Organizacja zajęć SYSTEMY INFORMACYJNE W FINANSACH. 1. Wprowadzenie. Tematyka zajęć i kalendarz spotkań. Plan

Transkrypt

1 Organizacja zajęć SYSTEMY INFORMACYJNE W FINANSACH 1. Wprowadzenie Jerzy KORCZAK jerzy.korczak@ue.wroc.pl Prowadzący: prof. zw. dr hab. J. Korczak dr T. Dyczkowski, dr D. Wawrzyniak zaproszeni goście z praktyki Wykłady: poniedziałek 10:30-12:00, s. 12 A Ćwiczenia: środa 10:00-11:30, s.407 E Laboratoria: środa 13:15-14:45, s.4z1 Zaliczenie: 2 mini-projekty + testy J.Korczak 1 MIS-BA, J. Korczak 2 Tematyka zajęć i kalendarz spotkań Moduł I: Wprowadzenie do systemów informacyjnych, W2, C2, L2, JK 17/02 Moduł II: Informacyjne wsparcie decyzji finansowych w przedsiębiorstwie, W6, C6, L6, T.Dyczkowski 24/02, 3/03, 10/03 Moduł III: Systemy finansowe w Banku Credit Agricole, W2. D. Poniatowska 17/03 tylko W Moduł IV: System BI Teta budżetowanie, C2, P.Adamczyk,Teta, 19/03 (tylko C s.201z) Moduł V: System BI BINOCLE W1,C1,L2, P. Jańczyk, BINOCLE 24/03 8:00-12:00, s.201z) Moduł VI: Oracle Financial Databases, L2,??? 26/03 lub 7/04 Moduł VII. System SAP dr D. Wawrzyniak W4, C2, L4, 31/03, 14/04, 28/04 Moduł VIII: IBM - Cognos, L2, R.Sitarz, IBM 26/03 lub7/04 Moduł IX: InKoM C2,L1-5, JK&HD Plan 1. Proces podejmowania decyzji 2. Systemy informacyjne (SI) 3. SI punkty widzenia 4. Systemy transakcyjne (TPS) 5. Systemy informacyjne zarządzania (MIS) 6. Systemy informacyjne kierownictwa (DSS SIK) 7. W kierunku systemów inteligentnych 3 4 Procesy biznesowe i systemy informacyjne Proces biznesowy- zbiór logicznie powiązanych i uporządkowanych w czasie i przestrzenie działań w organizacji mających na celu wytworzenie określonego produktu lub usługi dla danego klienta bądź rynku. System informacyjny zintegrowany zbiór zasobów technicznych i ludzkich zapewniających opis i analizę działań w obiekcie gospodarczym (w tym gromadzenia, przechowywania i przetwarzania danych) oraz udostepnienia informacji potrzebnych do podejmowania decyzji (w tym wymiany i wizualizacji informacji) Procesy biznesowe i SI Procesy biznesowe: Określają sposób organizacji, koordynacji i wytwarzania produktów lub usług Opisują w czasie i przestrzeni przepływy materiałów, informacji i wiedzy zbiory czynności Definiują metody zarządzania pracą, informacja i wiedzą Businesses invest in IS in order to create value and increase profitability. IS are an organizational and management solution to business challenges that arise from the business environment. Based on IT but also require significant investment in organizational and management changes and innovations. IS create value primarily by changing business processes and management decision making

