Wójt Gminy Ciepłowody Ciepłowody, ul. Kolejowa 3

Transkrypt

1 Plan Gospodarki Odpadami Gminy Ciepłowody Wójt Gminy Ciepłowody Ciepłowody, ul. Kolejowa 3 Ciepłowody 2004

2 1. WSTP UKŁAD GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI CHARAKTERYSTYKA GMINY CIEPŁOWODY Połoenie gminy Gospodarka, turystyka, zabytki w gminie Społeczno AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI ANALIZA STANU AKTUALNEGO GOSPODARKI ODPADAMI ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO Bilans ilociowy i jakociowy odpadów Aktualnie funkcjonujcy system zbierania i transportu odpadów Odpady opakowaniowe Odpady wielkogabarytowe oraz budowlane Komunalne odpady niebezpieczne Gospodarka odpadami z oczyszczalni cieków Odzysk i unieszkodliwianie odpadów Koszty gospodarowania odpadami komunalnymi ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO Bilans iloci wytwarzanych odpadów na podstawie rónych ródeł Podmioty prowadzce działalno w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów PROGNOZA ZMIAN ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO Skład odpadów Ilo odpadów Dalsze funkcjonowanie istniejcych obiektów gospodarki odpadami ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO Specyficzne rodzaje odpadów innych ni niebezpieczne Odpady niebezpieczne ZADANIA GMINY, ZAŁOONE CELE ORAZ PROPONOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO Zadania gminy wynikajce z obowizków prawnych Załoone cele gospodarki odpadami Proponowany system gospodarki odpadami gminy Ciepłowody Szacunkowe koszty realizacji proponowanego rozwizania ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO Specyficzne rodzaje odpadów innych ni niebezpieczne Odpady niebezpieczne ZADANIA STRATEGICZNE ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO Zadania krótkoterminowe (do roku 2007) Zadania rednioterminowe (do roku 2011) ODPADY Z SEKTORA GOSPODARCZEGO Niezbdne działania 87 2

3 6. HARMONOGRAM REALIZACJI DZIAŁA WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PLANU NA RODOWISKO ZAWARTO, GŁÓWNE CELE GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ JEGO POWIZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI ANALIZA I OCENA AKTUALNEGO STANU RODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI GMINNEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ANALIZA I OCENA STANU RODOWISKA NA OBSZARACH OBJTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZCYM ODDZIAŁYWANIEM ISTOTNE PROBLEMY OCHRONY RODOWISKA, A W SZCZEGÓLNOCI DOTYCZCE OBSZARÓW CHRONIONYCH CELE OCHRONY RODOWISKA WYZNACZONE W DOKUMENTACH UE ORAZ NA SZCZEBLU KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI OKRELENIE, ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH ZNACZCYCH ODDZIAŁYWA NA RODOWISKO ROZWIZANIA MAJCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJ PRZYRODNICZ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWA NA RODOWISKO, MOGCYCH BY REZULTATEM REALIZACJI PLANU ROZWIZANIA ALTERNATYWNE DO ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU ORAZ UZASADNIENIE ICH WYBORU I METOD OCENY PROWADZCEJ DO TEGO WYBORU TRUDNOCI WYNIKAJCE Z NIEDOSTATKÓW TECHNIKI LUB LUK WE WSPÓŁCZESNEJ WIEDZY METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZDZANIU ANALIZY PRZEWIDYWANE METODY ANALIZY REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU MOLIWE TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIA NA RODOWISKO ZASADY MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW RÓDŁA FINANSOWANIA ZADA W ZAKRESIE OCHRONY RODOWISKA I GOSPODARKI ODPADAMI RODKI PUBLICZNE RODKI NIEPUBLICZNE (PRYWATNE) Kredyty Poyczki Obligacje Leasing RÓDŁA FINANSOWANIA PUBLICZNO-PRYWATNE rodki publiczne Dotacje rodki niepubliczne i rodki pozabudetowych instytucji publicznych 110 CYTOWANE AKTY PRAWNE 125 WYKORZYSTANE MATERIAŁY 127 3

4 WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW I OZNACZE baza wojewódzka baza danych utworzona na podstawie rocznych zgłosze podmiotów przekazywanych marszałkowi województwa CFC CSOiUO DCZGO GUS, WUS GPGO HCFC KPGO MG Mg M MZ M NFOiGW OE PCB PDGO PEK PPGO PZRiOWD SIGOP s.m. Strategia WFOiGW WIO WPGO - chlorowcopochodne wglowodorów, substancje zubaajce warstw ozonow - centrum sortowania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów mieszanych i składowanie - dolnolskie centrum zarzdzania gospodark odpadami - główny i wojewódzki urzd statystyczny - gminny plan gospodarki odpadami - wodorochlorofluorowglowodory, substancje zubaajce warstw ozonow - krajowy plan gospodarki odpadami - minister gospodarki - tona - minister rodowiska - minister zdrowia - mieszkaniec - Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej - odnawialne ródła energii - polichlorki bifenolu (polichlorowane difenyle, polichlorowane trifenyle, monometylotetrachlorodifenylometan, monometylodichlorodifenylometan, monometylo-dibromodifenylometan oraz mieszaniny zawierajce jakkolwiek z tych substancji w iloci powyej 0,005 % wagowo łcznie) - punkt dobrowolnego gromadzenia odpadów - polityka ekologiczna pastwa - powiatowy plan gospodarki odpadami - program zrównowaonego rozwoju i ochrony rodowiska województwa dolnolskiego - baza danych o odpadach z sektora gospodarczego prowadzona przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony rodowiska - sucha masa - Strategia gospodarki odpadami komunalnymi województwa dolnolskiego - Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej - Wojewódzki Inspektor Ochrony rodowiska - wojewódzki plan gospodarki odpadami 4

