Jak zmienią się etykiety substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych. Wymagania dotyczące opakowań substancji i mieszanin niebezpiecznych

Transkrypt

1 Jak zmienią się etykiety substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych. Wymagania dotyczące opakowań substancji i mieszanin niebezpiecznych Mariusz Godala Biuro ds. Substancji i Preparatów Chemicznych

2 Zasady dotyczące oznakowania, pakowania Tytuł III rozporządzenia 1272/2008/WE (Informowanie o zagrożeniu przy pomocy oznakowania), Tytuł IV rozporządzenia 1272/2008/WE (Opakowania), Załącznik I: Część I (Ogólne zasady klasyfikacji i oznakowania), Załącznik II: Szczególne zasady dotyczące oznakowania i pakowania niektórych substancji i mieszanin.

3 Kto jest odpowiedzialny za oznakowanie i opakowanie substancji i mieszanin? Art. 4 rozporządzenia 1272/2008/WE W przypadku gdy substancja lub mieszanina jest zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie, dostawcy tej substancji lub mieszaniny zapewniają, by przed wprowadzeniem jej do obrotu była ona oznakowana i opakowana zgodnie z tytułami III i IV. Dostawca każdy producent, importer, dalszy użytkownik lub dystrybutor wprowadzający do obrotu substancję w jej postaci własnej lub jako składnik mieszaniny lub też mieszaninę.

4 Etykiety w jakim języku? Informacje na etykiecie substancji lub mieszaniny wprowadzanej do obrotu są sformułowane w językach urzędowych państw członkowskich na terytorium których substancja lub mieszanina jest wprowadzana do obrotu, chyba że dane państwa członkowskie postanowią inaczej. Dostawcy substancji lub mieszaniny mogą użyć na etykietach większej liczby języków niż jest to wymagane przez dane państwo członkowskie, pod warunkiem, że we wszystkich użytych językach zostaną podane te same informacje (art. 17 ust. 2). W przypadku projektowania etykiet wielojęzycznych należy pamiętać także o tym, że elementy etykiety powinny być czytelne (art. 31).

5 Jakie informacje są wymagane na etykiecie? Substancja lub mieszanina zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie i zawarta w opakowaniu musi być oznakowana etykietą zawierającą następujące elementy: nazwę, adres i numer telefonu dostawcy lub dostawców tej substancji lub mieszaniny, nominalną ilość tej substancji lub mieszaniny w pakunkach udostępnianych ogółowi społeczeństwa, chyba że ilość ta jest określona gdzie indziej na opakowaniu, identyfikator produktu, piktogramy określające rodzaj zagrożenia, hasła ostrzegawcze, zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia, odpowiednie zwroty wskazujące środki ostrożności, sekcję zawierającą informacje uzupełniające jeżeli dotyczy.

6 Identyfikator produktu Termin stosowany do identyfikacji substancji lub mieszaniny jest taki sam, jak ten, który został użyty w karcie charakterystyki sporządzonej zgodnie z art. 31 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 (REACH). Identyfikator produktu dla substancji składa się przynajmniej z: a) nazwy i numeru identyfikacyjnego, jaki został jej nadany w części 3 załącznika VI do rozporządzenia 1272/2008/WE, jeżeli substancja jest w niej wymieniona, b) nazwy i numeru identyfikacyjnego jaki został jej nadany w wykazie klasyfikacji i oznakowania, jeżeli substancja nie jest wymieniona w części 3 załącznika VI, lecz występuje w tym wykazie, c) jeżeli substancja nie została wymieniona ani w części 3 załącznika VI ani w wykazie klasyfikacji i oznakowania numeru CAS, wraz z nazwą podaną w nomenklaturze Międzynarodowej Unii Chemii Czystej i Stosowanej (IUPAC) lub numeru CAS wraz z jedną lub większą liczbą innych międzynarodowych nazw chemicznych, d) jeżeli numer CAS nie jest dostępny nazwy podanej w nomenklaturze IUPAC lub jednej lub większej liczby innych międzynarodowych nazw chemicznych.

