osoby (tj. o 10,8%) w stosunku do 2013 roku. W analizowanym okresie, na tę formę aktywizacji wydano ,0 tys. zł, co stanowiło 11,3% ogółu wydatków na rzecz promocji zatrudnienia. Roboty publiczne w ramach tej formy aktywizacji, w 2014 pracę podjęło bezrobotnych, czyli o 960 osób (tj. o 40,9%) więcej niż w roku poprzednim. Na organizację robót publicznych wydatkowano ,6 tys. zł, tj. 8,6% ogółu wydatków na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Dofinansowanie podjęcia przez bezrobotnego działalności gospodarczej roku, w ramach tej formy zaktywizowano osób, w stosunku do roku poprzedniego zanotowano spadek o 52 osoby (tj. o 2,3%). W 2014 roku na ten cel wydatkowano ,5 tys. zł, co stanowiło 20,4% wydatków na aktywizację osób bezrobotnych. Refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego - w ramach tej formy aktywizacji, udzielono dotacji pracodawcom (o 533 pracodawców, tj. o 57,1% więcej niż w 2013 roku), na utworzenie miejsc pracy (760 miejsc więcej, tj. o 64,7%). Na stanowiskach utworzonych w ramach refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego, zatrudniono od początku 2014 roku bezrobotnych (o 734 osoby, tj. o 38,5% więcej niż w 2013 roku). W analizowanym okresie wydano na ten cel ,3 tys. zł, co stanowiło 17,4% wydatków poniesionych na aktywizację osób bezrobotnych. Strona 64

65 4.2. INNE USŁUGI I INSTRUMENTY RYNKU PRACY SŁUŻĄCE AKTYWIZACJI BEZROBOTNYCH Bezrobotni z województwa warmińsko mazurskim dzięki środkom Funduszu Pracy mogą skorzystać również z innych form aktywizacji oferowanych przez powiatowe urzędy pracy (staże, prace społecznie użyteczne, szkolenia oraz przygotowanie zawodowe dorosłych). W 2014 roku osoby bezrobotne najczęściej kierowane były do odbycia stażu zawodowego u pracodawcy ( osób, tj. 35,0% ogółu zaktywizowanych ze środków FP), uczestnictwa w pracach społecznie użytecznych (5 023 osoby 15,4%), a także wzięcia udziału w szkoleniach w celu uzyskania lub uzupełnienia umiejętności i kwalifikacji (3 862 osoby, tj. 11,9% ogółu zaaktywizowanych). Rysunek 20. Udział procentowy uczestników aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu w województwie warmińsko-mazurskim w latach Aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu: staże prace społecznie użyteczne szkolenia przygotowanie zawodowe dorosłych Źródło: Opracowanie własne, na podstawie sprawozdania MPiPS ,3% (9 493 osoby) 18,8% (5 700 osób) 14,5% (4 392 osoby) 0,3% (82 osoby) ,0% ( osób) 15,4% (5 023 osoby) 11,9% (3 862 osoby) 0,01% (2 osoby) Staże zawodowe w 2014 roku bezrobotnych (wzrost o 20,0%, tj. o osoby w stosunku do roku 2013) zostało skierowanych do odbycia stażu, w celu nabycia umiejętności praktycznych do wykonywania pracy. Najczęściej z tej formy pomocy bezrobotnym korzystały kobiety (66,1%). W analizowanym okresie wydatki na stypendia i składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu odbywania stażu wyniosły ,1 tys. zł (32,7% środków wydatkowanych na aktywizację osób bezrobotnych). Prace społecznie użyteczne do prac wykonywanych przez bezrobotnego bez prawa do zasiłku, skierowano w 2014 roku osoby, w stosunku do poprzedniego roku zanotowano spadek zaaktywizowanych w ramach tej formy o 677 osób (tj. o 11,9%). Do prac społecznie użytecznych najczęściej kierowani byli długotrwale bezrobotni, którzy stanowili 89,4% Strona 65

66 zaaktywizowanych w ramach tej formy. W 2014 roku, na realizację tego programu przeznaczono 3 462,5 tys. zł (1,6% wydatków na aktywizację osób bezrobotnych). Szkolenia w 2014 roku do pozaszkolne zajęć, dzięki którym bezrobotni mogli doskonalić lub nabyć nowe kwalifikacje, skierowanych zostały osoby, w odniesieniu do 2013 roku odnotowano spadek zaaktywizowanych o 530 osób (tj. o 12,1%). Na koszty szkoleń wydatkowano 9 204,2 tys. zł, które stanowiły 4,3% ogółu wydatków poniesionych w 2014 roku na aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu. Przygotowanie zawodowe dorosłych jest instrumentem aktywizacji w formie praktycznej nauki zawodu dorosłych lub przyuczenia do pracy dorosłych, w ramach, którego w 2014 roku zaaktywizowano 2 bezrobotnych (spadek o 80 osób), na ten cel wydatkowano 1 157,0 tys. zł (0,5% wydatków) EFEKTYWNOŚĆ ZATRUDNIENIOWA USŁUG I INSTRUMENTÓW RYNKU PRACY SŁUŻĄCYCH AKTYWIZACJI BEZROBOTNYCH Analiza efektywności wykorzystania środków Funduszu Pracy, przeznaczonych na finansowanie podstawowych form promocji zatrudnienia i aktywizacji bezrobotnych obejmuje następujące formy: szkolenia bezrobotnych, zatrudnienie bezrobotnych w ramach prac interwencyjnych, zatrudnienie bezrobotnych w ramach robót publicznych, wykonywanie przez bezrobotnych prac społecznie użytecznych, odbywanie przez bezrobotnych staży u pracodawców, refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanych bezrobotnych, przyznania bezrobotnym jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej. W 2013 roku 15, efektywność zatrudnieniowa w województwie warmińsko-mazurskim osiągnęła wskaźnik 55,0% i była o 2,2 pkt proc. wyższa niż w roku W 2013 roku, w Polsce 63,4% bezrobotnych biorących udział w aktywnych formach przeciwdziałania bezrobociu zdobyło zatrudnienie, w porównaniu do roku poprzedniego wskaźnik ten wzrósł o 2,5 pkt proc. Największą średnią efektywność zatrudnieniową dla programów realizowanych w ramach aktywnych form zanotowano w województwie lubelskim 73,0% oraz wielkopolskim 72,9%. Warto zaznaczyć, iż w prawie we wszystkich województwach wystąpił wzrost efektywności zatrudnieniowej. Efektywność zatrudnieniowa naszego regionu była najniższą w Polsce. W 2013 r. w województwie warmińsko mazurskim spośród osób, które ukończyły udział w różnych programach aktywizacji zawodowej zatrudnionych zostało osób. Najwyższym wskaźnikiem ponownego zatrudnienia w województwie warmińsko - mazurskim, w 2013 roku charakteryzował się powiat olecki, który osiągnął wartość wskaźnika 15 Analiza efektywności programów rynku pracy za 2014 r., zgodnie z przyjętą przez MPiPS metodologią (trzy miesiące po zakończeniu roku kalendarzowego) dostępna będzie w II kwartale br. Strona 66

67 efektywności na poziomie 70,3%. Wysokim wskaźnikiem efektywności zatrudnieniowej odznaczyły się również Powiatowe Urzędy Pracy w Elblągu 69,3%, Lidzbarku Warmińskim 65,6% oraz Działdowie 64,8%. Najniższe wartości odnotowano w powiatach: braniewskim 38,5%, szczycieńskim 43,2% oraz kętrzyńskim 43,5%. Powyżej średniej wojewódzkiej (55,0%), wyższą efektywność zatrudnieniową osiągnęło jedenaście powiatów. Można zaznaczyć, że w pięciu z nich wskaźnik efektywności przekroczył wartość wyliczoną dla całego kraju (63,4%), a są nimi: powiat olecki o 15,3 pkt proc., (w stosunku do średniej krajowej 6,9 pkt proc.), powiat elbląski z m. Elbląg o 14,3 pkt proc., (o 5,9 pkt proc.), powiat lidzbarski o 10,6 pkt proc., (o 2,2 pkt proc.), powiat działdowski o 9,8 pkt proc., (o 1,4 pkt proc.), powiat iławski o 9,0 pkt proc., (o 0,6 pkt proc.). Mapa 10. Efektywność zatrudnieniowa w Województwie Warmińsko-Mazurskim w 2013 roku Źródło: Efektywność podstawowych form promocji i aktywizacji zawodowej bezrobotnych finansowanych z Funduszu Pracy w 2012 roku. Sprawozdawczość MPiPS-02. Największą efektywnością zatrudnieniową (100,0%) zarówno w kraju, jak i regionie - charakteryzuje się aktywizacja w formie przyznania środków na dofinansowanie podejmowania działalności gospodarczej oraz refundowania pracodawcom kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy dla skierowanego bezrobotnego. Wynika to z uwarunkowań tych form, określających, iż osoby, które otrzymały dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej muszą ją kontynuować przez co najmniej rok, natomiast od pracodawców, którym zrefundowano kwoty zatrudnienia pracownika, wymaga się by ten okres wyniósł dwa lata. Wśród pozostałych programów rynku pracy, najwyższy wskaźnik efektywności zatrudnieniowej w województwie warmińsko-mazurskim, uzyskały prace interwencyjne (62,0%). W 2013 roku z osób, które zakończyły udział w tej formie, osób znalazło zatrudnienie Strona 67

68 47,6% 43,6% 62,0% 77,5% 60,0% 55,3% 19,0% 22,7% 65,8% 60,0% 100,0% 100,0% 100,0% 100,0% (dla porównania w Polsce efektywność zatrudnieniowa prac interwencyjnych wyniosła w tym okresie 77,5%). Równie wysokim wskaźnikiem efektywności zatrudnienia charakteryzują się staże (60,0%), roboty publiczne (55,3%), a także szkolenia (43,6%). Biorąc pod uwagę skuteczność programów pod względem zatrudnienia, najmniej efektywne zatrudnieniowo, okazały się prace społecznie użyteczne (22,7%). Wykres 22. Efektywność zatrudnieniowa podstawowych form aktywizacji zawodowej w 2013 roku 100,0% 80,0% 60,0% 40,0% 20,0% 0,0% Szkolenia Prace interwencyjne Roboty publiczne Prace społ. użyteczne Staże Dotacje dla Dotacje dla bezrobotnych pracodawców Polska Warmińsko-Mazurskie Źródło: Opracowanie własne na podstawie dokumentu MPiPS Efektywność działań aktywizujących realizowanych przez powiatowe urzędy pracy w ramach programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2013 roku. Obliczenia własne. W 2013 roku, efektywność kosztowa omawianych form aktywizacji zawodowej w województwie warmińsko mazurskim wyniosła ,58 zł, w stosunku do 2012 roku odnotowano wzrost o zł (tj. o 3,7%). W kraju natomiast, koszt ponownego zatrudnienia bezrobotnego kończącego udział w omawianych formach aktywizacji wyniósł ,49 zł i był wyższy o 436,83 zł (tj. o 4,1%) w porównaniu do roku poprzedniego. Najniższą wartość tego wskaźnika zanotowano w województwie opolskim (9 116,55 zł), natomiast najwyższy w województwie mazowieckim (12 978,83 zł), województwo warmińsko mazurskie, plasuje się na trzynastym miejscu w Polsce. Najbardziej efektywna kosztowo okazała się realizacja aktywnych form przeciwdziałania bezrobociu w powiecie kętrzyńskim, gdzie wyniósł on 7 550,21 zł. Równie niski koszt ponownego zatrudnienia odnotowano w powiecie piskim (8 657,07 zł), lidzbarskim (9 289,68 zł) oraz w ełckim (10 408,66 zł). Najwyższy koszt jednostkowy związany z włączeniem bezrobotnego na rynek pracy zanotowano w powiecie braniewskim (16 903,43 zł), mało efektywne były także wskaźniki odnotowane w powiecie: bartoszyckim (15 632,73 zł), szczycieńskim (14 375,91 zł) oraz iławskim (14 240,74 zł). Analizując wysokość kosztu ponownego zatrudnienia poszczególnych form aktywizacji bezrobotnych w województwie warmińsko mazurskim, instrumentem o najniższym poziomie efektywności kosztowej są prace społecznie użyteczne, których koszt ukształtował się na poziomie 2 743,14 zł. Warto zaznaczyć, iż wskaźnik ten jest niższy niż średnia krajowa o 1 858,38 zł. Strona 68

69 5 219, , , , , , , , , , , , , ,40 W dalszej kolejności biorąc pod uwagę kryterium efektywności, wymienić należy: szkolenia, dla których efektywność kosztowa wyniosła 5 817,41 zł, prace interwencyjne ,89 zł oraz staże ,05 zł. Spośród pozostałych form aktywizacji osób bezrobotnych najwyższy koszt ponownego zatrudnienia mają dotacje dla bezrobotnych oraz wyposażenie lub doposażenie stanowisk pracy, pomimo, że są najbardziej efektywnymi formami wsparcia, ich efektywność kosztowa jest najwyższa. W 2013 roku, koszt ponownego zatrudnienia po otrzymaniu środków na wyposażenie lub doposażenie stanowisk pracy wyniósł ,40 zł, natomiast po uzyskaniu dotacji na podjęcie działalności gospodarczej ,73 zł ,00 Wykres 23. Efektywność kosztowa podstawowych form aktywizacji zawodowej w 2013 roku , , ,00 0,00 Szkolenia Prace interwencyjne Roboty publiczne Prace społ. użyteczne Staże Dotacje dla Dotacje dla bezrobotnych pracodawców Polska Warminsko-Mazurskie Źródło: Opracowanie własne na podstawie dokumentu MPiPS Efektywność działań aktywizujących realizowanych przez powiatowe urzędy pracy w ramach programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2013 roku. Obliczenia własne. Wykres 24. Efektywność zatrudnieniowa oraz koszt ponownego zatrudnienia bezrobotnego w województwie warmińsko mazurskim w 2013 roku 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 % 43, ,41 szkolenia 62,0 55,3 22, , , ,14 prace interwencyjne roboty publiczne prace spolecznie uzyteczne efektywność zatrudnieniowa 60, ,05 staże 100,0 100, , ,40 dotacje dla bezrobotnych dotacje dla pracodawców 55, ,58 ogółem koszt ponownego zatrudnienia , , , ,00 zł 8 000, ,00 0,00 Źródło. Efektywność podstawowych form promocji i aktywizacji zawodowej bezrobotnych finansowanych z Funduszu Pracy, Warszawa Obliczenia własne. Poddając analizie zarówno efektywność zatrudnieniową, jak i kosztową oprócz dotacji dla bezrobotnych na podjęcie działalności gospodarczej oraz dotacji dla pracodawców na doposażenie i wyposażenie stanowisk pracy (efektywność na poziomie 100%) równie skuteczną i wydajną formą Strona 69

