Instrukcja postępowania przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych Lr-8

Transkrypt

1

2 2 Instrukcja postępowania przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych Lr-8 Regulacja wewnętrzna spełnia wymagania określone w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 16, poz. 94 z późn. zm.) w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego. POLKOWICE 2010 R.

3 3 SPIS TREŚCI WSTĘP PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA INSTRUKCJI CEL OBOWIĄZYWANIA INSTRUKCJI OKREŚLENIE TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH TOWARY NIEBEZPIECZNE WYSOKIEGO RYZYKA... 6 ROZDZIAŁ II ZAŁADUNEK ORAZ WARUNKI DOTYCZĄCE TABORU ZAŁADUNEK RAZEM WARUNKI DOTYCZĄCE TABORU ZASADY ZNAKOWANIA TABORU NALEPKI OSTRZEGAWCZE WZORY NALEPEK OSTRZEGAWCZYCH ROZDZIAŁ III POSTĘPOWANIE PRZY PRZYJĘCIU DO PRZEWOZU TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH ZASADY WYPEŁNIANIA LISTU PRZEWOZOWEGO PRZEWÓZ PRÓŻNYCH, NIE OCZYSZCZONYCH OPAKOWAŃ I TABORU PO TOWARACH NIEBEZPIECZNYCH CZYNNOŚCI POPRZEDZAJĄCE ZAWARCIE UMOWY PRZEWOZU CZYNNOŚCI KONTROLNE ROZDZIAŁ IV POSTĘPOWANIE PRZY PRZEWOZIE TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH WYPOSAŻENIE LOKOMOTYWY MANEWRY Z WAGONAMI ZAWIERAJĄCYMI TOWAR NIEBEZPIECZNY ROZMIESZCZENIE TABORU Z TOWAREM NIEBEZPIECZNYM W POCIĄGU TOWAROWYM POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU AWARII ROZDZIAŁ V POSTANOWIENIA KOŃCOWE DORADCA DO SPRAW BEZPIECZEŃSTWA PRZEWOZU TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH SZKOLENIA Z ZAKRESU PRZEWOZU TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH WYKAZ ZMIAN (UZUPEŁNIEŃ)... 31

4 4 WSTĘP 1. Instrukcja postępowania przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych Lr-8 zwana dalej również w skrócie instrukcją Lr-8, jest przepisem wewnętrznym w rozumieniu postanowień ustawy z 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2003 r. Nr 86, poz. 789 z późniejszymi zmianami) określającym zasady i sposób postępowania przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych przez przewoźników kolejowych. 2. Postanowienia niniejszej Instrukcji postępowania przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych Lr-8 opracowane zostały na podstawie przepisów Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji (Dz. U. z 2005 r. Nr 172, poz z późniejszymi zmianami) oraz innych rozporządzeń wydanych na podstawie delegacji określonych w ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym przez Ministra właściwego do spraw transportu. 3. Przedstawiona Instrukcja postępowania przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych Lr- 8 stanowi kolejowe przepisy wewnętrzne PMT Linie Kolejowe Sp. z o.o. w zakresie warunków technicznych oraz zasad i wymagań dotyczących bezpiecznego postępowania przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych przez przewoźników kolejowych. 4. Instrukcja postępowania przy przewozie koleją towarów niebezpiecznych Lr-8 nadaje się do stosowania w zakresie warunków bezpiecznego prowadzenia ruchu kolejowego na terenie zarządzanym przez PMT Linie Kolejowe Sp. z o.o.

5 5 Rozdział I Postanowienia ogólne 1. Podstawy prawne opracowania Instrukcji 1. Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2003 r., nr 86 poz. 789 z późniejszymi zmianami); 2. Ustawa z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych (Dz.U. z 2004 r., nr 97 poz. 962 z późniejszymi zmianami); 3. Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych RID; 4. Załącznik 2 do Umowy SMGS Przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych. 2. Cel obowiązywania instrukcji 1. Celem stosowania postanowień zawartych w instrukcji jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas procesu przewozu transportem kolejowym towarów niebezpiecznych. 2. Niniejsza instrukcja ustala jednolity sposób postępowania wszystkich uczestników przewozu, biorących udział w procesie przewozu towarów niebezpiecznych realizowanych transportem kolejowym przez przewoźników kolejowych. na terenie zarządzanym przez PMT Linie Kolejowe Sp. z o.o. 3. Określenie towarów niebezpiecznych 1. Towary niebezpieczne są to materiały i przedmioty, które ze względu na właściwości fizyczne, chemiczne lub biologiczne, stwarzają potencjalne zagrożenie bezpieczeństwa w przypadku niewłaściwego obchodzenia się z nimi w czasie całego procesu przewozu lub w przypadkach zaistnienia wydarzenia lub wypadku, mogące powodować śmierć, zagrożenie zdrowia, zniszczenie środowiska naturalnego lub dóbr materialnych. W transporcie kolejowym towary niebezpieczne definiuje się jako towary, których przewóz jest zabroniony, lub dopuszczony na ściśle określonych warunkach określonych w przepisach szczególnych takich jak: Regulamin RID i Załącznik 2 do Umowy SMGS. 2. Do towarów niebezpiecznych zalicza się materiały i przedmioty zaklasyfikowane do jednej z wymienionych klas: Klasa 1 Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałem wybuchowym, Klasa 2 Gazy, Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne, Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne i materiały stałe, wybuchowe, odczulone, Klasa 4.2 Materiały samozapalne, Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne, Klasa 5.1 Materiały podtrzymujące palenie (utleniające),

6 6 Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne, Klasa 6.1 Materiały trujące, Klasa 6.2 Materiały zakaźne, Klasa 7 Materiały promieniotwórcze, Klasa 8 Materiały żrące, Klasa 9 Różne materiały i przedmioty niebezpieczne. 4. Towary niebezpieczne wysokiego ryzyka 1. Towary niebezpieczne wysokiego ryzyka są to takie towary niebezpieczne, które wbrew pierwotnemu przeznaczeniu użyte dla celów terrorystycznych mogą spowodować poważne skutki takie jak liczne straty w ludziach i masowe zniszczenia. Przy przewozie tych towarów należy przestrzegać przepisów wymienionych w dziale 1.10 Regulaminu RID. Sporządzić plany zapewnienia bezpieczeństwa dla tych przewozów zawierających co najmniej elementy wymienione w Regulaminu RID. Przeprowadzać szkolenia personelu wykonującego takie przewozy. Towary niebezpieczne podane w poniższej tabeli, jeśli są przewożone w ilościach przekraczających podane w tabeli, są towarami niebezpiecznymi wysokiego ryzyka. Tabela 1 Wykaz towarów niebezpiecznych wysokiego ryzyka Klasa Pod klasa Materiał lub przedmiot Cysterna (litry) Ilość Luzem (kg) Sztuka przesyłki (kg) materiały wybuchowe lub przedmioty z materiałem wybuchowym a) a) 0 materiały wybuchowe lub przedmioty z materiałem wybuchowym a) a) 0 materiały wybuchowe lub przedmioty z materiałem wybuchowym grupy zgodności C a) a) 0 materiały wybuchowe lub przedmioty z materiałem o numerach UN 0104, 0237, 0255, 0267, 0289, 0361, 0365, 0366, 0440, 0441, -455, a) a) , 0500 materiały wybuchowe lub przedmioty z materiałem wybuchowym 0 a) 0 gazy zapalne (kody klasyfikacyjne zawierające tylko literę F) 3000 a) b) gazy trujące (kody klasyfikacyjne zawierające litery T, TF, TC, TO, TFC lub TOC) za wyjątkiem 0 a) 0 pojemników aerozolowych materiały ciekłe zapalne grupy pakowania I lub II 3000 a) b) materiały ciekłe wybuchowe odczulone 0 a) materiały wybuchowe odczulone a) a) materiały grupy pakowania I 3000 a) b) 4.3 materiały grupy pakowania I 3000 a) b) materiały utleniające grupy pakowania I 3000 a) b) 5.1 nadchlorany, azotan amonu i nawozy zawierające azotan amonu oraz azotan amonu jako emulsja, b) zawiesina, żel 6.1 materiały trujące grupy pakowania I 0 a) materiały zakaźne kategorii A (UN 2814 i 2900) a) 0 0

