Odliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne

Transkrypt

1 Odliczenie składek na ubezpieczenie zdrowotne Podatnik, który w trakcie roku podatkowego opłacał samodzielnie składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz na ubezpieczenie zdrowotne osób z nim współpracujących ma prawo odliczyć te składki od podatku dochodowego za ten rok. Prawo do odliczenia przysługuje podatnikowi również wtedy, gdy składki na ubezpieczenie zdrowotne w trakcie roku podatkowego potrącał płatnik. Kwota składki zdrowotnej, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Zakres składek zdrowotnych podlegających odliczeniu Od podatku dochodowego podatnika w pierwszej kolejności odlicza się: 1. Tzw. polskie składki zdrowotne: a) opłacone w roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, b) pobrane w roku podatkowym przez płatnika zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. Składki zdrowotne za osobę współpracującą w całości finansuje z własnych środków przedsiębiorca. Jest on także uprawniony do obniżania podatku dochodowego o opłacone za tę osobę składki. UWAGA! Obniżenie nie dotyczy polskich składek, których: podstawę wymiaru stanowi dochód wolny od podatku na podstawie ustawy, podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. 2. Składki zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia zdrowotnego obowiązującymi w innym Rzeczpospolita Polska państwie Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej (tzw. składki zagraniczne ). UWAGA! Obniżenie nie dotyczy zagranicznych składek: których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska; zapłaconych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej, które zostały odliczone od dochodu (przychodu) lub podatku

2 w tym państwie albo zostały odliczone od dochodu (przychodu) w Polsce (jako tzw. zagraniczne składki społeczne); gdy nie istnieje podstawa prawna wynikająca z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym podatnik opłacał składki na obowiązkowe ubezpieczenia zdrowotne. Kwota i sposób odliczenia Kwota składki zdrowotnej, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75% podstawy wymiaru tej składki. Wysokość odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne ograniczona jest także wysokością podatku dochodowego, tzn. odliczenie składek zdrowotnych nie może przekroczyć kwoty podatku. Odliczeniu od podatku podlegają jedynie składki zdrowotne rzeczywiście zapłacone przez podatnika w roku podatkowym. Natomiast nie można odliczyć od podatku składki należnej, ale faktycznie nie zapłaconej. Z odliczenia mogą skorzystać zarówno podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych (podatek według skali podatkowej), podatnicy opodatkowani jednolitą 19% stawką podatku (tzw. podatkiem liniowym), podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jak również podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej. Pamiętać jednak należy, że np. odliczenie składek zdrowotnych od podatku zryczałtowanego uniemożliwi odliczenie tych samych składek od podatku opłacanego według skali podatkowej. Wysokość wydatków na składki zdrowotne ustala się na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Dowodem potwierdzającym zapłatę składek może być każdy dokument stwierdzający poniesienie wydatku, np. dowód wpłaty, przelewu, wyciąg bankowy czy też stosowne zaświadczenie wydane przez uprawniony organ o kwocie zapłaconych składek. Możliwe jest odliczenie zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne już w trakcie roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek/podatku zryczałtowanego/karty podatkowej. Prawo to dotyczy: a) płatników, b) podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej i/lub z najmu i dzierżawy, c) podatników osiągających dochody bez pośrednictwa płatnika: ze stosunku pracy z zagranicy, z emerytur i rent z zagranicy, z działalności wykonywanej osobiście. Po zakończeniu roku podatkowego kwoty odliczeń składek zdrowotnych należy wykazać: w zeznaniu podatkowym PIT-36 w poz , w zeznaniu podatkowym PIT-36L w poz , w zeznaniu podatkowym PIT-37 w poz , w zeznaniu podatkowym PIT-28 w poz , w deklaracji o wysokości składki na ubezpieczenie zdrowotne PIT-16A w poz oraz w rocznym obliczeniu podatku PIT-40 (sporządzanym przez płatnika) w poz

