Raport Monitoringowy Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Śląskiego do roku za okres roczny I. 2014r. XII. 2014r.

Transkrypt

1 Raport Monitoringowy Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Śląskiego do roku 2015 za okres roczny I. 2014r. XII. 2014r. KATOWICE, kwiecień 2015

2 Opracowanie: ul. Powstańców Katowice tel.: fax.: Pod kierunkiem naukowym dr. Rafała Żelaznego Głównego Konsultanta Zespołu ds. Wdrażania i Monitoringu SRSI WSL 2015 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 2

3 Spis treści Spis treści...3 Wstęp Dane diagnostyczne i wybrane projekty w zakresie wyodrębnionych pól strategicznych Kapitał ludzki Infrastruktura Usługi i treści Gospodarka Zarządzanie Kalendarium ważniejszych wydarzeń związanych z działalnością Zespołu ds. Wdrażania i Monitoringu Strategii Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Śląskiego w okresie sprawozdawczym I.2014 XII.2014r Raport wskaźnikowy Podsumowanie

4 Wstęp Proces wdrażania Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Śląskiego do roku 2015 (SRSI WSL 2015) odbywa się poprzez realizację odpowiednich przedsięwzięć, działań, inicjatyw, programów wojewódzkich, innych strategii branżowych, indywidualnych projektów o zasięgu regionalnym oraz działania bieżące Urzędu Marszałkowskiego, Śląskiego Centrum Społeczeństwa Informacyjnego, pozostałych jednostek i podmiotów zależnych oraz wszystkich interesariuszy. Śledzenie zmian wprowadzanych w regionie za pomocą powyższych instrumentów oraz ewaluacja ich wpływu na stan realizacji poszczególnych celów i kierunków działań oraz stopnia zbliżania się stanu rozwoju społeczeństwa informacyjnego w woj. śląskim do obrazu zapisanego w wizji wymaga monitorowania postępów realizacji zapisów Strategii. Odpowiedzialność za wdrażanie Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Śląskiego do roku 2015 spoczywa na Zarządzie Województwa Śląskiego. W celu koordynacji działań związanych z wdrażaniem zapisów dokumentu Strategii oraz monitoringiem i ewaluacją efektów procesu implementacji powołano Zespół ds. Wdrażania i Monitoringu Strategii Społeczeństwa Informacyjnego (Uchwała Zarządu Województwa Śląskiego nr 2527/312/III/2009 z 9 października 2009 roku) oraz Głównego Konsultanta Zespołu (Uchwała Zarządu Województwa Śląskiego nr 2526/312/III/2009). Zespół liczy łącznie 18 osób, przewodniczącym Zespołu jest Marszałek Województwa Śląskiego 1. Zespół w zależności od potrzeb może tworzyć stałe lub doraźne grupy robocze. Stałe grupy zostały określone w następujących obszarach: e-usługi, e-edukacja, e-zdrowie, sieci szerokopasmowe, systemy informacji przestrzennej. Przedłożony Raport Monitoringowy Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Śląskiego do roku 2015 został przygotowany w Śląskim Centrum Społeczeństwa Informacyjnego ŚCSI ( Raport monitoringowy za okres I.2014 XII.2014 jest piątym raportem od momentu uchwalenia Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Śląskiego do roku Z treścią poprzednich raportów można zapoznać się na stronach internetowych Śląskiego Centrum Społeczeństwa Informacyjnego 2. Podstawę opracowania części diagnostycznej oraz raportu wskaźnikowego są w przeważającej mierze dane statystyczne za lata Podobnie, jak podczas przygotowania poprzednich raportów zidentyfikowano uciążliwe ograniczenia w dostępie do 1 skład Zespołu w roku 2014; odczyt z dnia r. 2 odczyt z dnia r.

