SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 3 W RADOMSKU NA LATA Podstawy prawne: 1. Ustawa o systemie oświaty z dn.

Transkrypt

1 SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI PUBLICZNEGO GIMNAZJUM NR 3 W RADOMSKU NA LATA Podstawy prawne: 1. Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r. 2. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej - art Konwencja o Prawach Dziecka - art. 3, Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; 5. Ustawa z dnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. 6. Ustawa z dnia 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. 7. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. (Dz. U. Nr 51 poz. 458z póź. zmianami) w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół; 8. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r. (Dz. U. Nr 10 poz. 96 z póź. zmianami) w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół; 9. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 stycznia 2001 r. w sprawie zasad udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 13, poz. 110 z póź. zmianami); 10. Rozporządzenie MENiS z dnia r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego (DU. Nr 121 z 2002 r., poz. 1037). 11. Program Ochrony Zdrowia Psychicznego. 12. Narodowy Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. 13. Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii. 14. Krajowy Program Zapobiegania Zakażeniom HIV. 1

2 Spis treści: I. Uwagi wstępne II. III. Założenia programu Wybór priorytetów IV. Cele programu V. Plan działań profilaktycznych VI. Spodziewane efekty/ewaluacja programu I. Uwagi wstępne. Profilaktyka szkolna obejmuje działania zmierzające do ochrony uczniów przed wpływem czynników destrukcyjnych, zakłócających prawidłowy rozwój oraz udzielenia wsparcia w trudnych sytuacjach życiowych. Profilaktyka szkolna prowadzi do przeciwdziałania pojawianiu się zachowań ryzykownych związanych z używaniem środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych przez uczniów i wychowanków, charakteryzujących się nieprzestrzeganiem przyjętych dla danego wieku zwyczajowych norm i wymagań, niosących ryzyko negatywnych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego ucznia lub wychowanka oraz jego otoczenia społecznego. Działalność profilaktyczna w szkole i placówce polega na realizowaniu działań z zakresu profilaktyki uniwersalnej, selektywnej i wskazującej. Pierwsza z nich ma za zadanie wspieranie wszystkich uczniów i wychowanków w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczanie zachowań ryzykownych niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków i substancji. Profilaktyka selektywna wspiera uczniów i wychowanków, którzy ze względu na swoją sytuację rodzinną, środowiskową lub uwarunkowania biologiczne są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych. Z kolei celem profilaktyki wskazującej jest wspieranie uczniów i wychowanków, u których rozpoznano wczesne objawy używania różnych środków i substancji lub występowania innych zachowań ryzykownych, które nie zostały zdiagnozowane jako zaburzenia lub choroby wymagające leczenia. II. Założenia programu Szkolny program profilaktyki dostosowany jest do potrzeb rozwojowych uczniów naszego gimnazjum oraz potrzeb środowiska wychowawczego szkoły. Jest spójny ze szkolnym Programem Wychowawczym. Adresatami działań są uczniowie, rodzice oraz nauczyciele. Polega na 2

3 dostarczaniu rzetelnych i aktualnych informacji, dostosowanych do wieku oraz możliwości psychofizycznych odbiorców, na temat zagrożeń i rozwiązywania problemów związanych z używaniem środków i substancji (środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych), skierowanych do uczniów i wychowanków oraz ich rodziców lub opiekunów, a także nauczycieli i wychowawców oraz innych pracowników szkoły lub placówki. Rada pedagogiczna: - Określa zadania w zakresie profilaktyki. - Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych. - Dokonuje analizy działalności profilaktycznej na posiedzeniach rady pedagogicznej, podsumowujących pracę w danym roku szkolnym. b) Nauczyciele: - Realizują zadania Szkolnego Programu Profilaktyki w zakresie swojego przedmiotu oraz współpracują z wychowawcami klas, pedagogiem i konsultantem ds. profilaktyki w realizacji tych zadań. - Wykonują zalecenia zawarte w opiniach wydanych przez poradnię psychologiczno - pedagogiczną i inne placówki specjalistyczne. - Współpracują z instytucjami wspierającymi wychowanie i profilaktykę, z pedagogiem szkolnym i dyrekcją szkoły. - Na bieżąco wymieniają informacje w zakresie profilaktyki i ciągle się dokształcają. - Rozwijają i wzmacniają umiejętności psychologiczne i społeczne uczniów i wychowanków. - Kształtują u uczniów i wychowanków umiejętności życiowe, w szczególności samokontrolę, radzenie sobie ze stresem, rozpoznawanie i wyrażanie własnych emocji. - Rozwijają proces krytycznego myślenia i wspomagania uczniów i wychowanków w konstruktywnym podejmowaniu decyzji w sytuacjach trudnych, zagrażających prawidłowemu rozwojowi i zdrowemu życiu. - Prowadzą doskonalenie własnych kompetencji w zakresie rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji (środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych) oraz podejmowania szkolnej interwencji profilaktycznej. 3

