Środki prewencji stosowane w pracy z cytostatykami

Transkrypt

1 Konferencja pn. Substancje rakotwórcze i cytostatyczne w miejscu pracy 29 sierpnia 2019 r., Rzeszów Środki prewencji stosowane w pracy z cytostatykami Małgorzata Pośniak Zakład Zagrożeń Chemicznych, Pyłowych i Biologicznych CIOP-PIB

2 Narażenie zawodowe na cytostatyki 2

3 Szacuje się, że na świecie populacja osób zawodowo narażonych na cytostatyki wynosi 5.5 mln pracowników służby zdrowia, zakładów farmaceutycznych, placówek weterynaryjnych, w Polsce ok. 15 tys. 3

4 W 2010 r. w narażeniu na leki cytostatyczne (ogólnie) pracowało pracowników, pracowników w tym kobiet w skontrolowanych placówkach opieki zdrowotnej (34,7 % ogółu), ogółu zatrudniających pracowników. Sprawozdanie z działalności Państwowej Inspekcji Sanitarnej, czerwiec 2011 r. 4

5 Narażenie na rakotwórcze cytostatyki w Polsce (dane za 2016 r.) Cytostatyk Cyklofosfamid (2014) Metotreksat (2015) Cisplatyna (2016) N-Hydroksymocznik (2016) Fluorouracyl (2017) Etopozyd (2017) Doksorubicyna (2018) Liczba województw Liczba zakładów pracy Liczba mężczyzn Liczba kobiet razem Liczba kobiet <45 l. Liczba osób narażonych łącznie Centralny Rejestr Danych o Narażeniu na Substancje Chemiczne, ich Mieszaniny, Czynniki lub Procesy Technologiczne o Działaniu Rakotwórczym lub Mutagennym. Instytut Medycyny Pracy Łódź 5

6 Skutki zawodowego narażenia na cytostatyki 6

7 Skutki zawodowego narażenia na cytostatyki zwiększona zapadalność na choroby układu krwiotwórczego, wątroby, nerek, układu oddechowego alergie i choroby skóry owrzodzenia błony śluzowej nosa nasilenie wypadania włosów zaburzenia funkcji rozrodczych wady wrodzone u potomstwa uczulenia układu oddechowego i wystąpienia astmy oskrzelowej czy alergicznego nieżytu nosa działanie rakotwórcze zwiększone ryzyko wystąpienia chorób rozrostowych układu krwiotwórczego (odnotowano przypadki zachorowania na ostra białaczkę mieloblastyczną, przewlekłą białaczkę szpikową i ziarnicę złośliwą). 7

8 Badania ankietowe w szpitalach i aptekach przyszpitalnych prace z cytostatykami 8

9 Badania ankietowe Kwestionariusze ankietowe były rozsyłane do oddziałów onkologicznych szpitali i aptek przyszpitalnych przygotowujących roztwory cytostatyków. Ankietę prowadzono w szpitalach i centrach onkologicznych z województw mazowieckiego, łódzkiego, opolskiego, śląskiego, pomorskiego Udział wzięło ok. 140 osób. Otrzymano wypełnione formularze z odpowiedziami od 111 osób. 9

10 Rodzaj działalności placówki służby zdrowia 10

11 Wykonywany zawód 11

12 Najczęściej przygotowywane leki cytostatyczne w postaci roztworu 12

13 Czynności z największym narażeniem na roztwory cytostatyków 13

14 Przeciętny czas pracy w kontakcie z cytostatykami w ciągu dnia 14

15 Stosowane środki ochrony indywidualnej w kontakcie z cytostatykami 15

16 Czas jednorazowego używania konkretnego wyrobu ochronnego 16

17 Stosowanie środków ochrony indywidualnej - każdorazowo, bardzo często, sporadycznie 17

18 Wymaganiami krajowych przepisów w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy podczas prac z cytostatykami 18