5 danych statystycznych (ilościowych i/lub jakościowych) charakteryzujących społeczeństwo informacyjne na poziomie regionalnym NUTS 2 (NTS 2), przejawiające się brakiem danych lub/i barierami w ich pozyskaniu. Powyższe obiektywne ograniczenia znalazły odzwierciedlenie w dalszej części raportu, ze szczególnym uwzględnieniem punktu 3. Pozytywnym jest fakt, że w 2014r. w badaniach GUS pt. Wykorzystanie technologii informacyjno-(tele)komunikacyjnych w przedsiębiorstwach i gospodarstwach domowych w 2014 r., część wyników dotyczących gospodarstw domowych i osób zostało zaprezentowanych w podziale na województwa. Przyjęty w dokumencie Strategii Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego Województwa Śląskiego do roku 2015 zestaw wskaźników produktu (w odniesieniu do kluczowych przedsięwzięć), rezultatu (dla celów strategicznych) oraz oddziaływania (jako stopień osiągania wizji) w stosownym zakresie umożliwia monitoring stopnia zaawansowania osiągania celów Strategii. Przegląd listy wskaźników i ich ewentualna modyfikacja został zaplanowany w procesie aktualizacji Strategii. 1. Dane diagnostyczne i wybrane projekty w zakresie wyodrębnionych pól strategicznych Jak zaznaczono we Wstępie proces wdrażania Strategii jest wypadkową działań podejmowanych przez wielu interesariuszy koncepcji społeczeństwa informacyjnego (SI). Realizacja zapisów dokumentu strategicznego powinna w głównej mierze pobudzać oraz integrować inicjatywy i działania na rzecz rozwoju społeczeństwa informacyjnego podejmowane przez różne grupy podmiotów funkcjonujących w regionie. W Raporcie przyjęto, że społeczeństwo informacyjne to takie, w którym każdy obywatel posiada dostęp do technologii informacyjno-komunikacyjnych (tj.: komputerów, Internetu i innych sieci, telefonów, smartfonów, tabletów, serwerów, terminali, smarttv), ma umiejętności, świadomość i możliwości wykorzystania ICT do sprawnego pozyskiwania wiarygodnej informacji po to, aby jak najlepiej zrealizować swoje cele 3. W pierwszej części niniejszego dokumentu zaprezentowano dane statystyczne w pięciu polach strategicznych stanowiących podstawę do definiowania celów rozwoju SI 3 Społeczeństwo informacyjne. Raport Obserwatorium ICT. Park Naukowo-Technologiczny TECHNOPARK Gliwice, Gliwice 2013, s. 7; odczyt z dnia r. 5

6 w woj. śląskim oraz wybrane projekty mające istotne znaczenie dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego w woj. śląskim zrealizowane w tych polach Kapitał ludzki W 2014r. w większości polskich województw ok. 3/4 osób w wieku lata korzystało z komputera i niewiele mniej z Internetu. W woj. śląskim odnotowano w tym zakresie wyniki zbliżone do średniej krajowej, przy czym można zaobserwować największą wśród wszystkich województw różnicę między odsetkiem osób korzystających z komputera, a tych korzystających z Internetu (tj. 1,85%). Stosowne dane prezentuje rys. 1. Rys. 1. Odsetek osób w wieku lata korzystających z komputera i Internetu w województwach w 2014r. średnia dla Polski Zachodniopomorskie Wielkopolskie Warmińsko-mazurskie Świętokrzyskie Śląskie Pomorskie Podlaskie Podkarpackie Opolskie Mazowieckie Małopolskie Łódzkie Lubuskie Lubelskie Kujawsko-pomorskie Dolnośląskie 71, ,9 72,0 72,5 74,0 71,2 71,7 68,9 69,7 70,7 72,6 74,7 74,7 68,7 69,5 70,9 73,5 69,8 70,2 67,8 69,0 70,8 71,8 67,2 68,1 71,1 72,0 76,0 76,9 75,7 75,8 77,5 78,2 60,0 62,0 64,0 66,0 68,0 70,0 72,0 74,0 76,0 78,0 80,0 osoby korzystające z komputera osoby korzystające z Internetu Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, odczyt z dnia