2 Poziomy zarządzania a cechy podejmowanych decyzji oraz informacji Poziomy zarządzania a cechy podejmowanych decyzji oraz informacji (2) Poziom zarządzania Cechy podejmowanych decyzji Strategiczny długi horyzont czasowy (od kilku miesięcy do kilku lat), szeroki zakres przedmiotów i zadań, problemy trudne do sformalizowania, duży stopień niepewności i ryzyka, subiektywność ocen i kreatywność, Cechy informacji zagregowana, ogólna, z licznymi analizami, w dużym stopniu oparta na zewnętrznych źródłach, wtórnych i pierwotnych, szeroki zakres przedmiotowy, zazwyczaj o charakterze jakościowym, niekompletna i temporalna, Przykładowe informacje kierunku rozwoju przedsięb., potrzeby inwestycyjne, tempo wzrostu przedsięb., poziom sprzedaży, struktura finansowa, wskaźniki finansowe i produkcyjne, udział w rynku, Poziom zarządzania Taktyczny Cechy podejmowanych decyzji średni horyzont czasowy (od kilku dni do kilku miesięcy), zawężony zakres przedmiotowy i zadaniowy decyzji, ogólnie określone problemy decyzyjne, ograniczony stopień ryzyka, niewielki zakres rozstrzygnięć interpretacyjnych i kreatywnych, Cechy informacji ogólnoszczegółowa z licznymi analizami, jakościowo - ilościowa, kompletna i zaktualizowana, Przykładowe informacje koszty i przychody, zadłużenie, zdolność płatnicza i kredytowa, zaopatrzenie, inwestycje, wskaźniki ekonomicznofinansowe stan aktywów trwałych, zapasów, zatrudnienia J.Korczak 7 8 Poziomy zarządzania a cechy podejmowanych decyzji oraz informacji (3) Ogólna architektura SI Poziom zarządzania Operacyjny Cechy podejmowanych decyzji krótki horyzont czasowy (od kilku minut do kilku dni), powtarzalna, mały zakres przedmiotowy i zadaniowy decyzji, szczegółowo określone cele i reguły podejmowania decyzji. Cechy informacji bardzo dokładna, szczegółowa, mało analiz, wąski zakres przedmiotowy, najczęściej o charakterze ilościowym, bezpośredniość dostępu. Przykładowe informacje stopień realizacji zadań, odchylenia od planów, organizacja produkcji i sprzedaży, stan i struktura zasobów, zaopatrzenie w środki produkcji, system wynagrodzeń 9 10 Punkty widzenia na SI Niezależność systemów IS to więcej niż sieć komputerowa

3 Informacja biznesowa łańcuch wartości Główne biznesowe funkcje opierają się na SI Sprzedaż i marketing Produkcja Finanse Rachunkowość Zasoby ludzkie Wymiar zarządzania w SI Menedżerowie: Dyrektorzy Członkowie zarządu Planiści Twórcy nowych procesów Wymiar technologiczny SI Wykorzystywane narzędzia i techniki: Sprzęt informatyczny Oprogramowanie i aplikacje Urządzenia pamięci Technologie komunikacyjne Sieć Kierownicy działów funkcjonalnych Główne typy systemów w organizacji [Laudon&Laudon] Główne typy SI w organizacji 1. Operational-level systems: support operational managers, keeping track of the elementary activities and transactions 2. Management-level systems: serve the monitoring, controlling, decision-making, and administrative activities 3. Strategic-level systems: help senior management tackle and address strategic issues

4 Główne typy SI w organizacji Systemy transakcyjne Transaction Processing Systems (TPS) Podstawowe aplikacje biznesowe obsługujące poziom operacyjny (operational level) Systemy informatyczne przetwarzające codzienne rutynowe transakcje niezbędne w każdej organizacji Typowe systemy transakcyjne [Laudon&Laudon] A Symbolic Representation for a Payroll TPS Systemy Informacyjne Zarządzania Management Information Systems (MIS) Management level Management Information Systems (cont.) Inputs: High volume transaction level data Processing: Simple models Outputs: Summary reports Users: Middle managers Example: Annual budgeting

5 Management Information Systems (cont.) A sample MIS report Systemy Wspomagania Decyzji Decision-Support Systems (DSS) Management level Inputs: Transaction level data Processing: Interactive Outputs: Decision analysis Users: Professionals, staff Example: Contract cost analysis Decision-Support Systems (cont.) Tradycyjna struktura SI Voyage-estimating decision-support system Manufacturing and Production Systems Overview of an Inventory System Major functions of systems: Scheduling, purchasing, shipping, receiving, engineering, operations Major application systems: Materials resource planning systems, purchase order control systems, engineering systems, quality control systems

