7. OPRACOWYWANIE DANYCH I PROWADZENIE OBLICZEŃ powtórka

Transkrypt

1 7. OPRACOWYWANIE DANYCH I PROWADZENIE OBLICZEŃ powtórka Oczekiwane przygotowanie informatyczne absolwenta gimnazjum Zbieranie i opracowywanie danych za pomocą arkusza kalkulacyjnego Uczeń: wypełnia komórki arkusza kalkulacyjnego: napisami, liczbami, funkcjami i formułami; formatuje zawartości komórek z tekstami i różnymi rodzajami liczb; stosuje adresy względne, bezwzględne i mieszane; kopiuje zawartości komórek, wypełnia komórki serią danych; dobiera i tworzy wykresy dla danych w tabeli, formatuje i opisuje wykresy; wprowadza poprawki do arkusza: usuwa i dodaje wiersze lub kolumny; planuje w arkuszu bardziej rozbudowane obliczenia, sprawdza wiele wariantów obliczeń; zapisuje w arkuszu model przedsięwzięcia i używa tego arkusza do prowadzenia prób (symulacji) z różnymi rozwiązaniami; kopiuje i przenosi tabelę i wykres z arkusza do dokumentu tekstowego; drukuje zawartość arkusza, tabel i wykresów. Powtórka 7.1. Przypomnij sobie rozmieszczenie, nazwy i funkcje głównych elementów okna i menu programu Excel, takich m.in. jak: Arkusz, przyciski kreatorów i operacji na danych zob. rys Rysunek 7.1. Obraz z otwartym oknem programu Excel na ekranie

2 Technologia informacyjna Powtórka-arkusze 2 Powtórka 7.2. W arkuszu Szczyty z folderu Arkusze znajduje się tabela, do której jedynie wpisano dane o wybranych szczytach gór na kuli ziemskiej, zatem teksty są wyrównane do lewej krawędzi komórki, a liczby do prawej. Chcemy, aby tabela ta wyglądała tak, jak na rysunku 7.2. Sformatuj tabelę z arkusza Szczyty do takiej postaci i umieść ten arkusz w swoim folderze. Powtórka 7.3. Zapoznaj się, poprzez otwarcie opcji Format Komórki na zaznaczonej komórce, z kategoriami i typami danych, umieszczonych w różnych komórkach arkusza Godziny pracy i zapłata z folderu Arkusze (zob. rys. 7.3). Występują w nich: dane tekstowe (w kolumnach B i C oraz w wierszach 1 3), dane liczbowe (w kolumnie F), godziny (w kolumnach D i E), waluta (w kolumnach G i H). Ponadto, wartości w kolumnach F i H są obliczane za pomocą formuł. Zapoznaj się (lub tylko przypomnij sobie) w Pomocy (temat: Wskazówki na temat wprowadzania dat i czasu), jak godziny są reprezentowane w obliczeniach (kolumna F). Zob. rys. 7.1 w podręczniku, na którym opisano niektóre opcje formatowania komórek arkusza. Powtórka 7.4. W arkuszu Układ Słoneczny w folderze Arkusze znajduje się tabela z różnymi danymi o planetach Układu Słonecznego. Wykonaj wykresy, będące graficzną ilustracją różnych zależności wartości pewnych cech od odległości planet od Słońca. A zatem, na tych wykresach planety będą umieszczone na osi Ox, a na osi Oy znajdą się ilustrowane wielkości. Dane do tych wykresów będą pochodzić z różnych kolumn tabeli. Utwórz następujące wykresy: średniej odległości od Słońca; natężenia pola grawitacyjnego wykres kolumnowy; gęstości planet wykres liniowy; temperatury powierzchni wykres liniowy; W graficznej reprezentacji dla ostatniej z tych zależności uwzględnij, że temperatura powierzchni planet ma dużą rozpiętość wartości (zob. rys. 7.4). Rysunek 7.2. Sformatowana tabela z danymi o szczytach świata

3 Technologia informacyjna Powtórka-arkusze 3 Rysunek 7.3. Fragment tabeli z rozliczeniem pracy w ogrodzie przykłady różnych kategorii i typów danych Rysunek 7.4. Wykresy ilustrujące wybrane cechy planet w zależności od ich odległości od Słońca

