Sieci komputerowe Program zajęć laboratoryjnych (studia stacjonarne, 30 h)

Transkrypt

1 Sieci komputerowe Program zajęć laboratoryjnych (studia stacjonarne, 30 h) Tematy zajęć Lp. Temat zajęć Osoba prowadząca 1 Wprowadzenie Dr inż. Tomasz Bilski 2 Konfiguracja komputera, parametry sieci Dr inż. Tomasz Bilski 3 Protokoły warstw niższych Dr inż. Tomasz Bilski 4 Protokoły warstwy zastosowań Dr inż. Tomasz Bilski 5 Programowanie sieciowe 1 Dr inż. Krzysztof Zwierzyński 6 Programowanie sieciowe 2 Dr inż. Krzysztof Zwierzyński 7 Programowanie sieciowe 3 Dr inż. Krzysztof Zwierzyński 8 Programowanie sieciowe 4 Dr inż. Krzysztof Zwierzyński 9 Sieci bezprzewodowe tryb ad hoc Mgr inż. Michał Apolinarski 10 Sieci bezprzewodowe tryb infrastrukturalny 1 Mgr inż. Michał Apolinarski 11 Sieci bezprzewodowe tryb infrastrukturalny 2 Mgr inż. Michał Apolinarski 12 Sieci bezprzewodowe tryb infrastrukturalny WDS Mgr inż. Michał Apolinarski 13 Bluetooth Mgr inż. Michał Apolinarski 14 Adresacja IP i DHCP Mgr inż. Michał Apolinarski 15 Temat do ustalenia Mgr inż. Michał Apolinarski

2 1. Wprowadzenie 1. Podział na zespoły 2-osobowe/4-osobowe, numeracja zespołów dwuosobowych 1-60, stałe przypisanie studenta do stanowiska laboratoryjnego. Instrukcja BHP. 2. Konta Windows SK, id: administrator, hasło: podawane na zajęciach 3. Sprawdzanie wiedzy przed przystąpieniem do zajęć, 10-minutowy sprawdzian na początku, zagadnienia podane są w programie laboratorium 4. Sprawozdania - przygotowywane po każdych zajęciach, w ciągu 1 tygodnia od wykonania ćwiczenia - zredagowane w formacie MS Word lub kompatybilnym - starannie zredagowane - sprawozdania z usterkami i błędami nie będą przyjmowane - sprawozdania należy wysłać pocztą elektroniczną (tomasz.bilski@put.poznan.pl, michal.apolinarski@put.poznan.pl, krzysztof.zwierzynski@put.poznan.pl) 5. Negatywny wynik sprawdzianu na początku zajęć lub brak starannie wykonanego sprawozdania w terminie - zaliczanie 45-minutowego sprawdzianu na zajęciach innej grupy 6. W czasie zajęć nie wolno - zajmować się innymi sprawami, w tym korzystaniem z Internetu w celach niezwiązanych z zajęciami - zmieniać konfiguracji komputera - instalować oprogramowania Niestosowanie się do tych zasad konieczność zaliczenia 45-minutowego sprawdzianu 7. Po wykonaniu ćwiczenia usunąć wszystkie własne pliki z komputera 8. Wymagania dla zaliczenia przedmiotu - wykonanie wszystkich ćwiczeń i zadań laboratoryjnych - wykonanie sprawozdań do ćwiczeń - pozytywne oceny wszystkich sprawdzianów 9. Czynniki wpływające na ocenę końcową - oceny z tzw. wejściówek, - oceny za wykonanie ćwiczeń, - oceny za sprawozdania. 10. Wykonywanie zadań - indywidualnie: zadania 2, 3, 4 - w zespołach 2-osobowych: zadania 5-11, 13-15, - w zespołach 4-osobowych: zadanie 12

3 2. Konfiguracja komputera, parametry i statystyki transmisji Przygotowanie do laboratorium 1. Parametry konfiguracyjne związane z pracą w sieci: adres IP, maska podsieci, adres fizyczny, serwer DHCP, dzierżawa adresu IP, DNS, resolver DNS, ARP. 2. Podstawowe parametry transmisyjne w sieciach IP, w tym: RTT, jitter, stopa utraconych pakietów, czynniki wpływające na czas transmisji pakietu. 3. Programy narzędziowe: IPconfig, Netstat, Tping, Tracert, ARP 4. Dokumentacja analizatora i testerów Zadania szczegółowe 1. Odczytać następujące parametry konfiguracyjne komputera: - adres IP - maska podsieci - adres domyślnej bramy (domyślnego rutera) - adres fizyczny - adres domyślnego serwera DHCP - adres domyślnego serwera DNS - czas uzyskania i wygaśnięcia dzierżawy adresu IP 2. Odczytać i zinterpretować aktualną zawartość tablicy ARP (w przypadku braku wpisów w tablicy należy uruchomić przeglądarkę, pobrać stronę główną z serwera zamknąć przeglądarkę i ponownie odczytać tablicę ARP). 3. Wyświetlić listę aktywnych połączeń TCP i otwartych portów. Uruchomić przeglądarkę, pobrać stronę główną z serwera Ponownie wyświetlić listę aktywnych połączeń. Zinterpretować zauważone zmiany. 4. Wyświetlić liczbę wysłanych i odebranych przez interfejs Ethernet bajtów oraz pakietów. 5. Wyświetlić statystyki transmisji dla protokołów IP, ICMP, TCP i UDP. 6. Wyczyścić bufor pamięci resolvera DNS - wyświetlić zawartość bufora po wyczyszczeniu - za pomocą przeglądarki pobrać strony internetowe z kilku serwerów HTTP - wyświetlić zawartość bufora DNS - przeprowadzić analizę zawartości bufora DNS 7. Za pomocą programu tping przeprowadzić analizę aktualnych czasów transmisji, jittera i stopy utraconych pakietów w transmisji między komputerem w laboratorium a innymi serwerami w następujących miastach i krajach: - Poznań, - Warszawa, - Rzeszów, - Niemcy, - Portugalia, - Stany Zjednoczone (wschód), - Stany Zjednoczone (zachód), - inne. Wyniki przedstawić w tabeli:

