UCHWAŁA NR XXVII/558/2011 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 17 listopada 2011r. w sprawie Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata

Transkrypt

1 UCHWAŁA NR XXVII/558/2011 RADY MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY z dnia 17 listopada 2011r. w sprawie Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata Na podstawie art. 10 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2005 r. Nr 179, poz z późn. zm. 1) ) i art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz. U. Nr 41, poz. 361, z późn. zm. 2) ) uchwala się, co następuje: Ustala się Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata , zwany dalej Programem, stanowiący załącznik nr 1 do uchwały, w tym określa się zadania i kompetencje dzielnic m.st. Warszawy związane z realizacją Programu. 2. Szczegółowe zadania, realizatorów, wskaźniki oraz odbiorców Programu określa załącznik nr 2 do uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Prezydentowi m.st. Warszawy. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2012 r. Przewodnicząca Rady m.st. Warszawy ( - ) Ewa Malinowska-Grupińska 1 ) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2006 r. Nr 66, poz. 469 i Nr 120, poz. 826, z 2007 r. Nr 7, poz. 48 i Nr 82, poz. 558, z 2009 r. Nr 18, poz. 97, Nr 63, poz. 520, Nr 92, poz. 753 i Nr 98, poz. 817, z 2010 r. Nr 28, poz. 146, Nr 143, poz. 962, Nr 213, poz i Nr 228, poz oraz z 2011 r. Nr 63, poz. 322 i Nr 105, poz ) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2002 r. Nr 127, poz. 1087, z 2006 r. Nr 249, poz i 1828, z 2009 r. Nr 95, poz. 787 oraz z 2011 r. Nr 21, poz. 113.

2 Załącznik nr 1 do uchwały nr XXVII/558/2011 Rady m.st. Warszawy z dnia 17 listopada 2011 r. PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA LATA I. Wprowadzenie: Problem używania nielegalnych substancji psychoaktywnych i konsekwencji z tym faktem związanych dotyczy większości społeczeństw współczesnego świata. Problem uzależnienia od narkotyków jest w naszym kraju dostrzegalnym zjawiskiem. Jest on znaczący zarówno w skali ogólnokrajowej, jak i lokalnej. Najskuteczniej problemy społeczne są rozwiązywane na szczeblu lokalnym, gdzie działające instytucje czy organizacje pozarządowe są w stanie trafnie określić charakter problemu, jego skalę oraz podjąć adekwatne środki zaradcze. Narkomania nie jest zjawiskiem jednowymiarowym. Jest problemem zdrowotnym, bowiem niesie za sobą poważne ryzyko dla zdrowia publicznego, szczególnie w kontekście chorób infekcyjnych (HIV, żółtaczka, choroby weneryczne). Stanowi też problem prawny czy kulturowy. Ale narkomania to także, i chyba przede wszystkim kwestia społeczna. Przyjmowanie substancji psychoaktywnych może prowadzić do uzależnienia, które powoduje wykluczenie społeczne, jest ściśle związane z wieloma innymi problemami społecznymi, jak przestępczość, bezrobocie, bezdomność czy prostytucja. Narkomania jest chorobą dotyczącą wszystkich grup społecznych, niezależnie od wieku, wykształcenia i statusu materialnego. Zjawisko używania narkotyków ma z reguły także określone negatywne konsekwencje dla najbliższego otoczenia oraz zakłóca prawidłowe funkcjonowanie całego społeczeństwa, rodząc szereg szkód i kosztów. Dlatego też używanie narkotyków nie może być kwestią społecznie obojętną. Liczba osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych w Warszawie jest trudna do dokładnego określenia. Liczbę okazjonalnych użytkowników narkotyków w Warszawie szacuje się na około 110 tys. osób, w tym 70 tys. (63%) w wieku lata. Liczba problemowych użytkowników narkotyków wg różnych szacunków kształtuje się na poziomie osób. Z danych zawartych w raporcie pt.: Oszacowanie występowania chorób zakaźnych (wirusowe zapalenie wątroby typu C i B, HIV wśród narkomanów przyjmujących środki odurzające w iniekcjach w miastach o różnym stopniu realizacji programów redukcji szkód (M. Rosińska Państwowy Zakład Higieny 2004 r.) wynika, że w Warszawie w grupie osób, które choć raz przyjęły narkotyk dożylnie 16% to osoby zakażone HIV, a 60% jest zakażonych wirusowym zapaleniem wątroby typu C. Wzrost spożycia substancji psychoaktywnych dotyczy głównie osób młodszych, które nie są jeszcze uzależnione, ale narażają się na ryzyko związane z problemowym przyjmowaniem substancji droga dożylną. Z danych Centrum Informacji o Narkotykach i Narkomanii (CINN) Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii wynika, że bardziej popularne od haszyszu czy marihuany są leki uspokajające i nasenne dostępne na receptę. Są to najczęściej stosowane substancje psychoaktywne. Jest to zmiana w odniesieniu do danych z roku 2008, gdyż wtedy bardziej powszechne było używanie dopalaczy, ale już w 2010 roku o ponad połowę spadł odsetek używających dopalaczy (z 5% do 2%). Dopalacze pojawiły się na polskiej scenie narkotykowej w 2008 r., a już w 2009 roku była to najpopularniejsza substancja psychoaktywna - była stosunkowo tania, łatwo dostępna i nie nielegalna. Z inicjatywy Biura Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy w roku 2010 została przeprowadzona kampania społeczna Dopalacze ryją banię, skierowana do osób w wieku lat. Akcja skierowana była głównie do internautów (po zamknięciu sklepów z dopalaczami zjawisko sprzedaży dopalaczy przeniosło się do Internetu). W kampanii - 2-

