INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA CHEŁM ZA 2014 ROK

Transkrypt

1 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA CHEŁM ZA 2014 ROK Chełm, dnia 25 lutego 2015 r.

2 I N F O R M A C J A o stanie bezpieczeństwa sanitarnego miasta Chełm za 2014 rok Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie działając w oparciu o Ustawę z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz z późn. zm.) prowadził działalność kontrolną, badawczą, opiniodawczą i profilaktyczną w ramach szeroko pojętej promocji zdrowia oraz zadań określonych w Narodowym Programie Zdrowia. Realizując powyższe zadania inspekcja sanitarna powiatu chełmskiego przedstawia w niniejszej informacji ocenę: - sytuacji epidemiologicznej, - warunków zdrowotnych środowiska bytowania człowieka (komunalne, żywieniowe, środowiska pracy, nauczania i wychowania), - działalności opiniodawczej i kontrolnej nadzoru zapobiegawczego, - działalności w zakresie edukacji zdrowotnej społeczeństwa. 2

3 I. Ocena sytuacji epidemiologicznej Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych miasta Chełma można ocenić jako korzystną. Nie było epidemicznego występowania chorób zakaźnych. W 2014 roku obserwowany wzrost zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał - podobnie jak w latach ubiegłych charakter okresowy lub był kontynuacją trendów wieloletnich. Zarejestrowano spadek zachorowań na: płonicę, różyczkę, świnkę, wzw C, wirusowe zakażenia jelitowe. Wzrost zachorowań wystąpił na: salmonelozę, biegunkę, boreliozę, ospę wietrzną, wzw B, gruźlicę. Na tym samym poziomie utrzymują się zachorowania na: różę, nagminne zapalenie przyusznic, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Liczba kontaktów ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę skutkujących podjęciem decyzji o szczepieniu utrzymuje się na tym samym poziomie. Tabela 1. Liczba zachorowań oraz wskaźniki zapadalności. Lp. Nazwa jednostki chorobowej zach. zap. zach. zap. 1. Salmoneloza 44 67, ,3 2. Bakteryjne zakażenia jelitowe 8 12,3 9 13,8 3. Wirusowe zakażenia jelitowe 33 50, ,0 4. Biegunki ogółem: , ,9 w tym u dzieci do lat , ,1 5. Róża 8 12,3 4 6,1 6. Płonica 3 4, ,5 7. Borelioza 18 27, ,8 8. Ospa wietrzna , ,1 9. Różyczka 9 13, ,0 10. Świnka 6 9,2 4 6,1 11. WZW typu B 4 6, WZW typu C 5 7, ,8 13. Gruźlica 12 18,4 9 13,7 14. Zapalenie opon m-r bakteryjne ,5 15. Zapalenie mózgu nieokreślone 1 1,5 1 1,5 16. Nowo wykryte zakażenia HIV 1 1,5 1 1,5 17 Kontakt ze zwierzętami podejrz. o wściekliznę 9 13,8 9 13,8 3

4 W 2014r. wystąpił wzrost zachorowań na wzw typu B. wzw B Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 1. Sytuacja epidemiologiczna wzw typu B na terenie miasta Chełma w latach W 2014r. zarejestrowano mniej zachorowań na wzw typu C, jednak w dalszym ciągu są one dużym problemem epidemiologicznym ze względu na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom. W działaniach inspekcji sanitarnej, kładzie się nacisk na kontrolę sterylizacji, dezynfekcji, procedur wykonywania zabiegów (medycznych i niemedycznych) naruszających ciągłość tkanek oraz utrzymanie wysokich standardów higieniczno sanitarnych wykonywania tych świadczeń. Wczesne rozpoznanie zakażenia daje wysoką szansę wyleczenia. To powinno skłaniać do podejmowania działań zapewniających dostępność do specjalistycznego poradnictwa, diagnostyki laboratoryjnej i leczenia. 4

5 wzw C Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 2. Zapadalność na wzw typu C na terenie miast Chełma w latach r. W 2014r.wystąpił wzrost zatruć pokarmowych wywołanych pałeczką Salmonella. Zarejestrowano 44 przypadki (zap.67,5). Wystąpiło 1 ognisko zatrucia pokarmowego w przedszkolu. Ogółem narażonych było 129 osób, zachorowało 24 z tego 2 hospitalizowano. Czynnikiem etiologicznym była pałeczka Salmonella Enteritidis. Nośnikiem pałeczek były prawdopodobnie jaja, które użyto do sporządzenia pulpetów. Kontynuowano akcję oświatowo-zdrowotną w zakresie profilaktyki zatruć pokarmowych. salmonelozy Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 3. Sytuacja epidemiologiczna salmonelozy na terenie miast Chełma w latach r. 5

6 W 2014r. zachorowania na nagminne zapalenie przyusznic utrzymywały się na niskim poziomie. nagminne zapalenie przyusznicy Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 4. Sytuacja epidemiologiczna nagminnego zapalenia przyusznic na terenie miasta Chełma w latach zachorowań. Po wzroście zachorowań na różyczkę w 2012r. i 2013r. w 2014r. wystąpił spadek różyczka Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 5. Sytuacja epidemiologiczna różyczki na terenie miasta Chełma w latach

7 W 2014r. wystąpił wzrost zachorowań na ospę wietrzną. ospa wietrzna Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 6. Sytuacja epidemiologiczna ospy wietrznej na terenie miasta Chełma w latach Nie było zachorowań na: dur brzuszny, błonicę, krztusiec, odrę, poliomyelitis, czerwonkę, wzw typu A, wzw typu B ostre, tężec, botulizm, brucelozę, bąblowicę, włośnicę, grypę, AIDS, kiłę, rzeżączkę, chlamydiozy, kleszczowe zapalenie mózgu, inwazyjną chorobę meningokokową i haemophilus influenzae. Tabela 2. Procent uodpornienia dzieci i młodzieży w 2014 roku w porównaniu z latami Lp. Uodpornienie przeciwko Krztuścowi 96,0 96,4 96,5 2 Błonicy i tężcowi 98,0 98, Poliomyelitis 96,8 96,4 96,5 4 Odrze 99,0 99,2 99,1 5 Gruźlicy (szczepienia noworodków) 98,7 98,8 99,1 6 Różyczce 99,9 99,9 99,9 7 Wzw typu B 96,5 97,4 96,2 8 Haemophilus influenzae typu B 93,4 94,3 93,4 7