70 aktywizacji zawodowej okazały się prace interwencyjne (efektywność zatrudnieniowa wyniosła 62,0%, kosztowa ,89 zł) oraz staże (60,0%% oraz ,05 zł). Spośród pozostałych instrumentów rynku pracy, najmniej efektywne okazały się podobnie jak w ubiegłych latach prace społecznie użyteczne, ze wskaźnikiem efektywności zatrudnieniowej na poziomie 27,7% i kosztem ponownego zatrudnienia w wysokości 2 743,14 zł. 5. ŚRODKI FUNDUSZU PRACY 5.1. ROZDYSPONOWANIE ŚRODKÓW FUNDUSZU PRACY ŚRODKI ALGORYTMICZNE (W TYM REZERWA WOJEWÓDZKA), REZERWA MINISTRA Województwo warmińsko-mazurskie na finansowanie zadań w regionie w 2014 roku (pismo z 27 listopada 2013 roku DF I (28)-JW/13), otrzymało pierwotnie kwotę Funduszu Pracy na: programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej ( 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie algorytmu) ,0 tys. zł. W wielkości tej ujęta została kwota ,2 tys. zł, o której mowa w 2 ust. 4 rozporządzenia w sprawie algorytmu (rezerwa wojewódzka); inne fakultatywne zadania realizowane przez samorządy powiatowe ( 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie algorytmu) ,7 tys. zł; zadania realizowane przez samorząd województwa ( 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie algorytmu) 683,9 tys. zł. Po uchwaleniu ustawy budżetowej, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej przekazało ostateczną informację o kwotach środków (limitów) Funduszu Pracy jakie mogą być wydatkowane w 2014 r. (pismo z 17 lutego 2014 roku DF I (28)-JW/14), na: programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej ( 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie algorytmu) ,0 tys. zł. W wielkości tej ujęta została kwota ,2 tys. zł, o której mowa w 2 ust. 4 rozporządzenia w sprawie algorytmu; inne fakultatywne zadania realizowane przez samorządy powiatowe ( 2 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia w sprawie algorytmu) ,3 tys. zł; zadania realizowane przez samorząd województwa ( 2 ust. 2 rozporządzenia w sprawie algorytmu) 686,6 tys. zł. Samorządy powiatowe Środki na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych zadań fakultatywnych realizowanych przez samorządy powiatowe zostały podzielone przez Zarząd Województwa Warmińsko- Mazurskiego w dniu 8 kwietnia 2014 r. (Uchwała nr 22/229/14/IV). Strona 70

71 Poza limitowanymi kwotami, samorządy powiatowe w 2014 roku, pozyskały dodatkowe środki z rezerwy ministra na realizację ww. zadań. Ogółem dofinansowanie otrzymało na realizację: programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej kwotę ,5 tys. zł, z czego na: programy skierowane do osób młodych łączna kwota ,8 zł, w tym na wsparcie dla bezrobotnych do 25 roku życia - kwota 4 442,0 tys. zł i bezrobotnych do 30 roku życia - kwota 7 404,8 tys. zł; programy skierowane do osób tworzących lub przystępujących do spółdzielni socjalnej łączna kwota 857,0 tys. zł; programy skierowane do osób powyżej 50 roku życia przeznaczono 664,0 tys. zł; programy skierowane do rodziców powracających na rynek pracy, posiadających co najmniej 1 dziecko w wieku do lat 6 i osób sprawujących opiekę nad osobą zależną łączna kwota 25,0 tys. zł; Program Aktywizacja i Integracja łączna kwota 254,2 tys. zł; programy na realizację robót publicznych w regionach wysokiego bezrobocia - łączna kwota 2 999,4 tys. zł; programy dla osób bezrobotnych określonych w grupie szczególnego ryzyka art łączna kwota ,1 tys. zł; programy skierowane do osób bezrobotnych w wieku lat - łączna kwota 540,0 tys. zł. innych zadań fakultatywnych - na łączną kwotę 2 054,5 tys. zł, z czego: na finansowanie kosztów wprowadzania, rozwijania i eksploatacji systemu teleinformatycznego i technologii cyfrowych w publicznych służbach zatrudnienia oraz Ochotniczych Hufcach Pracy łączna kwota 2 034,5 tys. zł; na finansowanie wyposażenia stanowisk doradców zawodowych czy pośredników pracy w sprzęt nagłaśniający, zakup materiałów metodycznych i literatury specjalistycznej łączna kwota 20,0 tys. zł. W trakcie realizacji programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej dokonano zmian na wniosek Starosty (Prezydenta Miasta) na łączną kwotę 737,6 tys. zł, w tym: w programach skierowanych do osób młodych w wieku do 30 r. ż. dokonano zmniejszenia w wysokości 226,4 tys. zł; w programach skierowanych do osób powyżej 50 r. ż. dokonano zmniejszenia w wysokości 157,0 tys. zł; w programach skierowanych do osób tworzących lub przystępujących do spółdzielni socjalnej dokonano zmniejszenia w wysokości 277,0 tys. zł; w Programie Aktywizacji i Integracji dokonano zmniejszenia w wysokości 77,2 tys. zł. Ogółem powiatowe urzędy pracy w 2014 roku na realizację zadań w województwie przeznaczyły łącznie ,7 tys. zł, w tym na finansowanie: programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej ,9 tys. zł, Strona 71

72 innych zadań fakultatywnych ,8 tys. zł. Tabela 14. Przyznane środki Funduszu Pracy ogółem na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej oraz innych zadań fakultatywnych w województwie warmińsko-mazurskim w latach Wyszczególnienie Według stanu na: Zmiany ( do ) 1. Podział środków FP wg algorytmu: A) na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej tys. zł % , , ,6 6,4% - dla samorządów powiatowych , , ,6-39,8% - na finansowanie projektów realizowanych w ramach EFS/POKL , , ,2 57,7% B) na inne zadania fakultatywne , , ,4-29,9% 2. Dodatkowe środki FP pozyskane w ciągu roku: A) na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej , , ,3 59,9% B) na inne zadania fakultatywne 688, , ,7 198,3% 3. Zmiany na Wniosek Starosty (Prezydenta Miasta): A) na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej 385,6-737, ,2-291,3% B) na inne zadania fakultatywne -400,0 0,0 400,0-100,0% 4. Ogółem: A) na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej , , ,7 10,7% B) na inne zadania fakultatywne , , ,7-17,6% Źródło: Opracowanie własne na podstawie decyzji finansowych Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Reasumując, w 2014 roku powiatowe urzędy pracy przeznaczyły większą o ,0 tys. zł kwotę środków na finansowanie zadań w województwie, w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków i aktywizacji zawodowej przyznano z Funduszu Pracy o 10,7% więcej (o ,7 tys. zł), jednakże, mniejszą kwotą dysponowały urzędy na realizację innych zadań fakultatywnych tj. o 17,6% (o 2 636,7 tys. zł). Analizując lata , w 2014 roku, podobnie jak w latach poprzednich, zwiększono w ramach środków algorytmicznych kwoty Funduszu Pracy na finansowanie projektów realizowanych w ramach EFS/POKL. W stosunku do 2013 roku odnotowano wzrost o 57,7% (o ,2 tys. zł), natomiast w 2013 roku w odniesieniu do 2012 roku - wzrost o 100,9% (o ,0 tys. zł). Analizując wydatki na inne zadania fakultatywne, na przestrzeni lat , w 2014 roku, samorządy powiatowe, otrzymały mniejszą pulę środków w ramach algorytmu na finansowanie innych zadań fakultatywnych w porównaniu do 2013 roku o 29,9% (o 4 402,4 tys. zł). Z kolei, w 2013 roku, przyznano na ten cel z FP o 8% więcej (o 1 091,2 tys. zł) w stosunku do 2012 roku. Jednakże, na uwagę zasługuje fakt, iż lokalne urzędy pracy pozyskały w 2014 roku, w stosunku do roku poprzedniego, więcej dodatkowych środków z rezerwy Ministra Pracy i Polityki Społecznej, na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia łagodzenia skutków i aktywizacji zawodowej o ,3 tys. zł (o 59,9%) oraz na inne zadania fakultatywne o 1 365,7 tys. zł (o 198,3%). Niemniej jednak, w trakcie realizacji programów aktywizacyjnych, 16 Szczegółowy podział środków Funduszu Pracy w rozbiciu na powiaty w załączniku nr 1, załączniku nr 2, załączniku nr 3. Strona 72

73 w 2014 roku, urzędy dokonały zmian, które przełożyły się na zmniejszenie nakładów na ich realizację o 737,6 tys. zł, natomiast w 2013 r. dokonano zwiększenia o 385,6 tys. zł, poprzez przesunięcie z innych zadań fakultatywnych WYDATKOWANIE ŚRODKÓW FUNDUSZU PRACY Według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r., wydatki Funduszu Pracy w województwie warmińsko-mazurskim wyniosły ,0 tys. zł, w tym: wydatki Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie 1 774,70 tys. zł, co stanowi 0,4% ogółu wydatków; wydatki powiatowych urzędów pracy województwa warmińsko-mazurskiego ,3 tys. zł, co stanowi 99,6% ogółu wydatków. Tabela 15. Struktura wydatków Funduszu Pracy w województwie warmińsko-mazurskim w latach Wyszczególnienie r. Według stanu na: r. Zmiana r. do r. tys. zł % tys. zł % tys. zł % WYDATKI OGÓŁEM, w tym: ,5 100,0% ,0 100,0% ,5-3,5% powiatowe urzędy pracy ,0 99,6% ,3 99,6% ,7-3,4% Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie 1 937,5 0,4% 1 774,7 0,4% -162,8-8,4% Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy. Analizując powyższe dane, w 2014 roku kwota wydatków ogółem Warmińsko- Mazurskiego, była mniejsza o ,5 tys. zł (tj. o 3,5%) w stosunku do roku poprzedniego. Na podobnym poziomie, co Wydatki ogółem, kształtowało się zmniejszenie wydatków powiatowych urzędów pracy tj. o 3,4%. Z kolei, znaczącą zmianę w strukturze wydatków, odnotowano w przypadku nakładów Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie tj. spadek o 8,4% (o 162,8 tys. zł). Należy jednak zaznaczyć że, udział procentowy wydatków PUP i WUP w wydatkach ogółem w odniesieniu do poszczególnych badanych okresów, nie uległ zmianie. Tendencja dotycząca wysokości poniesionych wydatków w latach jest taka sama, więcej środków Funduszu Pracy, publiczne służby zatrudnienia wydatkowały w II półroczu danego roku SAMORZĄDY POWIATOWE Struktura wydatków Funduszu Pracy W 2014 roku wydatki Funduszu Pracy powiatowych urzędów pracy wyniosły ,3 tys. zł, tj. 99,6% ogółu wydatków województwa warmińsko-mazurskiego. Na zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne 17 przeznaczono ,7 tys. zł tj. 47% ogółu wydatków powiatowych urzędów pracy poniesionych z Funduszu Pracy. Z kolei na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej wydatkowano 17 Do zasiłków i innych świadczeń obligatoryjnych należą: (1) zasiłki dla bezrobotnych (2) zasiłki przedemerytalne (3) świadczenia przedemerytalne (4) dodatki aktywizacyjne (5) świadczenia integracyjne (6) składki na ubezpieczenia społeczne rolników Strona 73

74 kwotę ,4 tys. zł, czyli 50,3% ogółu wydatków, natomiast na inne wydatki, w tym na zadania fakultatywne ,2 tys. zł (2,7%). Wykres 25. Struktura wydatków FP powiatowych urzędów pracy w 2014 roku (%) 2,7% 47,0% 50,3% Zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne Programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej Inne wydatki, w tym na zadania fakultatywne Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy. W 2014 roku nastąpiła zmiana w udziale procentowym wydatków w odniesieniu analogicznego okresu 2013 roku tj. o 6,2 pkt proc. więcej wyniosły wydatki na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w wydatkach ogółem (tj. 50,3%), natomiast zmniejszył się udział o 5,8 pkt proc. nakładów na zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne (47%) oraz o 0,4 pkt. proc. inne wydatki, w tym na zadania fakultatywne (2,7%). Tabela 16. Struktura wydatków Funduszu Pracy powiatowych urzędów pracy w latach Według stanu na: Wyszczególnienie Zmiana ( do ) tys. zł % tys. zł % tys. zł % Ogółem, w tym: ,8 100,0% ,3 100,0% ,5-3,4% zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne ,9 52,8% ,7 47,0% ,2-14,2% programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutkow bezrobocia i aktywizacji zawodowej ,9 44,1% ,4 50,3% ,5 10,3% inne wydatki, w tym na zadania fakultatywne ,0 3,1% ,2 2,7% ,8-15,5% Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy. Według danych na koniec 2014 roku w porównaniu do roku poprzedniego, powiatowe urzędy pracy poniosły mniej wydatków na działania statutowe tj. o 3,4%. Największy spadek odnotowano w przypadku nakładów związanych z innymi wydatkami, w tym na zadania fakultatywne tj. o 15,5% (2 125,8 tys. zł) oraz na wypłatę zasiłków i innych świadczeń obligatoryjnych tj. o 14,2% (32 627,2 tys. zł). Tylko w przypadku wydatków na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej zanotowano wzrost o 10,3%. Analizując wydatki według stanu na koniec roku, zarówno na koniec 2013 jak i 2014 roku, na pierwszy plan wysuwają się nakłady na zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne na rzecz mniejszych wydatków na programy aktywizacyjne i inne wydatki. Niemniej jednak, należy zwrócić uwagę na skalę wydatków na zasiłki. W 2014 roku w porównaniu do 2013, większy odsetek stanowiły zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne na koniec 2013 roku w wydatkach ogółem tj. 52,8%, podczas gdy w tym samym okresie 2014 roku 47%. W przypadku tzw. innych wydatków, Strona 74