3 wykorzystane zostały popularne portale społecznościowe i komunikatory. Dodatkowo Biuro włączyło się w ogólnopolską akcję informacyjno-edukacyjną Dopalacze mogą Cię wypalić - poznaj fakty zainicjowaną przez Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Wyniki ogólnopolskiego badania realizowanego metodologią (ESPAD) wskazują na stabilizację a nawet spadek problemu używania narkotyków wśród młodzieży szkolnej. W roku % badanej młodzieży (15-16 lat) deklarowało chociaż jednorazowy kontakt z marihuaną i haszyszem, a w przypadku amfetaminy 4%. Następny pomiar przeprowadzony w 2011 r. pokaże, czy odnotowano chwilowe załamanie trendu wzrostowego, czy trend spadkowy jest kontynuowany. Z badania pt.: Warszawskie style życia młodzieży. Narkotyki w kulturze młodzieży miejskiej przeprowadzonego na zlecenie Biura Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy w 2008 r. m.in. wynika, że uczniowie jako najważniejsze problemy młodzieży najczęściej wymienili narkotyki i alkohol, zaś na 6. miejscu problemy z paleniem papierosów. Ważne jest więc, aby szczególnie tę grupę objąć oddziaływaniami profilaktycznymi, na tyle atrakcyjnymi, aby stanowiły alternatywę dla eksperymentowania z substancjami psychoaktywnymi. Należy jednak pamiętać, że ważne jest zróżnicowanie działań profilaktycznych, form leczenia abstynencyjnego, ale również realizacja programów redukcji szkód, np.: takich jak wymiana igieł i strzykawek dla osób, które przyjmowały lub nadal przyjmują narkotyki z grupy opiatów, programy substytucyjne czy kontrowersyjne pomieszczenia do konsumpcji narkotyków. Istotną sprawą są wytyczne Unii Europejskiej dotyczące zapobiegania narkomanii i redukcji szkód z nią związanych opierające się na założeniu, że jednym z podstawowych praw obywatela jest dostęp do opieki specjalistycznej na najwyższym poziomie. W przypadku osoby uzależnionej od narkotyków czy innych środków psychoaktywnych, jego prawem jest dostęp do odpowiedniej dla niego formy terapii uzależnień. Dlatego właśnie od kilku lat Miasto stołeczne Warszawa stara się zapewniać zróżnicowaną ofertę w wymienionych obszarach dla osób uzależnionych i współuzależnionych oraz eksperymentujących. Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata zakłada kontynuację działań podejmowanych od 2007 roku, które są zgodne zarówno z kierunkami zawartymi w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii, rozporządzeniu w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata oraz z polityką m.st. Warszawy. W roku 2006 na terenie stolicy funkcjonowały trzy programy substytucyjne: w Instytucie Psychiatrii i Neurologii, przy Wojewódzkim Zespole Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej i Wojewódzkim Szpitalu Zakaźnym; programami było w sumie objętych 289 pacjentów. Od roku 2007 m.st. Warszawa współfinansuje działania związane z leczeniem substytucyjnym, w tym dodatkowe godziny terapii indywidualnej, grupowej, rodzinnej. Obecnie na terenie m.st. Warszawy działa pięć programów leczenia substytucyjnego metadonem. Miasto podjęło współpracę z placówkami realizującymi programy leczenia substytucyjnego metadonem finansując cztery z pięciu funkcjonujących w Warszawie programów: - przy Wojewódzkim Zespole Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej, - przy Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Stowarzyszenia Eleuteria, - przy K.D.K Lendzion sp. jawna Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Mały Rycerz, - przy Młodzieżowym Ośrodku Rehabilitacyjnym Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności w Kazuniu Bielany (od 2011 r.). - 3-