8 W 2014 roku opracowano 152 ogniska chorób zakaźnych. Najwięcej dotyczyło zachorowań na: zatrucia pokarmowe wywołane pałeczką Salmonella 46 przypadków, wzw 33, boreliozę 25, gruźlicę - 15, inne zachorowania 33. We wszystkich ogniskach przeprowadzono dochodzenie epidemiologiczne a osoby ze styczności objęto nadzorem. Na terenie powiatu grodzkiego znajduje się 248 obiektów służby zdrowia. Przeprowadzono w nich 209 kontroli. Usterki najczęściej dotyczyły złego stanu technicznego, malowania pomieszczeń. W celu usunięcia stwierdzonych uchybień wydano 4 decyzje. II. Higiena środowiska i obiektów użyteczności publicznej. 1. Zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia i na potrzeby gospodarcze. Wody podziemne na terenie miasta Chełma stanowią jedyne źródło zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Podstawowym źródłem zaopatrzenia ludności miasta w wodę do spożycia jest wodociąg zbiorowego zaopatrzenia eksploatowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Chełmie. Stan higieniczno - sanitarny ujęć wody i stacji wodociągowych wodociągu w roku 2014 był dobry. Na podstawie prowadzonego przez Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Chełmie monitoringu kontrolnego i przeglądowego jakości wody dostarczanej przez Wodociąg Zbiorowego Zaopatrzenia w Chełmie, należy stwierdzić, że mieszkańcy Chełma korzystali w 2014 r. z wody o dobrej jakości. Obiekt ten zaopatruje w wodę ok mieszkańców Chełma. W okresie sprawozdawczym odnotowywano jednostkowe interwencje w sprawie jakości wody od mieszkańców miasta, które po dokonaniu badań laboratoryjnych nie potwierdziły się. W 2014 r. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna nadzorem sanitarnym objęła również 2 wodociągi lokalne zlokalizowane na terenie miasta. Ich ocenę przedłożono w poniższej tabeli 3. Tabela 3. Wodociągi lokalne Nazwa wodociągu lokalnego Liczba ludności korzystającej Gmina Miejscowość Ulica Produkcja (m 3 /d) Ocena wody dobra / zła z wody dobrej jakości z wody złej jakości m. Chełm SP WSzS Chełm Szpitalna dobra 1 - m. Chełm PKP Chełm Rejowiecka dobra 31 - Razem : 32-8

9 2. Miejsca wyznaczone do kąpieli i baseny kąpielowe. W roku 2014 kontynuowano nadzór sanitarny nad miejscem wyznaczonym do kąpieli zlokalizowanym na terenie Glinianek Horodyskich. Zarządca obiektu w ramach kontroli wewnętrznej przeprowadził badania jakości wody w miejscu wyznaczonym do kąpieli przed sezonem letnim i w trakcie trwania sezonu. Jakość wody odpowiadała wymaganiom sanitarnym, a teren przylegający do kąpieliska utrzymywany był w porządku i czystości. W roku 2014 kontynuowano nadzór sanitarny nad Krytą Pływalnią Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 8. W ramach nadzoru sanitarnego nad Krytą Pływalnią ZSzO Nr 8 przeprowadzono 2 kontrole stanu sanitarno - higienicznego, pobrano 40 próbek wody do badań laboratoryjnych oraz wydano jedną decyzję administracyjną w sprawie: 1. Doprowadzenia do należytego stanu sanitarno higienicznego ścian i sufitów w szatniach chłopców i dziewcząt, oraz w korytarzach za i przed szatniami. 2. Zapewnienia odpowiednich warunków magazynowania środków chemicznych poprzez oddzielne składowanie kwasów i alkaliów. 3. Dokonania pomiarów stężenia chloru na stanowiskach pracy. 4. Zaopatrzenia obiektu w karty charakterystyki dla każdego stosowanego środka chemicznego. 5. Zapewnienia dokumentacji sprawności i przeglądów technicznych wentylacji nawiewno wywiewnej, zarówno z niecki basenowej, jak i z szatni chłopców i dziewcząt. W/w zalecenia wykonano w oznaczonych terminach. Do wykonania pozostały jeszcze zalecenia wynikające z decyzji wydanej w 2013 roku dotyczące doprowadzenia do należytego stanu sanitarno higienicznego stolarki okiennej w przebieralni i natryskach dla dziewcząt oraz w natryskach dla chłopców - termin wykonania do r. 3. Obiekty użyteczności publicznej. Pod nadzorem sanitarnym na terenie miasta znajdowały się następujące grupy obiektów użyteczności publicznej: Tabela 4. Obiekty użyteczności publicznej. Lp. Nazwa grup obiektów Ilość obiektów w grupie Ilość przeprowadzonych kontroli w 2014 r. 1. Ustępy publiczne i kabiny sanitarne Zakłady fryzjerskie i kosmetyczne Obiekty o złym stanie sanitarno tech. stwierdzonym w 2014 r Gabinety odnowy

10 4. SP Woj. Szpital Sp. w Chełmie Pralnie Hotele Cmentarze Targowiska Izba wytrzeźwień Zakład karny Obiekty sportowe i kluby sportowe Obiekty kulturalne i widowiskowe Dworzec autobusowy Schroniska dla bezdomnych Apteki i hurtownie farm Magle Dworce i przystanki PKP Inne Razem: Oceniając stan higieniczno - sanitarny obiektów i urządzeń użyteczności publicznej Chełma na koniec 2014 r., należy stwierdzić, że w porównaniu do roku 2013 nastąpiła dalsza poprawa w tym względzie. W roku 2014 w stosunku do 8 obiektów użyteczności publicznej zlokalizowanych na terenie Chełma wdrożono postępowania administracyjne mające na celu doprowadzenie w/w obiektów do dobrego stanu sanitarno - higienicznego. Wszystkie zalecenia zostały wykonane do końca roku W roku 2014 w zakresie nadzoru nad stanem sanitarnym obiektów zaopatrujących ludność w wodę do spożycia, basenów oraz obiektów użyteczności publicznej przeprowadzono 463 kontrole sanitarne. Na ich podstawie wydano 9 decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarnego nadzorowanych obiektów, nałożono 1 mandat karny na osobę winną zaniedbań sanitarnych na kwotę 200 zł. 10

11 III. Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Głównym zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia oraz nad materiałami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością jest sprawdzanie czy przedsiębiorcy sektora spożywczego odpowiedzialni za bezpieczeństwo żywności spełniają wymagania obowiązujących przepisów, których celem jest ochrona i zapewnienie zdrowia i życia człowieka. Realizując swoje zadania, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie, w 2014 roku nadzorował 735 obiektów żywieniowo-żywnościowych na terenie miasta Chełma oraz 1 zakład wyrobów z tworzyw sztucznych, 15 obiektów obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością i 6 miejsc obrotu kosmetykami, łącznie 757 zakładów, skontrolowano 575, przeprowadzając 864 kontroli. Wykres 7. Obiekty nadzorowane w 2013r. Rok obiektów 735 Obiekty żywieniowo - żywnościowe Miejsca obrotu kosmetykami Zakłady produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych Obiekty obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością Wykres 8. Obiekty nadzorowane w 2014r. 11