4 - Doskonalą kompetencje w zakresie profilaktyki używania środków i substancji (środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych), norm rozwojowych i zaburzeń zdrowia psychicznego wieku rozwojowego. - W uzgodnieniu z dyrektorem szkoły lub placówki wybierają formę, w której realizują działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i profilaktyczną wśród uczniów i wychowanków, ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii, uwzględniając wykorzystanie aktywnych metod pracy. Działalność ta powinna być realizowana z uwzględnieniem form i działań określonych w gminnym programie przeciwdziałania narkomanii oraz w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii. c) Wychowawcy klas: - Integrują zespół klasowy ze szczególnym zwróceniem uwagi na uczniów klas pierwszych. - Realizują programy profilaktyczne bądź elementy tych programów zaakceptowane przez Radę Pedagogiczną i dyrekcję szkoły. - Biorą udział w szkoleniach na temat profilaktyki ; mają możliwość samodzielnego opracowywania programów profilaktycznych. - Dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji uczniów w klasie. - Wyposażają uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach. - Realizują zadania zawarte w Szkolnym Programie Profilaktyki we współpracy z rodzicami uczniów. - Prowadzą wywiadówki w ramach pedagogizacji rodziców i indywidualne spotkania z rodzicami. - Poszerzają wiedzę rodziców lub opiekunów na temat prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji (środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych) a także suplementów diet i leków w celach innych niż medyczne oraz postępowania w tego typu przypadkach. 4

5 - W uzgodnieniu z dyrektorem szkoły lub placówki wybierają formę, w której realizują działalność wychowawczą, edukacyjną, informacyjną i profilaktyczną wśród uczniów i wychowanków, ich rodziców lub opiekunów oraz nauczycieli, wychowawców i innych pracowników szkoły w celu przeciwdziałania narkomanii, uwzględniając wykorzystanie aktywnych metod pracy. d) Dyrektor szkoły: - Monitoruje pracę wychowawców klas i pedagoga w zakresie profilaktyki. - Diagnozuje wspólnie z pedagogiem oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki. - Inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w Szkolnym Programie Profilaktyki. e) Pedagog szkolny: f) Rodzice: - Rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych. - Określa formy i sposoby udzielania uczniom pomocy psychologicznopedagogicznej. - Organizuje i prowadzi różne formy pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli. - Podejmuje działania profilaktyczno-wychowawcze wynikające ze Szkolnego Programu Profilaktyki i Wychowawczego w stosunku do uczniów, z udziałem rodziców i nauczycieli. - Wspiera działania opiekuńczo-wychowawcze, wynikające ze Szkolnego Programu Profilaktyki. - Prowadzi współpracę z instytucjami wspierającymi realizację zadań profilaktycznych. - Jest głównym koordynatorem wszystkich działań w zakresie realizacji Szkolnego Programu Profilaktyki. - Prowadzi punkt konsultacyjny dla wszystkich podmiotów realizujących Szkolny Program Profilaktyki. 5

