("% %) *$!%+ ! " # "$%&

Transkrypt

1

2 '' ("% %) *$!%+,*-.,*$ * (%*)!! " # "$%&!" # $%&'( # )* # +, #! + # %-'( # #% '. # %"/0, # # $ ) 0 # + &! # $5'0 1

3 SPIS TABEL 5 WYKAZ RYSUNKÓW 8 STRESZCZENIE W JZYKU NIESPECJALISTYCZNYM WPROWADZENIE UKŁAD POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OBJTEGO PLANEM Połoenie powiatu oławskiego Gospodarka, turystyka, zabytki w powiecie Społeczno AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO DIAGNOZA STANU AKTUALNEGO Bilans ilociowy i jakociowy odpadów Zbieranie, odbieranie i transport odpadów Odpady opakowaniowe Gospodarka odpadami wielkogabarytowymi Gospodarka odpadami z oczyszczalni cieków Odzysk i unieszkodliwianie odpadów Koszty gospodarowania odpadami komunalnymi PROGNOZA ZMIAN Skład odpadów Ilo odpadów Przyszło istniejcych obiektów gospodarki odpadami komunalnymi ZAŁOONE CELE Główne załoenia Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami i przyjty w Planie system gospodarki odpadami Cele do zrealizowania w ramach planu dla powiatu oławskiego PROPONOWANY SYSTEM GOSPODARKI ODPADAMI POWIATU OŁAWSKIEGO Zadania strategiczne Zapobieganie i minimalizacja wytwarzania odpadów Zbieranie, odbieranie i transport mieszanych odpadów komunalnych Selektywna zbiórka odpadów Kompostowanie przydomowe Punkty dobrowolnego gromadzenia odpadów (PDGO) Przeładunek odpadów Centrum Sortowania, Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów (CSOiUO) SZACUNKOWE KOSZTY REALIZACJI PROPONOWANYCH ROZWIZA Zamknicie i rekultywacja składowisk komunalnych Pojemniki do zbiórki odpadów mieszanych Pojemniki do selektywnej zbiórki odpadów Pojemniki do kompostowania przydomowego Pojazdy obsługujce zbiórk odpadów Punkty dobrowolnego gromadzenia odpadów Płyta kompostowa odpadów zielonych Stanowisko rozbiórki odpadów wielkogabarytowych Stanowisko magazynowania i sortowania gruzu 75 2

4 Sortownia odpadów z selektywnej zbiórki Mechaniczno-biologiczna obróbka odpadów Składowanie odpadów Gospodarka odpadami niebezpiecznymi Koszty scalone ODPADY POWSTAJCE W WYNIKU DZIAŁALNOCI GOSPODARCZEJ ODPADY WYTWARZANE Bilans iloci wytwarzanych odpadów na podstawie rónych ródeł PRZEPŁYW STRUMIENI ODPADÓW PROGNOZA ILOCI WYTWARZANYCH ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO CELE ZADANIA NIEZBDNE DZIAŁANIA SKŁADOWISKA ODPADÓW Z SEKTORA GOSPODARCZEGO Składowisko odpadów Zakładów Samochodowych JELCZ S.A Składowisko odpadów w Owczarach Składowisko PPZM Centrozłom Wrocław Składowisko Dolnolskiej Korporacji Ekologicznej Sp. z o.o SPECYFICZNE RODZAJE ODPADÓW INNYCH NI NIEBEZPIECZNE Odpady budowlane Zuyte opony PODMIOTY PROWADZCE DZIAŁALNO W ZAKRESIE ZBIERANIA, TRANSPORTU, ODZYSKU I UNIESZKODLIWIANIA ODPADÓW Podmioty zgłoszone do wojewódzkiej bazy danych Podmioty posiadajce zezwolenie starosty oławskiego ODPADY NIEBEZPIECZNE SPECYFICZNE STRUMIENIE ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH Odpady zawierajce azbest Odpady zawierajce PCB Oleje odpadowe Baterie i akumulatory Pestycydy Odpady medyczne Odpady weterynaryjne Odpadowa tkanka zwierzca Wycofane z eksploatacji pojazdy samochodowe Odpady sprztu elektronicznego i elektrycznego KOMUNALNE ODPADY NIEBEZPIECZNE Bilans ilociowy i jakociowy Aktualny stan zbiórki i zagospodarowania Proponowane rozwizania Specyficzne odpady niebezpieczne CELE I ZADANIA W GOSPODARCE ODPADAMI NIEBEZPIECZNYMI W POWIECIE OŁAWSKIM ZESTAWIENIE HARMONOGRAM REALIZACJI ZADA MOLIWOCI POZYSKIWANIA RODKÓW FINANSOWYCH NA REALIZACJ PRZEDSIWZI PRZEWIDZIANYCH W PPGO 139 3

5 7.1. FUNDUSZE OCHRONY RODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ FUNDACJE I PROGRAMY POMOCOWE Fundacja EkoFundusz Banki Instytucje leasingowe Fundusze Strukturalne, Fundusze Spójnoci oraz Programy operacyjne WNIOSKI Z ANALIZY ODDZIAŁYWANIA PROJEKTU PLANU NA RODOWISKO ZAWARTO, GŁÓWNE CELE POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ JEGO POWIZANIE Z INNYMI DOKUMENTAMI ANALIZA I OCENA AKTUALNEGO STANU RODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI POWIATOWEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI ANALIZA I OCENA STANU RODOWISKA NA OBSZARACH OBJTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZCYM ODDZIAŁYWANIEM ISTOTNE PROBLEMY OCHRONY RODOWISKA Z PUNKTU WIDZENIA STRATEGII GOSPODARKI ODPADAMI, W SZCZEGÓLNOCI DOTYCZCE OBSZARÓW CHRONIONYCH CELE OCHRONY RODOWISKA WYZNACZONE W DOKUMENTACH UE ORAZ NA SZCZEBLU KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO PLANU GOSPODARKI ODPADAMI OKRELENIE, ANALIZA I OCENA PRZEWIDYWANYCH ZNACZCYCH ODDZIAŁYWA NA RODOWISKO Rozwizania majce na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensacj przyrodnicz negatywnych oddziaływa na rodowisko, mogcych by rezultatem realizacji planu Rozwizania alternatywne do zawartych w projekcie planu oraz uzasadnienie ich wyboru i metod oceny prowadzcej do tego wyboru Trudnoci wynikajce z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy Metody zastosowane przy sporzdzaniu analizy Przewidywane metody analizy realizacji projektowanego dokumentu Moliwe transgraniczne oddziaływania na rodowisko ZASADY MONITOROWANIA I OCENY REALIZACJI ZAMIERZONYCH CELÓW 152 WYKORZYSTANE MATERIAŁY 155 CYTOWANE AKTY PRAWNE 156 4