12 Najliczniejszą grupę obiektów na terenie miasta stanowiły sklepy spożywczo-przemysłowe (152), kioski spożywcze (90), zakłady małej gastronomii (71), magazyny hurtowe (33), zakłady żywienia zbiorowego otwartego (51) oraz zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego (67). W zakładach produkujących żywność dominowały: automaty do lodów (12), ciastkarnie (10), piekarnie (7), zakłady garmażeryjne (3), zakłady wyrobów cukierniczych (2), wytwórnia płatków śniadaniowych (1), młyny (2), zakład produkcji makaronu (1), zakład przetwórstwa owocowo - warzywnego (1), zakład konfekcjonowania artykułów spożywczych. Nadzorowano też 6 miejsc obrotu kosmetykami i 15 miejsc obrotu materiałami do kontaktu z żywnością i 1 zakład produkcyjny wyrobów do kontaktu z żywnością. Strukturę nadzorowanych obiektów przedstawiono na niżej zamieszczonym diagramie. Wykres 9. Struktura obiektów w latach 2013 i 2014r. W porównaniu z rokiem ubiegłym zmniejszyła się ilość sklepów spożywczych i kiosków, natomiast nieznacznie wzrosła liczba hurtowni, zakładów żywienia zbiorowego otwartego i zamkniętego, a pozostałe grupy utrzymują się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym. Na podstawie kryteriów ujętych w ujednoliconych i obowiązujących w całym kraju arkuszach dokonano oceny stanu sanitarnego obiektów, z czego nie spełniających wymagań obowiązującego prawa było 10, co stanowi 1,32 % ogólnej liczby nadzorowanych obiektów, w tym: na 152 sklepy spożywczo - przemysłowe stwierdzono niezgodnych - 3 tj. 1,97 %; (w 2013r. 1,89%) 12

13 na 90 kiosków spożywczo - przemysłowych, niezgodny był 1, t.j. 1,11 %; (2013r. 7,61%) na 33 hurtownie, niezgodna była - 1, tj. 3,03 %; (w 2013r. 3,44%) na 104 obiekty ruchome i tymczasowe, niezgodnych było 2, tj. 1,92 %; (w 2013r. 1,23%) na 51 obiektów żywienia zbiorowego otwartego, niezgodnych było 2 tj. 3,92 % (w ,0 %) na 67 obiektów żywienia zbiorowego zamkniętego, niezgodny był - 1 tj. 1,49 % (w ,0 %) Zakłady w pozostałych grupach obiektów oceniono jako zgodne z wymaganiami Wykres 10. Liczba obiektów w latach W porównaniu z rokiem 2013 odsetek zakładów, które nie spełniały wymagań prawa żywnościowego zmniejszył się i wyniósł 1,32 % (w 2013r. 1,90 % złych). Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30 kwietnia 2004r., str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34, str. 319) przedsiębiorstwa sektora spożywczego opracowują, wykonują i utrzymują stałą procedurę lub procedury na podstawie zasad HACCP, a według art.17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski 13

14 Urząd do spraw bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. UEL nr 31 z 1 lutego 2002 r., str.1 24) podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji zgodność z wymogami prawa żywnościowego. Realizując powyższy obowiązek system HACCP wdrożono w 76,4 % zakładach, a GHP/GMP w 85,2 %. W 2014 r. w ramach sprawowanego nadzoru przeprowadzono 864 kontrole i rekontrole (w tym 79 kontroli interwencyjnych). Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami higieniczno - sanitarnymi były: wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości, nieprzestrzeganie instrukcji GHP/GMP oraz brak utrzymania systemu jakości HACCP, nieprawidłowości w oznakowaniu produkowanych i wprowadzanych do obrotu wyrobów, nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń; Celem poprawy stanu sanitarnego stosowano wobec przedsiębiorców nieprzestrzegających wymagań obowiązujących przepisów sankcje karne wynikające z uprawnień Państwowej Inspekcji Sanitarnej i tak w 2014 roku wydano 180 decyzji administracyjnych, w tym: 16 decyzji zakazujących wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych niewłaściwej jakości, nałożono 45 mandaty karne na sumę 9450,00 zł 2 grzywny na sumę 1000,00 zł, skierowano 5 wniosków do LPWIS w Lublinie o nałożenie kary pieniężnej. Jakość zdrowotna środków spożywczych i przedmiotów użytku Ocenę bezpieczeństwa żywności i materiałów do kontaktu ze środkami spożywczymi przeprowadzały akredytowane laboratoria funkcjonujące w Zintegrowanym Systemie Badania Żywności dla województwa lubelskiego. Badania mikrobiologiczne przeprowadzało laboratorium PSSE w Chełmie, posiadające certyfikat akredytacyjny PCA. Pozostałe parametry, jak: wykrywanie organizmów genetycznie modyfikowanych, substancji dodatkowych, pestycydów, bakterii Campylobacter, histaminy i napromieniania żywności przeprowadzały laboratoria spoza województwa lubelskiego wytypowane przez Główny Inspektorat Sanitarny. Do badań laboratoryjnych pobrano 206 próbek ogółem, w tym do badań mikrobiologicznych pobrano 149 próbek. Zdyskwalifikowano 23 próbki: 21 próbek lodów z automatu ze względu na ponadnormatywną zawartość bakterii z rodziny Enterobacteriaceae oraz 2 z powodu przekroczenia w 14

15 próbce marmolady max. dopuszczalnego poziomu zawartości E 210 /kwas benzoesowy/, a ponadto producent w składzie wykazał E 202 /sorbinian potasu/, którego nie wykryto oraz w próbce kalafiora przekroczenie dopuszczalnej zawartości pestycydu. W 2014 r. pracownicy sekcji uczestniczyli w opracowywaniu ogniska zatrucia pokarmowego. Do badań pobrano próbki żywności i wymazy sanitarne. Wyniki badań nie były kwestionowane. W oparciu o zgromadzony materiał można przypuszczać, że w trakcie przygotowywania posiłków, potrawy zostały wtórnie skażone i stały się nośnikiem bakterii Salmonella Enteritidis. W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami w zakładzie nałożono mandat karny w wysokości 200 zł. W roku sprawozdawczym sprzedaż grzybów była prowadzona na targowiskach miejskich. W trakcie przeprowadzonej akcji na targowiskach przeprowadzono 7 kontroli. Sprzedający posiadali atesty na oferowane grzyby wydane przez grzyboznawców PSSE w Chełmie. Podczas kontroli informowano kierowników targowisk, że sprzedaż grzybów może odbywać się tylko w obrębie targowisk oraz w placówkach handlowych. Wydano 66 atestów oraz udzielono 33 porady. Kontrola graniczna importowanej żywności oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością W 2014r. przeprowadzono 5 kontroli importowanych środków spożywczych, wydając 9 świadectw o spełnieniu wymagań zdrowotnych. Wszystkie partie spełniały wymagania prawa żywnościowego. System Wczesnego Ostrzeżenia o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt RASFF W 2014 r. w ramach systemu RASFF i RAPEX podejmowano działania w stosunku do 43 powiadomień alarmowych i ostrzeżeń, dot. środków spożywczych /alkoholu, owoców, owoców suszonych, przetworów mięsnych, rybnych, przypraw, przetworów mącznych oraz suplementów diety/, kosmetyków oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością /czajnika elektrycznego, naczyń plastikowych i tortownicy/. Przeprowadzono 47 kontroli mających na celu wycofanie z obrotu kwestionowanych partii produktów. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w sprzedaży kwestionowanych partii produktów, gdyż podmioty odpowiedzialne za ich wprowadzenie same wycofały je z rynku, a część z nich została sprzedana indywidualnym klientom przed uzyskaniem powiadomienia. Nadzór nad obiektami produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami W 2014 roku na obszarze działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chełmie nie funkcjonowały zakłady produkujące kosmetyki. Przeprowadzono natomiast 6 kontroli w miejscach obrotu kosmetykami i dokonano oceny oznakowania 4 opakowań kosmetyków. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 15

