Bez kaïuĝy po burzy. rów melioracyjny (na odprowadzanie wody do takiego odbiornika trzeba uzyskaê pozwolenie wodnoprawne),

Transkrypt

1 OGRODY fot. MEA Zstoisk wody po deszczch lu podczs odwilĝy utrudnijè korzystnie z ogrodu i podtpijè roăliny. Prolem znjè dorze wïăciciele dziïek n gruntch nieprzepuszczlnych. Ale nwet n tkim terenie z ndmirem wody deszczowej moĝn soie pordziê. Bez kïuĝy po urzy Odwodnienie ogrodu Mïgorzt Cuch NjczÚstszÈ przyczynè zstoisk jest nieprzepuszczlny grunt lu nwierzchni uniemoĝliwijèc wsièknie wody. W tkich wrunkch wod okresowo gromdzi siú w oniĝenich terenu. RozwiÈzniem tego prolemu moĝe yê odprowdznie wody deszczowej z powierzchni ogrodu odpowiednim rodzjem odwodnieni. W jki sposó moĝn pozyê siú zstoisk w ogrodzie? Njprostszym sposoem jest uformownie terenu tk, ĝey wod nie spïywï tm, gdzie to niepoĝèdne. Tkie odwodnienie zwykle jest wystrczjèce n dziïkch, które mjè oniĝeni terenu z okresowymi zstoiskmi. JeĂli to jednk nie wystrczy, moĝe yê potrzeny drenĝ podziemny lu powierzchniowy. Drenĝ podziemny skïd siú z sieci sèczków (drenów) rur drenrskich, uïoĝonych 140 BUDUJEMY DOM BD4_odwodnieni.indd 140 w rowch wypeïnionych ĝwirem i piskiem. czki zierjè ndmir wody z powierzchsèczki ni terenu i odprowdzjè jè do zierczy (rur drenrskich wiúkszej Ărednicy), stmtèd do odiornik. Drenĝ podziemny moĝe yê ukïdny w poliĝu nwierzchni utwrdzonych, moĝe teĝ oejmowê wiúkszè powierzchniú dziïki. Wykonuje siú go wówczs, gdy jest moĝliwoăê odprowdzni wody n zewnètrz dziïki, do odiornik wody, którym moĝe yê: rów meliorcyjny (n odprowdznie wody do tkiego odiornik trze uzyskê pozwolenie wodnoprwne), rzek, jezioro, stw (tkĝe po uzyskniu pozwoleni jw.), knlizcj deszczow (po uzgodnieniu z wïăcicielem sieci zwykle loklnym zkïdem wodociègów i knlizcji) lu ukïdy chïonne zudowne n dziïce. Do odwdnini ogrodów njczúăciej stost suje siú tzw. drenĝ systemtyczny (ptrz rmk), który przyspiesz odpïyw wody opdowej z terenu i dziúki temu zpoieg powstwniu kïuĝ. Drenĝ powierzchniowy jest to powierzchniow wrstw drenĝow uïoĝon wzdïuĝ nwierzchni utwrdzonej uksztïtownej z odpowiednim spdkiem w jej kierunku. WrstwÚ drenĝowè tworzy siú przez zstèpienie wrstwy gruntu gruoăci cm wrstwè ĝwiru lu kermzytu. W tym celu po usuniúciu wrstwy gruntu n dnie wykopu ukïd siú geowïókninú zpoiegjècè mieszniu siú wrstwy drenĝowej z gruntem rodzimym, nstúpnie wykop wypeïni siú ĝwirem (wrstw gruoăci min. 20 cm). Wod z utwrdzonego podjzdu lu Ăcieĝki uksztïtownej ze spdkiem gromdzi siú w wrstwie drenĝowej i powoli wsièk w grunt. 4/ :43:42

2 Odwodnienie ogrodu studzienki korytko odp ywowe odp yw do odiornik Schemt () odwodnieni liniowego i () punktowego Kiedy njlepiej wykon odwodnienie ogrodu? Njlepiej to zroi, znim z o ymy ogród, y nie trze y o w tym celu przesdz ro- lin czy rozier nwierzchni. Oczywi cie nie wrto te zk d ogrodu, któremu dzie zgr podtpinie. Jk z tego wynik, przed u o eniem systemu odwdnij cego powinno si mie projekt urz dzeni ogrodu wrz z rozplnowniem nwierzchni utwrdzonych, cie ek i