4 Adres docelowy Kraj/miasto RTT Jitter Stopa utraconych pakietów 8. Dokonać analizy czasów transmisji RTT, w dniach stycznia 2008 między serwerami w Europie i Indiach ( Wyjaśnić przyczynę zaobserwowanego zjawiska. 9. Za pomocą przeprowadzić analizę prędkości transmisji między komputerem w laboratorium a serwerami w poszczególnych miastach. Oszacować liczbę kanałów komunikacyjnych dla transmisji mowy, jakie można utworzyć w każdym przypadku dla następujących wariantów transmisji. Założenia: kodek G.711 (64 kbit/s, 160 bajtów danych w jednym pakiecie, nagłówki 40 bajtów). Wyniki przedstawić w tabeli Położenie serwera zdalnego Transmisja (uplink) P-ń - > serwer zdalny Prędkość Liczba kanałów mowy Transmisja (downlink) Serwer zdalny ->P-ń Prędkość Liczba kanałów mowy 10. Dokonać analizy stopy utraconych pakietów w transmisji między serwerem w jednym z krajów europejskich a innymi krajami ( Określić jakość poszczególnych kanałów komunikacyjnych (<1% - b.dobra, <5% - dość dobra, <12% - niska, >12% niewystarczająca). Wyniki przedstawić w tabeli.

5 3. Protokoły warstw niższych (warstwa łącza danych, międzysieciowa i transportowa) Przygotowanie do laboratorium 1. Protokół Ethernet, budowa ramki. 2. Protokół IP, budowa pakietu. 3. Protokół TCP, budowa segmentu, podstawy działania (nawiązanie połączenia, porty, znaczniki, zakończenie transmisji) Zadania szczegółowe 1. Uruchomić analizator transmisji Wireshark i rozpocząć przechwytywanie transmisji przez interfejs sieciowy komputera. 2. Uruchomić przeglądarkę internetową i pobrać stronę główną z serwera Zamknąć przeglądarkę. 3. Zakończyć przechwytywanie. 4. Przeprowadzić analizę transmisji między klientem a serwerem WWW: 4.1 określić adresy sprzętowe klienta i rutera 4.2 przedstawić zawartość nagłówków ramek Ethernet użytych podczas transmisji, opisać znaczenie poszczególnych elementów nagłówków 4.3 określić adresy IP klienta i serwera HTTP 4.4 przedstawić zawartość nagłówków pakietów IP użytych podczas transmisji, opisać znaczenie poszczególnych elementów nagłówków 4.5 określić numery portów komunikacyjnych używanych w czasie transmisji 4.6 przedstawić zawartość nagłówków segmentów TCP użytych podczas nawiązywania połączenia, opisać znaczenie poszczególnych elementów nagłówków 4.7 określić wartości numerów sekwencyjnych w kolejnych segmentach TCP przesyłanych przez serwer HTTP 4.8 określić po ilu segmentach TCP przesłanych z serwera klient wysyła potwierdzenie odbioru 4.9 przedstawić zawartość nagłówków segmentów TCP użytych podczas rozłączania, opisać znaczenie poszczególnych elementów nagłówków