5 Streszczenie planu gospodarki odpadami Gminny plan gospodarki odpadami jest czci gminnego programu ochrony rodowiska. Opracowany został na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 ze zmianami) [i] oraz rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporzdzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 66, poz. 620) [xxiv]. Plan gospodarki odpadami gminy Ciepłowody zawiera nastpujce główne czci: krótk charakterystyk gminy, przedstawienie i ocen aktualnego stanu gospodarki odpadami, bilanse ilociowe i jakociowe odpadów wytwarzanych, odzyskiwanych i unieszkodliwianych aktualnie wraz z prognoz zmian, cele ilociowe i jakociowe do osignicia, wynikajce z polityki ekologicznej kraju oraz krajowego planu gospodarki odpadami, rodki osignicia postawionych celów, proponowany stan gospodarki odpadami, wnioski z analizy oddziaływania rozwiza planu na rodowisko, harmonogram i koszty planowanych działa, zasady monitoringu osigania postawionych celów. Wród najistotniejszych zada do realizowania przez gmin Ciepłowody jest zorganizowanie systemu gromadzenia zmieszanych odpadów komunalnych, obejmujcego wszystkie gospodarstwa z obszaru gminy. Obecnie umowy na odbieranie odpadów posiada 73 % mieszkaców. Niezorganizowana gospodarka odpadami sprzyja powstawaniu dzikich wysypisk. W 2003 roku mieszkacy wytworzyli 241,9 Mg odpadów komunalnych, czyli znacznie mniej ni szacuje si wg wskaników KPGO. Po uwzgldnieniu osób posiadajcych umowy szacuje si, e moe powsta 612 Mg odpadów komunalnych. Rónica moe wynika z faktu posiadania umów, lecz nie wnoszenia opłat za odbiór. W efekcie odpady s deponowane w miejscach do tego nie przeznaczonych. Odbiorem odpadów komunalnych na terenie gminy zajmuje si Zakład Usług Komunalnych w Zibicach. Przy Urzdzie Gminy funkcjonuje gminna jednostka bdca Zakładem Usług Komunalnych, jednak jej działalno zwizana jest z obsług wodocigów oraz budynków komunalnych. Odpady odbierane od mieszkaców były składowane na gminnym składowisku odpadów we wsi Janówka o nieuregulowanym statucie prawnym. Obecnie zaprzestano deponowania tam odpadów, a ZUK w Zibicach odpady bdzie przewoził na komunalne składowisko w Zibicach. Gminny plan gospodarki odpadami zakłada objcie mieszkaców gminy systemem selektywnego gromadzenia odpadów. Gmina Ciepłowody nie prowadzi selektywnej zbiórki odpadów. Proponuje si, aby gminy, które dotychczas nie prowadziły selektywnej zbiórki, wprowadziły system punktów zbiorczych (zestawów pojemników) w zabudowie zbiorowej oraz system workowy w zabudowie indywidualnej. Plan gospodarki odpadami zakłada 3 warianty selektywnej zbiórki: oparty wyłcznie na workach lub kontenerach oraz mieszany. W kadym z rozwiza, przynajmniej w pocztkowej fazie wprowadzania systemu, zbierane bd odpady szklane (szkło białe i kolorowe oddzielnie) oraz odpadowe tworzywa sztuczne. Docelowo planuje si jeszcze zbiórk papieru i tektury, odpadów metalowych oraz wielomateriałowych. Wszelkie rozwizania dotyczce selektywnej zbiórki mona wprowadza stopniowo, tak aby zachci oraz przyzwyczai mieszkaców gminy do takiej gospodarki odpadami. Dodatkowo wprowadzanie etapami zmniejszy obcienie finansowe zwizane z zakupem pojemników oraz worków i obsług systemu. 5

6 Przyjto nastpujce zasadnicze załoenia dla rozwoju gospodarki odpadami w gminie: zintegrowane podejcie do gospodarki odpadami, zapewnienie zorganizowanej zbiórki całej iloci wytwarzanych odpadów, minimalizacja iloci odpadów oraz zmniejszenie ich potencjału szkodliwoci, wzrost recyklingu, w tym recyklingu organicznego, składowanie odpadów wczeniej przekształconych, zwikszony udział społeczny w procesie podejmowania decyzji, efektywna ochrona zdrowia i ycia ludnoci oraz rodowiska przed odpadami. Plan opracowano dla lat , z podziałem na dwa okresy, w których podejmowane s: działania krótkoterminowe , działania długookresowe , Gminny plan gospodarki odpadami opiera si na rozwizaniach majcych na celu modernizacj istniejcego systemu gospodarowania odpadami. Strategia gospodarki odpadami województwa dolnolskiego zakłada odejcie od gminnych rozwiza na rzecz regionalnych. Gmina Ciepłowody bdzie nalee do systemu opartego na Centrum Sortowania, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów (CSOiUO) dla obszaru zbkowicko-strzeliskiego. Planowanymi inwestycjami, które mog sta si elementami Centrum s: Regionalne Centrum Recyklingu w Lipie (gm. Zibice) Zakład Unieszkodliwiania w Braszowicach (gm. Zbkowice lskie) składowisko w Złotym Stoku (gm. Złoty Stok) składowisko w Wwolnicy (gm. Strzelin) W ramach CSOiUO powstan nastpujce obiekty: sortownia odpadów z selektywnej zbiórki kompostownia odpadów stanowisko rozbiórki i sortowania odpadów wielkogabarytowych stanowisko sortowania i magazynowania gruzu instalacja mechaniczno-biologicznej obróbki odpadów zmieszanych Analiz moliwoci lokalizacji CSOiUO scharakteryzowano w powiatowym planie gospodarki odpadami. Zaproponowano równie utworzenie grupy roboczej ds. gospodarowania odpadami, w której skład bd wchodzi przedstawiciele imienni poszczególnych gmin, rol koordynatora działa powierzono powiatowi. To włanie owa grupa powinna podejmowa decyzje w sprawie gospodarki odpadami. Załoenia odnonie gromadzenia odpadów maj na celu zorganizowane gromadzenie odpadów przez wszystkich mieszkaców, w tym celu planuje si powstanie punktów dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO) we wszystkich gminach powiatu. Celem jest łatwy dostp mieszkaców do miejsc, gdzie w sposób zgodny z racjonaln gospodark odpadami mog gromadzi odpady, równie niebezpieczne. Powiatowy plan gospodarki odpadami zakłada uruchomienie punktu wiodcego do 2006 roku. Tworzenie sieci wybranych PDGO planuje si do 2010 roku. Powstanie punktu w gminie Ciepłowody przewiduje si w póniejszym okresie. Cele ilociowe do osignicia w ramach selektywnej zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania wybranych strumieni odpadów przyjto zgodnie z załoeniami krajowego planu gospodarki odpadami, cho osignicie załoonych w nim celów bdzie bardzo trudne w przyjtych tam terminach, poniewa nie ma jeszcze efektywnego systemu obejmujcego: punkty dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO), selektywn zbiórk opakowa i innych odpadów o charakterze surowców wtórnych, przydomowe kompostowanie frakcji odpadów organicznych, 6