4 Technologia informacyjna Powtórka-arkusze 4 Powtórka 7.5. W arkuszu Polska z folderu Arkusze znajdują się podstawowe dane, dotyczące powierzchni i zaludnienia województw. Nie wszystkie komórki w tabeli są wypełnione wypełnij je najpierw, a następnie utwórz wykres: Wypełnij puste kolumny (wpisz odpowiednią formułę do komórki w piątym wierszu i skopiuj ją do wszystkich poniżej niej): procentowe ilości mieszkańców w poszczególnych województwach, liczba osób na jeden kilometr kwadratowy (uwaga na jednostki zaludnienie województw jest podane w tysiącach), zaludnienie miast w poszczególnych województwach. Utwórz wykres kołowy dla procentowego zaludnienia województw (zobacz nasz wykres na rys. 7.5 i postaraj się otrzymać podobny). Powtórka 7.6. Dla danych umieszczonych w tabeli arkusza Moje oceny w folderze Arkusze, utwórz wykres kolumnowy i opisz go (zob. rys. 7.6). Zauważ, że tym razem wykres jest tworzony dla serii danych zajmującej wiersz. Przy okazji wypełnij puste komórki tabeli te wartości będą potrzebne w dalszych ćwiczeniach. Uwaga. Jeśli chcesz, aby ta powtórka oraz ćwiczenia w p rzeczywiście dotyczyły Twoich ocen, to najpierw utwórz w swoim folderze arkusz Moje oceny i umieść w nim swoje oceny. Procentowe zaludnienie województw 4% 9% 4% 8% 5% 6% 1 7% 6% 5% 1 8% Dolnośląskie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie Warmińsko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Rysunek 7.5. Procentowe zaludnienie województw Częstość moich ocen Częstość ocen Oceny Częstość Rysunek 7.6. Wykres częstości ocen

5 Technologia informacyjna Powtórka-arkusze 5 Powtórka 7.7. Przypomnij sobie, w jaki sposób są traktowane w arkuszu adresy względne i bezwzględne podczas ich kopiowania. Arkusz jest często wykorzystywany do rysowania wykresu funkcji. W tym celu, najpierw tworzymy tabelę wartości tej funkcji w ustalonym przedziale zmiennej x, a następnie wybieramy typ wykresu XY (Punktowy), a jako Podtyp wykresu Wykres punktowy z punktami danych połączonymi wygładzonymi liniami (drugi od góry w lewej kolumnie). Rysunek 7.7. Fragment arkusza, w którym skopiowano formułę z adresem B2 w jego czterech różnych wersjach Powtórka 7.8. Utwórz arkusz, w którym będziesz mógł otrzymać wykres funkcji kwadratowej y = ax 2 + bx + c w ustalonym przedziale, np. [ 7, +7] dla różnych wartości współczynników a, b i c. Wskazówka. Argumenty funkcji w tabeli, która służy do rysowania wykresu funkcji, na ogół występują w równych odstępach. Można w tym przypadku skorzystać ze specjalnej opcji w arkuszu, która to ułatwia należy postępować następująco: wpisz do komórki pierwszą wartość zmiennej x, np. 4, i podświetl ją; wybierz opcję Edycja Wypełnij Serie danych i w oknie dialogowym, które się pojawi (zob. rys. 7.8), ustal parametry ciągu liczb. Rysunek 7.8. Okienko dialogowe do ustalenia parametrów serii danych do wypełnienia

6 Technologia informacyjna Powtórka-arkusze 6 Powtórka 7.9. Dany jest układ dwóch równań liniowych z dwoma niewiadomymi. Utwórz arkusz, który będzie przydatny przy geometrycznej metodzie rozwiązywania tego układu. Określ, jakie będzie wzajemne położenie prostych reprezentujących równania w zależności od rozwiązania układu. Określ w przybliżeniu rozwiązanie tego układu, jeśli istnieje Powtórka Utwórz arkusz z wykresami dwóch funkcji, sin(x) i cos(x) w tym samym przedziale zmienności, np. [ 180, 180 ]. Wskazówka. Argument x funkcji trygonometrycznych w arkuszu należy podawać w radianach. Jeśli więc chcemy obliczać wartości tych funkcji dla argumentu x danego w stopniach, to należy obliczać wartości tych funkcji dla argumentu RADIANY(x), gdzie funkcja RADIANY służy do zamiany stopni na radiany. Powtórka Posłuż się arkuszem, by dla danej lokaty początkowej porównać wysokość odsetek otrzymanych po każdym okresie oszczędzania, gdy: odsetki pozostają na koncie w banku i są oprocentowane tak, jak początkowa lokata; odsetki są pobierane z banku każdego roku, lub innymi słowy, oprocentowana jest jedynie początkowa lokata. Uwzględnij różne oprocentowanie wkładów. Utwórz wykres ilustrujący wysokość odsetek w zależności od okresu w obu sposobach oszczędzania. Po jakim czasie początkowa kwota wraz z odsetkami podwoi się, przy jednym i drugim sposobie oszczędzania? A po jakim czasie, pierwszy sposób oszczędzania przyniesie dwa razy więcej oszczędności, niż drugi?