19 Przepisy prawne 1.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Dz. U. 2019, poz Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przygotowywaniu, podawaniu i przechowywaniu leków cytostatycznych w zakładach opieki zdrowotnej. (Dz. U. z 1996, Nr 80, poz. 376, zm. Dz. U. z 2000 r., nr 70, poz. 897). 3.Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity Dz.U nr 169 poz ze zm.) 4.Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 18 marca 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Wytwarzania (Dz. U. z 2019 r., poz. 728) 5.Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. 2016, poz. 1117). 6.Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz. U. nr 33, poz Obwieszczenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 29 sierpnia 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac (Dz. U. 2016, poz. 1509). 8.Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (Dz. U r., poz. 796). 9.Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia r. w sprawie środków ochrony indywidualnej 19

20 Pomieszczenia pracy z lekami cytostatycznymi wymagania ogólne Pracownia szpitalnych leków cytostatycznych w aptekach Klasa czystości pomieszczeń: klasa czystości B - prace związane z przygotowywaniem leków cytostatycznych w dawkach indywidualnych klasa czystości C - pomieszczenia przygotowawcze klasa czystości D - magazyny z częścią administracyjną UWAGA Pomieszczenia o rożnych klasach czystości muszą być oddzielne od siebie śluzami (śluzy materiałowe i osobowe) PN-EN ISO Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane 20

21 Pomieszczenia pracy z lekami cytostatycznymi wymagania ogólne Pracownia leków cytostatycznych w aptekach szpitalnych Wszystkie powierzchnie w pomieszczeniach czystych powinny być gładkie, łatwo dostępne i łatwo zmywalne, odporne na działanie środków stosowanych do mycia i dezynfekcji oraz nie powinny być źródłem zanieczyszczeń mechanicznych. W celu ograniczenia gromadzenia się zanieczyszczeń wszelkie elementy wykończeniowe powinny być w miarę możliwości zlicowane ze ścianami i sufitem, połączenia ścian, podłóg i sufitów powinny być zaokrąglone. Meble, urządzenia i elementy wyposażenia powinny być przystosowane do przewidzianej dla nich klasy czystości. Liczba wystających półek, szafek i urządzeń powinna być jak najmniejsza. PN-EN ISO Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane 21

22 Pomieszczenia pracy z lekami cytostatycznymi wymagania ogólne Pracownia leków cytostatycznych w aptekach szpitalnych Rury, kanały wentylacyjne i inne media należy instalować w taki sposób, aby nie było miejsc trudno dostępnych i powierzchni trudnych do wyczyszczenia. Maskujące płyty sufitowe powinny być uszczelnione, aby zapobiec przedostawaniu się zanieczyszczeń z przestrzeni nad sufitem. Podłogi w całym kompleksie powinny być wyłożone łatwo zmywalną, odporną na dezynfekcję wykładziną zachodzącą na ściany (bez listew przypodłogowych) Drzwi od poszczególnych pomieszczeń nie powinny otwierać się jednocześnie. System blokad wewnętrznych i sygnałów ostrzegawczych wizualnych lub dźwiękowych powinien zabezpieczać przed możliwością otwarcia więcej niż jednych drzwi jednocześnie. PN-EN ISO Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane 22

23 Pomieszczenia pracy z lekami cytostatycznymi wymagania ogólne Pomieszczenia na oddziałach onkologicznych Sale dla pacjentów chorych onkologicznie powinny spełniać ogólne wymagania dla tego rodzaju pomieszczeń szpitalnych określone w rozporządzeniu ministra zdrowia w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 26 czerwca 2019 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinny odpowiadać pomieszczenia i urządzenia podmiotu wykonującego działalność leczniczą. Dz.U. 2019, poz

