Zasady domowe. Jak NIE OKAZYWA& czu"o#ci:

Transkrypt

1 Zasady domowe (wg. Mike a d Abruzzo) Okazywanie uczu! w"a#ciwe okazywanie uczu! jest jak do tej pory najbardziej skuteczn$ technik$ ustalania w"a#ciwych relacji z psem. Ignorowanie tych zasad mo%e doprowadzi! psa do katastrofalnej pora%ki. Jak NIE OKAZYWA& czu"o#ci: Nie nagradzaj narzucaj!cego si" wymuszania przez psa czu#o$ci. Mo%e to by! tr$canie pyskiem, skakanie, zaczepianie "ap$, opieranie si' itp. Robi$c to podwa%asz istot' swojej upragnionej wi'zi i uczysz psa, %e otrzymuje wielk$ nagrod' za darmo. Nie okazuj uczu% psu, który nie pragnie ich z Twojej strony. Ustal wi'( podczas interaktywnych czynno#ci spacerów, szkolenia ze smako"ykami, zabawy itp. Je%eli pies nie reaguje na twoje otwarte d"onie i zaproszenia nisko machaj$cym ogonem i) wykazuj$c zaanga%owanie, nie wymuszaj okazywania uczu!. Je%eli tak robisz stawia ci' na to pozycji tego, który pragnie akceptacji. Staniesz si' tym, który prosi a nie tym, który kontroluje relacj'. Ustal w"a#ciwe tempo. Przedwczesne okazywanie uczu! psu o nieco trudniejszym typie osobowo#ci mo%e spowodowa!, %e ugryzie on ze strachu lub zdyscyplinuje ci', za przekroczenie granic nierozwini'tych socjalnych relacji. Czasami mo%e to by! po"$czenie dwóch powodów. Regu#a (oko#o) 10 sekund nie jest ona niezmienna, ale z pewno#ci$ nie okazuj czu"o#ci d"u%ej ni% w krótkich porywach. Je%eli b'dziesz okazywa" czu"o#! d"u%ej, uczysz warto#ci pieszczot, mo%e ci' to potencjalnie przesun$! na pozycj' b"agaj$cego o wzgl'dy oraz mo%e wywo"a! inne problemy z zachowaniem u psa, takie jak l'k separacyjny, je%eli pies uzale%ni si' od pieszczot. Nie b!d& aktywnie podda'czy. Fakt, %e powiniene# kontrolowa! okazywanie uczu! nie oznacza, %e powiniene# goni! psa lub skrada! si' do odpoczywaj$cego psa aby go pog"aska!. W naszym #wiecie mo%e to wydawa! si' s"odkie, ale niestety w psim #wiecie komunikuje %ebranie/s"abo#! i w przypadku niektórych psów spowoduje ugryzienia za zak"ócanie spokoju. Nie ca#uj psa. Wiele psów to toleruje, niektóre podczas tego prezentuj$ submisywne lizanie, z kolei inne mog$ ci' ugry(! z powodu zaburzenia komunikacji, które mo%e spowodowa! ca"owanie (najcz'#ciej nachylamy si' nad psem i patrzymy mu si' prosto w oczy, co powoduje, %e pies mo%e poczu! si' niekomfortowo). Oceniaj$c po mowie cia"a, naprawd' tylko niektóre psy to lubi$, wi'c lepiej pomóc odnie#! psu sukces, nie zmuszaj$c go do tego. Nawet niewielkie ugryzienia w twarz sprowadzaj$ du%o Jacek Ga"uszka (2010) 6