4 KWOTY PRZEZNACZONE PRZEZ M.ST. WARSZAWA NA DZIAŁANIA TERAPEUTYCZNE W RAMACH DZIAŁAJĄCYCH PROGRAMÓW SUBSTYTUCYJNYCH Lp. LATA KWOTA ,00 zł ,00 zł ,00 zł ,00 zł Aktualnie w trzech programach finansowanych przez Miasto pozostaje ponad 400 pacjentów. W dwóch pozostałych placówkach łączna liczba pacjentów to ok. 208 osób (dane z 2010 r.). Łączna liczba pacjentów objętych substytucją to 681 osób. Według danych Narodowego Funduszu Zdrowia obecnie w Warszawie leczy się 52% wszystkich polskich pacjentów programów metadonowych. W roku 2009 Biuro Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy wprowadziło system kodowania pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków m.st. Warszawy. Dane uzyskane z analizy wskazują, że w roku 2010 spadła ogólna liczba pacjentów przyjętych do leczenia z powodu uzależnienia od narkotyków lub eksperymentowania z narkotykami, wzrosła liczba młodzieży do 21 roku życia. W grupie osób leczących się przeważa populacja mężczyzn. Liczba Przedziały wiekowe Płeć pacjentów młodzież do 21 dorośli ogółem roku życia kobiety mężczyźni II. Cele Programu 1. Strategicznym celem Programu jest ograniczenie używania narkotyków i innych środków psychoaktywnych oraz związanych z tym problemów społecznych i zdrowotnych w m.st. Warszawie. Cel strategiczny Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata realizowany będzie w trzech następujących obszarach: 1) profilaktyka, 2) leczenie, rehabilitacja i ograniczanie szkód zdrowotnych, 3) postrehabilitacja i pomoc socjalna. 2. Celami operacyjnymi Programu są: 1) zwiększenie efektywności działań profilaktycznych prowadzonych w szkołach i placówkach systemu oświaty oraz placówkach opiekuńczo-wychowawczych, 2) ograniczenie ryzykownych zachowań dzieci i młodzieży związanych z używaniem narkotyków i innych środków psychoaktywnych, 3) podnoszenie poziomu wiedzy mieszkańców m.st. Warszawy na temat problemów związanych z używaniem środków psychoaktywnych oraz przeciwdziałaniem narkomanii, modyfikacja postaw społecznych poprzez prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej, 4) zwiększenie dostępu do informacji i poradnictwa z zakresu przeciwdziałania narkomanii, 5) zapewnienie pomocy terapeutycznej, rehabilitacyjnej i postrehabilitacyjnej dla - 4-