6 4. Analiza protokołów komunikacyjnych (warstwa zastosowań) Przygotowanie do laboratorium 1. Protokół SIP, budowa komunikatu, metody, kody odpowiedzi (RFC 3261) 2. SDP (RFC 2327, RFC 3264) 3. Protokoły czasu rzeczywistego RTP, RTCP, budowa komunikatów 4. Kodowanie mowy metodą PCM Zadania szczegółowe 1. Przeprowadzić analizę przykładowej transmisji w systemie telefonii IP Plik analizowany sip-przykład.pcap 1.1 Zidentyfikować i wyjaśnić znaczenie protokołów warstwy zastosowań używanych podczas transmisji 1.2 Zidentyfikować protokoły warstwy transportowej używane przez poszczególne protokoły warstwy zastosowań 1.3 Określić liczbę pakietów IP przesłanych dla poszczególnych protokołów warstwy zastosowań 1.4 Zidentyfikować numery portów używanych podczas transmisji przez poszczególne protokoły, szczegółowo wyjaśnić, w jaki sposób ustalane są numery portów dla poszczególnych protokołów 1.5 Zidentyfikować kolejne kroki procesu nawiązywania połączenia (sygnalizacji) 1.6 Wyznaczyć czas nawiązywania połączenia (sygnalizacji) 1.7 Zidentyfikować protokół i komunikaty ustalające rodzaj strumienia (audio czy wideo) 1.9 Zidentyfikować kolejne kroki procesu rozłączania 2. Przeprowadzić analizę transmisji mowy 2.1 Zidentyfikować metodę kodowania dźwięku. Jakie komunikaty zostały zastosowane do ustalenia metody kodowania? 2.2 Przedstawić i zinterpretować zawartość nagłówka komunikatu RTP 2.3 Przedstawić i zinterpretować zawartość nagłówka komunikatu RTCP. Porównać częstość przesyłania komunikatów RTP i RTCP 2.4 Wyznaczyć liczbę komunikatów RTP i liczbę bajtów danych przesyłanych dla obu kierunków transmisji. Porównać wyznaczoną liczbę bajtów z wartością teoretyczną charakterystyczną dla kodowania PCM 2.5 Podać fragmenty tekstów wypowiadanych przez każdą z osób uczestniczących w rozmowie 2.6 Sprawdzić, czy podczas transmisji używany jest mechanizm VAD (Voice Activity Detection)?

7 5. Programowanie sieciowe 1 Przygotowanie do laboratorium 1. Protokoły FTP, SMTP, HTTP 2. Projekt protokołu i oprogramowanie klienta i serwera Materiały źródłowe Zadanie Opracowanie projektu i zaprogramowanie prostego protokołu komunikacyjnego warstwy zastosowań. Opracowanie procedur testujących. 1. Zaproponować format komunikatu 2. Zaproponować zbiór komend i odpowiedzi 3. Zaprogramować klienta i serwer 4. Uruchomić oprogramowanie 5. Przeprowadzić testy 6. Zarejestrować przebieg transmisji za pomocą programu Wireshark i dokonać analizy przesyłanych komunikatów Warianty zadania (funkcje protokołu) dla poszczególnych grup Grupa 1, 25 - przesłanie informacji o nadawcy (akceptacja lub odrzucenie) - przesłanie żądania wartości jednego z czterech parametrów (odesłanie wartości) - powiadomienie o wystąpieniu błędu (odesłanie informacji o rodzaju błędu) Komunikaty tekstowe. Grupa 2, 26 - przesłanie informacji o nadawcy (akceptacja lub odrzucenie) - przesłanie żądania wartości jednego z czterech parametrów (odesłanie wartości) - powiadomienie o wystąpieniu błędu (odesłanie informacji o rodzaju błędu) Komunikaty binarne. Grupa 3, 27 - nawiązanie połączenia z użyciem ustalonego portu - przesłanie informacji o zmianie portu na x - nawiązanie połączenia z użyciem portu x Komunikaty tekstowe. Odebranie każdego komunikatu jest potwierdzane. Grupa 4, 28 - nawiązanie połączenia z użyciem ustalonego portu - przesłanie informacji o zmianie portu na x - nawiązanie połączenia z użyciem portu x

8 Komunikaty binarne. Odebranie każdego komunikatu jest potwierdzane. Grupa 5, 29 - nawiązanie połączenia - uwierzytelnienie klienta na podstawie identyfikatora i hasła Komunikaty tekstowe. Odebranie każdego komunikatu jest potwierdzane. Grupa 6, 30 - przesłanie informacji o nadawcy (akceptacja lub odrzucenie) - powtórne wysłanie komunikatu przy braku odpowiedzi w ustalonym czasie Komunikaty tekstowe. Grupa 7, 31 - przesłanie informacji o nadawcy (akceptacja lub odrzucenie) - powtórne wysłanie komunikatu przy braku odpowiedzi w ustalonym czasie Komunikaty binarne. Grupa 8, 32 - nawiązanie połączenia - wysłanie przez serwer informacji o wielkości bloku danych - pobranie z serwera bloku danych Komunikaty tekstowe. Grupa 9, 33 - nawiązanie połączenia - wysłanie przez serwer informacji o wielkości bloku danych - pobranie z serwera bloku danych Komunikaty binarne Grupa 10, 34 - nawiązanie połączenia - wysłanie przez serwer informacji o częstotliwości nadawania komunikatów - cykliczne wysyłanie przez klienta komunikatów z ustaloną częstotliwością. Komunikaty tekstowe Grupa 11, 35 - nawiązanie połączenia - wysłanie przez serwer informacji o częstotliwości nadawania komunikatów - cykliczne wysyłanie przez klienta komunikatów z ustaloną częstotliwością. Komunikaty binarne Grupa 12, 36 - nawiązanie połączenia z obustronnym uwierzytelnianiem Komunikaty tekstowe. Grupa 13, 37 - nawiązanie połączenia z obustronnym uwierzytelnianiem