2 negatywnego napi!cia na psa, który w innych przypadkach móg"by nigdy powa#nie nie ugry$%. Przytulanie nie jest nigdy dobrym sposobem na okazywanie uczu! psu. Odpowiednik przytulania w psim j!zyku cia"a to dominacja. Mo#e by% tolerowane przez wi!kszo&% psów, podobnie jak ca"owanie, ale z pewno&ci' mo#e doprowadzi% niektóre zdezorientowane psy do pora#ki. Jak OKAZYWA( czu"o&%: Okazuj czu"o#! prosto z serca, w krótkich ale znacz'cych porywach. Stanie si! to siln' nagrod' dla psów, które nauczy"y si! j' docenia% i chc' jej. Wi!kszo&% czu"o&ci powinna by% zarezerwowana na okazje, gdy pies odpowiada na nasze #'dania. To mo#e by% co& tak "atwego jak poproszenie psa o podej&cie na ma"' odleg"o&% w twoim kierunku. Okazuj czu"o#! podczas powita$. Nie wa#ne kto jest inicjuj'cym w tej sytuacji. Je#eli obydwoje cieszycie si!, #e si! widzicie to normalne! Po wst!pnym powitaniu jako inicjator ustal tempo podczas czasu sp!dzanego razem. Je#eli pragniesz spokojniejszego powitania ze strony swojego psa sam b'd$ spokojniejszy podczas powitania. Jest to ca"kiem OK. aby otrzymywa! ca"usy. Je#eli prawid"owo ustalili&cie wzajemne relacje, kiedy znajdujesz si! na poziomie psa mo#esz odwróci% g"ow! i pozwoli% psu liza% swoj' twarz. Jest to pe"en powa#ania sposób w jaki pies prosi o czu"o&% lub uwag!. Poczochranie brzucha psa, który turla si! i pokazuje brzuch merdaj'c ogonem, jest czym innym ni# skradanie si! do odpoczywaj'cego psa aby aktywnie si! podporz'dkowa% i go pog"aska%. Krótkie pog"askanie brzucha prosz'cego psa nie powinno zaszkodzi% w"a&ciwym relacjom szczególnie, je#eli przywo"asz psa, aby je otrzyma". Czas zabawy Wybieraj zabaw!, kontroluj j' Przy zabawach w przeci'ganie zawsze przyczepiaj d"ug' smycz/link! do zabawki, aby móc bezpiecznie ja odzyska%. Nigdy nie pozwalaj psu zagarn'% zabawki tylko dla siebie i)jej prze#uwa%. Przy zabawach w aportowanie je#eli pies nie przynosi zabawki, u#yj dwóch pi"ek, wtedy zawsze masz t', która jest fajniejsza. Rozwa# bawienie si! z psem na lekkiej lince, wtedy gdy pies próbuje uciec z zabawk', mo#esz go spokojnie przywo"a% i kontynuowa% zabaw!. Nigdy nie go* psa uciekaj'cego z pi"k' lub inn' zabawk', chyba, Jacek Ga"uszka (2010) 7

3 !e wiesz,!e go na pewno z"apiesz. Jako,!e jest to ma"o prawdopodobne, najlepiej jest kontrolowa# gr$, tak aby pies przynosi" zabawki tobie. Wszystkie zabawki s% Twoje. Ty przynosisz je aby zainicjowa# zabaw$ i chowasz po zako&czeniu zabawy. Nigdy nie pozwalaj aby pies mia" pude"ko z zabawkami stoj%ce w dost$pnym dla niego miejscu. Meble i 'ó!ka Dzielenie mebli i "ó!ek nigdy nie jest dobrym pomys"em w przypadku psów sk"onnych do wykazywania problemów behawioralnych. Pozwalanie na to powoduje powa!ne prze"amanie granic pomi$dzy cz"owiekiem a psem i prowadzi psa do pora!ki. Wiele warkni$# i ugryzie& skierowanych do cz"owieka jest bezpo(rednim rezultatem wspó"zawodnictwa spowodowanego dzieleniem miejsc odpoczynku. Nie ró!ni si$ to wiele od potencjalnie problematycznej sytuacji, w której ca"a rodzina w tym samym czasie jad"aby na pod"odze z tej samej miski co pies. Kiedy traktujemy nasze psy jak ludzi, nie mo!emy ich wini# za to,!e one traktuj% nas jak psy. W odniesieniu do tej kwestii nie mo!na ignorowa# statystyk i zachowania psa. Przebywaj%c na terenie cz"owieka pies powinien by# zach$cany do u!ywania miejsc odpoczynku, którymi ludzie nie s% zainteresowani (na przyk"ad psie legowisko). W nowym (rodowisku cz"owieka, jest to wa!ne, aby ustali# tempo w"a(ciwe, aby jak najdelikatniej i bez konfrontacji zniech$ci# psa przed wyrobieniem sobie nawyku wchodzenia na meble cz"owieka. Mo!na to zrobi# pozostawiaj%c psa na smyczy, aby móc go natychmiast sprowadzi# z mebla w "agodny sposób lub poprzez umieszczenie niewygodnego materia"u, na przyk"ad folii aluminiowej, na obszarach gdzie ludzie obecnie nie odpoczywaj%, a! do momentu gdy pies wyrobi sobie nawyk odpoczywania we w"a(ciwych miejscach na pod"odze. Jedzenie Przebywaj%c na terenie cz"owieka (poza zamkni$tym (wiatem kojca/budy) trzeba ustali# w"a(ciwe zasady, aby unikn%# konfliktów zwi%zanych z jedzeniem i komunikowa# w"a(ciwe relacje. Z zasady nie ma powodu aby usuwa# jedzenie, które znajduje si$ w posiadaniu psa, poza sytuacjami awaryjnymi. Nie przeszkadzaj psu gdy je. Ignoruj go i pozwól mu cieszy# si$ jedzeniem. Pozwoli to budowa# zaufanie i uczy spokojnego jedzenia w obecno(ci ludzi. Psy przestrzegaj% tej zasady mi$dzy sob% i w naszej obecno(ci. My równie! przestrzegamy tej zasady w odniesieniu do innych ludzi. Powinni(my Jacek Ga"uszka (2010) 8

