PROJEKT ROBÓT GEOLOGICZNYCH

Transkrypt

1 BIURO STUDIÓW I PROJEKTÓW H Y D R O - E K O - G E O Białystok, ul. Chętnika 61, tel/fax , Inwestor: Związek Komunalny PAPROTNIA ul. Jana Pawła II 20, Paprotnia PROJEKT ROBÓT GEOLOGICZNYCH w zakresie wykonania otworu rozpoznawczego studziennego nr 4 na potrzeby wodociągu gminnego w PAPROTNI - działka nr ewid. 239/2 gm. Paprotnia pow. siedlecki woj. mazowieckie Autor: Projekt przedstawia do zatwierdzenia: mgr inż. Cezary Madejski biegły z listy Ministra OŚZNiL i Wojewody Podlaskiego w zakresie ocen oddziaływania na środowisko nr 1408 i nr 005 w zakresie postępowania wodnoprawnego nr 699 i nr 004 uprawnienia geologiczne Białystok, luty 2014 r. Egz. nr

2 - 1 - I. SPIS TREŚCI 1. Dane ogólne Wstęp Opis istniejącego ujęcia wody Opis terenu badań Szczegółowa lokalizacja projektowanego otworu studziennego Położenie, morfologia i hydrografia Budowa geologiczna Warunki hydrogeologiczne Obszary chronione Obliczenia hydrogeologiczne Uwagi dotyczące strefy ochronnej ujęcia wody Projekt geologiczno-techniczny otworu rozpoznawczego Warunki techniczne prowadzenia robót Konstrukcja techniczna otworu Izolowanie horyzontów wodonośnych Pobieranie próbek gruntu i wody Pomiary i badania hydrogeologiczne Pomiary geodezyjne Uwagi końcowe Harmonogram prac i terminy realizacji Podsumowanie i wnioski II. SPIS ZAŁĄCZNIKÓW 1. Mapa przeglądowa, skala 1: Mapa dokumentacyjna z elementami hydrogeologicznymi, skala 1: Mapa zasadnicza z lokalizacją ujęcia wody i projektowanego otworu studziennego nr 4, skala 1: Projekt geologiczno-techniczny otworu rozpoznawczego studziennego nr 4 5. Wycinek Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1: (MhP) Arkusz: Siedlce Północ (529) 6. Przekrój hydrogeologiczny III-III z MhP fragment 7. Wycinek Mapy geośrodowiskowej Polski w skali 1: (MhP) Arkusz: Siedlce Północ (529) - Plansza A (zaktualizowana mapa geologiczno-gospodarcza) 8. Graficzne zestawienie profilów geologicznych wierceń studziennych ujęcia komunalnego w Paprotni 9. Zestawienie materiałów archiwalnych: 9.1. Zbiorcze wyników wiercenia studnia nr 1 (po rekonstrukcji) 9.2. Zbiorcze wyników wiercenia studnia nr 2 (po rekonstrukcji) 9.3. Zbiorcze wyników wiercenia studnia nr Zawiadomienie o zmianie właściciela działki nr ewid. 239/2 - kserokopia.

3 DANE OGÓLNE 1.1. Zleceniodawca: Związek Komunalny PAPROTNIA ul. Jana Pawła II 20, Paprotnia 1.2. Użytkownik: Związek Komunalny PAPROTNIA ul. Jana Pawła II 20, Paprotnia - wodociąg gminny w Paprotni 1.3. Lokalizacja: grunty wsi Paprotnia działka nr ewid. 239/2 gm. Paprotnia, pow. siedlecki, woj. mazowieckie 1.4. Współrzędne topograficzne wiercenia [PUWG ]: x = ,5 m y = ,0 m 1.5. Współrzędne geograficzne wiercenia: λ = 22 o 27 20,8 E ϕ = 52 o 18 08,7 N 1.6. Rzędna wiercenia: z 174 m n.p.m Arkusz mapy topograficznej: 1: ark. N B Siedlce Północ (układ PUWG-92) 1: ark. N B-b-2 Paprotnia (układ PUWG-92) Arkusz mapy geologicznej: 1: ark. N B Siedlce Północ Arkusz mapy hydrogeologicznej: 1: ark. N B Siedlce Północ Projektowany otwór będzie czwartym otworem użytkownika. Będzie eksploatowany pojedynczo oraz zespołowo z jedną lub dwoma istniejącymi studniami ujęcia 1.9. Przeznaczenie wody: zaopatrzenie w wodę wodociągu gminnego Zapotrzebowanie na wodę z ujęcia (wg informacji Inwestora i posiadanego pozwolenia wodnoprawnego): Q hmax m 3 /h, Q dmax 4481 m 3 /d Zapotrzebowanie na wodę z projektowanego otworu studziennego maksymalne do uzyskania Wymogi, co do jakości wody - jak dla wody do spożycia - zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U ) z późniejszymi zmianami (Dz.U ). 1 Państwowy układ współrzędnych geodezyjnych 1992 w systemie GRS 80 jest aktualnie obowiązującym układem współrzędnych dla map topograficznych o skali 1: i mniejszych dla całej RP. Jest on utworzony na podstawie matematycznie jednoznacznego przyporządkowania punktów powierzchni Ziemi odpowiednim punktom na płaszczyźnie według teorii odwzorowania kartograficznego Gaussa-Krügera.

4 WSTĘP Niniejszy projekt robót geologicznych opracowano na zlecenie Związku Komunalnego PAPROTNIA, z siedzibą: ul. Jana Pawła II 20, Paprotnia, zajmującego się zaopatrzeniem w wodę gmin: Paprotnia i Przesmyki w powiecie siedleckim oraz gminy Repki w powiecie sokołowskim. Badania hydrogeologiczne objęte projektem dotyczą wykonania jednego otworu rozpoznawczoeksploatacyjnego - studni wierconej nr 4, mającej zaopatrywać w wodę wodociąg gminny Paprotnia. Studnia nr 4, w zależności od rozbioru wody będzie eksploatowana pojedynczo lub zespołowo z jedną ewentualnie dwoma istniejącymi studniami ujęcia komunalnego w Paprotni. Wykonanie studni nr 4 usprawni eksploatację ujęcia i pozwoli na przeprowadzenie rekonstrukcji studni nr 3, której wydajność z uwagi na długi okres eksploatacji uległa obniżeniu. Ponadto ujęcie będzie posiadało studnię awaryjną na czas maksymalnych rozbiorów wody z ujęcia. Zgodnie z informacjami Inwestora zapotrzebowanie na wodę z całego ujęcia wynosi Q hmax m 3 /h, zaś z projektowanego otworu studziennego oczekuje się wydajności maksymalnej do uzyskania w stwierdzonych warunkach hydrogeologicznych. Zapotrzebowanie godzinowe wodociągu jest znacznie wyższe i zgodnie z aktualnym operatem wodnoprawnym wynosi Q hmax = 405 m 3 /h (Q dmax = 4481 m 3 /d). Jest ono pokrywane z wykorzystaniem rezerwy wody gromadzonej w zbiornikach wyrównawczych. Przy sporządzaniu projektu wykorzystano: Dokumentację hydrogeologiczną ustalającą zasoby eksploatacyjne ujęcia wody podziemnej wodociąg grupowy w Paprotni, sporządzoną w 1985 r. przez WODROL Pruszków, udostępnioną przez inwestora, Sprawozdanie z rekonstrukcji studni nr 2 na terenie ujęcia wody podziemnej wodociągu grupowego w Paprotni, (Hydro-Eko-Geo Białystok, 2002 r.) udostępnione przez inwestora, Sprawozdanie z rekonstrukcji studni nr 1 na terenie ujęcia wody podziemnej wodociągu grupowego w Paprotni, (Hydro-Eko-Geo Białystok, 2004 r.) udostępnione przez inwestora, Operat wodnoprawny na pobór wód podziemnych z trzech studni głębinowych dla potrzeb wodociągu grupowego w Paprotni, opracowany w październiku 2010 r., udostępniony przez inwestora, ogólnodostępne publikacje geologiczne (podręczniki i poradniki), m. in. Poradnik hydrogeologa, WG 1971, publikację Metodyka określania zasobów eksploatacyjnych ujęć zwykłych wód podziemnych, Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2004 r., ogólnodostępne mapy topograficzne rejonu oraz mapę zasadniczą zakupioną w Powiatowym Ośrodku Geodezyjnym w Siedlcach, dostarczona przez inwestora, Mapę hydrogeologiczną Polski w skali 1 : Arkusz Siedlce Północ (529), PIG, Warszawa 2000 r., Mapę geośrodowiskową Polski w skali 1 : Arkusz Siedlce Północ (529), PIG, Warszawa 2010 r., dane dotyczące hydrogeologicznego rozpoznania rejonu Paprotni, w szczególności profile geologiczne i dane konstrukcyjno - eksploatacyjne wierceń hydrogeologicznych, pozyskane w Państwowym Instytucie Geologicznym (Bank HYDRO). Zaprojektowane w niniejszym projekcie roboty geologiczne, polegające na wykonaniu hydrogeologicznego otworu rozpoznawczego (studziennego) nr 4 zostaną wykonane na działce nr ewid. 239/2 w obrębie geod. Paprotnia, będącej własnością inwestora, tj. Związku Komunalnego PAPROTNIA (zał. nr 10).