7 Wanym zadaniem dla gminy jest równie likwidacja miejsc nielegalnego wysypywania odpadów oraz zapobieganie ich powstawaniu. Duy wpływ na ich powstawanie ma procent ludnoci objtych wywozem zmieszanych odpadów komunalnych. W zwizku z tym naley wyposay ok. 250 gospodarstw w pojemniki do gromadzenia odpadów oraz wymóc podpisanie przez nich umów na odbiór odpadów z przedsibiorstwami prowadzcymi tak działalno. Dodatkowo naley wprowadzi system selektywnej zbiórki odpadów, gospodark gruzem, odpadami wielkogabarytowymi oraz niebezpiecznymi. W gminie funkcjonowało gminne składowisko odpadów w Janówce o nieuregulowanym statusie prawnym. Obecnie podjto działania w celu uregulowania stanu formalno-prawnego składowiska, uzyskano decyzj starosty zbkowickiego zezwalajc Zakładowi Usług Komunalnych w Ciepłowodach na prowadzenie działalnoci w zakresie odzysku odpadów w procesie R10 rozprowadzenie na powierzchni ziemi, w celu nawoenia lub ulepszania gleby lub rekultywacji gleby i ziemi zgodnie z załcznikiem nr 5 ustawy o odpadach [i]. Na składowisko przyjmowane bd nastpujce odpady: osady z oczyszczania i mycia buraków (kod ) 10 Mg/rok, odpady z produkcji cementu (kod ) 20 Mg/rok, uel, popioły paleniskowe i pyły z kotłów z wyłczeniem pyłów z kotłów wymienionych w (kod ) 20 Mg/rok, odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów (170101) 20 Mg/rok, gruz ceglany (170102) 20 Mg/rok, odpady z remontów i przebudowy dróg (170181) 20 Mg/rok, gleba i ziemia, w tym kamienie, inne ni wymienione w (170504) 20 Mg/rok, gleba i ziemia, w tym kamienie (200202) 30 Mg/rok, ustabilizowane komunalne osady ciekowe (190805) 20 Mg/rok. Wano decyzji ustala si do 31 grudnia 2007 roku. Przewiduje si przyjmowanie w/w odpadów do koca 2005 roku, a do 2007 roku zakoczenie biologicznego etapu rekultywacji. Istotne s działania majce na celu skanalizowanie całego obszaru gminy. W przypadku podłczenia do sieci kanalizacyjnej wszystkich mieszkaców szacuje si, e moe by wytwarzanych rocznie Mg s.m. osadów ciekowych ( Mg osadów o uwodnieniu 80 % rocznie) oraz 18,4 Mg/rok piasku i 16,4 Mg/rok skratek. W zakresie gospodarki osadami ciekowymi plan zawiera alternatywne rozwizania: bezporednie wykorzystanie przyrodnicze osadów, głównie do celów rekultywacji i dostosowania terenów do potrzeb wynikajcych z planów zagospodarowania przestrzennego, w tym m.in. do rekultywacji zamykanych składowisk komunalnych oraz rekultywacji terenów poeksploatacyjnych surowców mineralnych, wykorzystanie w rolnictwie, termiczne przekształcanie (przykładem moe by realizowana instalacja w oczyszczalni cieków w Zawiszowie powiat widnicki przez Spółk Wodn Bystrzyca ), bezporednie składowanie na składowiskach komunalnych, stabilizacj wspólnie z odpadami komunalnymi w instalacji mechaniczno-biologicznej, wykorzystanie stabilizatu lub składowanie. Dane dotyczce informacji o odpadach przemysłowych wytwarzanych w gminie Ciepłowody zebrano w oparciu o kilka ródeł (baza GUS, SIGOP, wojewódzka, utworzona na podstawie decyzji starosty). Jednak w bazie GUS, SIGOP nie wykazano wytworzenia odpadów z sektora gospodarczego w 2002 roku, jak równie przedsibiorcy, majcy obowizek przekazania marszałkowi województwa zestawienia danych o rodzajach i iloci odpadów oraz o sposobach gospodarowania nimi, nie zrobili tego, w zwizku z czym brak jest jakichkolwiek informacji o faktycznych ilociach odpadów z sektora gospodarczego, które rzeczywicie powstały w gminie w 2002 roku. 7

8 Decyzje wydane przez starost zbkowickiego zezwalajce na wytwarzanie dotycz potencjalnych iloci i rodzajów odpadów. S one zazwyczaj zawyone, w rzeczywistoci moe ich powsta znacznie mniej. Łczna masa odpadów, na wytworzenie których wydano decyzje wynosi 1 661,01 Mg. Decyzje wydawane przez starost zbkowickiego dotyczyły 21 wytwórców. 67,83 % masy odpadów ujtych w decyzjach stanowiły odpady niebezpieczne. Wydane decyzje dotyczyły głównie wytwarzania odpadów grupy 13 oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (49,53 %) oraz grupy 17 odpady z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (28,74 %) i grupy 19 - odpady z instalacji i urzdze słucych zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni cieków oraz z uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemysłowych (14,62 %). Jako obszar działalnoci podmioty wskazywały zarówno gmin Ciepłowody, jak i powiat zbkowicki. Odpady, które mog powsta zarówno w gminie jak równie w pozostałej czci powiatu dotycz masy 1 660,27 Mg. W wikszoci s to odpady niebezpieczne (67,8 %). W zakresie gospodarki odpadami z działalnoci gospodarczej plan przewiduje nastpujce działania: zgodne z dotychczasowymi decyzjami - zezwoleniami na wytwarzanie odpadów lub uzgadniajcymi programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, przekazywanie odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania posiadaczom posiadajcym zezwolenie na prowadzenie działalnoci gospodarczej, obejmujcej zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, odzysk lub unieszkodliwianie we własnych instalacjach, na podstawie zezwole na odzysk lub unieszkodliwianie, wspólny odzysk lub unieszkodliwianie z odpadami komunalnymi, tam gdzie jest to moliwe, przekazywanie osobom fizycznym do wykorzystania, zgodnie z obowizujcymi przepisami, wspólne składowanie z odpadami komunalnymi, zgodnie z rozporzdzeniem w sprawie rodzajów odpadów, które mog by składowane w sposób nieselektywny (Dz.U. Nr 191, poz. 1595) [xxv] i zgodnie z instrukcjami eksploatacji składowisk. W odniesieniu do najwikszych strumieni odpadów mineralnych (grupa 17: odpady z budowy, remontów i demontau obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włczajc gleb i ziemi z terenów zanieczyszczonych)) wskazuje si na celowo i moliwoci wykorzystania do rekultywacji (wypełnienia) wyrobisk i odtworzenia pierwotnego ukształtowania terenu. Dla odpadów niebezpiecznych komunalnych i z działalnoci gospodarczej zakłada si: odpady komunalne - zbieranie w PDGO, zbieranie w zakładach gospodarki odpadami komunalnymi (składowiska, CSOiUO), zbieranie w wyznaczonych placówkach handlowych (apteki, sklepy), ewentualnie mobilny punkt zbiórki (na poziomie wojewódzkim), odpady z działalnoci gospodarczej - odbiór przez wyspecjalizowanych przedsibiorców posiadajcych zezwolenie, współpraca z komunalnymi punktami zbierania odpadów niebezpiecznych, wykorzystanie CSOiUO jako punktu zbiorczego dla odpadów z powiatu, współprac z przedsibiorcami prowadzcymi instalacje do odzysku i unieszkodliwiania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych. Opracowanie planu gospodarki odpadami nie jest aktem jednorazowym, jest to proces cigły, w którym uzyskiwane efekty i zmiany uwarunkowa wymuszaj odpowiednie korekty. Projekt planu gminnego, przed ostatecznym przyjciem przez rad gminy, podlega opiniowaniu przez zarzd województwa oraz zarzd powiatu. 8

9 Monitorowanie realizacji planu ma umoliwi ocen prawidłowoci i efektywnoci działa oraz sprawne i elastyczne reagowanie na zmiany. Analiza powinna odbywa si w dwóch płaszczyznach, obejmujcych ewolucj sytuacji wewntrznej gminy oraz zmiany zachodzce w otoczeniu. Samorzd gminny, odpowiadajcy za realizacj polityki rozwoju na poziomie gminy, jest zobowizany do wprowadzenia systemu monitorowania. Wójt ma obowizek opracowa co dwa lata sprawozdanie z realizacji planu i przedkłada je radzie gminy. Przedmiotem sprawozdania powinna by ocena realizacji postawionych w planie gminnym celów szczegółowych, jakociowych i ilociowych, dotyczcych zarówno zagadnie organizacyjnych, jak i technicznych odniesionych do wymaganych stopni przetwarzania odpadów, odzysku i unieszkodliwiania, realizacji planowanych obiektów, prowadzonej edukacji społecznej. Sprawozdanie moe zawiera take informacje dotyczce spodziewanych zmian w przepisach prawnych, załoeniach podstawowych itp., co bdzie powodowa konieczno aktualizacji planu i jego weryfikacji. Sprawozdanie powinno w szczególnoci ocenia i podsumowywa krótkoterminowy (4-letni) plan działania z ocen stopnia wykonania szczegółowych zada. Niezalenie od biecych 2-letnich sprawozda z realizacji planu, ustawa o odpadach [i] przewiduje weryfikacj planu przynajmniej raz na cztery lata. Plan gminny został opracowany zgodnie z planami wyszego szczebla, planami gospodarki odpadami powiatowym oraz wojewódzkim. 9