5 osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych i członków ich rodzin, 6) ograniczanie szkód zdrowotnych spowodowanych używaniem środków psychoaktywnych, 7) zapewnienie ciągłości terapii w programach postrehabilitacji i reintegracji społecznej, 8) zapewnienie kompleksowej oferty pomocowej poprzez wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i fundacji oraz osób fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych i członków ich rodzin, 9) poszerzanie wiedzy pracowników oświaty, pomocy społecznej, administracji samorządowej m.st. Warszawy, służby zdrowia, policji, straży miejskiej, wymiaru sprawiedliwości, organizacji pozarządowych, członków Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Dzielnicowych Zespołów oraz liderów grup samopomocowych i środowisk lokalnych w zakresie oddziaływań profilaktycznych, znajomości przepisów prawa, podejmowania interwencji w sytuacjach problemowych oraz umiejętności psychospołecznych. III. Podmioty realizujące program W realizacji programu mogą uczestniczyć organizacje pozarządowe i inne podmioty, których działalność statutowa obejmuje zadania należące do sfery zadań publicznych w zakresie ochrony i promocji zdrowia, pomocy społecznej, działalności charytatywnej, nauki, edukacji, oświaty i wychowania, kultury fizycznej, porządku i bezpieczeństwa publicznego lub przeciwdziałania patologiom społecznym, promocji i organizacji wolontariatu, a także samorządy zawodów medycznych, rodziny osób uzależnionych, oraz grupy samopomocy osób uzależnionych i ich rodzin. W celu jak najlepszej realizacji działań z obszaru przeciwdziałania narkomanii miasto stołeczne Warszawa zleca realizację zadań publicznych organizacjom pozarządowym; organizacje realizują zadania z obszaru profilaktyki skierowanej do różnych grup społecznych, leczenia, rehabilitacjii ograniczania szkód oraz postrehabilitacji i pomocy socjalnej. Miasto stołeczne Warszawa współpracuje również z podmiotami leczniczymi. Ważnym partnerem merytorycznym jest Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii. Ponadto w realizacji Programu mogą uczestniczyć inne biura Urzędu m. st. Warszawy, wydziały dla dzielnic m.st. Warszawy, oraz partnerzy zewnętrzni zapraszani do współpracy przez realizatorów, w zależności od celu i rodzaju zadania (osoby fizyczne, instytucje i podmioty publiczne i niepubliczne, kościoły i związki wyznaniowe). Na poziomie m.st. Warszawy realizatorem jest Prezydent m.st. Warszawy za pośrednictwem Biura Polityki Społecznej Urzędu m. st. Warszawy. Na poziomie dzielnic m.st. Warszawy realizatorem jest zarząd dzielnicy za pośrednictwem wydziału spraw społecznych i zdrowia w urzędzie dzielnicy m.st. Warszawy. Do zadań Biura Polityki Społecznej Urzędu m.st. Warszawy należy: - diagnoza problemów i zasobów, - monitorowanie i ewaluacja realizacji Programu, - analizowanie wyników realizacji Programu, programów lokalnych i rocznych harmonogramów realizacji działań lokalnych, - analiza wyników przeprowadzanych badań, - współpraca z partnerami przy realizacji Programu. Do zadań wydziału spraw społecznych i zdrowia w urzędzie dzielnicy m.st. Warszawy należy realizacja działań określonych w złączniku nr 2 do uchwały. IV. Finansowanie Programu - 5-

6 Środki na realizację Programu pochodzą z budżetu m. st. Warszawy. Zadania realizowane w ramach Programu mogą być finansowane również z dotacji celowych Wojewody Mazowieckiego, a także z darowizn, zapisów i innych wpływów od osób prawnych i fizycznych oraz funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Zadania w ramach Programu będą realizowane w latach Finansowanie Programu w latach : Wykonanie wydatków w zakresie zwalczania narkomanii w latach rok ,68 zł 2009 rok ,99 zł 2010 rok ,76 zł V. Podstawy prawne: 1) ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, 2) rozporządzenie z dnia 22 marca 2011 r. Rady Ministrów w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata (Dz. U. Nr 78, poz. 428). - 6-