Konferencja naukowo-dydaktyczna ETYKA W SZKOLE. STAN INSPIRACJE - WYZWANIA

Transkrypt

1 Konferencję naukowo-dydaktyczną ETYKA W SZKOLE. STAN INSPIRACJE WYZWANIA zorganizowano w ramach projektu Etyka w systemie edukacji w Polsce i w wybranych krajach świata zachodniego (Niemcy, Wielka Brytania, Hiszpania, Portugalia, Francja, USA, Norwegia, Finlandia). Projekt ten finansowany jest ze środków Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki (NPRH) a jego celem jest: przeprowadzenie analizy sposobów realizowania w szkołach przedmiotu Etyka, zebranie opinii nauczycieli na tematów różnych programów kształcenia i na temat podstawy programowej, a także na temat wykorzystywanych podręczników; w wyniku prowadzonych badań możliwe także będzie ustalenie, jakiego rodzaju przygotowaniem legitymują się nauczyciele prowadzący w polskich szkołach lekcje etyki; ponadto przedmiotem badań jest także wrażliwość moralna nauczycieli. Zebrane dane oraz przeprowadzone analizy zostaną skonfrontowane z koncepcjami i sposobami realizowania etyki w systemach edukacji wybranych krajów świata zachodniego. Odbywająca się w Łodzi 11 grudnia 2015 r. konferencja naukowo-dydaktyczna ETYKA W SZKOLE. STAN INSPIRACJE WYZWANIA służyć ma przede wszystkim temu, by swą wiedzą i swymi doświadczeniami podzielić mogli się ze sobą nauczyciele prowadzący lekcje etyki (bądź etyki i filozofii) w różnych typach szkół oraz przedstawiciele świata akademickiego, którzy kształcą nauczycieli etyki bądź zajmują się badaniami pedeutologicznymi, jak też badaniami nad realizacją etyki jako przedmiotu kształcenia. Integralną częścią konferencji będą dwa równolegle prowadzone warsztaty, mające służyć urozmaicaniu i udoskonalaniu wykorzystywanych przez nauczycieli etyki metod kształcenia (jeden warsztat poprowadzony zostanie przez doświadczonych pedagogów, drugi przez nauczyciela akademickiego, kształcącego na studiach podyplomowych nauczycieli etyki). 1

2 W częściach plenarnych głos zabiorą renomowani nauczyciele etyki i filozofii, którzy dzielić się będą też swymi doświadczeniami z nauczania etyki i filozofii, następnie autorzy podręczników szkolnych do etyki, nauczyciele akademiccy kształcący nauczycieli etyki (i nauczycieli filozofii), którzy m.in. wskazywać będą na ważne ich zdaniem elementy w kształceniu nauczycieli etyki, i wreszcie naukowcy prowadzący badania nad szkołą, w tym m. in. nad realizacją lekcji etyki w ramach polskiego systemu edukacji. Podczas obrad plenarnych podjęte zostaną także dwie kwestie przewijające się dyskusjach wokół etyki jako przedmiotu szkolnego. Pierwsza kwestia dotyczy formułowanej niekiedy w środowiskach akademickich tezy, że ważniejszą rzeczą jest wprowadzenie do szkól filozofii aniżeli zabieganie o wprowadzanie do szkół etyki tudzież dbanie o specjalistyczne przygotowanie zawodowe nauczycieli etyki, przez co rozumieć należy przygotowanie nie jedynie w zakresie filozofii, ale także specjalistyczne przygotowanie w zakresie etyki. Druga zaś kwestia natury ogólnej, której podczas konferencji poświęcona zostanie uwaga, to dość szeroko komentowane (tak publicznie, jak i prywatnie) zagadnienie relacji pomiędzy etyką a religią; w obiegowych komentarzach przedmiotem zainteresowania jest przede wszystkim sprawa relacji między lekcjami etyki i lekcjami religii oraz znaczenia wychowania religijnego dla wychowania moralnego by jednak móc w sposób bardziej kompetentny rozważać te sprawy, wskazane jest dokonanie uprzedniego namysłu nad rozumieniem etyki i nad specyfiką religii oraz religijnego wychowania, a także nad ujmowaniem tej relacji w toku przednowożytnych i nowożytnych dziejów świata zachodniego. W obradach konferencji znajdzie się także miejsce na prezentację dorobku polskich etyków i promocję ich bezcennych z dydaktycznego punktu widzenia tekstów. W czasie konferencji przeprowadzone zostaną warsztaty dla nauczycieli. Jako forma doskonalenia zawodowego będą one łączyły w sobie elementy treningu oraz edukacji a także będą dawały możliwość rozwinięcia już posiadanych umiejętności oraz nabycia nowych. Tematyka warsztatów nawiązuje do kwestii teoretycznych podejmowanych podczas dyskusji plenarnych. Celem warsztatów będzie też wskazanie nowatorskich form pracy z uczniami szkoły podstawowej, gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalnej, na lekcjach etyki. Warsztaty kierowane są do nauczycieli, pracowników oświaty, trenerów, pracowników organizacji pozarządowych oraz osób pragnących rozwinąć swoje umiejętności w pracy z dziećmi i młodzieżą. Zapraszamy też w trakcie ich trwania do dzielenia się doświadczeniami w zakresie tematycznym konferencji. Zaplanowaliśmy 2 warsztaty, z których każdy trwa 90min, z przerwą na kawę. Uczestnicy otrzymają świadectwo potwierdzające uczestnictwo w warsztacie. 2