3 W przypadku wybrania przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą uproszczonej formy wpłacania zaliczek na podatek dochodowy, w PIT-36 lub PIT-36L jako należną zaliczkę należy wykazać zaliczkę po uwzględnieniu podlegającej odliczeniu składki zdrowotnej. Informacje dodatkowe oraz wybrane przykłady 1. W przypadku gdy podatnik, prowadzący zarówno działalność rolniczą jak i pozarolniczą działalność gospodarczą, opłacał składki zdrowotne do KRUS, których podstawą wymiaru była działalność rolnicza (ilość posiadanej ziemi w hektarach) składki te nie podlegają odliczeniu od podatku z pozarolniczej działalności gospodarczej, ponieważ działalność rolnicza nie podlega regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast, w przypadku gdy podatnik, prowadzący zarówno działalność rolniczą jak i działy specjalne produkcji rolnej, opłacał składki zdrowotne do KRUS, których podstawą wymiaru była kwota zadeklarowanego dochodu z działów specjalnych produkcji rolnej, a nie działalność rolnicza składki te podlegają odliczeniu od podatku z działów specjalnych, ponieważ przychody z działów specjalnych podlegają regulacjom ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. 2. Jeżeli płatnik dokonuje wypłaty świadczenia z tytułu działalności wykonywanej osobiście, np. z umowy zlecenia (umowy do 200 zł), od którego jest zobowiązany pobrać zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 18% (a nie zaliczkę na zasadach ogólnych) i jednocześnie wypłacając ww. świadczenie pobierze w myśl odrębnych przepisów składkę zdrowotną, to nie może jej uwzględnić przy obliczaniu zryczałtowanego podatku (tzn. nie może odliczyć od wyliczonego 18% zryczałtowanego podatku pobranej składki zdrowotnej). Składka ta będzie jednak mogła być odliczona przez podatnika w jego zeznaniu rocznym pod warunkiem, że: podatnik wykaże w zeznaniu inny podatek, od którego możliwe jest odliczenie pobranej przez płatnika składki zdrowotnej (np. uzyskuje dodatkowo dochody (przychody) z najmu, działalności gospodarczej czy emerytury/renty); podatnik skorzysta z możliwości rozliczenia się wspólnie z małżonkiem gdyż w przypadku podatników małżonków wspólnie opodatkowujących swoje dochody, podatek jest określany na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy wspólnych dochodów; w konsekwencji, nawet w sytuacji gdy podatnik nie uzyskał dochodów podlegających opodatkowaniu według skali podatkowej, to poprzez złożenie wspólnego zeznania z małżonkiem wystąpił (u niego) podatek, od którego może dokonać odliczenia składki zdrowotnej, pobranej przez zleceniodawcę od dochodów opodatkowanych zryczałtowanym podatkiem. W powyższych przypadkach podstawą odliczenia składki jest dowód, z którego wynika, że składka ta została pobrana przez płatnika. Dowód taki może wystawić płatnik. 3. Podatnik prowadzący działalność gospodarczą, który nie dokonał pełnego odliczenia składki zdrowotnej z uwagi na zbyt niski podatek (nie miał od czego odliczyć składek zdrowotnych), może przy wspólnym rozliczeniu z małżonkiem pomniejszyć wspólny podatek o zapłacone składki. 3

4 4. Odliczeniu od podatku podlegają składki faktycznie uiszczone w danym roku podatkowym, a zatem również składki dotyczące minionych lat podatkowych, ale bieżąco opłacone. 5. Jeżeli podatnik osiąga dochody z pracy najemnej wykonywanej za granicą, dla których zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania stosuje się metodę tzw. proporcjonalnego odliczenia 1 (np. w Holandii) i zapłacił w tym kraju składki zdrowotne, które nie zostały odliczone przy ustalaniu zobowiązania podatkowego w Holandii, to podatnikowi przysługuje prawo odliczenia powyższych składek od podatku wykazanego w zeznaniu w Polsce. 6. W przypadku, gdy pracownik został oddelegowany do pracy do innego kraju i do uzyskanych z tego tytułu dochodów zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania stosuje się metodę tzw. wyłączenia z progresją 2 (np. Niemcy), a składki zdrowotne od dochodu podlegającego opodatkowaniu za granicą zostały potrącone z wynagrodzenia pracownika i odprowadzone w danym roku przez pracodawcę do polskiego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, to: jeżeli podatnik nie osiągnął innych dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce składki te nie podlegają odliczeniu, jeżeli podatnik osiągnął inne dochody podlegające opodatkowaniu w Polsce co do zasady składki podlegają odliczeniu w Polsce. UWAGA! Wolna od podatku dochodowego od osób fizycznych jest część przychodów polskich rezydentów podatkowych przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30% diety, określonej w odrębnych przepisach. W konsekwencji składki zdrowotne obliczone i pobrane przez płatnika od tej części wynagrodzenia nie podlegają odliczeniu od podatku. 7. W przypadku opłacania podatku w formie karty podatkowej (ustalonej decyzją naczelnika urzędu skarbowego): Podatnik obniża wysokość tej karty o kwotę składki zdrowotnej opłaconej w roku podatkowym. Oznacza to, że podatnik zapłaci mniej podatku, niż wynika to z decyzji urzędu skarbowego ustalającej wysokość podatku dochodowego w formie karty podatkowej (zasadę tę stosuje się również do podatników opodatkowanych kartą podatkową, prowadzących działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej). Jeżeli podatnik płaci składkę zdrowotną, która w części podlegającej odliczeniu przekracza wartość podatku określonego decyzją, a w kolejnych miesiącach następuje z jakiegoś powodu (np. z tytułu zatrudnienia pracownika) zwiększenie tego podatku, to podatnik będzie miał prawo w tych kolejnych miesiącach odliczyć tą część składki, której nie mógł odliczyć w miesiącach wcześniejszych. 1 Metoda proporcjonalnego odliczenia - oznacza, że dochód osiągnięty za granicą jest opodatkowany w Polsce, ale od należnego podatku odlicza się podatek zapłacony za granicą. Odliczenie to możliwe jest tylko do wysokości podatku przypadającego proporcjonalnie na dochód uzyskany w obcym państwie. 2 Metoda wyłączenia z progresją - oznacza, że w Polsce zwalnia się z opodatkowania dochód osiągnięty w drugim państwie, jednak ma on wpływ na ustalenie stopy procentowej, według której oblicza się należny podatek od dochodu osiągniętego w Polsce. 4

