Starostwo Powiatowe we Wrocławiu ul. Podwale Wrocław. Wrocław, 2004 r.

Transkrypt

1 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI POWIATU WROCŁAWSKIEGO Starostwo Powiatowe we Wrocławiu ul. Podwale Wrocław Wrocław, 2004 r.

2 STRESZCZENIE WPROWADZENIE UKŁAD POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OBJTEGO PLANEM AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO DIAGNOZA STANU AKTUALNEGO PROGNOZA ZMIAN ZAŁOONE CELE PROPONOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI POWIATU WROCŁAWSKIEGO SZACUNKOWE KOSZTY REALIZACJI PROPONOWANYCH ROZWIZA ZALECENIA I REKOMENDACJE DOTYCZCE WYBORU WARIANTU ODPADY POWSTAJCE W WYNIKU DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ ODPADY WYTWARZANE PRZEPŁYW STRUMIENI ODPADÓW PROGNOZA ILOCI WYTWARZANYCH ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO CELE ZADANIA NIEZBDNE DZIAŁANIA SKŁADOWISKA ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO STARE SKŁADOWISKA ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO SPECYFICZNE RODZAJE ODPADÓW INNYCH NI NIEBEZPIECZNE PODMIOTY PROWADZCE DZIAŁALNO W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW ODPADY NIEBEZPIECZNE SPECYFICZNE STRUMIENIE ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH KOMUNALNE ODPADY NIEBEZPIECZNE OGÓLNA PROGNOZA WYTWARZANIA ODPADÓW W SEKTORZE GOSPODARKI ODPADAMI NIEBEZPIECZNYMI CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI NIEBEZPIECZNYMI W POWIECIE WROCŁAWSKIM ZESTAWIENIE HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA MOLIWOCI POZYSKIWANIA RODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJ PRZEDSIWZI PRZEWIDZIANYCH W PPGO FUNDUSZE OCHRONY RODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ FUNDACJE I PROGRAMY POMOCOWE WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA RODOWISKO ZAWARTO, GŁÓWNE CELE POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ JEGO POWIZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI ANALIZA I OCENA AKTUALNEGO STANU RODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ANALIZA I OCENA STANU RODOWISKA NA OBSZARACH OBJTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZCYM ODDZIAŁYWANIEM ISTOTNE PROBLEMY OCHRONY RODOWISKA Z PUNKTU WIDZENIA STRATEGII GOSPODARKI ODPADAMI, W SZCZEGÓLNOCI DOTYCZCE OBSZARÓW CHRONIONYCH CELE OCHRONY RODOWISKA WYZNACZONE W DOKUMENTACH UE ORAZ NA SZCZEBLU KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI OKRELENIE, ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH ZNACZCYCH ODDZIAŁYWA NA RODOWISKO ZASADY MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW WYKORZYSTANE MATERIAŁY

3 STRESZCZENIE W JZYKU NIESPECJALISTCZNYM Powiatowy plan gospodarki odpadami jest czci programu ochrony rodowiska powiatu wrocławskiego. Opracowany został na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628) oraz rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporzdzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. nr 66, poz. 620). Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Wrocławskiego jest zgodny z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami Województwa Dolnolskiego. Plan gospodarki odpadami powiatu wrocławskiego zawiera nastpujce główne czci: krótk charakterystyk powiatu wrocławskiego, przedstawienie i ocen aktualnego stanu gospodarki odpadami, bilanse ilociowe i jakociowe odpadów wytwarzanych, odzyskiwanych i unieszkodliwianych aktualnie wraz z prognoz zmian, cele ilociowe i jakociowe do osignicia, wynikajce z polityki ekologicznej kraju oraz krajowego planu gospodarki odpadami, rodki osignicia postawionych celów, proponowany stan gospodarki odpadami, wnioski z analizy oddziaływania rozwiza planu na rodowisko, harmonogram i koszty planowanych działa, zasady monitoringu osigania postawionych celów. Zasadniczy problem w powiecie wrocławskim stanowi odpady komunalne i osady ciekowe, stanowice zagroenie sanitarne oraz uciliwo dla otoczenia. Dotychczasowe formy gospodarowania tymi odpadami s ekstensywne, odpady s usuwane na dziewi składowisk, z których jedynie trzy spełniaj wymogi ochrony rodowiska. Na terenie powiatu wrocławskiego nie prowadzi si obróbki mechaniczno-biologicznej odpadów mieszanych. Selektywn zbiórk prowadzi pi gmin (Czernica, Długołka, Kobierzyce, Kty Wr., w. Katarzyna), ponadto na składowiskach w Brzeciu (gm. órawina) oraz Sulcinie (gm. w. Katarzyna) z dostarczanych odpadów mieszanych wydzielane s niezanieczyszczone frakcje surowcowe nadajce si do recyklingu. Pomimo stosunkowo duej liczby wykorzystywanych pojemników, skuteczno selektywnej zbiórki nie jest wysoka. Główn przyczyn takiego stanu rzeczy jest znaczne rozproszenie ludnoci powiatu (mał gsto zaludnienia) i wynikajca z niego niewystarczajca dostpno pojemników. W adnej gminie powiatu nie prowadzi si selektywnej zbiórki odpadów organicznych. Wg danych bazy SIGOP (baza danych Inspektora Ochrony rodowiska), sumaryczna ilo odpadów przemysłowych wytworzonych w powiecie wrocławskim stanowi ok. 0,14 % całkowitej masy odpadów wytworzonych w województwie dolnolskim. Na terenie powiatu wrocławskiego, wg bazy SIGOP, wytworzono w 2002 roku Mg odpadów, z czego odzyskano ok. 48 %, magazynowano ponad 50 %, unieszkodliwiono poza składowaniem 0,8 % a poprzez składowanie 0,9 %. Analiza zestawie złoonych marszałkowi województwa za 2002 r. wykazała, i najwicej odpadów wytworzono w grupie 10, a wic odpadów z procesów termicznych, w łcznej iloci ponad 51 tys. Mg. W najwikszej iloci wytwarzane s odpady przez Elektrociepłowni Czechnica w Siechnicach (gm. w. Katarzyna) ok. 41,95 tys. Mg, co stanowi ponad 30 % ogólnej iloci odpadów wytworzonych w sektorze gospodarczym na terenie powiatu wrocławskiego. Drug grup, pod wzgldem ilociowym stanowi odpady grupy 02, tj. odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, lenictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa ywnoci. Wytworzono je w iloci 39,99 tys. Mg. W tej grupie 99 % ogólnej iloci odpadów wytworzyła CUKROWNIA PUSTKÓW w Pustkowie urawskim (gm. Kobierzyce). Trzeci grup, pod wzgldem iloci wytworzonych odpadów, jest grupa 01, tj. odpady powstajce przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz 2

