Transkrypt

1 BENELUX HOLANDIA Holandia, Nederland, Królestwo Holandii (Niderlandów), Koninkrijk der Nederlanden Stolica: Amsterdam (konstytucyjna), Haga (siedziba rządu) Powierzchnia: km2 Ludność: tys. (2003) Gęstość zaludnienia: 388 osoby/km2 Ustrój: monarchia parlamentarna Podział administracyjny: 12 prowincji i 702 gminy Język urzędowy: holenderski Jednostka monetarna: euro Grupy etniczno - rasowe: Holendrzy (95,8%), Turcy (1,2%), Marokańczycy (0,9%), Niemcy (0,3%), pozostali (1,8%) Religie: katolicy (36%), protestanci(26%), muzułmanie (3%), bezwyznaniowcy (35%) Przyrost naturalny: 0,53%o Przeciętna dł. Ŝycia: 77,3 lat (męŝczyźni 74,5 lat, kobiety 80,2 lat) Ludność miejska: 89% Struktura uŝytkowania ziemi: grunty orne 21%, plantacje 1% uŝytki zielone 26%, lasy 9%, pozostałe 43% Struktura zatrudnienia: rolnictwo 3,6%, przemysł 22,3%, usługi 74,1% PNB na 1 mieszk.: USD ZadłuŜenie: Święto narodowe: 30 kwietnia (rocznica wstapienia na tron w 1980 r. królowej Beatrix) TURYSTYKA Holandia, leŝąca w centrum zachodniej Europy, jest jednym z chętniej odwiedzanych państw regionu. Najwięcej turystów przybywa z Niemiec, W. Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Francji. Najczęściej odwiedzane przez turystów miejsca w kraju to: Amsterdam, Haga, Rotterdam, ale takŝe mniejsze, pełne uroku i mniej kosmopolityczne miasta, takie jak Haarlem, Leida, Delft, Maastricht czy Breda. Niektórzy turyści nad hałaśliwe miasta przedkładają wypoczynek w spokojniejszej, północnej części kraju - na wybrzeŝu Fryzji i Wysp Północnych lub w Scheveningen pod Hagą, uznawanym za najbardziej luksusowe letnisko nadmorskie kraju. Jednym z magnesów przyciągających turystów do Holandii są tamtejsze zbiory muzealne. śaden inny kraj na tak małym terytorium nie zgromadził tak wielkiej liczby dzieł sztuki najwyŝszej klasy. Turyści mogą podziwiać w nich cenne zbiory malarstwa dawnego (w Holandii, w przeciwieństwie do innych krajów, mecenasem artystów był nie tylko dwór czy kościół, ale takŝe rady miejskie i patrycjusze, zamawiający obrazy, najczęściej sceny rodzajowe, zdobiące później ich domy), współczesnego oraz sztuki uŝytkowej. Atrakcją turystyczną są równieŝ liczne tu plantacje i targi kwiatowe a takŝe przykłady architektury ludowej (zachowanych jest około 1000 wiatraków). DuŜą popularnością cieszy się zwiedzanie całej Holandii na rowerze, co umoŝliwia znakomicie rozwinięta sieć dróg rowerowych. Wielu turystów zagranicznych chętnie spędza weekendy w Amsterdamie czy innych miastach kraju, natomiast przyjazdy na dłuŝszy czas są rzadsze. Sami Holendrzy mogą sobie pozwolić na eksplorowanie wielu rejonów świata, jednak największa ich liczba wypoczywa latem w basenie Morza Śródziemnego, a zimą w krajach alpejskich.