5 Odliczeniu podlega również składka zdrowotna płacona dobrowolnie w okresie zawieszenia działalności gospodarczej opodatkowanej kartą podatkową odliczenia dokonuje się w miesiącach, w których działalność została odwieszona. Przedsiębiorcy opłacający wyłącznie za siebie składkę na ubezpieczenie zdrowotne, muszą ją wpłacać za dany miesiąc do 10 dnia następnego miesiąca. Z kolei kartę podatkową płacą za dany miesiąc najpóźniej do 7 dnia następnego miesiąca (z wyjątkiem karty za grudzień, którą trzeba zapłacić najpóźniej do 28 grudnia danego roku). Zatem przykładowo, jeżeli podatnik zapłaci składkę zdrowotną za styczeń w dniu 10 lutego, to może ją odliczyć dopiero od karty za luty zapłaconej do 7 marca. Jeżeli podatnik w ciągu roku wpłacał składki zdrowotne ale ich nie odliczał od stawki karty podatkowej, to również ma obowiązek złożenia PIT-16A deklarację podatnik składa zawsze, jest ona źródłem informacji o odliczaniu lub braku odliczania składek. Jeżeli podatnik opłacał składki zdrowotne, jednak nie odliczał ich od karty podatkowej, to w części C PIT-16A w kolumnie Zapłacona kwota składki powinien wykazać kwoty faktycznie zapłacone, zaś w kolumnie Odliczona kwota składki wpisać 0. Odliczenie od podatku składki zdrowotnej jest przywilejem podatnika, a nie obowiązkiem. Jeśli jednak podatnik chce odzyskać część podatku, której by nie zapłacił, gdyby odliczał składki zdrowotne, powinien wraz ze składaną deklaracją złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej. Samo złożenie PIT-16A nie jest bowiem tożsame z żądaniem zwrotu tej części podatku, która odpowiada kwocie zapłaconych, a nie odliczonych składek. Zwrot kwoty nieodliczonych składek powinien nastąpić na podstawie decyzji określającej wysokość nadpłaty. W sytuacji, gdy składki zdrowotne podlegające odliczeniu od dochodu przewyższały kwotę podatku do zapłaty wynikającą z decyzji urzędu skarbowego, w PIT-16A w części C, w kolumnie Zapłacona kwota składki podatnik wykazuje faktycznie zapłacone składki zdrowotne (w całości, a nie w kwocie możliwej do odliczenia), zaś w kolumnie Odliczona kwota składki składki do wysokości podatku określonego w decyzji. Składki zdrowotne, o które został zmniejszony podatek, zapłacone za luty w marcu i odliczone od podatku za marzec należy wykazać w deklaracji PIT-16A w marcu. Przykład odliczenia od podatku składki zdrowotnej od karty podatkowej (wszystkie kwoty podane w zł) Miesiąc Kwota podatku Zapłacona składka zdrowotna Odliczona składka zdrowotna (do uwzględnienia w PIT- 16A) Składka do odliczenia w następnych miesiącach Podatek do zapłaty Styczeń Luty Marzec Kwiecień Maj

6 czerwiec Lipiec Sierpień Wrzesień Październik Listopad Grudzień Podstawa prawna: art. 27b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 361 ze zm.), art. 13 i art. 31 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz.U. z 1998 r., nr 144, poz. 930 ze zm.). BROSZURA MA CHARAKTER INFORMACYJNY I NIE STANOWI WYKŁADNI PRAWA Więcej informacji na temat rocznego rozliczenia podatku można uzyskać dzwoniąc do Krajowej Informacji Podatkowej: z telefonu stacjonarnego pod numer , z telefonu komórkowego pod numer