4 innych kopalin. 82 % łcznej iloci odpadów tej grupy wytworzyła Kopalnia Mietków w Mietkowie. Na terenie powiatu zlokalizowane s instalacje do odzysku uli, popiołów paleniskowych i pyłów z kotłów (kod w katalogu odpadów ) oraz popiołów lotnych z wgla (kod ). Ze wzgldu na charakter tych odpadów, procesy odzysku prowadziły do wykorzystania ich jako materiału budowlanego w instalacjach w Mietkowie w Zakładzie Kostki Brukowej oraz w Wierzbicach (gm. Kobierzyce) w firmie Drawbet. Ponadto na terenie powiatu, w Kamieniu gm. Długołka eksploatowane s 2 instalacje odzysku uli, popiołów paleniskowych i pyłów z kotłów (kod w katalogu odpadów ) oraz popiołów lotnych z wgla (kod ), s one własnoci spółek EKOPOLGRUNT Sp. z o.o. i EKOTRAKT Sp. z o.o. z Wrocławia. W obrbie powiatu czynne s cztery składowiska odpadów pochodzcych z sektora gospodarczego, trzy sporód nich znajduj si na terenie gm. Długołka, jedno w gm. wita Katarzyna. Poza tym, na terenie gminy wita Katarzyna, po działajcej kilkadziesit lat Hucie Siechnica, pozostała w Siechnicach hałda (składowisko) odpadów uli elazochromu. Odpady niebezpieczne wystpuj w stosunkowo małych ilociach, jednak w duym rozproszeniu, wród licznych wytwórców, z których tylko cz posiada uregulowany stan prawny w zakresie gospodarowania odpadami. Odpady niebezpieczne wystpuj take w odpadach komunalnych, z których nie s jednak wydzielane. W powiecie wrocławskim wytwarzane s lub znajduj si specyficzne odpady niebezpieczne, w tym: zawierajce PCB, zuyte oleje, baterie i akumulatory, odpady sprztu elektronicznego, odpady medyczne i weterynaryjne. Zaproponowano nastpujce zasadnicze załoenia dla rozwoju gospodarki odpadami w powiecie wrocławskim: zintegrowane podejcie do gospodarki odpadami, zapewnienie zorganizowanej zbiórki całej iloci wytwarzanych odpadów, minimalizacja iloci odpadów oraz zmniejszenie ich potencjału szkodliwoci, wzrost poziomu recyklingu, w tym recyklingu organicznego, składowanie odpadów wczeniej przekształconych, zwikszony udział społeczny w procesie podejmowania decyzji, efektywna ochrona zdrowia i ycia ludnoci oraz rodowiska przed odpadami. Plan opracowano dla lat , z podziałem na trzy okresy, w których podejmowane s: działania krótkoterminowe działania rednioterminowe działania długoterminowe Cele ilociowe do osignicia w ramach selektywnej zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania wybranych strumieni odpadów przyjto zgodnie z załoeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, cho osignicie załoonych w nim celów bdzie bardzo trudne, o ile moliwe, w przyjtych tam terminach, poniewa nie ma jeszcze efektywnego systemu obejmujcego: sie punktów dobrowolnego gromadzenia odpadów (tzw. PDGO), selektywn zbiórk opakowa i innych odpadów o charakterze surowców wtórnych, przydomowe kompostowanie frakcji odpadów organicznych, instalacj sortowania suchych odpadów z selektywnej zbiórki, instalacj kruszenia/przesiewania dla odpadów mineralnych, kompostowni dla odpadów zielonych, instalacj mechaniczno-biologicznego przekształcania odpadów mieszanych. Powiat wrocławski jest w specyficznej sytuacji. Z jednej strony ma wystarczajc populacj, aby zapewni racjonalne funkcjonowanie powiatowego centrum gospodarki odpadami (CSOiUO Centrum Sortowania, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów). Z drugiej strony stworzenie takiego organizmu wydaje si trudne (o ile moliwe) z uwagi na: 3

5 znacz rozcigło powiatu, brak bezporednich połcze komunikacyjnych pomidzy gminami połoonymi w granicach powiatu, bliskie ssiedztwo silnie oddziałujcego orodka jakim jest Wrocław, liczne realizowane bd planowane inwestycje w gospodarce odpadami komunalnymi w bliskim ssiedztwie powiatu i powizanie z nimi niektórych gmin powiatu. Zaproponowano pi wariantów rozwoju gospodarki odpadami komunalnymi w powiecie wrocławskim. Cz elementów jest taka same we wszystkich proponowanych wariantach, zmienia si docelowe rozwizanie zakładu przetwarzania odpadów: wariant I - CSOiUO dla całego powiatu wrocławskiego, wariant II - CSOiUO dla szeciu gmin powiatu wrocławskiego: Sobótki, Jordanowa l., Któw Wr., Kobierzyc, Mietkowa oraz órawiny, wariant III - CSOiUO dla w/w szeciu gmin powiatu wrocławskiego oraz gmin powiatu ssiedniego strzeliskiego, zbkowickiego, dzieroniowskiego, redzkiego (dodatkowe tys. mieszkaców), wariant IV - CSOiUO dla całego powiatu wrocławskiego i miasta Wrocławia, wariant V - wszystkie gminy powiatu wrocławskiego włczone do systemów gospodarki odpadami komunalnymi powiatów ssiednich. W wariantach I-IV proponuje si budow na terenie powiatu wrocławskiego centrum gospodarki odpadami. Centrum to w zalenoci od proponowanego wariantu objłoby populacj: wariant I 95,4 tys., wariant II 56,6 tys., wariant III około 100 tys., wariant IV około 700 tys. Wskazywane s dwie potencjalne lokalizacje Centrum na terenie powiatu wrocławskiego: Nasławice (gm. Sobótka) oraz Sonica (gm. Kty Wr.). W wariancie V, w którym nie przewiduje si tworzenia na terenie powiatu wrocławskiego centrum gospodarki odpadami moliwe bd generalnie dwa rozwizania: wszystkie gminy powiatu wrocławskiego lub ich grupa przystpi do jednego systemu gospodarki odpadami opartego o tworzone w inny powiecie centrum gospodarki odpadami, z moliwoci udziału materialnego, organizacyjnego w jego tworzeniu, poszczególne gminy powiatu wrocławskiego bd indywidualnie włczały si do rónych systemów gospodarki odpadami opartych o tworzone w innych powiatach centra gospodarki odpadami. Niezalenie od funkcjonowania CSOiUO gminy Długołka oraz wita Katarzyna bd funkcjonowały w oparciu o gminne składowiska odpadów, gmina Czernica nieposiadajca słub komunalnych korzystajca ze składowisk połoonych poza terenem powiatu bdzie włczona do systemu gospodarki odpadami miasta Wrocław lub powiatu oławskiego działajcego w oparciu o ZUOK w Gaci. Ponadto do czasu wykorzystania wolnej pojemnoci bdzie funkcjonowało składowisko gminy Mietków w Stróy. Szans na stworzenie w przyszłoci jednolitego w powiecie systemu gospodarki odpadami jest planowana droga wojewódzka łczca wzeł bielaski przez Łany z Długołk, która umoliwi komunikacj wewntrz powiatu. Najkorzystniejszy pod wzgldem finansowym jest wariant przewidujcy stworzenie wspólnego systemu gospodarki odpadami dla powiatu wrocławskiego i miasta Wrocławia. W obecnej sytuacji prawnej, kiedy miasto nie jest dysponentem odpadów stworzenie systemu gospodarki odpadami komunalnymi dla miasta opartego o jedno Centrum nie jest wykonalne. Prawdopodobnie gospodarka odpadami miasta opiera si bdzie o dwa do czterech Centrów. 4