2 KUCHNIA Kuchnia holenderska opiera się na duŝym spoŝyciu białka i nie jest zbyt róŝnorodna. Jej podstawą jest mięso duszone, steki, kurczaki, cięŝkie zupy, spoŝywa się takŝe duŝe ilości ryb (solone śledzie, wędzone węgorze, makrele), frutti di mare, duŝe ilości owoców. Jednak Holendrzy chętnie łączą rodzime potrawy z daniami kuchni obcych - zwłaszcza francuskiej (istnieje wiele lokali specjalizujących się w tego typu kulinarnych eksperymentach). Znaczną popularnością cieszy się kuchnia orientalna - szczególnie chińska i indonezyjska oraz włoska, hiszpańska, grecka i meksykańska. Holendrzy spoŝywają duŝo sera, a nazwy niektórych miast holenderskich (Gouda, Edam) znane są smakoszom sera na całym świecie. Do dań róŝnych kuchni Holendrzy spoŝywają najchętniej piwo (najsłynniejsze holenderskie gatunki piwa to: Heineken, Grolsch, Amstel, Leeuw, Brand lub Bavaria, Gulpen, De Ridder). Wśród mocniejszych trunków królują liczne likiery (Advocaat, Curacao) i jałowcówka (Jenever). W Holandii pije się duŝe ilości mocnej kawy, zwykle bez mleka, duŝą popularnością cieszy się teŝ herbata oraz gorąca czekolada. Wśród ciast holenderskich najpopularniejszy jest appelbak (z jabłek i cynamonu). NIEZBĘDNE INFORMACJE Ambasada Królestwa Holandii, Warszawa, ul. Chocimska 6, tel , fax Ambasada Polski w Holandii: Haga, Alexanderstraat 25. Z Polski bezpośrednio moŝna dostać się samolotem do Amsterdamu, zaś pociągiem, jadącym do Hoek van Holland m.in. do Rotterdamu. Jadąc do któregokolwiek z duŝych miast warto skorzystać z usług linii autobusowych. Wymiana waluty w Holandii moŝliwa jest w bankach (zwykle między 9.00 a 16.00, większe otwarte są dodatkowo od do 21.00), na dworcach i w sieci kantorów (Grenswisselkantoren - niektóre czynne są całą dobę). Sklepy otwarte są najczęściej od 9.00 do , domy towarowe do Automaty telefoniczne przyjmują monety 20-, 50-centowe i 1 i 2 eur. Karta magnetyczna za 5 eur umoŝliwia przeprowadzenie ok. 20 rozmów lokalnych. Numer kierunkowy Holandii: 00 31, numer kierunkowy do Polski: PodróŜowanie samochodem po Holandii nie jest skomplikowane, sieć dróg jest dobrze rozwinięta, są one dobrze oznaczone, a pobocza, w przeciwieństwie do większości państw, wolne od reklam. W Holandii korzystać moŝna takŝe z bardzo dobrze rozwiniętej sieci dróg rowerowych, zaś rowery moŝna wypoŝyczyć np. w sklepach z rowerami lub na stacjach kolejowych. Język niderlandzki naleŝy do grupy języków germańskich. Jest on uŝywany takŝe przez flamandzką ludność Belgii. Poza krajami anglojęzycznymi, Holandia jest być moŝe najlepszym miejscem w Europie do sprawdzenia swej znajomości angielskiego. Językiem tym posługuje się większość mieszkańców tego kraju. Przydatna jest takŝe znajomość niemieckiego i francuskiego. PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA NIDERLANDZKIEGO Dzień dobry (rano / w ciągu dnia / wieczorem) - Goedemorgen / Goedemiddag / Goedenavond (wym. chude'morche / chude'mydach / chuden'awent) Do widzenia - Tot ziens (tot s-ins) Proszę - Alstublieft (alstü:blift) Przepraszam: Neem me niet kwalijk (nejm me nit 'kwa:lek) Dziękuję - Dank (dank) Ile to kosztuje? - Hoevel kost dit? (huwejl 'kost dyt) Gdzie jest...? - Waar is...? (wa:r ys) Tak - Ja (ja:) Nie - Nee (nej) Nie rozumiem - Ik begrijp het niet (yk be'chreyp et nit)