6 Financing and Accounting Systems Major functions of systems: Budgeting, general ledger, billing, cost accounting Financing & Accounting Systems (cont.) SYSTEM DESCRIPTION ORGANIZATION-AL LEVEL Major application systems: General ledger, accounts receivable, accounts payable, budgeting, funds management systems Accounts receivable Tracks money owed the firm Operational Budgeting Prepares short-term budgets Management Profit planning Plans long-term profits Strategic Sales and Marketing Systems Major functions of systems: Sales management, market research, promotion, pricing, new products Sales and Marketing Systems SYSTEM DESCRIPTION ORGANIZATIONAL LEVEL Major application systems: Sales order info system, market research system, pricing system Order processing Pricing analysis Enter, process, and track orders Determine prices for products and services Operational Management Sales trend forecasting Prepare 5-year sales forecasts Strategic Human Resource Systems Human Resource Systems (cont.) Major functions of systems: Personnel records, benefits, compensation, labor relations, training Major application systems: Payroll, employee records, benefit systems, career path systems, personnel training systems SYSTEM DESCRIPTION ORGANIZATIONAL LEVEL Training and development Compensation analysis Tracks employee training, skills, and performance appraisals Monitors the range and distribution of employee wages, salaries, and benefits Operational Management Human resources planning Plans the long-term labor force needs of the organization Strategic

7 Human Resource Systems (cont.) An Employee Recordkeeping System Nowe podejście w koncepcji SI: Integracja funkcji i procesów biznesowych Supply Chain Management (SCM) Bliskie powiązanie i koordynacja działań związanych z kupnem, produkcja i dystrybucją produktów Integracja dostawców, producentów i klientów w procesach logistycznych Skrrócenie czasu, zmniejszenie nakładów i kosztów inwentaryzacji Organizacje sieciowe w biznesie 37 Informacje z SCM Systemy SCM służą pomocą w: decydowaniu kiedy i co produkować, magazynować, przemieszczać szybkim przekazaniu zamówień śledzeniu realizacji zamówień sprawdzaniu dostępności produktów i monitorowaniu ich stanu redukcji kosztów inwentaryzacji, transportu i magazynownia śledzeniu wysyłek produktów opracowaniu planu produkcji wg zamówień klientów szybkim informowaniu o zmianach produktu Customer Relationship Management (CRM) Globalne zarządzanie aktualnymi i potencjalnie nowymi klientami firmy Wprowadzenie dyscyplina biznesowa i technologiczna Wykorzystanie SI do koordynacji całością procesów biznesowych w firmie Zapewnienie opieki nad klientem end-to-end Ujednolicenie perspektywy widzenia klienta w całej firmie Konsolidacja danych o kliencie pochodzących z różnych źródeł i systemów. E-biznes E-biznes: prowadzenie biznesu poprzez Internet; nie tylko kupno i sprzedaż ale także wspólpraca i świadczenie usług dla klientów i partnerów biznesowych Modele e-biznesu: Business Consumer Business Consumer Government B2B B2C B2G C2B C2C C2G Electronic commerce Business-to-customer (B2C): Retailing of products and services directly to individual customers (Wal-Mart.com) Business-to-business (B2B): Sales of goods and services to other businesses (Grainger.com, Ariba.com) Consumer-to-consumer (C2C): Individuals using the Web for private sales or exchange (ebay.com ) Government G2B G2C G2G 7