elementów m ej rchitektury. W projekcie tym wrto uwzgl dni mo liwo ci tkiego ukszt towni terenu, y skierow ndmir wody w njrdziej po dnym kierunku. Mo n wykorzyst do tego ziemi z wykopu pod udynek lu inne oiekty z- wir mo e si g do powierzchni gruntu i wtedy ps, wzd u którego jest u o ony dren, mo e y np. miejscem do prkowni smochodów. wir mo n te przykry drug wrstw geow ókniny i nsyp n wierzch ziemi uprwnej pod trwnik lu ro- liny ozdone. Do uwlnini nwierzchni utwrdzonych od zstoisk wody stosuje si odwodnieni liniowe i punktowe. Odwodnieni liniowe. Njpopulrniejsze, o do proste do wykonni. Polegj n odprowdzniu wody systemem po czonych ze so i tworz cych kn y odwdnij ce korytek przykrytych rusztmi. Teren nwierzchni powinien y uformowny ze spdkiem w kierunku kn ów. Wod z korytek sp yw nst pnie do studzienek osdnikowych, potem do odiornik knlizcji deszczowej lu uk dów ch onnych. Korytk umieszcz si zwykle w poprzek podjzdu lu chodni- k prowdz cego od furtki do domu lu je li ich nwierzchni jest d ug i p sk wzd u, przez jej rodek. Uwg! Uk dnie kn u przy rzegu wierzchni nie jest wskzne, o grunt, który n- z ni s siduje, mo e zmul korytk orz lokow odp yw. Odwodnieni punktowe. S to studzienki z tworzyw lu etonu, z osdnikiem i wpustem eliwnym. Wod z nwierzchni uformownej ze spdkiem w kierunku studzienki sp yw do jej wn trz, nst pnie jest odprowdzn do odiornik. Elementy dren u podziemnego Dren wykonuje si z perforownych rur drenrskich. N rynku dost pne s rury ez otuliny lu z otulin : z filtrem syntetycznym lu kokosowym. Rury ez filtr stosuje si do osuszni terenów, n których wyst puj grunty rednio- i gruozirniste. W gruntch dronozirnistych, które mog yy ztyk rury dronymi zirnmi, powinno si stosow rury z filtrem z w ókn syntetycznego, w gruntch glinistych, ilstych lu torfowych rury z filtrem kokosowym, który zpoieg ztykniu rur i przez to zwi ksz skuteczno dren u. rednice wewn trzne elementów dren u s nst puj ce: s czki 65 lu 80 mm, ziercze 113 lu 145 mm, studzienki 315 mm. Dren podziemny powinno si uk d w odleg o ci min m od drzew, y zpoiec jego uszkodzeniu przez rozrstj ce si korzenie Czy k d nwierzchni utwrdzon wymg odwodnieni? Odwodnieni wymgj nwierzchnie nieprzepuszczlne, n przyk d pokryte p ytmi lu kostk etonow, klinkierow d kmienn, lu wykonne z etonu stemplownego. Nie trze ntomist odwdni nwierzchni, które umo liwij wsi - knie wody w g gruntu (oczywi cie pod wrunkiem, e grunt pod nimi m wystr- czj c ch onno ). Do przepuszczlnych, wi c niewymgj cych odwdnini, nle nwierzchnie utwrdzone plstikow krtk trwnikow, etonowymi p ytmi urowymi, tk e nwierzchnie etonowo-, cermiczno- lu kmienno-trwiste: z kostki kmiennej, klinkierowej lu etonowej u o onej z odst pmi lu mj - fot. Pipelife Elementy niez dne do wykonni dren u podziemnego: () rury drenrskie z PVC w otulinie i ez otuliny orz () studzienk drenrsk z PVC cej otwory n trw, które wype ni si piskiem lu ziemi urodzjn, y nst pnie posi w nich trw lu uprwi ro liny odporne n deptnie. BUDUJEMY DOM 4/