4 przestrzega! tej zasady w odniesieniu do psów jest ona sensowna dla nich, dla nas i dlatego te" nie ma powodu, aby jej nie przestrzega!. Nie zostawiaj jedzenia, którego pies nie zjada. W#$czaj$ si% w to miski, ko&ci i inne gryzaki. Bezpiecznie je pozbieraj, kiedy pies straci# nimi bezpo&rednie zainteresowanie. Je"eli pies pilnuje zasobów zrób to m$drze. Zapobiega to problemom z psami strzeg$cymi przedmiotów na terenie cz#owieka i komunikuje nasze intencje, aby przewodzi! w sposób podobny jak w psiej kulturze gdzie najwa"niejsze psy ogólnie gromadz$ zasoby pozostawione bez opieki. Proponuj te rzeczy jako po"$dane, ale pami%taj aby przestrzega! tej zasady. Wyj$tkiem jest, gdy pies znajduje si% sam na swoim terenie mo"e by! to samotne pozostawanie w domu, podczas gdy w#a&ciciele s$ w pracy, itp. Gdy ludzie i psy na powrót znajduj$ si% razem na tym samym terenie, kontrola nad jedzeniem wraca do ludzi. Zasady dotycz$ce jedzenia znajduj$ zastosowanie równie" wtedy, gdy w domu mieszka wi%ksza ilo&! psów. W tym przypadku ludzie powinni sprawowa! absolutn$ kontrol% nad jedzeniem. Oznacza to nie pozwalanie psom na wyjadanie innym psom jedzenia z ich misek, chyba, "e wcze&niej przej$#e& kontrol% nad jedzeniem a nast%pnie przekaza#e& je innemu psu. Je"eli nie mo"na tego zrobi! w bezpieczny i niezawodny sposób przy obecnym poziomie pos#usze'stwa psa, mo"na po prostu rozdzieli! psy na czas jedzenia. Ca#e jedzenie powinno przechodzi! przez twoje r%ce aby unikn$! konfliktów miedzy psami. Psy, które s$ nadmiernie asertywne zaczepiaj$c innego psa podczas jedzenia, powinny by! zabrane od jedz$cego psa i odseparowane w trakcie przysz#ych posi#ków. Zadaniem przewodnika jest zapewnienie, aby wszystkie psy czu#y si% komfortowo podczas posi#ków i utrzymanie porz$dku. Przestrzeganie tych kilku zasad tworzy przewidywalne &rodowisko, w którym pies czuje si% komfortowo i pewnie. W du"ej mierze od ludzi mieszkaj$cych z psem w jednym domu zale"y, na co zamierzaj$ psu pozwala!, a na co nie. Dlatego wspólnie przeanalizujcie poni"sz$ tabel% i ustalcie konsekwentne zasady, których b%dziecie zgodnie przestrzega!. Je&li np. lubisz spa! z psem w #ó"ku mo"esz ustali! tak$ zasad%, "e pies ma prawo wej&! na #ó"ko tylko na wyra(ne zaproszenie. Tego powinni trzyma! si% wszyscy domownicy. Jacek Ga#uszka (2010) 9

5 Opis Wolno bez ogranicze! Wolno na polecenie Nie wolno Wchodzenie na meble Spanie w "ó#ku Obecno$% w jadalni podczas posi"ku Wchodzenie do kuchni Skakanie na powitanie Le#enie w przej$ciach Gryzienie r&k Obgryzanie mebli Inne... Jacek Ga"uszka (2010) 10