7 7 7 materiały promieniotwórcze 3000 A 1 (w postaci specjalnej) lub 3000 A 2 w sztukach przesyłek Typ B(U), Typ B(M) lub Typ C 8 materiały żrące grupy pakowania I 3000 a) b) a) nie dotyczy b) niezależnie od ilości, przepisów rozdziału nie stosuje się. c) wartość podana w tej kolumnie obowiązuje tylko wtedy, jeżeli przewóz w cysternie jest dopuszczony zgodnie z działem 3.2 tabela A kolumna 10 lub 12. Dla materiałów nie dopuszczonych do przewozu w cysternie, informacja w tej kolumnie nie obowiązuje. d) wartość podana w tej kolumnie obowiązuje tylko wtedy, jeżeli przewóz towaru luzem jest dopuszczony zgodnie z działem 3.2 tabela A kolumna 10 lub 17. Dla materiałów nie dopuszczonych do przewozu towaru luzem, informacja w tej kolumnie nie obowiązuje.

8 Numer nalepki , 2.2, , , A, 7B, 7C Rozdział II Załadunek oraz warunki dotyczące taboru 6. Załadunek razem 1. Sztuki przesyłki oznaczone różnymi nalepkami ostrzegawczymi nie powinny być ładowane razem do jednego wagonu lub kontenera, jeżeli załadunek razem nie jest dopuszczony według poniższej tabeli, opierając się na nalepkach ostrzegawczych, w które są zaopatrzone. 2. Zakazy załadunku razem dla sztuk przesyłki mają zastosowanie również dla sztuk przesyłki i kontenerów małych oraz różnych kontenerów małych w wagonie lub dla kontenera wielkiego, przewożącego jeden lub kilka kontenerów małych patrz tabela ustęp 3 d) b) a) a) a) a) a) a) a) a) a) a) a) a), b), b) 2.1, a) X X X X X X X X X X X X 2.2, a) X X X X X X X X X X X X 4.1 a) X X X X X X X X X X X X X 4.2 a) X X X X X X X X X X X X 4.3 a) X X X X X X X X X X X X 5.1 d) a) X X X X X X X X X X X X 5.2 a) X X X X X X X X X X X X X 6.1 a) X X X X X X X X X X X X 6.2 a) X X X X X X X X X X X X 7A a) X X X X X X X X X X X X 7B 7C 8 9 a) b) a), b), c) b) b) X - załadunek razem jest dopuszczony X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X a) Dopuszczony jest załadunek razem z materiałami i przedmiotami podklasy 1.4S. b) Dopuszczony jest załadunek razem towarów klasy 1 i urządzeń ratujących życie (UN 2990 i 3072). c) Dopuszczony jest załadunek razem nadmuchiwaczy poduszek powietrznych lub modułów poduszek powietrznych lub napinaczy pasów bezpieczeństwa z podklasy 1.4, grupa zgodności G (UN 0503) z nadmuchiwaczami poduszek powietrznych lub modułami poduszek powietrznych lub napinaczami pasów bezpieczeństwa z klasy 9 (UN 3268). d) Dopuszczony jest załadunek razem materiałów wybuchowych kruszących (z wyjątkiem UN 0083 MATERIAŁ WYBUCHOWY, KRUSZĄCY, TYP C), z azotanem amonu i nawozami sztucznymi, zawierającymi azotan amonu, z klasy 5.1 (UN 1942 i UN 2067), pod warunkiem, że całość będzie c) b)

9 9 uważana za materiał wybuchowy klasy 1, pod względem oznakowania dużymi nalepkami ostrzegawczymi, oddzielania, załadunku i maksymalnego dopuszczalnego ładunku. 3. Sztuki przesyłki z materiałami lub przedmiotami klasy 1, oznaczone nalepkami wzorów: 1, 1.4, 1.5 lub 1.6, ale zaliczone do różnych grup zgodności, nie powinny być ładowane do tego samego wagonu lub kontenera, chyba, że załadunek razem jest dopuszczony, według poniższej tabeli dla odpowiednich grup zgodności. Grupa B C D E F G H J L N S zgodności B X a) X C X X X X b), c) X D a) X X X X b), c) X E X X X X b), c) X F X X G X X X X X H X X J X X L d) N b), c) b), c) b), c) b) X S X X X X X X X X X X X - załadunek razem jest dopuszczony. a) Sztuki przesyłki, zawierające przedmioty z grupy zgodności B i sztuki przesyłki z materiałami i przedmiotami z grupy zgodności D mogą być ładowane razem do jednego wagonu lub kontenera, pod warunkiem, że będą rozdzielone w taki sposób, aby zapobiec zagrożeniu przeniesienia eksplozji z przedmiotów grupy zgodności B na materiały lub przedmioty grupy zgodności D. Rozdzielenie jest zrealizowane przez użycie oddzielnych przedziałów lub przez umieszczenie obydwu rodzajów materiałów wybuchowych lub przedmiotów z materiałem wybuchowym w specjalnych systemach opakowaniowych. Obydwie metody rozdzielenia powinny być dopuszczone przez władzę właściwą. b) Różne rodzaje przedmiotów z podklasy 1.6 z grupy zgodności N mogą być przewożone razem jako przedmioty podklasy 1.6 z grupy zgodności N, jeśli zostanie potwierdzone podczas badań lub przez analogię, że nie ma dodatkowego ryzyka wybuchu, przy wzajemnym oddziaływaniu tych przedmiotów. W innym przypadku, powinny być traktowane jako należące do podklasy 1.1. c) d) Jeżeli przedmioty z grupy zgodności N są przewożone z materiałami lub przedmiotami grup zgodności C, D lub E, to przedmioty z grupy zgodności N należy traktować jak przedmioty grupy zgodności D. Sztuki przesyłki z materiałami lub przedmiotami grupy zgodności L mogą być ładowane razem do tego samego wagonu lub kontenera ze sztukami przesyłek, zawierającymi materiały tego samego rodzaju lub przedmioty tej samej grupy zgodności. 7. Warunki dotyczące taboru 1. Towar niebezpieczny należy przewozić z wykorzystaniem taboru, właściwego dla danego towaru, gwarantującego bezpieczeństwo w czasie przewozu. Zbiorniki wagonów-cystern i kontenerów-cystern muszą spełniać wymagania określone przez władze właściwą. Towary dopuszczone do przewozu luzem mogą być przewożone w wagonach krytych, wagonach odkrytych z oponami wagonowymi lub w wagonach z rozsuwanym dachem. 2. Wagony kryte nie mogą mieć wewnątrz żadnych wystających części nie będących częścią wyposażenia wagonu. Do przewozu materiałów wybuchowych podklas 1.1, 1.2, 1.3, 1.5, 1.6,