9 Komunikaty binarne. Grupa 14, 38 - nawiązanie połączenia (port numer k) - pobranie z serwera danych (port numer k+1) Komunikaty tekstowe. Grupa 15, 39 - nawiązanie połączenia (port numer k) - pobranie z serwera danych (port numer k+1) Komunikaty binarne Grupa 16, 40 - nawiązanie połączenia - wysłanie komunikatu przez klienta z podaniem liczby n komunikatów zwrotnych - odesłanie n kopii komunikatu przez serwer Komunikaty binarne Grupa 17, 41 - nawiązanie połączenia - wysłanie komunikatu przez klienta z podaniem liczby n komunikatów zwrotnych - odesłanie n kopii komunikatu przez serwer Komunikaty tekstowe Grupa 18, 42 - nawiązanie połączenia - wysłanie do serwera tekstu wprowadzonego z klawiatury klienta Grupa 19, 43 - nawiązanie połączenia - wysłanie do serwera dwóch liczb - obliczenie sumy i odesłanie do klienta Komunikaty tekstowe Grupa 20, 44 - nawiązanie połączenia - wysłanie do serwera dwóch liczb - obliczenie sumy i odesłanie do klienta Komunikaty binarne Grupa 21, 45 - nawiązanie połączenia - wysłanie do serwera dwóch komunikatów

10 - odesłanie przez serwer informacji czy komunikaty są identyczne Komunikaty tekstowe Grupa 22, 46 - nawiązanie połączenia - wysłanie do serwera dwóch komunikatów - odesłanie przez serwer informacji czy komunikaty są identyczne Komunikaty binarne Grupa 23, 47 - nawiązanie połączenia - wysłanie przez klienta pięciu komunikatów o różnych długościach pola danych - odesłanie przez serwer informacji o liczbie odebranych znaków Komunikaty tekstowe Grupa 24, 48 - nawiązanie połączenia - wysłanie przez klienta n komunikatów (po każdych dwóch oczekiwanie na potwierdzenie odbioru) - odsyłanie przez serwer potwierdzeń odbioru po każdych dwóch komunikatach odebranych Komunikaty tekstowe

11 6. Programowanie sieciowe 2 - protokół sygnalizacji dla telefonii IP Przygotowanie do laboratorium 1. Protokół SIP (RFC 3261) 2. Protokół SDP (RFC 2327, RFC 3264) 3. Projekt protokołu i oprogramowanie klienta i serwera Zadanie Opracowanie projektu i zaprogramowanie prostego protokołu sygnalizacji dla systemu telefonii IP (warstwa zastosowań). 1. Zaproponować format komunikatu 2. Zaproponować zbiór komend i odpowiedzi (dozwolonych wartości pól) 3. Zaprogramować klienta i serwer 4. Uruchomić oprogramowanie 5. Przeprowadzić testy 6. Zarejestrować przebieg transmisji za pomocą programu Wireshark i przeprowadzić analizę przesyłanych komunikatów Grupy 1-12 Funkcje (sygnalizacja między użytkownikami), bez SDP - przesłanie informacji o nadawcy (akceptacja lub odrzucenie) - negocjowanie opcji komunikacyjnych (wysłanie propozycji i akceptacja lub odrzucenie przez odbiorcę), w przypadku odrzucenia ponowienie propozycji z inną opcją. - powiadomienie o numerze portu dla transmisji audio (w obu kierunkach) - powiadomienie o włączeniu sygnalizacji wywołania (dźwiękowo lub wizualnie) - powiadomienie o wystąpieniu błędu - powiadomienie o zajętości - powiadomienie o podniesieniu słuchawki - powiadomienie o odłożeniu słuchawki Grupy Funkcje (sygnalizacja między użytkownikami), z SDP - przesłanie informacji o nadawcy (akceptacja lub odrzucenie) - negocjowanie opcji komunikacyjnych (wysłanie propozycji i akceptacja lub odrzucenie przez odbiorcę), w przypadku odrzucenia ponowienie propozycji z inną opcją. - powiadomienie o numerze portu dla transmisji audio (w obu kierunkach) - powiadomienie o włączeniu sygnalizacji wywołania (dźwiękowo lub wizualnie) - powiadomienie o wystąpieniu błędu - powiadomienie o zajętości - powiadomienie o podniesieniu słuchawki - powiadomienie o odłożeniu słuchawki Grupy Funkcje (sygnalizacja między użytkownikiem a centralą) bez SDP - przesłanie informacji o wywoływanym numerze/adresie (akceptacja, odrzucenie lub przekierowanie)