5 OPIS ISTNIEJĄCEGO UJĘCIA WODY W skład ujęcia wód podziemnych wodociągu grupowego w Paprotni wchodzą trzy studnie wiercone o nr 1, 2 i 3 wykonane przez PZRwW WODROL Pruszków w 1985 r. Dwie spośród nich nr 1 i nr 2 zostały zrekonstruowane przez Przedsiębiorstwo Geologiczne TRAP w latach: 2002 (nr 2) i 2004 (nr 1). Zasoby eksploatacyjne ujęcia zostały ustalone w Dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne ujęcia wody podziemnej dla wodociągu grupowego w Paprotni, sporządzonej przez WODROL Pruszków w 1985 r. w wielkości: Q e = 180 m 3 /h przy depresji S e = m dla pracy zespołowej trzech studzien. Studnia nr 1 Aktualna konstrukcja techniczna otworu studziennego jest następująca: głębokość otworu: głębokość ostateczna studni: wiercenie: zarurowanie: zafiltrowanie: 79.0 m 78.5 m udarowe w 2 kolumnach rur φ 508 mm do gł m i φ 457 mm do gł m rury φ 508 mm do gł m (posadowione w korku iłowym) filtr kolumnowy stalowy φ 298 mm, posadowiony na gł m o następujących wymiarach: rura nadfiltrowa - dł m część robocza I (grn.) - dł m - siatka nylonowa nr 10 rura międzyfiltrowa - dł m część robocza II (dln.) - dł m - siatka nylonowa nr 10 rura podfiltrowa - dł m. W trakcie próbnego pompowania po rekonstrukcji uzyskano wydajność: Q e = 79 m 3 /h przy S e = 5.35 m. Parametry eksploatacyjne po rekonstrukcji: Q e = 90 m 3 /h przy S e = 6.1 m Studnia ujęła do eksploatacji dwie warstwy wodonośne: płytszą - występującą w zakresie głębokości od 34.0 m do 48.0 m, odizolowaną od powierzchni terenu kompleksem glin zwałowych o miąższości 33.7 m oraz głębszą w interwale głębokości od 59 m do 77.0 m. Studnia nr 2 Aktualna konstrukcja techniczna otworu studziennego jest następująca: głębokość otworu: głębokość ostateczna studni: wiercenie: zarurowanie: zafiltrowanie: 68.5 m 68.5 m udarowe w 2 kolumnach rur φ 508 mm do gł m i φ 457 mm do gł m rury φ 508 mm do gł m (posadowione w korku iłowym) filtr kolumnowy stalowy φ 298 mm, posadowiony na gł m o następujących wymiarach: rura nadfiltrowa - dł m

6 - 5 - część robocza I (grn.) - dł m - siatka nylonowa nr 10 rura międzyfiltrowa - dł m część robocza II (dln.) - dł m - siatka nylonowa nr 10 rura podfiltrowa - dł m. W trakcie próbnego pompowania po rekonstrukcji uzyskano wydajność: Q 3 = 69 m 3 /h przy S 3 = 9.20 m. Parametry eksploatacyjne po rekonstrukcji: Q e = 69 m 3 /h przy S e = 9.2 m Studnia ujęła do eksploatacji dwie warstwy wodonośne: płytszą - występującą w zakresie głębokości od 34.5 m do 43.0 m, odizolowaną od powierzchni terenu kompleksem glin zwałowych o miąższości 33.2 m oraz głębszą w interwale głębokości od 55 m do 65.0 m. Studnia nr 3 Aktualna konstrukcja techniczna otworu studziennego jest następująca: głębokość otworu: 62.5 m głębokość ostateczna studni: 62.4 m wiercenie: udarowe w 2 kolumnach rur φ 508 mm do gł m i φ 457 mm do gł m zarurowanie: rury φ 508 mm do gł m (posadowione w korku iłowym) zafiltrowanie: filtr tracony stalowy φ 356 mm, posadowiony na gł m o następujących wymiarach: rura nadfiltrowa - dł m część robocza I (grn.) - dł m - siatka nylonowa nr 10 rura międzyfiltrowa - dł m część robocza II (dln.) - dł. 5.5 m - siatka miedziana nr 12 rura podfiltrowa - dł m. W trakcie próbnego pompowania uzyskano wydajność: Q 3 = 80 m 3 /h przy S 3 = 8.0 m. Parametry eksploatacyjne po rekonstrukcji: Q e = 78 m 3 /h przy S e = 8.0 m Studnia ujęła do eksploatacji dwie warstwy wodonośne: płytszą - występującą w zakresie głębokości od 36.5 m do 52.0 m, odizolowaną od powierzchni terenu kompleksem glin zwałowych o miąższości 36.2 m oraz głębszą w interwale głębokości od 54 m do 59.5 m. Miąższość glin rozdzielających obie warstwy wodonośne wyniosła jedynie 2 m.