3 Ogrody Rodzje dren u podziemnego Dren systemtyczny Stosuje si n du ych dzi kch, n których odwdnini wymg oszr o szeroko ci co njmniej 8 m. S czki odprowdzj ce wod z terenu ogrodu uk d si n g oko ci cm w ci gi o równych odst pch 3 6 m (g oko i rozstw ci gów dostosowuje si do rodzju gruntu). D ugo poszczególnych ci gów nie powinn przekrcz 100 m. S czki pod cz si do zierczy, czyli ci gów rur drenrskich u o onych ze spdkiem min. 0,3%. N pocz tku i n ko cu ziercz umieszcz si studzienk, któr s u y do odpowietrzni uk du orz ewentulnego p ukni ziercz. Wszystkie elementy dren u uk d si w rowkch n wyrównnej, min. 5-centymetrowej wrstwie pisku (nie powinno y w niej kmieni o ostrych krw dzich, które mog yy spowodow uszkodzeni drenów). Rowki te wype ni si nst pnie mteri em filtrcyjnym (piskiem lu wirem) i przykryw wrstw humusu, czyli ziemi urodzjnej, w której mo n posdzi ro liny ogrodowe lu zsi trw. Dren niesystemtyczny S u y do odwdnini niewielkich powierzchni o szeroko ci do 8 m. Stosuje si go rzdziej, g ównie n dzi kch o wysokim poziomie wody gruntowej, n których wod opdow wolno wsi k w pod o e. Dren niesystemtyczny sk d si njcz ciej z jednej nitki s czków u o onej w oni eniu terenu. studzienk rewizyjn odp yw do odiornik 0,35% s czki studzienk rewizyjn Schemt dren u systemtycznego 0,35% Elementy odwodnieni liniowego 0,5% ziercz rys. Hurton Korytk odp ywowe stosowne w odwodnieniu liniowym: () z etonu w óknistego i () z polietylenu wysokiej g sto ci, przykryte rusztmi plnowne n dzi ce (n przyk d piwniczk ziemn czy oczko wodne). Czy odwodnienie mo n wykon smodzielnie? Budow odwodnieni njlepiej zleci specjlistycznej firmie. Wykon je on wed ug projektu, w którym s okre lone: przeieg i rednice rur, rozmieszczenie korytek odwdnij cych, g sto rozmieszczeni i spdki ci gów dren u. Meliornt projektuj cy odwodnienie uwzgl dni przy tym koncepcj zgospodrowni ogrodu, loklne wrunki gruntowo-wodne, nwet oci enie nwierzchni. Wi kszo firm oferuj cych odwodnieni zpewni pomoc w fchowym wykonniu projektu, który jest wrunkiem w ciwego dzi ni systemu. Odwodnienie nwierzchni utwrdzonych mo n te powierzy firmie rukrskiej, któr dzie uk d nwierzchnie ogrodowe. Smodzielne wykonnie odwodnieni liniowego nie jest specjlnie trudne, le czsoch onne. Do dren u cz sto stosuje si kermzyt kruszywo cermiczne. U yw si go podczs wykonywni dren u opskowego (odprowdzj cego wod n ezpieczn odleg o od fundmentów domu) i powierzchniowego wzd u nwierzchni utwrdzonych. Mteri ten mo e tk e stnowi wy ció k zg ie terenu, w których okresowo gromdzi si wod Korytk. Mog y wykonne z ró nych mteri ów: etonu z domieszk ywicy i zirnistego kwrcu, etonu w óknistego z dodtkiem polimerów, polipropylenu (PP) lu polichlorku winylu (PVC). Korytk stosowne w odwodnienich przydomowych mj zzwyczj nst puj ce wymiry: d ugo : 50 lu 100 cm; szeroko : 10 lu 15 cm. Ruszty. Chroni korytk przed wpdniem wi kszych znieczyszcze, jk li cie, szyszki czy ptyki. Wykonywne s z tworzyw sztucznych, stli nierdzewnej, miedzi, mosi dzu lu eliw. Wrto zwróci uwg n ich wygl d, o s jedynym widocznym elementem odwodnieni liniowego. Njwygodniejsze w u ytkowniu s ruszty przytwierdzne do korytek n ztrzski, o mo n je two zdejmow n czs czyszczeni kn ów. 142 BUDUJEMY DOM 4/2010 fot. Weer