75 w tym fakultatywnych, według danych na koniec 2013 roku, urzędy pracy poniosły na ten cel 3,1% z ogólnej puli środków przyznanych na działania statutowe, podczas gdy w 2014 roku w tym samym okresie 2,7%. Korzystną zmianę obserwuje się w odniesieniu do wydatków na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej. Na koniec 2013 roku przeznaczono tylko 44,1% ogółu wydatków, podczas gdy w 2014 roku ponad połowę ogółu wydatków tj. 50,3%. Zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne W 2014 roku wydatki Funduszu Pracy powiatowych urzędów pracy na finansowanie zasiłków i innych świadczeń obligatoryjnych wyniosły ,7 tys. zł tj. 47,0 % ogółu wydatków powiatowych urzędów województwa warmińsko-mazurskiego. Porównując z rokiem poprzednim, w 2014 roku urzędy pracy przeznaczyły o 14,2% (o ,2 tys.) mniej środków FP na ten cel. Wykres 26. Struktura wydatków FP powiatowych urzędów pracy na zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne w 2014 roku (%) Składki na ubezpieczenia społeczne rolników* 0,001% Świadczenia integracyjne 2,6% Dodatki aktywizacyjne 4,1% Zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne 0,0% Zasiłki dla bezrobotnych (łącznie ze składkami) 93,3% * Pozycja została wydzielona z wydatków związanych z Programami na rzecz promocji zatrudnienia ogółem w Sprawozdaniu o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy w 2014 roku w wyniku zmian ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy. Największy udział procentowy w wydatkach ogółem na zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne na koniec 2014 roku stanowiły zasiłki dla bezrobotnych tj. 93,3% ( ,1 tys. zł), z czego: zasiłek podstawowy - 33,2% (65 593,8 tys. zł); zasiłek obniżony - 14,7% (29 002,5 tys. zł); zasiłek podwyższony - 25,2 % (49 767,4 tys. zł); składki na ubezpieczenia społeczne - 20,3 % (40 182,7 tys. zł); inne 18-0,01 % (15,7 tys. zł). 4 W skład kategorii Inne wchodzą: (1) świadczenia za poszukujących pracy za granicą (2) wypłacone cudzoziemcom z UE. Strona 75

76 Najmniejszy udział stanowiły wydatki związane z opłaceniem składek na ubezpieczenie społeczne rolników tj. 0,001% (2,7 tys. zł) ogółu wydatków na zasiłki i inne świadczenia oraz nakłady na świadczenia integracyjne 2,6% (5 184,4 tys. zł) i dodatki aktywizacyjne tj. 4,1% (8 060,5 tys. zł). Tabela 17. Struktura wydatków Funduszu Pracy powiatowych urzędów pracy na zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne w latach Według stanu na: Wyszczególnienie Zmiana ( do ) tys. zł % tys. zł % tys. zł % Ogółem: ,9 100,0% ,7 100,0% ,2-14,2% Zasiłki dla bezrobotnych (łacznie ze składkami), w tym: ,0 94,4% ,1 93,3% ,9-15,2% - zasiłek podstawowy ,9 33,9% ,8 33,2% ,1-16,0% - zasiłek obniżony ,0 15,9% ,5 14,7% ,5-20,7% - zasiłek podwyższony ,4 24,3% ,4 25,2% ,0-11,2% - składki na ubezpieczenia społeczne ,2 20,4% ,7 20,3% ,5-14,4% - inne 14,5 0,0% 15,7 0,01% 1,2 8,3% Zasiłki przedemerytalne i świadczenia przedemerytalne 0,0 0,0% 0,0 0,0% 0,0 - Dodatki aktywizacyjne 8 461,0 3,7% 8 060,5 4,1% -400,5-4,7% Świadczenia integracyjne 4 331,9 1,9% 5 184,4 2,6% 852,5 19,7% Składki na ubezpiecznie społeczne rolników* b.d b.d 2,7 0,001% - - * Pozycja została wydzielona z wydatków związanych z Programami na rzecz promocji zatrudnienia ogółem w Sprawozdaniu o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy w 2014 roku w wyniku zmian ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy. Porównując wydatki w latach , w 2014 roku największy spadek odnotowano w przypadku wydatków związanych z: wypłatą zasiłku obniżonego tj. o 20,7% (o 7 565,5 tys. zł); wypłatą zasiłku podstawowego tj. o 16,0% (o ,1 tys. zł); składkami na ubezpieczenia społeczne tj. o 14,4% (o 6 767,5 tys. zł); wypłatą zasiłku podwyższonego tj. o 11,2% (o 6 285,0 tys. zł). Ponadto, spadły nakłady pieniężne na wypłatę dodatków aktywizacyjnych o 4,7% (o 400,5 tys. zł). Nastąpiło, natomiast, zwiększenie wydatków w odniesieniu do świadczeń integracyjnych o 19,7% (tj. o 852,5 tys. zł) jak również innych świadczeń, w skład których wchodzą świadczenia dla poszukujących pracy za granicą oraz wypłacone cudzoziemcom z UE o 8,3% (o 1,2 tys. zł). Analizując wydatki według stanu na koniec roku, zarówno na koniec 2013 jak i 2014 roku, największy udział w wydatkach ogółem na zasiłki i inne świadczenia obligatoryjne stanowiły zasiłki dla bezrobotnych (odpowiednio 94,4% i 93,3%). Odnotowany spadek w 2014 roku, związany jest z mniejszą liczbą osób bezrobotnych uprawionych do zasiłku. Według stanu na Strona 76

77 koniec 2014 roku, zasiłek otrzymywało osób, podczas gdy w tym samym okresie 2013 roku, w rejestrach urzędów figurowało bezrobotnych z prawem do zasiłku. Stopień wykorzystania środków Funduszu Pracy na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej 19 W 2014 roku, powiatowe urzędy pracy na realizację zadań związanych z programami na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej otrzymały ogółem z Funduszu Pracy w ramach środków algorytmicznych oraz dodatkowej rezerwy Ministra łączną kwotę ,9 tys. zł, w tym ,2 tys. zł na finansowanie projektów realizowanych w ramach EFS/POKL. Tabela 18. Wykorzystanie środków Funduszu Pracy ogółem przez powiatowe urzędy pracy na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w województwie warmińsko-mazurskim w latach Powiat Programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej - OGÓŁEM Przyznane środki FP algorytm + dodatkowa rezerwa Minista + zmiany na wniosek Starosty (Prezydenta) 1 Poniesione wydatki FP 2 (tys. zł) Według stanu na: Wykorzystanie środków FP (%) , , , ,4 99,7% 99,3% - w tym na finansowanie projektów realizowanych w ramach EFS/POKL , , , ,2 99,6% 99,7% Źródło: opracowanie własne na podstawie decyzji finansowych Ministra Pracy i Polityki Społecznej 1 oraz sprawozdania MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy 2. W analizowanym okresie, ogółem środki FP przeznaczone na finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w województwie zostały wykorzystane w 99,3% (to o 0,4 pkt proc. mniej niż w 2013 r.), w tym środki na projekty realizowane ramach EFS/POKL skonsumowano w 99,7% (o 0,1 pkt proc. więcej niż 2013 r.). W 2014 roku nastąpiły zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, których następstwem było wprowadzenie nowych instrumentów i programów rynku pracy. Nowelizacja ustawy miała również odzwierciedlenie w prowadzonej statystyce publicznej MPiPS-02 Sprawozdaniu o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy. Z uwagi na powyższe, niemożliwe było prześledzenie zmian w niektórych pozycjach wydatków. 19 Szczegółowa informacja dotycząca wykorzystania środków Funduszu Pracy w rozbiciu na powiaty w załączniku nr 4. Strona 77

78 Wykres 27. Struktura wydatków Funduszu Pracy powiatowych urzędów pracy w ramach programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2014 roku Pozostałe wydatki* Kontynuacja nauki Studia podyplomowe Przygotowanie zawodowe dorosłych (koszty organizacji + wypłata stypendium) 0,1% 0,1% 0,1% 0,5% Staż 32,7% Środki na podjęcie działalności gospodarczej Refundacje dla pracodawców kosztów wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy 17,4% 20,4% Prace społecznie użyteczne 1,6% Roboty publiczne Prace interwencyjne 8,6% 11,3% Krajowy Fundusz Szkoleniowy 0,4% Szkolenia (koszty organizacji + wypłata stypendium) 4,3% * Ujęte zostały wydatki: (1) zatrudnienie wspierane (2) refundacja składek na ubezpieczenia społeczne (3) wynagrodzenie i koszty osobowe członków spółdzielni socjalnych (4) projekty pilotażowe (5) koszty specyficzne elementów programów specjalnych Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy. W 2014 roku największy udział procentowy w wydatkach ogółem na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej stanowiły: stypendia stażowe tj. 32,7% (69 329,1 tys. zł); dotacje na rozpoczęcie działalności gospodarczej tj. 20,4% (43 232,5 tys. zł); dotacje dla pracodawców na wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy tj. 17,4% (36 896,3 tys. zł); prace interwencyjne tj. 11,3% ( tys. zł). Najmniejszy udział miały wydatki związane z wypłacaniem stypendium za kontynuację nauki tj. 0,1% (199,1 tys. zł) ogółu wydatków oraz nakłady na finansowanie studiów podyplomowych tj. 0,1% (254,5 tys. zł). Strona 78

79 Tabela 19. Struktura wydatków Funduszu Pracy powiatowych urzędów pracy w latach w ramach programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej Wyszczególnienie Według stanu na: Zmiany do 2013 roku tys. zł % tys. zł % tys. zł % Ogółem: ,9 100,0% ,4 100,0% ,5 10,3% Szkolenia, w tym: ,1 6,0% 9 204,2 4,3% ,9-20,1% - koszty szkolenia 6 873,2 3,6% 5 647,8 2,7% ,4-17,8% - stypendium wraz ze składkami 4 643,9 2,4% 3 556,4 1,7% ,5-23,4% Krajowy Fundusz Szkoleniowy b.d. b.d. 906,2 0,4% - - Prace interwencyjne ,9 11,3% ,0 11,3% 2 193,1 10,1% Roboty publiczne ,2 8,9% ,6 8,6% 1 190,4 7,0% Prace społecznie użyteczne 3 439,9 1,8% 3 462,5 1,6% 22,6 0,7% Zatrudnienie wspierane 77,4 0,0% 107,3 0,1% 29,9 38,6% Refundacje dla pracodawców kosztów wyposażenia i doposażenia stanowiska pracy ,9 12,6% ,3 17,4% ,4 52,2% Środki na podjęcie działalności gospodarczej (w tym w ramach spółdzielni spocjalnych) ,3 22,5% ,5 20,4% 69,2 0,2% Staż (stypendium wraz ze składkami) ,2 33,9% ,1 32,7% 4 094,9 6,3% Przygotowanie zawodowe dorosłych, w tym: 1 703,4 0,9% 1 157,0 0,5% -546,4-32,1% - koszty organizacji 532,3 0,3% 536,8 0,3% 4,5 0,8% - stypendium wraz ze składkami 1 171,1 0,6% 620,2 0,3% -550,9-47,0% Studia podyplomowe, w tym: 338,1 0,2% 254,5 0,1% -83,6-24,7% - koszty studiów 223,1 0,1% 180,0 0,1% -43,1-19,3% - stypendium wraz ze składkami 115,0 0,1% 74,5 0,0% -40,5-35,2% Kontynuacja nauki (stypendium wraz ze składkami) 344,6 0,2% 199,1 0,1% -145,5-42,2% Refundacja składek na ubezpieczenia społeczne, w tym: 16,5 0,0% 28,7 0,0% 12,2 73,9% - refundacja składek na ubezpieczenia społeczne osób do 30 r.ż. * b.d. b.d 0,0 0,0% - - Koszty przejazdu, zakwaterowania 1 928,0 1,0% b.d. b.d. - - Opieka nad dzieckiem lub osobą zależną 68,5 0,0% b.d. b.d. - - Koszty badań bezrobotnych 492,0 0,3% b.d. b.d. - - Wynagrodzenia i koszty osobowe członków spółdzielni socjalnych 37,7 0,0% 47,9 0,0% 10,2 27,1% Projekty pilotażowe 226,0 0,1% 0,0 0,0% -226,0-100,0% Koszty specyficznych elementów programów specjalnych 658,2 0,3% 19,0 0,0% -639,2-97,1% Grant na telepracę* b.d. b.d 0,0 0,0% - - Bon na finansowanie kosztów kształcenia bezrobotnych do 30 r.ż. * b.d. b.d 817,9 14,5% - - Koszty wynajmu mieszkania dla bezrobotnych do 30 r.ż.* b.d. b.d 234,4 6,6% - - Dofinansowanie wynagrodzenia skierownaych bezrobotnych powyżej 50 r.ż.* b.d. b.d 149,9 0,6% - - Świadczenie aktywizacyjne za zatrudnienie po przerwie związanej z urodzeniem dziecka lub opieką* b.d. b.d 0,0 0,0% - - Koszty umów z agencją zatrudnienia art. 61b/Zlecanie usług agencjom zatrudnienia 0,0 0,0% 0,0 0,0% - - Inne 0,0 0,0% 3 771,3 1,8% - - Z kwoty "Ogółem" wydatkowano na: - bezrobotnych do 30 roku życia b.d. b.d ,3 43,5% bezrobotnych do 25 roku życia ,2 12,7% ,7 35,0% ,5 203,1% - bezrobotnych powyżej 50 roku życia ,4 5,8% ,0 18,4% ,6 251,5% * Pozycje, które zostały wprowadzone do Sprawozdania o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy w 2014 roku w wyniku zmian ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Źródło: Opracowanie własne na podstawie sprawozdania MPiPS-02 o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy. Strona 79