7 OPIS TERENU BADAŃ 4.1. Szczegółowa lokalizacja projektowanego otworu studziennego Projektowany otwór hydrogeologiczny studzienny nr 4 zlokalizowano w centralnej części działki nr ewid. 239/2, w odległości: - po ok. 8 m do jej granic wschodniej i zachodniej, - ok. 20 m do jej granicy południowej, - ok. 32 m do jej granicy północnej. W/w działka została zakupiona przez inwestora Związek Komunalny PAPROTNIA na potrzeby budowy studni. Odległość projektowanego otworu od najbliższej studni istniejącej nr 1 wynosi 102 m. Aktualnie w sąsiedztwie projektowanego wiercenia w promieniu 20 m brak jest jakiegokolwiek uzbrojenia nadziemnego. Uzbrojenie podziemne stanowią: kabel telefoniczny przebiegający w odległości ok. 11 m na S oraz przewód wodociągowy przebiegający w odległości ok. 16 m na S. Napowietrzna linia telefoniczna została zdemontowana. W promieniu 30 m nie występują napowietrzne linie energetyczne WN. Rejon wiercenia jest wyrównany i płaski. Nie ma na nim zakrzaczeń i drzew. Wyznaczona lokalizacja otworu studziennego spełnia wymogi Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie 2 (Dz. U. Nr 75, poz. 690). Graficznie lokalizację projektowanego wiercenia przedstawiono na zał. nr Położenie, morfologia i hydrografia Otwory studzienne gminnego ujęcia wód podziemnych w Paprotni zlokalizowano liniowo wzdłuż szosy prowadzącej z Paprotni do Sokołowa Podlaskiego, po jej północnej stronie. Studnia nr 3 znajduje się na skraju zwartej zabudowy wiejskiej. Pozostałe studnie zlokalizowano poza zabudową w odległości ok. 270 m (SW 2) i 390 m (SW1). Otwór studzienny nr 4 będzie najbardziej oddalony od zabudowy wiejskiej na odległość ok. 490 m. Wieś Paprotnia jest siedzibą gminy w Powiecie Siedleckim Województwa Mazowieckiego Odległość studni dostarczającej wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, niewymagającej, zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony ujęć i źródeł wodnych, ustanowienia strefy ochronnej, powinna wynosić - licząc od osi studni - co najmniej: 1. do granicy działki - 5 m, 2. do osi rowu przydrożnego m, 3. do budynków inwentarskich i związanych z nimi szczelnych silosów, zbiorników do gromadzenia nieczystości, kompostu oraz podobnych szczelnych urządzeń - 15 m, 4. do najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji indywidualnej, jeżeli odprowadzane są do niej ścieki oczyszczone biologicznie w stopniu określonym w przepisach dotyczących ochrony wód - 30 m, 5. do nieutwardzonych wybiegów dla zwierząt hodowlanych, najbliższego przewodu rozsączającego kanalizacji lokalnej bez urządzeń biologicznego oczyszczania ścieków oraz do granicy pola filtracyjnego - 70 m.

8 - 7 - Regionalnie, wg podziału fizycznogeograficznego J. Kondrackiego i A. Richlinga, zamieszczonego w Atlasie Rzeczypospolitej Polskiej rozpatrywany obszar położony jest w mezoregionie Wysoczyzna Siedlecka, należącym do makroregionu Nizina Południowopodlaska i do podprowincji Niziny Środkowopolskie. Pod względem geomorfologicznym jest to wysoczyzna morenowa zawierająca kry podłoża, a w jej obrębie występują moreny czołowe i obniżenia wytopiskowe. Rejon projektowanego ujęcia znajduje się pośród silnie zdenudowanych pagórków morenowych. Jest on dość płaski, ale generalnie nachylony w kierunku zachodnim i północno-zachodnim ku podmokłemu zagłębieniu wytopiskowemu z niewielkim jeziorkiem o nazwie Kierz. Z jeziorka wypływa niewielki bezimienny ciek, będący prawobrzeżnym dopływem rzeki Myśla przepływającej w odległości ok. 7.5 km na NNW, wpadającej bezpośrednio do Bugu. Rzędne bezwzględne terenu odczytane z mapy sytuacyjno-wysokościowej w skali 1 : 1000 oscylują w granicach ok m n.p.m. W rejonie projektowanego wiercenia studziennego teren jest płaski, a bezwzględna rzędna wysokościowa wynosi ok. 174 m n.p.m. Współrzędne topograficzne projektowanego wiercenia studziennego nr 4 w PUWG 1992 wynoszą: x = ,5 m y = ,0 m zaś jego współrzędne geograficzne: λ = 22 o 27 20,8 E ϕ = 52 o 18 08,7 N Pod względem hydrograficznym opisywany rejon znajduje się w obrębie zlewni powierzchniowej czwartego rzędu rzeki Myśla Budowa geologiczna Rejon Paprotni znajduje się w obrębie jednostki strukturalnej starszego podłoża zbudowanej z utworów krystalicznych, zwanej Obniżeniem Podlaskim. W obrębie tej struktury zalega jednostka znacznie młodsza, zbudowana z utworów kredy - Niecka Mazowiecka, wypełniona osadami kenozoicznymi. Opisywany teren położony jest na wschodnim skrzydle wymienionej struktury. Jej część stropową budują margle i wapienie kredy o powierzchni nachylonej w kierunku północno-wschodnim. Na osadach węglanowych kredy zalegają utwory kenozoiczne - trzeciorzędowe i czwartorzędowe. Osady trzeciorzędowe reprezentowane są przez utwory dolnego eocenu (?), oligocenu i miocenu. Ich miąższość jest zróżnicowana, co jest wynikiem działalności egzaracyjnej lodowca i erozji wód fluwioglacjalnych. Eocen i oligocen reprezentowane są przez mułki wapienne z mułowcami w spągu a powyżej przez mułki ilaste i piaszczyste - glaukonitowe z przewarstwieniami piasków kwarcowych. W opisywanym rejonie strop oligocenu stwierdzono w szerokim zakresie rzędnych od ok. 20 m n.p.m. w Stasinie do ok. 65 m n.p.m. w Mordach. Miocen wykształcony jest w postaci piasków drobno- i średnioziarnistych, pylastych i ilastych z pyłem węglowym, mułków piaszczystych i ilastych, iłów i lokalnie przewarstwień węgla brunatnego. Największe miąższości utworów miocenu stwierdzono w rejonie Siedlec, na wschód od Siedlec (Żabokliki) oraz w Stasinie (MhP - otwór badawczy nr 3). Wynoszą one m. W najbliższych wierceniach badawczych w Kaliskach (MhP - otwór badawczy nr 1) i w Hołubli (MhP - otwór badawczy nr 2) strop osadów trzeciorzędowych nawiercono odpowiednio na rzędnej 56.5 m n.p.m. i 60.1 m n.p.m. Zamieszczony opis budowy geologicznej trzeciorzędu oparto