10 1. Wstp 1.1 Układ gminnego planu gospodarki odpadami Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporzdzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. Nr 66, poz. 620) [xxiv] okrelajce zasady sporzdzania i zakres planów gospodarki odpadami wskazuje, aby gminny plan gospodarki odpadami (GPGO) kładł główny nacisk na problematyk odpadów komunalnych i opakowaniowych. W GPGO dla gminy Ciepłowody odpady podzielono na 3 zasadnicze makrogrupy, tj.: odpady powstajce w sektorze komunalnym, do których zaliczono odpady komunalne, odpady opakowaniowe oraz komunalne osady ciekowe, odpady powstajce w sektorze gospodarczym odpady z działalnoci gospodarczej, nie zaliczane do odpadów komunalnych, odpady niebezpieczne powstajce, zarówno w sektorze komunalnym, jak i w sektorze gospodarczym. Przeanalizowano aktualny stan gospodarki odpadami w gminie ze szczególnym naciskiem połoonym na problematyk odpadów komunalnych i opakowaniowych. Na podstawie analizy wytwarzania, aktualnej i prognozowanej charakterystyki ilociowej i jakociowej, oceny stanu aktualnego oraz moliwoci odzysku i unieszkodliwiania odpadów, okrelono dla nich cele i zadania oraz rozwizania technologiczno-organizacyjne, a take koszty gospodarki odpadami. Zestawiono listy przedsibiorców prowadzcych na terenie gminy działalno w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz listy instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów znajdujcych si na terenie gminy Ciepłowody. Odpady z sektora gospodarczego przeanalizowano w odniesieniu do grup odpadów, zgodnych z katalogiem, w którym podstaw klasyfikacji odpadów s ródła ich wytwarzania. Przeanalizowano oddziaływanie proponowanych rozwiza na otoczenie. 1.2 Charakterystyka gminy Ciepłowody Gmina Ciepłowody obejmuje swoim zasigiem 77,5 km 2 zamieszkiwanych przez ludzi. powierzchni, 17 miejscowoci Najwaniejsz dziedzin gospodarki gminy jest rolnictwo. Około 70 % ogólnej powierzchni gminy zajmuj grunty orne, zaliczane do I i II klasy gruntów. Gleby wystpujce na terenie gminy nale do bardzo yznych. S to przewanie gleby brunatne właciwe i pseudobielicowe, wytworzone z lessów ilastych. W dolinach dominuj mady, gleby brunatne i czarne ziemie. W gminie Ciepłowody działaj 503 gospodarstwa rolne, wikszo z nich to gospodarstwa małe do 2 ha powierzchni (165). Tylko 62 gospodarstwa zajmuj powierzchnie powyej 15 ha Połoenie gminy Gmina Ciepłowody to gmina wiejska, leca w powiecie zbkowickim w południowej czci Dolnego lska. Pod wzgldem geograficznym ley na Przedgórzu Sudeckim w obrbie Wzgórz Dobrzenickich, Niemczaskich, Szklarskich i Lipowych. Głównym ciekiem wodnym 10

11 odwadniajcym teren gminy jest rzeka la, która w pobliu Kolonii Bobolice ma swoje ródła. Jej dopływ Mała la przepływa przez rodek gminy. Centrum administracyjnym gminy jest wie Ciepłowody, liczca około mieszkaców. Gmina Ciepłowody ley w obszarze chronionego krajobrazu Wzgórz Niemczasko- Strzeliskich. Gmina ma charakter rolniczy, a około 70 % gleb to grunty orne najwyszej klasy. Pod wzgldem klimatycznym obszar gminy naley do tzw. regionu przedgórskiego ze redni temperatur ok. 8 ºC, a w okresie wegetacyjnym ok. 14 ºC. Gmina zaliczona jest do rejonu I o najkorzystniejszych warunkach klimatyczno-glebowych. Take zanieczyszczenie wód i powietrza atmosferycznego naley do najniszych na Dolnym lsku. Południowowschodni cz gminy zajmuje duy obszar leny - Las Bukowy, który jest pozostałoci dawnej Puszczy lskiej. Na terenie tego zespołu lenego, złoonego z lasu mieszanego z przewag buka, znajduje si rezerwat leny Muszkowicki Las Bukowy. Rysunek 1 Lokalizacja gminy Ciepłowody w powiecie zbkowickim 11

12 1.2.2 Gospodarka, turystyka, zabytki w gminie Kierunki rozwoju gospodarczego gminy okrela Studium Uwarunkowa i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego, a narzdziem sterujcym gospodark gminy jest Strategia Rozwoju. Oba te dokumenty sporzdzone z wielk starannoci wytyczaj rozwój naszej gminy. Poniewa gmina jest wybitnie rolnicz, aktywno inwestycyjna powinna by ukierunkowana głównie na inwestycje w nieuciliwy dla rodowiska przemysł przetwórczy, zwizany z produkcj roln i przetwórstwem zwierzt. Wyrónia si równie turystyk jako przedmiot inwestycji. Obecnie gmina posiada uchwalone 2 Plany Miejscowe Zagospodarowania Przestrzennego dla czci wsi Ciepłowody obszar ok. 12 ha., na których to przewiduje si lokalizowanie zakładów produkcyjnych, drobnej wytwórczoci, składów hurtowych i celnych, przedsibiorstw budowlanych, gospodarki komunalnej, baz transportowych, oraz innych baz i zaplecz. Przystpiono do sporzdzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu górniczego połoonego w granicach gminy Ciepłowody w obrbie wsi Targowica. Przystpiono równie do opracowania miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru w granicach administracyjnych gminy. Powierzchnia gminy wynosi ha, 78 % stanowi uytki rolne, (5 675 ha to grunty orne). Około 50 % powierzchni zajmuj uprawy pszenicy. Skup płodów rolnych prowadzi Spółdzielnia Kółek Rolniczych w Ciepłowodach, skup zwierzt rzenych Przedsibiorstwo Produkcyjno-Handlowe WKS w Targowicy. Na terenie gminy zarejestrowanych jest 28 podmiotów gospodarczych wykonujcych usługi. S to zakłady z nastpujcych bran: krawiectwo, zakłady elektryczne, budowlane, transportowe. W ewidencji działalnoci gospodarczej jest zarejestrowanych 80 firm handlowych. S to sklepy, kioski i punkty skupu. Na terenie gminy działaj jedynie zakłady przetwórstwa rolno - spoywczego: Przedsibiorstwo Produkcyjno-Handlowe WKS w Targowicy, zajmujce si skupem i przetwórstwem misa Zakłady Mleczarskie w Grodkowie, zakład w Ciepłowodach, zajmujcy si produkcj serów ółtych, twarogów ziarnistych i serów topionych. Na terenie gminy wystpuj pokłady surowców skalnych, dzisiaj nieeksploatowane: bazalty w Targowicy (złoe rozpoznane, eksploatowane do 1991 r.) gnejsy w pobliu Wilamowic i Kolonii Ciepłowody granadioryty w pobliu Karczowic i łupki łyszczykowe w pobliu Baldwinowic W zachodniej czci gminy wystpuj złoa słabo zmineralizowanych wód, eksploatowanych w uzdrowisku Przerzeczyn Zdrój. Teren gminy jest bardzo atrakcyjny krajobrazowo i krajoznawczo. Południowa i zachodnia cz gminy jest przeznaczona w Strategii rozwoju gminy Ciepłowody do zagospodarowania turystycznego. Przez teren gminy przebiega kilka pieszych szlaków turystycznych. Biegnie tdy równie Odcinek Szlaku Cysterskiego na Ziemi Zbkowickiej (miejscowoci: Muszkowice, Stary Henryków, Wilemowice, Cienkowice, Czesławice, Piotrowice Polskie i Baldwinowice naleały do 1810 r. do posiadłoci klasztoru cystersów w Henrykowie): Kociół p.w. w. Marcina w Starym Henrykowie Kaplica mszalna w. Anny w Muszkowicach Kompleks leny Las Bukowy z rezerwatem Muszkowicki Las Bukowy Nieczynny kamieniołom bazaltu w Targowicy ródła ly w pobliu Kolonii Bobolice Na terenie gminy znajduje si kilka interesujcych zabytków. S to midzy innymi: Ruina zamku w Ciepłowodach 12