6 SPIS TABEL Tabela 1.1 Wybrane dane charakteryzujce gminy powiatu oławskiego według GUS (stan na koniec 2002 roku) 17 Tabela 3.1 Iloci odpadów składowanych w roku 2002 (wg zgłosze do opłaty składowiskowej) 21 Tabela 3.2 Zestawienie iloci odpadów przyjtych do ZUOK w Gaci w 2003 r. z wyszczególnieniem podmiotów przekazujcych odpady, Mg 22 Tabela 3.3 Całkowita i jednostkowa masa odpadów wytwarzanych w powiecie oławskim w porównaniu do wartoci rednich województwa dolnolskiego (stan obecny) 23 Tabela 3.4 Wskaniki wytwarzania odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich w roku 2003 na podstawie Planu Krajowego Gospodarki Odpadami 24 Tabela 3.5 Wykaz podmiotów posiadajcych zezwolenia na odbieranie odpadów komunalnych w gminach powiatu oławskiego 26 Tabela 3.6 Zawarto opakowa w odpadach komunalnych 27 Tabela 3.7 Prognozowane iloci wytwarzanych opakowa (Mg) 27 Tabela 3.8 Odpady opakowaniowe zebrane w gminach powiatu oławskiego w roku 2002 [5] 28 Tabela.3.9 Efekty selektywnej zbiórki prowadzonej w Szkole Podstawowej Nr 2 oraz Gimnazjum Nr 2 od wrzenia 2000 r. do maja 2004 r. 28 Tabela 3.10 Zestawienie iloci wytwarzanych skratek, piasku i osadów ciekowych w oczyszczalniach komunalnych powiatu oławskiego 31 Tabela 3.11 Skład fiz.-chem. i zawarto ywych jaj pasoytów w osadach z oczyszczalni _ 32 Tabela 3.12 Przykładowe zestawienia kosztów selektywnej zbiórki (łcznie ze wstpnym sortowaniem) oraz wpływów z tytułu sprzeday zgromadzonych materiałów. 38 Tabela 3.13 Prognozowana zmiana składu odpadów komunalnych w powiecie oławskim do roku 2015 (Mg) 39 Tabela 3.14 Prognozowane iloci odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych gminach powiatu oławskiego (Mg) 40 Tabela 3.15 Załoenia selektywnej zbiórki odpadów 47 Tabela 3.16 Zbiorcze zestawienie załoe strategii na lata liczba mieszkaców wytwarzajcych odpady poddawane poszczególnym procesom 48 Tabela 3.17 Załoenia dotyczce odpadów biodegradowalnych w powiecie oławskim (tys. Mg) 50 Tabela 3.18 Realizacja załoe redukcji biofrakcji w odpadach do składowania 51 Tabela 3.19 Wymagane poziomy recyklingu opakowa w latach (% masy) 52 Tabela 3.20 Cele ilociowe dla specyficznych strumieni odpadów 52 Tabela 3.21 Iloci odpadów zbieranych w PDGO (kg/m rok) 53 Tabela 3.22 Zasadnicze cele gospodarki odpadami z komunalnych oczyszczalni cieków 54 Tabela 3.23 Program działa 56 Tabela 3.24 Porównanie rónych rozwiza kompostowania przydomowego 67 Tabela 3.25 Spodziewane iloci odpadów dostarczanych do PDGO (kg na mieszkaca rocznie) 68 Tabela 3.26 Struktura odpadów przeznaczonych do składowania w latach , tys. Mg wariant I wszystkie odpady trafiaj do ZUOK w Gaci od 2007r. 72 Tabela 3.27 Struktura odpadów przeznaczonych do składowania w latach , tys. Mg wariant II gmina Jelcz-Laskowice eksploatuje obiekt gminny a odpady przed składowaniem z tej gminy nie s stabilizowane 72 Tabela 3.28 Przykładowe ceny netto pojemników do gromadzenia odpadów mieszanych 73 5

7 Tabela 3.29 Przykładowe ceny netto pojemników do selektywnej zbiórki 74 Tabela 3.30 Przykładowe ceny netto pojemników do kompostowania 74 Tabela 3.31 Wskanikowe koszty inwestycyjne zwizane z budow, rozbudow, modernizacj i doposaeniem składowisk odpadów innych ni niebezpieczne 76 Tabela 4.1 Iloci odpadów zgłoszone do bazy wojewódzkiej 2002 r. z podziałem na poszczególne grupy 81 Tabela 4.2 Iloci odpadów oraz sposoby postpowania z nimi w poszczególnych gminach wg bazy SIGOP 82 Tabela 4.3 Odpady wytworzone oraz unieszkodliwione i odzyskane wg miejsc wytwarzania w powiecie oławskim wg bazy GUS za 2002 r. 83 Tabela 4.4 Masa odpadów wg decyzji wydanych przez starost oławskiego z podziałem na grupy 83 Tabela 4.5 Przewidywana ilo odpadów na podstawie decyzji wydanych przez Starost Oławskiego i wg miejsc powstawania 84 Tabela 4.6 Zestawienie danych o iloci odpadów z sektora gospodarczego wytwarzanych w powiecie oławskim wg rónych ródeł 84 Tabela 4.7 Przepływy strumieni odpadów w poszczególnych rodzajach (Mg/rok) 87 Tabela 4.8 Zestawienie rodzajów wytwarzanych odpadów w powiecie oławskim wg rónych ródeł informacji 92 Tabela 4.10 Odpady deponowane na składowisku w Owczarach ze wskazaniem miejsca ich powstawania, zgodnie z przegldem ekologicznym 97 Tabela 4.11 Bilans odpadów przyjtych na składowisko w Owczarach w 2002 roku wg opłat za składowanie 97 Tabela 4.12 Bilans odpadów przyjtych na składowisko PPZM Centrozłom Wrocław oddział Oława w 2002 roku wg opłat za składowanie 98 Tabela 4.13 Ilo odpadów unieszkodliwionych w procesie D-9 w instalacji prowadzonej przez DKE w 2003 r., Mg 99 Tabela 4.14 Wykaz podmiotów zgłoszonych do wojewódzkiej bazy danych, prowadzcych na terenie powiatu oławskiego działalno w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów w roku Tabela 4.15 Wykaz składowisk wg raportu Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska oraz opłat za składowanie odpadów w 2002 roku, prowadzcych na terenie powiatu oławskiego działalno w zakresie unieszkodliwiania odpadów 105 Tabela 4.16 Wykaz podmiotów posiadajcych zezwolenie starosty oławskiego na prowadzenie działalnoci w zakresie zbierania odpadów (* odpady niebezpieczne) 105 Tabela 4.17 Wykaz podmiotów posiadajcych zezwolenie wojewody dolnolskiego i starosty oławskiego na prowadzenie działalnoci w zakresie transportu odpadów (* odpady niebezpieczne) 107 Tabela 4.18 Wykaz podmiotów posiadajcych zezwolenie wojewody dolnolskiego i starosty oławskiego na prowadzenie działalnoci w zakresie odzysku odpadów 109 Tabela 4.19 Wykaz podmiotów posiadajcych zezwolenie wojewody dolnolskiego i starosty oławskiego na prowadzenie działalnoci w zakresie unieszkodliwiania odpadów 111 Tabela 5.1 Zestawianie rodzajów odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w powiecie oławskim wg rónych ródeł 114 Tabela 5.2 Iloci odpadów niebezpiecznych wytworzonych w gminach powiatu oławskiego wg SIGOP 115 Tabela 5.3 Zakładane w Programie usuwania... iloci usuwanych na terenie powiatu oławskiego odpadów azbestowych 118 Tabela 5.4 Prognozowane na lata iloci olejów odpadowych moliwych do pozyskania z rynku (przy uwzgldnieniu odpadów ju zmagazynowanych) 121 6

8 Tabela 5.5 Prognozowane iloci wytwarzanych odpadów akumulatorów w kraju, województwie dolnolskim oraz powiecie oławskim (w tys. Mg/rok) 123 Tabela 5.6 Klasyfikacja odpadów medycznych 124 Tabela 5.7 Klasyfikacja odpadów weterynaryjnych 126 Tabela 5.8 Prognoza iloci wytwarzanych odpadów medycznych i weterynaryjnych w województwie dolnolskim i w powiecie oławskim (w Mg/rok) 126 Tabela 5.9 Liczba złomowanych pojazdów w składnicach złomu w 2002 roku wg danych Urzdu Wojewódzkiego 129 Tabela 5.10 Prognozowane iloci wytwarzanego złomu samochodowego w województwie dolnolskim i w powiecie oławskim (w tys. Mg/rok) 129 Tabela 5.11 Lista selektywnie zbieranych odpadów niebezpiecznych zawartych w odpadach komunalnych oraz zalecane metody postpowania 132 Tabela 5.12 Zestawienie działa inwestycyjnych i nieinwestycyjnych oraz ich koszty w sektorze gospodarczym w powiecie oławskim w latach Tabela 6.1 Harmonogram realizacji zada z zakresu gospodarki odpadami 136 7