6 Moliwe jest stworzenie jednego z tych centrów na terenie powiatu wrocławskiego lub przyłczenie gmin powiatu wrocławskiego do jednego z centrów obsługujcych miasto. Koszty gospodarki odpadami w wariantach I i III s zblione. Wariant I, przynajmniej w pocztkowym okresie realizacji Planu, kiedy funkcjonowa bd składowiska w Sulcinie i Bielawie oraz brak bdzie dogodnych warunków transportu w ramach powiatu nie jest moliwy do zrealizowania. Bardziej prawdopodobne wydaje si stworzenie systemu obejmujcego powiat wrocławski i gminy z powiatów ssiednich oraz stworzenie Centrum gospodarki odpadami w Nasławicach, Sonicy lub poza terenem powiatu. Tworzenie Centrum wg załoe wariantu II z uwagi na wysokie koszty eksploatacyjne nie jest uzasadnione. Reasumujc: naley dy do budowy instalacji duych, o zasigu ponadpowiatowym (wariant III lub IV, o wyborze wariantu z (III i IV) lub bez (V) instalacji na terenie powiatu wrocławskiego zadecyduj nie koszty lecz faktyczne moliwoci pozyskania odpadów do tworzonego CSOiUO. W zakresie gospodarki osadami ciekowymi plan zawiera alternatywne rozwizania: bezporednie wykorzystanie przyrodnicze osadów, głównie do celów rekultywacji i dostosowania terenów do potrzeb wynikajcych z planów zagospodarowania przestrzennego, w tym m.in. do rekultywacji zamykanych składowisk komunalnych, w rolnictwie, bezporednie składowanie na składowiskach komunalnych, stabilizacj wspólnie z odpadami komunalnymi w instalacji mechanicznobiologicznej, wykorzystanie stabilizatu lub składowanie. W zakresie gospodarki odpadami z działalnoci gospodarczej plan przewiduje nastpujce działania: zgodnie z dotychczasowymi decyzjami zezwoleniami na wytwarzanie odpadów lub uzgadniajcymi programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, przekazywanie odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania posiadaczom posiadajcym zezwolenie na prowadzenie działalnoci gospodarczej, obejmujcej zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, odzysk lub unieszkodliwianie we własnych instalacjach, na podstawie zezwole na odzysk lub unieszkodliwianie, wspólny odzysk lub unieszkodliwianie z odpadami komunalnymi, tam gdzie jest to moliwe, przekazywanie osobom fizycznym do wykorzystania, zgodnie z obowizujcymi przepisami, wspólne składowanie z odpadami komunalnymi, zgodnie z rozporzdzeniem Ministra Gospodarki z dnia 30 pa dziernika 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mog by składowane w sposób nieselektywny (Dz.U. nr 191, poz. 1595) i zgodnie z instrukcjami eksploatacji składowisk. Dla odpadów niebezpiecznych komunalnych i z działalnoci gospodarczej zakłada si: odpady komunalne zbieranie w PDGO, zbieranie w zakładach gospodarki odpadami komunalnymi (składowiska, CSOiUO, Zakład Higienizacji), zbieranie w wyznaczonych placówkach handlowych (apteki, sklepy), ewentualnie mobilny punkt zbiórki (na poziomie wojewódzkim), odpady z działalnoci gospodarczej odbiór przez wyspecjalizowanych przedsibiorców posiadajcych zezwolenie, współpraca z komunalnymi punktami zbierania odpadów niebezpiecznych, wykorzystanie CSOiUO jako punktu zbiorczego i przeładunkowego dla odpadów z powiatu, 5

7 współprac z przedsibiorcami prowadzcymi instalacje do odzysku i unieszkodliwiania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych. Na terenie powiatu nie przewiduje si instalacji odzysku ani unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. Analiza oddziaływania na rodowisko wykazała, e projektowany system gospodarki odpadami charakteryzowa si bdzie zminimalizowanym poziomem oddziaływania na rodowisko, znaczco zmniejszonym w stosunku do stanu aktualnego. Opracowanie planu gospodarki odpadami nie jest aktem jednorazowym, jest to proces z natury rzeczy cigły, w którym uzyskiwane efekty i zmiany uwarunkowa wymuszaj odpowiednie korekty. Projekt planu powiatowego, przed ostatecznym przyjciem przez rad powiatu, podlega zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 ze zm.) opiniowaniu przez zarzd województwa oraz wójtów i burmistrzów z terenu powiatu. Monitorowanie realizacji planu ma umoliwi ocen prawidłowoci i efektywnoci działa oraz sprawne i elastyczne reagowanie na zmiany. Analiza powinna odbywa si w dwóch płaszczyznach, obejmujcych ewolucj sytuacji wewntrznej powiatu wrocławskiego oraz zmiany zachodzce w otoczeniu powiatu. Samorzd powiatowy, odpowiadajcy za realizacj polityki rozwoju na poziomie powiatu, jest zobowizany do wprowadzenia systemu monitorowania. Zgodnie z art. 14 ustawy o odpadach zarzd powiatu ma obowizek opracowa co dwa lata sprawozdanie z realizacji planu powiatowego i przedkłada je radzie powiatu. Przedmiotem sprawozdania powinna by ocena realizacji postawionych w planie powiatowym celów szczegółowych, jakociowych i ilociowych, dotyczcych zarówno zagadnie organizacyjnych, jak i technicznych odniesionych do wymaganych stopni przetwarzania odpadów, odzysku i unieszkodliwiania, realizacji planowanych obiektów, prowadzonej edukacji społecznej. Sprawozdanie moe zawiera take informacje dotyczce spodziewanych zmian w nowych wymogach prawnych, załoeniach podstawowych itp., co bdzie powodowa konieczno aktualizacji planu i jego weryfikacji. Sprawozdanie powinno w szczególnoci ocenia i podsumowywa krótkoterminowy (4-letni) plan działania z ocen stopnia wykonania szczegółowych zada. Niezalenie od biecych 2-letnich sprawozda z realizacji planu, ten sam artykuł ustawy o odpadach przewiduje weryfikacj planu przynajmniej raz na cztery lata. Szczególne znaczenie dla monitoringu realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami ma wojewódzka baza gospodarki odpadami, prowadzona przez marszałka województwa. Zaproponowano kilka wska ników ilociowych i jakociowych dla monitorowania efektywnoci systemu gospodarki odpadami i osigania załoonych celów. Podano szacunkowe koszty i terminy realizacji poszczególnych zada inwestycyjnych oraz sposoby ich finansowania. Plan powiatowy stanowi poziom odniesienia dla planów gminnych, których przedmiotem powinna by w pierwszej kolejnoci gospodarka odpadami komunalnymi. 6