10 10 wagony powinny być wyposażone w blachy odiskierne, które nie mogą być przymocowane bezpośrednio do podłogi wagonu. 3. Tabor zbiornikowy musi być oznakowany zgodnie z obowiązującymi przepisami. Nie dopuszcza się do przewozu taboru zbiornikowego z przekroczonym terminem ważności rewizji okresowej zbiornika, wyjątek przewóz taboru z próżnym zbiornikiem w celu przeprowadzenia badań zbiornika. 4. Wagony cysterny przeznaczone do przewozu gazów klasy 2, muszą posiadać zestawy kołowe bezobręczowe monobloki. 8. Zasady znakowania taboru 1. Podczas przewozu towarów niebezpiecznych nadawca zobowiązany jest do umieszczenia pomarańczowej tablicy identyfikacyjnej na każdej ścianie bocznej: 1) wagonów-cystern, 2) wagonów-baterii, 3) wagonów z cysternami odejmowalnymi, 4) kontenerów-cystern, 5) MEGC, 6) cystern przenośnych, 7) wagonów dla przewozu towaru luzem, 8) kontenerów małych lub kontenerów wielkich dla przewozu towaru luzem 9) wagonu lub kontenera, w którym będą przewożone zapakowane materiały promieniotwórcze z jednym numerem UN na warunkach używania wyłącznego i bez innych materiałów niebezpiecznych. Tablica zawierająca oznakowanie, w kształcie prostokąta z tłem barwy pomarańczowej. Oznakowanie to może być założone na każdej ścianie bocznej wagonu, zawierającego ładunek całowagonowy, złożony ze sztuk przesyłek zawierających jeden i ten sam towar. Obowiązek umieszczenia tablicy identyfikacyjnej dotyczy również przewozu próżnych, nie oczyszczonych wagonów i kontenerów po materiałach niebezpiecznych. 2. Tablice identyfikacyjne barwy pomarańczowej muszą mieć wymiary 40 cm w podstawie i 30 cm w pionie, brzegi tablicy muszą być obwiedzione pasem barwy czarnej o szerokości 15 mm. Oznaczenie może być w postaci tablicy, płyty z folii samoprzylepnej, rysunku lub w innej odpowiedniej formie pod warunkiem, że użyty materiał będzie odporny na działanie pogody i zapewni trwałość oznaczenia.

11 10 cm 30 cm 10 cm cm Górna liczba (licznik) - numer identyfikacyjny zagrożenia (2 lub 3 cyfry, które w określonych przypadkach są poprzedzone literą "X") Dolna liczba (mianownik) - numer identyfikacyjny materiału (4 cyfry) Tło: pomarańczowe; obwódka, linia pozioma i cyfry: czarne; szerokość linii 15 mm. Wszystkie podane w tym ustępie wymiary mogą mieć tolerancję ± 10 % Numer identyfikacyjny zagrożenia dla materiałów klas 2 do 9, składa się z dwóch lub trzech cyfr. Ogólnie - cyfry wskazują na następujące zagrożenia: 2 wydzielanie się gazu spowodowane ciśnieniem lub reakcją chemiczną 3 zapalność materiałów ciekłych (par) i gazów lub materiał ciekły samonagrzewający się 4 zapalność materiałów stałych lub materiałów stałych samonagrzewających się 5 działanie utleniające (podtrzymujące palenie) 6 działanie trujące lub niebezpieczeństwo zakażenia 7 działanie promieniotwórcze 8 działanie żrące 9 zagrożenie samorzutną gwałtowną reakcją. Samorzutna gwałtowna reakcja w znaczeniu cyfry 9 obejmuje materiał, który posiada właściwości wybuchowe, może ulec niebezpiecznemu rozkładowi lub reakcji polimeryzacji podczas znacznego wydzielania ciepła lub wydzielania zapalnych i/lub trujących gazów. Podwojenie pewnej cyfry wskazuje na nasilenie odpowiedniego zagrożenia. W przypadku, jeśli zagrożenie materiału, może być wystarczająco określone jedną cyfrą, wówczas stawia się po tej cyfrze zero. Jeżeli numer dla oznaczenia zagrożenia jest poprzedzony literą "X", oznacza to, że materiał niebezpiecznie reaguje z wodą. Przy takich materiałach można stosować wodę tylko w porozumieniu z ekspertami. 9. Nalepki ostrzegawcze 1. Nadawca towarów niebezpiecznych zobowiązany jest umieścić A. nalepki ostrzegawcze o wymiarach 10cm/10cm na: 1) Sztukach przesyłek, 2) Kontenerach małych, 3) Opakowaniach dużych, 4) Dużych pojemnikach do przewozu luzem.

12 12 B. duże nalepki ostrzegawcze o wymiarach 25cm/25cm na: 1) Wagonach-cysternach, 2) Wagonach-bateriach, 3) Wagonach z odejmowalnymi zbiornikami, 4) Innych wagonach, 5) Kontenerach-cysternach, 6) Kontenerach wielkich, 7) Wieloelementowych kontenerach do gazu (MEGC), 8) Cysternach przenośnych.

13 13 Zagrożenie klasy 1 Wzory nalepek ostrzegawczych Materiały wybuchowe i przedmioty z materiałem wybuchowym (Nr 1) Podklasy 1.1, 1.2 i 1.3 Symbol (eksplodująca bomba): czarna na pomarańczowym tle; cyfra 1 w dolnym rogu (Nr 1.4) (Nr 1.5) (Nr 1.6) Podklasa 1.4 Podklasa 1.5 Podklasa 1.6 Czarne cyfry na pomarańczowym tle; muszą one mieć wysokość znaku około 30 mm i grubość 5 mm (dla nalepki ostrzegawczej 100 x 100 mm); cyfra 1 w dolnym rogu. **Dane dotyczące podklasy - brak danych, jeśli właściwość wybuchowa przedstawia zagrożenie dodatkowe *Dane dotyczące grupy zgodności - brak danych, jeśli właściwość wybuchowa przedstawia zagrożenie dodatkowe Zagrożenie klasy 2 Gazy (Nr 2.1) (Nr 2.2) Gazy zapalne Gazy niepalne, nietrujące Symbol (płomień): czarny lub biały Symbol (butla gazowa): czarna lub biała z wyjątkiem podanym pod c) na zielonym tle: na czerwonym tle; cyfra 2 w dolnym rogu cyfra 2 w dolnym rogu

14 14 Zagrożenie klasy 3 Materiały ciekłe zapalne (Nr 2.3) Gazy trujące Symbol (trupia czaszka ze skrzyżowanymi piszczelami): czarna na białym tle; cyfra 2 w dolnym rogu (Nr 3) Symbol (płomień): czarny lub biały na czerwonym tle; cyfra 3 w dolnym rogu Zagrożenie klasy 4.1 Zagrożenie klasy 4.2 Materiały stałe zapalne, Materiały samoreaktywne I materiały stałe wybuchowe odczulne Materiały samozapalne (Nr 4.1) (Nr 4.2) Symbol (płomień): Symbol (płomień): czarny na białym tle, z siedmioma czarny na białym (górna połowa) czerwonymi pionowymi pasami; i czerwonym (dolna połowa) tle; cyfra 4 w dolnym rogu cyfra 4 w dolnym rogu