9 WYKAZ RYSUNKÓW Rys. 1.1 Powiat oławski - połoenie 15 Rys. 3.1 Odpady komunalne wytwarzane - powiat oławski na tle innych powiatów województwa dolnolskiego 23 Rys Skład morfologiczny odpadów komunalnych - powiat oławski na tle terenów miejskich i wiejskich oraz redniej województwa dolnolskiego (% masy) 24 Rys Lokalizacja istniejcych instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie powiatu oławskiego 34 Rys. 3.4 Prognozowana zmiana struktury odpadów wytwarzanych w powiecie oławskim do roku Rys. 3.5 Wytwarzane odpady komunalne w gminach powiatu oławskiego stan aktualny oraz prognoza do roku Rys. 3.6 Docelowy schemat postpowania z odpadami komunalnymi 46 Rys. 3.7 Schemat postpowania w odpadami wg ustawy o odpadach [i] 49 Rys. 3.8 Warunki opłacalnego stosowania stacji przeładunkowych 69 Rys. 4.1 Lokalizacja składowiska przemysłowego ERGIS S.A. w Owczarach 97 Rys Lokalizacja instalacji prowadzcych w roku 2002 odzysk i unieszkodliwianie odpadów innych ni komunalne na terenie powiatu oławskiego wg wojewódzkiej bazy danych 103 8

10 WYKAZ STOSOWANYCH SKRÓTÓW I OZNACZE baza wojewódzka baza danych utworzona na podstawie rocznych zgłosze podmiotów przekazywanych marszałkowi województwa CSOiUO DCZGO GUS, WUS KPGO MG M MZ M Ma Mg NFOiGW PDGO PEP PZRiOWD PPGO SIGOP s.m. Strategia WFOiGW WIO WPGO - centrum sortowania, odzysku i unieszkodliwiania odpadów mieszanych i składowanie - dolnolskie centrum zarzdzania gospodark odpadami - główny i wojewódzki urzd statystyczny - Krajowy Plan Gospodarki Odpadami - minister gospodarki - minister rodowiska - minister zdrowia - mieszkaniec - mieszkaniec i rok - tona - Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej - punkt dobrowolnego gromadzenia odpadów - polityka ekologiczna pastwa - program zrównowaonego rozwoju i ochrony rodowiska województwa dolnolskiego - Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami - baza danych o odpadach z sektora gospodarczego prowadzona przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony rodowiska - sucha masa - Strategia gospodarki odpadami komunalnymi województwa dolnolskiego - Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej - Wojewódzki Inspektor Ochrony rodowiska - Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami 9

11 STRESZCZENIE W JZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Oławskiego jest czci Programu Ochrony rodowiska Powiatu Oławskiego. Opracowany został na podstawie przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. ustawy o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628)[i] oraz rozporzdzenia Ministra rodowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporzdzania planów gospodarki odpadami (Dz.U. nr 66, poz. 620). Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Oławskiego jest zgodny z Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami Województwa Dolnolskiego. Plan gospodarki odpadami zawiera nastpujce główne czci: krótk charakterystyk powiatu oławskiego, przedstawienie i ocen aktualnego stanu gospodarki odpadami, bilanse ilociowe i jakociowe odpadów wytwarzanych, odzyskiwanych i unieszkodliwianych aktualnie wraz z prognoz zmian, cele ilociowe i jakociowe do osignicia, wynikajce z polityki ekologicznej kraju oraz krajowego planu gospodarki odpadami, rodki osignicia postawionych celów, proponowany stan gospodarki odpadami, wnioski z analizy oddziaływania rozwiza planu na rodowisko, harmonogram i koszty planowanych działa, zasady monitoringu osigania postawionych celów. Na terenie gminy wiejskiej Oława, funkcjonuje nowoczesny Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych (ZUOK), wybudowany przez Zwizek Gospodarki Odpadami Komunalnymi EKOGOK, do którego przystpiły gminy powiatu Oławskiego (Oława miasto i Oława gmina wiejska) oraz gminy powiatu brzeskiego woj. opolskiego (Brzeg, Skarbimierz i Lubsza). W ZUOK unieszkodliwiane s odpady komunalne odbierane od populacji ok. 100 tys. ludnoci, obiekt przyjmuje odpady od sierpnia 1999 r. a od stycznia 2003 r. odpady przyjmowane do ZUOK poddawane s przeróbce mechanicznej na linii sortowniczej o maksymalnej przepustowoci 60 tys. Mg odpadów. Ponadto na terenie powiatu, w Jelczu Brzezinkach- Dbinie znajduje si gminne składowisko odpadów komunalnych przewiane dla Jelcza- Laskowic. Oszacowano, i obecnie mieszkacy powiatu wytwarzaj ponad 27 tys. ton odpadów komunalnych w skali roku. Selektywn zbiórk odpadów opakowaniowych prowadz trzy gminy (miasto Oława, Oława gmina wiejska i Jelcz-Laskowice). W 2002 r. zebrano selektywnie tylko ok. 10 ton odpadów opakowaniowych. Pomimo stosunkowo duej liczby wykorzystywanych pojemników, skuteczno selektywnej zbiórki nie jest wysoka. W adnej gminie powiatu nie prowadzi si selektywnej zbiórki odpadów organicznych. Analiz iloci wytwarzanych odpadów z sektora gospodarczego, przeprowadzono na podstawie 3 baz danych: SIGOP(baza danych Inspektora Ochrony rodowiska), bazy wojewódzkiej prowadzonej przez marszałka województwa oraz bazy Głównego Urzdu Statystycznego. Na terenie powiatu oławskiego, wg bazy SIGOP, wytworzono w 2002 roku 18406,23 ton odpadów, z czego odzyskano ok. 28 %, unieszkodliwiono poza składowaniem 57 % a poprzez składowanie 15 %. Analiza zestawie złoonych marszałkowi województwa za 2002 r. wykazała, i sporód zgłoszonych z całego powiatu wytworzonych 65290,56 Mg odpadów, Mg odpadów wytworzył PPZM Centrozłom Wrocław o/oława które to nastpnie poddał odzyskowi. Według danych GUS za 2002 r., na terenie powiatu oławskiego wytworzono ponad 2,3 tys. ton odpadów a dane zgłosiły do bazy tylko 2 podmioty. 10