8 1. WPROWADZENIE 1.1. Układ Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami W PPGO dla powiatu wrocławskiego odpady podzielono na 3 zasadnicze makrogrupy, tj.: odpady powstajce w sektorze komunalnym, do których zaliczono odpady komunalne, odpady opakowaniowe oraz komunalne osady ciekowe, odpady powstajce w sektorze gospodarczym odpady z działalnoci gospodarczej, nie zaliczane do odpadów komunalnych, odpady niebezpieczne powstajce, zarówno w sektorze komunalnym, jak i w sektorze gospodarczym. Odpady z sektora gospodarczego przeanalizowano w odniesieniu do grup odpadów, zgodnych z katalogiem, w którym podstaw klasyfikacji odpadów s ródła ich wytwarzania. Na podstawie analizy wytwarzania, aktualnej i prognozowanej charakterystyki ilociowej i jakociowej, oceny stanu aktualnego oraz moliwoci odzysku i unieszkodliwiania odpadów z poszczególnych grup, okrelono dla nich cele i zadania oraz rozwizania technologicznoorganizacyjne, a take koszty gospodarki odpadami. Zestawiono listy przedsibiorców prowadzcych działalno w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz listy instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Przeanalizowano oddziaływanie proponowanych rozwiza na otoczenie Charakterystyka obszaru objtego planem Powiat usytuowany jest na południowy wschód od Wrocławia - stolicy Dolnego lska, gdzie mieci si jego siedziba. Składa si z dziewiciu gmin o łcznej powierzchni prawie 1120 km 2, zamieszkiwanej przez ponad 90 tysicy osób. Tworzy go 6 gmin wiejskich i 3 miejsko-wiejskie. W sumie na jego terenie jest 250 miejscowoci. W powiecie zarejestrowanych jest około 6500 podmiotów gospodarczych. Produkcj rolnicz zajmuje si prawie 6500 gospodarstw rolnych, w tym tylko 59 z nich ma ponad 50 ha. Jest to jeden z najludniejszych powiatów na Dolnym lsku. Blisko Wrocławia, brak rozbudowanej administracji, bardzo dobre połczenia komunikacyjne oraz działania władz lokalnych powoduj, e gminy te s bardzo atrakcyjne dla potencjalnych inwestorów. Dotychczas skorzystały z tego gminy Długołka, Kty Wrocławskie i Kobierzyce, na których terenie zainwestowano dotd setki milionów dolarów. Pierwsze wykorzystały ssiedztwo Wrocławia Kobierzyce, a autostradowy wzeł bielaski jest słynny w całej Polsce. Wielkie zachodnie koncerny handlowe i produkcyjne wybudowały tu sklepy o powierzchni ponad 100 tysicy m 2. W gminnych statystykach, korzystnie pod wzgldem lokowania inwestycji wypada połoona z drugiej strony Wrocławia - gmina Długołka. Wykorzystuje ona swój atut - drog łczc Wrocław z Warszaw. Z bliskoci autostrady Wrocław-Legnica korzysta równie gmina Kty Wrocławskie. Obszar powiatu wrocławskiego jest atrakcyjny turystycznie. Jest tu wiele zabytków architektury, dolnolskie zespoły pałacowe, rozległe tereny zielone i zalewy. W gminie Sobótka znajduje si masyw ly ze laskim Parkiem Krajobrazowym, w Mirosławicach zlokalizowane jest lotnisko sportowe, przez gmin Długołka przebiega wiele szlaków turystycznych. W dolinie Bystrzycy gdzie znajduj si pikne lasy i atrakcyjne parki wiejskie utworzono Park Krajobrazowy Doliny Bystrzycy. W Sulistrowicach funkcjonuje kpielisko z 7

9 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA POWIATU WROCŁAWSKIEGO o rodkiem campingowym, w Mietkowie zlokalizowany jest zbiornik wodny o powierzchni 950 ha z doskonałymi warunkami dla w dkarzy i eglarzy. Rys. 1.1 Powiat wrocławski (skala około 1: ) 8

10 Tabela 1.1 Wybrane dane charakteryzujce gminy powiatu wrocławskiego według GUS (stan na koniec 2001 roku) udzielone noclegi wydatki [mln zł] dochody [mln zł] jednostki zarejestrowane w REGON sklepy ogółem powierzchnia mieszka ogółem [tys. m 2 ] liczba mieszka liczba ludnoci miejscowoci powierzchnia [km 2 ] Czernica 84, , ,15 12, Długołka 212, , ,94 26, Jordanów l. 56, , ,24 5,23 - Kty Wr. (m) 6, , Kty Wr. (gm) 170, , ,15 23, Kobierzyce 149, ,11 29, Mietków 83, , ,76 5,80 - Sobótka (m) 32, , Sobótka (gm) 103, , ,77 19, w. Katarzyna 98, , ,99 26, órawina 120, , ,05 11,10 - łcznie 1 116, , ,16 160,

11 2. AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI Ogólne zasady ochrony rodowiska, które powinny by przestrzegane w gospodarce odpadami, wynikaj z zapisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. nr 62, poz. 627 ze zm.) [ii], wymienia si je poniej: zasada zintegrowanego podejcia do ochrony rodowiska jako całoci - ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych rodowiska nie moe odbywa si kosztem innego lub innych (art. 5), zasada zapobiegania (prewencji), polegajca na tym, e ten kto podejmuje działalno mogc negatywnie oddziaływa na rodowisko ma obowizek zapobiegania temu oddziaływaniu (art. 6), zasada przezornoci podejmujcy działalno, której negatywne oddziaływanie na rodowisko nie jest jeszcze rozpoznane, ma obowizek, kierujc si przezornoci, podj wszelkie moliwe rodki zapobiegawcze (art. 6), zasada zanieczyszczajcy płaci kady, kto powoduje szkod w rodowisku, w szczególnoci jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunicia tych szkód, a take ten kto moe powodowa szkody w rodowisku ponosi koszty zapobiegania tym szkodom, w szczególnoci zanieczyszczeniu rodowiska art. 7), zasada dostpu obywateli do informacji o rodowisku i jego ochronie na warunkach okrelonych w ustawie Prawo ochrony rodowiska (art. 9), zasada uwzgldniania wymaga ochrony rodowiska i zrównowaonego rozwoju podczas opracowywania polityk, strategii, planów, programów i projektów, a take w działalnoci inwestycyjnej (art. 8), prawo obywateli do uczestniczenia w postpowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony rodowiska lub przyjcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, na zasadach okrelonych w ustawie Prawo ochrony rodowiska (art. 10), zasada, e decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczcych ochrony rodowiska jest niewana (art. 11), zasada, e podmioty korzystajce ze rodowiska oraz organy ochrony rodowiska s obowizane do stosowania metodyk referencyjnych, jeeli metodyki takie zostały okrelone na podstawie ustaw, przy czym dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia równowanoci jej wyników (art. 12). Z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 ze zm.) [i] wynikaj nastpujce zasady gospodarki odpadami: zasada przestrzegania hierarchii postpowania z odpadami, tj. w pierwszej kolejnoci zapobieganie wytwarzaniu, nastpnie minimalizacja ich iloci i szkodliwoci, odzysk (w tym recykling), unieszkodliwianie, a na kocu składowanie odpadów wczeniej przekształconych (art. 5-7), zasada bliskoci odpady powinny by w pierwszej kolejnoci poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu w miejscu wytworzenia, a jeeli nie jest to moliwe, to uwzgldniajc najlepsz dostpn technik, powinny by przekazywane do najbliej połoonych miejsc, w których mog zosta poddane odzyskowi lub unieszkodliwione (art. 9), rozszerzona odpowiedzialno producenta nie tylko za odpady wytworzone w procesie produkcyjnym, ale take za odpady powstajce podczas uytkowania oraz po zuyciu produktów (art. 5). Polska jako kraj przystpujcy do UE, jest zobowizana do utworzenia i utrzymania zintegrowanej i wystarczajcej sieci instalacji i urzdze do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniajcej wymagania okrelone w przepisach ochrony rodowiska. 10

12 Zasada ta nie dotyczy bezporednio powiatów, jednak przynajmniej w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi i osadami ciekowymi naley dy do utworzenia w kadym powiecie podstawowej sieci instalacji i urzdze do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów, pozostawiajc jedynie specyficzne zagadnienia do rozwizania w szerszej skali (na poziomie midzypowiatowym, wojewódzkim lub krajowym) np. w odniesieniu do odpadów niebezpiecznych oraz odzysku energii w cementowniach z paliw zastpczych wyprodukowanych z odpadów. 11