80 Analizując wydatki na przełomie lat , w 2014 roku nakłady powiatowych urzędów pracy na programy na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia oraz aktywizacji zawodowej zwiększyły się o 10,3% w stosunku do 2013 roku. Największy wzrost odnotowano w przypadku wydatków związanych: refundacją składek na ubezpieczenie społeczne tj. o 73,9% (o 12,2 tys. zł); refundacją pracodawcom kosztów wyposażenia/doposażenia stanowiska pracy tj. o 52,2% (o ,4 tys. zł); z zatrudnieniem wspieranym tj. o 38,6% (o 29,9 tys. zł); z wynagrodzeniami i kosztami osobowymi członków spółdzielni socjalnych tj. o 27,1% (o 10,2 tys. zł); z pracami interwencyjnymi tj. o 10,1% (o 2 193,1 tys. zł). Ponadto, nieznacznie wzrosły nakłady na roboty publiczne tj. o 7,0% (o 1 190,4 tys. zł) oraz stypendia stażowe 6,3% (o 4 094,9 tys. zł). Najmniejszy wzrost wydatków odnotowano w przypadku prac społecznie użytecznych - o 0,7% (o 22,6 tys. zł) i środków na podjęcie działalności gospodarczej - o 0,2% (69,2 tys. zł). Natomiast największe zmniejszenie nakładów zaobserwowano w odniesieniu do: realizacji projektów pilotażowych - o 100% (o 226,0 tys. zł); kosztów specyficznych elementów programów specjalnych - o 97,1% (o 639,2 tys. zł); wydatków dot. kontynuacji nauki - o 42,2% (o 145,5 tys. zł); organizacją i stypendiami przygotowania zawodowego dorosłych - o 32,1% (o 546,4 tys. zł); wydatków związanych ze studiami podyplomowymi - o 24,7% (o 83,6 tys. zł); wydatków związanych z organizacją szkoleń - o 20,1% (o 2 312,9 tys. zł). W ramach środków Funduszu Pracy przeznaczonych ma finansowanie programów na rzecz promocji zatrudnienia, łagodzenia skutków bezrobocia i aktywizacji zawodowej w 2014 roku 43,5% wydatkowano na bezrobotnych do 30 roku życia, w tym 35,0% na młodych do 25 roku życia natomiast 18,4% na osoby pozostające bez pracy powyżej 50 roku życia. W analizowanym okresie zwiększono nakłady na aktywizację osób do 25 roku życia i powyżej 50 roku życia, z tym że w odniesieniu do 2013 roku, większy wzrost odnotowano w przypadku osób 50+ tj. o 251,5% (o ,6 tys. zł). Wydatki na aktywizację osób młodych poniżej 25 roku życia wzrosły o 203,1% (o ,5 tys. zł). Brak odniesienia do bezrobotnych do 30 roku życia wynika z faktu, iż statystyka publiczna MPiPS-02 nie uwzględniała tej grupy w Sprawozdaniu o przychodach i wydatkach Funduszu Pracy za 2013 rok. Strona 80

81 6. PROJEKTY LOKALNE OPRACOWYWANE I REALIZOWANE PRZEZ POWIATOWE URZĘDY PRACY, FINANSOWANE Z REZERWY FUNDUSZU PRACY POZOSTAJĄCEJ W GESTII MINISTRA PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ Starosta, samodzielnie lub we współpracy z innymi organami, organizacjami i podmiotami zajmującymi się problematyką rynku pracy, w celu promocji zatrudnienia i aktywizacji bezrobotnych i poszukujących pracy, inicjuje i realizuje projekty lokalne, które mogą być współfinansowane z rezerwy środków Funduszu Pracy pozostających w gestii Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Projekty lokalne opracowuje się głównie w oparciu o wyniki badań i analiz lokalnego rynku pracy i obejmują one głównie grupy osób bezrobotnych, będących w szczególnej sytuacji na lokalnym rynku pracy. W 2014 roku, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej uruchomiło w kilku transzach kwoty środków Funduszu Pracy z rezerwy Ministra na realizację programów rynku pracy: zwiększających aktywność zawodową osób w wieku 50 plus; zwiększających aktywność zawodową młodzieży do 25 roku życia; zwiększających aktywność zawodową młodzieży do 30 roku życia; zwiększających aktywność zawodową osób w wieku lat; zwiększających aktywność zawodową bezrobotnych rodziców powracających na rynek pracy; zwiększających aktywność zawodową osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy, określonych w art.49 ustawy; realizacji robót publicznych; wspierania tworzenia i przystępowania do spółdzielni socjalnych; Aktywizacji i Integracji. Przedłożone w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w Olsztynie wnioski o dodatkowe środki z Funduszu Pracy, opracowane zgodnie zasadami i trybem przyznawania, zostały zweryfikowane i pozytywnie zaopiniowane, a następnie przesłane do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, które po ich akceptacji wydało stosowne decyzje finansowe. Strona 81

82 Edycja Tabela 20. Łączna kwota przeznaczona na sfinansowane programów ze środków Funduszu Pracy stanowiących rezerwę MPiPS Programy dla osób Data złożenia wniosku do MPiPS Ilość programów Kwota przyznana liczba osób Liczba osób Planowana efektywność Kosztowa w zł/osobę % zatrudnionych 1 w wieku do 25 lat 7 lutego , ,69% 2 spółdzielnie socjalne 18 i 30 kwietnia , ,00% 3 w wieku do 30 lat 30 maja , ,62% 3 w wieku maja , ,16% 3 powracający na rynek pracy 4 skierowanych do robót publicznych 30 maja , ,00% 31 lipca , ,18% 5 objętych art września , ,75% 5 w wieku do 30 2 września , ,67% 6. objętych art.49 25września , ,00% 7. w wieku lat 5 listopada , ,00% Razem 78, , ,77% Oprócz powyższych programów MPiPS sfinansowało program Aktywizacja i Integracja na kwotę łączną zł, a decyzje finansowe z dnia 25 czerwca 2014 roku zostały wydane zgodnie z wnioskami dla powiatowych urzędów pracy w Ełku, Gołdapi, Nidzicy, Piszu i Szczytnie. Łącznie województwo na realizacje programów otrzymało zł. 7. DZIAŁANIA W RAMACH EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO (EFS) 7.1. PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI (PO KL) STAN REALIZACJI NA KONIEC 2014 ROKU W 2014 r. Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie ogłosił i zrealizował 1 konkurs, na realizację którego przeznaczył ,76 zł. Konkurs dotyczył działań outplacementowych skierowanych do osób zagrożonych zwolnieniem lub byłych pracowników instytucji systemu oświaty, w tym nauczycieli. Do WUP wpłynęło 8 wniosków zakontraktowano 1 projekt na całą kwotę. Realizatorem projektu pt. Edukacja, rozwój, praca jest Warmińsko - Mazurski Zakład Doskonalenia Zawodowego. Projekt będzie realizowany do 30 września 2015 r. W lutym 2014 r. zakończyło się ostatnie, 6 posiedzenie Komisji Oceny Projektów w konkursie I/POKL/8.1.1/2013 oceniono w sumie 76 wniosków. Pozytywną ocenę uzyskały Strona 82

83 34 wnioski na kwotę ponad 10 mln zł. Propozycję dofinansowania otrzymały pierwsze 23 wnioski. W 21 przypadkach zakończono negocjacje pozytywnie. Podpisano 19 umów, a w dwóch przypadkach odstąpiono od podpisania umów ze względu na wyczerpanie dostępnej wówczas alokacji w Działaniu 8.1 Rozwój pracowników i przedsiębiorstw w regionie. Wszystkie działania związane z kontraktacją odbywały się w oparciu o stały monitoring dostępnych środków, których poziom ulegał zmianom wraz ze zmianami kursów euro. W celu zapewnienia środków na zakontraktowanie jak największej liczby projektów oczekujących na liście rezerwowej, dokonano realokacji środków do Poddziałania Wspieranie rozwoju kwalifikacji zawodowych i doradztwo dla przedsiębiorstw, z Wsparcie procesów adaptacyjnych i modernizacyjnych w regionie i Wzmacnianie lokalnego partnerstwa na rzecz adaptacyjności oraz z Działania 8.2 Wspieranie wdrażania elektronicznego biznesu typu B2B na kwotę łączną ,59 euro. W pierwszej połowie 2014 r. podpisane zostały ostatnie aneksy w ramach kilkuletnich umów ramowych z powiatowymi urzędami pracy w Poddziałaniu PO KL Poprawa zdolności do zatrudnienia oraz podnoszenie poziomu aktywności zawodowej osób bezrobotnych, na realizację projektów skierowanych do osób bezrobotnych będących w najtrudniejszej sytuacji. Aneksy opiewały na kwotę ponad 130 mln zł. Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie definitywnie zakończył zadanie związane z realizacją konkursów i podpisywaniem umów w PO KL ze względu na wyczerpanie środków finansowych. Różnice kursowe spowodowały, że na koniec roku 2014 pozostały wolne środki w poszczególnych Poddziałaniach i Działaniach. W związku z tym, podjęto decyzję o konieczności maksymalnego wykorzystania dostępnych środków. Ze względu na brak możliwości podpisania nowych umów (głównie brak projektów rezerwowych i zbyt późny okres na kontraktację nowych projektów) zdecydowano o zwiększeniu dofinansowania projektów będących w trakcie realizacji. W sumie zebrano od Beneficjentów deklaracje dotyczące 42 projektów: w Działaniu 6.2 Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia (1 projekt dotyczący mikropożyczek), w Poddziałaniu Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy (4 projekty dot. wsparcia osób bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo), w Poddziałaniu (36 projektów dotyczących wsparcia przedsiębiorstw i ich pracowników) oraz w Poddziałaniu (1 projekt typu outplacement) - na kwotę ok. 5,1 mln zł. Aby zapewnić środki na zwiększenie dofinansowania wszystkich zgłoszonych projektów dokonano realokacji pomiędzy Poddziałaniami, Działaniami i Priorytetami. Wszystkie aneksy zostały podpisane w styczniu 2015 r. Od początku realizacji PO KL, w ramach dotychczas zakontraktowanych projektów, w Priorytecie VI i Działaniu 8.1 wsparcie uzyskało ponad 102,5 tys. osób mieszkańców naszego regionu, w tym ponad 65 tys. osób bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo. Udzielono dotacji na podjęcie działalności gospodarczej. Wsparcie w ramach projektów szkoleniowych uzyskało 7,6 tys. przedsiębiorstw z naszego regionu (głównie MŚP) i ponad 33,5 tys. osób w nich zatrudnionych podniosło kwalifikacje stosownie do potrzeb swoich pracodawców. W większości przypadków, kierunki szkoleń, realizowanych w ramach projektów, wpisują się w branże istotne dla rozwoju naszego regionu. Dominują następujące kierunki: operatorzy maszyn budowlanych, księgowi, opieka nad osobami starszymi, zawodowi kierowcy, brukarze, magazynierzy z obsługą wózków widłowych, kasjerzy kas fiskalnych, Strona 83

84 kursy z zakresu hotelarstwa i gastronomii, z zakresu spawania w różnych metodach, z zakresu mechatroniki, marketingu i zarządzania firmą. Jako dodatkowe moduły oferowane są szkolenia językowe i komputerowe. Pojawiają się również szkolenia nietypowe, odpowiadające na specyficzne potrzeby szkoleniowe firm z regionu np. spawanie podwodne, balsamowanie zwłok, systemy kontroli lotów. Projekt zrealizowany przez Elbląską Radę Konsultacyjną Osób Niepełnosprawnych (ERKON) zdobył wyróżnienie w II edycji konkursu Regaty Rozwoju: Liderzy Innowacji i Współpracy Ponadnarodowej PO KL Konkurs organizowany jest przez Krajową Instytucję Wspomagającą Centrum Projektów Europejskich, powołane przez Ministra Rozwoju Regionalnego. Przedsięwzięcie ma na celu wyłonienie najbardziej innowacyjnych oraz najlepszych projektów w kategorii współpraca ponadnarodowa, realizowanych w ramach Programu Kapitał Ludzki (PO KL). Jego celem było wsparcie osób o niepełnosprawności słuchowej, psychicznej lub intelektualnej. Działania realizowano zarówno w Elblągu, jak i Olsztynie. Podczas trwania projektu, w oparciu o wieloletnie doświadczenia partnerów zagranicznych, wypracowano 3 modele dotyczące zatrudnienia wspomaganego osób z niepełnosprawnością intelektualną, psychiczną oraz słuchową. W efekcie wdrażania tych modeli ERKON osiągnął imponujący wskaźnik poziomu zatrudnienia 63,3%. Jest to niespotykany w skali kraju wynik dla grupy osób z takimi dysfunkcjami. Projekt zrealizowany przez firmę KATES POLSKA Sp. z o.o. uzyskał tytuł Dobra praktyka, kategoria przedsiębiorczość w konkursie regionalnym AMBASADOR EFS 2014 W RAMACH DOBRYCH PRAKTYK PO KL. Projekt obejmował realizację procesu doradztwa i szkoleń ogólnych dla 52 pracowników małego przedsiębiorstwa KATES POLSKA Sp. z o.o., działającego w branży produkcji urządzeń ze stali kwasoodpornej. W ramach projektu został opracowany i wdrożony zindywidualizowany system wynagrodzeń motywujący pracowników. Podkreślenia wymaga, że ponad 30% uczestników projektu stanowiły osoby defaworyzowane na rynku pracy. Kolejnym wartym zauważenia projektem, którego realizacja zakończyła się w 2014 r. jest Warmińsko-Mazurskie Forum Społecznie Odpowiedzialnego Biznesu - przedsięwzięcie zrealizowane przez Elbląską Radę Konsultacyjną Osób Niepełnosprawnych w partnerstwie z Samorządem Województwa Warmińsko-Mazurskiego, Fundacją Instytut Społecznej Odpowiedzialności Organizacji oraz Centrum Rehabilitacyjnym Petrea z Finlandii. Celem projektu było wypracowanie innowacyjnych mechanizmów zachęcających i przygotowujących przedsiębiorców z sektora MMŚP 20 do wdrożenia strategii CSR 21. W ramach projektu podjęto szereg działań ukierunkowanych na upowszechnianie idei CSR wśród różnych grup interesariuszy, inspirowanie i inicjowanie powstawania nowych rozwiązań w obszarze społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw oraz prezentowanie przykładów dobrych praktyk w zakresie praktycznego stosowania zasad CSR przez promowanie firm społecznie odpowiedzialnych. Zawiązano Warmińsko Mazurskie Forum Społecznie Odpowiedzialnego Biznesu oraz stworzono model doradztwa i szkoleń dla 20 MMŚP mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa 21 Strategia CSR (skrót od ang. corporatesocialresponsibility), strategia społecznej odpowiedzialności biznesu Strona 84