6 - Korzystają z pomocy i wsparcia ze strony pedagoga, wychowawców, nauczycieli, dyrekcji szkoły i szkolnej służby zdrowia w zakresie profilaktyki oraz instytucji i placówek specjalistycznych. - Poprzez realizację działań profilaktycznych w szkole mają możliwość poszerzania wiedzy z zakresu promocji zdrowia i zdrowego trybu życia, jak również prawidłowości rozwoju i zaburzeń zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, rozpoznawania wczesnych objawów używania środków i substancji (środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych), a także suplementów diet i leków w celach innych niż medyczne oraz postępowania w tego typu przypadkach. - Uczestniczą w realizacji zadań profilaktyki szkolnej. - Mają możliwość korzystania z konsultacji z nauczycielami uczącymi w naszej placówce. III. Wybór priorytetów DIAGNOZA Diagnoza (opracowywana w każdym roku szkolnym) sytuacji wychowawczej w zakresie występujących w środowisku szkolnym czynników chroniących (indywidualne cechy i zachowania uczniów lub wychowanków, cechy środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, których występowanie wzmacnia ogólny potencjał zdrowotny ucznia lub wychowanka i zwiększa jego odporność na działanie czynników ryzyka) oraz czynników ryzyka (indywidualne cechy i zachowania uczniów lub wychowanków, cechy środowiska społecznego i efekty ich wzajemnego oddziaływania, które wiążą się z wysokim prawdopodobieństwem wystąpienia zachowań ryzykownych stanowiących zagrożenie dla ich prawidłowego rozwoju, zdrowia, bezpieczeństwa lub funkcjonowania społecznego) była podstawą skonstruowania Szkolnego Programu Profilaktyki. W wyniku jej przeprowadzenia otrzymano pełny, obiektywny obraz kondycji szkoły w zakresie wychowania i profilaktyki oraz występujących w tych obszarach potrzeb. Program Profilaktyki uwzględnia wnioski z ewaluacji Programu Wychowawczego i Programu Profilaktycznego. Z analizy ankiet skierowanych do rodziców, nauczycieli, uczniów, wywiadów z psychologiem, pedagogiem, pielęgniarką oraz dokumentów szkolnych wynika, że Program Profilaktyki: 1. spełnia główne założenia 2. wpływa na uświadomienie uczniom potrzeb zdrowego stylu życia 3. działania profilaktyczne podejmowane przez szkołę są oceniane dobrze i bardzo dobrze, a czasem wręcz celująco 6

7 4. praca z uczniem zdolnym i z uczniem mającym trudności w nauce przebiega na właściwym poziomie 5. metody i formy pracy zawarte w programie w pełni umożliwiają jego realizację. W Programie Profilaktyki należy położyć większy nacisk na: 1. przeciwdziałanie agresji rówieśniczej, przestępstw na tle seksualnym, cyberprzemocy, i tzw. złe towarzystwo 2. przeciwdziałanie takim zachowaniom jak: używanie wulgaryzmów, wagary i spóźnienia, agresja w stosunku do uczniów i nauczycieli oraz brak zainteresowania nauką 3. właściwe reakcje na sytuacje niepożądane przez nauczycieli, zadbać o dobrą atmosferę w klasie, a także kontrolować zachowania poprzez m.in. obserwację monitoringu szkolnego 4. tolerancję i szacunek dla odmiennych ras, kultur i poglądów 5. podtrzymywanie i umacnianie współpracy z rodzicami, w zakresie wspierania młodego człowieka w trudnościach okresu adolescencji. IV. Cele programu A. Cel główny: Absolwent naszego gimnazjum (zgodnie z celami podstawy programowej kształcenia ogólnego) jest człowiekiem sprawnie i odpowiedzialnie funkcjonującym we współczesnym świecie, świadomie kierującym własnym rozwojem psychospołecznym w zgodzie z obowiązującymi zasadami współżycia społecznego, z poszanowaniem prawa oraz zgodnie z wartościami: uczciwością, szacunkiem dla innych ludzi, kreatywnością, zdrowiem, tradycją i kulturą, gotowością do współpracy z innymi. B. Cele szczegółowe: Uczeń: - potrafi radzić sobie z własnymi emocjami, uczuciami - dba o zdrowie psychiczne, wybierając właściwe sposoby komunikacji z otoczeniem - zna zasady postępowania w sytuacjach konfliktowych 7