7 Identyfikator produktu Identyfikator produktu dla mieszaniny składa się z obu następujących elementów: a) nazwy handlowej lub informacji o przeznaczeniu mieszaniny, b) danych identyfikujących wszystkie substancje w mieszaninie, które spowodowały zaklasyfikowanie mieszaniny w następujących kategoriach: ostra toksyczność, działanie żrące na skórę lub poważne uszkodzenie oczu, działanie mutagenne na komórki rozrodcze, rakotwórczość, działanie szkodliwe na rozrodczość, działanie uczulające na skórę lub drogi oddechowe, działanie toksyczne na narządy docelowe (STOT) lub zagrożenia spowodowanego aspiracją. Jeżeli w przypadku, o którym mowa w lit. b), wymóg ten prowadziłby do podania wielu nazw chemicznych, wystarczą maksymalnie cztery nazwy chemiczne, chyba że istnieje konieczność podania większej liczby nazw niż cztery, aby określić charakter i nasilenie zagrożeń.

8 PIKTOGRAMY Piktogram określający rodzaj zagrożenia - oznacza układ graficzny zawierający znak i inne elementy graficzne, takie jak: obwódka, wzór lub kolor tła, których zadaniem jest przekazanie konkretnych informacji o danym zagrożeniu. czarne rysunki na białym tle, czerwone obramowanie. Piktogramy dla zagrożeń fizykochemicznych Piktogramy dla zagrożeń dla zdrowia Piktogramy dla zagrożeń dla środowiska

9 Piktogramy zagrożenie dla zdrowia! toksyczność ostra kat. 1, 2, 3 toksyczność ostra kat. 4 działanie drażniące na skórę działanie uczulające na skórę działanie drażniące na oczy toksyczne działanie na narządy krytyczne przy narażeniu jednorazowym kat 3 działanie żrące na skórę kat. 1A, 1B, 1C poważne uszkodzenie oczu działanie mutagenne, szkodliwe działanie na rozrodczość, działanie rakotwórcze (CMR) toksyczne działanie na narządy krytyczne przy narażeniu jednorazowym toksyczne działanie na narządy krytyczne przy narażeniu przewlekłym kat 1, 2 narażenie spowodowane aspiracją działanie uczulające na układ oddechowy

10 Hasła ostrzegawcze Etykieta zawiera odpowiednie hasło ostrzegawcze zgodne z klasyfikacją danej substancji lub mieszaniny stwarzającej zagrożenie. Hasło ostrzegawcze oznacza wyraz wskazujący na odpowiedni stopień zagrożenia, w celu ostrzeżenia czytającego o potencjalnym zagrożeniu; wyróżnia się następujące dwa poziomy: a) niebezpieczeństwo oznacza hasło ostrzegawcze wskazujące na bardziej poważne kategorie zagrożeń, b) uwaga oznacza hasło ostrzegawcze wskazujące na kategorie zagrożeń niższego stopnia. Jeżeli na etykiecie występuje hasło ostrzegawcze niebezpieczeństwo, nie umieszcza się dodatkowo hasła ostrzegawczego uwaga.

11 Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia Zwrot określający zagrożenie oznacza zwrot przypisany klasie i kategorii zagrożenia opisujący rodzaj zagrożeń wywoływanych przez substancję lub mieszaninę stwarzającą zagrożenie, w tym, w odpowiednich przypadkach, stopień zagrożenia. Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia mają brzmienie zgodne z załącznikiem III (w dyrektywie były to zwroty ryzyka znakowane symbolem R, natomiast w rozporządzeniu 1272/2008/WE (CLP) zwroty te zostały nazwane zwrotami zagrożenia znakowanymi symbolem H ) H zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia odnośnie zagrożeń fizykochemicznych H zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia dotyczące zdrowia ludzi H zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia dla środowiska

12 Zwroty wskazujące środki ostrożności Zwrot określający środki ostrożności oznacza zwrot opisujący zalecane środki służące zmniejszeniu lub zapobieganiu szkodliwym skutkom, które wynikają z narażenia na substancję lub mieszaninę stwarzającą zagrożenie podczas jej stosowania lub unieszkodliwiania. Dobierane są zgodnie z kryteriami określonymi w części 1 załącznika IV. Zwroty wskazujące środki ostrożności mają brzmienie zgodne z częścią 2 załącznika IV.