12 Przeprowadzono analiz przepływu strumieni poszczególnych rodzajów odpadów, opierajc si na informacjach zgłoszonych do urzdu marszałkowskiego o odpadach wytworzonych jak i poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania z sektora komunalnego i gospodarczego. Stwierdzono, i w powiecie przy stosunkowo niewielkiej liczbie instalacji do odzysku odpadów procesom tym poddano w 2002 r. ponad 208 tys. Mg odpadów, co stanowi trzykrotnie wiksz ilo od wytworzonych zgłoszonych marszałkowi województwa. Odpady niebezpieczne w najwikszej iloci 9320 ton wytwarzane s przez Zakłady Samochodowe JELCZ S.A., poza tym wystpuj w stosunkowo małych ilociach i w duym rozproszeniu. Odpady niebezpieczne wystpuj take w odpadach komunalnych, z których nie s jednak wydzielane. W powiecie oławskim wytwarzane s lub znajduj si specyficzne odpady niebezpieczne, w tym: zawierajce PCB, zuyte oleje, baterie i akumulatory, odpady sprztu elektronicznego, odpady medyczne i weterynaryjne. Zaproponowano nastpujce zasadnicze załoenia dla rozwoju gospodarki odpadami w powiecie oławskim: zintegrowane podejcie do gospodarki odpadami, zapewnienie zorganizowanej zbiórki całej iloci wytwarzanych odpadów, minimalizacja iloci odpadów oraz zmniejszenie ich potencjału szkodliwoci, wzrost poziomu recyklingu, w tym recyklingu organicznego, składowanie odpadów wczeniej przekształconych, zwikszony udział społeczny w procesie podejmowania decyzji, efektywna ochrona zdrowia i ycia ludnoci oraz rodowiska przed odpadami. Plan opracowano dla lat , z podziałem na trzy okresy, w których podejmowane s: działania krótkoterminowe , działania rednioterminowe , działania długoterminowe Cele ilociowe do osignicia w ramach selektywnej zbiórki, odzysku i unieszkodliwiania wybranych strumieni odpadów przyjto zgodnie z załoeniami Krajowego Planu Gospodarki Odpadami, cho osignicie załoonych w nim celów bdzie bardzo trudne, o ile moliwe, w przyjtych tam terminach, poniewa nie ma jeszcze efektywnego systemu obejmujcego: sie punktów dobrowolnego gromadzenia odpadów (tzw. PDGO), selektywn zbiórk opakowa i innych odpadów o charakterze surowców wtórnych, przydomowe kompostowanie frakcji odpadów organicznych, instalacj sortowania suchych odpadów z selektywnej zbiórki, instalacj kruszenia/przesiewania dla odpadów mineralnych, kompostowni dla odpadów zielonych, instalacj biologicznego przekształcania odpadów mieszanych. Powiat oławski jest w specyficznej sytuacji z jednej strony istnieje ZUOK, obiekt o charakterze regionalnym, jednak nie wszystkie gminy powiatu przestpiły do Zwizku EKOGOK, ponadto funkcjonuje składowisko w Jelczu Brzezinkach-Dbinie. Niezalenie od przyszłoci składowiska w Jelczu Brzezinkach-Dbinie, ZUOK w Gaci przejmie przewidzianego w WPGO, rol Centrum Sortowania Odzysku i Unieszkodliwiania Odpadów. Ponadto niniejszy plan zakłada powstanie sieci Punktów Dobrowolnego Gromadzenia Odpadów, bdcych uzupełnieniem systemu. Przewidziano utworzenie pierwszego takiego obiektu w miecie Oławie, a nastpnie w gminie Jelcz-Laskowice, docelowo obiekt taki powinien zosta umieszczony w kadej gminie województwa. 11

13 W zakresie gospodarki osadami ciekowymi plan zawiera alternatywne rozwizania: bezporednie wykorzystanie przyrodnicze osadów, głównie do celów rekultywacji i dostosowania terenów do potrzeb wynikajcych z planów zagospodarowania przestrzennego, w tym m.in. do rekultywacji zamykanych składowisk komunalnych, w rolnictwie, bezporednie składowanie na składowiskach komunalnych, stabilizacj wspólnie z odpadami komunalnymi w instalacji mechanicznobiologicznej, wykorzystanie stabilizatu lub składowanie. W zakresie gospodarki odpadami z działalnoci gospodarczej plan przewiduje nastpujce działania: zgodnie z dotychczasowymi decyzjami zezwoleniami na wytwarzanie odpadów lub uzgadniajcymi programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, przekazywanie odpadów do odzysku lub unieszkodliwiania posiadaczom posiadajcym zezwolenie na prowadzenie działalnoci gospodarczej, obejmujcej zbieranie, transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów, odzysk lub unieszkodliwianie we własnych instalacjach, na podstawie zezwole na odzysk lub unieszkodliwianie, wspólny odzysk lub unieszkodliwianie z odpadami komunalnymi, tam gdzie jest to moliwe, przekazywanie osobom fizycznym do wykorzystania, zgodnie z obowizujcymi przepisami, Dla odpadów niebezpiecznych komunalnych i z działalnoci gospodarczej zakłada si: odpady komunalne zbieranie w PDGO, zbieranie w zakładach gospodarki odpadami komunalnymi (składowiska, CSOiUO, Zakład Higienizacji), zbieranie w wyznaczonych placówkach handlowych (apteki, sklepy), ewentualnie mobilny punkt zbiórki (na poziomie wojewódzkim), odpady z działalnoci gospodarczej odbiór przez wyspecjalizowanych przedsibiorców posiadajcych zezwolenie, współpraca z komunalnymi punktami zbierania odpadów niebezpiecznych, wykorzystanie CSOiUO jako punktu zbiorczego i przeładunkowego dla odpadów z powiatu, współprac z przedsibiorcami prowadzcymi instalacje do odzysku i unieszkodliwiania poszczególnych rodzajów odpadów niebezpiecznych. Analiza oddziaływania na rodowisko wykazała, e projektowany system gospodarki odpadami charakteryzowa si bdzie zminimalizowanym poziomem oddziaływania na rodowisko, znaczco zmniejszonym w stosunku do stanu aktualnego. Opracowanie planu gospodarki odpadami nie jest aktem jednorazowym, jest to proces z natury rzeczy cigły, w którym uzyskiwane efekty i zmiany uwarunkowa wymuszaj odpowiednie korekty. Projekt planu powiatowego, przed ostatecznym przyjciem przez rad powiatu, podlega zgodnie z art. 14 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 ze zm.) opiniowaniu przez zarzd województwa oraz wójtów i burmistrzów z terenu powiatu. Monitorowanie realizacji planu ma umoliwi ocen prawidłowoci i efektywnoci działa oraz sprawne i elastyczne reagowanie na zmiany. Analiza powinna odbywa si w dwóch płaszczyznach, obejmujcych ewolucj sytuacji wewntrznej powiatu oławskiego oraz zmiany zachodzce w otoczeniu powiatu. Samorzd powiatowy, odpowiadajcy za realizacj polityki rozwoju na poziomie powiatu, jest zobowizany do wprowadzenia systemu monitorowania. Zgodnie z art. 14 ustawy o odpadach zarzd powiatu ma obowizek opracowa co dwa lata sprawozdanie z realizacji planu powiatowego i przedkłada je radzie powiatu. Przedmiotem sprawozdania powinna 12

14 by ocena realizacji postawionych w planie powiatowym celów szczegółowych, jakociowych i ilociowych, dotyczcych zarówno zagadnie organizacyjnych, jak i technicznych odniesionych do wymaganych stopni przetwarzania odpadów, odzysku i unieszkodliwiania, realizacji planowanych obiektów, prowadzonej edukacji społecznej. Sprawozdanie moe zawiera take informacje dotyczce spodziewanych zmian w nowych wymogach prawnych, załoeniach podstawowych itp., co bdzie powodowa konieczno aktualizacji planu i jego weryfikacji. Sprawozdanie powinno w szczególnoci ocenia i podsumowywa krótkoterminowy (4-letni) plan działania z ocen stopnia wykonania szczegółowych zada. Niezalenie od biecych 2-letnich sprawozda z realizacji planu, ten sam artykuł ustawy o odpadach przewiduje weryfikacj planu przynajmniej raz na cztery lata. Szczególne znaczenie dla monitoringu realizacji powiatowego planu gospodarki odpadami ma wojewódzka baza gospodarki odpadami, prowadzona przez marszałka województwa. Zaproponowano kilka wskaników ilociowych i jakociowych dla monitorowania efektywnoci systemu gospodarki odpadami i osigania załoonych celów. Podano szacunkowe koszty i terminy realizacji poszczególnych zada inwestycyjnych oraz sposoby ich finansowania. Plan powiatowy stanowi poziom odniesienia dla planów gminnych, których przedmiotem powinna by w pierwszej kolejnoci gospodarka odpadami komunalnymi. 13

