Ubezpieczenia należności. FANTAZJA CZY KONIECZNOŚĆ?

Transkrypt

1 Ubezpieczenia należności. FANTAZJA CZY KONIECZNOŚĆ? W dobie głębokiego spowolnienia gospodarczego, które dotknęło większość przedsiębiorstw, na popularności powinny zyskiwać, i w sposób wymierny zyskują, ubezpieczenia kredytu kupieckiego. Do wzrostu zainteresowania z pewnością przyczyniają się alarmujące dane dotyczące niespotykanego od lat poziomu niewypłacalności przedsiębiorstw zarówno w Polsce, jak i za granicą. Mniejsza dostępność kredytów oraz innych form finansowania działalności, a co za tym idzie, mniejszy kapitał obrotowy, powodują, że liczba dłużników zalegających z płatnościami na rzecz swoich dostawców osiągnęła ogromną skalę. Dziś praktycznie każda należność z odroczonym terminem płatności niesie ze sobą ryzyko nieotrzymania zapłaty, gdyż sytuacja finansowa firm z dnia na dzień może ulec radykalnej zmianie na gorsze. Brak zapłaty w terminie lub nieotrzymanie jej wcale powoduje z kolei problemy przedsiębiorstwa kredytującego dostawcę, które w konsekwencji mogą doprowadzić do utraty płynności finansowej. Ubezpieczenie należności handlowych z odroczonym terminem płatności stanowi receptę na te trudności. Zapewnia bowiem sprawdzenie i monitorowanie kontrahentów, dochodzenie należności, a w przypadku nieskutecznej windykacji wypłatę odszkodowania w sytuacji upadłości partnera handlowego lub jego zwłoki w zapłacie. Ubezpieczenie pakietowe rozwiązaniem na ryzyko braku płatności kontrahentów Każdy przedsiębiorca, który sprzedaje w kraju lub za granicę, ma możliwość ubezpieczenia swoich faktur z odroczonym terminem płatności, zarówno krajowych, jak i eksportowych, w ramach jednej polisy. KUKE dla tego typu należności proponuje ubezpieczenie pakietowe. Obok możliwości zabezpieczenia całego ryzyka płatności firmy niewątpliwe zalety ubezpieczenia pakietowego to przede wszystkim szeroki zakres terytorialny ubezpieczenia (ponad 160 krajów świata poza rynkami podwyższonego ryzyka politycznego, m.in. Rosji czy Ukrainy dla nich proponujemy Polisę na Wschód opisywaną na wakacyjnym Biuletynie Euro Info 2010). Istotą działania polisy pakietowej jest maksymalna ochrona ubezpieczeniowa zapewniająca wypłatę odszkodowania w razie braku płatności ze strony dłużnika, zarówno z powodu jego problemów płatniczych, jak i ograniczeń związanych z decyzjami kraju realizacji eksportu. Za niewielką opłatą przedsiębiorca otrzymuje pakiet usług, w tym przede wszystkim: sprawdzenie sytuacji płatniczej każdego kontrahenta oraz nieprzerwane jej monitorowanie

2 podczas trwania ubezpieczenia (działania prewencyjne przed współpracą z kontrahentami nierzetelnymi, gdy prawdopodobieństwo nieotrzymania zapłaty za towar lub usługę jest wyjątkowo wysokie), w przypadku opóźnień w płatności windykację ubezpieczonych należności (brak konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów z tym związanych), w razie nieskutecznej windykacji wypłatę odszkodowania, które zapewnia utrzymanie płynności w przedsiębiorstwie. Warunki ubezpieczenia można negocjować, są one dopasowywane do rodzaju i skali działalności przedsiębiorstwa. Polisa umożliwia również włączanie nowych partnerów handlowych do umowy w dwóch wariantach: po ocenie dokonanej przez ubezpieczyciela oraz, w przypadku rozproszonej sprzedaży do mniejszych kontrahentów, również na podstawie samodzielnej oceny przedsiębiorcy-ubezpieczającego (tzw. dłużnik nienazwany). Optymalne dopasowanie kosztów ubezpieczenia oraz możliwość ubezpieczenia należności powstałych przed zawarciem umowy ubezpieczenia to atuty dodatkowe tego typu polisy. Na uwagę zasługuje również to, że wszystkie produkty KUKE oferują wypłatę nawet najmniejszej kwoty odszkodowania (brak franszyz redukcyjnych pomniejszających dodatkowo, oprócz standardowego w tym przypadku udziału własnego, kwotę wypłacanego odszkodowania) oraz wysoką, ponad 60%, skuteczność windykacji ubezpieczonych należności bez dodatkowych opłat. Ubezpieczenie kredytu kupieckiego czy to jest proste? Ubezpieczenie kredytu kupieckiego różni się znacznie od popularnych ubezpieczeń komunikacyjnych typu AC czy OC. Jako ubezpieczenie wysoko wyspecjalizowane wymaga ustalenia pomiędzy klientem a ubezpieczycielem zakresu ochrony, oceny ryzyka partnerów handlowych, oceny struktury sprzedaży i przeterminowanych należności itp. Celem tych działań jest właściwe dopasowanie warunków ubezpieczenia do potrzeb firmy oraz optymalizacja kosztów związanych z ubezpieczeniem. Więcej informacji można znaleźć na stronach Ile to kosztuje? Koszt polisy zależy od kilku czynników, wśród których najważniejsze to: wielkość obrotu realizowanego i deklarowanego do ubezpieczenia, kraje realizacji sprzedaży i branża. Ostateczny koszt ubezpieczenia zależy ponadto w dużej mierze od dokonanej oceny ryzyka, czyli analizy portfela klientów, terminów płatności oraz struktury przeterminowanych należności. W większości przypadków przedsiębiorstwa mogą oczekiwać, że stawka ubezpieczeniowa nie przekroczy 0,5% obrotu realizowanego w danym okresie ubezpieczeniowym, czyli zazwyczaj w ciągu jednego roku.