13 Zwroty wskazujące środki ostrożności Dotychczas takie zwroty były znakowane symbolem S, w rozporządzeniu użyto symboli P. W załączniku IV zwroty wskazujące środki ostrożności podzielono na następujące grupy: Ogólne zwroty wskazujące środki ostrożności: np. P102 Chronić przed dziećmi, Zwroty wskazujące środki ostrożności zapobieganie np. P234 Przechowywać wyłącznie w oryginalnym pojemniku, Zwroty wskazujące środki ostrożności reagowanie np. P315 Natychmiast zasięgnąć porady/zgłosić się pod opiekę lekarza, Zwroty wskazujące środki ostrożności przechowywanie np. P403 Przechowywać w dobrze wentylowanym miejscu, Zwroty wskazujące środki ostrożności usuwanie np. P501 Zawartość/pojemnik usuwać do

14 Zwroty wskazujące środki ostrożności Jeżeli po dokonaniu wyboru zwrotów określających środki ostrożności okazuje się, że występują wyraźnie w nadmiarze lub są niepotrzebne w przypadku tej konkretnej substancji lub mieszaniny lub opakowania, zwroty takie należy pominąć na etykiecie. Na jednej etykiecie powinno się znajdować do sześciu zwrotów wskazujących środki ostrożności, chyba że z uwagi rodzaj zagrożenia potrzebna jest ich większa liczba.

15 Informacje uzupełniające na etykiecie (art. 25) W sekcji poświęconej informacjom uzupełniającym na etykiecie umieszcza się: odpowiednie zwroty o których mowa w sekcjach 1.1 i 1.2 załącznika II, jeżeli substancja lub mieszanina zaklasyfikowana jako stwarzająca zagrożenie objęta jest dyrektywą 91/414/EWG, wtedy w sekcji poświęconej informacjom uzupełniającym na etykiecie umieszcza się odpowiedni zwrot, w przypadku substancji zaklasyfikowanej jako stwarzająca zagrożenie dla warstwy ozonowej - hasła ostrzegawcze, zwroty określające rodzaj zagrożenia i zwroty określające środki ostrożności umieszcza się w części etykiety przeznaczonej na informacje uzupełniające, gdy mieszanina zawiera dowolną substancję zaklasyfikowaną jako stwarzająca zagrożenie etykietuje się ją zgodnie z częścią 2 załącznika II

16 Informacje uzupełniające na etykiecie W części przeznaczonej na informacje uzupełniające dostawca może umieścić: informacje inne niż wymagane na podstawie art. 25, pod warunkiem, że nie spowodują trudności w odczytaniu elementów etykiety wymaganych na mocy art. 17. Informacje te mają podawać dalsze użyteczne szczegóły odnośnie zagrożeń stwarzanych przez substancję/mieszaninę czy bezpiecznego stosowania substancji/mieszaniny. Informacje te powinny być spójne z klasyfikacją substancji/mieszaniny (nie umieszcza się zwrotów niespójnych z klasyfikacją), elementy etykiety wymagane na mocy przepisów innych aktów wspólnotowych (np. dodatkowe elementy etykiety wymagane przez przepisy dyrektywy 98/8/WE czy 91/414/EWG, zawartość VOC w farbach i lakierach dyrektywa 2004/42/WE, załącznik XVII rozporządzenia REACH, czy art. 65 rozporządzenia REACH numer zezwolenia.