12 - przesłanie informacji o wybranej usłudze (transmisja danych lub audio lub wideo), - przesłanie informacji o numerach portów (oddzielne porty dla transmisji danych, audio i wideo) - przesłanie informacji o formatach (co najmniej po 4 dla danych, audio i wideo) Grupy Funkcje (sygnalizacja między użytkownikiem a centralą) z SDP - przesłanie informacji o wywoływanym numerze/adresie (akceptacja, odrzucenie lub przekierowanie) - przesłanie informacji o wybranej usłudze (transmisja danych lub audio lub wideo), - przesłanie informacji o numerach portów (oddzielne porty dla transmisji danych, audio i wideo) - przesłanie informacji o formatach (co najmniej po 4 dla danych, audio i wideo) Warianty dla poszczególnych grup 1, 11, 21, 31, 41. Komunikaty tekstowe (komenda o zmiennej długości i nagłówek jak w SIP) ze znacznikami czasu 2, 12, 22, 32, 42 Komunikaty tekstowe (komenda o zmiennej długości i nagłówek jak w SIP), koniec komunikatu oznaczany specjalnym symbolem 3, 13, 23, 33, 43. Nawiązanie połączenia tekstowo (port numer k), dalsza sygnalizacja binarnie (port numer k+1) 4, 14, 24, 34, 44. Komunikaty tekstowe (komenda o zmiennej długości i nagłówek jak w SIP), z identyfikatorami kolejnych etapów transmisji 5, 15, 25, 35, 45. Komunikaty tekstowe (komenda o zmiennej długości i nagłówek jak w SIP), długość komunikatu podana jako parametr 6, 16, 26, 36, 46. Nawiązanie połączenia binarnie (port numer k), dalsza sygnalizacja tekstowo (port numer k+1), komunikaty o stałej długości 7, 17, 27, 37, 47. Komunikaty tekstowe (komenda o zmiennej długości i nagłówek jak w SIP) ze stałą długością 8, 18, 28, 38, 48. Komunikaty tekstowe (komenda 3-znakowa) ze zmienną długością, długość komunikatu podana jako parametr 9, 19, 29, 39. Komunikaty tekstowe (komenda 3-znakowa) ze zmienną długością, koniec komunikatu oznaczany specjalnym symbolem , 30, 40. Komunikaty tekstowe (komenda 3-znakowa) ze stałą długością

13 7. Programowanie sieciowe 3 Przygotowanie do laboratorium protokół NAT, znajomość poleceń: ifconfig, ip, route, Cel ćwiczenia: Zaznajomienie studenta z oprogramowaniem Microstoft Virtual PC 2007 (lub VirtualBox) oraz wykorzystanie go do konfiguracji komputerów wirtualnych pracujących z wykorzystaniem wybranego systemu Linux. Materiały źródłowe Zadanie Instalacja oprogramowania umożliwiającego uruchomianie kilku wirtualnych komputerów i wirtualnych połączeń sieciowych na komputerze fizycznym (instalacja karty Microsoft Loopback). 1. W systemie Windows XP dodaj kartę Microsoft Loopback 2. Zainstaluj oprogramowanie Microsoft Virtual PC Pobierz obraz systemu: dsl iso z 4. Utwórz dwie maszyny wirtualne a) Konfiguracja interfejsów sieciowych dwóch wirtualnych komputerów w jednej sieci komputerowej Przykład (wirtualny komputer A): Przykład (wirtualny komputer B):

14 b) Konfiguracja interfejsów sieciowych trzech wirtualnych komputerów w dwóch sieciach komputerowych, z jednym komputerem w roli rutera. c) Konfiguracja interfejsów sieciowych trzech lub więcej wirtualnych komputerów w dwóch sieciach komputerowych, z jednym komputerem w roli rutera z wykorzystaniem protokołu NAT. d) Konfiguracja interfejsów sieciowych rzeczywistych i wirtualnych komputerów tunelowanie

15 8. Programowanie sieciowe 4 Przygotowanie do laboratorium Znajomość podstaw adresowania IPv6. Cel ćwiczenia: Zaznajomienie studenta z zasadami programowania klient/serwer wykorzystującego adresowanie IPv6. Materiały źródłowe Zadania a) Konfiguracja i testowanie działania protokołu IPv6 w systemie Windows XP Instalacja warstwy protokołu IPv6 w systemie Windows: 1. Wybierz opcję: Start Ustawienia Połączenia sieciowe 2. Wybierz połączenie sieciowe związane z fizyczna karta sieciowa (Plik Właściwości) 3. Jeżeli na liście w zakładce "Ogólne" nie jest dostępny protokół: Microsoft TCP/IP wersja 6, to zainstaluj ten protokół 4.Testowanie protokołu IPv6: Wybierz: Start Uruchom wpisz komendę : cmd następnie w oknie terminalna wpisz komendę: ipconfig odnajdź adres IPv6 komputera dla danego adresu IPv6 wykonaj polecenie: ping6 zapoznaj się z poleceniem: ipv6 5. Po zakończeniu ćwiczenia odinstaluj protokół IPv6 b) Prześledzenie komunikacji między dwoma komputerami wykorzystującymi protokół IPv6 wykorzystanie polecenia: ping6 i oprogramowania WireShark. c) Modyfikacja oprogramowania klient/serwer umożliwiająca zastosowanie protokołu IPv6 dostosowanie struktur danych oraz funkcji związanych z komunikacją sieciową.