15 1. WPROWADZENIE 1.1. Układ Powiatowego Planu Gospodarki Odpadami W PPGO dla powiatu oławskiego odpady podzielono na 3 zasadnicze makrogrupy, tj.: odpady powstajce w sektorze komunalnym, do których zaliczono odpady komunalne, odpady opakowaniowe oraz komunalne osady ciekowe, odpady powstajce w sektorze gospodarczym odpady z działalnoci gospodarczej, nie zaliczane do odpadów komunalnych, odpady niebezpieczne powstajce, zarówno w sektorze komunalnym, jak i w sektorze gospodarczym. Odpady z sektora gospodarczego przeanalizowano w odniesieniu do grup odpadów, zgodnych z katalogiem, w którym podstaw klasyfikacji odpadów s ródła ich wytwarzania. Na podstawie analizy wytwarzania, aktualnej i prognozowanej charakterystyki ilociowej i jakociowej, oceny stanu aktualnego oraz moliwoci odzysku i unieszkodliwiania odpadów z poszczególnych grup, okrelono cele i zadania oraz rozwizania technologicznoorganizacyjne, a take koszty gospodarki odpadami. Zestawiono listy przedsibiorców prowadzcych działalno w zakresie zbierania i transportu odpadów oraz listy instalacji odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Przeanalizowano oddziaływanie proponowanych rozwiza na otoczenie Charakterystyka obszaru objtego planem Połoenie powiatu oławskiego Powiat oławski obejmuje swoim zasigiem 523,7 km 2 powierzchni. Administracyjnie podzielony jest na cztery gminy (gmin miejsk Oława, gmin wiejsk Oława, gmin miejsko-wiejsk Jelcz-Laskowice oraz gmin wiejsk Domaniów). W powiecie zlokalizowane s dwa miasta Oława i Jelcz-Laskowice, w sumie prawie 71-tysiczna populacja zamieszkuje 79 miejscowoci. Powiat oławski od północy graniczy z powiatem olenickim, od zachodu z wrocławskim, a od południa z powiatem strzeliskim. Wschodnia granica powiatu stanowi jednoczenie granic województwa dolnolskiego i opolskiego (powiat namysłowski i brzeski). Ziemia oławska jest malownicz i interesujc czci Dolnego lska. Przez powiat przepływaj rzeki Odra i Oława, znaczn powierzchni zajmuj kompleksy lene i liczne rezerwaty. Godne uwagi s liczne obiekty zabytkowe szczególnie w Oławie i Olenicy Małej. Due znaczenie ma bliskie ssiedztwo stolicy Dolnego lska Wrocławia. Ziemia oławska to take yzne tereny rolnicze. Szczególnie w południowej czci powiatu przewaaj grunty najwyszej klasy. Na terenie powiatu znajduje si wiele nieduych rezerwatów przyrody (Kanigóra, Łacha-Jelcz, Zwierzyniec, Grodziska Ryczyskie), gdzie mona spotka liczne ciekawostki florystyczne. Łczna powierzchnia obszarów prawnie chronionych ze wzgldu na walory przyrodnicze to 25,4 ha. 14

16 PLAN GOSPODARKI ODPADAMI POWIATU OŁAWSKIEGO Rys Powiat oławski - poło enie Gospodarka, turystyka, zabytki w powiecie W południowej cz ci powiatu, a w szczególno ci w gminie Domaniów, dominuje funkcja rolnicza. Powierzchnia u ytków rolnych w 2002 roku wynosiła ha, tj. 69,8 % powierzchni powiatu. W ród u ytków rolnych najwi kszy obszar zajmowały grunty orne. Walorami tych terenów s m.in.: bardzo yzne gleby (czarnoziemy), brak obszarów okresowo zalewanych, rozbudowana infrastruktura rolnicza (po byłych PGR-ach) oraz zaplecze obsługuj ce działalno rolnicz. Na terenie powiatu funkcjonowało 3125 indywidualnych gospodarstw rolnych. Najliczniejsz grup stanowiły gospodarstwa obejmuj ce od 1,00 do 2,00 ha (27,9 %) oraz od 5,01 do 10,00 ha (24,9 %). Stosunkowo niedu y odsetek stanowiły gospodarstwa rolne o powierzchni powy ej 10 ha (16,5 % ł cznej ich liczby). Na terenie powiatu oławskiego (według stanu w dniu 31 XII 2001 roku) zarejestrowane były 5853 podmioty gospodarcze, w tym 97,6% w sektorze prywatnym. Najwi cej jednostek 15

17 zarejestrowanych było w nastpujcych sekcjach: "Handel i naprawy" (2043 podmioty), "Budownictwo" (802), "Przetwórstwo przemysłowe" (690) oraz "Obsługa nieruchomoci i firm; nauka" (607). Powiat oławski jest przedmiotem zainteresowania licznych inwestorów, którzy inwestuj ze wzgldu na dogodne połoenie dostp do autostrady A4 oraz do transportu rzecznego i kolejowego, a take bliskie ssiedztwo Wrocławia. Tereny charakteryzuj si dobrym przygotowaniem pod inwestycje. Głównym kierunkiem rozwoju powiatu jest rozwój przemysłu. Szczególnie dogodne warunki dla tego rodzaju działalnoci wystpuj na terenach miast Oława i Jelcz-Laskowice oraz na terenie byłego lotniska w Stanowicach, przekształconego w Gminn Stref Rozwoju Gospodarczego. Do tej pory w powiecie ulokowały si m.in. takie firmy zagraniczne jak: AUTOLIV (producent poduszek i pasów bezpieczestwa do samochodów), SCA HYGIENE (papierowe artykuły higieniczne), BAHLSEN (chipsy ziemniaczane), DYKA (wyroby z tworzyw sztucznych dla budownictwa), SAKRET (producent suchych zapraw) oraz RONAL (felgi aluminiowe). Firmy te dały mieszkacom powiatu ponad 1000 nowych miejsc pracy, a ich plany rozwojowe zakładaj dalszy wzrost zatrudnienia. Wród wikszych firm funkcjonujcych na obszarze powiatu oławskiego naley wymieni: "Jelcz" S.A. Zakłady Samochodowe Instytut Mechaniki Sp. z o.o. RONAL POLSKA Sp. z o.o. "Autoliv Poland" Sp. z o.o. "SCA Higiene Products" Sp. z o.o. "SCA Packaging Poland" Sp. z o.o. Oddział "Bahlsen" Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny Dyka Sp. z o.o. "Centrozłom" Przedsibiorstwo Przerobu Złomu Metali, Oddział Oława "Oława" S.A. Huta "Oława" Sp. z o.o. Zakład Naprawczy Taboru Kolejowego Zakłady Wodocigów i Kanalizacji z Oławy Zakład Gospodarki Komunalnej Jelcz-Laskowice Przedsibiorstwo Usług Techniczno-Socjalnych Przedsibiorstwo PKS "Polmozbyt Jelcz" S.A. Przedsibiorstwo Obrotu Samochodami ZAKPOL Jerzy Zakonek "Müller-Jelcz Laskowice" Sp. z o.o. Zakład Produkcyjny Tereny powiatu po prawobrzenej stronie Odry, czyli gmina Jelcz-Laskowice i czciowo gmina Oława s jednymi z ciekawszych obszarów rekreacyjnych i turystycznych (turystyka piesza i rowerowa) w pobliu Wrocławia. W powiecie w 2002 roku funkcjonowało 7 obiektów noclegowych turystyki. Łcznie z noclegów w cigu roku skorzystało 15,3 tys. osób. W miejscowoci Bystrzyca w gminie Jelcz-Laskowice zauwaa si take obiecujce pocztki agroturystyki. Godne uwagi s liczne obiekty zabytkowe, szczególnie w Oławie i Olenicy Małej. Oława jest jednym z najstarszych miast dolnolskich. Prawa miejskie otrzymała najprawdopodobniej na prawie redzkim w 1234 roku. Najbardziej charakterystyczne zabytki powiatu to kocioły, w tym najstarszy usytuowany w Chwaliboycach. W powiecie znajduje si kilka zespołów pałacowo-parkowych m.in. w Olenicy Małej i Jakubowicach. W wielu miejscowociach znale mona pomniki redniowiecznego prawa, do których zaliczy mona rónego typu krzye pokutne i prgierze. Z epoki wczesnego redniowiecza, gdy na tym terenie zamieszkiwały plemiona lan, pochodzi wiele stanowisk archeologicznych. S to min. stanowiska w Brzezimierzu, Jankowie, Niemilu, Ryczynie, Wierzbnie. 16