17 Jak rozmieścić informacje na etykiecie? Piktogramy określające rodzaj zagrożenia, hasło ostrzegawcze, zwroty określające zagrożenie i zwroty określające środki ostrożności są na etykiecie umieszczone razem. 2. Dostawca może ustalić kolejność umieszczenia na etykiecie zwrotów określających zagrożenie. Jednak, z zastrzeżeniem ust. 3, wszystkie zwroty określające zagrożenie grupuje się na etykiecie według języków. Dostawca substancji lub mieszaniny może ustalić kolejność umieszczenia na etykiecie zwrotów określających środki ostrożności. Jednak, z zastrzeżeniem ust. 3, wszystkie zwroty określające środki ostrożności grupuje się na etykiecie według języków. 3. Grupy zwrotów określających zagrożenie i grupy zwrotów określających środki ostrożności, o których mowa w ust. 2, umieszcza się na etykiecie razem według języków.

18 Oznakowanie wielkość etykiety Piktogramy wskazujące rodzaj zagrożenia powinny mieć kształt kwadratu ustawionego na wierzchołku. Każdy piktogram powinien zajmować przynajmniej jedną piętnastą (1/15) powierzchni ujednoliconej etykiety, jednakże minimalna powierzchnia nie może być mniejsza niż 1 cm 2. Pojemność opakowania Wymiary (w milimetrach) Nieprzekraczająca 3 l: W miarę możliwości co najmniej 52 x 74 Większa niż 3 l, ale nieprzekraczająca 50 l: Większa niż 50 l, ale nieprzekraczająca 500 l: Co najmniej 74 x 105 Co najmniej 105 x 148 Większa niż 500 l: Co najmniej 148 x 210

19 PIKTOGRAMY zasady pierwszeństwa Nie ma obowiązku umieszczania na etykiecie wszystkich piktogramów np. jeżeli nie zamieszcza się Jeżeli użycie piktogramów nie jest obowiązkowe

20 Jeżeli PIKTOGRAMY zasady pierwszeństwa nie zamieszcza się! jeżeli dotyczy działania drażniącego na oczy lub skórę Jeżeli dotyczy działania uczulającego na drogi oddechowe nie zamieszcza się! jeżeli dotyczy działania uczulającego na skórę lub działania drażniącego na oczy lub skórę

21 PIKTOGRAMY zasady pierwszeństwa Jeżeli klasyfikacja substancji lub mieszaniny powodowałaby konieczność umieszczania na etykiecie więcej niż jednego piktogramu określającego rodzaj zagrożenia odpowiadającego tej samej klasie zagrożenia, na etykiecie umieszczany jest taki piktogram odpowiadający najwyższej kategorii zagrożenia w każdej z odnośnych klas zagrożenia.

22 ! Niebezpieczeństwo Dodatkowe elementy oznakowania: Reaguje gwałtownie z wodą (EUH014) W kontakcie z wodą uwalnia toksyczne gazy (EUH029) trichlorosilan (GHS) Skrajnie łatwopalna ciecz i pary Zapala się samorzutnie w przypadku wystawienia na działanie powietrza Działa szkodliwie po połknięciu Działa szkodliwie w następstwie wdychania Powoduje poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu (Zwroty P: dokonać wyboru z następujących: P264; 270; P301+P312; P330; P501 (H302) P261; P271; P304+P340; P312 (H332) P210; P222; P280; P302+P334; P370+P378; P422 (H250) P210; P240; P241; P242; P243; P280; P303+P361+P353; P370+P378; P403+P235; P501 (H224) P260; P264; P280; P301+P330+P331; P363; P304+P340 P310; P321, P305+P351+P338; P405; P501 (H314) Dystrybutor: XXX Polska Sp. z o.o Warszawa, ul. xxxxxxxx; tel.: yyyyyyyyyyy; fax: yyyyyyyyy Klasyfikacja substancji: Palna ciecz kategoria 1; H224 Ciało stałe piroforyczne 1; H250 Toksyczność ostra (droga pokarmowa) kategoria 4; H302 Toksyczność ostra (droga oddechowa) kategoria 4; H332 Działanie żrące na skórę kategoria 1A; H314