8 - rozumie pojęcie i stosuje zasady zdrowego stylu życia - potrafi przewidywać zagrożenia, ma ugruntowane nawyki higieniczne, potrafi planować pracę i wypoczynek oraz przeciwdziałać stresom - ma świadomość szkodliwości zażywania narkotyków, nadużywania leków, palenia papierosów, picia alkoholu - zna zasady racjonalnego żywienia - wybiera właściwe formy wypoczynku - zna zasady postępowania w sytuacjach zagrożenia, udzielania pierwszej pomocy poszkodowanym w różnego rodzaju wypadkach C. Metody pracy: - podająca: uczenie się przez słuchanie, czytanie, oglądanie, - problemowa: uczenie się przez oddziaływanie, - eksponująca: uczenie się przez przeżywanie. D. Formy pracy: - zajęcia warsztatowe z elementami dyskusji, mini wykładu, burzy mózgów, pracy w małych grupach, - dni tematyczne np. dni sportu, tydzień walki z nałogami - psychodrama, - pogadanki, - spektakle teatralne, - zabawy integracyjne, - organizacja w szkole imprez tematycznych (przedstawienia, spotkania z pracownikami różnych instytucji, organizacji pozarządowych) - wyjazdy integracyjne, wycieczki do kina, muzeum, teatru, biblioteki, lekcje otwarte, - projekcja filmów, - interaktywne wykłady, - treningi umiejętności, - projekty długofalowe, projekty krótkofalowe, - zajęcia pozalekcyjne koła zainteresowań, itp., 8

9 - działalność organizacji uczniowskich, - szkoleniowe posiedzenia rady pedagogicznej oraz szkolenia dla rodziców, - spotkania w małych grupach problemowych mediacje, negocjacje, - rozmowy i zajęcia indywidualne, - praca w zespołach zadaniowych - zajęcia o charakterze specjalistycznym (terapia pedagogiczna, spotkania terapeutyczne z psychologiem, doradztwo zawodowe), - kampanie społeczne, - happeningi, - pikniki edukacyjne, - zajęcia w oddziałach lub grupach oddziałowych, międzyoddziałowych lub międzyklasowych, z udziałem całej społeczności szkolnej lub w trakcie bieżącej pracy z uczniem - inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, - inne formy uwzględniające wykorzystanie aktywnych form pracy. E. Szkoła współpracuje z: - jednostkami samorządu terytorialnego, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, placówkami doskonalenia nauczycieli, - podmiotami realizującymi świadczenia zdrowotne z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, - wojewódzkimi i powiatowymi stacjami sanitarno- epidemiologicznymi, - Policją, - pracodawcami, - przedszkolami, w tym z oddziałami integracyjnymi, przedszkolami specjalnymi oraz inne formami wychowania przedszkolnego, 9

10 - szkołami podstawowymi, gimnazjalnymi i ponadgimnazjalnymi, - szkołami artystycznymi; - placówkami oświatowo-wychowawczymi, w tym szkolnymi schroniskami młodzieżowymi, umożliwiającymi rozwijanie zainteresowań i uzdolnień oraz korzystanie z różnych form wypoczynku i organizacji czasu wolnego; - placówkami kształcenia ustawicznego, placówkami kształcenia praktycznego oraz ośrodkami dokształcania i doskonalenia zawodowego; - placówkami artystycznymi - ogniskami artystycznymi umożliwiającymi rozwijanie zainteresowań i uzdolnień artystycznych; - młodzieżowymi ośrodkami wychowawczymi, młodzieżowymi ośrodkami socjoterapii, specjalnymi ośrodkami szkolnowychowawczymi oraz specjalnymi ośrodkami wychowawczymi dla dzieci i młodzieży, które wymagają stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, a także ośrodkami umożliwiającymi dzieciom i młodzieży z upośledzeniem umysłowym z niepełnosprawnościami sprzężonymi realizację odpowiednio obowiązku szkolnego i obowiązku nauki; - placówkami zapewniającymi opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania; - zakładami kształcenia i placówkami doskonalenia nauczycieli; - bibliotekami pedagogicznymi; V. PLAN DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH REALIZOWANYCH W PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 3 w RADOMSKU Cele operacyjne Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Budowanie pozytywnych relacji społecznych. Wzmacnianie znaczenia naturalnych sytuacji wsparcia, tj.: koleżeństwa, przyjaźni, Zajęcia integracyjne dla uczniów klas pierwszych Wychowawcy Psycholog, pedagog 10