7 Około jednej trzeciej osób w wieku lata w Polsce nigdy nie korzystało z komputera i Internetu. W województwie śląskim było to odpowiednio 27,5% oraz 29,3% 4. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2014r. głównymi powodami nieposiadania dostępu do Internetu w domu wśród gospodarstw domowych z osobami w wieku lata w Polsce były brak potrzeby (14,8%), brak umiejętności (11,2%) oraz zbyt wysokie koszty sprzętu (7,2%). W regionie południowym, obejmującym woj. śląskie i małopolskie odsetek wynosił odpowiednio 16,5% (brak potrzeby), 11,5% (brak umiejętności) i 7,6% (zbyt wysokie koszty sprzętu) 5. Co ciekawe, w porównaniu do danych z roku 2013 zwiększył się w regionie południowym odsetek respondentów wskazujących brak umiejętności (z 8,4% w 2013r. do 11,5%) i zbyt wysokie koszty sprzętu (z 7,2% do 7,6%) wśród trzech głównych przyczyn nieposiadania dostępu do Internetu w domu. W przypadku braku potrzeby odsetek spadł z 17,9% w 2013r., choć odnotowany w 2014r. poziom 16,5% jest najwyższy spośród wszystkich badanych regionów na poziomie NUTS1 6. Biorąc pod uwagę przyczyny braku szerokopasmowego dostępu do Internetu w domu wśród gospodarstw domowych z osobami w wieku lata z regionu południowego w 2014r., najwyższy odsetek również dotyczył braku potrzeby, następnie braku technicznych możliwości i zbyt wysokich kosztów dostępu. Głównymi przyczynami niekorzystania z Internetu przez osoby z regionu południowego w wieku lata w ciągu ostatnich 3 miesięcy były brak potrzeby (22,8%) oraz brak odpowiednich umiejętności (18,1%). W porównaniu do danych z 2013r. można zaobserwować zmianę głównej przyczyny niekorzystania z Internetu w regionie południowym, choć warto dodać, że w badaniu z 2013r. nie wyodrębniono braku potrzeby jako jednej z przyczyn 7. Deklarowany brak potrzeby korzystania jest najczęściej związany z niewiedzą na temat istnienia produktu (usługi) w postaci cyfrowej lub elektronicznego substytutu produktu bądź usługi, z których dotychczas korzystano w sposób tradycyjny i jest przejawem braku świadomości potencjału ICT. W celu ograniczenia lub eliminacji tej bariery konieczne jest zapewnienie odpowiedniej jakości informacji na temat nowych rozwiązań, jakie umożliwiają 4 Wykorzystanie technologii informacyjno-(tele)komunikacyjnych w przedsiębiorstwach i gospodarstwach domowych w 2014 r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2015, odczyt z dnia r 5 Ibidem, brak danych na poziomie NUTS2 6 wszystkie odsetki dotyczą osób nieposiadających dostępu do Internetu w domu 7 odsetki dotyczą osób niekorzystających z Internetu 7

8 ICT. W przypadku sektora komercyjnego wykorzystuje się w tym celu narzędzia reklamy, w sektorze publicznym kampanie informacyjne, np. o dostępnych e-usługach w administracji 8. Obok braku świadomości w zakresie możliwości wykorzystania ICT istotnym problemem jest brak umiejętności skorzystania z dostępnych rozwiązań. Kompetencje cyfrowe obejmują kompetencje informacyjne (wyszukiwanie, rozumienie, ocena wiarygodności i przydatności informacji) oraz kompetencje informatyczne (umiejętności wykorzystywania komputera i innych urządzeń elektronicznych, różnego rodzaju aplikacji i oprogramowania, posługiwania się Internetem oraz tworzenia treści cyfrowych) 9. Zaprezentowane poniżej badania GUS dotyczą kompetencji informatycznych. W województwie śląskim odnotowano w 2014r. jeden z najniższych w Polsce odsetek osób o zaawansowanych umiejętnościach internetowych, poniżej średniej krajowej, co prezentuje rys Społeczeństwo informacyjne, op. cit., s Społeczeństwo informacyjne w liczbach 2014, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Warszawa 2014, s.18. 8