16 9. Sieci bezprzewodowe tryb ad-hoc Przygotowanie Znajomość zagadnień z zakresu konfiguracji kart sieciowych w Windows XP i adresacji IP. Pasmo ISM, ogólna znajomość standardu IEEE a/b/g, protokół WEP. Cel ćwiczenia: skonfigurowanie prostej sieci bezprzewodowej pracującej w trybie adhoc (bez wykorzystania punktu dostępowego). Praca w zespołach 2-osobowych przy 2 komputerach. Zadanie I: 1. Uruchom system Windows XP (wersja SK) i zaloguj się jako administrator (aktualne hasło poda prowadzący). 2. W ustawieniach otoczenia sieciowego (my network places) wyłącz przewodowe karty sieciowe. 3. Włącz natomiast kartę bezprzewodową Linksys. 4. Zapoznaj się z menu kontekstowym karty bezprzewodowej np. wyszukaj dostępne sieci bezprzewodowe (ale nie podłączaj się do żadnej). 5. Skonfiguruj ręcznie adres IP dla karty bezprzewodowej: właściwości karty/właściwości TCP/IP w następujący sposób: Adres IP: xyz (gdzie xyz to numer Twojego stanowiska), Maska podsieci: Brama domyślna i DNS y - pozostaw puste. 6. Przejdź do zakładki sieci bezprzewodowe (wireless network) we właściwościach karty bezprzewodowej. UWAGA!! jeśli nie masz takiej zakładki musisz włączyć usługę WZC (Wireless Zero Configuration), w tym celu otwórz panel zarządzania usługami: start/uruchom/ i wprowadź komendę services.msc, odszukaj i włącz usługę WZC. 7. W zakładce sieci bezprzewodowe dodaj nową sieć:

17 wprowadź SSID identyfikujące twoją grupę, wybierz typ uwierzytelnienia sieciowego otwarty oraz wyłącz szyfrowanie, zaznacz opcję, że konfigurowana sieć bezprzewodowa jest typu ad-hoc (czyli nie wykorzystuje punktu dostępowego), przejdź do zakładki uwierzytelnienie (authentication) otwartego okienka i zapoznaj się z komunikatem przy wyłączonym szyfrowaniu. 8. Analogicznie skonfiguruj sieć bezprzewodową na stacjach roboczych, z którymi chcesz się połączyć, używając innych adresów IP w ramach podsieci, ale tego samego SSID i ustawień uwierzytelnienia. 9. Po skonfigurowaniu połączenia zestaw połączenie ad-hoc między stacjami, przetestuj to połączenie. Całość transmisji podsłuchaj w programie WireShark. UWAGA! program WireShark nie obsługuje w pełni sieci zatem podsłuchane ramki będą miały formę fałszywych ramek ethernetowych tzw. fake etherner frames. 10. Wymień się dowolnymi plikami pomiędzy stacjami podsłuchując transmisję w WireShark i mierząc czas transmisji oblicz przepustowość (throughput) połączenia. 11. Otrzymany wynik porównaj z prędkością nominalną wyświetlaną w statusie sieci bezprzewodowej, wnioski? Zadanie II (samodzielne): 1. Analogicznie jak w zadaniu I skonfiguruj połączenie pomiędzy stacjami z wykorzystaniem szyfrowania WEP (Wired Equivalent Protection). 2. Prześlij kilka razy plik z poprzedniego zadaniu i porównaj otrzymane przepustowości. Zadanie III (samodzielne): 1. Z okna właściwości karty bezprzewodowej przy nazwie karty kliknij konfiguruj, w zakładce zaawansowane zapoznaj się z dodatkowymi parametrami, które można skonfigurować w karcie bezprzewodowej, gdyż parametry te będą potrzebne na kolejnych zajęciach. Zadanie IV (samodzielne): 1. Przygotuj krótkie i rzeczowe sprawozdanie z przeprowadzonego ćwiczenia uwzględniające pomiary przepustowości. 2. Wymień parametry konfiguracyjne karty i przygotuj sprawozdanie ze szczegółowymi opisami ich znaczenia oraz możliwymi wartościami.

18 3. Sprawozdania w wersji elektroniczne zbiera wyznaczona osoba i przesyła zbiorczo zebrane sprawozdania do prowadzącego, pliki powinny się nazywać wg. schematu: TS_labX_nazwisko_index.doc/pdf/odt Zakończenie: Zakończ pracę poprzez przywrócenie systemu do stanu początkowego sprzed zajęć laboratoryjnych, usuń ustawienia sieci bezprzewodowej, logi WireSharka, wyłącz kartę bezprzewodową oraz włącz połączenie przewodowe pozostaw stanowisko pracy w takim samym stanie jak je zastałeś.