9 - 8 - na danych z wierceń otworów studziennych i hydrogeologicznych otworów badawczych oraz informacjach zawartych w Objaśnieniach do Mapy Hydrogeologicznej Polski w skali 1 : Arkusz Siedlce Północ (PIG, 2000 r.). Wg alternatywnej koncepcji przedstawionej w 1997 r. przyjętej przez A. Albrychta w SMGP - Arkusz Siedlce Północ wiek górnych partii trzeciorzędu w opisywanym rejonie (uznawany za mioceński) określono na eocen i oligocen. Występowanie osadów mioceńskich ograniczono jedynie do południowowschodniego narożnika arkusza mapy, przy czym ich wiek uznano za nie do końca pewny. Na kompleks utworów czwartorzędowych składają się utwory glacjalne i fluwioglacjalne trzech zlodowaceń - Narwi, południowopolskiego i środkowopolskiego oraz osady fluwioglacjalne, fluwialne i zastoiskowe okresów interglacjalnych (podlaskiego i mazowieckiego) a także okresów interstadialnych. W rejonie Paprotni sumaryczna miąższość utworów czwartorzędowych wynosi prawdopodobnie ok m. Spągowe partie czwartorzędu stanowią utwory piaszczyste zlodowacenia Narwi, interglacjału podlaskiego i najstarsze osady zlodowacenia południowopolskiego - piaski średnioziarniste i drobnoziarniste oraz lokalnie piaski pylaste, tworzące kompleks o miąższości zazwyczaj m w rejonie Paprotni ok m. Środkowe partie czwartorzędu budują głównie utwory słaboprzepuszczalne - gliny zwałowe zlodowacenia południowopolskiego przewarstwiane piaskami mułkowatymi i ilastymi oraz iłami i mułkami. Ponad nimi występują osady piaszczyste, lokalnie z przewarstwieniami glin i lokalnie mułków, związane z okresem interglacjału mazowieckiego. Ich strop w rejonie Paprotni występuje na rzędnej ok m n.p.m. Stropową część utworów czwartorzędowych stanowią gliny zwałowe zlodowacenia środkowopolskiego, lokalnie przewarstwiane wkładkami piasków drobnoziarnistych i pylastych lub mułków. W rejonie Paprotni wykonano pięć wierceń hydrogeologicznych o głębokościach m, w tym trzy to wiercenia studzienne wodociągu. Profile studzien wodociągowych zestawiono graficznie na załączniku nr 8. Dwa pozostałe wiercenia uwzględniono na przekroju hydrogeologicznym III- III MhP (załącznik nr 6). Dla celów projektowych w miejscu planowanego wiercenia nr 4 przyjęto profil geologiczny zbliżony do stwierdzonego najbliższym wierceniem studni nr 1 (zał. nr 8). Po uwzględnieniu różnic w rzędnych, w formie zgeneralizowanej przedstawia się on następująco: m - warstwa próchnicza (gleba) m - glina zwałowa m - piaski różnej granulacji m - glina zwałowa m - piaski różnej granulacji z przewagą drobnoziarnistych, w stropie zaglinione m - pył (mułek) ilasty lub glina zwałowa m - glina zwałowa m - piaski drobnoziarniste i mułkowate, zailone m - piaski różnej granulacji m - piaski drobnoziarniste i mułkowate, partiami zailone, z przewarstwieniami iłu i wkładkami węgla brunatnego pon m - mułki ilaste/ iły pylaste Q Tr Zwierciadło wody: nawiercone - na gł. 33 m, 58 m i 85 m ustabilizowane - na gł. ~ 23 m.

10 Warunki hydrogeologiczne Zgodnie z podziałem regionalnym zwykłych wód podziemnych Polski, według B. Paczyńskiego teren projektowanych robót znajduje się w granicach występowania subregionu centralnego I 1, jednostki wyższego rzędu regionu mazowieckiego I, zaś według Mapy hydrogeologicznej Polski w skali 1 : arkusz Siedlce Północ w zasięgu dość dużej jednostki hydrogeologicznej o symbolu 5 I (zał. 5). Zgodnie z informacjami na MhP rejon Paprotni znajduje się w północno-wschodniej brzeżnej części GZWP nr 223 w czwartorzędzie - Dolina Górnego Liwca - obszaru o bardzo korzystnych warunkach hydrogeologicznych z modułem zasobów dyspozycyjnych wynoszącym 96 m 3 /24h km 2. Zgodnie z najnowszymi danymi opublikowanymi przez PIG na Mapie GZWP opracowanej na podstawie najnowszych dokumentacji hydrogeologicznych zbiorników rejon Paprotni znalazł się poza zasięgiem zbiornika, tuż za jego północno-wschodnią granicą. W obrębie w/w jednostki 5 I występują dwa użytkowe poziomy wodonośne: - poziom płytszy - czwartorzędowy międzymorenowy, uznany za poziom główny (GPU), - poziom głębszy czwartorzędowo-trzeciorzędowy, uznany za poziom podrzędny. Poziom międzymorenowy, ujęty w rejonie Paprotni wszystkimi studniami, na terenie ujęcia komunalnego występuje na głębokości m. Składa się z dwóch piaszczystych warstw wodonośnych rozdzielonych kilku - kilkunastometrową warstwą glin. Lokalnie w obrębie w/w warstw występują partie zaglinione lub z wkładkami mułków. Sumaryczna miąższość osadów wodonośnych wynosi: SW-1 32 m, SW m, SW-3 21 m. Współczynnik filtracji dość korzystny: m/s. Wszystkie studnie ujęcia zostały zafiltrowane maksymalnie, a ich wydajności eksploatacyjne wyniosły: SW-1 90 m 3 /h, SW-2 69 m 3 /h, SW-3 78 m 3 /h. Izolacja GPU utworami słaboprzepuszczalnymi ma tutaj miąższość powyżej 30 m, stąd stopień zagrożenia poziomu określono jako niski. Przepływ wód generalnie na północny wschód ku dolinie Bugu. Jakość wody dobra i trwała klasa Ia woda nie wymaga uzdatniania. Stan bakteriologiczny wody nie budzi zastrzeżeń. Moduł zasobów odnawialnych GPU w obrębie jednostki 5 I oszacowano na 100 m3 / 24 h km 2 a moduł zasobów dyspozycyjnych na 55 m 3 / 24 h km 2. Czwartorzędowo-trzeciorzędowy poziom wodonośny uznany tu za podrzędny w rejonie Paprotni nie został ujęty i przebadany. Jego występowanie wykazały otwory badawcze bez rozpoznania hydrogeologicznego w Kaliskach i Hołubli (MhP nr 1 i nr 2, załączniki nr 5 i nr 6). Występuje on prawdopodobnie na rzędnej ok m n.p.m. tj. na głębokości ok m i cechuje się znaczną miąższością przekraczającą 40 m. Pomimo dużych miąższości wykształcenie utworów wodonośnych jest raczej niekorzystne - są to zazwyczaj piaski drobnoziarniste, często zailone, w części trzeciorzędowej - przewarstwiane iłami i węglem brunatnym. Zasilanie poziomu spągowego następuje drogą wieloletniego przesączania się wód atmosferycznych poprzez słaboprzepuszczalne warstwy nadkładu lub z płytszych

11 warstw wodonośnych oraz lateralnie. Izolacja poziomu wodonośnego w obrębie jednostki ma miąższość ok m, stąd stopień jego zagrożenia jest niski lub bardzo niski. Jakość wody średnia - klasa II - woda wymaga uzdatniania z uwagi na ponadnormatywną zawartość żelaza (zwykle 1.5 do 2.5 mg/dm 3 ) oraz manganu ( mg/dm 3 ). Stan bakteriologiczny wody korzystny. Z uwagi na korzystne parametry hydrodynamiczne oraz dobrą jakość wody projektowanym otworem studziennym nr 4, podobnie jak studniami istniejącymi projektuje się ująć do eksploatacji poziom międzymorenowy (GPU). Jedynie w przypadku jego braku lub niekorzystnego wykształcenia dopuszcza się kontynuację wiercenia celem ujęcia poziomu głębszego (podrzędnego) czwartorzędowo trzeciorzędowego, jedynie po uzyskaniu pisemnej zgody inwestora. Ujęcie głębszego poziomu wodonośnego prawdopodobnie będzie skutkowało koniecznością uzdatniania wody Obszary chronione Teren komunalnego ujęcia wody w Paprotni znajduje się w znacznym oddaleniu od obszarów chronionych na podstawie Ustawy z dn r. o ochronie przyrody, w tym obszarów Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura Najbliższy obszar chroniony Nadbużański Park Krajobrazowy znajduje się dopiero w odległości ok. 5 km na NE. Zaprojektowane roboty nie będą miały żadnego wpływu na w/w obszar chroniony.