16 Celem zapewnienia jak najlepszej ochrony zdrowia konsumentów, w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny w ramach urzędowej kontroli żywności w zakresie: przestrzegania instrukcji GHP i GMP; wdrażania i utrzymania systemów jakości HACCP poprawy stanu higieniczno sanitarnego i funkcjonalności pomieszczeń; zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego środków spożywczych łatwo psujących; prawidłowego znakowania produkowanych i wprowadzanych do obrotu wyrobów. IV. Higiena środowiska pracy W 2014 roku prowadzono nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, polegający między innymi na identyfikacji zagrożeń występujących na stanowiskach pracy oraz podejmowano działania mające na celu ograniczenie wpływu czynników szkodliwych i uciążliwych na zdrowie pracujących. W ramach nadzoru nad warunkami środowiska pracy i warunkami higieniczno sanitarnymi skontrolowano 99 zakładów pracy, w których przeprowadzono 118 kontroli, w tym: - 72 kontrole w zakresie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, - 8 kontroli w zakresie nadzoru nad prekursorami narkotyków kategorii 2 i 3, - 5 kontroli w zakresie nadzoru nad substancjami, mieszaninami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, - 25 kontroli w zakresie nadzoru nad czynnikami biologicznymi w środowisku pracy, - 20 kontroli w zakresie nadzoru nad produktami biobójczymi. W wyniku przeprowadzonych kontroli warunków pracy i higieniczno sanitarnych wydano 18 decyzji administracyjnych. Wykres 8. Najczęściej stwierdzane uchybienia sanitarno higieniczne w nadzorowanych zakładach pracy. 16

17 liczba stwierdzonych uchybień uchybienia w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin uchybienia w zakresie stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń uchybienia w zakresie oceny ryzyka zawodowego uchybienia w zakresie pomiarów czynników szkodliwych uchybienia w zakresie szkodliwych czynników biologicznych Wykres 8. Najczęściej stwierdzane uchybienia sanitarno higieniczne w nadzorowanych zakładach pracy. W pracowni sanitarnej kontroli środowiska pracy dokonano 15 badań czynników szkodliwych dla zdrowia. Przebadano 15 stanowisk pracy, w tym na 1 stwierdzono przekroczenie najwyższych dopuszczalnych stężeń. Powyższe zagadnienie ilustruje tabela 5. Tabela 5. Nadzór sanitarny środowiska pracy prowadzony przez Pracownię Sanitarnej Kontroli Lp. Środowiska Pracy Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Chełmie. Czynnik szkodliwy występujący na stanowiskach pracy Ilość wykonanych badań uchybienia w zakresie systemu I pomocy Ilość przebadanych stanowisk pracy Ilość przebadanych stanowisk pracy, na których występują przekroczenia NDS lub NDN 1. Związki toksyczne Pyły Hałas Mikroklimat Oświetlenie Drgania mechaniczne Ogółem:

18 Poprawę warunków sanitarno higienicznych uzyskano w 19 zakładach w wyniku: 1) ograniczenia narażenia pracowników na działanie pyłów lub szkodliwych dla zdrowia czynników fizycznych, 2) zapewnienia odpowiednich pomieszczeń higieniczno sanitarnych dla pracowników, 3) doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego pomieszczeń pracy oraz sanitarno higienicznych, 4) dokonania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, 5) opracowania lub dostosowania do obowiązujących przepisów prawnych ocen ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, 6) zapewnienia systemu udzielania pierwszej pomocy, środków do udzielania pierwszej pomocy, udostępnienia pracownikom instrukcji udzielania I pomocy, 7) zapewnienia zalecanych środków kontroli ryzyka wynikających z kart charakterysyki stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, 8) opracowania instrukcji bhp, 9) zaopatrzenia zakładów pracy w karty charakterystyki stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, 10) oznakowania miejsc przechowywania niebezpiecznych mieszanin chemicznych. W zakresie nadzoru nad przestrzeganiem przez pracodawców ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, rozporządzenia REACH, rozporządzenia CLP skontrolowano warunki przechowywania substancji chemicznych i ich mieszanin, oznakowanie opakowań i zbiorników stosowanych w procesach technologicznych substancji chemicznych i ich mieszanin. Sprawdzono również, czy w zakładach pracy znajdują się prawidłowo sporządzone karty charakterystyki stosowanych środków chemicznych oraz czy pracownicy zostali zapoznani z ich treścią. Ponadto w ramach egzekwowania wymogów prawa w zakresie wprowadzania do obrotu stwarzających zagrożenie substancji chemicznych i ich mieszanin poddano ocenie zgodność kart charakterystyki oraz oznakowania opakowań z obowiązującymi przepisami prawnymi. W 8 zakładach stwierdzono uchybienia, na które Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie wydał decyzje. Dla 1 produktu chemicznego zakwestionowano karty charakterystyki. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie poinformował właściwego terenowo Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o stwierdzonych nieprawidłowościach. W 2014 roku w ramach egzekwowania wymogów prawa w zakresie wprowadzania do obrotu produktów biobójczych skontrolowano 9 podmiotów. W wyniku podjętych działań kontrolnych stwierdzono, że w obrocie znajdują się produkty biobójcze zawierające dozwolone substancje czynne, prawidłowo oznakowane oraz posiadające pozwolenia Ministra Zdrowia na obrót produktami biobójczymi. 18

19 W zakresie nadzoru nad szkodliwymi czynnikami rakotwórczymi w środowisku pracy przeprowadzono kontrole w 5 przedsiębiorstwach. Nadzorem objęto 41 osób narażonych na działanie czynników rakotwórczych. Kontrole nie wykazały uchybień we wskazanym zakresie. W 2014 roku w ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy poddano kontroli 23 zakłady pracy. Nadzorem objęto 1609 osób eksponowanych na działanie szkodliwych czynników biologicznych. W wyniku przeprowadzonych kontroli w 3 zakładach stwierdzono uchybienia, na które wydano decyzje administracyjne. W 2014 roku w ramach ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii prowadzono nadzór nad wprowadzaniem do obrotu środków zastępczych. W wyniku 14 przeprowadzonych kontroli zabezpieczono 360 sztuki opakowań produktów. Pobrano 27 próbek do badań laboratoryjnych, które potwierdziły obecność substancji psychoaktywnych stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. W związku z tym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie wydał decyzje unieruchamiające sklepy i zakazujące wprowadzania do obrotu środków zastępczych o nazwie Cząstka Boga oraz nałożył 4 kary pieniężne w kwocie zł. Praca w środowisku, w którym występują czynniki szkodliwe dla zdrowia może prowadzić do powstania stanów chorobowych o etiologii zawodowej. W roku 2014 w zakładach na terenie miasta stwierdzono 8 przypadków chorób zawodowych. 8 liczba stwierdzonych chorób zawodowych Wykres 9. Ilość stwierdzonych chorób zawodowych w latach