13 Kociół parafialny p.w. w. Michała w Ciepłowodach Kociół p.w. w. Marcina w Starym Henrykowie Kaplica mszalna w. Anny w Muszkowicach Zespoły pałacowo - parkowe z zabudowaniami gospodarczymi z XVIII, XIX i XX w. w Komicach, Karczowicach i Tomicach Kociół p.w. Matki Boskiej Bolesnej w Piotrowicach Polskich Kaplica mszalna w Kobylej Głowie Kociół parafialny p.w. Matki Boskiej Róacowej w Dobrzenicach Spichlerz w Ciepłowodach Cmentarzyska kurhanowe w Lesie Bukowym Społeczno Populacja gminy Ciepłowody wynosi 3285 osób zamieszkujcych 17 miejscowoci. Ludno z podziałem na miejscowoci przedstawia si nastpujco: Tabela 1 Ludno gminy Ciepłowody z podziałem na miejscowoci Lp. Nazwa miejscowoci Liczba mieszkaców 1 Baldwinowice Brochocin 82 3 Cienkowice 85 pl. Mickiewicza 27 ul. Boczna 76 ul. Dobrzenicka 193 ul. Kolejowa 63 ul. Ogrodowa 31 4 Ciepłowody Osiedle ul. Polna 10 ul. Stawowa 18 ul. Sportowa 122 ul. Szkolna 7 ul. Zbkowicka Czesławice 55 6 Dobrzenice Jakubów 51 8 Janówka Karczowice Kobyla Głowa Komice Muszkowice Piotrowice Polskie Stary Henryków Targowica Tomice Wilamowice 130 razem Tabela 2 Mieszkacy gminy zamieszkujcy zabudow zbiorow Lp. Nazwa Liczba osób Liczba budynków miejscowoci zabudowy zbiorowej Wszyscy mieszkacy wsi 1 Ciepłowody Komice Muszkowice Stary Henryków Tomice razem

14 Na wikszoci obszaru gminy dominujc zabudow jest indywidualna (zagrodowa). W niektórych wsiach, w miejscach gdzie dawniej funkcjonowały Pastwowe Gospodarstwa Rolne, znajduj si budynki wielorodzinne. Podział taki bdzie istotny przy wyborze rozwizania selektywnej zbiórki odpadów. Ludno gminy w ok. 50 % stanowi kobiety, 41 % to osoby w wieku nieprodukcyjnym (24,6 % osób w wieku przedprodukcyjnym oraz 16,6 % w wieku poprodukcyjnym). Tabela 3 Populacja gminy Ciepłowody w latach lata gmina Ciepłowody Na terenie gminy działa Zespół Szkół Samorzdowych, w skład którego wchodz gimnazjum, szkoła podstawowa oraz przedszkole samorzdowe, umiejscowiony w nowo wybudowanym kompleksie owiatowo-sportowym. Szkoła podstawowa została oddana do uytku w 1999 r., gimnazjum i hala sportowa w 2002 r. Szkoły s nowoczesne, wygodne, funkcjonalne i przyjazne dzieciom, stosuj nowoczesne metody nauczania z wykorzystaniem technik komputerowych. Szkoły posiadaj doskonale wyposaone dwie sale komputerowe. Posiadaj równie odpowiednie zaplecza dydaktyczne, bibliotek i wietlic szkoln. W budynku gimnazjum znajduje si bardzo dobrze wyposaona stołówka, z której korzysta ok. 300 osób. Na terenie gminy funkcjonuje orodek zdrowia, praktyka lekarska, lekarz weterynarii oraz apteka zapewniajce opiek zdrowotn mieszkaców. 1.3 Aktualny stan prawny i organizacyjny gospodarki odpadami oraz planów gospodarki odpadami Ogólne zasady ochrony rodowiska, które powinny by przestrzegane w gospodarce odpadami, wynikaj z zapisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. Nr 62, poz. 627 ze zm.) [ii]: zasada zintegrowanego podejcia do ochrony rodowiska jako całoci - ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych rodowiska nie moe odbywa si kosztem innego lub innych (art. 5), zasada zapobiegania (prewencji), polegajca na tym, e ten kto podejmuje działalno mogc negatywnie oddziaływa na rodowisko ma obowizek zapobiegania temu oddziaływaniu (art. 6), zasada przezornoci podejmujcy działalno, której negatywne oddziaływanie na rodowisko nie jest jeszcze rozpoznane, ma obowizek, kierujc si przezornoci, podj wszelkie moliwe rodki zapobiegawcze (art. 6), zasada zanieczyszczajcy płaci kady, kto powoduje szkod w rodowisku, w szczególnoci jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunicia tych szkód, a take ten kto moe powodowa szkody w rodowisku ponosi koszty zapobiegania tym szkodom, w szczególnoci zanieczyszczeniu rodowiska art. 7), zasada dostpu obywateli do informacji o rodowisku i jego ochronie na warunkach okrelonych w ustawie Prawo ochrony rodowiska (art. 9) [ii], zasada uwzgldniania wymaga ochrony rodowiska i zrównowaonego rozwoju podczas opracowywania polityk, strategii, planów, programów i projektów, a take w działalnoci inwestycyjnej (art. 8), prawo obywateli do uczestniczenia w postpowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony rodowiska lub przyjcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, na zasadach okrelonych w ustawie Prawo ochrony rodowiska (art. 10) [ii], 14