12 OBLICZENIA HYDROGEOLOGICZNE A. Założenia projektowe - współczynnik filtracji przyjęto k = m/s = 11.0 m/d (z najbliższej studni nr 1 3 ) - ogólna długość części roboczej filtra l = = 24 m, w tym filtr właściwy, bez złącz l = 21.5 m - średnica otworu d = m (filtr z obsypką) r = m - wydatek jednostkowy (z najbliższej studni nr 1, jak k) q 14.8 m 3 /h/1ms B. Obliczenia 1. Obliczenie dopuszczalnej prędkości wlotowej wody do filtra 4 v dop = 19.6 k k [m/d] v dop = = 65.0 m/d = 2.71 m/h 2. Obliczenie przepustowości filtra Q = 3.14 d l v max dop (d = m, l = 21.5 m) Q = = 83.6 przyjęto 84 max m3 /h Powyższa wielkość nie przekracza przepustowości technicznej filtrów PVC-U, dopuszczanej przez producentów dla v = 3 cm/s wynoszącej w zależności od szczeliny: - przy średnicy filtra DN 300 od q = 8.3 m 3 /h/1mb filtra (przy szczelinie 0.75 mm) do q = 12.7 m 3 /h/1mb filtra (przy szczelinie 3 mm), - przy średnicy filtra DN 250 od q = 7 m 3 /h/1mb filtra (przy szczelinie 0.75 mm) do q = 11 m 3 /h/1mb filtra (przy szczelinie 3 mm). 3. Obliczenie depresji przy Q max Depresję otworową oblicza się wzorem s = Q / q Dla Q max = 84 m 3 /h depresja wyniesie: s = 84 / 14.8 = 5.67 m przyjęto 6 m 4. Obliczenie zasięgu oddziaływania ujęcia Promień leja depresji oblicza się wzorem R = 10s k Dla Q max = 84 m 3 /h R = = 199 m 3 4 Do obliczeń przyjęto parametry z najbliższej w stosunku do projektowanego wiercenia studni nr 1, tj. k = m/s i q = 14.8 m 3 /h/1m. W przypadku przyjęcia parametrów średnich z trzech studzien (uwzględniając parametry pierwotne studni nr 2, wyższe od uzyskanych po rekonstrukcji, tj. k = m/s oraz q = m 3 /h/1ms), k = m/s i q = 10.8 m 3 /h/1ms, wydajność maksymalna projektowanej studni nr 4 byłaby niewiele większa i wyniosłaby Q max = 88 m 3 /h, a depresja S = 8.2 m. W obliczeniach dla studni nr 1 przyjęto dane po rekonstrukcji i pogłębieniu, które były korzystniejsze od pierwotnych. Na etapie projektowym zastosowano bardzo bezpieczny wzór Sichardt a v dop = 19.6 k. Na etapie dokumentacyjnym, w zależności od uzyskanych wyników i typu zastosowanego filtra, można skorzystać z innego wzoru lub średniej z kliku wzorów, przy czym możliwość taką należy potwierdzić praktycznie w trakcie próbnego pompowania.

13 UWAGI DOTYCZĄCE STREFY OCHRONNEJ UJĘCIA WODY Pomimo, iż Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących projektów robót geologicznych, w tym robót których wykonywanie wymaga uzyskania koncesji (Dz.U ) nie nakazuje rozpatrywania na etapie projektu sprawy stref ochronnych, w niniejszym opracowaniu podano podstawowe informacje dotyczące ochrony sanitarnej ujęcia, w zakresie adekwatnym do jego specyfiki i do istniejącego stanu formalno-prawnego. Zgodnie z Ustawą z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne (tekst jednolity Dz.U ) strefy ochronne ujęć wody mogą być zakładane w celu zapewnienia odpowiedniej jakości wody ujmowanej do zaopatrzenia ludności w wodę przeznaczoną do spożycia oraz zaopatrzenia zakładów wymagających wody wysokiej jakości, a także ze względu na ochronę zasobów wodnych. Przy analizowaniu potrzeby zakładania stref ochronnych poza przeznaczeniem ujęcia wody uwzględnia się budowę geologiczną i warunki hydrogeologiczne (opisane szczegółowo w rozdziałach 3.3 i 3.4) oraz sposób zagospodarowania i użytkowania gruntów w rejonie i sąsiedztwie ujęcia (ujęcie zlokalizowane na skraju zwartej zabudowy wiejskiej pośród pól uprawnych i łąk). Biorąc pod uwagę przeznaczenie projektowanego ujęcia i jego specyfikę (ujęcie pracujące na potrzeby wodociągu gminnego) oraz korzystne warunki izolacji ujmowanego poziomu wodonośnego, stwierdza się, iż ochrona sanitarna ujęcia wody może być ograniczona do terenu ochrony bezpośredniej, którego wymiary aktualnie nie są normowane. Na etapie projektowym zakłada się założenie terenu ochronnego o promieniu ok. 5-8 wokół studni. W obrębie terenu ochrony bezpośredniej należy zapewnić: - odprowadzenie wód opadowych w taki sposób, aby nie mogły one przedostawać się do urządzeń służących do poboru wody, - zagospodarowanie terenu zielenią, - ograniczenie do niezbędnych potrzeb przebywania osób nie zatrudnionych stale przy urządzeniach służących do poboru wody. Zgodnie z zapisami w/w Ustawy Prawo Wodne zakładanie stref ochronnych nie jest obowiązkowe 5, lecz uzależnione od woli i możliwości właściciela (użytkownika) ujęcia wody. Zaznacza się jedocześnie, iż nawet w przypadku braku strefy ochronnej każde ujęcie wody podziemnej powinno być zawsze odpowiednio zabezpieczone. Obudowa studzienna powinna być zabezpieczona przed dopływem do jej wnętrza wód opadowych i gruntowych oraz wyposażona w zamknięcie, zabezpieczające studnię przed dostępem osób niepożądanych (niezajmujących się ich eksploatacją). 5 Wniosek o założenie strefy ochronnej składa właściciel (użytkownik) ujęcia wody, ponosząc koszty założenia strefy. W zależności od zakresu strefy ochronnej organem właściwym do jej utworzenia jest organ wydający pozwolenie wodnoprawne (teren ochrony bezpośredniej) lub Dyrektor RZGW (teren ochrony bezpośredniej plus teren ochrony pośredniej). Potrzeba, wstępny zasięg strefy ochronnej i zakres ograniczeń użytkowania terenu w jej obrębie powinien być określony w powykonawczej dokumentacji hydrogeologicznej.