18 Społeczno Sie osadnicz powiatu stanowi 79 miejscowoci, w tym dwie na prawach miejskich Oława oraz Jelcz-Laskowice. Powiat zamieszkuje osób, w tym 65,5 % obszary miejskie. 51 % populacji stanowi kobiety. W powiecie oławskim działaj nastpujce szkoły oraz jednostki owiatowe powołane przez Rad Powiatu jako Jednostki Organizacyjne: Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Tadeusza Kociuszki Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Zjednoczonej Europy Zespół Szkół Ogólnokształccych im. Jana III Sobieskiego Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych w Jelczu-Laskowicach Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. A. Szembeka w Jakubowicach Zespół Szkół Specjalnych nr 1 Orodek Szkolno-Wychowawczy - Zespół Szkół Specjalnych nr 2 Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne Powiatowy Orodek Doskonalenia Nauczycieli Dom Dziecka Na terenie gminy funkcjonuj nastpujce jednostki opieki zdrowotnej: 21 punktów aptecznych: 10 w miecie Oława 2 w gm. wiejskiej Oława 2 w gm. wiejskiej Domaniów 6 w miecie Jelcz-Laskowice 1 w gm. wiejskiej Jelcz-Laskowice szpital w Oławie 10 przychodni 2 orodki zdrowia Tabela 1.1 Wybrane dane charakteryzujce gminy powiatu oławskiego według GUS (stan na koniec 2002 roku) gmina powierzchnia [km 2 ] miejscowoci liczba ludnoci liczba mieszka powierzchnia mieszka ogółem [tys. m 2 ] sklepy ogółem jednostki zarejestrowane w REGON dochody [mln zł] wydatki [mln zł] udzielone noclegi Oława (m.) 27, ,36 39,38 Oława (gm.) 234, Jelcz-Laskowice 168, Domaniów 93, powiat 522, , ,61 31,10 15,3 17

19 2. AKTUALNY STAN PRAWNY I ORGANIZACYJNY GOSPODARKI ODPADAMI ORAZ PLANÓW GOSPODARKI ODPADAMI Ogólne zasady ochrony rodowiska, które powinny by przestrzegane w gospodarce odpadami, wynikaj z zapisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. nr 62, poz. 627 ze zm.) [ii], wymienia si je poniej: zasada zintegrowanego podejcia do ochrony rodowiska jako całoci - ochrona jednego lub kilku elementów przyrodniczych rodowiska nie moe odbywa si kosztem innego lub innych (art. 5), zasada zapobiegania (prewencji), polegajca na tym, e ten kto podejmuje działalno mogc negatywnie oddziaływa na rodowisko ma obowizek zapobiegania temu oddziaływaniu (art. 6), zasada przezornoci podejmujcy działalno, której negatywne oddziaływanie na rodowisko nie jest jeszcze rozpoznane, ma obowizek, kierujc si przezornoci, podj wszelkie moliwe rodki zapobiegawcze (art. 6), zasada zanieczyszczajcy płaci kady, kto powoduje szkod w rodowisku, w szczególnoci jego zanieczyszczenie, ponosi koszty usunicia tych szkód, a take ten kto moe powodowa szkody w rodowisku ponosi koszty zapobiegania tym szkodom, w szczególnoci zanieczyszczeniu rodowiska (art. 7), zasada dostpu obywateli do informacji o rodowisku i jego ochronie na warunkach okrelonych w ustawie Prawo ochrony rodowiska (art. 9), zasada uwzgldniania wymaga ochrony rodowiska i zrównowaonego rozwoju podczas opracowywania polityk, strategii, planów, programów i projektów, a take w działalnoci inwestycyjnej (art. 8), prawo obywateli do uczestniczenia w postpowaniu w sprawie wydania decyzji z zakresu ochrony rodowiska lub przyjcia projektu polityki, strategii, planu lub programu, na zasadach okrelonych w ustawie Prawo ochrony rodowiska (art. 10), zasada, e decyzja wydana z naruszeniem przepisów dotyczcych ochrony rodowiska jest niewana (art. 11), zasada, e podmioty korzystajce ze rodowiska oraz organy ochrony rodowiska s obowizane do stosowania metodyk referencyjnych, jeeli metodyki takie zostały okrelone na podstawie ustaw, przy czym dopuszczalne jest stosowanie innej metodyki pod warunkiem udowodnienia równowanoci jej wyników (art. 12). Z ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62, poz. 628 ze zm.) [i] wynikaj nastpujce zasady gospodarki odpadami: zasada przestrzegania hierarchii postpowania z odpadami, tj. w pierwszej kolejnoci zapobieganie wytwarzaniu, nastpnie minimalizacja ich iloci i szkodliwoci, odzysk (w tym recykling), unieszkodliwianie, a na kocu składowanie odpadów wczeniej przekształconych (art. 5-7), zasada bliskoci odpady powinny by w pierwszej kolejnoci poddane odzyskowi lub unieszkodliwianiu w miejscu wytworzenia, a jeeli nie jest to moliwe, to uwzgldniajc najlepsz dostpn technik, powinny by przekazywane do najbliej połoonych miejsc, w których mog zosta poddane odzyskowi lub unieszkodliwione (art. 9), rozszerzona odpowiedzialno producenta nie tylko za odpady wytworzone w procesie produkcyjnym, ale take za odpady powstajce podczas uytkowania oraz po zuyciu produktów (art. 5). Polska jako kraj UE, jest zobowizana do utworzenia i utrzymania zintegrowanej i wystarczajcej sieci instalacji i urzdze do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, spełniajcej wymagania okrelone w przepisach ochrony rodowiska. 18

20 Zasada ta nie dotyczy bezporednio powiatów, jednak przynajmniej w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi i osadami ciekowymi naley dy do utworzenia w kadym powiecie podstawowej sieci instalacji i urzdze do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów, pozostawiajc jedynie specyficzne zagadnienia do rozwizania w szerszej skali (na poziomie midzypowiatowym, wojewódzkim lub krajowym) np. w odniesieniu do odpadów niebezpiecznych oraz odzysku energii w cementowniach z paliw zastpczych wyprodukowanych z odpadów. 19