15 zasada, e decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczcych ochrony rodowiska jest niewana (art. 11), zasada, e podmioty korzystajce ze rodowiska oraz organy ochrony rodowiska s obowizane do stosowania metodyk referencyjnych, jeeli metodyki takie zostały okrelone na podstawie ustaw, przy czym dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia równowanoci jej wyników (art. 12). Z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. Nr 62, poz. 628 ze zm.) [i] wynikaj nastpujce zasady gospodarki odpadami: zasada przestrzegania hierarchii postpowania z odpadami, tj. w pierwszej kolejnoci zapobieganie wytwarzaniu, nastpnie minimalizacja ich iloci i szkodliwoci, odzysk (w tym recykling), unieszkodliwianie, a na kocu składowanie odpadów wczeniej przekształconych (art. 5-7), zasada bliskoci odpady powinny by w pierwszej kolejnoci poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu w miejscu wytworzenia, a jeeli nie jest to moliwe, to uwzgldniajc najlepsz dostpn technik, powinny by przekazywane do najbliej połoonych miejsc, w których mog zosta poddane odzyskowi lub unieszkodliwione (art. 9), rozszerzona odpowiedzialno producenta nie tylko za odpady wytworzone w procesie produkcyjnym, ale take za odpady powstajce podczas uytkowania oraz po zuyciu produktów (art. 5). Pełen, okresowo aktualizowany wykaz aktów prawnych (w formacie pdf) zwizanych z gospodark odpadami dostpny jest na stronie Ministerstwa rodowiska, pod adresem: 15

16 2. Analiza stanu aktualnego gospodarki odpadami 2.1 Odpady z sektora komunalnego Diagnoz aktualnego stanu gospodarki odpadami przeprowadzono na podstawie studiów dostpnych materiałów ródłowych, wizji lokalnych, ankietyzacji gmin Bilans ilociowy i jakociowy odpadów W ramach niniejszego opracowania, dla okrelenia iloci odpadów wytwarzanych w gminie Ciepłowody, wykorzystano: dane uzyskane podczas ankietyzacji gmin, przeprowadzonej w pierwszej połowie 2002 r., w ramach spotka w 2003 roku oraz konsultacji w 2004, dane statystyczne dotyczce iloci odpadów wywiezionych z poszczególnych powiatów, zawarte w roczniku statystycznym województwa dolnolskiego 2002 oraz w roczniku statystycznym ochrony rodowiska 2002 w Polsce, jednostkowe wskaniki wytwarzania odpadów, zawarte w krajowym planie gospodarki odpadami (KPGO) oraz w wojewódzkiej strategii gospodarki odpadami komunalnymi, dane zawarte w decyzjach udzielajcych pozwolenia na wytwarzanie odpadów, zatwierdzajcych programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz w informacjach o odpadach przewidywanych do wytwarzania przez podmioty gospodarcze, dane zawarte w sprawozdaniach za rok 2002 złoonych marszałkowi województwa przez wytwarzajcych odpady oraz przedsibiorców prowadzcych działalno w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów, dane zawarte w sprawozdaniach złoonych za 2002 rok przez zarzdzajcych składowiskami dla potrzeb naliczenia opłaty składowiskowej Bilans na podstawie opłat za odpady składowane Gminne składowisko odpadów komunalnych, na które przyjmowane były odpady komunalne z obszaru gminy zlokalizowane jest we wsi Janówka. Odbiorem odpadów zajmuje si Zakład Usług Komunalnych w Zibicach. Obecnie odpady odebrane od włacicieli nieruchomoci składowane s na komunalnym składowisku w Zibicach. Zakład Usług Komunalnych w Ciepłowodach wnosił opłaty za składowanie odpadów, według których w 2002 roku na składowisku w Janówce, zdeponowano 290,07 Mg niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych. Zakład Usług Komunalnych w Zibicach przekazał informacj dotyczc odpadów komunalnych odebranych w 2003 roku z terenu gminy Ciepłowody w iloci 241,9 Mg (913 m 3 ), które zdeponowano na gminnym składowisku w Janówce. Odpady zgodnie z zawartymi umowami odebrano od 684 gospodarstw (ok. 73 % populacji gminy), zatem szacuje si, wskanik wytwarzania odpadów przez mieszkaca gminy na poziomie 100 kg/m Bilans na podstawie załoe z KPGO Dodatkowo oszacowa mona mas wytwarzanych odpadów komunalnych na podstawie jednostkowych wskaników wytwarzania, przyjtych w planie wojewódzkim zgodnie z KPGO, wynoszcych w 2003 roku: dla gmin miejskich 448 kg/m rok, dla gmin wiejskich 255 kg/m rok. 16

17 Gmina Ciepłowody jest gmin wiejsk zamieszkał przez mieszkaców. Po uwzgldnieniu wskaników wytwarzania odpadów komunalnych na terenach wiejskich wynika, e w gminie Ciepłowody rocznie powstaje 838 Mg odpadów, co stanowi ok. 3,4 % odpadów wytworzonych w całym powiecie zbkowickim. Na rysunku 2 zestawiono wskaniki wytwarzania odpadów komunalnych w poszczególnych gminach powiatu zbkowickiego oraz mas odpadów tam wytwarzanych. Tabela 4 Całkowita i jednostkowa masa odpadów wytwarzanych w gminie Ciepłowody w porównaniu do powiatu zbkowickiego i województwa dolnolskiego, 2003 r. masa odpadów, tys. Mg/rok wskanik wytwarzania, kg/m rok gmina Ciepłowody 0, powiat zbkowicki 24,8 342 województwo dolnolskie 1 173,3 392 Wg danych przekazanych przez zakład oczyszczajcy gmin Ciepłowody ZUK w Zibicach odebrał od mieszkaców w 2003 roku 241,9 Mg odpadów, które zdeponował na gminnym składowisku w Janówce. Szacujc mas odpadów w oparciu o wskaniki zawarte w KPGO oraz uwzgldniajc odsetek osób posiadajcych umowy na odbiór odpadów, wynika, e mieszkacy wytworzyli 612 Mg. Mieszkacy posiadajcy umowy niekoniecznie wnosz opłaty, a odpady deponuj w miejscach do tego nie przeznaczonych. wskanik wytwarzania masa odpadów redni wskanik wytwarzania w powiecie wskanik wytwarzania, kg/mk rok masa odpadów wytwarzanych, Mg/rok Bardo Ciepłowody Kamieniec Zbkowicki Stoszowice Zbkowice lskie Zibice Złoty Stok Rys. 2 Odpady komunalne wytwarzane i jednostkowy wskanik wytwarzania gmina Ciepłowody na tle innych gmin powiatu zbkowickiego W tabeli 5 przedstawiono redni skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych w gminie Ciepłowody oszacowany na podstawie załoe KPGO na tle redniego składu odpadów w powiecie zbkowickim i województwie dolnolskim. Wyróniono 18 specyficznych strumieni odpadów komunalnych, pochodzcych z gospodarstw domowych, jak i innych ródeł. W szczególnoci wyodrbniono surowce wtórne (papier, tworzywa sztuczne, szkło, metale) pochodzce z opakowa oraz z pozostałych ródeł. 17

18 Tabela 5 Wskaniki wytwarzania odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich wg krajowego planu gospodarki odpadami frakcja miasto wie wskanik wytwarzania, kg/m rok województwo dolnolskie powiat zbkowicki gmina Ciepłowody domowe odpady organiczne odpady zielone papier i karton nieopakowaniowy opakowania papierowe opakowania kompozytowe tworzywa sztuczne nieopakowaniowe opakowania z tworzyw sztucznych szkło nieopakowaniowe opakowania szklane metale opakowania stalowe opakowania aluminiowe 1 0, ,3 odpady tekstylne odpady mineralne drobna frakcja popiołowa odpady wielkogabarytowe odpady budowlane odpady niebezpieczne razem Tabela 6 Skład morfologiczny odpadów komunalnych w gminie Ciepłowody (% masy) frakcja gmina Ciepłowody tereny wiejskie rednia waona w powiecie zbkowickim rednia waona w województwie tereny miejskie biofrakcja papier tworzywa sztuczne tekstylia szkło metale mineralne wielkogabarytowe niebezpieczne

