Instrumenty wsparcia handlu międzynarodowego

Transkrypt

1 Instrumenty wsparcia handlu międzynarodowego Uczestnictwo w międzynarodowej wymianie handlowej to wyzwanie dla każdego przedsiębiorstwa, któremu brak doświadczenia w sprzedaży poza rodzimym rynkiem. Podjęcie i prowadzenie działalności eksportowej przynosi jednak firmie wiele różnorodnych korzyści. Po pierwsze, eksport pozwala zwiększyć wolumen produkcji, a tym samym obniżyć jednostkowy koszt artykułów. Po drugie, sprawia, że dzięki rozszerzeniu rynków zbytu wzrasta odporność firmy na wahania rynkowe, także te sezonowe, zwłaszcza w porównaniu z producentami sprzedającymi swoje wyroby tylko w kraju. Po trzecie, obecność na rynku międzynarodowym pozwala obserwować z bliska zachowania konkurentów, dokładniej poznać ich ofertę, lepiej dopasować własne propozycje do oczekiwań nabywców. I wreszcie umożliwia poszerzenie sieci kontaktów, nawiązanie nowych relacji handlowych, a także, co nie jest bez znaczenia, podnosi prestiż firmy. Z tych względów przedsiębiorcy podejmują nowe wyzwania i pokonują kolejne bariery, aby uczestniczyć w handlu międzynarodowym. Z pomocą przychodzi im Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) ze swą szeroką ofertą finansowania działalności eksportowej. Oprócz szczegółowo opisanych w poprzednim numerze Biuletynu kredytów udzielanych w ramach Rządowego Programu Wspierania Eksportu BGK proponuje polskim eksporterom również Program Dopłat do Oprocentowania Kredytów Eksportowych oraz udziela im kredytu na prefinansowanie kontraktu eksportowego. BGK pracuje także nad dalszym rozwojem oferty, by w jak największym stopniu spełnić oczekiwania eksporterów. Kredyt na prefinansowanie kontraktów eksportowych Jedną z barier, często sygnalizowanych przez przedsiębiorców świadomych korzyści płynących z eksportu i zainteresowanych podjęciem takiej działalności, jest brak środków na realizację potencjalnych zamówień. Odpowiadając na tę potrzebę, BGK wprowadził do oferty kredyt na prefinansowanie kontraktu eksportowego (prefinansowanie). Jest on przeznaczony na sfinansowanie zakupu materiałów, surowców, półproduktów oraz pokrycie płatności związanych z powiększeniem, odtworzeniem lub modernizacją środków trwałych, które są niezbędne do realizacji zamówienia eksportowego. Pierwszym krokiem do uzyskania kredytu w formule prefinansowania jest przedstawienie w BGK podpisanego kontraktu eksportowego lub jego projektu. Od potencjalnego eksportera wymagane jest także ustanowienie zabezpieczeń kredytu w postaci:

2 gwarancji wystawionej na rzecz BGK przez Korporację Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych SA (KUKE) na min. 25%, a maks. 80% wartości kredytu, cesji płatności z kontraktu. Uzyskanie gwarancji KUKE jest możliwe tylko wówczas, gdy produkt na eksport spełnia warunek polskiego pochodzenia[1], co oznacza, że zawiera co najmniej 50% polskich komponentów. Nie stosuje się natomiast ograniczeń związanych z krajem siedziby importera. Maksymalną kwotę kredytu na prefinansowanie kontraktu eksportowego stanowi wartość planowanego kontraktu. Kredyt może być udzielony w PLN, EUR lub USD. W określonych przypadkach nie jest wymagany udział własny eksportera. Prefinansowanie ma formę bezgotówkową: środki z kredytu nie trafiają bezpośrednio na konto eksportera, ale do jego dostawców jako przelewy należności za faktury, dotyczące zakupów dóbr i usług, które są niezbędne do realizowania produkcji eksportowej. Czas, w jakim eksporter musi przedstawić wszystkie faktury do pokrycia ze środków kredytu, łącznie z okresem spłaty, nie może przekroczyć dwóch lat. Prefinansowanie w połączeniu z kredytami udzielanymi w ramach Rządowego Programu Wspierania Eksportu stanowi kompleksowy system finansowania całego procesu eksportowego od momentu składania zamówień na surowce/materiały/półprodukty/produkty po uzyskanie należności od zagranicznego nabywcy. Kredyt na prefinansowanie kontraktu eksportowego jest w swojej konstrukcji podobny do standardowych kredytów obrotowych, jednak ma on dodatkowe zalety, które potencjalni eksporterzy powinni docenić: wymagane zabezpieczenia uwzględniające specyfikę kontraktu eksportowego, preferencyjne oprocentowanie, możliwość uzyskania kolejnych zniżek w przypadku spłaty kredytu na prefinansowanie kredytem w ramach Rządowego Programu Wspierania Eksportu. Aby uzyskać kredyt na prefinansowanie kontraktu eksportowego, należy zgłosić się do doradców klienta w oddziałach Banku Gospodarstwa Krajowego w całej Polsce. Program dopłat do oprocentowania kredytów eksportowych (DOKE) Wśród instrumentów służących wspieraniu rodzimego eksportu, poza kredytami udzielanymi w ramach