14 PROJEKT GEOLOGICZNO-TECHNICZNY OTWORU ROZPOZNAWCZEGO Zgodnie z wytycznymi części dokumentacyjnej dla zrealizowania postawionego zadania geologicznego zostanie wykonany otwór wiertniczy o charakterze rozpoznawczym do głębokości 80 m. Lokalizacja otworu została uzgodnioną z inwestorem i poprzedzona wizją terenową. Graficznie zobrazowano ją na załączonej mapie zasadniczej (załącznik nr 3) Warunki techniczne prowadzenia robót Projektowany otwór hydrogeologiczny studzienny nr 4 zlokalizowano w centralnej części działki nr ewid. 239/2, w odległości: - po ok. 8 m do jej granic wschodniej i zachodniej, - ok. 20 m do jej granicy południowej, - ok. 32 m do jej granicy północnej. Odległość projektowanego otworu od najbliższej studni istniejącej nr 1 wynosi 102 m. Aktualnie w sąsiedztwie projektowanego wiercenia w promieniu 20 m brak jest jakiegokolwiek uzbrojenia nadziemnego. Uzbrojenie podziemne stanowią: kabel telefoniczny przebiegający w odległości ok. 11 m na S oraz przewód wodociągowy przebiegający w odległości ok. 16 m na S. Napowietrzna linia telefoniczna została zdemontowana. W promieniu 30 m nie występują napowietrzne linie energetyczne WN. Rejon wiercenia jest wyrównany i płaski. Nie ma na nim zakrzaczeń i drzew. W konsekwencji nie występują żadne utrudnienia dla przeprowadzenia zaprojektowanych robót geologicznych. Usytuowanie otworu umożliwia zastosowanie zarówno mobilnych urządzeń wiertniczych z niskim składanym masztem wiertniczym - np. H-4 jak i typowego wyciągu wiertniczego z niezależną wieżą wiertniczą, np. US 100. Wyznaczona lokalizacja otworu spełnia wymogi Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi 6 (Dz.U ). Dodatkowe uwagi dotyczące warunków technicznych prowadzenia robót wiertniczych (wykonania otworu rozpoznawczego): ogólne: Zastosowane urządzenie wiertnicze powinno posiadać parametry zapewniające zrealizowanie postawionego zadania geologicznego, zgodnie z jego dokumentacją techniczno-ruchową Otwór wiertniczy lokalizuje się co najmniej w odległości: 1) 2) wynoszącej 1.5 wysokości wieży wiertniczej lub masztu od linii kolejowych, kanałów i zbiorników wodnych, rzek, dróg publicznych, zabudowań, z tym że odległość od napowietrznych linii wysokiego napięcia powinna wynosić 1.5 wysokości wieży lub masztu, lecz nie mniej niż 30 m Odległości, o których mowa w ust. 1, mogą być zmniejszone przez kierownika ruchu zakładu górniczego w przypadkach uzasadnionych warunkami techniczno-ruchowymi; o zmniejszeniu odległości zawiadamia się właściwy organ nadzoru górniczego.

15 Roboty wiertnicze powinny być prowadzone pod dozorem osób posiadających odpowiednie (stwierdzone) kwalifikacje. Załoga prowadząca roboty wiertnicze powinna być przeszkolona w zakresie bhp i ppoż. (zgodnie z w/w Rozporządzeniem Ministra Gospodarki w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy.) szczegółowe: W trakcie wiercenia nie przewiduje się napotkania i przewiercania: horyzontów wodnych o podwyższonym ciśnieniu (samowypływów), warstw chłonnych (szczelinowatych, skawernowanych, o dużej porowatości) oraz horyzontów ropnych i gazowych. W związku z tym nie przewiduje się żadnych istotnych utrudnień geologicznych dla prowadzenia wiercenia. W trakcie wiercenia nie przewiduje się stosowania materiałów promieniotwórczych. Woda do potrzeb wiercenia będzie pobierana z budynku SUW i dowożona na wiertnie beczkowozem. Większość urządzeń wiertniczych nie wymaga zasilania w energię elektryczną, bowiem są one napędzane silnikami spalinowymi. Prace na wiertni mogą być prowadzone na jedną zmianę - w dzień, w związku z tym plac budowy nie wymaga oświetlenia. Energia elektryczna do pompowania będzie pobierana z zakładowej sieci energetycznej. Urobek w trakcie wiercenia będzie odprowadzany do dołu urobkowego, który po zakończeniu wiercenia będzie zasypany, zestabilizowany a jego nadmiar zostanie wywieziony. Wodę z próbnego pompowania należy odprowadzać przy użyciu rurociągu lub węża strażackiego w kierunku północnym na odległość ok. 250 m do istniejącego stawu. Dopuszcza się także krótkotrwałe odprowadzenie wody na powierzchnie działki inwestora, przy czym w takim wypadku proponuje się przeprowadzenie robót w okresie jesiennym po zakończeniu prac polowych, ponieważ z uwagi na słabą przepuszczalność gruntu odprowadzane wody mogą spłynąć na tereny przyległe. Po przeprowadzeniu zaprojektowanych badań odwiert zostanie zabezpieczony huczkiem z rury stalowej i przekazany Inwestorowi Konstrukcja techniczna otworu Projektując konstrukcję techniczną otworu studziennego uwzględniono następujące czynniki: konieczność odizolowania ujmowanego poziomu wodonośnego od powierzchni terenu, konieczność zastosowania materiałów wiertniczych z atestami technicznymi i higienicznymi (rodzaj materiałów), w miarę możliwości niskie koszty wykonania studni (jw.) zastosowanie metody udarowej lub okrętno-udarowej 7 zgodnie z sugestiami inwestora. 7 Pomimo dłuższego okresu realizacji prac zaprojektowano wiercenie udarowe lub okrętno-udarowe, kierując się następującymi powodami: - wiercenie udarowe lub okrętno-udarowe zapewnia możliwość dokładnego opróbowania i rozpoznania granulacji warstwy wodonośnej, w konsekwencji prawidłowy dobór obsypki filtracyjnej, co ma szczególne znaczenie przy zastosowaniu filtrów szczelinowych z PVC-U, - otwory studzienne wiercone metodą obrotową zazwyczaj posiadają gorsze parametry techniczno-eksploatacyjne niż analogiczne otwory wiercone metodą udarową lub okrętno-udarową.