13 3. ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO 3.1. Diagnoza stanu aktualnego Diagnoz aktualnego stanu gospodarki odpadami przeprowadzono na podstawie studiów dostpnych materiałów ródłowych, wizji lokalnych, ankietyzacji gmin. Najwaniejsze były wizyty w gminach oraz w starostwie powiatowym, gdy pozwoliły one na zebranie bezporednich informacji u ródeł, a take przekazanie odwiedzanym instytucjom informacji o realizowanym planie gospodarki odpadami. Przeprowadzono wizje lokalne wszystkich składowisk oraz zakładów odzysku i unieszkodliwiania odpadów Bilans ilociowy i jakociowy odpadów W ramach niniejszego opracowania, dla okrelenia iloci odpadów wytwarzanych w powiecie wrocławskim, wykorzystano: dane uzyskane podczas ankietyzacji gmin, przeprowadzonej w pierwszej połowie 2002 r. oraz w ramach spotka jesieni 2003 roku, dane statystyczne dotyczce iloci odpadów wywiezionych z poszczególnych powiatów, zawarte w roczniku statystycznym województwa dolnolskiego 2001 oraz w roczniku statystycznym ochrony rodowiska 2001 w Polsce, jednostkowe wska niki wytwarzania odpadów, zawarte w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (KPGO) oraz w wojewódzkiej strategii gospodarki odpadami komunalnymi, dane zawarte w decyzjach udzielajcych pozwolenia na wytwarzanie odpadów, zatwierdzajcych programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz w informacjach o odpadach przewidywanych do wytwarzania przez podmioty gospodarcze, dane zawarte w sprawozdaniach za rok 2002 złoonych przez wytwarzajcych odpady oraz przedsibiorców prowadzcych działalno w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów, dane zawarte w sprawozdaniach złoonych za 2002 rok przez zarzdzajcych składowiskami dla potrzeb naliczenia opłaty składowiskowej, bilanse zawarte w programach gospodarki odpadami udostpnionych przez niektóre gminy Bilans na podstawie opłat za odpady składowane Składowiska odpadów z terenu powiatu wrocławskiego, które przesłały zgłoszenie roczne Marszałkowi Województwa wykazały przyjcie w roku 2002 około 12,3 tys. Mg odpadów komunalnych (grupa 20). Szczegółowe dane zawiera tabela 3.1. Składowiska odpadów w powiecie wrocławskim w roku 2002 przyjmowały wyłcznie odpady z terenu powiatu, jednak cz odpadów była wywoona na składowiska poza teren powiatu. W roku 2002, przed uruchomieniem Zakładu w Sulcinie, odpady z gminy w. Katarzyna były transportowane na składowisko w Gaci (gm. Oława, pow. oławski). Z uwagi na niekompletno danych i fakt, e znaczne iloci odpadów komunalnych z gmin powiatu wrocławskiego były w roku 2002 unieszkodliwiane na składowiskach poza powiatem, szacunki iloci odpadów komunalnych wytwarzanych w gminach powiatu 12

14 wrocławskiego oparte o wojewódzk baz danych o odpadach składowanych nie s miarodajne. Tabela 3.1 Iloci odpadów komunalnych (grupa 20) składowanych w roku 2002 (wg zgłosze do opłaty składowiskowej) składowisko odpady z grupy... ilo odpadów składowanych w roku 2002, Mg Bielawa (Długołka) komunalne ,64 Bielawa (Długołka) przemysłowe ,76 Dankowice (Jordanów l.) ,10 Strzegomiany (Sobótka) ,85 Stróa (Mietków) ,00 Sonica (Kty Wr.) ,00 Czernica 20 39,45 łcznie , Bilans na podstawie załoe KPGO Dane z rónych ródeł s trudno porównywalne ze sob, co wynika głównie z szacowania iloci wytwarzanych odpadów, gdy tylko trzy składowiska komunalne: Bielawa (gm. Długołka), Stróa (gm. Mietków) i Sulcin (gm. w. Katarzyna) wyposaone s w wag samochodow. Dostarczone przez gminy i gminne przedsibiorstwa komunalne w ankietach oraz sprawozdaniach dane o ilociach odpadów s bardzo niepewne. Po przeliczeniu otrzymanych wartoci na wska niki jednostkowe (na mieszkaca) uzyskano bardzo szeroki zakres wartoci, niemajcy w wielu przypadkach adnego uzasadnienia w charakterze, typie gminy, stopniu jej rozwoju i urbanizacji. w ska nik masow y, kg Mk/rok redni w w ojew ództw ie w ska nik masow y w ska nik masow y masa odpadów milicki górow ski w ołow ski redzki strzeliski złotoryjski legnicki lw ów ecki kamiennogórski jaw orski lubaski jeleniogórski polkow icki trzebnicki zbkow icki w rocław ski oław ski olenicki bolesław iecki głogow ski zgorzelecki lubiski dzieroniow ski w idnicki kłodzki w ałbrzyski Jelenia Góra Legnica Wrocław masa odpadów w ytw arzanych, tys. ton/rok Rys. 3.1 Odpady komunalne wytwarzane - powiat wrocławski na tle innych powiatów województwa dolnolskiego Zdecydowano, e dla potrzeb niniejszego powiatowego planu gospodarki odpadami wykorzystane bd jednostkowe wska niki wytwarzania odpadów przyjte w planie wojewódzkim, na podstawie KPGO, wynoszce w roku 2003: 13

15 dla gmin miejskich 448 kg/m rok, dla wiejskich 255 kg/m rok. Dane te mog zosta zweryfikowane w przyszłoci po wyposaeniu wszystkich funkcjonujcych wówczas składowisk oraz regionalnego centrum gospodarki odpadami w wagi samochodowe. Dopiero wówczas znane bd rzeczywiste iloci odpadów wytwarzanych, odzyskiwanych i unieszkodliwianych. Tabela 3.2 Całkowita i jednostkowa masa odpadów wytwarzanych w powiecie wrocławskim w porównaniu do wartoci rednich województwa dolnolskiego (stan obecny) masa odpadów, tys. Mg/rok wska nik wytwarzania, kg/m rok powiat wrocławski 27,4 287 województwo dolnolskie 1 173,3 392 Tabela 3.3 Wskaniki wytwarzania odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich w roku 2003 na podstawie Planu Krajowego Gospodarki Odpadami frakcja wska nik wytwarzania, kg/m rok powiat tereny miejskie tereny wiejskie wrocławski województwo dolnolskie domowe odpady organiczne odpady zielone papier i karton nieopakowaniowy opakowania papierowe opakowania kompozytowe tw. sztuczne nieopakowaniowe opakowania z tw. sztucznych szkło nieopakowaniowe opakowania szklane metale opakowania stalowe opakowania aluminiowe odpady tekstylne odpady mineralne drobna frakcja popiołowa odpady wielkogabarytowe odpady budowlane odpady niebezpieczne razem Urednione jednostkowe i całkowite iloci odpadów wytworzonych w powiecie wrocławskim na tle województwa dolnolskiego podano w tabeli 3.2 i rys W obliczeniach tych uwzgldniono liczby mieszkaców miast i wsi, a obliczone wska niki jednostkowe maj charakter rednich waonych. Na podstawie tych danych oszacowano roczn ilo odpadów komunalnych w powiecie wrocławskim na poziomie 27,4 tys. Mg, a w województwie na 1,17 mln Mg. redni jednostkowy wska nik wytwarzania odpadów w powiecie wrocławskim wynosi 287 kg/mk rok i jest najniszy sporód wszystkich powiatów województwa. Dla porównania, w innych powiatach, obliczony wska nik waha si od 290 do 448 kg/m rok. 14