85 przedsiębiorców w zakresie budowania i wdrożenia strategii CSR, a także model przeciwdziałania wypaleniu zawodowemu, jako elementu strategii CSR. Wojewódzki Urząd Pracy, realizował działania informacyjno-promocyjne, wśród których na uwagę zasługują: Produkcja 5 minireportaży i 5 audycji radiowych przedstawiających historie ludzi, których życie zmieniło się dzięki EFS (uczestnicy projektów, osoby bezrobotne, zwolnione z zakładów pracy, osoby które założyły firmę przy wsparciu dotacji unijnych) oraz emisja wyprodukowanych materiałów w regionalnych telewizjach i stacjach radiowych. Przygotowanie 2 artykułów promujących EFS w regionalnej prasie. Publikacja na stronie internetowej 5 artykułów tematycznych promujących EFS, prezentujących dobre praktyki wśród projektów PO KL dofinansowanych przez WUP w Olsztynie. Realizacja 8 jednodniowych szkoleń o charakterze warsztatowym dla 10 grup w których uczestniczyło w sumie 148 przedstawicieli Beneficjentów. Tematyka szkoleń obejmowała: rozliczanie finansowe projektów, PZP i zasada konkurencyjności, stawki jednostkowe i kwoty ryczałtowe, kontrola, księgowość, reguła proporcjonalności, nowe przepisy dotyczące pomocy publicznej i de minimis. Zorganizowanie w dn r. konferencji sektorowej podsumowującej dotychczasowe efekty realizacji PO KL w regionie, w obszarze rynku pracy i wsparcia przedsiębiorców. W wydarzeniu wzięło udział blisko 150 osób przedstawiciele Beneficjentów, instytucji zaangażowanych w realizację PO KL, jednostek samorządu terytorialnego, instytucji otoczenia biznesu, organizacji pozarządowych, a także przedsiębiorcy z regionu i uczestnicy projektów. Przygotowania do realizacji Gwarancji dla Młodzieży - publikacja artykułu promującego założenia Gwarancji i zachęcającego do udziału w konsultacjach wstępnych założeń konkursów regionalnych; organizacja 3 spotkań informacyjno-konsultacyjnych w Olsztynie, Elblągu i Ełku. W spotkaniach wzięło udział 120 osób. Strona 85

86 Wykres 28. Wartość podpisanych umów i wniosków o płatność w ramach komponentu regionalnego w stosunku do całości środków przyznanych dla poszczególnych województw na realizację Priorytetów VI-IX (%) Źródło: Informacja miesięczna z realizacji Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki wg stanu na r. (KSI SIMIK 07-13) * - dane na temat wydatkowania w odniesieniu do WUP, na podstawie tabeli z postępem finansowym realizacji PO KL przekazywanej przez Instytucję Zarządzającą PO KL W woj. warmińsko-mazurskim w całym komponencie regionalnym wartość podpisanych umów wynosi już 107% alokacji na lata Poziom kontraktacji przekracza więc średnią dla kraju, wynoszącą 105,8%. Region z osiągniętym wynikiem plasuje się na siódmym miejscu w kraju, co należy uznać za dobry wynik, jeśli weźmiemy pod uwagę konieczność rozdysponowania dodatkowych środków otrzymanych z Krajowej Rezerwy Wykonania. Wydatki, na podstawie zatwierdzonych wniosków o płatność, które uznano za kwalifikowalne, osiągnęły poziom 95,5%, więc również powyżej średniej krajowej. Biorąc pod uwagę dane wyłącznie w odniesieniu do Priorytetu VI i Działania 8.1 należy zwrócić uwagę na bardzo wysokie wartości wskaźników kontraktacji i wydatkowania w odniesieniu do Priorytetu VI, wynikające z nadkontraktacji w projektach systemowych PUP, oraz niższe wartości wskaźników dla Działania 8.1, wynikające z faktu kilkukrotnego realokowania środków na to Działanie celem zakontraktowania jak największej liczby projektów rekomendowanych do dofinansowania. Podsumowując, stan zaawansowania realizacji Programów na koniec 2014 roku wskazuje na właściwe i pełne wywiązanie się WUP w Olsztynie z zadań powierzonych do wykonania, jako IP2 PO KL. Wartości wszystkich wymaganych wskaźników zostały osiągnięte na poziomie znacznie powyżej zakładanych wartości docelowych. Alokacja jaką miał do dyspozycji WUP Strona 86

87 została w maksymalnym stopniu wykorzystana, włącznie z dodatkową pulą przyznaną w ramach Krajowej Rezerwy Wykonania i realokacji z innych Priorytetów PROJEKT SYSTEMOWY WSPARCIE DORADZTWA ZAWODOWEGO I POŚREDNICTWA PRACY W WUP W OLSZTYNIE W RAMACH PODDZIAŁANIA PO KL W 2014 roku budżet projektu wynosił zł. Łącznie w 2014 roku w ramach projektu wydatkowano kwotę w wysokości ,32 zł co stanowi 89,34% planu. Cała wartość projektu wynosi obecnie ,10 zł. Głównym celem projektu jest wzrost jakości usług świadczonych przez WUP w Olsztynie poprzez zatrudnienie pracowników, wyposażenie ich stanowisk pracy oraz podniesienie kwalifikacji zawodowych. W 2014 roku realizacja przewidzianych w projekcie zadań przebiegała następująco: Zadanie 1 Zatrudnienie pracowników : W 2014 roku pokryto koszty wynagrodzenia doradców zawodowych i pośredników pracy zatrudnionych w ramach projektu wraz z premią i pochodnymi, koszty dodatkowego wynagrodzenia rocznego oraz nagród. W ramach tego zadania zakupiona została tablica flipchart na potrzeby prowadzenia zajęć warsztatowych i spotkań informacyjnych przez pracowników CIiPKZ w Elblągu z klientami Centrum. Zadanie 2 Szkolenia pracowników : Pokryto wydatki na szkolenia 9 pracowników Urzędu, ponadto zakupiono materiały dydaktyczne na potrzeby doradców zawodowych CIiPKZ w Olsztynie oraz Elblągu. Zadanie 3 Monitoring i ewaluacja projektu oraz zadanie 4 Informacja i promocja nie generują kosztów w projekcie. Zadanie 5 Zarządzanie projektem : Współfinansowano wynagrodzenia 3 osób obsługujących projekt wraz z premią i pochodnymi oraz dodatkowego wynagrodzenia rocznego, zgodnie z ich procentowym zaangażowaniem w realizację działań. W 2014 roku sporządzono 4 wnioski o płatność za IV kwartał 2013 roku oraz kwartały I III 2014 roku POMOC TECHNICZNA PO KL Od 2007 roku Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie, jako Instytucja Pośrednicząca II stopnia PO KL korzysta ze środków Pomocy Technicznej PO KL. Służą one w szczególności zapewnieniu technicznego i finansowego wsparcia procesu zarządzania, wdrażania, kontroli PO KL, sprawnej i efektywnej realizacji obowiązków dotyczących prowadzenia działań informacyjnych i promocyjnych, dotyczących pomocy udzielanej z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz podnoszeniu kwalifikacji zawodowych pracowników. Strona 87

88 Wyżej wymienione działania realizowane są poprzez przygotowywany co roku Roczny Plan Działania Pomocy Technicznej POKL, składający się 5 Planów: Roczny Plan Kontroli - (szkolenia, kursy, delegacje krajowe i zagraniczne), Roczny Plan Szkoleń - (koszty delegacji pracowników), Roczny Plan Kosztów Instytucji - (koszty osobowe oraz pozostałe koszty instytucji), Roczny Plan Działań Informacyjno-Promocyjnych - (szkolenia dla beneficjentów, promocja najlepszych praktyk PO KL w mediach i publikacja ogłoszeń prasowych, konferencja sektorowa), Roczny Plan Kosztów Wdrażania - (koszt wynagrodzenia ekspertów, koszt delegacji służbowych). Roczny Plan Działania Pomocy Technicznej na 2014 rok zatwierdzony po II zmianie RPD zatwierdzony został na łączną wartość zł, co stanowi ponad 91% Rocznego Planu Działania Pomoc Technicznej PO KL 2014 r. 8. INNE DZIAŁANIA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W OLSZTYNIE 8.1. POŚREDNICTWO PRACY POŚREDNICTWO PRACY W RAMACH SIECI EURES Z dniem 1 maja 2004 r. polskie, publiczne służby zatrudnienia (w tym Wojewódzki Urząd Pracy) zostały zaangażowane w działalność Europejskich Służb Zatrudnienia European Employment Services - EURES. EURES to sieć współpracy publicznych służb zatrudnienia oraz innych organizacji regionalnych, krajowych i międzynarodowych, działających w obszarze zatrudnienia. EURES został powołany przez Komisję Europejską w celu wspierania mobilności pracowników na terytorium Unii Europejskiej, Norwegii, Islandii, Lichtensteinu oraz Szwajcarii. Do najważniejszych działań, zrealizowanych w ramach sieci EURES w roku 2014 roku, zaliczyć należy: W ramach inicjatyw na rzecz pracodawców: przeprowadzono spotkanie dla agencji pracy tymczasowej (posiadających status pracodawcy). Omówiono m.in. reformę sieci EURES nowe możliwości dla agencji zatrudnienia oraz zasady działalności EURES po reformie. W spotkaniu udział wzięło 31 osób, przeprowadzono 2 jednodniowe spotkania informacyjne z pracodawcami w Olsztynie oraz w Ełku. Celem spotkań była promocja nowych usług i instrumentów rynku pracy (w tym EURES), świadczonych przez Publiczne Służby Zatrudnienia, oferowanych polskim pracodawcom, a wynikających z nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W obu spotkaniach uczestniczyły 364 osoby reprezentujące 95 firm i instytucji, Strona 88

89 przeprowadzono badanie pilotażowe wśród przedsiębiorców działających na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Celem badania było zdiagnozowanie zapotrzebowania pracodawców sektora prywatnego na pracowników z krajów UE/EOG oraz usługi EURES. Szczególny nacisk położony został na zbadanie tych potrzeb w kontekście zawodów, w których występuje deficyt na wojewódzkim rynku pracy. W badaniu wzięło udział respondentów przedstawicieli małych, średnich i dużych firm z województwa. W ramach działań na rzecz poszukujących pracy: umożliwiono wyjazd do pracy w krajach UE/EOG (głównie do pracy sezonowej) w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Holandii 564 osobom poszukującym pracy, prowadzono warsztaty dla osób poszukujących pracy poza granicami kraju, w których wzięło udział 270 osób, współorganizowano z Miejskim Urzędem Pracy w Olsztynie, OHP i Olsztyńską Szkołą Wyższą, VI Nowoczesną Giełdę Pracy. W giełdzie udział wzięło osób, kadra EURES uczestniczyła w 7 targach pracy; w tym 6 na terenie województwa oraz w Targach Pracy w Tallinie- Estonia. We wszystkich tych wydarzeniach udział wzięło osób. Ponadto w 2014 roku Komisja Europejska doceniła działania Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie, dzięki którym Polska została nominowana do nagrody w kategorii Najlepszy Produkt Komunikacyjny PSZ-EURES w ramach konkursu the EURES Communications Excellence Awards. Nagrody te przyznawane są przez reprezentantów EURESco, GOPA- Cartermill i Mostra występujących w imieniu Komisji Europejskiej. Oprócz Polski do nagrody w tej kategorii zostały nominowane Wielka Brytania i Hiszpania, zwycięzcą została Wielka Brytania PONADPOWIATOWE POŚREDNICTWO PRACY Wojewódzki Urząd Pracy realizuje ponadpowiatowe (krajowe) pośrednictwo pracy. W ramach działań i zgodnie ze standardem świadczenia usługi pośrednictwa pracy, przekazywano do powiatowych urzędów pracy oferty pracy pracodawców/agencji zatrudnienia spoza województwa. Wspomniane oferty stanowią uzupełnienie lokalnych propozycji zatrudnienia REALIZACJA ZADAŃ WYNIKAJĄCYCH Z KOORDYNACJI SYSTEMÓW ZABEZPIECZENIA SPOŁECZNEGO W ZAKRESIE ŚWIADCZEŃ DLA BEZROBOTNYCH Poczynając od 2004 r. Wojewódzki Urząd Pracy, działając z upoważnienia Marszałka Województwa: pełni rolę instytucji właściwej, przyjmuje i rozpatruje wnioski bezrobotnych o wydanie odpowiednich zaświadczeń w sprawie świadczeń z tytułu bezrobocia, Strona 89

90 wydaje decyzje administracyjne, jako organ I instancji, w kwestii przyznania bądź odmowy przyznania prawa do zasiłku, na podstawie okresów zatrudnienia w krajach UE, Norwegii, Islandii, Lichtensteinie oraz Szwajcarii i Ukrainie. Realizując to zadanie w 2014 r. m. in.: rozpatrzono wniosków w sprawie przyznania prawa do zasiłku dla bezrobotnych (o 673 osoby, tj. o 36,7% więcej niż w 2013 roku), wydano decyzji administracyjnych (o 282 decyzji więcej, tj. o 16,5%), w tym: 879 decyzji administracyjnych w sprawie przyznania prawa do zasiłku dla obywateli Polski przemieszczających się we Wspólnocie (wzrost w porównaniu do 2013 roku o 85 decyzji, tj. o 10,7%); 732 decyzje administracyjne w sprawie odmowy przyznania prawa do zasiłku dla osób przemieszczających się we Wspólnocie (o 22 decyzje mniej niż w 2013 roku); 379 decyzji administracyjnych w sprawie umorzenia postępowania administracyjnego (o 219 decyzji więcej, tj. o 136,9%). Ponadto m.in.: wystawiono formularzy informacyjnych/korespondencyjnych oraz zaświadczeń i ponagleń, w ramach procedury wynikającej z Kodeksu postępowania administracyjnego kierowano do stron postępowania postanowienia, zawiadomienia, wezwania i pisma, sporządzano, dwukrotnie w ciągu roku, wykaz osób pobierających zasiłki dla bezrobotnych na zasadach koordynacji, w przypadku których istniała możliwość odzyskania z krajów UE, Norwegii, Islandii, Lichtensteinu oraz Szwajcarii części wypłaconych przez stronę polską świadczeń. Odzyskane w ten sposób środki zasilają krajowy Fundusz Pracy. Na wykazie znalazło się 500 osób. W roku 2014, w ramach koordynacji systemu zabezpieczenia społecznego, rozpatrzono ponad 8 tys. pism PROWADZENIE REJESTRU AGENCJI ZATRUDNIENIA Na mocy ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r., o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie, działając z upoważnienia Marszałka Województwa Warmińsko-Mazurskiego: prowadzi rejestr agencji zatrudnienia, dokonuje wpisu do rejestru, wydaje certyfikaty o dokonaniu wpisu do rejestru agencji zatrudnienia, dokonuje zmian wpisu oraz wydaje certyfikaty uwzględniające te zmiany, wydaje decyzje w sprawie odmowy wydania certyfikatu, wydaje decyzje w sprawie wykreślenia z rejestru agencji zatrudnienia, przekazuje w formie elektronicznej ministrowi właściwemu d.s. pracy zbiorcze informacje o działalności agencji zatrudnienia, sprawuje kontrolę przestrzegania obowiązku prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami określonymi w ustawie, Strona 90