6 !!Trening klatkowy wg Jean Donaldson. Klatka to nie wi"zienie. To bezpieczna norka, w której pies czuje si" doskonale. W norce nie za#atwia si" (u#atwia to trening czysto$ci), klatk" mo%na zabra& ze sob' na wakacje lub na wystaw" (pies czuje si" komfortowo), klatka zapobiega niebezpiecze(stwom (takim jak np. przegryzienie przez psa kabli elektrycznych). Wa!ne jest pierwsze wra!enie (drzwiczki zawsze otwarte) pozwól psu samodzielnie obejrze& klatk" i odkry& jej uroki ustaw klatk" w najbardziej ruchliwej cz"$ci domu, sk'd wida& jak najwi"ksz' cz"$& mieszkania wy$ciel jej dno mi"kkim kocykiem lub pos#aniem misk" z codziennym posi#kiem zawsze wstawiaj do klatki wrzucaj niepostrze%enie smakowite k'ski do klatki, co jaki$ czas ukrywaj'c je pod poduszk' lub kocykiem (niech b"d' mi#' niespodziank') przywi"! mocnym sznurkiem ulubion" zabawk# do!ucia w najdalszym k"cie klatki Komenda 'in' i 'out' (drzwiczki w dalszym ci"gu zawsze otwarte) kilka dni pó)niej mo%esz przyst'pi& do sesji treningowych wybierz odpowiednie komendy (wejd)/wyjd) s' zbyt do siebie podobne) sesja treningowa: wydaj polecenie 'in' i wrzu& do klatki smako#yk chwal gdy wchodzi i je smako#yk wydaj polecenie 'out' i zach"& do wyj$cia (BEZ U*YCIA SMAKO+YKA) pochwal go wylewnie gdy wyjdzie (BEZ NAGRADZANIA SMAKO+YKIEM) powtórz sekwencje 1-4 kilka razy teraz zmie( nieco kolejno$& wydarze(: wydaj polecenie 'in', poczekaj a% pies samodzielnie wejdzie i dopiero wtedy nagród) go smako#ykiem je$li pies nie wchodzi po wydaniu polecenia, po prostu czekaj nie powtarzaj polecenia drugi raz, nie p"kaj i nie wrzucaj smako#yka do klatki, %eby po niego wszed# je$li nie chce wej$& sko(cz sesj" zostawiaj'c psa bez s#owa po chwili wró& do sesji w punkcie 6 w dalszym ci'gu powstrzymuj'c si" od wrzucania smako#yka do klatki kiedy wejdzie (wszystkie w ko(cu wchodz' wcze$niej czy pó)niej) nagród) go sowicie kilkoma smako#ykami oraz wylewn' pochwa#' i na tym sko(cz t' sesj" Jacek Ga#uszka (2010) 11

7 zawsze po sesji pies powinien mie! uczucie niedosytu i ch"! do dalszych!wicze# Video-trening - pierwsze zamkni!cie drzwiczek Video-trening przeprowadzamy kiedy pies ju$ bezb%"dnie wchodzi na polecenie do klatki wypo$ycz sobie &rednio interesuj'cy film na kasecie lub p%ycie DVD i przygotuj zestaw "gryzaków" dla psa. ustaw klatk" obok telewizyjnego fotela, ka$ psu wej&! do niej, daj mu co& smacznego do $ucia przez d%u$szy czas, zamknij drzwiczki, usadów si" wygodnie i pu&! film. podczas filmu wyjd( kilka razy z pokoju po drinka, orzeszki, czy kanapki (nigdy na d%u$ej ni$ 60 sekund) ewentualne protesty dochodz'ce z klatki ABSOLUTNIE ignoruj (skarcenie g%osem, nawet 'krzywe' spojrzenie b"dzie w tej sytuacji nagrod' dla psa!) po filmie, kiedy pies jest spokojny, otwórz drzwiczki i wydaj mu polecenie wyj&cia kiedy wyjdzie, zachowuj si" neutralnie (dobre rzeczy zdarzaj" si! w klatce, a nie POZA ni") ka$ psu wej&! raz jeszcze do klatki (je&li si" wzdraga, mo$esz zach"ci! go smako%ykiem) nie zamykaj tym razem klatki nagród( w klace czym& wyj'tkowym i obsyp pochwa%ami ka$ wyj&! zachowuj si" neutralnie teraz mo$na video-trening uzna! za zako#czony Kolejne zamkni!cia drzwiczek zacznij zamyka! psa na rozmaite okresy czasu kiedy jeste& w domu i zajmujesz si" swoimi sprawami zawsze dawaj mu do $ucia jak'& zabawk" lub ko&! ewentualne protesty ABSOLUTNIE ignoruj Ostateczne zamkni!cie drzwiczek kiedy pies na polecenie ch"tnie wchodzi do klatki i przebywa w niej przez d%u$szy czas bez protestów, mo$esz zacz'! wychodzi! z mieszkania. Na nast!pne zaj!cia prosz! przynie#$: tack" (pokrywk" od s%oika) Jacek Ga%uszka (2010) 12

8 Dobre smako!yki Wygodn" obro#$ i lekk" smycz (sznurek) Zabawk$ do przeci"gania si$ z psem Gryzak dla psa (np. ucho z prasowanej skóry, w$dzon" ko%&, itp.) Jacek Ga!uszka (2010) 13