19 10. Sieci bezprzewodowe tryb infrastrukturalny 1 Przygotowanie Znajomość zagadnień z zakresu konfiguracji kart sieciowych oraz adresacji IP. Znajomość standardu IEEE a/b/g, protokół WEP, TKIP, CCMP. Cel ćwiczenia: skonfigurowanie urządzeń klienckich w prostej sieci bezprzewodowej pracującej w trybie infrastructure (z wykorzystaniem punktu dostępowego). Punkt dostępowy zostanie skonfigurowany przez prowadzącego (w czterech wariantach), studenci mają za zadanie skonfigurować karty kliencie i kolejno podłączać się do aktualnie aktywnego wariantu analizując transmisję. Praca w zespołach 2-osobowych przy 2 komputerach. Zadanie I: 1. Uruchom system Windows XP (wersja SK) i zaloguj się jako administrator (aktualne hasło poda prowadzący). 2. W ustawieniach otoczenia sieciowego (my network places) wyłącz karty przewodowe karty sieciowe. 3. Włącz kartę bezprzewodową (nie łącz się z żadną z wykrytych sieci WLAN). 4. Adres IP punkt dostępowego (Linksys WAP4410N) to Skonfiguruj ręcznie adres IP dla karty bezprzewodowej: Adres IP: xyz (gdzie xyz to numer Twojej stanowiska), Maska podsieci: Brama domyślna i DNS y - pozostaw puste. 6. W zakładce sieci bezprzewodowe karty bezprzewodowej dodaj następujące sieci: sieć bez zabezpieczeń: [ SSID: TS_simple ] sieć WEP: [ SSID: TS_WEP, hasło (128-bit): p0z0rny ] sieć WPA-PSK (TKIP): [ SSID: TS_TKIP, hasło: p0z0rny_tkip ] sieć WPA2-PSK (CCMP-AES): [ SSID: TS_CCMP, hasło: p0z0rny_aes ] Zadanie II (samodzielne): 1. Po skonfigurowaniu danych dostępowych podłącz się do punktu dostępowego (używając danych dla aktualnie uruchomionego wariantu AP) i przetestuj połączenie z innymi komputerami w sieci. Wymień się dowolnymi plikami pomiędzy stacjami podsłuchując całą transmisję w WireShark i mierząc czas transmisji oblicz przepustowość (throughput) połączenia (dokonaj pomiarów kilkukrotnie a otrzymane wyniki uśrednij). 2. Otrzymany wynik porównaj z prędkością nominalną wyświetlaną w statusie sieci bezprzewodowej pamiętaj, że w sieci są inni użytkownicy obciążający sieć dlatego otrzymanych wyników nie traktuj jako ogólną przepustowość sieci WLAN. 3. Wróć do pkt. 1 i wykonaj całe zadanie II dla kolejnego wariantu sieci. Zadanie III (samodzielne): 1. Przygotuj sprawozdanie z przebiegu ćwiczenia uwzględniając pomiary przepustowości. 2. Sprawozdania w wersji elektroniczne zbiera wyznaczona osoba i przesyła zbiorczo zebrane sprawozdania do prowadzącego, pliki powinny się nazywać wg. schematu:

20 TS_labX_nazwisko_index.doc/pdf/odt Zakończenie: Zakończ pracę poprzez przywrócenie systemu do stanu początkowego sprzed zajęć laboratoryjnych, usuń ustawienia sieci bezprzewodowej, logi WireSharka, wyłącz kartę bezprzewodową oraz włącz połączenie przewodowe pozostaw stanowisko pracy w takim samym stanie jak je zastałeś.

21 11. Sieci bezprzewodowe tryb infrastrukturalny 2 Przygotowanie: Znajomość zagadnień z zakresu konfiguracji kart sieciowych oraz adresacji IP. Znajomość standardu IEEE a/b/g, protokół WEP, TKIP, CCMP. Cel ćwiczenia: samodzielne (w grupach 2 osobowych) skonfigurowanie prostej sieci bezprzewodowej pracującej w trybie infrastructure (z wykorzystaniem punktu dostępowego 3COM). UWAGA!: jakakolwiek zmiana ustawień konfiguracyjnych wykraczająca poza zadania z instrukcji w punkcie dostępowym 3COM lub modyfikacja firmware u są surowo zabronione. Dodatkowe informacje: na tych zajęciach wykorzystany zostanie analizator pakietów: Microsoft Network Monitor 3.4 (ściągnij go i zainstaluj na swoim stanowisku) oraz WireShark. Zadanie I: 1. Uruchom system Windows XP (wersja SK) i zaloguj się jako administrator (aktualne hasło poda prowadzący). 2. W celu konfiguracji punktu dostępowego wymagane jest połączenie przewodowe, które należy zestawić z jednym z komputerów z wykorzystaniem PoE Injector. Domyślny adres IP punktu dostępowego 3COM to: /24 (login: admin pass: password). Skonfiguruj ręcznie adres IP, w taki sposób, aby możliwe było podłączenie przez przeglądarkę do GUI punktu dostępowego. 3. Będąc zalogowanym do AP zapoznaj się wstępnie z jego możliwościami. 4. Odszukaj i wyłącz w punkcie dostępowym opcję USER ISOLATION. 5. W zakładce Radio/Radio wyłącz tryb pracy w paśmie 5GHz. Tryb pracy w pasmie 2.4GHz dostosuj do pracy w standardzie g. oraz zapoznaj się ze wszystkimi parametrami konfiguracyjnymi w tej zakładce (opisz je w sprawozdaniu). UWAGA! Każda grupa powinna wybrać inny kanał transmisyjny. 6. W zakładce Wireless Service/Access Service (w której można zarządzać usługami AP) wyłącz predefiniowane usługi w tej zakładce i utwórz nowe usługi: kliknij [NEW] podaj nazwę i typ usługi (clean lub crypto) następnie po powrocie do poprzedniej zakładki zaznacz nowopowstałą usługę i dokonaj jej dalszej konfiguracji [MODIFY]. Zapoznaj się szczegółowo z parametrami konfiguracyjnymi (opisz ich znaczenie w sprawozdaniu). UWAGA! Jeśli będziesz konfigurować szyfrowaną sieć WLAN z kluczem współdzielonym: w sekcji Security Setup zaznacz opcję Cipher Suite oraz wybierz interesującą opcję, natomiast współdzielone hasło zdefiniuj w sekcji: Port Security 7. Z wykorzystaniem komputera podłączonego do AP skonfiguruj kolejno następujące sieci oraz analogicznie jak na poprzednich zajęciach dokonaj pomiaru przepustowości sieci: sieć bez zabezpieczeń sieć WEP