15 15 Zagrożenie klasy 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu Z wodą gazy zapalne (Nr 4.3) Symbol (płomień) Czarny lub biały na niebieskim tle; cyfra 4 w dolnym rogu Zagrożenie klasy 5.1 Zagrożenie klasy 5.2 Materiały podtrzymujące palenie Nadtlenki organiczne (utleniające) Symbol (płomień nad okręgiem): czarny na żółtym tle; cyfra 5.1 w dolnym rogu Zagrożenie klasy 6.1 Materiały trujące (Nr 5.1) (Nr 5.2) Symbol (płomień): górna połowa - czarny lub biały na tle czerwonym dolna połowa - tło żółte; cyfry 5.2 w dolnym rogu (Nr 6.1) Symbol (trupia czaszka ze skrzyżowanymi piszczelami): czarna na białym tle: cyfra 6 w dolnym rogu

16 16 Zagrożenie klasy 6.2 Materiały zakaźne (Nr 6.2) napisy: MATERIAŁY ZAKAŹNE i PRZY USZKODZENIU LUB WYDOBYWANIU SIĘ NIEZWŁOCZNIE POWIADOMIĆ WŁADZE SANITARNE ; symbol (koło, trzy stykające się symbole sierpa) i dane: czarne na białym tle; cyfra 6 w dolnym rogu. Zagrożenie klasy 7 Materiały promieniotwórcze (Nr 7A) (Nr 7B) (Nr 7C) Kategoria I-BIAŁA kategoria II-ŻÓŁTA kategoria III-ŻÓŁTA symbol promieniowania: symbol promieniowania: czarny na żółtym tle z białym czarny na białym tle; obrzeżem (górna połowa) i na białym tle (dolna połowa); napis (obowiązkowy): czarny napis (obowiązkowy): czarny w dolnej połowie nalepki: w dolnej połowie nalepki: RADIOACTIVE RADIOACTIVE CONTENTS CONTENTS ACTIVITY ACTIVITY w polu obramowanym na czarno: po wyrazie RADIOACTIVE TRANSPORT INDEX jeden pionowy pasek czerwony; po wyrazie RADIOACTIVE następują: cyfra 7 w dolnym rogu dwa pionowe czerwone paski; trzy pionowe czerwone paski; cyfra 7 w dolnym rogu

17 17 (Nr 7E) Materiały rozszczepialne klasy 7 białe tło; napis (obowiązkowy): czarny w górnej połowie nalepki: FISSILE ; w polu obramowanym na czarno w dolnej połowie nalepki: CRITICALITY SAFETY INDEX ; cyfra 7 w dolnym rogu. Duża nalepka dla materiałów promieniotwórczych klasy 7 (Wzór 7D) Symbol (trójlistna koniczyna) czarna; tło: górna połowa żółta z białym obrzeżem, dolna połowa biała; W dolnej połowie należy umieścić napis RADIOACTIVE lub zamiast napisu, kiedy jest to wymagane, właściwy numer UN (patrz ) i cyfrę 7 w dolnym rogu

18 18 Zagrożenie klasy 8 Zagrożenie klasy 9 Materiały żrące Różne materiały i przedmioty niebezpieczne (Nr 8) (Nr 9) Symbol (ciecze, które spadają Symbol (siedem pionowych pasków w górnej z dwóch próbówek i oddziałują części): czarne na białym tle; na rękę i metal ): czarne na białym tle podkreślona cyfra 9 (górna połowa); czarne tło z białym obrzeżem w dolnym rogu. (dolna połowa) cyfra 8 w dolnym rogu. Lub (Nr 11) Dwie czarne lub czerwone strzały na białym lub właściwie kontrastującym tle. Nalepka dla materiałów zanieczyszczających środowisko Czarny symbol ryby i drzewa na białym lub kontrastującym tle

19 19 Nalepki dotyczące manewrowania według wzoru 13 i 15 Nalepki dotyczące manewrowania, mają formę prostokąta, przynajmniej w standardowym formacie A7 (74 mm x 105 mm). Nr 13 Nr 15 min. 105 mm min. 105 mm Czerwony trójkąt z czarnym i Trzy czerwone trójkąty z czarnymi wykrzyknikiem wykrzyknikami na białym tle Ostrożnie przetaczać Znak dla materiałów, które przewożone są w podgrzanym stanie Zakaz odrzutu i staczania. Musi być doczepiony pojazd trakcyjny. Rozrząd tylko metodą odstawczą, nie wolno najeżdżać, chronić przed najeżdżaniem innych wagonów. Wagony-cysterny, kontenery-cysterny, cysterny przenośne, wagony specjalne lub specjalne kontenery wielkie lub wagony lub kontenery wielkie, ze szczególnym wyposażeniem, dla których zgodnie z przepisem specjalnym 580 podanym w dziale 3.2, tabela A, kolumna 6, wymagany jest znak dla materiałów w podgrzanym stanie. Znak ten powinien być umieszczany w przypadku wagonów na obydwu ścianach bocznych, a w przypadku kontenerów wielkich, kontenerów-cystern i cystern przenośnych, na wszystkich czterech ścianach oraz powinien mieć kształt trójkąta o bokach przynajmniej 250 mm, w barwie czerwonej jak wykazano poniżej. Znak ostrzegawczy dla wagonów, kontenerów lub cystern wypełnionych gazem

20 20 Znak ostrzegawczy dla jednostek wypełnionych gazem powinien mieć kształt prostokąta o szerokości co najmniej 300 mm i wysokości co najmniej 250 mm. Napisy powinny być czarne na białym tle, a wysokość liter nie powinna być mniejsza niż 25 mm. Wzór tego znaku jest przedstawiony poniżej. ZAGROŻENIE * wstawić odpowiednie dane (minimum 250 mm x 300 mm) 2. Nalepki ostrzegawcze należy umieszczać na wagonach w taki sposób, aby były dobrze widoczne podczas przewozu. Zamiast nalepek mogą być stosowane również trwale naniesione znaki niebezpieczeństwa odpowiadające dokładnie wzorom nalepek. 3. Wymiary nalepek: TEN WAGON/KONTENER JEST WYPEŁNIONY GAZEM... [nazwa środka gazowego*] OD... [data * ]... [godzina * ] DOSTĘP WZBRONIONY 1) Nalepka ostrzegawcza romb o boku co najmniej 100 mm, 2) Duża nalepka ostrzegawcza romb o boku co najmniej 250 mm. 4. Na przesyłkach z towarami niebezpiecznymi, które pod względem oznakowania muszą odpowiadać również przepisom innych środków przewozowych (np. w przewozach promowych), powinny być umieszczone dodatkowo nalepki ostrzegawcze odpowiadające postanowieniom tych przepisów (np. morskich). 5. Wagony-cysterny przeznaczone dla przewozu gazów skroplonych, skroplonych silnie schłodzonych lub rozpuszczonych powinny być oznaczone nieodblaskowym pasem barwy pomarańczowej szerokości około 30 cm, który otacza zbiornik na wysokości osi zbiornika.