3 Warsztat Nr. 1 (liczba miejsc ograniczona) Tematyka: Warsztat zorientowany jest na wypracowanie umiejętności. Uwaga skupiać się będzie na tym, w jaki sposób na zajęciach z etyki można uwzględniać tematykę dyktowaną przez bieżące wydarzenia ze sfery społecznej i politycznej. Tego rodzaju zagadnienia pozwalają uczniom lepiej zrozumieć pojęcia wypracowane w toku rozwoju myśli etycznej, a także ukazać ich przydatność jako narzędzi umożliwiających precyzyjnie opisywać współczesną rzeczywistość. Uwzględnianie bieżących wydarzeń jest też pewnym wyzwaniem w szczególności ze względu, z jednej strony, na konieczność wyważenia wymagań dyktowanych postulatem zachowania przez nauczyciela światopoglądowej bezstronności, z drugiej zaś, nierzadko pojawiającą się koniecznością zajęcia postawy oceniającej; jest także wyzwaniem ze względu na możliwy osobisty charakter zaangażowania uczniów w omawiane problemy. Ważnym zagadnieniem podjętym podczas zajęć warsztatowych będzie też przygotowywanie przez nauczycieli materiałów potrzebnych do przeprowadzenia tego rodzaju lekcji. Ze względu na szczególny charakter takich zajęć, materiały potrzebne do ich przeprowadzenia nie będą znajdowały się w podręcznikach etyki, ich sporządzenie wymaga inicjatywy i zaangażowania ze strony nauczyciela. Prowadząca: dr Joanna Miksa dr Joanna Miksa jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu Łódzkiego; prowadzi zajęcia z dydaktyki etyki dla studentów filozofii oraz słuchaczy podyplomowego Studium Etyka i Filozofia w Szkole. Ponadto prowadzi zajęcia z zakresu etyki, etyki mediów i bioetyki oraz etyki zawodu nauczyciela. W kręgu jej zainteresowań naukowych znajduje się etyka Immanuela Kanta, etyka zawodu nauczyciela i etyka dziennikarska. 3