3 Rządowego Programu Wspierania Eksportu, BGK oferuje Program Dopłat do Oprocentowania Kredytów Eksportowych (DOKE). Zasady działania tego programu są uregulowane porozumieniem Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) w sprawie oficjalnie wspieranych kredytów eksportowych. Wsparcie oferowane w ramach DOKE polega na gwarantowaniu przez BGK stałej stopy procentowej dla kredytobiorcy do końca okresu spłaty. Ma to formę wzajemnych rozliczeń różnic w oprocentowaniu pomiędzy BGK a bankiem kredytującym transakcję na podstawie zawartej umowy DOKE. W rozliczeniach nie biorą udziału ani eksporter, ani importer. Programem DOKE mogą być objęte kredyty eksportowe oprocentowane stałą stopą CIRR, czyli najniższą możliwą stopą oprocentowania kredytów eksportowych ze wsparciem budżetowym w krajach, które przystąpiły do porozumienia (stopy CIRR są dostępne na stronie Mogą to być kredyty udzielane: zagranicznemu nabywcy lub jego bankowi na sfinansowanie zakupu od polskiego przedsiębiorcy, polskiemu eksporterowi na zrefinansowanie kredytu kupieckiego udzielonego importerowi, na pokrycie kosztów lokalnych ponoszonych przez eksportera w kraju nabywcy. Zasady i warunki programu DOKE Z programu DOKE może skorzystać każdy polski lub zagraniczny bank bądź międzynarodowa instytucja finansowa. Nie ma przy tym znaczenia kraj siedziby importera, brak również ograniczeń co do minimalnej kwoty kontraktu eksportowego. Zgodnie z zasadami porozumienia OECD, ze wsparcia w tym systemie wyłączony jest eksport artykułów rolnych i wojskowych. Podstawowym warunkiem objęcia transakcji wsparciem w ramach programu DOKE jest polskie pochodzenie przedmiotu kontraktu eksportowego[2]. Kontrakt musi przewidywać zaliczkę w wysokości min. 15% jego wartości, która zostanie zapłacona przez importera do dnia rozpoczynającego okres spłaty kredytu. Nie tylko transakcja, lecz także sam kredyt kwalifikujący się do wsparcia w formule DOKE musi być zgodny z regułami porozumienia OECD. Po pierwsze, kredyt taki jest udzielany w jednej z walut, dla których są wyznaczane stopy CIRR, a jego oprocentowanie ustala się na poziomie tej stopy. Po drugie, okres spłaty kredytu wynosi minimum 2, a maksimum 5 10 lat, w zależności od kraju siedziby importera. Wyjątkowe zasady stosuje się w przypadku kredytów finansujących eksport elektrowni niejądrowych, wówczas maksymalny okres spłaty to 12 lat. Po trzecie, obowiązkowe jest objęcie wspieranego kredytu ubezpieczeniem KUKE od ryzyka handlowego i politycznego. Porozumienie stanowi także, że kredyt musi być spłacany nie rzadziej niż co sześć miesięcy, w równych ratach, z których pierwsza musi wpłynąć nie później niż pół roku od daty uruchomienia kredytu (rozumianej tutaj jako kontraktowa data dostawy). Ponadto odsetki nie mogą być kapitalizowane w okresie spłaty kredytu. Szczególne uregulowania w zakresie długości okresu spłaty kredytu, wysokości oprocentowania, wielkości wymaganej zaliczki i częstotliwości spłat dotyczą transakcji, których przedmiotem jest eksport takich grup produktów i usług, jak:

4 nowe statki morskie i ich modernizacja, elektrownie jądrowe i usługi związane z ich budową i uruchomieniem, nowe samoloty cywilne i helikoptery, silniki zapasowe i części zamienne do nich, energia odnawialna i projekty wodne. Jak uzyskać wsparcie w ramach programu DOKE Pierwszym etapem ubiegania się o objęcie transakcji wsparciem w systemie DOKE jest złożenie wniosku o przyrzeczenie podpisania umowy DOKE. Wniosek może złożyć polski eksporter, jego zagraniczny kontrahent lub bank kredytujący transakcję, w praktyce czynią to banki. Wzór formularza wniosku można pobrać na stronie internetowej BGK Wnioskodawca zobowiązany jest dołączyć do wniosku oświadczenie eksportera o polskim pochodzeniu przedmiotu eksportu. Jeżeli wynik weryfikacji wniosku jest pozytywny, BGK wystawia przyrzeczenie podpisania umowy DOKE, zawierające informacje o planowanej transakcji i jej finansowaniu, wysokość stałej stopy CIRR i termin ważności. Przyrzeczenie to obowiązuje przez 120 dni i można je przedłużyć maksymalnie o 60 dni. Wniosek o podpisanie umowy DOKE składa bank udzielający kredytu eksportowego. Jako załączniki do wniosku przedstawia potwierdzone za zgodność z oryginałem kopie podpisanych umów: eksportowej, kredytowej oraz ubezpieczeniowej. Umowa DOKE jest podpisywana, jeśli postanowienia wszystkich umów są zgodne z przyrzeczeniem i nie są sprzeczne z zasadami porozumienia OECD. Zawarcie umowy DOKE oznacza, że transakcja eksportowa została objęta programem DOKE i w ten sposób uzyskała wsparcie ze środków budżetu państwa. Korzyści dla stron Korzyści z objęcia kredytu eksportowego programem DOKE dotyczą każdej ze stron uczestniczących w transakcji eksportowej i kredytowej. Importer Ma możliwość dokonania zakupu polskich towarów i usług na dogodnych warunkach kredytowych (kredyt o stałym oprocentowaniu i długim okresie spłaty). Stopa CIRR eliminuje ryzyko zmiany stopy procentowej bez konieczności zawierania dodatkowych kontraktów zabezpieczających. Eksporter Zyskuje pewność szybkiego uzyskania zapłaty za dostarczone towary i usługi, przez co poprawia się jego płynność finansowa. Ma możliwość zaoferowania nabywcy konkurencyjnych na rynkach międzynarodowych warunków finansowania.

5 Bank kredytujący Ma zagwarantowaną stałą marżę. Jest zabezpieczony przed ryzykiem stopy procentowej bez konieczności zawierania dodatkowych kontraktów zabezpieczających. Dzięki ubezpieczeniu KUKE ogranicza ryzyko braku spłaty kredytu. Produkty w fazie pilotażu Zgodnie z sugestiami eksporterów wyrażonymi w ankiecie, która dotyczyła potrzeb przedsiębiorców w zakresie instrumentów finansowania eksportu, BGK uzupełnia ofertę o kolejny instrument: refinansowanie kredytu dostawcy udzielanego przez eksportera importerowi. Refinansowanie jest dokonywane w formie wykupu wierzytelności z wykorzystaniem ubezpieczenia KUKE. Obecnie BGK przeprowadza pilotażową transakcję wykupu wierzytelności z kontraktu eksportowego. Instrument ten umożliwia eksporterom, bez zagrożenia dla ich płynności finansowej, udzielanie kredytów odbiorcom. Ponadto zwiększa atrakcyjność oferty wsparcia eksportu, przede wszystkim dzięki znacznemu uproszczeniu procesu finansowania. Szerokie wykorzystanie oferowanych przez BGK form wsparcia eksportu może być dla rozwoju eksporterów, zwłaszcza w dzisiejszych warunkach, pozytywnym impulsem, który umożliwi czerpanie pełnymi garściami korzyści płynących z handlu zagranicznego przy ryzyku ograniczonym do minimum. Agata Wilińska Bank Gospodarstwa Krajowego [1] W rozumieniu Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 6 sierpnia 2001 r. w sprawie maksymalnego procentowego udziału składników pochodzenia zagranicznego w eksportowanym w ramach kontraktu eksportowego produkcie finalnym, umożliwiającego uznanie tego produktu za krajowy, DzU 2001 nr 101 poz

6 Powered by TCPDF (