16 Wyróniono 18 specyficznych strumieni odpadów komunalnych, pochodzcych z gospodarstw domowych, jak i innych ródeł (tabela 3.3). W szczególnoci wyodrbniono surowce wtórne (papier, tworzywa sztuczne, szkło, metale) pochodzce z opakowa oraz z pozostałych ródeł. Na podstawie przyjtego w strategii wojewódzkiej składu odpadów komunalnych z terenów wiejskich i miejskich, obliczono rednie zawartoci poszczególnych frakcji odpadów dla powiatu wrocławskiego jako rednie waone, uwzgldniajce udziały ludnoci miejskiej i wiejskiej w ogólnej populacji powiatu. Dane wyjciowe i wartoci obliczone dla powiatu wrocławskiego przedstawiono w tabeli 3.3 oraz na rys Charakterystyczne jest znaczne zrónicowanie składu odpadów z terenów miejskich i wiejskich. Dla odpadów wiejskich specyficzny jest duy udział składników mineralnych (popioły ze spalania paliw stałych, drobny gruz), przy mniejszych zawartociach frakcji biologicznie rozkładalnych oraz surowców wtórnych. redni skład odpadów komunalnych w powiecie wrocławskim odbiega od redniego składu odpadów komunalnych w województwie i jest zbliony do składu odpadów z terenów wiejskich. biofrakcja papier tw. szt. tekstylia szkło metale mineralne wielkogabarytowe niebezpieczne tereny wiejskie powiat wrocławski województwo tereny miejskie 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Rys Skład morfologiczny odpadów komunalnych - powiat wrocławski na tle terenów miejskich i wiejskich oraz redniej województwa dolnolskiego (% masy) Zbieranie, odbieranie i transport odpadów Zbieranie Ustawa o odpadach [i] okrela pojciem zbierania odpadów kade działanie, a w szczególnoci umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Zgodnie ze znowelizowan ustaw z dnia 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz.U. nr 132, poz. 622 ze zm.) [iv], dla odpadów komunalnych stosuje si pojcie odbierania odpadów od włacicieli nieruchomoci (obejmuje ono usuwanie odpadów z pojemników do samochodów w celu ich transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania). Gmina powinna zapewni mieszkacom okrelone warunki utrzymania czystoci i porzdku, a take jest odpowiedzialna za przejcie obowizku usuwania odpadów, w przypadku, gdy mieszkacy nie spełniaj go lub spełniaj niezgodnie z ustaw. W tym celu: rada gminy ustala, w drodze uchwały, szczegółowe zasady utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy, dotyczce m.in. prowadzenia we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, rodzaju urzdze przeznaczonych do zbierania tych odpadów oraz czstotliwoci i sposobu ich pozbywania (art. 4), 15

17 wójt, burmistrz lub prezydent miasta moe wyda zezwolenie przedsibiorcom, którzy spełniaj wszystkie okrelone prawnie wymogi na prowadzenie działalnoci w zakresie odbierania odpadów komunalnych od włacicieli nieruchomoci (art. 7), organ wykonawczy gminy moe ogłosi przetarg na wykonywanie usług na terenie gminy lub jej czci (po przejciu od włacicieli nieruchomoci, w drodze referendum, ich obowizków dotyczcych utrzymania czystoci i porzdku) (art. 6a). Zmieszane odpady komunalne zbierane s głównie w pojemnikach o pojemnoci 0,11, 0,24 dm 3 (w zabudowie indywidualnej) oraz pojemnoci 1,1 m 3 i w kontenerach KP-7 (w zabudowie zbiorowej). Ponadto, niezgodnie z obowizujcymi przepisami ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach [iv], praktykowane jest indywidualne dowoenie odpadów przez mieszkaców na składowisko Odbieranie odpadów Odpady odbierane s rednio od jednego do dwóch razy w miesicu. Mimo, i kady właciciel posesji jest zobowizany do utrzymania porzdku i czystoci na jej terenie, m.in. poprzez zbieranie i usuwanie odpadów (a gdy tego nie wykonuje, gmina powinna przej za niego te powinnoci), nie wszyscy mieszkacy gmin posiadaj umowy na odbieranie odpadów z gminnymi jednostkami organizacyjnymi, bd przedsibiorcami, posiadajcymi zezwolenie na wiadczenie usług w tym zakresie. Odsetek ludnoci posiadajcej umowy szacuje si na około 90 % w skali powiatu, co odpowiada redniej w województwie. Osoby nie posiadajce umów na odbieranie odpadów, najczciej wywo je samodzielnie na składowisko gminne lub deponuj je w miejscach do tego celu nieprzeznaczonych. Na terenie powiatu wrocławskiego wystpuj zrónicowane formy organizacji odbierania odpadów komunalnych. Funkcjonuj zarówno podmioty komunalne, jak i prywatne. W czci gmin odpady odbieraj wyłcznie podmioty inne ni własne przedsibiorstwa komunalne. W tabeli 3.4 zestawiono podmioty, które uzyskały zezwolenie na prowadzenie działalnoci w zakresie odbierania odpadów komunalnych w poszczególnych gminach powiatu wrocławskiego Transport Dominujca cz odpadów transportowana jest w zamknitych tzw. bezpylnych pojazdach, z zagszczaniem odpadów wewntrz skrzy ładunkowych. Ten sposób transportu jest znacznie bardziej efektywny ekonomicznie od transportu odpadów w kontenerach typu KP-7 lub KP-8, w których odpady gromadzone s luzem, bez zagszczania. Zamknicie najbliej połoonych składowisk i konieczno przewozu odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania do powiatowego Centrum wymusi odejcie od zbierania i transportu niezagszczonych odpadów w kontenerach. Na terenie powiatu nie funkcjonuje adna stacja przeładunkowa. O ile odpady trafiaj na składowiska połoone w obrbie gminy, to s tam dostarczane pojazdami odbierajcymi odpady (bez przeładunku). W przypadku składowania odpadów poza terenem powiatu wrocławskiego, moliwy jest przeładunek odpadów na terenie stacji przeładunkowej we Wrocławiu. W dalszej czci opracowania zostanie przeanalizowana konieczno stosowania przeładunku odpadów podczas funkcjonowania w powiecie Centrum Sortowania, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów CSOiUO. 16