19 biofrakcja papier tw. szt. tekstylia szkło metale mineralne wielkogabarytowe niebezpieczne tereny wiejskie gmina Ciepłowody powiat zbkowicki województwo tereny miejskie Rys. 3 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Skład morfologiczny odpadów komunalnych z terenu gminy Ciepłowody w porównaniu z terenem powiatu zbkowickiego i województwa dolnolskiego (% masy) Na podstawie wskaników wytwarzania poszczególnych frakcji oraz liczby osób zamieszkujcych gmin Ciepłowody mona oszacowa mas wytworzonych frakcji odpadów w 2003 roku: biofrakcja: papier: tworzywa sztuczne: tekstylia: szkło: metale: odpady mineralne: odpady wielkogabarytowe: niebezpieczne: 100 Mg 93 Mg 118 Mg 18 Mg 71 Mg 29 Mg 337 Mg 64 Mg 7 Mg łcznie: 839 Mg Aktualnie funkcjonujcy system zbierania i transportu odpadów Zbieranie Ustawa o odpadach [i] okrela pojciem zbierania odpadów kade działanie, a w szczególnoci umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Zgodnie ze znowelizowan ustaw z dnia 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz.U. Nr 132, poz. 622 z póniejszymi zmianami) [iii], dla odpadów komunalnych stosuje si pojcie odbierania odpadów od włacicieli nieruchomoci (obejmuje ono usuwanie odpadów z pojemników do samochodów, w których s transportowane do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania). Gmina powinna zapewni mieszkacom okrelone warunki utrzymania czystoci i porzdku, a take jest odpowiedzialna za przejcie obowizków usuwania odpadów, w przypadku, gdy mieszkacy nie spełniaj go lub spełniaj niezgodnie z ustaw [iii]. W tym celu: rada gminy ustala, w drodze uchwały, szczegółowe zasady utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy, dotyczce m.in. prowadzenia we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, rodzaju urzdze przeznaczonych do zbierania tych odpadów oraz czstotliwoci i sposobu ich pozbywania (art. 4), 19

20 wójt moe wyda zezwolenie przedsibiorcom, którzy spełniaj wszystkie okrelone prawnie wymogi na prowadzenie działalnoci w zakresie odbierania odpadów komunalnych od włacicieli nieruchomoci (art. 7), wójt moe ogłosi przetarg na wykonywanie usług na terenie gminy lub jej czci (po przejciu od włacicieli nieruchomoci, w drodze referendum, ich obowizków dotyczcych utrzymania czystoci i porzdku) (art. 6a). Podmiotem prowadzcym działalno w zakresie odbioru mieszanych odpadów komunalnych od mieszkaców gminy jest Zakład Usług Komunalnych w Zibicach. W 2003 roku Zakład odebrał 241,9 Mg odpadów. Właciciele nieruchomoci gromadz odpady w pojemnikach SM-110 o pojemnoci 110 dm 3 (684 szt.). Instytucje z obszaru gminy zaopatrzone s w pojemniki SM-110 (33 szt.) oraz SM-1100 (15 szt.). Podpisane umowy posiada wic 684 gospodarstw indywidualnych. W gminie znajduje si 934 gospodarstw, mona wic szacowa odsetek ludnoci objtej odbiorem na poziomie 73 %. Tabela 7 Zestawienie iloci zawartych umów przez mieszkaców wsi gminy Ciepłowody, stan na dzie Lp. Nazwa miejscowoci Liczba mieszkaców Liczba gospodarstw * Ilo zawartych umów 1 Baldwinowice Brochocin Cienkowice Ciepłowody Czesławice Dobrzenice Jakubów Janówka Karczowice Kobyla Głowa Komice Muszkowice Piotrowice Polskie Stary Henryków Targowica Tomice Wilamowice razem * dane szacunkowe na podstawie rocznika statystycznego GUS 2003 przecitna liczba osób w jednym mieszkaniu: 3,54 Włacicielami pojemników s mieszkacy (70 %), jak równie gmina Ciepłowody (szkoły i urzdy) oraz podmiot obsługujcy mieszkaców (30 %). Odpady odbierane s raz w miesicu. Na terenie gminy znajduj si trzy cmentarze w miejscowociach Ciepłowody, Kobyla Głowa oraz Stary Henryków. Odpady na cmentarzach w Ciepłowodach oraz Starym Henrykowie gromadzone s w wydzielonym, zabudowanym miejscu, skd wywoone s 2 razy w roku. Cmentarz w Kobylej Głowie wyposaony jest w pojemnik o pojemnoci 1100 dm 3, który opróniany jest dwa razy w roku przez Zakład Usług Komunalnych w Zibicach. Odbieranie Zakład Usług Komunalnych w Zibicach dysponuje pojazdami specjalistycznymi JELCZ JPM-315 oraz JPH-10 o ładownociach 6,0 ton, bdcych w dobrym stanie technicznym. 20

21 Mimo, i kady właciciel posesji jest zobowizany do utrzymania porzdku i czystoci na jej terenie m.in. poprzez zbieranie i usuwanie odpadów (a gdy tego nie wykonuje, gmina powinna przej za niego te powinnoci), ok. 27 % mieszkaców gminy nie posiada umów na odbieranie odpadów z gminnymi jednostkami organizacyjnymi, bd przedsibiorcami, posiadajcymi zezwolenie na wiadczenie usług w tym zakresie. Osoby nieposiadajce umów na odbieranie odpadów, najczciej wywo je samodzielnie, czsto w miejsca do tego celu nie przeznaczone Odpady opakowaniowe Bilans ilociowy i jakociowy odpadów opakowaniowych Odpady opakowaniowe s wytwarzane przez podmioty gospodarcze (zakłady produkcyjne, jednostki handlowe) oraz przez mieszkaców (sektor komunalny). Selektywnie zbierane odpady opakowaniowe, zarówno w sektorze komunalnym, jak i przez podmioty gospodarcze, klasyfikowane s w grupie 15, podgrupie Pozostałe odpady opakowaniowe, zawarte w zmieszanych odpadach komunalnych, s klasyfikowane jako odpady komunalne i wchodz w skład zmieszanych odpadów oznaczonych kodem W strategii gospodarki odpadami komunalnymi Dolnego lska obliczono całkowit mas odpadów opakowaniowych w odpadach komunalnych województwa na poziomie Mg dla roku 2003, w tym: opakowania z papieru i tektury opakowania szklane opakowania z tworzyw sztucznych opakowania z blachy stalowej opakowania wielomateriałowe opakowania aluminiowe 86,8 tys. Mg 90,6 tys. Mg 54,5 tys. Mg 17,8 tys. Mg 13,8 tys. Mg 2,4 tys. Mg Tabela 8 Zawarto opakowa w odpadach komunalnych w roku 2003 wg wskaników KPGO strumie opakowa wskanik wytwarzania odpadów komunalnych kg/m rok miasto wie ilo odpadów opakowaniowych wytworzonych w gminie Ciepłowody w 2003 roku, Mg papierowe ,56 kompozytowe 5 2 6,57 z tworzyw sztucznych ,14 szklane ,70 z blachy stalowej 7 3 9,86 aluminiowe 1 0,3 0,99 razem ,3 171,81 W bilansie tym nie uwzgldniono opakowa z drewna i tekstyliów, które nie wystpuj raczej w odpadach komunalnych. Zestawienie wytworzonych i prognozowanych do wytworzenia iloci opakowa w kraju okrela KPGO. Przeniesienie tych wielkoci na nisze poziomy administracyjne (województwo, powiat) przeprowadzono w oparciu o przyjte załoenie, e ilo wytworzonych odpadów opakowaniowych jest proporcjonalna do liczby mieszkaców. Podane w tabeli iloci odpadów opakowaniowych zostały całkowicie przyporzdkowane do odpadów komunalnych, jednak s to całkowite iloci tych odpadów, które s wytwarzane zarówno w sektorze gospodarczym, jak i komunalnym. 21