24 Pomieszczenia pracy z lekami cytostatycznymi środki ochrony zbiorowej Systemy wentylacji W pracowni leków cytostatycznych musi funkcjonować system wentylacji nawiewno-wywiewnej z układem filtrów mikrobiologicznych, zapewniający: zachowanie czystości dostarczanego powietrza usuwanie zanieczyszczonego powietrza odpowiednią liczbę wymian powietrza (minimalnie 10-krotną wymianę powietrza w ciągu godziny) odpowiednią temperaturę (18 22 C) i wilgotność względną (30 70%) zachowanie wymaganych różnic ciśnienia (10 15 Pa) pomiędzy strefami o różnej klasie czystości. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przygotowywaniu, podawaniu i przechowywaniu leków cytostatycznych w zakładach opieki zdrowotnej. (Dz. U. 1996, Nr 80, poz. 376, zm DZ.U z 2000 r., nr 70, poz. 897). PN-EN ISO Pomieszczenia czyste i związane z nimi środowiska kontrolowane 24

25 Pomieszczenia pracy z lekami cytostatycznymi środki ochrony zbiorowej Systemy wentylacji filtrowane powietrze powinno być dostarczane w ilości gwarantującej utrzymanie nadciśnienia i przepływu powietrza w kierunku do otaczających pomieszczeń o niższej klasie czystości różnica ciśnień pomiędzy sąsiadującymi pomieszczeniami o różnych klasach czystości powietrza powinna wynosić Pa w pomieszczeniach powinny być zamontowane urządzenia kontrolne umożliwiające ocenę prawidłowości funkcjonowania systemu różnic ciśnień należy stosować trójstopniowy system filtracji od strony nawiewnej w celu uzyskania odpowiedniej czystości powietrza dostarczanego do pomieszczeń pracowni leków cytostatycznych. Standardy jakościowe w farmacji onkologicznej QUAPOS4. ESOP - Europejskie Stowarzyszenie Farmaceutów Onkologicznych, 2014 r 25

26 Pomieszczenia pracy z lekami cytostatycznymi środki ochrony zbiorowej Loże laminarne Pomieszczenia, w których przygotowuje się leki cytostatyczne, powinny być wyposażone w lożę laminarną do pracy z tymi lekami. Urządzenie to musi zapewniać jednoczesną ochronę produktu, pracownika i środowiska. Powinny to być komory z pionowym, laminarnym przepływem powietrza i jego recyrkulacją. System wentylacyjny loży wykorzystany do prac z lekami cytostatycznymi powinien być oddzielony od głównej wentylacji, a szkodliwe substancje powinny być filtrowane (przez filtr HEPA) i wydmuchiwane na zewnątrz. Wewnątrz loży, gdzie odbywa się właściwe przygotowanie leków w dawkach indywidualnych, wymagana jest. klasa czystości A Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przygotowywaniu, podawaniu i przechowywaniu leków cytostatycznych w zakładach opieki zdrowotnej. (Dz. U. 1996, Nr 80, poz. 376, zm DZ.U z 2000 r., nr 70, poz. 897). 26

27 Pomieszczenia pracy z lekami cytostatycznymi środki ochrony zbiorowej Loże laminarne Loże laminarne wykorzystywane w laboratoriach leków cytostatycznych powinny spełniać wszystkie wymagania normy PN-EN 12469:2002 dla komory laminarnej co najmniej klasy II Powinny być certyfikowane zgodnie z normą DIN Safety Cabinets for Handling Cytotoxic Substances, która definiuje obowiązkowe wymagania dla budowy i testowania komór laminarnych do pracy z lekami cytostatycznymi. 27

28 Praca z lekami cytostatycznymi środki organizacyjne Ograniczanie liczby pracowników narażonych na leki cytostatyczne do minimum. Nie zatrudniane kobiety w ciąży i karmiących piersią oraz pracowników młodocianych Sporządzanie rejestrów leków cytostatycznych sklasyfikowanych jako rakotwórcze i/lub mutagenne oraz rejestrów pracowników narażonych na te czynniki. Przekazywanie informacji o cytostatykach o działaniu rakotwórczym i/lub mutagennym do Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego do 15 stycznia każdego roku. Przeprowadzanie oceny ryzyka zawodowego związanego z narażeniem personelu medycznego i farmaceutów na leki cytostatyczne stwarzające zagrożenie dla zdrowia. 28