9 Rys. 2. Odsetek osób w wieku lata, kiedykolwiek korzystających z Internetu, o niskich, średniozaawansowanych i zaawansowanych umiejętnościach internetowych w województwach w 2014r. średnia dla Polski 10,3 29,0 30,0 Zachodniopomorskie 7,0 30,9 30,4 Wielkopolskie 7,5 29,2 32,6 Warmińsko-mazurskie 9,8 28,0 29,1 Świętokrzyskie 6,3 24,7 32,9 Śląskie 8,1 28,4 31,0 Pomorskie 9,6 31,6 33,5 Podlaskie 8,6 29,4 34,2 Podkarpackie 8,6 29,9 27,8 Opolskie 11,2 28,1 29,8 Mazowieckie Małopolskie Łódzkie Lubuskie Lubelskie Kujawsko-pomorskie 13,4 11,6 10,7 11,0 10,3 9,4 30,7 30,3 28,9 27,2 26,1 28,1 29,7 28,4 25,9 28,5 28,9 30,8 Dolnośląskie 15,7 27,2 30,2-5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 35,0 40,0 osoby o zaawansowanych umiejętnościach internetowych osoby o średniozaawansowanych umiejętnościach internetowych osoby o niskich umiejętnościach internetowych Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, odczyt z dnia

10 Warto również zwrócić uwagę na fakt, że ponad 30% respondentów w wieku lata to osoby o niskich umiejętnościach internetowych (nieco powyżej średniej krajowej). Z sumy odsetka osób o niskich, średniozaawansowanych i zaawansowanych umiejętnościach internetowych (68%) wynika, że prawie jedną trzecią respondentów w wieku lata zamieszkujących woj. śląskie cechuje brak tak definiowanych umiejętności internetowych. Nieco inaczej prezentuje się sytuacja wśród osób w wieku lat. Według GUS w 2014r. w regionie południowym 38,5% respondentów z tego przedziału wiekowego posiada niskie umiejętności internetowe, 49,7% deklaruje średniozaawansowane umiejętności internetowe, a 8,2% umiejętności zaawansowane. Ten ostatni wynik jest podobnie jak dla osób w wieku lata najgorszy w Polsce 10. Sumując te odsetki można stwierdzić, że tylko 3,5% respondentów z regionu południowego w wieku lat cechuje brak jakichkolwiek umiejętności internetowych. Mniej więcej na poziomie średniej krajowej w woj. śląskim przedstawia się odsetek osób w wieku lata o zaawansowanych umiejętnościach komputerowych, co zaprezentowano na rys brak danych na poziomie województw 10

11 Rys. 3. Odsetek osób w wieku lata o niskich, średniozaawansowanych i zaawansowanych umiejętnościach komputerowych w województwach w 2014r. średnia dla Polski 13,7 20,9 22,8 Zachodniopomorskie 16,4 17,0 24,7 Wielkopolskie 14,9 16,3 21,8 Warmińsko-mazurskie 13,1 16,7 24,6 Świętokrzyskie 11,3 14,5 21,7 Śląskie 13,0 20,2 19,9 Pomorskie 16,3 21,3 24,2 Podlaskie 14,5 17,9 26,9 Podkarpackie 13,4 16,9 24,9 Opolskie 12,0 21,2 24,6 Mazowieckie 12,1 24,3 28,0 Małopolskie 12,3 23,7 22,2 Łódzkie 11,4 19,8 22,4 Lubuskie 15,1 21,0 19,6 Lubelskie 16,0 19,3 20,8 Kujawsko-pomorskie 14,6 19,2 24,8 Dolnośląskie 13,0 24,8 23,9-5,0 10,0 15,0 20,0 25,0 30,0 osoby o zaawansowanych umiejętnościach komputerowych osoby o średniozaawansowanych umiejętnościach komputerowych osoby o niskich umiejętnościach komputerowych Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, odczyt z dnia