11 zaufania, lojalności, uczciwości, współpracy w relacjach z innymi. Kreowanie zdrowego, bezpiecznego i przyjaznego środowiska szkoły Organizowanie i udzielanie pomocy psychologiczno-pedagogicznej. Rozwijanie kompetencji społecznych uczniów i wspieranie ich prawidłowego rozwoju. Promowanie wolontariatu, angażowanie uczniów w procesy podejmowanie decyzji, aktywizacja w organizowanie imprez szkolnych. Doskonalenie kompetencji nauczycieli w zakresie udzielania pomocy psychologicznopedagogicznej i komunikacji interpersonalnej. Włączanie rodziców w procesy podejmowania decyzji w szkole, rozwijanie kompetencji wychowawczych Bezpieczeństwo w życiu codziennym Obserwacje Analiza opinii z PPP. Obserwacja uczniów. Wywiady. Organizowanie imprez, wyjazdów klasowych i szkolnych. Zajęcia na gdw. Organizowanie akcji charytatywnych - wolontariat. Szkolenia Pedagogizacja rodziców. Angażowanie w życie szkoły i udzielanie wsparcia przy rozwiązywaniu problemów wychowawczych. Próbny alarm pożarowy. Organizacja egzaminu na kartę motorowerową. Spotkanie z policjantem, kuratorem sądowym. Zajęcia na godzinach wychowawczych., lekcjach techniki i edukacji dla bezpieczeństwa wychowawcy, wszyscy nauczyciele Poradnia P-P, psycholog, pedagog wychowawcy nauczyciele, szkolne koło PCK, wolontariat, dyrektor Dyrektor, instytucje wspomagające, specjaliści Wychowawcy, wszyscy nauczyciele dyrektor, psycholog, pedagog, Poradnia p-p Nauczyciele techniki, edb, wychowawcy, dyrektor pielęgniarka, Straż Pożarna 11

12 Zapoznanie i utrwalanie regulaminów i przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy poszczególnych pracowni przedmiotowych. Pogadanka, komunikaty, zarządzenia, apele, Wychowawcy, nauczycieleopiekunowie pracowni szkolnych Kontrolowanie przestrzegania regulaminów obowiązujących na terenie szkoły (w tym przypomnienie zasad obowiązujących na wycieczkach szkolnych). Utrwalanie zasad bezpiecznego wypoczynku podczas ferii szkolnych i wakacji. Pogadanka, wykład, komunikaty, zarządzenia, apele, symulacja różnych sytuacji życiowych Pogadanka, apele, symulacja różnych sytuacji życiowych Wychowawcy, nauczycieleopiekunowie pracowni szkolnych, nauczyciele-kierownicy i opiekunowie wycieczek szkolnych Wychowawcy, nauczyciele Cele operacyjne Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Opracowanie zasad i reguł Aktualizacja Regulaminu Szkoły. Wychowawcy, rada pedagogiczna zachowania w szkole oraz Upowszechnianie zasad na godz. dyrektor, psycholog, pedagog konsekwencji ich nieprzestrzegania. wych. Tworzenie kompleksowego systemu interwencji wobec sprawców przemocy. Profilaktyka agresji i przemocy, w Rozpoznawanie emocji i rozładowanie napięcie bez szkody dla siebie i innych Pogadanka, symulacja różnych sytuacji życiowych, prezentacje filmów, kampanie profilaktyczne Wychowawcy, nauczyciele, psycholog, pedagog 12