21 3. ODPADY Z SEKTORA KOMUNALNEGO 3.1. Diagnoza stanu aktualnego Diagnoz aktualnego stanu gospodarki odpadami przeprowadzono na podstawie studiów dostpnych materiałów ródłowych, wizji lokalnych, ankietyzacji gmin. Najwaniejsze były wizyty w gminach oraz w starostwie powiatowym, gdy pozwoliły one na zebranie bezporednich informacji u ródeł, a take przekazanie odwiedzanym instytucjom informacji o realizowanym planie gospodarki odpadami. Przeprowadzono wizje lokalne wszystkich składowisk oraz zakładu odzysku i unieszkodliwiania odpadów Bilans ilociowy i jakociowy odpadów W ramach niniejszego opracowania, dla okrelenia iloci odpadów wytwarzanych w powiecie oławskim, wykorzystano: dane uzyskane podczas ankietyzacji gmin, przeprowadzonej w pierwszej połowie 2002 r. oraz w ramach spotka wiosn 2004 roku, dane statystyczne dotyczce iloci odpadów wywiezionych z poszczególnych powiatów, zawarte w roczniku statystycznym województwa dolnolskiego 2003 oraz w roczniku statystycznym ochrony rodowiska 2001 w Polsce, jednostkowe wskaniki wytwarzania odpadów, zawarte w krajowym planie gospodarki odpadami (KPGO), w wojewódzkiej Strategii Gospodarki Odpadami Komunalnymi oraz w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami, dane zawarte w decyzjach udzielajcych pozwolenia na wytwarzanie odpadów, zatwierdzajcych programy gospodarki odpadami niebezpiecznymi oraz w informacjach o odpadach przewidywanych do wytwarzania przez podmioty gospodarcze, dane zawarte w sprawozdaniach za rok 2002 złoonych przez wytwarzajcych odpady oraz przedsibiorców prowadzcych działalno w zakresie zbierania, transportu, odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów, dane zawarte w sprawozdaniach złoonych za 2002 rok przez zarzdzajcych składowiskami dla potrzeb naliczenia opłaty składowiskowej, bilanse zawarte w planach gospodarki odpadami udostpnionych przez niektóre gminy, informacje przekazane przez podmioty zajmujce si odbiorem zmieszanych odpadów komunalnych z terenów gmin powiatu oławskiego, informacje przekazane przez administratorów obiektów gospodarki odpadami Bilans odpadów na podstawie opłat za odpady składowane Na terenie powiatu oławskiego zlokalizowanych jest 6 składowisk odpadów, ale tylko 2 obiekty w swojej podstawowej działalnoci zajmuj si unieszkodliwianiem odpadów z sektora komunalnego, a s nimi: składowisko w Jelczu Brzezinkach-Dbinie oraz Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Gaci. 20

22 Wszystkie składowiska odpadów z terenu powiatu oławskiego, przesłały zgłoszenia roczne Marszałkowi Województwa, w których wykazały przyjcie w roku 2002 około 75,58 tys. Mg odpadów, z czego odpadów komunalnych (grupa 20) ponad 67 tys. Mg. W 2003 r. na wszystkich składowiskach powiatu zdeponowano ponad 36 tys. Mg odpadów z czego komunalnych, wczeniej nie poddanych przeróbce mechanicznej 5,85 tys. Mg. Szczegółowe dane zawiera tabela 3.1. Tabela 3.1 Iloci odpadów składowanych w roku 2002 (wg zgłosze do opłaty składowiskowej) składowisko odpady z grupy... ilo odpadów składowanych w roku 2002, Mg ilo odpadów składowanych w roku 2003, Mg Jelcz Brzezinki - Dbina , , , ,30 Oława - Ga , , , ,12 2, ,42 1, ,42 9, , , , ,68 Oława - ERGIS 07 93, , ,74 Jelcz Zakłady Samochodowe 12 0, , , , ,15 0, , ,83 0, , , ,80 Oława DKE ,97 374,08 PPZM Centrozłom Wrocław O/ Oława 15 9,05 0, ,00 łcznie 75726, ,26 W ZUOK w Gaci, od 2003 r. wszystkie odpady poddane s przeróbce mechanicznej przed składowaniem. Do ZUOK dostarczono ogółem 47,93 tys. Mg, z czego zdeponowano na składowisku 29,82 tys. Mg odpadów. 21

23 Bilans odpadów na podstawie informacji uzyskanych od administratorów obiektów w Gaci oraz Jelczu Brzezinkach-Dbinie W celu okrelenia iloci odpadów komunalnych wytwarzanych przez ludno powiatu, zebrano informacje od administratorów ZUOK w Gaci oraz składowiska w Jelczu Brzezinkach-Dbinie. W 2003 r., biorc pod uwag podmioty zbierajce odpady komunalne z terenu powiatu, do ZUOK w Gaci przyjto do unieszkodliwienia 32,31 tys. Mg odpadów. Szczegółowe zestawienie zawiera tabela 3.2. Tabela 3.2 Zestawienie iloci odpadów przyjtych do ZUOK w Gaci w 2003 r. z wyszczególnieniem podmiotów przekazujcych odpady, Mg OZGKiM Oława P. U. K. Van Gansewi nkel Dolny lsk Sp. z o.o. EKOM Mariusz Bujak P. H. K. TRANS- FORME RS Sp. z o.o. ZHK Brzeg Eco-s Wrocła w Jednostka wojskowa Brzeg Komus Brzeg WIRGA Brzeg inni 10722, ,14 1, , ,77 981,18 467,80 214,56 27,26 490,94 Zakładajc, i na składowisku w Jelczu Brzezinkach-Dbinie odpady zdeponowane były wyłcznie przez ZGK Sp. z o.o. z Jelcza - Laskowic oraz Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Sp. z o.o. w iloci 4067,3 Mg, podmioty odbierajce zmieszane odpady komunalne z terenu powiatu przekazały do unieszkodliwienia łcznie 36393,04 Mg odpadów. Biorc pod uwag podane iloci odpadów oraz populacj powiatu oławskiego, jednostkowy wskanik wytwarzania odpadów komunalnych wynosiłby w powiecie ok. 514 kg/ma. ZUOK w Gaci jest obiektem o charakterze regionalnym (midzywojewódzkim), przyjmuje odpady od 5 gmin o populacji ok.100 tys. Pomimo porównywalnej liczby ludnoci nalecej do Zwizku EKOGOK z powiatu oławskiego i z powiatu brzeskiego (woj. opolskie), do ZUOK w Gaci dostarczany jest zdecydowanie wikszy strumie odpadów z terenu powiatu oławskiego. Podmioty odbierajce odpady z gmin powiatu oławskiego (Przedsibiorstwo Usług Komunalnych Van Gansewinkel Dolny lsk Sp. z o.o., Przedsibiorstwo Higieny Komunalnej TRANS-FORMERS Sp. z o.o.) zbieraj odpady równie w ssiednich gminach powiatu wrocławskiego (jak i na terenie miasta Wrocławia). Jest zatem prawdopodobne, e obliczony wczeniej bardzo wysoki jednostkowy wskanik wytwarzania odpadów (na podstawie iloci odpadów zdeponowanych przez podmioty zbierajce odpady z powiatu) wynika z tego, e do unieszkodliwienia w ZUOK dostarczane s odpady równie z obszarów połoonych poza powiatem oławskim Bilans na podstawie załoe KPGO W celu zweryfikowania iloci odpadów wytworzonych na terenie powiatu, przeprowadzono obliczenia bilansowe na bazie przyjtych wg KPGO jednostkowych wskaników wytwarzania odpadów, uwzgldniajc podział powiatu na obszary miejskie i wiejskie. W ponad 70 tys. 22