18 Tabela 3.4 Wykaz podmiotów posiadajcych zezwolenia na odbieranie odpadów komunalnych w gminach powiatu wrocławskiego gmina podmiot adres Długołka Czernica Zakład Usług Komunalnych Anna Polaska Długołka, ul. Słowicza 1 Wrocławskie Przedsibiorstwo Oczyszczania S.A. Wrocław, ul. Traugutta 72/78 Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej Trans-Formers Sp. z o.o. Wrocław, ul. Kurkowa 14 Przedsibiorstwo Usług Komunalnych Van Gansewinkel Sp. z o.o. Oława, ul. Portowa 7 SITA Wrocław Sp. z o.o. Wrocław, ul. Jerzmanowska 4 Zakład Usług Budowlanych i Komunalnych Henryk Rowiski Długołka, Piecowice 9a MASZYNY BUDOWLANE TYBURSKI Tyburski Wojciech Wrocław, ul. Lekarska 4-6 EKOM Mariusz Bujak Wrocław, ul. Kukułcza 13 Wrocławskie Przedsibiorstwo Oczyszczania S.A. Wrocław, ul. Traugutta 72/78 SITA Wrocław Sp. z o.o. Wrocław, ul. Jerzmanowska 4 Przedsibiorstwo Usług Komunalnych Van Gansewinkel Sp. z o.o. Oława, ul. Portowa 7 Jordanów l. Zakład Usług Komunalnych HADLUX Sp. z o.o. Sobótka Sobótka, ul. Warszawska 4 Kty Wr. Kobierzyce Mietków Zakład Gospoadarki Komunalnej Sp. z o.o. w Ktach Wr. Kty Wr., ul. 1 Maja 26b Wrocławskie Przedsibiorstwo Oczyszczania S.A. Wrocław, ul. Traugutta 72/78 SITA Wrocław Sp. z o.o. Wrocław, ul. Jerzmanowska 4 Przedsibiorstwo Usług Komunalnych Van Gansewinkel Sp. z o.o. Oława, ul. Portowa 7 Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej Trans-Formers Sp. z o.o. Wrocław, ul. Kurkowa 14 Bracia Strach S.J. Zakład Oczyszczania i Wywozu Nieczystoci z/s w Czstochowie Wrocław, ul. Rychtalska 11 Zakład Usług Komunalnych HADLUX Sp. z o.o. Sobótka Sobótka, ul. Warszawska 4 Wrocławskie Przedsibiorstwo Oczyszczania S.A. Wrocław, ul. Traugutta 72/78 Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej Trans-Formers Sp. z o.o. Wrocław, ul. Kurkowa 14 Usługi Transportowo-Towarowe Daniel Falkowski Kobierzyce, Kuklice PPUH EKO-RECYCLING Sp. z o.o. Wrocław, ul. Szczeciska 5 Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Ktach Wr. Kty Wr., ul. 1 Maja 26b SITA Wrocław Sp. z o.o. Wrocław, ul. Jerzmanowska 4 Zakład Gospodarki Komunalnej Zakład Budetowy Mietków Mietków, ul. Spółdzielcza 9 Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej Trans-Formers Sp. z o.o. Wrocław, ul. Kurkowa 14 Zakład Gospoadarki Komunalnej Sp. z o.o. w Ktach Wr. Kty Wr., ul. 1 Maja 26b Sobótka Zakład Usług Komunalnych HADLUX Sp. z o.o. Sobótka Sobótka, ul. Warszawska 4 w. Katarzyna órawina Wrocławskie Przedsibiorstwo Oczyszczania S.A. Wrocław, ul. Traugutta 72/78 Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej Trans-Formers Sp. z o.o. Wrocław, ul. Kurkowa 14 Przedsibiorstwo Usług Komunalnych Van Gansewinkel Sp. z o.o. Oława, ul. Portowa 7 Przedsibiorstwo Gospodarki Komunalnej órawina Sp. z o.o. órawina, ul. Urzdnicza Wrocławskie Przedsibiorstwo Oczyszczania S.A. Wrocław, ul. Traugutta 72/78 Zakład Usług Komunalnych HADLUX Sp. z o.o. Sobótka Sobótka, ul. Warszawska 4 Bracia Strach S.J. Zakład Oczyszczania i Wywozu Nieczystoci z/s w Czstochowie Wrocław, ul. Rychtalska 11 17

19 Odpady opakowaniowe Bilans ilociowy i jakociowy odpadów opakowaniowych Odpady opakowaniowe s wytwarzane przez podmioty gospodarcze (zakłady produkcyjne, jednostki handlowe) oraz przez mieszkaców (sektor komunalny). Selektywnie zbierane odpady opakowaniowe, zarówno w sektorze komunalnym, jak i przez podmioty gospodarcze, klasyfikowane s w grupie 15, podgrupie Pozostałe odpady opakowaniowe, zawarte w zmieszanych odpadach komunalnych, s klasyfikowane jako odpady komunalne i wchodz w skład zmieszanych odpadów oznaczonych kodem W strategii gospodarki odpadami komunalnymi Dolnego lska obliczono całkowit mas odpadów opakowaniowych w odpadach komunalnych województwa na poziomie Mg dla roku 2003, w tym: opakowania z papieru i tektury 86,8 tys. Mg, opakowania szklane 90,6 tys. Mg, opakowania z tworzyw sztucznych 54,5 tys. Mg, opakowania z blachy stalowej 17,8 tys. Mg, opakowania wielomateriałowe 13,8 tys. Mg, opakowania aluminiowe 2,4 tys. Mg. Tabela 3.5 Zawarto opakowa w odpadach komunalnych strumie opakowa wska nik wytwarzania komunalnych odpadów opakowaniowych kg/m rok miasto wie papierowe kompozytowe 5 2 z tworzyw sztucznych 16 7 szklane z blachy stalowej 5 2 aluminiowe 1 0 W bilansie tym nie uwzgldniono opakowa z drewna i tekstyliów, które nie wystpuj raczej w odpadach komunalnych. WPGO zawiera bilans iloci odpadów opakowaniowych dla powiatu wrocławskim, został on przyjty jako miarodajny take w niniejszym powiatowym planie gospodarki odpadami. Zestawienie wytworzonych i prognozowanych do wytworzenia iloci opakowa w województwie dolnolskim wg KPGO podano w poniszej tabeli 3.6. Obliczenia te wykonano dla przyjtego załoenia, e ilo odpadów opakowaniowych wytworzonych na Dolnym lsku stanowi około 7,7 % iloci tych odpadów wytworzonych w kraju. Tabela 3.6 Prognozowane iloci wytwarzanych opakowa (Mg) Dolny lsk Polska

20 Podane w tabeli iloci odpadów opakowaniowych zostały całkowicie przyporzdkowane do odpadów komunalnych, jednak s to całkowite iloci tych odpadów, które s wytwarzane zarówno w sektorze gospodarczym, jak i komunalnym Efekty selektywnej zbiórki opakowa w powiecie wrocławskim Dane ilociowe dotyczce selektywnie zebranych i odzyskanych (poddanych recyklingowi) iloci odpadów opakowaniowych w sektorze komunalnym oraz gospodarczym w 2002 roku podaje si na podstawie sprawozda złoonych przez podmioty gospodarcze i gminy do Urzdu Marszałkowskiego oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Dane dotyczce selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych w gminach pochodz ze sprawozdania O-OP 3a [5] sporzdzonego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu za rok 2002 na podstawie danych przekazanych przez gminy województwa dolnolskiego. Na terenie powiatu selektywn zbiórk odpadów prowadzi pi gmin (Czernica, Kty Wr., Kobierzyce, w. Katarzyna, Długołka) i centrum handlowe zlokalizowane w Bielanach Wr. (gm. Kobierzyce), ponadto na składowisku w Brzeciu (gm. órawina) oraz w Sulcinie (gm. w. Katarzyna) z dostarczanych odpadów mieszanych wydzielane s frakcje surowcowe do recyklingu. Efekty prowadzonej zbiórki opisano w tabeli 3.7. Tabela 3.7 Odpady opakowaniowe zebrane w gminach powiatu wrocławskiego w roku 2002 [5] gmina* Kty Wr. Kobierzyce w. Katarzyna órawina Długołka rodzaj odpadu ilo zebranych odpadów, Mg tworzywa sztuczne 8,20 0,47 papier, tektura 2,72 0,16 szkło 43,36 2,48 tworzywa sztuczne 4,27 0,36 papier, tektura 3,05 0,26 szkło 32,04 2,69 tworzywa sztuczne 21,36 1,69 szkło 14,60 1,15 tworzywa sztuczne 5,70 0,73 blacha 8,70 1,11 papier 9,55 1,22 tworzywa sztuczne 2,20 0,12 szkło 8,80 0,48 ilo odpadów zebranych w przeliczeniu na mieszkaca, kg/mk w powiecie 164,55 1,74 * ) [5] nie zawiera danych dot. selektywnej zbiórki w gminie Czernica 3,11 3,30 2,84 3,07 0,61 W 2002 roku zebrano i przekazano do odzysku łcznie około 165 Mg odpadów opakowaniowych (tabela 3.7). Najwicej zebrano szkła blisko 102 Mg, co stanowi około 62 % masy odpadów zebranych selektywnie, około 42 Mg tworzyw sztucznych, około 15 Mg papieru i tektury. W poszczególnych gminach prowadzcych zbiórk, ilo zebranych surowców wahała si od 0,6 do 3,3 kg na mieszkaca, rednio w powiecie (z uwzgldnieniem mieszkaców gmin nieprowadzcych zbiórki) zebrano około 1,7 kg na mieszkaca. Dla poszczególnych rodzajów odpadów jednostkowe iloci wynosiły odpowiednio: 19