13 tym cyberprzemocy Kultywowanie tradycji szkoły, propagowanie wartości i norm społecznych. Wdrażanie programów profilaktycznych dotyczących rozwiązywania konfliktów Edukacja prawna z zakresu odpowiedzialności za stosowanie przemocy. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania konfliktów drogą mediacji i wskazywanie sposobów polubownego załatwiania spraw (bez przemocy). Pogadanki na godz. wych. Udział w uroczystościach szkolnych. Zajęcia na godz. wych. Przedstawienia profilaktyczne. Spotkania z przedstawicielami policji i sądu. Pogadanki na godz. wych. Pogadanka, symulacja różnych sytuacji życiowych, prezentacje filmów, kampanie profilaktyczne, terapia specjalistyczna Wychowawcy, nauczyciele, psycholog, pedagog Wychowawcy, dyrektor, pedagog psycholog Wychowawcy, policja, dyrektor, pedagog Wychowawcy, nauczyciele, psycholog, pedagog Doskonalenie nauczycieli z zakresu przeciwdziałania agresji i przemocy oraz pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Opracowanie procedur postępowania w sytuacjach kryzysowych w szkole. Modelowanie zachowań nakierowanych na empatię i konfrontowanie się bez agresji. Szkolenia nauczycieli Pogadanka, symulacja różnych sytuacji życiowych, prezentacje filmów, kampanie profilaktyczne, spotkania z przedstawicielami Policji, Sądu, organizacji pozarządowych nauczyciele, psycholog, pedagog dyrektor, Wychowawcy, nauczyciele, psycholog, pedagog, Policja, Sąd, NGO s Doskonalenie umiejętności interpersonalnych w kontakcie z uczniem Pogadanka, symulacja różnych sytuacji życiowych, prezentacje filmów, kampanie profilaktyczne, Wychowawcy, nauczyciele, psycholog, pedagog, 13

14 Pedagogizacja rodziców z zakresu edukacji prawnej dotyczącej przemocy. Wykłady, warsztaty dla rodziców wychowawcy, psycholog, dyrektor Poradnia P-P, Policja Cele operacyjne Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Upowszechnianie wśród uczniów Zajęcia na godzinach Wychowawcy, pedagog, psycholog materiałów edukacyjnych wychowawczych przy pomocy np. dotyczących odpowiedzialnego i prezentacji multimedialnych bezpiecznego korzystania z Internetu i tzw. nowych mediów. Prawidłowe funkcjonowanie w środowisku cyfrowym Wdrażanie programów edukacyjnych dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu. Kształtowanie umiejętności reagowania w sytuacjach zagrożenia. Upowszechnianie informacji o punktach konsultacyjnych i linkach pomocowych dla uczniów, w których można zgłaszać przypadki niebezpiecznych zdarzeń w Internecie. Opracowanie, upowszechnianie materiałów informacyjnych dla rodziców dotyczących bezpiecznego korzystania z nowych mediów Projekt DBI (Dzień Bezpiecznego Internetu) Informator dla uczniów na lekcjach godziny wychowawczej Pedagogizacja rodziców. Informatory, materiały dla rodziców Wychowawcy, nauczyciele informatyki Wychowawcy, pedagog, psycholog Wychowawcy, pedagog, psycholog Cele operacyjne Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Monitorowanie rozpowszechniania i używania substancji psychoaktywnych przez uczniów, w Lekcje wychowawcze, ankiety, sondaże, obserwacje uczniów wychowawcy, pedagog dyrektor, pielęgniarka 14

15 Przeciwdziałanie używaniu substancji psychoaktywnych, używaniu substancji i środków (środków odurzających, substancji psychotropowych, środków zastępczych, nowych substancji psychoaktywnych) tym środków zastępczych i leków wydawanych bez wskazań lekarza używanych w celach pozamedycznych. Przygotowanie przez szkołę procedury postępowania w sytuacjach szczególnych zagrożeń związanych ze środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi. Zapoznanie uczniów ze szkodami doznawanymi w skutek odurzania się, palenia papierosów, picia alkoholu i lekomanii. Propagowanie idei trzeźwości. Realizacja edukacji zdrowotnej w zakresie przeciwdziałania uzależnieniom Działania zgodne z procedurami, postępowanie wobec uczniów eksperymentujących z używkami i środkami psychoaktywnymi Udzielanie pomocy psychologiczno pedagogicznej w zakresie profilaktyki uzależnień, w szczególności uczniów zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży, ze szczególnym zwróceniem uwagi na rozwijanie ich pasji i zainteresowań w ramach zajęć pozalekcyjnych. Zaspakajanie potrzeby sukcesu i przynależności Pogadanka, symulacja różnych sytuacji życiowych, prezentacje filmów, kampanie profilaktyczne, terapia specjalistyczna Lekcje wychowawcze, spektakle profilaktyczne Pogadanki, zapoznanie z aktami prawnymi szkoły Spotkania indywidualne, zajęcia grupowe. Włączanie, w razie potrzeby, w indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny działań z zakresu przeciwdziałania używaniu środków i substancji. Prowadzenie zajęć pozalekcyjnych dostosowanych do potrzeb uczniów, tworzenie tematycznych kół zainteresowań Wychowawcy, pedagog szkolny, psycholog, pielęgniarka szkolna, Policja Wychowawcy, pedagog, pozostali nauczyciele, dyrektor Wychowawcy, pedagog, pozostali nauczyciele, dyrektor psycholog, pedagog dyrektor Nauczyciele, dyrektor, wicedyrektor 15