23 Bis(3-karboksy-4-hydroksybenzenosulfonian)hydrazyny (UE) Toksyczna Może powodować raka Powoduje oparzenia Działa szkodliwie przez drogi oddechowe Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą Działa szkodliwie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym Oznakowanie WE W przypadku awarii lub jeżeli źle się poczujesz, niezwłocznie zasięgnij porady lekarza jeżeli to możliwe, pokaż etykietę Unikać narażenia przed użyciem zapoznać się z instrukcją Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki Dystrybutor: XXX Polska Sp. z o.o Warszawa, ul. xxxxxxxx; tel.: yyyyyyyyyyy; fax: yyyyyyyyy

24 Bis(3-karboksy-4-hydroksybenzenosulfonian)hydrazyny (GHS) ! Niebezpieczeństwo Może powodować raka Może powodować poważne oparzenia skóry i uszkodzenia oczu Może powodować reakcję alergiczną skóry Działa szkodliwie po połknięciu Działa szkodliwie na organizmy wodne, powodując długotrwałe zmiany + zwroty P Dystrybutor: XXX Polska Sp. z o.o Warszawa, ul. xxxxxxxx; tel.: yyyyyyyyyyy; fax: yyyyyyyyy

25 Opakowania Opakowania zawierające substancję lub mieszaninę stwarzającą zagrożenie udostępnianą ogółowi społeczeństwa nie mogą: mieć kształtu ani nie mogą być zaprojektowane w sposób, który stwarza prawdopodobieństwo przyciągnięcia uwagi dzieci, wzbudzenia ich ciekawości lub wprowadzenia w błąd konsumentów, nie mogą wyglądać ani być zaprojektowane w sposób podobny do opakowań środków spożywczych, pasz dla zwierząt lub produktów leczniczych lub kosmetycznych, co mogłoby wprowadzić w błąd konsumentów.

26 Opakowania zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci (część 3 załącznik II) Niezależnie od pojemności, opakowania zawierające substancje lub mieszaniny dostarczaną ogółowi społeczeństwa i zaklasyfikowane ze względu na: toksyczność ostrą kategorii 1-3, STOT narażenie jednorazowe kategorii 1, STOT narażenie powtarzane kategorii 1, lub działanie żrące na skórę kategorii 1 zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci.

27 Opakowania zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci (część 3 załącznik II) Opakowania zawierające substancję lub mieszaninę stanowiącą zagrożenie przez aspirację i zaklasyfikowaną zgodnie z sekcjami (substancje) i (mieszaniny) załącznika I oraz oznakowane zgodnie z załącznikiem I, sekcja i dostarczane ogółowi społeczeństwa, z wyjątkiem substancji i mieszanin wprowadzanych do obrotu w postaci aerozoli lub w pojemnikach wyposażonych w szczelne urządzenia do wytwarzania aerozolu, niezależnie od pojemności opakowania, zaopatruje się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci.

28 Opakowania wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (część 3 załącznik II) Jeżeli substancje lub mieszaniny są dostarczane ogółowi społeczeństwa i zaklasyfikowane ze względu na: toksyczność ostrą, działanie żrące na skórę, działanie mutagenne na komórki rozrodcze kategorii 2, rakotwórczość kategorii 2, działanie szkodliwe na rozrodczość kategorii 2, działanie uczulające na drogi oddechowe, STOT kategorii 1 i 2, zagrożenie spowodowane aspiracją, lub jako łatwopalne gazy, ciecze i ciała stałe kategorii 1 i 2 opakowanie, niezależnie od pojemności opakowania, zaopatruje się w wyczuwalne dotykiem ostrzeżenia o niebezpieczeństwie.

29 Dziękuję za uwagę