22 sieć WPA-PSK (TKIP) sieć WPA2-PSK (CCMP-AES) UWAGA! Komputer konfigurujący AP należy odłączyć od AP podczas testów i podłączyć bezprzewodowo do AP. 8. Pamiętaj, że po skonfigurowaniu usługi musisz ją powiązać [BIND] z odpowiednim interfejsem radiowym AP w sekcji Wireless Service/Access Service. 9. Skonfiguruj klienckie karty bezprzewodowe, po skonfigurowaniu danych dostępowych w stacjach podłącz się do punktu dostępowego i przetestuj połączenie z innymi komputerami w sieci. Zadanie II (samodzielne): 1. Po skonfigurowaniu punktu dostępowego podłącz się bezprzewodowo do punktu dostępowego (używając danych dla aktualnie uruchomionego wariantu AP) i przetestuj połączenie z innymi komputerami w sieci. 2. Wymień się dowolnymi plikami pomiędzy stacjami podsłuchując transmisję i mierząc czas transmisji oblicz przepustowość (throughput) połączenia (dokonaj pomiarów kilkukrotnie a otrzymane wyniki uśrednij). 3. Otrzymany wynik porównaj z prędkością nominalną wyświetlaną w statusie sieci bezprzewodowej. 4. Wróć do pkt. 1 i wykonaj całe zadanie II dla kolejnego wariantu sieci. Zadanie III (samodzielne): 1. Przygotuj krótkie i rzeczowe, sprawozdanie z przeprowadzonego ćwiczenia. 2. Sprawozdania w wersji elektroniczne zbiera wyznaczona osoba i przesyła zbiorczo zebrane sprawozdania do prowadzącego, pliki powinny się nazywać wg. schematu: TS_labX_nazwisko_index.doc/pdf/odt Zakończenie: Zakończ pracę poprzez przywrócenie systemu do stanu początkowego sprzed zajęć laboratoryjnych, usuń ustawienia sieci bezprzewodowej, logi WireSharka, wyłącz kartę bezprzewodową oraz włącz połączenie przewodowe pozostaw stanowisko pracy w takim samym stanie jak je zastałeś.

23 12. Sieci bezprzewodowe tryb infrastrukturalny WDS Przygotowanie Znajomość zagadnień WLAN z poprzednich ćwiczeń, w szczególności umiejętność konfiguracji punktów dostępowych. Znajomość standardu IEEE a/b/g, tryby pracy punktów dostępowych (bridge point-to-point, bridge point-to-multipoint, repeater) Cel ćwiczenia: samodzielne skonfigurowanie rozproszonej sieci bezprzewodowej (WDS) w standardzie n czyli sieci z wykorzystaniem kilku punktów dostępowych 3COM. UWAGA!: jakakolwiek zmiana ustawień konfiguracyjnych wykraczająca poza zadania z instrukcji w punkcie dostępowym 3COM lub modyfikacja firmware u są surowo zabronione. UWAGA!: Zrzuty ekranów mają charakter poglądowy i nie wskazują poprawnej (pożądanej) konfiguracji. Dla przypomnienia adres IP punkt dostępowego to: , maska i w takiej przestrzeni adresów IP należy konfigurować DHCP. Zadanie I konfiguracja WDS Point-to-Point: To ćwiczenie należy wykonać w większej grupie studentów (max 4 os. 2 punkty dostępowe) 1. W tym ćwiczeniu wymagane są 2 punkty dostępowe podłączone do 2 segmentów sieci LAN (wystarczy sieć z jednym hostem podłączonym przewodowo do punktu dostępowego). Załóżmy, że połączenie bezprzewodowe będzie w standardzie n (na rysunku piorunek ). 2. Po zalogowaniu do punktu dostępowego wybierz z menu: Wireless Service/WDS, nie włączaj jeszcze usługi lecz skonfiguruj usługę (2.4GHz) 3. W oknie konfiguracji usługi wprowadź współdzielony pomiędzy punktami dostępowymi sekret (preshared key). Możesz wprowadzić adres MAC punktu dostępowego, z którym ma współtworzyć rozproszony system bezprzewodowy jeśli nie wprowadzisz adresu MAC punkt dostępowym będzie się łączyć z dowolnym punktem dostępowym. Zapoznaj się z opcjami dodatkowymi i zatwierdz zmiany.

24 4. Następnym krokiem jest konfiguracja interfejsu radiowego. Przejdź do zakładki Radio/Radio i wybierz odpowiedni interfejs. UWAGA! Pamiętaj, aby wybrać kanał transmisyjny o najmniejszym stopniu interferencji z innymi sieciami w sąsiedztwie (w tym celu możesz wykorzystać program NetStumbler by sprawdzić jakich kanałów używają inne zespoły). 5. Wróć do zakładki Wireless Service/WDS 6. W celu weryfikacji konfiguracji WDS przejdź do zakładki Summary/WDS. 7. Przetestuj działanie sieci WDS transmitując dowolny plik pomiędzy jej klientami.