16 będących alternatywą dla zachowań ryzykownych. Podnoszenie kompetencji nauczycieli i wychowawców w zakresie profilaktyki uzależnień Upowszechnienie programów rozwijających kompetencje wychowawcze i profilaktyczne rodziców w zakresie przeciwdziałania narkomanii oraz opracowanie i upowszechnienie publikacji i materiałów kierowanych do rodziców na temat ryzyka używania narkotyków Przeprowadzenie tematycznej Rady Pedagogicznej. Szkolenia i kursy w zakresie realizacji szkolnej interwencji profilaktycznej w przypadku podejmowania przez uczniów i wychowanków zachowań ryzykownych Pedagogizacja rodziców, spotkania, przygotowanie folderów informacyjnych Dyrektor, wicedyrektor, specjaliści z zewnątrz Psycholog, pedagog, dyrektor, instytucje współpracujące Cele operacyjne Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Działania profilaktyczne eliminujące przyczyny uczniowskich wagarów Realizacja zajęć tematycznych poświęconych problematyce przyczyn, konsekwencji opuszczania lekcji. Prowadzenie zajęć w sposób atrakcyjny i inspirujący dla uczniów, celem profilaktyki wagarów Wychowawcy, pedagog, wszyscy nauczyciele 16

17 Wspieranie uczniów w rozwiązywaniu problemów życiowych i rozwojowych Rozpowszechnianie wiedzy o procesach dojrzewania biologicznego, psychicznego i społecznego Uświadamianie o skutkach zbyt wczesnej inicjacji seksualnej. Rola odpowiedzialnego rodzicielstwa. Upowszechnianie wiedzy na temat tego gdzie można zwrócić się o pomoc w sytuacji problemowej. Prezentacje filmów, kampanie profilaktyczne, spotkania ze specjalistami Prezentacje filmów, kampanie profilaktyczne, spotkania ze specjalistami. Zajęcia (m.in. lekcje WDŻ) z zakresu wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji. Kampanie profilaktyczne, spotkania ze specjalistami Wychowawcy, nauczyciel WDŻ, pedagog, psycholog, pielęgniarka szkolna Wychowawcy, nauczyciel WDŻ, pedagog, psycholog, pielęgniarka szkolna Wychowawcy, pedagog, psycholog, Uświadamianie zagrożeniem HIV/AIDS oraz innymi chorobami zakaźnymi jakie mogą być związane z decyzją o przedwczesnym rozpoczęciu współżycia płciowego. Przeciwdziałanie przemocy seksualnej i przemocy w rodzinie. Monitorowanie sytuacji uczniów, których rodzice wyjechali do pracy za granicę i udzielanie im wsparcia w zakresie rozwoju emocjonalnego, Prezentacje filmów, wystawy tematyczne, kampanie profilaktyczne, Happeningi, spotkania ze specjalistami, Dzień Walki z AIDS Pogadanki w klasach na godzinach wychowawczych, Niebieska Linia, prezentacje, warsztaty, spektakle profilaktyczne Ankiety, rozmowy z uczniami, wywiady środowiskowe Wychowawcy, nauczyciel WDŻ Wychowawcy klas, pedagog, psycholog, Poradnia P-P, Policja Wychowawcy klas, pedagog, psycholog, MOPS 17