91 przekazuje ministrowi właściwemu d.s. pracy, zbiorcze informacje działalności agencji zatrudnienia, sprawuje kontrolę przestrzegania obowiązku prowadzenia agencji zatrudnienia, zgodnie z warunkami określonymi w ustawie. Na dzień 31 grudnia 2014 r. na terenie województwa warmińsko-mazurskiego wpis do Krajowego Rejestru Agencji Zatrudnienia posiadało 112 podmiotów o statusie agencji zatrudnienia (o 12 podmiotów więcej niż w roku poprzednim). W ramach realizacji zadań w 2014 r.: rozpatrzono 31 wniosków podmiotów ubiegających się o wpis do KRAZ, wydano 28 certyfikatów o dokonaniu wpisu, wydano 2 decyzje administracyjne w sprawie odmowy wpisu, zawieszono 1 postępowanie administracyjne dotyczące wpisu, wydano 20 decyzji administracyjnych w sprawie wykreślenia agencji z KRAZ. Ponadto w ramach działań podejmowanych wobec agencji zatrudnienia, m.in.: prowadzono elektroniczny rejestr podmiotów z terenu województwa, analizowano i weryfikowano sprawozdania składane przez agencje zatrudnienia za rok 2013, przygotowano sprawozdanie zbiorcze na potrzeby Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, przyprowadzono 18 kontroli. W dniu r., w Olsztynie odbyło się kolejne coroczne spotkanie z agencjami zatrudnienia, działającymi na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. W spotkaniu uczestniczyło 31 osób w tym: przedstawiciele agencji zatrudnienia, kadra WUP w Olsztynie, przedstawiciel Miejskiego Urzędu Pracy w Olsztynie oraz ekspert z Państwowej Inspekcji Pracy w Olsztynie. W trakcie spotkania poruszono następujące zagadnienia: aktualna sytuacja na rynku pracy woj. warmińsko-mazurskiego; zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy Rozdział 13c tj. zlecanie przez Marszałka Województwa działań aktywizacyjnych agencjom zatrudnienia; zmiany w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, związane z ogólną działalnością agencji zatrudnienia; podsumowanie działalności warmińsko - mazurskich agencji zatrudnienia w roku 2013; wyniki kontroli w agencjach zatrudnienia przeprowadzonych w roku 2013 przez Państwową Inspekcję Pracy oraz Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie; reforma sieci EURES nowe możliwości dla agencji zatrudnienia oraz zasady działalności EURES po reformie ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW W lutym 2009 r. Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej powierzyło Wojewódzkim Urzędom Pracy prowadzenie comiesięcznego monitoringu przedkładanych przez pracodawców i rejestrowanych przez powiatowe urzędy pracy oświadczeń, dotyczących zamiaru powierzenia Strona 91

92 wykonywania pracy cudzoziemcom z Białorusi, Ukrainy, Rosji, Mołdowy, Gruzji i Armenii, w oparciu o uproszczoną procedurę, tj. bez wymogu uzyskiwania pozwolenia na zatrudnienie. W 2014 r. Powiatowe Urzędy Pracy na terenie województwa warmińsko - mazurskiego zarejestrowały takie oświadczenia (o 618 więcej niż w 2013 roku o 76,8%), z tego dotyczyło obywateli Ukrainy, 63 Mołdowy, 61 Białorusi, 45 Rosji, 19 Gruzji, 8 Armenii PROWADZENIE REJESTRU INSTYTUCJI SZKOLENIOWYCH Rejestr Instytucji Szkoleniowych jest jednym z narzędzi, mających wpływ na upowszechnienie, zwiększenie dostępności i poprawę jakości usług szkoleniowych. Każda instytucja szkoleniowa, zainteresowana korzystaniem ze środków publicznych na prowadzenie szkoleń osób bezrobotnych i poszukujących pracy, jest zobowiązana posiadać wpis do Rejestru Instytucji Szkoleniowych. Podstawę prawną stanowi art. 20 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku oraz rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 27 października 2004 roku w sprawie rejestru instytucji szkoleniowych (Dz. U. z 2014, poz. 781). Rejestr Instytucji Szkoleniowych stanowi ogólnie dostępną krajową bazę danych o instytucjach szkoleniowych i ich ofercie, kierowanej do ogółu odbiorców, ze szczególnym uwzględnieniem grupy osób bezrobotnych i poszukujących pracy. Wśród użytkowników RIS znajdują się: wojewódzkie urzędy pracy tworzą i udostępniają zasoby informacyjne o instytucjach szkoleniowych; powiatowe urzędy pracy zlecają instytucjom zarejestrowanym w RIS, w trybie zamówień publicznych, przeprowadzanie szkoleń, dopuszczając do udziału w nich jedynie instytucje szkoleniowe, zarejestrowane w RIS; instytucje szkoleniowe mają możliwość prezentacji w szeroko dostępnej bazie danych swojej oferty szkoleniowej oraz korzystania ze środków publicznych na prowadzenie szkoleń dla osób bezrobotnych i poszukujących pracy; osoby bezrobotne i poszukujące pracy mają możliwość zapoznania się z prezentowaną ofertą instytucji szkoleniowych. System elektroniczny umożliwia wyszukanie konkretnej instytucji szkoleniowej lub grupy instytucji szkoleniowych, informacji teleadresowych, informacji o potencjale danej instytucji oraz o proponowanej przez nią ofercie szkoleniowej; Główny Urząd Statystyczny dane zawarte w RIS mogą wspomagać analizy i badania w obszarze edukacji ustawicznej prowadzone przez GUS oraz inne placówki naukowobadawcze; stowarzyszenia zawodowe i społeczne mogą być umieszczone zarówno w rejestrze, jeśli prowadzą działalność szkoleniową lub korzystać z oferty innych instytucji szkoleniowych przy realizacji własnych potrzeb szkoleniowych; partnerzy społeczni organizacje pracodawców i organizacje związków zawodowych przy tworzeniu programów szkoleń dla swoich grup odbiorców. Strona 92

93 W ogólnopolskiej bazie danych RIS, według stanu na koniec grudnia 2014 roku figuruje aktywnych instytucji szkoleniowych (o 335 więcej niż w 2013 roku), w tym 440 w województwie warmińsko mazurskim (o 5 więcej niż w roku poprzednim) ORGANIZOWANIE I KOORDYNOWANIE ROZWOJU USŁUG PORADNICTWA ZAWODOWEGO I INFORMACJI ZAWODOWEJ (CIIPKZ) Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie w zakresie organizowania i koordynowania poradnictwa zawodowego (zgodnie z nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy świadczy dwie usługi: poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa oraz pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy zostały połączone w jedną poradnictwo zawodowe) realizują Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Olsztynie i Elblągu, wyspecjalizowane komórki wspomagające powiatowe urzędy pracy w zakresie usług rynku pracy. W ramach tych zadań centra koordynują poradnictwo zawodowe w publicznych służbach zatrudnienia, prowadzą działalność metodyczno-szkoleniową dla pracowników powiatowych urzędów pracy, współpracują z uczelniami wyższymi w zakresie wsparcia studentów, absolwentów oraz doktorantów w wejściu na rynek pracy, opracowują i aktualizują informację zawodową. W 2014 roku z poradnictwa zawodowego świadczonego przez centra skorzystało osób, w tym: z indywidualnych porad zawodowych skorzystało 517 osób. Problemy zawodowe dotyczyły głównie: trudności z wyborem lub zmianą zawodu, wyborem miejsca pracy, kierunku kształcenia lub szkolenia, a także braku umiejętności poszukiwania pracy. z porad grupowych i zajęć aktywizacyjnych skorzystało 465 osób. Tematy zrealizowanych warsztatów, to m.in.:, Kariera zawodowa w kontekście umiejętności osobistych, Jak zaplanować karierę zawodową?, Własna firma aspekty formalne, prawne i psychologiczne, Rozmowa kwalifikacyjna, Powrót na rynek pracy. Uczestnikami warsztatów były: osoby bezrobotne, poszukujące pracy, bezdomne, podopieczni ośrodków pomocy społecznej oraz osoby pracujące, studenci i absolwenci oraz bezrobotni i poszukujący pracy skierowani z powiatowych urzędów pracy. z indywidualnej informacji zawodowej skorzystało osób. Informacje dotyczyły m.in.: zawodów i specjalności, rynku pracy, szkół i instytucji szkoleniowych, metod i sposobów poszukiwania pracy, zasad przygotowywania dokumentów aplikacyjnych, warunków świadczenia pracy, podejmowania działalności gospodarczej. 22 Raport, z bazy danych Rejestru Instytucji Szkoleniowych, wygenerowano 31 grudnia 2014 roku. Strona 93

94 z grupowej informacji zawodowej skorzystały osoby. Zagadnienia poruszane podczas zajęć grupowych dotyczyły m.in.: prezentacji świadczonych usług dla klientów Centrum, w tym: możliwości skorzystania z poradnictwa na odległość; tendencji odnośnie zatrudnienia; metod i technik poszukiwania pracy. Diagnostyką psychologiczną, w tym badaniami testowymi objęto 77 osób (spośród tych, którzy skorzystali z indywidualnych porad zawodowych). Badania dotyczyły głównie: predyspozycji zawodowych, typów osobowości, odporności na stres, kompetencji przedsiębiorczych. Psycholodzy zatrudnieni w centrach udzielili 47 konsultacji psychologicznych. Problemy, z jakimi najczęściej spotykali się psycholodzy dotyczyły: obniżonej motywacji, oporu przed zmianą, spadku poczucia wartości oraz zaburzeń w funkcjonowaniu w świecie pracy. W zakresie opracowywania, aktualizowania i gromadzenia informacji zawodowej Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Olsztynie i Elblągu: prowadziły codzienny monitoring ofert pracy dla 215 zawodów prezentowanych na 4 portalach internetowych oraz dwóch dziennikach, zaktualizowały bazę danych bezpłatnych szkoleń, warsztatów, spotkań dla osób bezrobotnych, szkoleń organizowanych przez pup oraz szkoleń realizowanych w ramach projektów EFS, zgromadziły i zaktualizowały informacje na temat: szkół, uczelni, instytucji szkoleniowych, zgromadziły informacje dotyczące sytuacji na rynku pracy, planowania kariery zawodowej oraz aktywnego poszukiwania zatrudnienia, zaktualizowały informacje na temat zasad przygotowywania, rodzajów i wzorów dokumentów aplikacyjnych stosowanych w procesie rekrutacyjnym, opracowały ulotki na temat nowych form wsparcia i instrumentów wprowadzonych nowelizacją ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, prowadziły punkt abonencko - konsultacyjny zielona linia, w ramach którego zaktualizowały 41 rodzajów informacji. W ramach działalności metodyczno-szkoleniowej centra organizowały szkolenia dla pracowników powiatowych urzędów pracy w zakresie usług rynku pracy. W 2014 roku CIiPKZ zorganizowały i przeprowadziły 30 szkoleń, w tym: 28 szkoleń na terenie powiatowych urzędów pracy z zakresu stosowania Kwestionariusza do profilowania pomocy osobom bezrobotnym. W szkoleniach udział wzięło 398 pracowników PUP, szkolenie z zakresu stosowania podręcznika Szukam Pracy uprawniające pracowników PUP do prowadzenia szkoleń z Klubu Pracy. W szkoleniu udział wzięło 19 doradców zawodowych, szkolenie z zakresu stosowania Kwestionariusza Zainteresowań Zawodowych, testu badającego zainteresowania i predyspozycje zawodowe. W szkoleniu udział wzięło 20 doradców zawodowych. Strona 94

95 W zakresie koordynowania poradnictwa zawodowego w publicznych służbach zatrudnienia w 2014 roku zorganizowano 2 narady szkoleniowe dla doradców zawodowych zatrudnionych w powiatowych urzędach pracy województwa warmińsko-mazurskiego oraz Warmińsko - Mazurskiej Wojewódzkiej Komendzie OHP. W naradach udział wzięło łącznie 47 osób. Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Olsztynie i Elblągu w 2014 roku realizowały również działania związane z funkcjonowaniem Warmińsko - Mazurskiego Paktu na Rzecz Rozwoju Poradnictwa Zawodowego, zainicjowanej i koordynowanej przez nie platformy instytucjonalnej współpracy w zakresie poradnictwa zawodowego. W tej dziedzinie centra: zorganizowały spotkanie sieci doradców zawodowych skupionych w zespołach zadaniowych Paktu pod nazwą: Wyzwania rynku pracy wobec instytucjonalnej współpracy. W spotkaniu udział wzięło 74 doradców zawodowych, przedstawicieli instytucji partnerskich Paktu, koordynowały i zredagowały oraz upowszechniły 4 newslettery, opracowane przez członków zespołów zadaniowych, administrowały i zaktualizowały serwis internetowy w 2014 roku odnotowano wejścia na stronę. W 2014 roku centra zaangażowane były w koordynację Dni Informacyjnych na Warmii i Mazurach zorganizowanych w ramach Warmińsko Mazurskiego Paktu na Rzecz Rozwoju Poradnictwa Zawodowego. W inicjatywę zaangażowanych było 74 instytucje Paktu. Na terenie całego województwa zorganizowano w sumie 161 różnorodnych wydarzeń związanych z promowaniem nowych instrumentów i form wsparcia skierowanych głównie do osób młodych i przedsiębiorców. Ze wszystkich wydarzeń zorganizowanych przez instytucje Paktu i koordynowanych przez CIiPKZ skorzystało osób. Centra Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Olsztynie i Elblągu w roku 2014 realizowały również zadania niestandardowe, w tym: koordynowały działania instytucji zaangażowanych w realizację celu szczegółowego 2.3 Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi Wojewódzkiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego. Jako wkład własny centra przeprowadziły 5 warsztatów na temat: Aktywność na rynku pracy dla 73 pacjentów Oddziału Terapii Uzależnienia od Alkoholu z Wojewódzkiego Zespołu Lecznictwa Psychiatrycznego w Olsztynie, przeprowadziły warsztaty metodyczne dla 10 nauczycieli pełniących funkcję doradcy zawodowego w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, przeprowadziły 12 spotkań informacyjnych dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych, mających na celu przybliżenie młodym ludziom zagadnień związanych z rynkiem pracy i ułatwienie im wyborów edukacyjno-zawodowych. W spotkaniach udział wzięło 177 przyszłych absolwentów szkół średnich, Strona 95