21 21 Pasy wyróżniające Na wagony-cysterny kolei 1520 mm, dla niżej wymienionych gazów sprężonych na wysokości osi podłużnej wzdłuż zbiornika nanosi się pas szerokości 300 mm: dla UN 1005 AMONIAK koloru żółtego; UN 1017 CHLOR koloru ochronnego (ciemno-zielonego); dla gazów zapalnych z kodem klasyfikacyjnym 2F, 3F, 4F koloru czerwonego. Na wagonach-cysternach kolei 1435 mm dla przewozu gazów sprężonych, schłodzonych skroplonych i rozpuszczonych pod ciśnieniem, na wysokości osi podłużnej wokół zbiornika powinien być naniesiony ciągły pomarańczowy pas szerokości 300 mm. Jeśli wagonycysterny do przewozu gazów sprężonych klasy 2 są dopuszczone do przewozu materiałów ciekłych innych klas, to przy przewozie tych materiałów pomarańczowy pas wokół cysterny, a także nazwy gazów sprężonych na cysternie powinny być całkowicie zakryte. Na wagony-cysterny kolei 1520 mm, w których przewożone są niżej wymienione towary ciekłe, na wysokości podłużnej osi wzdłuż zbiornika z obu stron nanosi się pasy szerokości 500 mm następujących barw: UN Nazwa towaru przewozowa techniczna Barwa pasa ditlenek siarki bezwodnik siarkowy czarna 1092 akroleina, stabilizowana - czarna 1131 disiarczek węgla - pomarańczowa 1162 dimetylodichlorosilan - pomarańczowa 1230 metanol - czarna 1250 metylotrichlorosilan - pomarańczowa 1325 materiał stały zapalny organiczny, i.n.o. kaprolaktan czerwona 1381 fosfor żółty - czerwona 1649 Mieszanina przeciwstukowa do paliw silnikowych płyn etylowy zielona 2304 naftalen stopiony - czerwona 2448 siarka stopiona - czerwona 3082 Materiał zagrażający środowisku ciekły, i.n.o. paraantracen ciemno niebieska Kwasy nieorganiczne ciekłe, mające kody klasyfikacyjne: C1, C3, CF1, CW1, CO1, CT1 - żółta

22 22 Rozdział III Postępowanie przy przyjęciu do przewozu towarów niebezpiecznych 10. Zasady wypełniania listu przewozowego 1. List przewozowy w komunikacji krajowej i międzynarodowej CIM powinien być wypełniony czytelnie i wyraźnie, zgodnie z postanowieniami działu 5.4 Regulaminu RID. 2. Dla wagonów ładownych w liście przewozowym powinny być podane następujące dane: 1) numer UN poprzedzony literami UN ; 2) określona oficjalna nazwa przewozowa, uzupełniona nazwą techniczną; 3) kod klasyfikacyjny dla materiałów i przedmiotów klasy 1, zgodnie z zapisem w dziale 3.2, tabela A, kolumna 3b; a) w przypadku, gdy w dziale 3.2, tabela A, kolumna 5, podano numery wzorów nalepek inne niż 1, 1.4, 1.5, 1.6, 13 i 15, muszą te wzory być podane w nawiasie po kodzie klasyfikacyjnym; b) numer klasy 7 dla materiałów promieniotwórczych klasy 7; c) numery wzorów nalepek podane w dziale 3.2, tabela A, kolumna 5, dla materiałów i przedmiotów pozostałych klas, z wyjątkiem nalepki dotyczącej manewrowania według wzoru nr 13. W przypadku, gdy podano więcej numerów wzorów nalepek ostrzegawczych, numery następujące po pierwszym numerze, powinny być podane w nawiasie. Dla materiałów i przedmiotów, dla których w dziale 3.2 tabela A, kolumna 5 nie podano numerów nalepek ostrzegawczych, podaje się zamiast tego klasę zgodnie z kolumną 3a; d) grupa pakowania, w przypadku przyporządkowana do materiału, którą mogą poprzedzać litery "GP" (np. GP II) lub inicjały, które odpowiadają określeniu "Grupa Pakowania" w językach urzędowych. Dla materiałów promieniotwórczych klasy 7 z dodatkowymi zagrożeniami, patrz dział 3.3 przepis specjalny 172 podpunkt b). e) liczba i opis sztuk przesyłek; f) ilość całkowita każdego towaru niebezpiecznego z różnym numerem UN, oficjalną nazwą przewozową lub grupą pakowania (wyrażona jako objętość względnie jako masa brutto lub netto), za wyjątkiem próżnych nie oczyszczonych jednostek transportowych; g) nazwy i adres nadawcy; h) nazwę i adres odbiorcy(ów); i) wyjaśnienie odpowiednio do postanowień umowy specjalnej; j) numer identyfikacyjny zagrożenia, który poprzedzi numer identyfikacyjny materiału UN, jeśli jest przewidziane oznakowanie według RID. Numer identyfikacyjny zagrożenia jest także wymagany, jeśli wagony z ładunkiem całowagonowym zawierającym sztuki przesyłki z jednym i z tym samym towarem są zaopatrzone w oznakowanie zgodnie z RID. Rozmieszczenie oraz kolejność danych w liście przewozowym są dowolne, z wyjątkiem informacji wymaganych pod a), b), c) i d), które muszą być jednak podane w kolejności: a), b), c), d), bez wstawionych dalszych danych pomiędzy nimi, z wyjątkiem tych przewidzianych w RID. Przykłady dozwolonych opisów towarów niebezpiecznych: "UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), I" lub "UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), GP I" Jeśli przewidziane jest oznakowanie według rozdziału , dane pod a), b), c), d) oraz j) powinny być podane albo według kolejności j), a), b), c), d) lub według kolejności b), c), j), a), d) bez wstawionych dalszych danych pomiędzy nimi, z wyjątkiem tych przewidzianych w RID.

23 23 Przykłady dozwolonych opisów towarów niebezpiecznych z uwzględnieniem oznakowania wykazanego w RID: "663, UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), I" lub "663, UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), GP I" 3. Dla wagonów próżnych w liście przewozowym powinny być podane następujące dane 1) Dla próżnych nie oczyszczonych jednostek transportowych, które zawierają pozostałości towarów niebezpiecznych innych klas niż klasy 7, za wyjątkiem opakowań, jak również dla próżnych nie oczyszczonych naczyń do gazów o objętości większej niż 1000 litrów, zapis w liście przewozowym powinien brzmieć: PRÓŻNY WAGON-CYSTERNA, PRÓŻNY POJAZD-CYSTERNA, PRÓŻNA CYSTERNA ODEJMOWALNA, PRÓŻNA CYSTERNA TYPU NADWOZIE WYMIENNE, PRÓŻNY WAGON-BATERIA, PRÓŻNY POJAZD-BATERIA, PRÓŻNA CYSTERNA PRZENOŚNA, PRÓŻNY KONTENER-CYSTERNA, PRÓŻNY MEGC, PRÓŻNY WAGON, PRÓŻNY POJAZD, PRÓŻNY KONTENER albo PRÓŻNE NACZYNIE, uzupełnione przez wyraz OSTATNI ŁADUNEK i dane o ostatnim ładunku zgodnie z a) do d) i j), w przepisowej kolejności. Przykłady: PRÓŻNY WAGON-CYSTERNA, OSTATNI ŁADUNEK: 663, UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), I lub PRÓŻNY WAGON-CYSTERNA, OSTATNI ŁADUNEK: 663, UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY, 6.1 (3), GP I W odpowiednim polu listu przewozowego należy nakreślić znak X Rubryki listów przewozowych przeznaczone dla zapisów o ładunku niebezpiecznym: List przewozowy w komunikacji Nazwa materiału rubryka nr Znak X rubryka nr PMT 12 12a Krajowa ( PKP Cargo) CIM SMGS Przewóz próżnych, nie oczyszczonych opakowań i taboru po towarach niebezpiecznych 1. Przewóz próżnych, nie oczyszczonych opakowań i taboru po towarach niebezpiecznych powinien być realizowany na takich samych warunkach, jak w stanie ładownym, tzn. opakowania i tabor powinny być: 1) tak samo zamknięte i szczelne, 2) oznakowane nalepkami ostrzegawczymi tego samego wzoru, jak dla ostatnio przewożonego towaru, 3) oplombowane na wszystkich zamknięciach wymagających plombowania (dotyczy wyłącznie: materiałach klasy 7, w komunikacji krajowej),