22 Tabela 9 Prognozowane iloci wytwarzanych opakowa, Mg gmina Ciepłowody powiat zbkowicki Dolny lsk Selektywna zbiórka w gminie Ciepłowody Na terenie gminy Ciepłowody obecnie nie prowadzi si selektywnego gromadzenia odpadów. Wprowadzenie takiego systemu bdzie wymagało zapewnienia odbioru wyselekcjonowanych frakcji odpadów przez podmiot zajmujcy si ich dalszym zagospodarowaniem, przetworzeniem. Funkcj tak powinno pełni Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów. W gminie zaplanowana była w 2001 roku zbiórka baterii w Zespole Szkół Samorzdowych w Ciepłowodach, jednak nie doszła ona do skutku. Dane dotyczce selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych pochodz ze sprawozdania O-OP 3a sporzdzonego przez Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu za rok 2002 na podstawie danych przekazanych przez gminy województwa dolnolskiego. W roku 2002 na terenie powiatu zbkowickiego selektywn zbiórk odpadów prowadziła tylko gmina Zibice. Gmina prowadzi skup makulatury i zbiórk szkła oraz aluminium do pojemników rozstawionych na terenie szkół. Poza Zibicami, na terenie powiatu nie jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów opakowaniowych. Próby wprowadzenia selektywnej zbiórki podejmowała gmina Zbkowice lskie, jednak ze wzgldu na brak oczekiwanych rezultatów zaniechano selektywnego zbierania odpadów. Tabela 10 Odpady opakowaniowe zebrane w gminie Zibice w 2002 roku (wg WFOiGW) Rodzaj odpadu ilo odpadów, kg przekazanych do zebranych odzysku papier tektura ,32 szkło ,13 ilo odpadów zebranych w przeliczeniu na mieszkaca, kg/m 0,45 Dla porównania, w tym samym okresie w województwie zbiórk prowadziło około 50 gmin, które zebrały łcznie 2 596,6 Mg odpadów opakowaniowych, z czego przekazały do odzysku i recyklingu 2 270,5 Mg. Stanowi to w skali województwa około 0,86 kg zebranych surowców na mieszkaca. W masie odpadów zebranych najwyszy jest udział odpadów szkła (57,12 %), a nastpnie papieru i tektury (25,05 %) oraz tworzyw sztucznych (17,02 %). Łcznie te trzy materiały opakowaniowe stanowi 99,22 % masy odpadów Odpady wielkogabarytowe oraz budowlane Na terenie gminy nie jest prowadzona zorganizowana zbiórka odpadów wielkogabarytowych. W wikszoci przypadków odpady te s indywidualnie zagospodarowywane przez mieszkaców i w rezultacie ich udział w masie odpadów deponowanych na składowiskach jest raczej niewielki. Rozwizaniem dla zagospodarowania tego rodzaju odpadów byłoby powstanie punktu dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO). Do momentu powstania takiego punktu odpady wielkogabarytowe mog by odbierane od mieszkaców podczas cyklicznych akcji przeprowadzanych przez zakład zajmujcy si oczyszczaniem gminy. 22

23 2.1.5 Komunalne odpady niebezpieczne Według KPGO rednie jednostkowe iloci komunalnych odpadów niebezpiecznych wynosz 3 kg/m dla terenów miejskich oraz 2 kg/m dla terenów wiejskich. Uwzgldniajc redni jednostkow ilo komunalnych odpadów niebezpiecznych dla terenów wiejskich, w gminie Ciepłowody rocznie powstaje 6,57 Mg tych odpadów. Tabela 11 Lista selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych oraz zalecane metody postpowania Kod Rodzaj odpadu Zalecane metody postpowania Rozpuszczalniki Odzysk poprzez destylacj (R2), odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zaleny od zawartoci chlorowcopochodnych Kwasy Regeneracja (R6) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9), ewentualnie łcznie z odpadem Alkalia Regeneracja (R6) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9), ewentualnie łcznie z odpadem Odczynniki fotograficzne Odzysk (R3, R5) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9) rodki ochrony rolin II i II klasy toksycznoci (bardzo toksyczne i toksyczne herbicydy lub insektycydy) Lampy fluorescencyjne i inne odpady zawierajce rt Urzdzenia zawierajce freony Oleje i tłuszcze inne ni wymienione w (niejadalne) Farby, tusze, farby drukarskie, kleje, lepiszcze i ywice zawierajce substancje niebezpieczne Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zaleny od zawartoci chlorowcopochodnych Odzysk (R4) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i/lub chemiczne (D9) Separacja rtci, szkła, czci metalowych w celu odzysku (R11), unieszkodliwianie pozostałoci (D5, D9) Demonta urzdze, odzysk odpadów uytkowych (R14), unieszkodliwianie odpadów zawierajcych freony poprzez przekształcanie termiczne w spalarni dla odpadów zawierajcych chlorowcopochodne (D10) Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10) Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zaleny od zawartoci chlorowcopochodnych Detergenty zawierajce substancje niebezpieczne Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10) Leki cytotoksyczne i cytostatyczne Unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10) Baterie i akumulatory łcznie z bateriami i akumulatorami wymienionymi w , lub oraz nie sortowane baterie i akumulatory zawierajce te baterie Zuyte urzdzenia elektryczne i elektroniczne inne ni wymienione w i zawierajce niebezpieczne składniki (w szczególnoci tymi składnikami mog by akumulatory i baterie wymienione w 1606 i oznaczone jako niebezpieczne, przełczniki rtciowe, szkło a lamp kineskopowych i inne szkło aktywne, itp.) Drewno zawierajce substancje niebezpieczne Odzysk (R4) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9) Odzysk ołowiu, kwasu siarkowego, tworzyw sztucznych Odzysk (R4, R14) i/lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie fizyczne i /lub chemiczne (D9) Demonta urzdze, segregacja czci, odzysk i/lub unieszkodliwianie poszczególnych elementów Odzysk energii (R1) lub unieszkodliwianie poprzez przekształcanie termiczne (D10), typ spalarni zaleny od zawartoci chlorowcopochodnych oraz metali cikich Skład odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych nie był dotychczas przedmiotem adnych szczegółowych bada krajowych. Katalog odpadów zawiera list selektywnie 23