4 Odwodnienie ogrodu Jk wykonuje si odwodnienie liniowe? 1. Njpierw wyzncz si przeieg kn- u, w którym n wie etonowej zostn umieszczone korytk odp ywowe. Wzd u wyznczonej linii wykonuje si wykop g oko ci ok. 30 cm. 2. N dnie wykopu uk d si wrstw etonu, y utworzy w wysoko ci cm i szeroko ci ok. 30 cm. Powinno si jej nd spdek 1 2 %, niez dny do sprwnego sp ywni wody korytkmi. 3. Nst pnie uk d si elementy systemu, zczynj c od tego, który dzie znjdow si njni ej, czyli od studzienki osdnikowej. W nst pnej kolejno ci uk dmy korytk, cz c je ze so n wpust. N ko cu pierwszego i osttniego korytk powinn znjdow si cink czo ow lu cink z odp ywem. 4. N ko cu montuje si ruszty. Ich górn krw d powinn znjdow si ok. 5 mm poni ej nwierzchni. ruszt podudow nwierzchni Przekrój przez odwodnienie liniowe Czy mo liwe jest wykorzystnie wody odprowdznej systemem odwodnieni? Owszem, wod t mo n: rozs cz n dzi ce dzi ki czemu mo e y wykorzystywn przez ro liny; mgzynow y uzysk zps mi kkiej wody deszczowej do podlewni ro lin ogrodowych, myci smochodu, nwet prni (pmi tjmy tylko, e wod opdow nie ndje si do pici). Wrto jednk wiedzie, e w nszym klimcie mgzynown w ten sposó wod pokryw y niewielk cz zpotrzeowni ogrodu, z kolei wod z ulewnych deszczy nie zwsze udw oy si zgromdzi, o wymg oy to zudowni wielkiego, wi c drogiego ziornik. Nd wykorzystniem deszczówki do podlewni wrto si zstnowi n dzi kch, n których jest ezodp ywowy ziornik n cieki ytowe, niepotrzeny, od kiedy ulic przeieg knlizcj. Tki ziornik (po wyp ukniu i odk eniu) mo n przystosow do zierni deszczówki, o nie op c si go wyjmow z gruntu. Rozs cznie lu mgzynownie wody jest korzystne z nst puj cych powodów: dzi ki wykorzystniu wody opdowej mo n oni y koszty pooru wody wodoci gowej; nie m konieczno ci uiszczni op t z odprowdznie wód opdowych do knlizcji (wiele gmin, zgodnie z ustw o ziorowym zoptrzeniu w wod i ziorowym odprowdzniu cieków, poier od w - cicieli dzi ek tkie op ty. Ich wysoko zle y g ównie od wielko ci powierzchni utwrdzonej); rozs cznie wody n lduje nturlny oieg wody w przyrodzie: wod deszczow z czsem dostje si w g gruntu. Ile kosztuje odwodnienie ogrodu? Dren : rur drenrsk z PVC, perforown, o rednicy 113 mm: 9 10 z /m; studzienk drenrsk z tworzyw sztucznego o rednicy 315 mm i wysoko ci 1 m: z ; wir: z /m 3. N czym poleg rozs cznie wód opdowych zernych przez dren? G ównym elementem systemu rozs czni wody s ziorniki (skrzynki) retencyjno- -rozs czj ce, które mgzynuj wod deszczow doprowdzon do nich rur knlizcyjn z dren u czy z odwodnieni nwierzchni. Wod t nst pnie stopniowo wsi k w grunt dzi ki licznym otworom w cinkch skrzynek. Urz dzeni do rozs czni wody mo n instlow zrówno w miejscch poro ni tych ro linno ci, jk i pod cie kmi czy podjzdmi. Odpowiednie do tego s jednk tylko grunty przepuszczlne orz s o przepuszczlne z niskim poziomem wody gruntowej. W gruntch