3 BELGIA Belgia, Królestwo Belgii, Belgique, België, Royaume de Belgique, Koninkrijk België Stolica: Bruksela (Brussel, Bruxelles) Powierzchnia: km2 Ludność: tys. (2005) Gęstość zaludnienia: 333,7 osoby/km2 Ustrój: monarchia parlamentarna Podział administracyjny: 9 prowincji Język urzędowy: francuski (dialekt waloński) i flamandzki (dialekt języka niderlandzkiego), w uŝyciu język niemiecki, głównie w pobliŝu miasta Eupen. Od 1963 obowiązuje podział na 3 strefy językowe: flamandzką, walońską i dwujęzyczną w Brukseli Jednostka monetarna: 1frank belgijski = 100 centymów Grupy etniczno - rasowe: Flamandowie (56,6%), Walonowie (32%), Niemcy (0,7%), pozostali (10,7% gł. Włosi) Religie: katolicy (81%), protestanci (1%), muzułmanie (1%), pozostali (17%) Przyrost naturalny: 0,15%o (2005) Przeciętna dł. Ŝycia: męŝczyźni 75 lat, kobiety 82 lata Ludność miejska: 97% Struktura uŝytkowania ziemi: grunty orne 24%, plantacje 1%, uŝytki zielone 21%, lasy 21%, pozostałe 33% Struktura zatrudnienia: rolnictwo 3%, przemysł 27%, usługi 70% PNB na 1 mieszk.: USD ZadłuŜenie: Święto narodowe: 21 lipca (dzień zaprzysięŝenia pierwszego króla Leopolda I w 1831 r.) HISTORIA W staroŝytności obszar Belgii zamieszkany był przez Celtów oraz celtycko-germańskich Belgów. Od 57 r. p.n.e., przez kolejne 500 lat tereny kraju znajdowały się, jako część Galii, pod kontrolą Rzymu. Od początku rzymskiej obecności miała miejsce silna romanizacja. Od 486 r. obszar Belgii był częścią państwa Franków. Po traktacie w Verdun (843 r.) Belgia została podzielona między nowopowstałe kraje - Francję i Niemcy. W kolejnych stuleciach Belgia była częścią państwa burgundzkiego, Niderlandów, naleŝała do Hiszpanii ( ), następnie do Austrii ( ), Francji ( ) oraz Holandii. Belgia jest niezaleŝnym państwem od 1830 r. Niepodległość zdobyła w wyniku powstania przeciwko dominacji holenderskiej. W czasie I wojny światowej Belgia była krajem neutralnym, lecz została zaatakowana przez Niemcy. W wyniku Traktatu w Wersalu do Belgii przyłączono niemieckie okręgi Eupen i Malmedy. W 1921 r. Belgia zawiązała wraz z Luksemburgiem unię celną i gospodarczą. W 1940 r. kraj został najechany przez hitlerowską Rzeszę. Po wyzwoleniu w 1944 r. powstała unia z Luksemburgiem i Holandią. W 1963 r. wprowadzono podział kraju na strefy językowe (na północy - we Flandrii - język niderlandzki, na południu - w Walonii - francuski, w stołecznej Brukseli - obydwa języki). TURYSTYKA Belgia leŝy w centrum Europy zachodniej. Kraj odwiedzany jest przez około 5 milionów turystów, dla których Belgia jest krajem docelowym, oraz kilkakrotnie więcej przejeŝdŝających tranzytem (np. udających się promem do Anglii). Najwięcej turystów przyjeŝdŝa z Holandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii oraz Francji. Ruch turystyczny skupia się przede wszystkim w zabytkowych miastach kraju - Brukseli, Antwerpii, Gandawie, Bruggii, Liege, Leuven, Tournai, Tongeren. Odwiedzane są teŝ chętnie znane uzdrowiska nadmorskie: Spa (w