29 Praca z lekami cytostatycznymi środki organizacyjne Organizacja prac związanych z przygotowywaniem leków cytostatycznych: personel farmaceutyczny przygotowujący leki cytostatyczne musi posiadać odpowiednie kwalifikacje do pracy w warunkach aseptycznych oraz być przeszkolony w zakresie prac z substancjami stwarzającymi zagrożenie dla zdrowia pracowników. za przygotowanie dziennych dawek leków cytostatycznych dla indywidualnych pacjentów jest odpowiedzialny być magister farmacji. przy loży laminarnej muszą pracować dwie osoby: operator i pomocnik. Dopuszcza się przygotowanie leku przez jedną osobę, gdy wykorzystane są programy komputerowe sprzężone z wagą elektroniczną. praca w loży w boksach aseptycznych powinna odbywać się w cyklach: 2-godz. z przerwą 30 minut. Łączny czas pracy w warunkach aseptycznych nie powinien przekraczać 5 godzin dziennie. 29

30 Praca z lekami cytostatycznymi profilaktyka medyczna Badania wstępne pracownika badania fizykalne ze szczególnym uwzględnieniem skóry i wątroby badania laboratoryjne krew z rozmazem, enzymy wątrobowe, badanie moczu. Pracy w narażeniu na leki cytostatyczne nie mogą podjąć: kobiety w ciąży, karmiące piersią, w wieku rozrodczym, planujące ciążę po przebytych poronieniach samoistnych, po przebytej ciąży pozamacicznej mające dzieci z wadami wrodzonymi osoby z chorobami hemolitycznymi, nefrologicznymi, hepatologicznymi i przewlekłymi dermatologicznymi, młodzież poniżej 18 roku osoby pracujące w narażeniu na promieniowanie jonizujące. 30

31 Praca z lekami cytostatycznymi profilaktyka medyczna Badania okresowe pracownika należy przeprowadzać raz w roku badania - morfologia krwi, testy czynnościowe nerek i wątroby jeżeli pracownik stwierdzi, że narażanie na cytostatyki spowodowało u niego zmiany chorobowe, pracodawca powinien przeprowadzić dodatkowe badania lekarskie. Zaleca się prowadzenie przynajmniej raz na trzy lata badania: na obecność leków cytostatycznych lub ich metabolitów w moczu pracownika badania skażenia powierzchni roboczej cytostatykami. Wskazane jest okresowe wykonywanie badania efektów cytogenetycznych i mutagennych będących wskaźnikiem uszkodzeń DNA. 31

32 Środki ochrony indywidualnej 32

33 Środki ochrony indywidualnej Przy przygotowywaniu, podawaniu i przechowywaniu leków cytostatycznych w zakładach opieki zdrowotnej należy stosować środki ochrony indywidualnej jednorazowego użytku: rękawice fartuchy okulary czepki maski. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2000 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy przygotowywaniu, podawaniu i przechowywaniu leków cytostatycznych w zakładach opieki zdrowotnej Środki ochrony indywidualnej chroniące przed substancjami chemicznymi, w tym przed roztworami cytostatyków, są zaliczane do środków o złożonej konstrukcji kategorii III. Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/425 z dnia r. w sprawie środków ochrony indywidualnej 33

34 Środki ochrony indywidualnej odzież ochronna Odzież chroniąca przed roztworami cytostatyków jest zaliczana do: typu 3: odzież chroniąca przed działaniem strumienia cieczy typu 4: odzież chroniąca przed działaniem rozpylonej cieczy typu 6: odzież chroniąca przed opryskaniem cieczą 34