4 Warsztat Nr. 2 (liczba miejsc ograniczona) Tematyka: Warsztat przeznaczony dla nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych, poświęcony będzie metodom nauczania etyki. Celem warsztatu jest ukazanie różnorodności aktywizujących metod i form pracy, które pozwalają wykorzystać różne zdolności uczniów, poruszyć wyobraźnię, odwołać się nie tylko do intelektu, ale i do emocji. Podczas zajęć zostaną zaprezentowane autorskie scenariusze lekcji etyki na temat odwagi, wolności, szczęścia, konsumpcjonizmu i tolerancji, które mogą zostać wykorzystane w pracy z uczniami. W czasie trwania zajęć zostaną zaprezentowane różne sposoby aktywizowania uczniów na zajęciach i metody prowadzenia lekcji etyki. Wykorzystane zostaną informacje nt. praktycznego prowadzenia zajęć metodą: dociekań filozoficznych, dyskusji, drzewa decyzyjnego, metaplanu, mapy skojarzeń (słoneczka), piramidy priorytetów, przekładu intersemiotycznego. Pokazane zostaną sposoby wykorzystania na lekcji etyki filmu (fabularnego, dokumentalnego, animowanego) lub jego fragmentu, plakatu filmowego, artykułu prasowego, tekstu filozoficznego, wiersza, bajki filozoficznej. Prowadzące będą dążyły do zainspirowania obecnych na sali nauczycieli etyki do poszukiwań innowacyjnych, ciekawych dla uczniów i różnorodnych form pracy. Prowadzące: dr Ewa Kołaczkowska i mgr Ewa Zdziemborska-Jatczak dr Anna Kołaczkowska jest od 2003 roku nauczycielem języka polskiego, a od 2010 roku etyki w XXVI Liceum Ogólnokształcącym w Łodzi. Prowadziła zajęcia i wykłady w AHE i SAN z teorii literatury, poetyki, stylistyki, historii literatury, kultury języka polskiego, wiedzy o kulturze i filozofii. Jej pasja to teatr. W szkole prowadzi koło teatralne. mgr Ewa Zdziemborska- Jatczak, nauczycielka języka polskiego od 2000 r., a od 2010 r. także etyki w Zespole Szkół Przemysłu Spożywczego w Łodzi. Pracowała jako polonistka w CKU w Łodzi. Prowadzi zajęcia w AHE. Jej zainteresowania wiążą się z edukacją na odległość, wykorzystaniem IT w edukacji. Ponieważ wierzy w hasło: wiedza to potęga rozpoczyna kolejne studia podyplomowe. 4

5 PROGRAM KONFERENCJI 11 grudnia 2015 r rejestracja uczestników otwarcie konferencji sesja plenarna I (Instytut Filozofii UŁ, ul. S. Kopcińskiego 16/18 Aula im. Ptrof. I Lazari - Pawłowskiej) Prowadzenie: prof. UŁ dr hab. Andrzej M. Kaniowski Prof. dr hab. Jacek Hołówka (Uniwersytet Warszawski) O wieloznaczności dobra prof. UŁ dr hab. Andrzej M. Kaniowski (Uniwersytet Łódzki) Religia versus etyka? mgr Dariusz Chętkowski Czy filozofia powinna zastąpić w szkole etykę? mgr Paweł Kołodziński, Jakub Kapiszewski Moralna codzienność w świetle etyki prof. UAM dr hab. Ewa Nowak (Uniwersytet Ada Mickiewicza w Poznaniu) Rozwój i stymulacja "perspective taking". O kognicji społecznej w kształceniu nauczycieli etyki przerwa na kawę warsztaty metodyczne (Instytut Filozofii sala 3.8 i 3.10) Warsztat 1, prowadzenie dr Joanna Miksa Warsztat 2, prowadzenie dr Anna Kołaczkowska, mgr Ewa Zdziemborska-Jatczak przerwa sesja plenarna II Prowadzenie: prof. dr hab. Joanna Madalińska-Michalak Krystyna Starczewska (Zespół Społecznych Szkół Ogólnokształcących "Bednarska" im. Jam Saheba Digvijay Sinhji w Warszawie; Krajowe Forum Oświaty Niepublicznej) Z doświadczeń nauczyciela filozofii i etyki Zbigniew Zdunowski, (IV LO w Łodzi, Młodzieżowa Akademia Filozoficzna) Dylematy nauczania etyki i filozofii w szkole - między teorią i praktyką Prof. dr hab. Joanna Madalińska-Michalak (Uniwersytet Warszawski), prof. nadzw. dr hab. A. Jeżowski Etyka w systemie edukacji w Polsce Prof. dr hab. Magdalena Środa (Uniwersytet Warszawski), Skarby polskiej etyki kolacja 5