18 poznawczego i społecznego Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie i stosowanie procedury Niebieskiej Karty. Udostępnianie rodzicom materiałów informacyjnych i edukacyjnych na tematy związane z problemami rozwojowymi i życiowymi dzieci i młodzieży. Szkolenia prowadzone przez przedstawicieli Policji i PCPR Pedagogizacja rodziców. Dyrektor, Policja, PCPR Pedagog, psycholog, wychowawcy klas, Poradnia P-P Cele operacyjne Zadania Sposoby realizacji Odpowiedzialni Przygotowanie do samodzielnego Włączanie treści profilaktycznych do dokonywania wyborów zachowań zajęć przedmiotowych, właściwych dla zdrowia własnego i wychowawczych, pozalekcyjnych, innych ludzi - kształtowanie świetlicowych. odpowiedzialności za nie. Rozwijanie zainteresowań i uzdolnień, jako alternatywnej pozytywnej formy działalności zaspakajającej ważne potrzeby, w szczególności potrzebę podniesienia samooceny, sukcesu, przynależności i satysfakcji życiowej. Kształtowanie prawidłowych nawyków dbania o zdrowie własne i innych osób Wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi, pedagog i psycholog szkolny Kształtowanie u uczniów sposobów zachowania, umacniania i poprawy zdrowia. Przekazywanie zasad zdrowego stylu życia. Kampanie społeczne, warsztaty tematyczne, happeningi, zawody sportowe Wychowawcy, nauczyciele wychowania fizycznego, pielęgniarka szkolna 18

19 Rozwijanie zdolności do samodzielności, samoobserwacji i samopielęgnacji zdrowia oraz do wspierania innych ludzi w ich zachowaniach. Kształtowanie umiejętności rozwiązywania problemów własnych i innych. Promowanie każdej działalności prozdrowotnej i prospołecznej. Pomoc uczniom w radzeniu sobie ze stresem szkolnym poprzez aktywne spędzanie czasu wolnego. Zdefiniowanie roli turystyki w utrzymywaniu sprawności fizycznej. Kształtowanie nawyków higienicznych. Definiowanie roli właściwego odżywiania się i chorób wynikających z błędów żywieniowych Kampanie społeczne, programy profilaktyczne, spotkania ze specjalistami, zawody sportowe Kampanie społeczne, programy profilaktyczne, spotkania ze specjalistami, zajęcia sportowe. Programy profilaktyczne i promocji zdrowia psychicznego dostosowane do potrzeb indywidualnych i grupowych oraz realizowanych celów profilaktycznych, rekomendowanych w ramach systemu rekomendacji, o którym mowa w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii. Kampanie społeczne, programy profilaktyczne, spotkania ze specjalistami Wychowawcy, nauczyciele wychowania fizycznego, pielęgniarka szkolna Wychowawcy, nauczyciele wychowania fizycznego, Wychowawcy, nauczyciele przedmiotowi, pedagog i psycholog szkolny, specjaliści 19

20 VI. Spodziewane efekty/ewaluacja programu. Spodziewane efekty: - Społeczność szkolna promuje zdrowy styl życia. - Uczniowie utrzymują poprawne kontakty z koleżankami i kolegami z klasy. - Uczniowie znają i stosują zasady dobrej komunikacji interpersonalnej. - Mniejsza liczba uczniów wagaruje. - Uczniowie nie przejawiają postaw i zachowań agresywnych. - Uczniowie nie używają środków odurzających i znają konsekwencje ich używania. - Uczniowie znają rodzaje zagrożeń wynikających z korzystania z Internetu. Ewaluacja programu: Ewaluacja zakłada sprawdzenie stopnia osiągnięcia spodziewanych efektów przy pomocy: - obserwacji zachowań uczniów w różnych sytuacjach; - rozmów i wywiadów z uczniami, rodzicami i nauczycielami; - badania ankietowe przeprowadzone wśród uczniów, rodziców i nauczycieli. Metody i formy ewaluacji: - ankiety ewaluacyjne; 20

21 - wyniki klasyfikacji i frekwencji w poszczególnych klasach; - monitorowanie efektów pracy profilaktycznej; - dyskusje i refleksje, wymiana informacji, spostrzeżeń i propozycji zmian; - kontrola wewnętrzna realizacji zadań ocena realizacji zadań z harmonogramu do Programu Profilaktyki każdego roku; - ocena okresowa i samoocena zachowania uczniów, - ankiety, wywiady, kwestionariusze. Program został pozytywnie zaopiniowany przez Radę Rodziców w dniu r. Zatwierdzony uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia r. Opracowanie programu: Beata Wójcik Katarzyna Kowalczyk Anna Biniek Iwona Traczyk Radosław Bartnik Tomasz Mazur 21