12 Z sumy odsetka osób o niskich, średniozaawansowanych i zaawansowanych umiejętnościach komputerowych (53%) wynika, że pozostała część, tj. ok. 47% respondentów w wieku lata zamieszkujących woj. śląskie cechuje brak tak definiowanych umiejętności komputerowych i jest to jeden z najwyższych wyników spośród wszystkich województw (po województwie świętokrzyskim 53% i ex aequo z woj. wielkopolskim). Oczywiście poziom umiejętności komputerowych jest wyższy wśród osób między 12 a 15 rokiem życia. Tym niemniej według GUS w 2014r. w regionie południowym 30,3% respondentów z tego przedziału wiekowego posiada niskie umiejętności komputerowe, 48,4% deklaruje średniozaawansowane umiejętności komputerowe, a 14,5% umiejętności zaawansowane. Ten ostatni wynik jest najgorszy w Polsce 11. Sumując te odsetki można stwierdzić, że tylko 6,8% respondentów z regionu południowego w wieku lat cechuje brak jakichkolwiek umiejętności komputerowych. W celu podniesienia poziomu świadomości i kompetencji mieszkańców w zakresie możliwości wykorzystania potencjału technologii informacyjnych i komunikacyjnych realizowanych jest w woj. śląskim szereg projektów o różnorodnym charakterze. Ich całościowa identyfikacja nie jest zadaniem łatwym z powodu wielości priorytetów, działań i poddziałań, w ramach których komponenty dotyczące ICT są realizowane. Poniżej zaprezentowano kilka przykładowych przedsięwzięć mających na celu wzrost wiedzy i umiejętności mieszkańców woj. śląskiego w zakresie wykorzystania narzędzi ICT w edukacji, pracy czy w codziennym życiu. W ramach Regionalnego Programu Promocji Społeczeństwa Informacyjnego ŚCSI w 2014r. przeszkolono 194 osoby. W I połowie roku 2014 zorganizowano trzecią edycję warsztatów Ladies w ICT (cykl 9 warsztatów z wykorzystania nowoczesnych technologii w życiu codziennym i zawodowym). Zaprezentowane podczas warsztatów praktyczne możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii wskazują jak za pomocą nich można osiągnąć sukces w biznesie, otworzyć drogę do kariery zawodowej, zapewnić dostęp do informacji w każdym miejscu, oszczędzić czas itp. W II półroczu 2014 roku przeprowadzono cykl warsztatów Jesienny rozwój 2 skierowany do wszystkich mieszkańców województwa zainteresowanych poszerzeniem swojej wiedzy w zakresie możliwości wykorzystania nowoczesnych technologii informacyjno-komunikacyjnych. Ponadto wspólnie ze Szczecińskim Parkiem Naukowo-Technologicznym zorganizowano IV Śląski Konwent Informatyków i Administracji. Podczas spotkania 11 brak danych na poziomie województw 12

13 uczestnicy (przedstawiciele jst z całego województwa śląskiego) zapoznali się z bieżącymi oraz planowanymi działaniami ŚCSI, planami rozwoju społeczeństwa informacyjnego w regionie w kontekście nowej perspektywy finansowej oraz dobrymi praktykami dedykowanymi e-administracji. Patronatu Honorowego tegorocznemu Konwentowi udzielili: Wiceprezes Rady Ministrów - Minister Gospodarki, Marszałek Województwa Śląskiego, Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Prezes Izby Informatyki i Telekomunikacji, Prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego. Partnerami Merytorycznymi były: Krajowe Biuro Wyborcze oraz Centralny Ośrodek Informatyki Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Należy w tym miejscu podkreślić kluczową rolę, jaką mają do odegrania w kontekście działań zogniskowanych na wzrost poziomu świadomości i kompetencji mieszkańców w zakresie możliwości wykorzystania potencjału ICT instytucje realizujące kształcenie formalne i nieformalne. Warunkiem koniecznym jest powszechne przygotowanie do wykorzystania ICT w edukacji tych, którzy uczą i wychowują, gdyż zapewni to znaczący efekt skali związany ze specyfiką przekazywania wiedzy i kształtowania umiejętności w ramach procesu dydaktyczno wychowawczego. Z inicjatywy Wydziału Edukacji i Nauki Urzędu Marszałkowskiego i Śląskiego Centrum Społeczeństwa Informacyjnego, we współpracy z Regionalnymi Ośrodkami Doskonalenia Nauczycieli WOM z Katowic i Częstochowy oraz Kolegium Nauczycielskim w Bielsku-Białej zorganizowano cykl szkoleń dla nauczycieli-bibliotekarzy z woj. śląskiego. Wydarzenie, które miało charakter pilotażowy, było pierwszym krokiem na drodze do przygotowania kompleksowego programu doskonalenia z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnych dla nauczycieli-bibliotekarzy zatrudnionych w wojewódzkich bibliotekach pedagogicznych. w trzecim kwartale 2014r. rozpoczęło rzeczową realizację współfinansowanego ze środków POKL projektu WEBski Nauczyciel. Projekt skierowany jest do nauczycieli wszystkich typów szkół z terenu województwa śląskiego (ze szczególnym uwzględnieniem nauczycieli mieszkających/uczących na obszarach wiejskich), którzy chcą rozwinąć swoje kompetencje w zakresie wykorzystania w pracy dydaktycznej nowoczesnych technologii informacyjnych i komunikacyjnych. Projekt objęty jest Honorowym Patronatem Śląskiego Kuratora Oświaty. 13