20 nowotwory złośliwe choroby obwodowego układu nerwowego choroby skóry niedosłuch choroby zakaźne choroby narządu głosu Wykres 10. Rodzaje chorób zawodowych stwierdzonych w latach V. Stan sanitarny zakładów nauczania i wychowania. Na terenie miasta Chełm nadzór sanitarny prowadzony był w odniesieniu do 48 zakładów nauczania i wychowania (4 żłobków, 14 przedszkoli, 9 szkół podstawowych, 3 gimnazjów, 5 zespołów szkół, 3 szkół policealnych, internatu, 4 placówek z pobytem dziennym, 2 placówek pracy pozaszkolnej oraz 3 szkół wyższych). Zanotowano spadek liczby placówek z 50 w roku 2013 do 48 na koniec roku Wykres 11. Rodzaj i liczba nadzorowanych placówek. 20

21 W nadzorowanych placówkach przeprowadzono 85 kontroli, w tym 6 sprawdzających, 2 interwencyjne i 10 tematycznych. Nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno-technicznego odnotowano w 6 zakładach nauczania i wychowania (12,50% placówek) tj. 3 szkołach podstawowych (Szkoła Podstawowa Nr 5, Nr 10 i Nr 11), 2 zespołach szkół ogólnokształcących (Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 i Nr 8 z oddziałami sportowymi) oraz w 1 przedszkolu (Przedszkole Miejskie Nr 14). Placówki te, mimo przedłużanych terminów, zaleceń z decyzji nie wykonują w całości, dotyczy to w szczególności Szkoły Podstawowej Nr 10, Szkoły Podstawowej Nr 11 oraz Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 7 i Nr 8 z oddziałami sportowymi. Decyzje wydane były w latach i w związku z tym pogarszający się stan techniczny pomieszczeń szkolnych oraz urządzeń sanitarnych w tych placówkach utrudnia utrzymanie odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz zagraża bezpieczeństwu uczniów. Wykres 12. Placówki wykazujące nieprawidłowości. Brak jest infrastruktury (sal gimnastycznych i/lub boisk) do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w 3 zakładach (Szkole Podstawowej Nr 11, Gimnazjum Niepublicznym Nr 5 i szkole ponadgimnazjalnej Zakład Doskonalenia Zawodowego). Uczniowie korzystają z innych obiektów sportowych, bądź sali ćwiczeń. 21

22 Wykres 13. Placówki z niewystarczającą infrastrukturą do prowadzenia zajęć z w-f. 72,00% placówek (w roku ,00 %) wyposażonych jest w meble posiadające certyfikaty powyżej 70%. W roku 2014 na stwierdzone w 3 placówkach nauczania i wychowania nieprawidłowości wydano 3 nowe decyzje administracyjne, 1 decyzja została wykonana w całości, 2 decyzjom przedłużono terminy realizacji zaleceń. Ponadto 7 decyzjom niewykonanym z lat ubiegłych ponownie przedłużono terminy realizacji. Do wykonania z kolejnych lat (z 2006 r. 1, z 2009 r. 1, z 2010 r.- 3, z 2011 r.- 2, z 2014 r. - 2) pozostało 9 decyzji administracyjnych: - z 2006 r. 1. Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 (zniszczone ściany i sufity oraz podłoga w sali gimnastycznej) - z 2009 r. 1. Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 8 (zniszczona stolarka okienna i drzwiowa w części pomieszczeń szkolnych) - z 2010 r. 1. Szkoła Podstawowa Nr 11 (zniszczona glazura, terakota, częściowo armatura sanitarna w pomieszczeniach sanitarnych) 2. Szkoła Podstawowa Nr 11 (zniszczone stolarka okienna w części pomieszczeń szkolnych) 3. Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 (zły stan stolarki okiennej oraz stolików i krzeseł w części sal lekcyjnych) - z 2011r. 1. Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 8 (zniszczone malowanie ścian w sali gimnastycznej oraz zniszczone okna w sali gimnastycznej) 2. Szkoła Podstawowa Nr 10 (zniszczona stolarka okienna, drzwiowa i podłogi w części pomieszczeń szkolnych) 22

23 - z 2014 r. 1. Szkoła Podstawowa Nr 5 w Chełmie (zniszczone podłogi w części pomieszczeń szkolnych) 2. Przedszkole Miejskie Nr 14 w Chełmie (zniszczona podłoga w sali zajęć dla dzieci). Dyrektorzy placówek prosząc o przedłużenie terminu wykonania zaleceń pokontrolnych wskazują na brak lub niewystarczające środki finansowe niezbędne do ich realizacji. Niepokój budzi brak środków niezbędnych do usunięcia nieprawidłowości zawartych w decyzjach wydanych w latach W dalszym ciągu priorytetem jest zapewnienie właściwych warunków do utrzymania higieny osobistej uczniów, w szczególności należytego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń sanitarnych, właściwego oświetlenia w salach zajęć oraz wyposażenie placówek w meble edukacyjne dostosowane do wymagań ergonomii i we właściwym stanie technicznym. Obserwuje się, coraz częściej, brak odpowiedniej infrastruktury do funkcjonowania tzw. oddziałów zerowych ze względu na zbyt małą powierzchnię sal (minimum 2,5 m 2 na dziecko) dotyczy to wszystkich przedszkoli miejskich posiadających oddziały zerowe z wyjątkiem Przedszkola Miejskiego Nr 12. VI. Działalność opiniodawcza i kontrolna w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego. Wykonywanie zadań w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego realizowane było poprzez kontrole przestrzegania wymagań higieniczno - zdrowotnych w dokumentacji projektowej, lokalizacji inwestycji oraz uczestnictwo w odbiorach obiektów budowlanych. W 2014 r. wydano łącznie 52 opinie sanitarne, które dotyczyły: - 9 dokumentacji projektowych, - 6 projektów miejscowych planów zagospodarowania terenu, - 3 wniosków o konieczności wykonania raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko i jego zakresu. - 4 uzgodnienia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko, decyzji o podmiotach wykonujących działalność leczniczą Ponadto uczestniczono w 14 odbiorach obiektów budowlanych oraz przeprowadzono 6 kontroli lub wizji obiektów. VII. Działania w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia Działania w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia uwzględniały; 23