96 przeprowadziły 6 zajęć warsztatowych dla studentów, mających na celu ułatwienie im zaplanowania swojej kariery zawodowej. W zajęciach udział wzięło 74 studentów uczelni wyższych, opracowały 2 rozdziały publikacji: Metody i narzędzia pracy doradcy zawodowego i pośrednika pracy, podręcznika dobrych praktyk prezentującego doświadczenia pracowników publicznych służb zatrudnienia polskiej i rosyjskiej strony. Publikacja stanowi produkt końcowy projektu własnego WUP Warmia i Mazury - Obwód Kaliningradzki. Pracując poza granicami WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY W OLSZTYNIE Międzynarodowa współpraca transgraniczna i międzyregionalna stanowi istotny element polityki rozwoju polskich województw. Zapewnia przepływ doświadczeń pomiędzy regionami z różnych państw, a tym samym wspiera działania zmierzające do podniesienia jakości funkcjonowania instytucji samorządowych, ułatwia rozwój turystyki, prowadzi do kulturowego i edukacyjnego rozwoju regionu, a także jest narzędziem promocji. Wszystkie te funkcje spełniane przez współpracę międzynarodową regionów sprawiają, że przyczynia się ona także do rozwoju gospodarczego. Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie przywiązując dużą wagę do nawiązywania i rozwoju różnych form współpracy transgranicznej i międzyregionalnej, widząc w tym znaczący instrument promocji idei współpracy europejskiej oraz dobrego sąsiedztwa między narodami prowadzi sprawy związane ze współpracą zagraniczną. W tym celu nawiązuje współpracę poprzez sieć partnerstw z Litwą, Ob. Kaliningradzkim Federacji Rosyjskiej i Republiką Czeską. W ramach wspomnianych działań organizowane są posiedzenia i seminaria, podczas których prowadzone są działania promujące region Warmii i Mazur. Podczas spotkań prezentowane są m.in. walory gospodarcze, turystyczne i kulturowe regionu WILEŃSKA TERYTORIALNA GIEŁDA PRACY Współpraca WUP w Olsztynie z Wileńską Terytorialną Giełdą Pracy opiera się na Porozumieniu o Współpracy podpisanym w 1999 roku, a także na podpisywanych każdego roku Protokołach Wykonawczych. Podczas seminariów, stanowiących podstawową formę spotkań w ramach prowadzonej współpracy, inicjowane są działania na rzecz integracji rynku pracy obu regionów, podejmowane są również wspólne przedsięwzięcia pozwalające na wzajemne wykorzystanie doświadczeń służących zmniejszeniu skali bezrobocia i łagodzeniu jego skutków. Ponadto celem wspólnych działań jest wymiana doświadczeń w zakresie doradztwa zawodowego, pośrednictwa pracy, a także projektów realizowanych w ramach środków pochodzących z EFS i innych źródeł. W roku 2014 zorganizowano dwa 3 dniowe seminaria, każde dla 10 osób (5 przedstawicieli Wileńskiej Terytorialnej Giełdy Pracy oraz 5 przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie). Pierwsze z nich miało miejsce w dniach 7 9 maja 2014 r. w Wilnie. Tematyka spotkania dotyczyła Współpracy z partnerami socjalnymi, w celu zwiększenia zatrudnienia i podwyższenia efektywności działań Służb Zatrudnienia. Drugie seminarium odbyło Strona 96

97 się w dniach sierpnia 2014 r. w Gołdapi nt. Działania publicznych służb zatrudnienia na rzecz rynku pracy. Podczas narady przedstawiono również sytuację na rynku pracy oraz fundusze europejskie w Polsce w ramach nowej perspektywy finansowej KOMISJA DS. PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ POLSKO ROSYJSKIEJ RADY DS. WSPÓŁPRACY REGIONÓW RP Z OBWODEM KALININGRADZKIM FR. Komisja ds. Pracy i Polityki Socjalnej działa na podstawie Umowy o współpracy transgranicznej z dnia 2 października 1992 r. zawartej pomiędzy Rządem RP a Rządem FR, a także Porozumienia o współpracy północno wschodnich województw Rzeczypospolitej Polskiej i Obwodu Kaliningradzkiego FR. W ramach ww. Komisji działają dwie Podkomisje: ds. Rynku Pracy i ds. Polityki Społecznej. Podczas seminariów, które są głównym instrumentem działalności Komisji, poruszane są kwestie z zakresu problemów zatrudnieniowych po obu stronach granic, dochodzi również do wymiany dobrych praktyk i doświadczeń oraz informacji statystycznych dotyczących sytuacji na krajowych i lokalnych rynkach pracy. Ponadto dzięki współpracy podtrzymywane są sąsiedzkie kontakty, zarówno na polu zawodowym jak i ogólnospołecznym, a także współpraca transgraniczna. W roku 2014 miały miejsce 4 posiedzenia Komisji: I posiedzenie (Gdańsk, 1 2 kwietnia 2014 r.) posiedzenie Podkomisji ds. Rynku Pracy. Tematyka spotkania obejmowała zagadnienia dotyczące m.in. sytuacji osób młodych na rynku pracy w Ob. Kaliningradzkim FR, założeń do Projektu Warmia i Mazury Obwód Kaliningradzki. Pracując ponad granicami, realizowanego przez Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie oraz Agencję ds. Zapewnienia Pracy Ludności Obwodu Kaliningradzkiego, jako formy współpracy transgranicznej, analizy sytuacji na rynku pracy w województwie warmińsko mazurskim w kontekście zmian gospodarczych zachodzących w regionie, Europie i na świecie. II posiedzenie (Gołdap, czerwca 2014 r.) - XIV posiedzenie Polsko Rosyjskiej Radyds. Współpracy Regionów RP z Obwodem Kaliningradzkim FR. w trakcie posiedzenia posumowano działalność Komisji funkcjonujących w Radzie. III posiedzenie (Swietłogorsk, maja 2014 r.) posiedzenie Komisji. IV posiedzenie (Warszawa, 5 7 listopada 2014 r.) posiedzenie Komisji. Tematyka spotkania dotyczyła miedzy innymi zadań PFRON w zakresie aktywizacji psychicznej i zawodowej osób niepełnosprawnych, zlecania działań aktywizacyjnych przez urzędy pracy agencjom zatrudnienia, wspomagania osób niepełnosprawnych mających problem z zatrudnieniem na rosyjskim rynku pracy WSPÓŁPRACA Z AGENCJĄ DS. ZAPEWNIENIA PRACY LUDNOŚCI OBWODU KALININGRADZKIEGO W roku 2014 Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie kontynuował współpracę z Agencją ds. Zapewnienia Pracy Ludności Obwodu Kaliningradzkiego FR w ramach realizacji zawartego Porozumienia o Współpracy. W ramach współpracy odbywają się seminaria po obu stronach granicy, podczas których poruszane są tematy z zakresu doradztwa zawodowego i pośrednictwa pracy. Ponadto w czasie spotkań dochodzi do wymiany doświadczeń zawodowych w dziedzinie Strona 97

98 zatrudnienia, potrzeb rynku pracy, w tym także migracji ludności obu krajów oraz informacji statystycznych dotyczących krajowych i lokalnych rynków pracy. W dniach grudnia 2014 r. w Kaliningradzie odbyło się seminarium, podczas którego poruszono zagadnienia dotyczące promocji zatrudnienia osób niepełnosprawnych w województwie warmińsko mazurskim i w Obwodzie Kaliningradzkim oraz sytuacji na rynku pracy po obu stronach granicy PROJEKT WARMIA I MAZURY OBWÓD KALININGRADZKI. PRACUJĄC PONAD PODZIAŁAMI Realizacja projektu została zaplanowana na okres: r. Celem projektu było podniesienie wiedzy i kwalifikacji kluczowych pracowników publicznych służb zatrudnienia województwa warmińsko mazurskiego i Obwodu Kaliningradzkiego (doradców zawodowych i pośredników pracy), w tym: transfer wiedzy w zakresie metod pracy doradców zawodowych i pośredników pracy województwa warmińsko mazurskiego i Obwodu Kaliningradzkiego, rozszerzenie zakresu współpracy obu Partnerów dotyczącej poprawy sytuacji na rynku pracy, w tym obsługi bezrobotnych i współpracy z przedsiębiorcami, nawiązanie współpracy pomiędzy przedstawicielami bezrobotnych, MŚP i lokalnymi instytucjami rynku pracy - stworzenie możliwości zawiązania partnerstw lokalnych i transgranicznych. W 2014 roku zrealizowano następujące działania w ramach projektu: współfinansowano wynagrodzenia polskiego personelu projektu, zgodnie z zadeklarowanym w Umowie o dofinansowanie ich stopniem zaangażowania w realizację projektu, poniesiono wydatki związane z uczestnictwem przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie w dwóch spotkaniach organizacyjnych, zorganizowanych przez Agencję ds. Zapewnienia Pracy Ludności Obwodu Kaliningradzkiego w Kaliningradzie (05 marca 2014 r. i września 2014 r.). Tematyka pierwszego spotkania organizacyjnego dotyczyła głównie zbliżającego się seminarium w Swietłogorsku zaplanowanego na maja 2014 roku. Istotnym punktem narady były również kwestie związane z organizacją konferencji podsumowującej projekt w Olsztynie w dniach września 2014 r. Z kolei drugie spotkanie organizacyjne dotyczyło wszelkich kwestii związanych zamykaniem projektu, poniesiono wydatki w związku z wyjazdem personelu projektu oraz doradców zawodowych i pośredników pracy z województwa warmińsko mazurskiego na II seminarium do Swietłogorska (Obwód Kaliningradzki) w dniach r. W trakcie spotkania poruszono zagadnienia dotyczące między innymi pracy z osobami w wieku przedemerytalnym, stworzenia miejsc pracy oraz zatrudnienia osób niepełnosprawnych, samozatrudnienia osób bezrobotnych, współpracy Urzędów z pracodawcami przy doborze odpowiednich pracowników, profilowania i socjalnej adaptacji osób bezrobotnych, konsultacji grupowych i indywidualnych dla osób bezrobotnych, sposobu radzenia sobie ze stresem, a także przygotowania zawodowego osób bezrobotnych i ich powrotu na rynek pracy, Strona 98

99 poniesiono wydatki na realizację usługi tłumaczenia pisemnego oraz wydania dwujęzycznej publikacji podręcznika dobrych praktyk pt. Metody i narzędzia pracy doradcy zawodowego i pośrednika pracy, poniesiono wydatki na organizację konferencji zamykającej projekt w dniach września 2014 roku w Olsztynie, w której udział wzięło 88 uczestników, zakupiono drukarkę kolorową oraz materiały informacyjno-promocyjne, poniesiono wydatki w związku z realizacją dwóch audytów zewnętrznych projektu WSPÓŁPRACA WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY Z POWIATOWYMI URZĘDAMI PRACY WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO ROZWÓJ ZAWODOWY PRACOWNIKÓW Niezwykle ważnym elementem funkcjonowania Urzędu jest zatrudnianie wykwalifikowanych pracowników, spełniających kryteria danego stanowiska. Dzięki temu możemy liczyć na rozwój instytucji poprzez sprawne jej działanie, wzrost wydajności i poprawę jakości świadczonej pracy. Wszystkie te elementy wpływają na wizerunek Urzędu oraz jego konkurencyjność na rynku. W związku z tym, Wydział Organizacji Urzędu i Rozwoju Kadr zajmuje się sprawami z zakresu podnoszenia kwalifikacji zawodowych w ramach różnych form kształcenia. Kursy, szkolenia, konferencje i seminaria są kierowane do kadry WUP w Olsztynie oraz pracowników powiatowych urzędów pracy województwa warmińsko mazurskiego. W roku 2014 pracownicy Urzędu uczestniczyli w 28 szkoleniach ofertowych i 4 szkoleniach wewnętrznych co wiązało się z przeprowadzeniem 4 postępowań o udzielenie zamówienia publicznego, a także dwóch pracowników urzędu rozpoczęło naukę języka angielskiego. W ramach środków finansowych, pochodzących z budżetu Urzędu i Funduszu Pracy przeznaczonych na rozwój zawodowy, przeszkolono łącznie 165 osób. Z kolei, z powiatowych urzędów pracy województwa warmińsko mazurskiego uczestniczyło 65 osób. Tematyka obejmowała zarówno szkolenia związane z nabywaniem przez pracowników wiedzy merytorycznej (szkolenia z prawa zamówień publicznych, prawa pracy, rachunkowości, finansów publicznych czy systemów informatycznych i pomocy publicznej) oraz szkolenia dotyczące rozwoju kompetencji na danych stanowiskach (szkolenia z organizacji pracy, wypalenia zawodowego oraz komunikacji i asertywności). Łącznie na ten cel wydano kwotę w wysokości ,37 zł (3 704,71 zł w ramach budżetu Urzędu, ,66 zł w ramach Funduszu Pracy) KONWENT DYREKTORÓW WOJEWÓDZKICH URZĘDÓW PRACY Wydział Organizacji Urzędu i Rozwoju Kadr w ramach szerokiego wachlarza zadań, które należą do jego kompetencji prowadzi także prace związane z udziałem Dyrekcji Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Olsztynie w Konwencie Dyrektorów Wojewódzkich Urzędów Pracy. Celem działania Konwentu jest wypracowanie wspólnych kierunków realizacji zadań nałożonych na urzędy pracy przez obowiązujące przepisy prawne. Konwent stanowi platformę wymiany doświadczeń oraz umożliwia wypracowanie wspólnych rozwiązań w realizacji kształtowania polityki zatrudnienia i zwalczania bezrobocia, a także opiniowania stosownych aktów prawnych. Działania te gwarantują spójność polityki rynku pracy i zapewniają wyrównywanie standardów Strona 99