14 1.2. Infrastruktura Mając świadomość istnienia produktu bądź usługi cyfrowej i posiadając odpowiednie umiejętności, w celu skorzystania z możliwości jakie niesie społeczeństwo informacyjne, pozostaje posiadanie dostępu do odpowiedniej infrastruktury ICT (sprzętu komputerowego, sieci, telefonii, oprogramowania) 12. Rodzaje połączeń internetowych w gospodarstwach domowych z osobami w wieku lata prezentuje rys Społeczeństwo informacyjne, op. cit., s

15 Rys. 4. Rodzaje połączeń internetowych w gospodarstwach domowych z osobami w wieku lata w 2014r. średnia dla Polski zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie 24,6 24,2 29,8 19,1 18,6 16,8 23,1 16,9 33,2 29,3 34,2 19,3 19,2 23,3 23,2 26,6 25, , ,9 66,5 69,9 60,8 74,6 78,5 55,7 64,1 70,3 53,9 66,5 72,0 60,7 68,2 70,7 66,7 78,8 83,1 62,7 70,8 76,3 69,3 74,3 74,7 55,3 71,5 74,8 61,5 75,3 78,7 61,9 71,7 75,9 54,9 66,0 69,4 50,4 63,3 69,0 55,7 70,8 74,4 58,2 69,9 74,4 60,8 71,9 75,0-10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 szerokopasmowe łącza mobilne łącze stacjonarne z dostępem szerokopasmowym gospodarstwa domowe z dostępem do Internetu poprzez połączenia szerokopasmowe gospodarstwa domowe z dostępem do Internetu Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, odczyt z dnia

16 Jak wynika z powyższego rysunku woj. śląskie uplasowało się poniżej średniej krajowej (71,1%) w zakresie odsetka gospodarstw domowych z osobami w wieku lata z dostępem do Internetu przez połączenia szerokopasmowe (68,2) 11 miejsce w Polsce. Warto również podkreślić, że dostęp szerokopasmowy w badaniach statystyki publicznej definiuje się na podstawie rodzaju łączy, a nie poprzez liczbowe dookreślenie ich przepustowości, tj.: technologie z rodziny DSL (ADSL, SDSL itp.) oraz inne, np. łącza w sieciach telewizji kablowych, łącza satelitarne, stałe połączenia bezprzewodowe 13. Dane te potwierdzają zasadność realizacji przedsięwzięć zogniskowanych na poprawę dostępu do szybkiej i bezpiecznej infrastruktury ICT w woj. śląskim. Z danych zaprezentowanych na rys. 4 wynika również, że gospodarstwa domowe z woj. śląskiego najrzadziej w Polsce wykorzystują szerokopasmowe łącza mobilne (tylko 16,8% gospodarstw domowych). Lepiej przedstawia się sytuacja w firmach. Odsetek przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 10 pracowników wykorzystujących komputery z siedzibą na terenie woj. śląskiego w 2014r. był najwyższy w Polsce i wynosił 96,2%. Również najwyższy w Polsce był odsetek firm z woj. śląskiego z dostępem do Internetu przez łącza szerokopasmowe. Stosowne dane prezentuje rys odczyt z dnia r. 16