8 Przykłady E-biznesu ebay (1995) the auction website; sellers could set their min prices, and buyers could determine an item s market value by bidding up to what they were willingly to pay PayPal (1998) leader in online payment (~100 mln accounts), the more advanced proprietary fraud prevention system. Skype (2003) a global Internet communication company; adds150,000 users a day The Milion Dollar Homepage (2005) image-based index page Facebook (2004) is a global social networking; users can add friends and send them messages, update their personal profiles to notify friends about themselves and join networks organized by city, workplace, school, and region. Struktura procesu informacyjno-decyzyjnego 44 Systemy informacyjno-decyzyjne Systemy Informowania Kierownictwa (Executive Information Systems), dotyczą wyższych szczebli zarządzania, wykorzystywane do prowadzenia analiz określonych zjawisk zachodzących w przedsiębiorstwie lub jego otoczeniu. Ich jakość i zakres uzależniona jest od baz danych utworzonych na poziomie systemów transakcyjnych Systemy Wspomagania Decyzji (Decision Support Systems) które wspomagają kadrę kierowniczą w rozwiązywaniu problemów słabo ustrukturalizowanych, ich identyfikacji, ocenie alternatywnych rozwiązań tych problemów oraz w szybkiej analizie informacji. Systemy klasy Business Intelligence. zawierają metody i narzędzia mających na celu ulepszanie decyzji biznesowych, wykorzystując dane zawarte we wszystkich zasobach przedsiębiorstwa oraz doświadczenie i wiedzę uczestników biznesu w celu dokładnego zrozumienia jego strategii oraz celów. Wymagania wobec SIK - dostarczały aktualnych i użytecznych informacji, - umożliwiały zrozumienie informacji oraz łatwą ich interpretację, - zapewniały rozwiązania technologiczne pozwalające natychmiastowe pozyskiwanie danych znajdujących się w różnorodnych bazach transakcyjnych, - umożliwiały wyszukiwanie informacji z różnorodnych źródeł, - przedstawiały rezultaty przeprowadzanych analiz danych w różnych układach sprawozdawczych. J.Korczak 45 J.Korczak 46 Types of Decision-Support Systems (DSS) Model-driven DSS: Primarily stand-alone systems Use a strong theory or model to perform what-if analyses Data-driven DSS: Integrated with large pools of data in major enterprise systems and Web sites Support decision making by enabling user to extract useful information Data mining: can obtain types of information such as associations, sequences, classifications, clusters, and forecasts Kilka definicji Podejmowanie decyzji jest procesem rozpoznawania i wyboru określonego kierunku działania, prowadzącego do rozwiązania konkretnego problemu [Stoner, Freeman i Gilbert 2001]. Etapy: (1) zdefiniowanie problemu, (2) analiza problemu, (3) wypracowanie możliwych wariantów rozwiązań, (4) wybór najlepszego rozwiązania oraz (5) przekształcenie decyzji w efektywne działanie 47 J.Korczak 48 8

9 Podejścia Menu z raportami Podejście wspomagane modelem (model-driven) Podejście z bazą wiedzy (knowledge-driven) Podejście sterowane danymi (data-driven) Podejście zorientowane na komunikację (communications-driven) Podejście zorientowane na dokumenty (documentdriven) Podejście wykorzystujące technologie internetowe (Webbased) Liczba towarów: sprzedaż / plan J.Korczak 49 J.Korczak 50 J.Korczak 51 J.Korczak 52 Architecture of a-trader Provides real time data, makes market transactions Store signals Market Communication Agent Database System Historical Data Agent Decision Support Provides Historical Data PUSH Communication Notify Agent Supervisor Basic Agents Cloud of Computing Agents Inteligent Agents Visualization Agent J.Korczak 53 User Agents 9

10 Functional schema of A-Trader 55 Inteligentny Kokpit Menedżerski (InKoM) projekt NCBiR Ontology structure Cash Flow at Risk Credit Scoring Comprehensive Risk Measurement General Financial Knowledge Early Warning Models Financial Market Przykłady ontologii (Protégé) Validation and evaluation of the implemented ontology

11 Przykład Funkcji Name: Indicator Return on Assets (ROA) Input: Result of Net profit (NP) type: number, value with balance sheet Total Assets (TA) type: number, value with balance sheet Output: Return on Assets Initial conditions: - available data from balance sheet Final conditions: Message 1: Value of indicator ROA If ROA<5%, Then to Message 2: Low value of ROA ; If 5% < ROA < 10%, Then to Message 3: Average value of ROA ; If ROA > 10%, Then to Message 4: High value of ROA ; Description/formula: ROA = NP/ TA 61 ROA=NP/TA= 12,908/184,400= 7% Explanation/Interpretation 62 Literatura Benson, S., Standing, C.: Information Systems. A Business Approach, 2nd ed., John Wiley & Sons Aust., 2005 Date C.J.: An Introduction to Database Systems, Addison-Wesley, 8 ed., James D., Russell S.and Seibert G., Oracle E-Business Suite Financials Handbook, 3rd ed., McGraw-Hill/Osborne, Laudon K.C, Laudon J.P. : Management Information Systems, Pearson Educ. Co., 11th ed., Upper Saddle River, Gertz M.: Oracle/SQL Tutorial, Univ. of California, Davis, Korczak J. (ed): Data Mining and Business Intelligence, Res. Papers of Wroclaw Univ. of Economics, Wrocław, Maciaszek L.: Requirements Analysis and System Design, Addison-Wesley, Maimon O., Rokach L. (eds.): The Data Mining and Knowledge Discovery. Springer Romney M., Steinbart P., Accounting Information Systems (9th edition), Prentice Hall,