24 24 4) oznaczone tablicą identyfikacyjną koloru pomarańczowego z numerem zagrożenia i numerem UN ostatnio przewożonego towaru (dotyczy tylko taboru), 5) oznaczone numerem UN ostatnio przewożonego towaru (dotyczy tylko opakowań), 6) włączane do pociągów z zastosowaniem odległości ochronnej, patrz Przewóz próżnego, nie oczyszczonego taboru po materiałach promieniotwórczych podlega śledzeniu. 12. Czynności poprzedzające zawarcie umowy przewozu 1. Klient, który zamierza nadać do przewozu towary niebezpieczne, składa Zamówienie na wagony, w którym w rubryce Rodzaj rzeczy wpisuje nazwę towaru zgodną z RID natomiast w rubryce Uwagi wpisuje numer identyfikacyjny materiału (numer UN). Nadawca wagonów nie należących do kolei i wynajętych przekazuje powyższe dane w faksem, informującym o planowanym nadaniu tych wagonów. 2. Numer identyfikacyjny zagrożenia i numer identyfikacyjny towaru a w przypadku przewozu towarów wysokiego ryzyka dodatkowo litery TWR muszą być wpisane w rubryce Uwagi w następujących dokumentach: 1) wykazie zdawczym, 2) zawiadomieniu o wagonach gotowych do zabrania, 3) zgłoszeniu wagonów gotowych do zabrania z punktów za i wyładunkowych, 4) wykazie na podstawienia wagonów na punkty za i wyładunkowe, 5) wykazie pojazdów kolejowych w składzie pociągu, 6) rozkazie pisemnym O, 7) bocznicowym liście przewozowym, 8) na druku planowania w procesie planowania 6-cio godzinnego do właściwej dla miejsca uruchomienia dyspozytury zarządcy. 3. Pełna informacja o towarze niebezpiecznym zawarta jest w liście przewozowym. 13. Czynności kontrolne 1. Przewoźnik, który przyjmuje towary niebezpieczne do przewozu, na stacji nadania powinien sprawdzić, czy: 1) Towar jest dopuszczony do przewozu, według RID lub według odstępstwa czasowego zgodnie z rozdziałem RID. W tym celu, następujące informacje umieszczone w liście przewozowym: a) numer identyfikacyjny zagrożenia, jeżeli występuje oznakowanie lub tablica koloru pomarańczowego, zgodnie z podrozdziałem RID/ADR lub pkt RID, b) numer identyfikacyjny towaru, poprzedzony literami UN, c) oficjalna nazwa przewozowa materiału lub przedmiotu, uzupełniona - w razie konieczności - nazwą techniczną lub kiedy stosuje się przepis specjalny 61 lub 274 działu 3.3 RID, d) dla materiałów i przedmiotów klasy 1, kod klasyfikacyjny wymieniony w dziale 3.2 RID, tabela A, kolumna 3b. W przypadku, gdy wpisano numery wzorów nalepek inne niż 1,

25 25 1.4, 1.5, 1.6, 13 lub15, figurujące w dziale 3.2, tabela A, kolumna 5, wzory te powinny być wpisane w nawiasie, po kodzie klasyfikacyjnym; e) dla materiałów promieniotwórczych klasy 7: numer klasy 7; f) dla materiałów i przedmiotów innych klas: numery wzorów nalepek podane w dziale 3.2, tabela A, kolumna 5, z wyjątkiem nalepki dotyczącej manewrów według wzoru nr 13. W przypadku, gdy podano więcej numerów wzorów nalepek ostrzegawczych, numery następujące po numerze pierwszym powinny być podane w nawiasie. W przypadku materiałów i przedmiotów, dla których w dziale 3.2, tabela A, kolumna 5 nie wskazano numerów wzorów nalepek, należy w zamian wpisać klasę, zgodnie kolumną 3a; g) grupa pakowania, jeżeli jest przyporządkowana do danego materiału i jest podana w dziale 3.2, tabela A, kolumna 4 RID, którą mogą poprzedzać litery "GP" (np. GP II) lub inicjały, które są używane dla wyrażenia "grupa pakowania", w językach używanych zgodnie z RID; powinny być porównane z informacjami z wykazu towarów niebezpiecznych (patrz dział 3.2 tablica A RID) lub z wykazem towarów z odstępstwa czasowego. W przypadku materiałów klasy 1, należy sprawdzić, czy wskazano masę każdej sztuki przesyłki (w kg), jak również masę całkowitą netto (w kg) materiału wybuchowego. 2) znak krzyża figuruje w polu RID listu przewozowego; 3) przy przewozie następujących jednostek transportowych, próżnych, nie oczyszczonych: a) wagonów -cystern, b) cystern przenośnych, c) kontenerów-cystern, d) MEGC (wieloelementowych kontenerów do gazu), e) wagonów i kontenerów do przewozu towarów luzem, f) naczyń do gazu o pojemności powyżej 1000 litrów, g) wagonów-baterii, jak również wagonów z cysternami odejmowalnymi, próżnymi i nie oczyszczonymi, h) pojazdów-cystern, pojazdów z cysternami typu nadwozie wymienne i pojazdów-baterii nazwa (np. PRÓŻNY WAGON-CYSTERNA) jest uzupełniona objaśnieniem OSTATNI ŁADUNEK, np. OSTATNI ŁADUNEK: 663, UN 1098 ALKOHOL ALLILOWY 6.1.(3), I. 4) Dla gazów skroplonych schłodzonych klasy 2 (numery zagrożenia: 22, 223 i 225), przewożonych w wagonach-cysternach lub kontenerach-cysternach, jest wpisana do listu przewozowego obowiązkowa wzmianka, dotycząca zaworu bezpieczeństwa (paragraf d RID), że jest realizowana umowa o sposobie wyprawienia (rozdział RID, przepis specjalny CW 30), wiedząc, że przewidywane przybycie do odbiorcy powinno nastąpić przed datą otwarcia zaworów, wskazaną do liście przewozowym. 5) Wagony i załadunki nie mają widocznych wad: a) przy cysternach należy zwrócić szczególną uwagę na wszelki wyciek, pęknięcie, jak również braki urządzeń wyposażenia lub przeszkody w funkcjonowaniu tych urządzeń; tablice ruchome powinny być zabezpieczone przed wywinięciem lub niespodziewaną utratą. b) Przy wagonach-cysternach, wagonach-bateriach, wagonach z cysternami odejmowalnymi, cysternach przenośnych, kontenerach-cysternach i MEGC, termin następnego badania, wskazany na zbiorniku, nie powinien być przekroczony. Aby to stwierdzić, pracownik uprawniony do sprawdzenia, obchodzi wagon z dwóch stron. 6) Przewidziane w przepisach duże nalepki ostrzegawcze i w razie potrzeby nalepki dotyczące manewrowania są umieszczone na:

26 26 a) kontenerach wielkich, nadwoziach wymiennych, MEGC, kontenerach-cysternach lub cysternach przenośnych, b) wagonach przeznaczonych do przewozu towaru luzem, wagonach-cysternach, wagonach-bateriach, wagonach z cysternami odejmowalnymi i wagonach przewożących tylko sztuki przesyłek, c) pojazdach-cysternach, pojazdach z cysternami typu nadwozie wymienne i pojazdach-bateriach. 7) Znak dla materiałów w podgrzanym stanie według wzoru z rozdziału RID jest umieszczony na: a) wagonach-cysternach, kontenerach-cysternach, cysternach przenośnych, b) wagonach lub kontenerach wielkich specjalnych, c) wagonach lub kontenerach wielkich z wyposażeniem specjalnym, przewożących materiały niebezpieczne z klasy MATERIAŁ PODGRZANY, CIEKŁY, I.N.O i 3258 MATERIAŁ PODGRZANY, STAŁY, I.N.O. Przy przewozie gazów skroplonych, skroplonych schłodzonych lub rozpuszczonych klasy 2, wagony cysterny powinny być oznakowane pasem pomarańczowym. Aby to stwierdzić, sprawdzający obchodzi wagon z dwóch stron. 8) Oznakowanie tablicami koloru pomarańczowego: a) wagony-cysterny, wagony-baterie, wagony z cysternami odejmowalnymi, ładowne i próżne, nie oczyszczone i nie odgazowane, b) kontenery-cysterny, cysterny przenośne i MEGC, ładowne i próżne, nie oczyszczone i nie odgazowane, c) wagony przeznaczone do przewozu towaru luzem, kontenery wielkie i kontenery małe do przewozu luzem, ładowne i próżne, nie oczyszczone, d) pojazdy-cysterny, pojazdy z cysternami typu nadwozie wymienne i pojazdy-baterie, ładowne i próżne, nie oczyszczone i nie odgazowane, e) wagony i kontenery przewożące opakowane materiały promieniotwórcze, posiadające jedynie numer UN, na warunkach używania wyłącznego, przy nieobecności innych towarów niebezpiecznych, oraz czy numery identyfikacyjne zagrożenia i numery identyfikacyjne UN, odpowiadają tym wpisanym do listu przewozowego. 9) W przypadku przewozu gazu klasy 2 w wagonach-cysternach, wielkość granicy ładowności, a także oficjalna nazwa przewozowa (z tablicy wagonowej lub tablicy ruchomej) odpowiada przewożonemu towarowi i czy jest na zgodna z nazwą, która figuruje w liście przewozowym. 10) Wagony nie są przeładowane, biorąc pod uwagę masę wymienioną w liście przewozowym. 11) Wagony-cysterny, przewożące gazy klasy 2, nie są przepełnione, biorąc pod uwagę masę podaną w liście przewozowym, zgodnie z paragrafem c) RID.

27 27 Rozdział IV Postępowanie przy przewozie towarów niebezpiecznych 14. Wyposażenie lokomotywy 1. Pojazdy trakcyjne, prowadzące pociągi przewożące towary niebezpieczne lub wykonujące manewry wagonami z tymi towarami, powinny posiadać sprawny radiotelefon pociągowy lub manewrowy oraz dodatkowo być wyposażone w środki ochrony układu oddechowego (sprzęt ucieczkowy oczyszczający), dla drużyny trakcyjnej (niezbędny w razie zaistnienia konieczności ewakuacji), oraz rękawice ochronne przewidziane w odpowiednich przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy. 2. Pracownicy wykonujący czynności służbowe przy wagonach zawierających towary niebezpieczne ( rewidenci taboru, ustawiacze, manewrowi, odprawiacze pociągów) powinni mieć przy sobie środki ochrony układu oddechowego (sprzęt ucieczkowy oczyszczający). 15. Manewry z wagonami zawierającymi towar niebezpieczny 1. Podczas przetaczania wagonów załadowanych towarem niebezpiecznym i oznaczonych nalepkami ostrzegawczymi należy zachować szczególną ostrożność. 2. Wykonując manewry z wagonami załadowanymi materiałami lub przedmiotami klasy 1 i oznaczonymi dużymi nalepkami ostrzegawczymi wzór nr 1, 1.5 lub 1.6 według RID, powinno się je oddzielić odległością ochronną od wagonów lub kontenerów wielkich, oznaczonych dużymi nalepkami według wzorów nr 2.1, 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.1 lub 5.2. stosując postanowienia 16 ust 2 niniejszej instrukcji. 3. W wagonach z materiałami wybuchowymi i przedmiotami z materiałem wybuchowym oraz zapalnymi ani w pobliżu takich wagonów nie wolno palić tytoniu, rozpalać ognia, ani też zbliżać się do nich z nieosłoniętym płomieniem, światłem karbidowym, naftowym i innym wytwarzającym ciepło. 4. Przed rozpoczęciem manewrowania z ładunkiem wybuchowym i łatwopalnym lub innym ładunkiem niebezpiecznym należy przekonać się: 1) czy okna w wagonach krytych, pokrywy, zawory, spusty i krany cystern są szczelnie zamknięte, 2) czy z wagonów krytych lub cystern nie ma usypów lub wycieków. 5. O manewrowaniu z towarem niebezpiecznym, kierownik manewrów powinien uprzedzić drużynę trakcyjną i manewrowych wykonujących manewry z tym towarem. 6. Przy wagonach z ładunkiem materiałów wybuchowych lub łatwopalnych zabrania się podgrzewania zamarzniętych sprzęgów wagonowych otwartym ogniem. 7. Manewrowanie taborem uszkodzonym, zagrażającym wykolejeniem dozwolone jest jedynie przy udziale rewidenta taboru lub innego uprawnionego pracownika, do którego wskazówek kierownik manewrów powinien się zastosować. 8. Prędkość jazd manewrowych z wagonami załadowanymi towarami niebezpiecznymi i z wagonami nie oczyszczonymi po rozładunku towarów niebezpiecznych nie może przekraczać :