spoistych (np. glinistych) z wysokim poziomem wód gruntowym trze zplnow odp yw wody np. do knlizcji deszczowej lu zstosow ziornik retencyjny. Skrzynki retencyjno-rozs czj ce mo n czy w zespo y o potrzenej pojemno- ci, któr olicz si stosownie do wielko ci odwdninej powierzchni i rodzju gruntu w miejscu ich u o eni. T szym, cho mniej profesjonlnym rozwi zniem jest zstosownie zmist ziornik retencyjno-rozs czj cego plstikowej eczki cz ciowo wype nionej wirem. Beczk umieszcz si w ziemi do góry dnem i doprowdz do niej rur knlizcyjn. wyko czenie nwierzchni korytko eton Ziornik retencyjno-rozs czj cy uk d si w wykopie n podsypce piskowej lu wirowej (o gruo ci min. 10 cm) i geow ókninie. Nst pnie owij si go geow óknin (co zezpiecz przed przedostwniem si do wn trz ziornik gruntu) i zsypuje piskiem lu wirem BUDUJEMY DOM 4/

5 Ogrody Mgzynownie wody deszczowej Do mgzynowni wody deszczowej odprowdznej przez dren czy system odwodnieni nwierzchni s u szczelne ezodp ywowe ziorniki zkopne w gruncie z tworzyw sztucznych (PE, PP, ywic poliestrowych) lu etonu. Ziorniki etonowe mog y w c o ci prefrykowne (do ich trnsportu i mont u potrzeny jest d wig) lu montowne n miejscu wudowni z kr gów etonowych. Wod deszczow wp yw do ziornik rur knlizcyjn przez wmontowny n wlocie filtr, który ztrzymuje wi ksze znieczyszczeni. Do poierni wody ze ziornik u yw si pompy. K dy ziornik n deszczówk powinien y wypos ony w system przelewowy, który podczs ulewnych deszczy odprowdz ndmir wody do skrzynek retencyjno-rozs czj cych lo do knlizcji deszczowej. Pojemno ziornik, podonie jk skrzynek retencyjno-rozs czj cych, olicz si stosownie do wielko ci odwdninej powierzchni. Wod deszczow odprowdzn z rynien przez rury spustowe mo n gromdzi tk e w ziorniku powierzchniowym, umieszczonym n przyk d w piwnicy (lu innym pomieszczeniu, gdzie tempertur nie spd poni ej zer), d ook rury spustowej ( two poier z niego wod przez zwór) mo e y to te ziornik przymocowywny do ciny. Ziornik powierzchniowy montowny ook rury spustowej. Ziorniki tego typu s dorze widoczne, dltego ich stylistyk jest cz sto rdzo ciekw Podziemny ziornik do mgzynowni wody z tworzyw sztucznego. Jest lekki, wi c w przeciwie stwie do ziorników etonowych do jego mont u nie jest potrzeny sprz t ci ki fot. Mrley Koszt dren u ogrodu zle y g ównie od rozmiru sieci drenrskiej i zwykle jest to 5 8% kosztów zwi znych z urz dzniem ogrodu. Dren ogrodu o powierzchni 1000 m 2 kosztuje z. Odwodnienie liniowe: korytko liniowe o d ugo ci 1 m i szeroko- ci 10 cm: z ; studzienk systemow: ok 400 z. Ziorniki: retencyjno-rozs czj cy ze skrzynek o poj. 1 m 3 : ok z ; retencyjny o poj. 1 m 3 : ok z. Prenumert e-wydni BD mo esz czyt n monitorze swego komputer w postci identycznej z wydniem ppierowym! A pondto e-wydnie m swoje ezcenne zlety: wudowne linki kliksz i jeste n odpowiedniej stronie WWW hipertekstowy spis tre ci i wyszukiwrk od rzu znjdziesz to, czego szuksz wygodne rchiwum czyli poprzednie wydni pod r k multimedi nimcje, d wi k, wideo Zmów n stronie BUDUJEMY DOM 4/2010