21 tworzywa sztuczne 0,12-1,69 kg/m, papier i tektura 0,16-1,22 kg/m, szkło 0,48-2,69 kg/m, blacha stalowa biała 1,11 kg/m. Dla porównania, w tym samym okresie w województwie zbiórk prowadziło około 50 gmin, które zebrały łcznie 2596,6 Mg odpadów opakowaniowych, z czego przekazały do odzysku i recyklingu 2270,5 Mg. Stanowi to w skali województwa rednio około 0,86 kg zebranych surowców na mieszkaca Przyjty system zbiórki Czernica Obecnie na terenie gminy ustawionych jest 16 pojemników do zbiórki tworzyw sztucznych (PET). Obecnie jeden pojemnik do selektywnej zbiórki przypada rednio na 480 mieszkaców. Selektywn zbiórk obsługuje WPO S.A. Długołka W 32 (sporód 40) miejscowociach gminy ustawionych jest 37 zestawów dwupojemnikowych. Zbierane s dwie frakcje surowcowe : szkło i tworzywa sztuczne. Planowany jest zakup kolejnych zestawów. Obecnie jeden zestaw pojemników do selektywnej zbiórki przypada rednio na 500 mieszkaców. Selektywna zbiórka obsługiwana jest przez podmiot zewntrzny wybierany w drodze przetargu. Kty Wr. Selektywna zbiórka wprowadzona została na przełomie 1997/98 r. Obecnie na terenie gminy ustawionych jest około 200 pojemników (1,5 i 2,5 m 3 ) w zestawach po trzy. Zestawy ustawione s we wszystkich miejscowociach gminy. Zbierane s trzy frakcje: szkło, makulatura oraz tworzywa sztuczne, a ponadto szkoły wyposaono w pojemniki ze zgniatark na puszki po napojach. Ponadto, na terenie Któw Wr. ustawione s dwa kontenery KP-7 przeznaczone do gromadzenia opakowa papierowych pochodzcych z działalnoci gospodarczej. Obecnie jeden zestaw pojemników do selektywnej zbiórki przypada rednio na 260 mieszkaców. Selektywna zbiórka obsługiwana jest przez ZGK w Ktach Wr. Kobierzyce Selektywna zbiórka prowadzona jest od czerwca 2002 r. Obecnie, na terenie gminy ustawione s 144 pojemniki o pojemnoci 1,1 m 3 w zestawach po trzy, ponadto 10 zestawów uzupełnionych jest czwartym pojemnikiem (2,5 m 3 ). Zestawy ustawione s we wszystkich miejscowociach gminy. Zbierane s trzy frakcje : szkło, makulatura oraz tworzywa sztuczne. Obecnie jeden zestaw pojemników do selektywnej zbiórki przypada rednio na 250 mieszkaców. Selektywna zbiórka obsługiwana jest przez ZGK w Ktach Wr. 20

22 w. Katarzyna Na terenie gminy ustawionych jest około 50 pojemników przeznaczonych do gromadzenia szkła i tworzyw sztucznych. Do obsługi selektywnej zbiórki zobowizany jest administrator składowiska w Sulcinie VKN Polska Sp. z o.o. Poza selektywn zbiórk prowadzon w gminie, na składowisku w Sulcinie z dostarczanych odpadów mieszanych wydzielane s frakcje surowcowe nadajce si do recyklingu. órawina Na terenie gminy nie ma pojemników do selektywnej zbiórki dostpnych dla mieszkaców, jedynie na składowisku w Brzeciu z odpadów mieszanych wydzielane s frakcje surowcowe do recyklingu. Centrum handlowe Bielany Wr. Zgodnie z ustaw z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63 poz. 638) [v], jednostki handlu detalicznego o powierzchni handlowej powyej 2000 m 2, s zobowizane do prowadzenia na własny koszt selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych po produktach w opakowaniach, które znajduj si w ofercie handlowej. Najwiksze jednostki handlowe zlokalizowane w W le Bielaskim s zobowizane do prowadzenia tego typu zbiórki. Selektywnie zbierane s opakowania szklane, z tworzyw sztucznych, papieru i tektury, zarówno wytwarzane w ramach prowadzonej działalnoci handlowej, jak i dostarczane przez osoby prywatne. W tabeli 3.8 zestawiono iloci odpadów opakowaniowych wytworzonych w obiektach handlowych zlokalizowanych w W le Bielaskim. Tabela 3.8 Odpady opakowaniowe wytworzone przez podmioty handlowe zlokalizowane w Wle Bielaskim w roku 2002, zgłoszone do wojewódzkiej bazy danych kod odpadu nazwa odpadu iloci wytworzonych odpadów, Mg opakowania z papieru i tektury 90, opakowania z tworzyw sztucznych 4, Gospodarka odpadami wielkogabarytowymi Zbiórka odpadów wielkogabarytowych w sposób zorganizowany odbywa si sporadycznie. W wikszoci przypadków, odpady te s indywidualnie zagospodarowywane przez mieszkaców i w rezultacie, ich udział w masie odpadów deponowanych na składowiskach jest raczej niewielki. Odpady wielkogabarytowe, jeli s odrbnie zbierane, odbierane s najczciej przy okazji odbierania pozostałych odpadów, czyli metod wystawki, obok standardowego pojemnika na odpady. Coraz wiksz popularno zdobywa odrbny system zbierania odpadów wielkogabarytowych podczas organizowanych okresowo akcji. Ponadto, odpady wielkogabarytowe odbierane s od mieszkaców na zlecenie lub mieszkacy indywidualnie wywo je na gminne składowisko odpadów. W roku 2003, w wybranych miejscowociach gminy Długołka, zorganizowano dwudniow akcj zbierania i wywozu odpadów wielkogabarytowych. Mieszkacy zostali poinformowani o moliwoci wystawienia odpadów przed posesj, a podmiot wyłoniony do obsługi akcji 21