35 Środki ochrony indywidualnej rękawice ochronna Rękawice chroniące przed lekami cytostatycznymi powinny: spełniać wymagania dotyczące rękawic chroniących przed czynnikami chemicznymi, zawarte w normie PN-EN 374-1:2005 być szczelne oraz całogumowe. Badanie szczelności wg PN-EN 374-2: Odporność na przenikanie wg PN-EN 374-3:2005 na podstawie czasu przebicia materiału przez badany związek podczas ciągłego kontaktu z nim. 35

36 Środki ochrony indywidualnej obuwie ochronna Do prac w narażeniu na działanie leków cytostatycznych zalecane jest stosowanie obuwia chroniącego przed czynnikami chemicznymi - klasy II, czyli całogumowe i całotworzywowe. Podczas ryzyka bezpośredniego kontaktu stóp lub stóp i nóg z substancjami chemicznymi nie jest rekomendowane stosowanie obuwie z niską cholewką 36

37 Środki ochrony indywidualnej sprzęt ochrony dróg oddechowych Podczas prac z cytostatykami powinien być używany sprzęt ochrony układu oddechowego w postaci: półmaski filtrującej klasy FFP2 NR lub FFP3 półmaski skompletowanej z filtrami klasy P2 lub P3 W celu poprawy komfortu użytkowania danego rodzaju środka ochrony przy doborze należy kierować się jak najmniejszymi oporami oddychania (np. nie większymi niż 150 Pa) z zachowaniem jak największej skuteczności filtracji 99,0% (najmniejszej penetracji 1%). 37

38 Badania odporności materiałów powlekanych na przenikanie cytostatyków w formie roztworu wg zaleceń PN-EN 6529:

39 Materiały wytypowane do badań Docetaksel Cisplatyna 5-Fluorouracyl Doksorubicyna Materiały A, B, C (nowe) Materiały D, E (nowe) Materiał A (po zginaniu ( i cykli) kod A - materiał z lateksu naturalnego (rękawice) kod B - materiał z kauczuku butadienowoakrylonitrylowego (rękawice) kod D - materiał z lateksu naturalnego (rękawice) kod E - materiał z kauczuku chloroprenowego (rękawice) kod C - materiał warstwowy: włóknina PES+folia PP+włóknina PP (fartuch) 39

40 Metodyka badania odporności materiałów powlekanych na przenikanie cytostatyków w formie roztworu Etapy badania 1. Pobranie próbek. 2. Przygotowanie celki przenikania. 3. Przygotowanie aparatury analitycznej. 4. Sporządzenia roztworów cytostatyków do oddziaływania na materiał. 5. Przeprowadzanie oddziaływania roztworu cytostatyku na materiału. 6. Analiza chromatograficzna. 7. Wyznaczanie parametru ochronnego. 40

41 Odczynniki do badań Cytostatyk (substancja czynna) Fluorouracyl Nazwa preparatu handlowego (leku) 5-fluorouracilEbewe Docetaksel Docetaxel-Ebewe Doksorubicyna DoxorubicinEbewe Cisplatyna Stężenie cytostatyku roztworze, mg ml-1 50 mg ml-1 koncentrat do sporządzania roztworów do infuzji 10 mg ml-1 koncentrat do sporządzania roztworów do infuzji 2 mg ml-1 koncentrat do sporządzania roztworów do infuzji 1 mg ml-1 koncentrat do CISPLATIN TEVA sporządzania roztworów do infuzji w Skład roztworu cytostatyku działającego na próbkę fluorouracyl sodu wodorotlenek woda docetaksel kwas cytrynowy bezwodny makrogol 300 polisorbat 80 etanol Doksorubicyny chlorowodorek 10 % kwas solny, chlorek sodu, woda cisplatyna sól fizjologiczna Wzorce farmaceutyczne, Europan Pharmacopeia Referency Standard (Francja): Fluorouracyl 40 mg Cisplatina 100 mg Docetaxel 15 mg Doxorubicine hydrochloride 150 mg 41