3 Składka jest płatna w dogodnych ratach miesięcznych lub kwartalnych. Przedsiębiorca poniesie również stosunkowo nieduże opłaty (patrz tabela 1) związane z weryfikacją i monitorowaniem kontrahenta. Tabela 1 Przykładowy sposób obliczania przez KUKE składki oraz wyliczenia kosztów polisy. Deklarowany do ubezpieczenia obrót 10 mln zł Przykładowa stawka ubezpieczeniowa*) 0,5% Składka planowana zł Składka minimalna do zapłaty zł płatna w ratach miesięcznych lub kwartalnych Jeśli wysokość składki bieżącej obliczanej jako iloczyn stawki oraz zrealizowanego i zgłoszonego do ubezpieczenia obrotu przekroczy wysokość składki minimalnej, klient dopłaca różnicę po zakończeniu okresu ubezpieczeniowego. Koszty oceny i nadzorowania ryzyka Kontrahenci krajowi 170 zł za kontrahenta Kontrahenci zagraniczni **) od 170 zł za kontrahenta do 250 zł za kontrahenta Koszty oceny i nadzorowania kontrahentów naliczane są za jeden okres ubezpieczeniowy Prowadzenie postępowania windykacyjnego należności ubezpieczonych jest bezpłatne *) Wysokość stawki ubezpieczeniowej zależy od wielkości realizowanego i deklarowanego do ubezpieczenia obrotu, krajów realizacji sprzedaży, branży, dokonanej oceny ryzyka, czyli analizy portfela klientów, terminów płatności oraz struktury przeterminowanych należności. **) Wysokość opłaty za ocenę i nadzorowania kontrahenta zagranicznego zależy od jego kraju; polski przedsiębiorca najmniej zapłaci za ocenę i monitorowanie sytuacji płatniczej kontrahentów z UE