24 promowanie zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej oraz koordynację programów edukacyjnych i przedsięwzięć prozdrowotnych o zasięgu ogólnopolskim, wojewódzkim i lokalnym; współpracę w zakresie realizacji zadań, z władzami lokalnymi i organizacjami pozarządowymi realizującymi zadnia w zakresie ochrony zdrowia; inicjowanie zadań w obszarze edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia zgodnie z potrzebami społeczności lokalnej i sytuacją epidemiologiczną powiatu. W 2014 r. zrealizowano: 1. PROGRAMY KRAJOWE a) Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata prowadzono działania informacyjno - instruktażowe w nadzorowanych placówkach oraz stały monitoring w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu; - opracowywano miesięczny monitoring do WSSE w zakresie przestrzegania ustawy z dnia 9 listopada 1995r O ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych w nadzorowanych placówkach (1572 kontrole); - wspierano inicjatywy Urzędu Miasta podczas masowej imprezy Sierpień ze Zdrowiem (organizacja (4) punktów informacyjno edukacyjnych, udzielano porad i instruktaży, wykonywano pomiary ciśnienia krwi, badania BMI, tkanki tłuszczowej, organizowano konkursy wiedzy, plastyczne dla dzieci i dorosłych, prowadzono poradnictwo nt. profilaktyki chorób zakaźnych i zdrowego stylu życia; - zorganizowano 2 - ogólnopolskie kampanie społeczne Światowy Dzień bez Tytoniu - 31 maja i ogólnopolską akcję w 3-ci czwartek listopada Rzuć Palenie Razem z Nami, podczas których w 6 punktach informacyjno edukacyjnych przeprowadzono 1930 porad i instruktaży metodycznych, wykonano 428 pomiarów ciśnienia krwi, wykonano 48 badań na obecność tlenku węgla (CO) w wydychanym powietrzu, wykonano 46 badań spirometrycznych, przeprowadzono 160 testów dot. uzależnienia od nikotyny, 6 ekspozycji plakatów; - przekazano 5 informacji do lokalnej prasy i portali internetowych, udzielono wywiadu radiowego i prasowego dot. kampanii antytytoniowej oraz rozdysponowano 1200 sztuk materiałów o w/w tematyce; - zrealizowano program edukacyjny Czyste powietrze wokół nas dla letnich dzieci i rodziców, edukacją objęto 1827 dzieci i rodziców z 16 przedszkoli miejskich; - zrealizowano kolejne edycje 2-ch programów edukacyjnych pn. Nie Pal Przy Mnie Proszę dla klas I-III szkół podstawowych oraz Znajdź Właściwe Rozwiązanie dla uczniów klas IV-VI szkół podstawowych i gimnazjów klas I-III, w których objęto edukacją 4219 uczniów z 15 chełmskich placówek; 24

25 - współrealizowano z Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym w Chełmie projekt Zdrowie w naszych rękach ; w Punkcie Konsultacyjno -Edukacyjnym w Przychodni Przyszpitalnej wykonano: 80 pomiarów ciśnienia krwi, 25 badań tlenku węgla w wydychanym powietrzu, udzielono 45 instruktaży, poradnictwa i 4 ekspozycje plakatów - współpracowano z zakładami opieki zdrowotnej w zakresie realizacji programu minimalnej interwencji antytytoniowej i informacji nt. zagrożeń związanych z paleniem tytoniu; - eksponowano w miejscach publicznych materiały o tematyce antytytoniowej (urzędy, dworce: PKP, PKS; zakłady pracy, domy kultury, banki). b) Szwajcarsko Polski Program Współpracy na lata pn. Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych ; - zrealizowano I edycję programu edukacyjnego pn. ARS, czyli jak dbać o miłość skierowaną do uczniów szkół ponadgimnazjalnych i objęto edukacją 198 uczniów z 7 szkół ponadgimnazjalnych w Chełmie - zorganizowano 4 Punkty Inf- Konsul w szkołach ponadgimnazjalnych i wykonano 289 badań tlenku węgla w wydychanym powietrzu( I LO, ZSz Budow i Geodezyjnych, Zespół Szkół Zaw Nr 5, Medyczne Studium Zaw) - prowadzono Punkty Inf- Konsul podczas masowych imprez dla ogółu społeczeństwa tj. badania CO, test uzależnienia od tytoniu, poradnictwo,instruktaże, ekspozycje roll-up, - przeprowadzono 4 szkolenia dla pielęgniarek higieny szkolnej i nauczycieli- koordynatorów - przekazano placówkom nauczania i wychowania płytki CD z filmem edukacyjnym pn. Nowe narkotyki. Masz Wybór. Stop oraz ulotki, plakaty, broszury; - zamieszczono na stronie internetowej informację o założeniach programu na lata ; - prowadzono instruktaż metodyczny podczas wizytacji. c) Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV w 2014 r. - prowadzono edukację w zakresie podstawowej wiedzy o HIV/AIDS w środowisku młodzieży szkolnej, kadry pedagogicznej i pielęgniarek higieny szkolnej poprzez zróżnicowane formy oddziaływania (szkolenia, narady, warsztaty, instruktaże, prezentacje multimedialne i ekspozycje form wizualnych); - zorganizowano warsztaty edukacyjne dla młodzieży Zespołu Szkół Budowlanych i Geodezyjnych nt. Ryzykownych zachowań w kontekście HIV/AIDS - udział 66 uczniów; - zorganizowano 2 Olimpiady dla środowiska szkolnego i ufundowano nagrody rzeczowe; Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia; z udziałem 10 szkół ponadgimnazjalnych III Międzygimnazjalna Olimpiada ABC Profilaktyki HIV/AIDS przy współpracy z Zespołem Szkół Gastronomiczno - Hotelarskich w Chełmie - udział 6 gimnazjów); - przeprowadzono 2 konkursy plastyczne i 2 wystawy prac pokonkursowych dla młodzieży: 25

26 pod hasłem Profilaktyka oczami nastolatka w Zespole Szkół Gastronomiczno - Hotelarskich - udział 40 uczniów z 6 gimnazjów; pod hasłem Profilaktyka HIV/AIDS w Zespole Szkół Budowlanych i Geodezyjnych udział 15 uczniów - promowano 2 ogólnopolskie kampanie społeczne: Znam rekomendacje PTN AIDS. Zalecam test na HIV, Jeden test. Dwa życia, skierowane do lekarzy rodzinnych, ginekologów, pielęgniarek, pacjentek; - prowadzono akcję profilaktyczną Krajowego Centrum ds. AIDS Mój Walenty jest the best, idzie ze mną zrobić test, skierowaną do osób pełnoletnich (studentów 3 uczelni wyższych oraz słuchaczy Medycznego Studium Zawodowego); - przekazano 2 informacje do lokalnej prasy i portali internetowych, udzielono wywiadu radiowego dot. kampanii; - prowadzono konsultacje tematyczne, instruktaże metodyczne, rozdysponowano materiały informacyjno edukacyjne (800szt.). d) Trzymaj Formę - VIII edycja programu edukacyjnego dla uczniów szkół podstawowych klas V-VI i gimnazjalnych dot. profilaktyki chorób dietozależnych, podniesienia wiedzy nt. zbilansowanej diety i aktywności fizycznej; - programem objęto 2519 uczniów z 15 placówek nauczania i wychowania. Przeszkolono nauczycieli - koordynatorów programu i przekazano materiały edukacyjne dla placówek realizujących program (pakiet edukacyjny: poradnik dla nauczyciela, plakat, broszura dla ucznia i składanka dla rodziców); - prowadzono zróżnicowane formy aktywizujące: projekty, pikniki, przyrządzanie potraw: surówek, kanapek, układanie jadłospisów zgodnie z zasadami zbilansowanej diety, obliczaniem wskaźnika BMI, odczytywaniem etykiet produktów spożywczych, zajęcia fizyczne, ćwiczenia rozciągające, relaksujące i śródlekcyjne, konkursy: plastyczne, wiedzy, na zdrowe przekąski; - sukcesywnie wprowadzono do szkolnych sklepików: świeże owoce lub suszone, soki owocowe lub warzywne, wodę mineralną, nasiona dyni, słonecznika, orzeszki, jogurty. 2. PROGRAMY WOJEWÓDZKIE Profilaktyka chorób nowotworowych z uwzględnieniem profilaktyki raka szyjki macicy i raka piersi, skierowana do kobiet w celu propagowania bezpłatnych badań mammograficznych dla kobiet w wieku lat i bezpłatnych badań cytologicznych dla kobiet w wieku od lat. Program koordynowany przez Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka, finansowany w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych; 26