16 Projektowany studzienny otwór rozpoznawczy o głębokości planowanej ok. 80 m zostanie wykonany systemem udarowym lub okrętno - udarowym z użyciem dwóch kolumn rur wiertniczych: φ 508 mm - do głębokości ok. 30 m φ 457 mm - do głębokości końcowej ok. 80 m. Po zafiltrowaniu otworu kolumna rur φ 457 mm zostanie z otworu usunięta całkowicie, zaś kolumna rur φ 508 mm pozostanie w otworze. Przewiduje się, że w otworze zostanie zabudowany filtr kolumnowy z atestowanych rur studziennych PVC-U φ 315 mm DN 300 o grubości ścianki dostosowanej do głębokości zabudowy z częścią roboczą siatkową lub szczelinową lub alternatywnie filtr stalowy φ 298 mm z częścią roboczą siatkową. Jego wymiary będą następujące 8 : rura nadfiltrowa - długość ~ 33.5 m do wierzchu część robocza grn. - długość og. ~ 8.5 m rura międzyfiltrowa - długość ~ 18.0 m część robocza dln. - długość og. ~ 15.5 m rura podfiltrowa - długość ~ 4.5 m zakończona denkiem. Filtr zostanie posadowiony na głębokości ok m. Rurę nadfiltrową i podfiltrową należy wyposażyć w prowadnice do rur φ 457 mm. Dookoła filtra właściwego zostanie wykonana obsypka piaskowa lub żwirowa, dostosowana do granulacji warstwy wodonośnej. Graficznie projektowaną konstrukcję otworu przedstawiono na załączniku nr 4. Uwaga Końcową głębokość otworu oraz jego konstrukcję należy dostosować do stwierdzonej budowy geologicznej i postawionego zadania geologicznego. Wiercenie należy zakończyć po przewierceniu całego poziomu wodonośnego i zagłębieniu się w podściełające go osady słaboprzepuszczalne na głębokość ok. 3-4 m na rurę podfiltrową. Ostateczny typ filtra, jego średnicę, szerokość szczeliny 9, ewentualnie numer siatki filtracyjnej ustali dozór geologiczny w dostosowaniu do rzeczywistych warunków hydrogeologicznych. Wszelkie decyzje w zakresie prowadzenia wiercenia podejmuje dozór geologiczny, uwzględniając możliwości techniczne wykonawcy po uzyskaniu wcześniejszej akceptacji inwestora (w przypadku istotnych zmian w stosunku do rozwiązania przyjętego w projekcie). W przypadku mało korzystnej granulacji warstwy wodonośnej dopuszcza się zamianę średnicy filtra PVC-U z φ 315 mm DN 300 na φ 280 mm DN 250. Średnica ta umożliwia opuszczenie do otworu pompy Grundfos SP.95 lub Hydro-Vacuum GCA.6 z przyłączem gwintowanym. Pompy te pozwalają na uzyskanie wydajności rzędu m 3 /h. 8 9 Wymiary dostosowano do fabrycznych odcinków rur PVC-U, które posiadają długość: 1 m, 2 m, 3 m i 4 m. W przypadku zastosowania filtra PVC-U szczelinowego dopuszcza się zastosowanie szczeliny o minimalnym rozmiarze 0.75 mm. W przypadku piasków drobnoziarnistych, wymagających zastosowania obsypki o granulacji mm lub drobniejszej zaleca się zastosowanie filtra siatkowego - stalowego lub filtra PVC-U ze szczeliną korpusu h = 5 mm. Z praktyki autora projektu wynika, iż zastosowanie filtra szczelinowego PVC-U ze szczeliną pon mm powoduje istotny wzrost oporów hydraulicznych na filtrze, w konsekwencji wzrost depresji otworowej, niepożądany w istniejących warunkach hydrogeologicznych (niewielkie napięcie zwierciadła wody).

17 W przypadku braku lub niekorzystnego wykształcenia planowanego do ujęcia poziomu międzymorenowego dopuszcza się pogłębienie otworu celem ujęcia głębszego poziomu czwartorzędowo-trzeciorzędowego spodziewanego na głębokości ok. 85 m. Wiercenie można kontynuować wprowadzając do otworu dodatkową kolumnę rur φ 406 mm, którą po zafiltrowaniu otworu należy z niego usunąć, podobnie jak kolumnę rur φ 508 mm (w otworze pozostanie jedynie kolumna rur φ 457 mm). Przybliżona głębokość wiercenia ok. 120 m. W zależności od granulacji warstwy wodonośnej, otwór należy zafiltrować filtrem traconym - stalowym φ 298 mm lub φ 244 mm, alternatywnie filtrem PVC-U φ 280 mm DN 250 z częścią roboczą siatkową lub szczelinową. Przykładowy sposób zafiltrowania otworu przedstawiono na załączniku nr 4 w kolumnie uwagi. Decyzja o pogłębieniu musi być podjęta po uzyskaniu akceptacji inwestora, ponieważ woda z tego poziomu najprawdopodobniej będzie wymagała uzdatniania. Ponadto w przypadku pogłębienia otworu powyżej głębokości 100 m mają zastosowanie przepisy dotyczące planu ruchu Izolowanie horyzontów wodonośnych W celu odizolowania przewidzianego do ujęcia wgłębnego poziomu wodonośnego od powierzchni terenu zaprojektowano pozostawienie w otworze kolumny rur φ 508 mm, posadowionej wodoszczelnie w korku iłowym Pobieranie próbek gruntu i wody Podczas wiercenia otworu studziennego należy pobierać próbki gruntu do skrzynek znormalizowanych o pojemności 1 dm 3. Próbki należy pobierać: - z każdej warstwy wyróżniającej się litologicznie, - z warstw nieprzepuszczalnych o dużej miąższości - co 2 m, - z warstw wodonośnych o dużej miąższości - co 1 m. Ponadto należy pobrać próbki gruntu z warstwy wodonośnej, celem wykonania badań granulometrycznych. Próbki te należy pobrać do torebek foliowych lub słojów szklanych. Z uwagi na charakter zaprojektowanych robót nie przewiduje się potrzeby przekazywania próbek gruntu organom administracji geologicznej, chyba, że obowiązek taki zostanie nałożony w decyzji zatwierdzającej projekt robót geologicznych. W czasie próbnego pompowania pomiarowego zaprojektowanego otworu należy pobrać 1 próbkę wody pod koniec pompowania pomiarowego do badań fizyczno-chemicznych i bakteriologicznych. Zakres oznaczeń: barwa, mętność, ph, przewodność, utlenialność, żelazo, mangan, azotyny, azotany, jon amonowy, bakterie Coli i Escherichia Coli, enterokoki.

18 Pomiary i badania hydrogeologiczne W trakcie wiercenia otworu rozpoznawczego należy codziennie przed rozpoczęciem wiercenia i po jego zakończeniu wykonywać pomiary głębokości zwierciadła wody w otworze i zapisywać je w dziennych raportach wiertniczych. Po nawierceniu warstwy wodonośnej i zagłębieniu się wierceniem w tę warstwę na głębokość 1 m konieczne jest przerwanie robót wiertniczych i dokonanie pomiarów stabilizacji zwierciadła wody. Po zafiltrowaniu otworu i odsłonięciu filtra należy zmierzyć poziom zwierciadła wody w otworze, a następnie przeprowadzić próbne pompowanie składające się z dwóch etapów: a) pompowanie oczyszczające - winno być wykonywane do chwili całkowitego oczyszczenia się wody z zawiesiny mechanicznej. Do celów kosztorysowych ustala się czas pompowania oczyszczającego równy 24 godziny. Wydajność pompowania nie powinna przekroczyć 1.2 Q max studni. Po zakończeniu pompowania oczyszczającego należy usunąć ewentualny osad z filtra, otwór zachlorować i zarządzić przerwę w ruchu trwającą minimum 1 dobę. b) pompowanie pomiarowe - należy przeprowadzić na trzech cyklach dynamicznych, przy czym jako podstawę do ustalenia wydajności na poszczególnych cyklach należy wykorzystać wyniki pompowania oczyszczającego. I cykl - Q 1 = 1/3 Q 3 II cykl - Q 2 = 2/3 Q 3 III cykl - Q 3 (0.85 Q max Q Q max) Czas pompowania pomiarowego na poszczególnych cyklach ustala się wstępnie na 24 godziny - jednakże nie mniej niż 8 godzin warunków ustalonych na każdym cyklu. Pompowanie można wykonać agregatem pompowym Grundfos SP-95, Hydro-Vacuum GCA.6, lub innym o wydajności zbliżonej do m 3 /h, zgodnie ze szczegółową instrukcją, sporządzoną przez geologa dozorującego (wydajność i czas pompowania, głębokość zawieszenia pompy, częstotliwość wykonywania pomiarów, itp.). W trakcie pompowania pomiarowego należy prowadzić obserwacje w otworze pompowym i dodatkowo (w miarę możliwości technicznych) w istniejącej studni nr 1 (otwór obserwacyjny), która na czas pompowania należy wyłączyć z eksploatacji. Szczegółowy tryb pompowania zostanie określony w instrukcji, sporządzonej przez geologa dozorującego (wydajność, czas pompowań, głębokość zawieszenia pompy, częstotliwość pomiarów, itp.). Z uwagi na możliwe problemy z odprowadzeniem wody dopuszcza się skrócenie pompowania pomiarowego do 48 godzin Pomiary geodezyjne Pomiary geodezyjne obejmą: wykonanie domiarów wykonanego otworu do stałych elementów terenowych (budynków, dróg, granic działki itp.), określenie rzędnej powierzchni terenu w miejscu wiercenia pomiarami terenowymi w dowiązaniu do sieci reperów państwowych (niwelacja techniczna).