100 w całej Polsce. Jego członkowie wyrażają swoją wolę poprzez przyjmowanie wspólnych stanowisk oraz zgłaszanie wniosków do organów państwa zajmujących się problemami rynku pracy. W 2014 roku zostało zorganizowanych pięć Konwentów Dyrektorów WUP ( ; ; ; ; ), w ramach których poruszono zagadnienia dotyczące między innymi koncepcji zlecania działań aktywizacyjnych, miejsca WUP i Funduszu Pracy w perspektywie finansowej , oraz Programu Pierwszy biznes preferencyjne pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej, zasad realizacji projektów PUP współfinansowanych ze środków EFS w latach , a także specjalistycznych usług w poradnictwie zawodowym publicznych służb zatrudnienia. Ponadto, na spotkaniach poruszano również tematykę z zakresu zmian do ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, rozwoju stref ekonomicznych, jako determinantu rynku pracy, rejestru Usług Rozwojowych jako elementu systemu zapewnienia jakości usług rozwojowych i narzędzi wspierających wydatkowanie środków EFS w nowej perspektywie finansowej oraz aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy, a także Fundusz Pracy a EFS w latach W 2014 r., na udział w pięciu posiedzeniach Konwentu Dyrektorów WUP wydano kwotę w wysokości 3 396,66 zł WSPÓŁDZIAŁANIE WOJEWÓDZKIEGO URZĘDU PRACY Z WOJEWÓDZKĄ RADĄ ZATRUDNIENIA Działania Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Olsztynie, podejmowane w 2014 roku, były podporządkowane realizacji zadań ustawowych. W tym celu Rada obradowała podczas trzech posiedzeń zorganizowanych na przestrzeni 2014 roku tj. w dniu 21 lutego br., 30 października br., a także w dniach r. W organizowanych spotkaniach uczestniczyły władze samorządowe i Dyrektorzy Powiatowych Urzędów Pracy województwa warmińsko mazurskiego. Celem spotkań było przede wszystkim nawiązanie współpracy w ramach wymiany doświadczeń w zakresie sytuacji na rynku pracy oraz zagadnień dotyczących polityki aktywnego i skutecznego reagowania na potrzeby lokalnego rynku pracy. Wojewódzka Rada Zatrudnienia w Olsztynie, w zakresie powierzonych jej zadań, współuczestniczyła w opracowywaniu dokumentów tworzonych na szczeblu regionalnym w celu określenia regionalnej polityki rynku pracy w województwie warmińsko mazurskim. W związku z tym, Uchwałą Nr LXXXI/6/2014 członkowie Rady wyrazili pozytywną opinię w sprawie propozycji podziału środków Funduszu Pracy dla samorządów powiatowych województwa warmińsko mazurskiego na finansowanie programów dotyczących promocji zatrudnienia i finansowanie innych fakultatywnych zadań na rok Na posiedzeniu w dniu 21 lutego 2014 r. członkowie Rady pozytywnie zaopiniowali wydatkowanie środków Funduszu Pracy przez Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie w roku W tym celu podjęli stosowną Uchwałę Nr LXXXV/6/2014. Ponadto, członkowie Rady jednomyślnie zaakceptowali sprawozdanie z działalności Wojewódzkiego Urzędu Pracy Strona 100

101 w Olsztynie za rok 2013 (Uchwała Nr LXXXIII/6/2014) oraz pozytywnie zaopiniowali Plan Działania WUP w Olsztynie na rok 2014 (Uchwała Nr LXXXIV/6/2014). Również przedstawiciele Rady przedłożyli uwagi, a następnie Uchwałą Nr LXXXII/6/2014 pozytywnie zaopiniowali projekt Regionalnego Planu Działań na Rzecz Zatrudnienia na 2014 rok w województwie warmińsko mazurskim. Przedmiotem obrad członków Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w 2014 roku były również prace nad propozycją podziału środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego na finansowanie zadań wymienionych w art. 69 a ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy przez samorządy powiatowe w 2014 roku tj. kształcenie ustawiczne pracowników i pracodawcy, określanie zapotrzebowania na zawody na rynku pracy; badanie efektywności wsparcia udzielonego ze środków KFS; promocję KFS; konsultacje i poradnictwo dla pracodawców w zakresie korzystania z KFS. Po zapoznaniu się z wstępnymi założeniami dokumentu, Wojewódzka Rada Zatrudnienia jednomyślnie przyjęła propozycję podziału środków Krajowego Funduszu Szkoleniowego. W roku 2014 r. członkowie Rady zgodnie z zapisem art. 22 ust. 5 pkt 5 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, podjęli łącznie 45 uchwał w sprawie otwarcia nowych kierunków kształcenia w województwie warmińsko mazurskim, z tego 40 uchwał pozytywnych oraz 5 negatywnych. Ponadto, członkowie Rady zostali zapoznani ze zmianami ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w tym w zakresie funkcjonowania i działania rad zatrudnienia, a także nowym okresem programowania w latach Podczas każdego spotkania członkom Rady przedstawiano dodatkowo aktualną sytuacją na warmińsko mazurskim rynku pracy. Podczas ostatniego posiedzenia Rady w grudniu br. członkowie zostali zapoznani z tematyką zatrudnienia wspomaganego, jako nowego i skutecznego instrumentu rynku pracy. W związku z art. 66d (dotyczącego zlecania działań aktywizacyjnych) ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia 20 kwietnia 2004 r. Rada podjęła uchwałę w sprawie wyłonienia członka Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Olsztynie do pracy w komisji przetargowej powołanej w celu przeprowadzenia postępowania o zamówienie publiczne na wybór Realizatora działań aktywizacyjnych. Reprezentantem Rady w tej kwestii został Pan Andrzej Jurkian działający w Radzie z ramienia Warmińsko Mazurskiego Sejmiku Osób Niepełnosprawnych. Członkowie Wojewódzkiej Rady Zatrudnienia w Olsztynie uczestniczyli również w innych przedsięwzięciach organizowanych przez Wojewódzki Urząd Pracy w Olsztynie, to jest między innymi, wzięli udział w uroczystości z okazji Dnia Pracownika Publicznych Służb Zatrudnienia organizowanej w dniu 27 stycznia 2014 r. oraz w konferencji otwierającej Dni Informacyjne na Warmii i Mazurach w dniu 17 października 2014 r. Strona 101

102 8.10. FUNDUSZ GWARANTOWANYCH ŚWIADCZEŃ PRACOWNICZYCH Zadania Funduszu wynikają z ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy z dnia 13 lipca 2006 roku (Dz. U. z 2006 r. Nr 158, poz. 1121, z późniejszymi zmianami) oraz ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy z dnia 11 października 2013 roku (Dz. U. z 2013 r., Nr 0, poz. 1291) i są to: wypłata świadczeń pracowniczych, dochodzenie zwrotu wypłaconych świadczeń, przyznawanie i wypłata świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy przysługujących pracodawcom, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych (min. o 15%) w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy. Wypłata świadczeń pracowniczych Wypłaty świadczeń pracowniczych dokonywane są na podstawie złożonych wykazów (zbiorczych i uzupełniających) lub wniosków indywidualnych. W okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 roku rozpatrzono łącznie 383 sprawy, w tym: 24 na podstawie wykazów zbiorczych i uzupełniających, 359 na podstawie wniosków indywidualnych. Wykazy zbiorcze i uzupełniające zostały rozpatrzone pozytywnie i na ich podstawie przekazano łączną kwotę ,08 zł, natomiast wnioski indywidualne 70 wnioskodawców zatwierdzono i przekazano łącznie kwotę ,92 zł. Spośród 359 rozpatrywanych wniosków indywidualnych: - 70 zatwierdzono do wypłaty, - 24 odmówiono wypłaty, - 40 pozostawiono bez rozpatrzenia, - 1 przekazano według właściwości miejscowej, zawieszono, - 9 w trakcie rozpatrywania, - 8 inne (wycofanie wniosku, wypłacono na podstawie wykazu). Wypłacono 1481 świadczeń pracowniczych na rzecz 629 osób na łączną kwotę ,00 zł za 27 przedsiębiorców z tytułu: - wynagrodzenia za pracę ,64 zł, - wynagrodzenia chorobowego ,68 zł, - wynagrodzenia urlopowego ,62 zł, - ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy ,84 zł, - odszkodowania za skrócony okres wypowiedzenia ,36 zł, Strona 102

103 - odprawy pieniężnej ,53 zł, - składki na ubezpieczenie społeczne ,54 zł, - przywrócenia terminu do wypłaty - 175,79 zł. Wykazy zbiorcze i uzupełniające oraz wnioski indywidualne o wypłatę świadczeń pracowniczych rozpatrywane były z zachowaniem terminów określonych przepisami kodeksu postępowania administracyjnego i ustawy o ochronie roszczeń pracowniczych. O każdym przypadku niezałatwienia sprawy w terminie określonym przepisami Kpa zawiadomiono wnioskodawców podając przyczynę zwłoki i wskazując termin na załatwienia sprawy. Podkreślenia wymaga wyjątkowo duża grupa składanych nowych wniosków indywidualnych o wypłatę świadczeń pracowniczych przez byłych pracowników K.U.K. E.F.I. INTERNATIONALE LOGISTIK + HANDELS + BETEILIGUNGS + VERWALTUNGS POLSKA spółki z o.o. w Upadłości likwidacyjnej w Olsztynie. Do końca 2014 roku wpłynęły 232 wnioski na łączną kwotę ponad 1 mln zł. Status prawny wnioskodawców jest wątpliwy i w chwili obecnej trwa postępowanie zmierzające do ustalenia, czy możliwe jest uznanie wnioskodawców za byłych pracowników ww. spółki. Syndyk masy upadłości tego przedsiębiorstwa do dnia dzisiejszego nie uznaje tych roszczeń i nie potwierdził niezaspokojonych świadczeń. Powoduje to konieczność zawieszania postępowań do czasu wyjaśnienia ww. wątpliwości. Miniony rok był również rokiem zwiększonego zakresu obsługi prawnej z uwagi na 24 pozwy złożone przeciwko Funduszowi w odpowiedzi na odmowy wypłaty świadczeń. Postępowania te, prowadzone przed sądami pracy, wymagają osobistego stawiennictwa i wyjątkowo dużego zaangażowania. Wszystkie te postępowania dotyczą jednego pracodawcy, rokują pozytywnie i już teraz można stwierdzić, że odmowy wypłaty świadczeń były w pełni uzasadnione. Dochodzenie zwrotu wypłaconych świadczeń W stosunku do 299 dłużników prowadzi się szereg działań mających na celu odzyskanie świadczeń wypłaconych przez Fundusz. Do najważniejszych działań z tego zakresu zaliczyć należy: ustalanie miejsca pobytu dłużników (osoba fizyczna), adresu siedziby (osoba prawna), ustalanie majątku dłużników, wzywanie dłużników do zapłaty, dochodzenie wierzytelności w postępowaniach sądowych celem uzyskania tytułów wykonawczych (postępowania pracownicze, cywilne, gospodarcze, spadkowe), uczestniczenie w postępowaniach upadłościowych jako wierzyciel, uczestniczenie w radach wierzycieli, dochodzenie wierzytelności w postępowaniach egzekucyjnych. Strona 103

104 W okresie minionego roku, złożono do sądów 23 pozwy o zapłatę, uzyskano 18 tytułów wykonawczych. W 60 postępowaniach upadłościowych Fundusz występuje, jako wierzyciel. Do prowadzenia spraw sądowych niezbędne było udzielanie stosownych pełnomocnictw radcom prawnym. W wyniku prowadzonych działań windykacyjnych w okresie od 1 stycznia do 31 grudnia 2014 roku na rachunek bankowy Funduszu wpłynęła ogółem kwota ,74 zł, w tym: - należność główna ,94 zł, - odsetki ustawowe ,59 zł, - pozostałe ,21 zł, - ZFŚS ,00 zł. Uzyskane wyniki z tytułu zwrotów należności sprawiły, że został wykonany plan na 2014 rok. Planowana wysokość zwrotów tytułem należności głównej to ,00 zł, a tytułem odsetek ustawowych to kwota ,00 zł. Plan windykacji został więc wykonany odpowiednio na poziomie 108% i 310%. Z uwagi na to, że wiele wierzytelności jest nieściągalnych istnieje konieczność kierowania do dysponenta Funduszu wniosków o umorzenie należności. W omawianym okresie skierowano w tej sprawie do dysponenta 14 wniosków. Wysokość uzyskanych umorzeń należności w 2014 roku wyniosła ,81 zł. Wspieranie przedsiębiorców, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych Przedsiębiorcy, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych, rozumianych jako sprzedaż towarów lub usług, liczony w ujęciu ilościowym lub wartościowym, łącznie nie mniej niż 15% mogli starać się do 30 czerwca 2014 roku o uzyskanie wsparcia ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników z tytułu: przestoju ekonomicznego, obniżonego wymiaru czasu pracy. O pomoc wystąpiło 14 przedsiębiorców z 15 wnioskami na dofinansowanie ogółem 246 miejsc pracy na łączną kwotę ,49 zł. Na podstawie zawartych umów, ze środków Funduszu przekazano łącznie kwotę ,00 zł dla 173 pracowników. Strona 104

105 9. SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU REGIONALNEGO PLANU DZIAŁAŃ NA RZECZ ZATRUDNIENIA NA 2014 ROK W związku z zapisami Regionalnego Planu Działań na rzecz Zatrudnienia w Województwie Warmińsko-Mazurskim na 2014 rok, zawartymi w Rozdziale 8. Monitoring wykonywania zadań RPD na 2014 rok, monitoring realizacji założonych w nim celów oraz priorytetów, powinien być oparty na analizie zjawisk i procesów, zachodzących na regionalnym rynku pracy REALIZACJA CELÓW RPD 2014 Cele i priorytety, które zostały przyjęte w Regionalnym Planie Działań na Rzecz Zatrudnienia na 2014 rok są wynikiem analizy i oceny zmieniającej się sytuacji na rynku pracy z uwzględnieniem długookresowych celów Strategii Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w Województwie Warmińsko- Mazurskim do 2020 roku oraz innych dokumentów strategicznoprogramowych. Mając na względzie uwarunkowania rynku pracy oraz czynniki makroekonomiczne w Regionalnym Planie Działań na rzecz Zatrudnienia na 2014 rok, zaplanowano osiągnięcie następujących celów: Rysunek 21. Cele polityki rynku pracy w 2014 roku Strona 105