27 - zorganizowano szkolenie dla nauczycieli i koordynatorów Miejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie, przeprowadzone przez lekarzy Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej (udział 26 osób); - przeprowadzono 2 wykłady w ZSE i III LO w Chełmie oraz Medycznym Studium Zawodowym w Chełmie dla młodzieży i kadry pedagogicznej nt. Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem i profilaktyki chorób nowotworowych prowadzone przez lekarza onkologa z Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej (udział 461 osób); - współrealizowano z Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym w Chełmie (Przychodnia Przyszpitalna) akcję profilaktyczną Zdrowie dobrem najwyższym, w punkcie konsultacyjno-edukacyjnym prowadzono poradnictwo w zakresie badań profilaktycznych w kierunku chorób nowotworowych oraz naukę samobadania piersi na fantomie; - przekazywano materiały podczas szkoleń, narad i wizytacji w placówkach nauczania i wychowania, zakładach opieki zdrowotnej, zakładach pracy oraz podczas masowych akcji promujących zdrowie - udostępniono ponad 6000 szt. materiałów, bezpośrednią informacją objęto ok osób z 117 jednostek; - objęto honorowym patronatem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chełmie konferencję pod hasłem Mam haka na chłoniaka w Zespole Szkół Ekonomicznych i III LO w Chełmie; udział w komisji konkursu plastycznego pn. Miej sposób na raka, prześcignij chłoniaka,wsparcie merytoryczne i udostępnienie materiałów Pierwszy dzwonek program profilaktyki meningokokowej skierowany do dzieci, młodzieży i rodziców w placówkach nauczania i wychowania - objęto edukacją wszystkie placówki nauczania i wychowania z terenu miasta (przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne osób; - przeprowadzono 5 szkoleń dla nauczycieli i pielęgniarek higieny szkolnej; - przekazano pakiety edukacyjne dla nauczycieli płytki CD, ulotki dla dzieci i rodziców; - prowadzono instruktaż podczas wizytacji. Wybierz Życie Pierwszy Krok - program profilaktyczny dot. zagrożenia raka szyjki macicy wywołanym przez wirus HPV i inne choroby przenoszone droga płciową, skierowany dla uczniów klas I szkół ponadgimnazjalnych - przeszkolono 15 nauczycieli z 10 placówek oraz przekazano pakiety informacyjno-edukacyjne do realizacji programu (poradnik dla koordynatora z płytą CD, ulotka dla rodzica, zakładka dla ucznia); - zrealizowano program w 10 szkołach ponadgimnazjalnych, edukacją objęto 698 uczniów i 480 rodziców; - prowadzono instruktaż podczas wizytacji 27

28 d) Moje dziecko idzie do szkoły program edukacyjny skierowany do uczniów klas I szkół podstawowych w celu adaptacji dziecka w nowym środowisku szkolnym - przeprowadzono szkolenie dla nauczycieli udział 15 osób; - przekazano pakiety edukacyjny dla koordynatorów programu, broszury dla rodziców oraz składanki dla uczniów; - edukacją objęto 754 uczniów klas I i ich rodziców z 15 placówek z terenu miasta. 3. PROGRAMY LOKALNE a) Akademia Zdrowia Przedszkolaka - forum działań prozdrowotnych chełmskich placówek przedszkolnych; - zorganizowano w Chełmskim Domu Kultury 2 - dniowe prezentacje innowacyjnych form wychowania zdrowotnego w 3-ch kategoriach konkursowych (plastycznej, quizu, muzyczno - widowiskowej) z udziałem 320 dzieci w wieku od 4 do 6 lat z 14 chełmskich przedszkoli; - zakupiono nagrody dla 14 przedszkoli i dzieci biorących udział w 3 kategoriach konkursowych, ufundowane przez Prezydent Miasta Chełm i Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chełmie. b) Sierpień ze zdrowiem akcja profilaktyczna skierowana do społeczności lokalnej, celem promowania zdrowego stylu życia w zakresie zapobiegania chorobom odtytoniowym, nowotworowym, profilaktyki próchnicy, profilaktyki uzależnień od alkoholu, środków psychoaktywnych w tym dopalaczy oraz zapobieganie HIV/AIDS; - zorganizowano 4 punkty informacyjno edukacyjne, w ramach których: prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych, poradnictwo, instruktaże, pomiary ciśnienia krwi, badania spirometryczne, obliczanie wskaźnika masy ciała BMI, naukę samobadania piersi, konkursy wiedzy dla dzieci i młodzieży, konkursy plastyczne chodnikowe dla dzieci z miejskich przedszkoli dyżurujących (PM nr 2, PM nr 11); przeprowadzono dla dzieci pokaz prawidłowego mycia zębów i ćwiczenia na modelu; współpracowano z lokalnymi mediami (2 audycje radiowe, 7 artykułów w lokalnej prasie i na portalach internetowych). 4. INNE PRZEDSIĘWZIECIA a) profilaktyka zatruć pokarmowych (w tym grzybami) - opracowano i przekazano lokalnym mediom plik informacyjny (komunikat PIS, zestaw informacji); - zorganizowano 5 punktów informacyjno - tematycznych w ramach akcji profilaktycznych; - opracowano i udostępniono ok. 500 sztuk materiałów (wywieszki:,,uwaga grzyby Uwaga Salmonella - podstawowe zasady higieny, Pięć kroków do bezpieczniejszej żywności ) 28