19 Uwagi końcowe Projektowane w niniejszym opracowaniu roboty geologiczne powinny przebiegać pod dozorem uprawnionego geologa. Lokalizacja otworu, przyjęcie filtra oraz zakończenie próbnego pompowania powinny odbywać się komisyjnie i protokolarnie. Po zakończeniu przewidywanych projektem robót i badań geolog dozorujący opracuje otrzymane wyniki w formie dodatku do dokumentacji hydrogeologicznej ustalającej zasoby eksploatacyjne ujęcia wody podziemnej, którą należy przedłożyć w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego w terminie do 6 miesięcy od zakończenia prac terenowych, celem zatwierdzenia. W przypadku braku lub niekorzystnego wykształcenia planowanego do ujęcia poziomu międzymorenowego dopuszcza się pogłębienie otworu do głębokości ok. 120 m, celem ujęcia głębszego poziomu czwartorzędowo-trzeciorzędowego spodziewanego na głębokości ok. 85 m. Decyzja o pogłębieniu wymaga pisemnej akceptacji inwestora, ponieważ woda z tego poziomu najprawdopodobniej będzie wymagała uzdatniania. Ponadto w przypadku pogłębienia otworu powyżej głębokości 100 m mają zastosowanie przepisy dotyczące planu ruchu. W przypadku nienapotkania warstw wodonośnych oraz braku możliwości głębienia otworu w celu rozwiązania założonego zadania wykonany otwór należy zlikwidować przez usunięcie rur z równoczesnym wypełnieniem otworu urobkiem z wiercenia oraz materiałami wiertniczymi (ił, compactonit, glina ilasta) zapewniając właściwe odizolowanie nawierconych stref wodonośnych, eliminujące możliwość połączenie się wód z różnych poziomów wodonośnych. Decyzję o likwidacji otworu należy podjąć komisyjnie z udziałem przedstawiciela Inwestora, wykonawcy i geologa dozoru. Całość prac należy udokumentować w formie tzw. innej dokumentacji geologicznej, której zawartość określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia r. w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących innych dokumentacji geologicznych (Dz.U ). Prawdopodobieństwo wystąpienia w/w przypadku jest minimalne. Dopuszcza się zmianę lokalizacji zaprojektowanego otworu studziennego nr 4 w ramach działki nr 239/2 przy zachowaniu obowiązujących przepisów określonych w: - Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U ), - Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w zakładach górniczych wydobywających kopaliny otworami wiertniczymi (Dz.U ).

20 HARMONOGRAM PRAC I TERMINY REALIZACJI 1. Zatwierdzenie projektu robót geologicznych. 2. Zgłoszenie robót (na dwa tygodnie przed ich rozpoczęciem). 3. Wykonanie wiercenia i pompowania otworu studziennego nr 4 - ok. 8-9 tygodni, w tym: ~ 3 dni na prace przygotowawcze (przygotowanie placu budowy i montaż urządzenia wiertniczego), ~ 5-6 tygodni na wiercenie, ~ 1 tydzień na zaprojektowanie i wykonanie filtra oraz zafiltrowanie otworu, ~ 1 tydzień na próbne pompowanie, ~ 3 dni na demontaż urządzenia wiertniczego i likwidację placu budowy. 4. Wykonanie badań laboratoryjnych wody z wykonanego otworu studziennego (1 tydzień). 5. Wykonanie pomiarów geodezyjnych 10 (1 dzień). 7. Opracowanie dodatku do dokumentacji hydrogeologicznej i przesłanie 4 egz. do Urzędu Marszałkowskiego celem zatwierdzenia, w terminie do 6 miesięcy od zakończenia robót geologicznych. Powyższy harmonogram dotyczy podstawowego wariantu zaprojektowanych robót geologicznych. W przypadku konieczności pogłębienia otworu czas wykonania wiercenia ulegnie przedłużeniu. Szacunkowy termin rozpoczęcia robót geologicznych - po zatwierdzeniu projektu - najprawdopodobniej w III lub IV kwartale 2014 r. Wnioskuje się o zatwierdzenie projektu z datą ważności decyzji do końca 2018 r. 10 Aktualizacja mapy zasadniczej może być wykonana po wykonaniu obudowy i przyłącza

21 PODSUMOWANIE I WNIOSKI W celu rozwiązania postawionego zadania geologicznego, tj. zaopatrzenia komunalnego ujęcia wody w Paprotni w czwartą sprawną studnię zaprojektowano otwór rozpoznawczy (studzienny) o głębokości ok. 80 m, który zostanie wykonany systemem udarowym lub okrętno-udarowym w dwóch kolumnach rur wiertniczych: φ 508 mm i φ 457 mm. Otwór zostanie zafiltrowany filtrem kolumnowym, wykonanym z rur stalowych φ 298 mm lub z atestowanych rur studziennych PVC-U φ 315 mm DN 300 (alternatywnie φ 280 mm DN 250) z częścią roboczą siatkową lub szczelinową (PVC-U) z obsypką. Zaprojektowanym otworem w wariancie podstawowym zaplanowano ująć do eksploatacji wgłębny poziom wodonośny, zbudowany z dwóch warstw wodonośnych przewidywanych w interwale głębokości ok i m. Woda z otworu studziennego nr 4 w stanie surowym powinna odpowiadać warunkom stawianym wodzie do spożycia. Stan bakteriologiczny wody z pewnością będzie korzystny. Realizacja zaprojektowanych robót geologicznych spowoduje okresowe (ok. 8-9 tygodni) pogorszenie warunków akustycznych w rejonie wiercenia. Z uwagi na dzienną porę wykonywania robót oraz znaczne oddalenie od siedzib mieszkalnych uciążliwość akustyczna dla okolicznej ludności nie wystąpi. Zaprojektowane roboty geologiczne nie będą miały wpływu na obszary chronione na podstawie Ustawy z dn r. o ochronie przyrody, które znajdują się w znacznej odległości od miejsca projektowanych robót (Nadbużański Park Krajobrazowy odległy ok. 5 km na NE). Opracował: mgr inż. Cezary Madejski