28 28 1) 10 km/h za wyjątkiem wagonów oznaczonych nalepkami nr 8 lub15 według RID i zał. 2 do SMGS oraz cystern oznaczonych pasem koloru pomarańczowego, 2) 5 km/h przy przetaczaniu wagonów załadowanych towarem niebezpiecznym i wagonów nie oczyszczonych po rozładunku towarów niebezpiecznych oznaczonych nalepką ostrzegawczą nr 8 lub 15 według RID i zał. 2 do SMGS oraz cystern oznaczonych pasem koloru pomarańczowego. 9. Tabor wymagający zachowania szczególnej ostrożności, podczas przetaczania nie powinien się zderzać z innym taborem, przy dojeżdżaniu powinien być przed nim zatrzymany a następnie dosunięty. Wagony z przesyłka wymagającą szczególnie ostrożnego manewrowania oraz w razie potrzeby także wagony próżne nie oczyszczone po niektórych towarach niebezpiecznych powinny być oznaczone nalepkami ostrzegawczymi według RID i zał. 2 do SMGS. 10. Nie wolno odrzucać ani staczać wagonów załadowanych towarem niebezpiecznym oznaczonym nalepką ostrzegawczą nr 8 i 15 według RID i zał. 2 do SMGS oraz cystern oznaczonych pasem koloru pomarańczowego. 16. Rozmieszczenie taboru z towarem niebezpiecznym w pociągu towarowym 1. Do pociągów, do których włączono wagony załadowane wspólnym ładunkiem, połączone rozworami lub samym ładunkiem, albo też wagony z ładunkiem niebezpiecznym nie wolno doczepiać żadnego wagonu za końcowym wagonem hamulcowym. 2. Każdy wagon lub kontener wielki, załadowany materiałami lub przedmiotami klasy 1 i oznaczony dużymi nalepkami ostrzegawczymi wzór nr 1, 1.5 lub 1.6 według RID, powinien być oddzielony odległością ochronną, od wagonów lub kontenerów wielkich, oznaczonych dużymi nalepkami wzorów nr 2.1, 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.1 lub 5.2. Odległość ochronna, która liczy się od tarczy zderzaka lub ściany kontenera wielkiego, powinna wynosić: 1) co najmniej 18 m lub, 2) odpowiadać dwóm wagonom dwuosiowym lub jednemu wagonowi cztero lub więcej osiowemu. 3. Wagony załadowane materiałami wybuchowymi (oznaczone nalepkami nr 1, 1.4, 1.5, 1.6 według RID) powinny być sprzęgnięte ze sobą i z wagonami ochronnymi, w sposób przewidziany dla pociągów pasażerskich. 17. Postępowanie w przypadku awarii 1. W przypadku zaistnienia awarii z przesyłką zawierającą towar niebezpieczny, pracownik, który zauważył objawy awarii, tj. wyciek, ulatnianie oparów wysypywanie się substancji niebezpiecznych, powinien niezwłocznie powiadomić o powyższym osoby znajdujące się w strefie zagrożenia, dyżurnego ruchu najbliższego posterunku, oraz w razie możliwości jednostkę Państwowej Straży Pożarnej. 2. Dyrektor Nadzoru Ruchu, dyżurny ruchu na podstawie uzyskanych informacji, zobowiązany jest upewnić się, czy wezwana została pomoc, a jeśli nie - niezwłocznie powiadomić właściwe dla danego zdarzenia służby ratownicze i jednocześnie: 1) zapewnić bezpieczeństwo ruchu kolejowego w terenie zdarzenia;

29 29 2) powiadomić dyspozytora przewoźnika. 3. Zawiadomienie powinno zawierać możliwie najwięcej informacji, o następującej treści: 1) miejsce awarii (np. nr toru, umiejscowienie wagonu w składzie pociągu), 2) objawy awarii (wyciek, ulatnianie oparów, wysypywanie się substancji), 3) rodzaj wagonu, 4) oznakowanie wagonu (numery na pomarańczowej tablicy identyfikacyjnej, nalepki ostrzegawcze, napisy). 4. W przypadku zaistnienia awarii podczas jazdy pociągu, maszynista w porozumieniu z właściwym dyżurnym ruchu, powinien zatrzymać pociąg w najbliższym miejscu nadającym się do przeprowadzenia akcji ratowniczej. W razie stwierdzenia zagrożenia zdrowia, w sytuacji awaryjnej, drużyna trakcyjna powinna bezzwłocznie zabezpieczyć pociąg i oddalić się ze strefy zagrożenia, prostopadle do kierunku wiatru. 5. We wszystkich działaniach należy uwzględnić bezpieczeństwo własne. Dlatego: 1) ZACHOWAJ SPOKÓJ I NIE SPIESZ SIĘ, 2) WSTRZYMAJ SIĘ OD KONTAKTU Z TOWAREM NIEBEZPIECZNYM, 3) NIE WAHAJ SIĘ WEZWAC POMOCY. 6. W przypadku zaistnienia poważnego wypadku lub wydarzenia, uczestnik przewozu zobowiązany jest do sporządzenia raportu o zdarzeniach zaistniałych podczas przewozu towarów niebezpiecznych zgodnie z rozdziałem RID. Raport należy przesłać do Urzędu Transportu Kolejowego.

30 30 Rozdział V Postanowienia końcowe 18. Doradca do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych 1. Każde przedsiębiorstwo, którego działalność obejmuje transport kolejowy towarów niebezpiecznych albo związane z nim pakowanie, załadunek, napełnianie lub rozładunek, powinno wyznaczyć jednego lub więcej doradców do spraw bezpieczeństwa w transporcie towarów niebezpiecznych, odpowiedzialnego za wspieranie działań zapobiegających zagrożeniom dla osób, mienia i środowiska. 2. Głównym zadaniem doradcy powinno być, przy zachowaniu odpowiedzialności kierującego przedsiębiorstwem, dążenie poprzez zastosowanie wszystkich odpowiednich środków i działań, w granicach działalności przedsiębiorstwa, o której mowa, do ułatwienia prowadzenia tej działalności zgodnie z mającymi zastosowanie wymaganiami i w możliwie najbezpieczniejszy sposób. W odniesieniu do działalności przedsiębiorstwa, doradca ma następujące obowiązki: 1) nadzór nad przestrzeganiem przepisów regulujących przewóz towarów niebezpiecznych; 2) doradzanie przedsiębiorstwu w zakresie czynności związanych z transportem towarów niebezpiecznych; 3) przygotowywanie rocznego raportu dla kierownictwa przedsiębiorstwa lub odpowiednio dla władz lokalnych z działalności tego przedsiębiorstwa w zakresie transportu towarów niebezpiecznych. Taki raport powinien być przechowywany przez pięć lat i udostępniany władzom poszczególnych krajów na ich żądanie. 19. Szkolenia z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych 1. Do postanowień niniejszej instrukcji stosuje się system pouczeń okresowych i doraźnych zgodnie z postanowieniami obowiązującymi w PMT.Linie Kolejowe Sp. z o.o. 2. Pouczenia okresowe z zakresu przewozu materiałów niebezpiecznych odbywają się przynajmniej raz w roku. 3. Najpóźniej na jeden miesiąc przed wejściem w życie nowych przepisów o przewozie towarów niebezpiecznych (RID, Załącznik 2 do Umowy SMGS), dodatkowemu przeszkoleniu podlegają pracownicy, wyznaczeni do prowadzenia zagadnień przewozu towarów niebezpiecznych. 4. Pracownicy, których obowiązki dotyczą przewozu towarów niebezpiecznych, powinni zostać przeszkoleni w zakresie wymagań związanych z takim przewozem, odpowiednio do ich odpowiedzialności i obowiązków - zgodnie z działem 1.3 RID

31 31 Wykaz zmian (uzupełnień) Zmiana (uzupełnienie) wynika z: Lp. podstawa, nr z dnia Zmiana (uzupełnienie) obowiązuje od dnia Podpis pracownika wnoszącego zmiany

32 32