29 przeznaczonych do eksponowania w miejscach publicznych; akcją objęto targowiska miejskie i gminne, dworzec PKP i PKS; - udzielono instruktaży oraz prowadzono dystrybucję materiałów podczas wizytacji w placówkach nauczania i wychowania. b) profilaktyka grypy - przekazano materiały Głównego Inspektora Sanitarnego do zakładów opieki zdrowotnej oraz placówek nauczania i wychowania; - prowadzono edukację w zakresie w środowisku młodzieży szkolnej, kadry pedagogicznej i pielęgniarek higieny szkolnej poprzez zróżnicowane formy oddziaływania: szkolenia, narady, instruktaże, ekspozycje wizualne); - przekazano informacje do lokalnych mediów i na portale internetowe; - umieszczono informacje na stronie internetowej - udzielono 150 porad i instruktaży metodycznych. c) profilaktyka chorób przenoszonych przez kleszcze - przekazano materiały do zoz-ów i placówek organizujących wypoczynek letni; - prowadzono instruktaże i udostępniono materiały podczas masowych imprez. d) profilaktyka wszawicy - przekazano materiały informacyjno-edukacyjne do placówek organizujących wypoczynek letni i zimowy; - udzielono instruktaży oraz prowadzono dystrybucję materiałów podczas wizytacji w placówkach nauczania i wychowania. e) profilaktyka zatruć dopalacze nowe narkotyki - zorganizowano 5 szkoleń dla nauczycieli, szkolnych pedagogów, koordynatorów programów profilaktycznych i pielęgniarek higieny szkolnej; - udostępniono na stronie prezentacje multimedialne nt. środków psychoaktywnych i dopalaczy; - prowadzono instruktaż metodyczny i przekazano materiały informacyjne do placówek nauczania i wychowania (ulotki, płytki CD z filmem edukacyjnym); - prowadzono: monitoring działań, instruktaże, udostępniono materiały podczas akcji prozdrowotnych. f),,zimowy i letni wypoczynek dzieci i młodzieży - zorganizowano 4 Dni Zdrowia z udziałem 115 dzieci, podczas których przeprowadzono pogadanki, pokazy prawidłowego mycia zębów oraz ćwiczenia, zorganizowano konkursy (tj. wiedzy, plastyczne, kalambury); - prowadzono akcję informacją oraz dystrybucję materiałów edukacyjnych nt. higieny osobistej, profilaktyki chorób zakaźnych (grypa, zakażenia meningokokami), profilaktyki zatruć 29

30 pokarmowych, grzybami, profilaktyki kleszczowego zapalenia mózgu, profilaktyki uzależnień i promocji zdrowego stylu życia; - zorganizowano 6 narad dla organizatorów wypoczynku; - prowadzono instruktaż metodyczny i poradnictwo dla organizatorów wypoczynku dzieci i młodzieży; - przekazano 2 informacje do lokalnych mediów i na portale internetowe. g) Europejski Tydzień Szczepień akcja skierowana do ogółu społeczeństwa w celu propagowania szczepień jako najskuteczniejszej formy zapobiegania chorobom; - przekazano materiały edukacyjne do zakładów opieki zdrowotnej oraz placówek nauczania i wychowania; - przekazano informacje do lokalnych mediów i na portale internetowe; - umieszczono informacje na stronie internetowej h) Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach akcja ogólnopolska skierowana do ogółu społeczeństwa w celu podniesienia świadomości na temat zagrożenia dla zdrowia, jakim jest odporność na antybiotyki oraz nieodpowiednie stosowanie antybiotyków. - przekazano materiały informacyjno - edukacyjne do zoz-ów; - opracowano informację do lokalnych mediów i lokalnych portali internetowych; - zamieszczono na stronie internetowej ogólnopolskie założenia akcji. i) Światowy Dzień Zdrowia pod hasłem Choroby wektorowe - opracowano i przekazano plik informacji o założeniach ogólnopolskiej akcji do lokalnych mediów i portali internetowych oraz jednostek samorządowych; - zorganizowano konferencję w Medycznym Studium Zawodowym w Chełmie pod hasłem Choroby wektorowe pod patronatem PPIS w Chełmie z udziałem przedstawicieli Urzędu Miasta Chełm - przeprowadzono szkolenie dla nauczycieli koordynatorów Miejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie udział 25 osób; - zorganizowano Dzień Zdrowia w Przedszkolu Miejskim Nr 12 i przeprowadzono pogadankę dla dzieci i rodziców nt. profilaktyki chorób wektorowych z udziałem 77 osób; - opracowano informację do lokalnych mediów i lokalnych portali internetowych oraz zamieszczono na stronie internetowej informację o założeniach Światowego Dnia Zdrowia. j) pozostałe działania: profilaktyka nadmiernej ekspozycji na promienie UV, profilaktyka zatruć alkoholem metylowym, profilaktyka chorób zakaźnych, profilaktyka gruźlicy - przekazano materiały informacyjno - edukacyjne i prowadzono instruktaż metodyczny podczas akcji profilaktycznych i wizytacji w placówkach nadzorowanych; - przeprowadzono 2 szkolenia nt. profilaktyki Wirusowego Zapalenia Wątroby dla koordynatorów edukacji prozdrowotnej 30

31 - opracowano informacje o założeniach 28 i 29 edycji akcji Żółty Tydzień do lokalnych mediów i portali internetowych oraz zamieszczono informację na stronie internetowej k) Miejska Sieć Szkół Promujących Zdrowie - wspierano działania oświatowo - zdrowotne placówek należących do Miejskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie poprzez: szkolenia, instruktaż metodyczny, udostępnianie aktualnych materiałów (33 placówki); - udział w konferencji pn. Nordic Walking łączy pokolenia w warsztatach i przemarszu ulicami Chełma - współrealizacja Tygodnia Zdrowia w placówkach nauczania i wychowania. Podczas realizacji powyższych zadań prowadzono stałą współpracę z lokalnymi mediami, portalami internetowymi (Bon - Ton Radio, Super Tydzień Chełmski, Express Chełmski, Dziennik Wschodni, Nowy Tydzień, chelmonline, echelm, chelmnaszemiasto), dla których przygotowano 23 informacji, komunikatów, udzielono 9 wywiadów, przeprowadzono 3 konkursy radiowe. Efektem współpracy było opublikowanie: 28 artykułów w prasie i na lokalnych portalach internetowych oraz liczne emisje informacji i spotów radiowych przez lokalną rozgłośnię. VIII. Oddział Laboratoryjny Głównym zadaniem Oddziału Laboratoryjnego PSSE w Chełmie jest realizacja zadań z zakresu zdrowia publicznego poprzez wykonywanie badań laboratoryjnych w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych oraz zapobieganie powstawania chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Oddział Laboratoryjny PSSE w Chełmie funkcjonuje w zintegrowanym systemie badań laboratoryjnych województwa lubelskiego i wykonuje badania dla powiatu chełmskiego, krasnostawskiego, włodawskiego i łęczyńskiego. Realizuje zadania z zakresu urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody, środowiska pracy i środowiska komunalnego, w tym pomiary czynników fizycznych oraz diagnostyki medycznej. Diagnostyka medyczna prowadzona przez Pracownię Diagnostyki Schorzeń Bakteryjnych i Kontroli Skuteczności Procesów Sterylizacji jest narzędziem w zapobieganiu szerzenia się chorób zakaźnych. Laboratorium wyposażone jest w wysokiej klasy sprzęt specjalistyczny umożliwiający stosowanie różnych technik analitycznych: spektrometrii absorpcji atomowej oraz są przystosowane do wykonywania badań mikrobiologicznych, chemicznych oraz pomiarów czynników fizycznych. 31