4 Sytuacja gospodarcza w wybranych krajach Polska Jako jedyny kraj w Unii Europejskiej uniknął recesji, w 2009 r. jej PKB wzrósł o 1,8%. Największe nasilenie tendencji kryzysowych w polskich przedsiębiorstwach miało miejsce na przełomie 2008 i 2009 oraz w połowie 2009 r. W II połowie 2008 r. w strefie euro rozpoczęła się recesja, co skutkowało spadkiem polskiego eksportu i negatywnie wpłynęło na sektor przemysłowy. Jednocześnie przedsiębiorstwa rozpoczęły procesy dostosowawcze do sytuacji kryzysowej, co przejawiało się ścisłą kontrolą kosztów, zmniejszeniem nakładów inwestycyjnych lub całkowitą z nich rezygnacją, zmniejszeniem zapasów, a w następstwie zmniejszeniem popytu krajowego. Ważnym czynnikiem negatywnie oddziałującym na sytuację finansową polskich przedsiębiorstw była znacząca deprecjacja złotego w II połowie 2008 r., która spowodowała wzrost wartości zadłużenia w walutach obcych oraz w przypadku części przedsiębiorstw doprowadziła do dużych strat z tytułu zawartych wcześniej walutowych transakcji terminowych. Z drugiej strony silne osłabienie złotego w 2008 i I połowie 2009 r. przyczyniło się do poprawy konkurencyjności polskich produktów. Po 2009 r. w każdej branży można wyróżnić mniejszą grupę firm, które dobrze radziły sobie z kryzysem, notując wzrost sprzedaży i rentowności, najczęściej w wyniku przeprowadzenia wewnętrznej restrukturyzacji, oraz większą, których wyniki finansowe uległy znacznemu pogorszeniu. Brak restrukturyzacji w czasach kryzysu źle rokuje na przyszłość, bo pomimo wzrostu gospodarczego liczba bankructw może rosnąć, gdyż firmy nie będą mogły sobie poradzić ze spłatą zadłużenia. Na uwagę zasługuje to, że znacznie lepiej z kryzysem radziły sobie przedsiębiorstwa zorientowane na rynek krajowy. Spowolnienie na rynku polskim wymusiło na przedsiębiorcach konieczność ścisłego monitorowania kondycji finansowej swoich kontrahentów, co prowadzi często do wydłużenia okresu podejmowania decyzji przez ubezpieczycieli kredytu kupieckiego. Największe problemy występują w branży transportowej, metalowej i budowlanej. W tej ostatniej na złe wyniki dodatkowo negatywny wpływ miała ciężka zima, choć z drugiej strony należy wskazać na duży potencjał tego sektora związany z realizacją kontraktów finansowanych z funduszy unijnych. Wyniki I kwartału 2010 r. skłaniają do ostrożnego optymizmu coraz mniej firm redukuje zatrudnienie, coraz więcej stara się kontynuować inwestycje zaniechane w okresie kryzysu. Ożywienie obserwowane jest również w innych gospodarkach europejskich. Należy jednak pamiętać, że wzrost upadłości firm w Polsce w 2009 r. w stosunku do 2008 r. wyniósł niemal 40%.

5 W 2009 r. KUKE odnotowała wzrost o ok. 98% zgłoszonych opóźnień płatniczych od kontrahentów polskich, z czego ok. 65% zostało spłaconych. Tak wysoki wzrost opóźnień jest wynikiem przyjęcia do ubezpieczenia przez Korporację znacznie większej sprzedaży krajowej niż w latach poprzednich (o 174%, więcej niż w 2008 r.). Była to odpowiedź Korporacji na ograniczenie działań innych ubezpieczycieli kredytu kupieckiego działających na rynku polskim. Według danych ubezpieczeniowych KUKE średnie terminy płatności na rynku polskim to 84 dni, najkrótszy wynosi 3 dni, a najdłuższy 270 dni. Niemcy Kondycja finansowa Niemiec, jednej z największych gospodarek na świecie i jednocześnie największej w Europie, uległa pogorszeniu w II połowie 2008 r. w związku z kryzysem na rynkach światowych. PKB Niemiec w 2009 r. zmniejszył się o 5% (w porównaniu z 2008 r., w którym wzrósł o 1,3%). Gospodarka niemiecka w głównej mierze zależy od produkcji przemysłowej, inwestycji oraz eksportu. Niemcy straciły pozycję lidera eksportowego na rzecz Chin, w wyniku spadku eksportu o ok. 18%. Zarówno deficyt budżetowy, jak i deficyt publiczny uległy powiększeniu, odpowiednio do 3,2% PKB i 68,5% PKB. Sytuacja gospodarcza Niemiec ma znaczący wpływ na stan gospodarek krajów Europy Środkowo- Wschodniej, w tym Polski. Niemcy są naszym największym partnerem handlowym, do którego w głównej mierze eksportujemy części i akcesoria samochodowe, meble, silniki spalinowe, drut, konstrukcje do budowy mostów oraz statki i łodzie. W podziale na sektory gospodarki największy udział w eksporcie stanowiły maszyny i urządzenia mechaniczne oraz sprzęt elektryczny, w mniejszym stopniu metale nieszlachetne i pojazdy. W 2009 r. o ponad 6% wzrosła liczba wniosków od firm niemieckich o ogłoszenie bankructwa. Jednakże w III kwartale 2009 r. gospodarka niemiecka zaczęła odrabiać straty, a w I kwartale 2010 r. nastąpił wzrost PKB o 0,2%, przede wszystkim dzięki większym zamówieniom na wyroby niemieckiego przemysłu (głównie samochody) oraz stabilnemu popytowi. Rząd Niemiec zaproponował kilka usprawnień, aby ożywić kondycję finansową niemieckich przedsiębiorstw, m.in. pomoc w postaci pożyczek i gwarancji firmom, które popadły w kłopoty w wyniku kryzysu finansowego, a także uruchomił większe środki na wsparcie budownictwa. W 2009 r. KUKE odnotowała wzrost o ok. 19% zgłoszonych opóźnień płatniczych od kontrahentów niemieckich, z czego ok. 87% zostało spłaconych. Według danych ubezpieczeniowych KUKE średnie terminy płatności na tym rynku to 67 dni, najkrótszy wynosi 3 dni, a najdłuższy 180 dni. Francja W latach gospodarka francuska znajdowała się w fazie recesji wywołanej załamaniem koniunktury gospodarczej na świecie. W 2009 r. Francja zanotowała wysoki, niemal 8-procentowy deficyt budżetowy, dług publiczny w granicach 77% PKB i ponad 2-procentowy spadek PKB. W celu ochrony przed skutkami kryzysu rząd Francji na koniec 2008 r. wprowadził plan ożywienia gospodarki, w którym najistotniejsze były inwestycje w najbardziej dotknięte przez kryzys branże (głównie motoryzacyjną), ulgi podatkowe dla małych firm, wsparcie dla najbiedniejszych gospodarstw domowych oraz poprawa płynności finansowej przedsiębiorstw. Największe znaczenie dla gospodarki francuskiej mają przemysł spożywczy, chemiczny i motoryzacyjny. Biorąc pod uwagę wielkość obrotów