24 populacji powiatu ok. 65,5% społeczestwa zamieszkuje tereny miejskie, charakteryzujce si wysokim wskanikiem wytwarzania odpadów. wskanik masowy, kg M/rok wskanik masowy masa odpadów milicki górowski wołowski redzki strzeliski złotoryjski legnicki lwówecki kamiennogórski jaworski lubaski jeleniogórski polkowicki trzebnicki zbkowicki wrocławski oławski olenicki bolesławiecki głogowski zgorzelecki lubiski dzieroniowski widnicki kłodzki wałbrzyski Jelenia Góra Legnica masa odpadów wytwarzanych, tys. ton/rok Wrocław Rys. 3.1 Odpady komunalne wytwarzane - powiat oławski na tle innych powiatów województwa dolnolskiego Wobec braku jednoznacznych danych ze ródeł lokalnych, zdecydowano, e dla potrzeb niniejszego powiatowego planu gospodarki odpadami wykorzystane bd jednostkowe wskaniki wytwarzania odpadów przyjte w WPGO, na podstawie KPGO, wynoszce w roku 2003: dla gmin miejskich 448 kg/m rok, dla wiejskich 255 kg/m rok. Tabela 3.3 Całkowita i jednostkowa masa odpadów wytwarzanych w powiecie oławskim w porównaniu do wartoci rednich województwa dolnolskiego (stan obecny) masa odpadów, tys. Mg/rok wskanik wytwarzania, kg/m rok powiat oławski 27,1 381 województwo dolnolskie 1 173,3 392 Urednione jednostkowe i całkowite iloci odpadów wytworzonych w powiecie oławskim na tle województwa dolnolskiego podano w tabeli 3.3 i na rys W obliczeniach tych uwzgldniono liczby mieszkaców miast i wsi, a obliczone wskaniki jednostkowe maj charakter rednich waonych. Na podstawie tych danych oszacowano roczn ilo odpadów komunalnych w powiecie oławskim na poziomie 27,1 tys. Mg, a w województwie na 1,17 mln Mg. redni jednostkowy wskanik wytwarzania odpadów w powiecie oławskim wynosi 382 kg/m rok i jest niszy od redniego wskanika dla województwa dolnolskiego. Dla porównania, w innych powiatach wskanik ten waha si od 290 do 448 kg/m rok. Wyróniono 18 specyficznych strumieni odpadów komunalnych, pochodzcych z gospodarstw domowych, jak i innych ródeł (tabela 3.4). W szczególnoci wyodrbniono surowce wtórne (papier, tworzywa sztuczne, szkło, metale) pochodzce z opakowa oraz z pozostałych ródeł. 23

25 Na podstawie przyjtego w Strategii wojewódzkiej składu odpadów komunalnych z terenów wiejskich i miejskich, obliczono rednie zawartoci poszczególnych frakcji odpadów dla powiatu oławskiego jako rednie waone, uwzgldniajce udziały ludnoci miejskiej i wiejskiej w ogólnej populacji powiatu. Dane wyjciowe i wartoci obliczone dla powiatu oławskiego przedstawiono w tabeli 3.4 oraz na rys Charakterystyczne jest znaczne zrónicowanie składu odpadów z terenów miejskich i wiejskich. Dla odpadów wiejskich specyficzny jest duy udział składników mineralnych (popioły ze spalania paliw stałych, drobny gruz), przy mniejszych zawartociach frakcji biologicznie rozkładalnych oraz surowców wtórnych. redni skład odpadów komunalnych w powiecie oławskim nie odbiega od redniego składu odpadów komunalnych w województwie. Tabela 3.4 Wskaniki wytwarzania odpadów komunalnych dla obszarów miejskich i wiejskich w roku 2003 na podstawie Planu Krajowego Gospodarki Odpadami wskanik wytwarzania, kg/m rok frakcja województwo tereny miejskie tereny wiejskie powiat oławski dolnolskie domowe odpady organiczne odpady zielone papier i karton nieopakowaniowy opakowania papierowe opakowania kompozytowe tw. sztuczne nieopakowaniowe opakowania z tw. sztucznych szkło nieopakowaniowe opakowania szklane metale opakowania stalowe opakowania aluminiowe odpady tekstylne odpady mineralne drobna frakcja popiołowa odpady wielkogabarytowe odpady budowlane odpady niebezpieczne razem biofrakcja papier tw. szt. tekstylia szkło metale mineralne wielkogabarytowe niebezpieczne tereny wiejskie powiat oławski województwo tereny miejskie 0% 20% 40% 60% 80% 100% Rys Skład morfologiczny odpadów komunalnych - powiat oławski na tle terenów miejskich i wiejskich oraz redniej województwa dolnolskiego (% masy) 24

26 Zbieranie, odbieranie i transport odpadów Zbieranie Ustawa o odpadach [i] okrela pojciem zbierania odpadów kade działanie, a w szczególnoci umieszczanie w pojemnikach, segregowanie i magazynowanie odpadów, które ma na celu przygotowanie ich do transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Zgodnie ze znowelizowan ustaw z dnia 13 wrzenia 1996 r. o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach (Dz.U. nr 132, poz. 622 ze zm.) [iv], dla odpadów komunalnych stosuje si pojcie odbierania odpadów od włacicieli nieruchomoci (obejmuje ono usuwanie odpadów z pojemników do samochodów w celu ich transportu do miejsc odzysku lub unieszkodliwiania). Gmina powinna zapewni mieszkacom okrelone warunki utrzymania czystoci i porzdku, a take jest odpowiedzialna za przejcie obowizku usuwania odpadów, w przypadku, gdy mieszkacy nie spełniaj go lub spełniaj niezgodnie z ustaw. W tym celu: rada gminy ustala, w drodze uchwały, szczegółowe zasady utrzymania czystoci i porzdku na terenie gminy, dotyczce m.in. prowadzenia we wskazanym zakresie selektywnej zbiórki odpadów komunalnych, rodzaju urzdze przeznaczonych do zbierania tych odpadów oraz czstotliwoci i sposobu ich pozbywania (art. 4), wójt, burmistrz moe wyda zezwolenie przedsibiorcom, którzy spełniaj wszystkie okrelone prawnie wymogi na prowadzenie działalnoci w zakresie odbierania odpadów komunalnych od włacicieli nieruchomoci (art. 7), organ wykonawczy gminy moe ogłosi przetarg na wykonywanie usług na terenie gminy lub jej czci (po przejciu od włacicieli nieruchomoci, w drodze referendum, ich obowizków dotyczcych utrzymania czystoci i porzdku) (art. 6a). Zmieszane odpady komunalne, na terenie powiatu, zbierane s głównie w pojemnikach o pojemnociach 0,11, 0,12, 0,24 dm 3 (w zabudowie indywidualnej) i 1,1 m 3 oraz w kontenerach o pojemnociach 2,5 m 3, 5,0 m 3 i 7 m 3 (w zabudowie zbiorowej bd te podstawiane na specjalne zamówienie). Ponadto, niezgodnie z obowizujcymi przepisami ustawy o utrzymaniu czystoci i porzdku w gminach [iv], praktykowane jest indywidualne dowoenie odpadów przez mieszkaców na składowisko w Jelczu Brzezinki-Dbina Odbieranie odpadów Odpady odbierane s rednio od jednego do czterech razy w miesicu. Moliwa jest jednak wiksza czstotliwo odbierania odpadów przez podmioty posiadajce zezwolenia na prowadzenie działalnoci w tym zakresie. Mimo, i kady właciciel posesji jest zobowizany do utrzymania porzdku i czystoci na jej terenie, m.in. poprzez zbieranie i usuwanie odpadów (a gdy tego nie wykonuje, gmina powinna przej za niego te powinnoci), nie wszyscy mieszkacy gmin posiadaj umowy na odbieranie odpadów z gminn jednostk organizacyjn, bd przedsibiorcami, posiadajcymi zezwolenie na wiadczenie usług w tym zakresie. Odsetek ludnoci posiadajcej umowy szacuje si na około 80 % w skali powiatu, co odpowiada redniej w województwie. W najmniejszym stopniu zorganizowanym odbiorem odpadów komunalnych objta jest gmina Domaniów, w której obecnie tylko ok. 20 % populacji gminy posiada podpisane umowy na odbiór odpadów. Osoby nie posiadajce umów na odbieranie odpadów, najczciej wywo je samodzielnie i deponuj je w miejscach do tego celu nieprzeznaczonych. Na terenie powiatu oławskiego wystpuj zrónicowane formy organizacji odbierania odpadów komunalnych, dominujcy udział w rynku maj jednak due podmioty gospodarcze. 25