42 Wyniki badań odporności materiałów na przenikanie cytostatyków Materiałyzzlateksu lateksunaturalnego naturalnego Materiały (koda, A,D), D),kauczuku kauczuku (kod butadienowo-akrylonitrylowego butadienowo-akrylonitrylowego (kodb), B),oraz orazkauczuku kauczuku (kod chloroprenowego(e) (E) chloroprenowego charakteryzująbardzo bardzodobrą dobrą charakteryzują odpornościąna nadziałanie działanie odpornością roztworówzawierających zawierających roztworów cytostatyki. cytostatyki. czasdetekcji detekcjiprzebicia przebicia>> min min czas klasaochrony ochrony 66klasa 42

43 Wyniki badań odporności materiałów na przenikanie cytostatyków Wprowadzenieetapu etapuzginania zginaniapróbek próbekwwwarunkach warunkachlaboratoryjnych laboratoryjnych Wprowadzenie ( lub lub cykli) cykli)nie niewpłynęło wpłynęłona nazmianę zmianęwłaściwości właściwościbarierowych. barierowych. (40 43

44 Wyniki badań odporności materiałów na przenikanie cytostatyków Docetaksel Docetaksel Czasdetekcji detekcjiprzebicia przebiciamateriału materiału Czas odzieżowegowarstwowego: warstwowego: odzieżowego włókninapes+folia PES+foliaPP+włóknina PP+włóknina włóknina PP(kod (kodc) C) PP 120min min 120 Preparathandlowy handlowydocetaxeldocetaxelpreparat Ebewe(lek) (lek) Ebewe skład- -etanol etanol skład Czasprzebicia przebiciamateriału materiału Czas odzieżowegoprzez przezetanol: etanol: 65 65min min odzieżowego Skumulowanailość ilość Skumulowana przenikającegodocetakselu docetakselu przenikającego µg cm µg cm-2-2 >> µg cm µg cm

45 45

46 46

47 Wprowadzenie Koordynowana przez Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy (EU-OSHA) Organizowana w ponad 30 państwach Wspierana przez sieć partnerów: Krajowe punkty centralne Polska: Centralny Instytut Ochrony Pracy Państwowy Instytut Badawczy Oficjalnych partnerów kampanii Europejskich partnerów społecznych Partnerów medialnych Europejską Sieć Przedsiębiorczości Instytucje UE Inne agencje UE 47

48 Główne cele kampanii Substancje niebezpieczne pod kontrolą Zwiększenie świadomości na temat zagrożeń związanych z substancjami niebezpiecznymi w miejscu pracy Promowanie kultury prewencji w celu eliminowania zagrożeń lub skutecznego zarządzania nimi Poprawa rozumienia zagrożeń związanych z substancjami rakotwórczymi Zwrócenie uwagi na grupy pracowników ze szczególnymi potrzebami i podwyższonym stopniem ryzyka Dostarczenie informacji na temat stosownych polityk i prawodawstwa. 48

49 Polska edycja kampanii Patronat honorowy: Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Partner strategiczny: Główny Inspektorat Sanitarny Partner strategiczny naukowy: Instytut Medycyny Pracy im. Prof. J. Nofera w Łodzi 49

50 Materiały kampanii Na stronie Na stronie Praktyczne narzędzie dostępne online Raporty, biuletyny informacyjne Studia przypadków i audiowizualna baza danych Film o kampanii Film z serii Napo OSHwikipedia (informacje częściowo w jęz. angielskim) Materiały informacyjne: Plakat Ulotka Przewodnik po kampanii Film z serii Napo Charakterystyki wybranych substancji rakotwórczych oraz Aktualności, wydarzenia Informacje o krajowym kontekście zagrożeń chemicznych Informacje o partnerach Baza CHEMPYŁ - źródło informacji na temat niebezpiecznych substancji chemicznych w środowisku pracy ( Facebook 50

51 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 51