6 handlowych, Francja jest czwartym partnerem handlowym Polski, a w przypadku eksportu trzecim. Natomiast Polska jest 12., największym wśród nowych członków Unii, partnerem handlowym Francji. Wymianie handlowej podlegają głównie towary sektora samochodowego, elektromaszynowego, elektrycznego i AGD. W I kwartale 2010 r. francuski PKB zwiększył się zaledwie o 0,1%, na co w dużej mierze wpływała niska konsumpcja i ograniczenie inwestycji przedsiębiorstw. W 2009 r. KUKE odnotowała spadek o ok. 48% zgłoszonych opóźnień płatniczych od kontrahentów francuskich, z czego ponad 90% zostało spłaconych. Według danych ubezpieczeniowych KUKE SA średnie terminy płatności na tym rynku to 72 dni, najkrótszy wynosi 10 dni, a najdłuższy 180 dni. Włochy Pod względem gospodarczym Włochy często się dzieli na dwie części: północną charakteryzującą się bardziej rozwiniętą gospodarką, gdzie zlokalizowane są siedziby największych włoskich koncernów oraz południową, w której dominuje rolnictwo i wysokie bezrobocie. W roku ubiegłym PKB Włoch skurczył się o 5%, deficyt budżetowy powiększył się dwukrotnie, a dług publiczny wzrósł do 145,8% PKB. W wyniku kryzysu gospodarczego najbardziej ucierpiała produkcja przemysłowa (spadek o 17,5%), w tym ponad 20-procentowe spadki w sektorze wyrobów metalowych, urządzeń mechanicznych i elektrycznych. Również eksporterzy i importerzy odnotowali spadki, głównie w transakcjach z partnerami handlowymi z UE. Mimo zmniejszonych obrotów handlowych Włochy nadal zajmują drugie miejsce partnera handlowego Polski, a Polska 11. miejsce wśród partnerów handlowych Włoch. Największy udział w imporcie Włoch stanowią surowce energetyczne, produkty chemiczne, farmaceutyczne i metalowe oraz maszyny, urządzenia, części zamienne i aparatura elektryczna. Należy również nadmienić, że sporą część PKB wypracowuje szara strefa, przeważnie w budownictwie, rolnictwie i usługach. Mimo że Włochy są czwartą największą gospodarką w Europie, w 2010 r. nadal będą się borykać z kłopotami gospodarczymi, gdyż wraz z Grecją i Hiszpanią najmocniej odczuły skutki kryzysu finansowego. Włoskim motorem napędzającym gospodarkę jest produkcja towarów konsumpcyjnych wysokiej jakości przez średnich (głównie rodzinnych) przedsiębiorców. Rząd włoski wprowadził pakiet stymulujący gospodarkę na dwóch płaszczyznach: pobudzenie konsumpcji oraz badanie i rozwój. Jednak nadal nierozwiązane pozostają problemy kraju związane z kosztownym systemem emerytalnym i służbą zdrowia oraz wysokim zatrudnieniem w sektorze publicznym. W 2009 r. KUKE odnotowała wzrost zgłoszonych opóźnień płatniczych od kontrahentów włoskich o niecałe 10%, z czego ok. 84% zostało spłaconych. Według danych ubezpieczeniowych KUKE średnie terminy płatności na tym rynku to 80 dni, najkrótszy wynosi 14 dni, a najdłuższy 180 dni. Agnieszka Żółtowska Anna Thiede Zbigniew Henning Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych SA

7 Powered by TCPDF (