4 XVI w. najwaŝniejsza miejscowość wypoczynkowa w całej Europie) i Ostenda, oraz miejsca kultu religijnego (Benneux, Saint-Hubert i Beauraing). Turystycznym walorem Belgii są silnie kultywowane tradycje ludowe (w tym tkactwo, koronkarstwo). KUCHNIA Międzynarodową sławę zdobył belgijski gofr (gauffre). Podobnie stało się z frytkami ziemniaczanymi, które wywodzą się z tego kraju. Tu takŝe wyhodowano cykorię, która miała być europejską namiastką kawy. Z cykorii robi się sałatki i zupy, a takŝe bardziej wyrafinowane dania jak np. faisan a la brabançone - baŝant gotowany z cykorią po brabancku. Na wybrzeŝu miejscowym specjałem są krokiety krewetkowe, w okolicach Gandawy - waterzooi - gulasz z kurcząt, w okolicach Liége - sałatka Liégoise z fasolą i bekonem, w Mechelen - potrawy ze szparagów, a praktycznie wszędzie - sery. Do specjalności kuchni belgijskiej naleŝy takŝe lapin a la biere (zając w piwie) oraz carbonnade (gulasz wołowy). W Belgii zjada się i wypija duŝe ilości czekolady, szczególną popularnością cieszą się praliny. Na deser spoŝywa się takŝe słodkie couques, pierniki speculoos i orzechowe pain d'amandes. Belgowie spoŝywają duŝe ilości piwa. Najpopularniesze gatunki to: Konnick, Gouden Carolus, Tarwebier, Gueuze. NIEZBĘDNE INFORMACJE Ambasada Królestwa Belgii, Warszawa, ul. Senatorska 34, tel.: do 5, fax: , ambabel.warsaw@pol.pl Ambasada Polska w Belgii: Bruksela, 29 Avenue des Gaulois. Do Brukseli moŝna z Polski dotrzeć samolotem, pociągiem i autobusem (takŝe do innych miast kraju). W Belgii moŝna poruszać się pociągami (co nie jest, biorąc pod uwagę niewielkie odległości, kłopotliwe ani przesadnie drogie), a takŝe rowerem (liczne wypoŝyczalnie). Komunikacja autobusowa w Belgii jest słabo rozwinięta. Banki pracują zwykle od 9.00 do (w niektórych obowiązuje godzinna przerwa w porze lunchu). Karty kredytowe przyjmowane są w wielu miejscach. Sklepy są otwarte od do (takŝe w soboty), w piątki pracują dłuŝej. Do telefonowania uŝywa się monet 20- i 50-centowych lub kart magnetycznych (Telecards). W Belgii językami urzędowymi są: francuski, niderlandzki i niemiecki. Język francuski, uŝywany jest na południu kraju (w Walonii) oraz w oficjalnie dwujęzycznej Brukseli. NaleŜy on do grupy języków romańskich. W Belgii posługuje się francuskim około 42% ludności. Język niderlandzki (holenderski) jest uŝywany na północy Belgii - we Flandrii oraz w stolicy kraju; ogółem posługuje się nim około 56% ludności Belgii. Język niemiecki naleŝy, podobnie jak niderlandzki, do grupy języków germańskich. Język ten jest uŝywany przez ludność wschodnich krańców regionu Liége, przy granicy z Niemcami i Luksemburgiem (posługuje się nim około 1% ludności kraju). PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA FRANCUSKIEGO Dzień dobry / wieczór - Bon jour / soir Do widzenia - Au revoir Proszę - S'il vous plaît Dziękuję - Merci Przepraszam - Pardon Ile to kosztuje? - Combien ça? Gdzie jest...? - Qu est...? Tak - Oui ; Nie - Non Nie rozumiem - Je n' est comprende pas

5 PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA NIDERLANDZKIEGO Dzień dobry (rano / w ciągu dnia / wieczorem) - Goedemorgen / Goedemiddag / Goedenavond (wym. chude'morche / chude'mydach / chuden'awent) Do widzenia - Tot ziens (tot s-ins) Proszę - Alstublieft (alstü:blift) Dziękuję - Dank (dank) Ile to kosztuje? - Hoevel kost dit? (huwejl 'kost dyt) Gdzie jest...? - Waar is...? (wa:r ys) Tak - Ja (ja:) Nie - Nee (nej) Nie rozumiem - Ik begrijp het niet (yk be'chreyp et nit) PODSTAWOWE ZWROTY JĘZYKA NIEMIECKIEGO Dzień dobry (rano / w ciągu dnia / wieczorem) - Guten Morgen / Tag / Abend Do widzenia - Auf Wiedersehen Proszę - Bitte Przepraszam - Entschuldigung Ile to kosztuje? - Wieviel kostet das? Gdzie jest...? - Wo ist...? Tak - Ja Nie - Nein Nie rozumiem - Ich verstehe nicht