17 Rys. 5. Dostęp do komputerów i Internetu w małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach w województwach w 2014r. (bez sekcji K działalność finansowa i ubezpieczeniowa) średnia dla Polski zachodniopomorskie wielkopolskie warmińsko-mazurskie świętokrzyskie śląskie pomorskie podlaskie podkarpackie opolskie mazowieckie małopolskie łódzkie lubuskie lubelskie kujawsko-pomorskie dolnośląskie 90,4 93,1 94, ,6 91,1 92,5 93,8 94,9 88,4 91,5 93,8 88,4 90,6 92,6 93,1 93,8 96,2 86,9 93,6 94,1 85,8 91,6 93,2 88,6 93,5 94,6 90,8 94,8 95, ,9 95,9 89,2 91,7 92,9 88,6 90,6 92,2 90,8 92,5 93, ,5 93,8 85,2 91,7 92,5 92, przedsiębiorstwa z dostępem do Internetu poprzez łącza szerokopasmowe przedsiębiorstwa z dostępem do Internetu przedsiębiorstwa wykorzystujące komputery Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, odczyt z dnia Wysoki odsetek firm deklarujących posiadanie łącza szerokopasmowego warto zestawić z danymi na temat maksymalnych prędkości łącza internetowego określonych w umowie z operatorem. Okazuje się, że w zdecydowanej większości prędkość ta nie przekracza 10 Mb/s, stosowne dane zaprezentowano na rys. 6.

18 Rys. 6. Maksymalne prędkości łącza internetowego w przedsiębiorstwach w 2014r. (bez sekcji K działalność finansowa i ubezpieczeniowa) średnia dla Polski 7,2 22,4 40,5 zachodniopomorskie 6,2 24,2 39,4 w ielkopolskie 6,9 20,7 43,1 w armińsko-mazurskie 5,6 29,6 37,9 św iętokrzyskie 3,5 19,9 47,7 śląskie pomorskie 6,3 5,1 9 25,7 23,5 33,8 40,6 podlaskie 8,5 18,2 39,4 podkarpackie 6,3 17,7 42,1 opolskie 4,4 25,7 42 mazow ieckie 9,1 21,8 37,3 małopolskie 7,9 22,3 40,8 łódzkie 6,4 22,5 42,7 lubuskie 4 24,4 42,7 lubelskie 5,8 20,5 45,2 kujaw sko-pomorskie 6,2 21,5 39,1 dolnośląskie 8,9 21,3 42, mniej niż 2 Mbit/s przynajmniej 10 ale mniej niż 30 Mbit/s przynajmniej 100 Mbit/s przynajmniej 2 ale mniej niż 10 Mbit/s przynajmniej 30 ale mniej niż 100 Mbit/s Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS, odczyt z dnia

19 W woj. śląskim odnotowano wyższy od średniej krajowej i jeden z najwyższych w Polsce odsetek firm dysponujących maksymalną prędkością łącza internetowego między 10 a 30 Mb/s, co należy ocenić pozytywnie. W województwie śląskim projekty dotyczące infrastruktury ICT w znakomitej większości współfinansowane są z środków europejskich w ramach następujących programów: Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata (RPO WSL ); Priorytet II. Społeczeństwo informacyjne; Działanie 2.1. Infrastruktura społeczeństwa informacyjnego; Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka (PO IG); oś priorytetowa 8 Społeczeństwo informacyjne zwiększanie innowacyjności gospodarki; Działanie 8.3. Przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu e-inclusion oraz 8.4. Zapewnienie dostępu do Internetu na etapie tzw. ostatniej mili. W ramach Działania 2.1 Regionalnego Programu Operacyjnego woj. śląskiego w latach wybrano do dofinansowania 56 projektów z zakresu rozwoju infrastruktury społeczeństwa informacyjnego. Łączna wartość dofinansowania wyniosła zł 14. Wśród projektów dofinansowanych w ramach RPO kluczowe znaczenie dla rozwoju infrastruktury szerokopasmowej w woj. śląskim ma projekt pn. Śląska Regionalna Sieć Szkieletowa (ŚRSS). Bezpośrednim celem realizowanego projektu jest zapewnienie warunków dla optymalnego rozwoju usług telekomunikacyjnych w obszarze łączności szerokopasmowej poprzez stworzenie na terenie województwa śląskiego szerokopasmowej infrastruktury światłowodowej, która będzie docelowo umożliwiała świadczenie na rynku telekomunikacyjnym usług NGN/NGA tzw. nowej generacji, gdzie przepustowość do użytkownika końcowego obejmuje poziom min. 40 Mb/s. Rok 2014 był okresem intensywnych prac realizacyjnych projektu. W styczniu 2014r. podpisano umowę z Wykonawcą na obsługę wyboru Operatora Infrastruktury w formule partnerstwa publiczno-prywatnego poprzez świadczenie usług doradczych w zakresie prawno-organizacyjnym, finansowo-ekonomicznym i technicznym. W czerwcu został ogłoszony dialog techniczny poprzedzający postępowanie w sprawie wyboru Operatora Infrastruktury. Do Wykonawców, którzy zgłosili się do dialogu wystosowane zostały zaproszenia na spotkania indywidualne wraz z ankietą dotyczącą zakresu dialogu. Trwała rzeczowa realizacja projektu przez firmy: ATEM - Polska Sp. z o. o. oraz Fonbud S.A. Sp. k. Rozpoczęto przygotowania do odbioru częściowego zrealizowanych 14 źródło: odczyt z dnia r. 19

20 odcinków sieci. W ramach realizacji kontynuowano prace projektowe oraz obsługę wniosków o pozwolenie na budowę przez służby Wojewody Śląskiego. Wykonawca kontynuował obsługę wniosków o wydanie decyzji lokalizacyjnych uzupełniających wcześniej wydane decyzje. Kontynuowano uzgodnienia z gminami i zarządcami dróg. Kontynuowano rozsyłanie wniosków do wydziałów ksiąg wieczystych sądów i prace zmierzające do przeprowadzenia wpisów do ksiąg wieczystych dla wszystkich działek objętych decyzjami lokalizacyjnymi. Inżynier Kontraktu współpracował z Wykonawcami przy rozwiązywaniu problemów związanych z projektem budowlanym sieci. Kontynuowano problematykę nadzoru nad pracami projektowymi oraz działania na rzecz rozstrzygania zagadnień prawnych dotyczących budowy sieci takich jak: problemy odszkodowań, ustanawiania służebności itp. Rozpoczęto realizację procedury odbiorowej. Rozpoczęto próby szczelności i kalibracji oraz sprawdzenia wybudowanych odcinków sieci. Wraz z otrzymywanymi pozwoleniami na budowę wykonawcy intensyfikują prace budowlane. Przygotowana została dokumentacja przetargowa do ogłoszenia postępowania na system paszportyzacji dla Śląskiej Regionalnej Sieci Szkieletowej. W wyniku ogłoszenia postępowania w trybie koncesji na usługi o zawarcie umowy na usługi Operatora Infrastruktury świadczone w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego w projekcie pod nazwą Śląska Regionalna Sieć Szkieletowa w dniu roku wpłynęły dwa wnioski firm: Green Operator Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie oraz Exatel S.A. z siedzibą w Warszawie. Oba wnioski zostały przyjęte do dalszego postępowania. Wyłoniony Wykonawca - konsorcjum firm: NBC Consulting Sp. z o.o. Lider z siedzibą w Katowicach oraz Kancelaria Prawna NBC - LEX Zdzisław Glimos Spółka komandytowa z siedzibą w Katowicach oraz Collect Consulting Spółka Akcyjna z siedzibą w Katowicach wspólnie z ŚCSI kontynuowali przygotowania do negocjacji z kandydatami na Operatora Infrastruktury. Najbliższe działania w ramach realizacji projektu Śląska Regionalna Sieć Szkieletowa będą wiązały się z zakończeniem procesu budowy i pracami odbiorowymi. W ramach drugiego ze wskazanych źródeł finansowania projektów infrastrukturalnych, czyli PO IG realizowane są przedsięwzięcia związane z budową sieci dostępowych ( ostatniej mili ) działanie 8.4 oraz sieci szerokopasmowych w ramach walki z wykluczeniem cyfrowym działanie 8.3. Projekty w ramach działania 8.4 realizowane są głównie przez małe firmy telekomunikacyjne (mikroprzedsiębiorstwa), natomiast w ramach działania 8.3 przez samorządy. Według stanu na dzień r. 191 projektów realizowanych na terenie woj. śląskiego z działania 8.4. uzyskało dofinansowanie ze środków UE na łączną 20