PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY MAŁYCH STATKÓW MORSKICH

Transkrypt

1 PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY MAŁYCH STATKÓW MORSKICH CZĘŚĆ V OCHRONA PRZECIWPOŻAROWA 2008 GDAŃSK 1

2 PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY MAŁYCH STATKÓW MORSKICH opracowane i wydane przez Polski Rejestr Statków S.A., zwany dalej PRS, składają się z następujących części: Część I Zasady klasyfikacji Część II Kadłub Część III Wyposażenie kadłubowe Część IV Stateczność i wolna burta Część V Ochrona przeciwpożarowa Część VI Urządzenia maszynowe i instalacje rurociągów Część VII Urządzenia elektryczne i automatyka, natomiast w odniesieniu do materiałów i spawania obowiązują wymagania Części IX Materiały i spawanie, Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich. Część V Ochrona przeciwpożarowa, 2008, została zatwierdzona przez Zarząd PRS S.A. w dniu 11 stycznia 2008 r. i wchodzi w życie z dniem 15 lutego 2008 r. Z dniem wejścia w życie niniejszej Części V, jej wymagania mają zastosowanie, w pełnym zakresie, do statków nowych. W odniesieniu do statków istniejących, wymagania Części V mają zastosowanie w zakresie wynikającym z postanowień Części I Zasady klasyfikacji. Rozszerzeniem i uzupełnieniem Części V Ochrona przeciwpożarowa jest Publikacja Nr 51/P Zasady uznawania firm serwisowych. Copyright by Polski Rejestr Statków S.A., 2008 PRS/HW, 01/2008 ISBN

3 SPIS TREŚCI 1 Postanowienia ogólne Zakres zastosowania Określenia Zakres nadzoru Dokumentacja klasyfikacyjna ochrony przeciwpożarowej Plan ochrony przeciwpożarowej Konstrukcja i zabezpieczenie przeciwpożarowe statków Konstrukcja statku Wymagania ogólne Przedziały maszynowe Pomieszczenia mieszkalne, służbowe i posterunki dowodzenia Pomieszczenia kuchenne Magazynki farb i cieczy łatwopalnych Materiały do wyposażania pomieszczeń Drogi ewakuacji Zabezpieczenie przeciwpożarowe pomieszczeń mieszkalnych, służbowych i posterunków dowodzenia Zabezpieczenie przeciwpożarowe przedziałów maszynowych Statki o kadłubie drewnianym lub wykonanym z laminatów poliestrowo-szklanych Statki z instalacją gazu ciekłego (propan-butan) dla celów gospodarczych Instalacje gaśnicze Zakres zastosowania instalacji gaśniczych Wymagania ogólne dla instalacji gaśniczych Instalacja wodnohydrantowa Pompy pożarowe Rurociągi i zawory hydrantowe Węże pożarnicze i prądownice Instalacja na dwutlenek węgla Wymagania ogólne Butle CO 2 i ich przechowywanie Rurociągi, armatura i dysze wylotowe CO Urządzenia uruchamiające Sygnalizacja ostrzegawcza o użyciu CO Lokalne stacje gaśnicze na dwutlenek węgla Próby ciśnieniowe instalacji gaśniczych Instalacje sygnalizacji pożarowej str.

4 5 Sprzęt pożarniczy i części zapasowe Wymagania ogólne Gaśnice przenośne i przewoźne Wyposażenie statków w sprzęt pożarniczy Części zapasowe Wymagania dodatkowe Statki pasażerskie znak: pas A Statki pasażerskie znak: pas B lub pas C lub pas D Statki pasażerskie znak pas D, przewożące pasażerów tylko na pokładach otwartych Holowniki znak: hol Statki rybackie znak: sr

5 1 POSTANOWIENIA OGÓLNE 1.1 Zakres zastosowania Część V Ochrona przeciwpożarowa ma zastosowanie do konstrukcyjnej ochrony przeciwpożarowej, instalacji gaśniczych, sygnalizacji pożarowej oraz rozmieszczenia sprzętu pożarniczego na małych statkach morskich wymienionych w punkcie z Części I Zasady klasyfikacji Wymagania podane w rozdziałach 1, 2, 3, 4 i 5 (z wyjątkiem wymagań dotyczących rozmieszczenia sprzętu pożarniczego) są wymaganiami o charakterze podstawowym dla wszystkich typów statków otrzymujących zasadniczy symbol klasy statku zbudowanego pod nadzorem PRS Spełnienie wymagań dotyczących rozmieszczenia sprzętu pożarniczego, podanych w rozdziale 5, nie stanowi warunku nadania, potwierdzenia lub odnowienia klasy statku, lecz potwierdzane jest odrębnym dokumentem Wymagania podane w rozdziale 6 stanowią uzupełnienie wymagań podstawowych dla określonego typu statku, otrzymującego w symbolu klasy znak dodatkowy, określony w podrozdziale z Części I Zasady klasyfikacji. 1.2 Określenia Określenia dotyczące terminologii ogólnej, stosowanej w Przepisach klasyfikacji i budowy małych statków morskich (zwanych dalej Przepisami), zawarte są w Części I Zasady klasyfikacji. Dla potrzeb Części V wprowadza się dodatkowo następujące określenia: Ciecze ł a t w o p a l n e ciecze, mieszaniny cieczy lub zawiesiny (farby, lakiery, itp.), które wydzielają pary o temperaturze zapłonu 60 C lub niższej, określonej w zamkniętym naczyniu. Gaś nice przewoź n e gaśnice o pojemności co najmniej 20 kg środka gaśniczego, montowane na kołach, wyposażone w urządzenia uruchamiające z gazem napędowym, umożliwiające samodzielne, natychmiastowe prowadzenie akcji gaśniczej. Kodeks FTP Międzynarodowy kodeks stosowania procedur prób ogniowych, przyjęty przez IMO rezolucją MSC.61(67) z 5 grudnia 1996, wraz z poprawkami. Konstrukcyjna ochrona przeciwpoż arowa zespół biernych środków ochrony przeciwpożarowej, mających na celu: zapobieganie niebezpieczeństwu powstania pożaru; ograniczenie rozprzestrzeniania się pożaru i dymu na statku; stworzenie warunków do bezpiecznej ewakuacji ludzi z poszczególnych pomieszczeń i ze statku, a także do skutecznego ugaszenia pożaru. 5

6 L a m i n a t p o l i e s t r o w o - s z k l a n y tworzywo sztuczne, laminat utworzony z żywic poliestrowych wzmocnionych włóknem szklanym. Materiał niepalny materiał, który po podgrzaniu do temperatury 750 C nie pali się, ani nie wydziela palnych oparów w ilości wystarczającej do ich samozapłonu. Każdy inny materiał jest materiałem palnym. Własności materiału niepalnego powinny być potwierdzone badaniem zgodnie z Kodeksem FTP. Materiał równoważ ny stali materiał niepalny, który ze względu na swoje własności lub właściwości pokrywającej go izolacji poddany działaniu ognia, na końcu standardowej próby ogniowej ma cechy konstrukcyjne i odporność ogniową równoważną stali (np. stop aluminium pokryty izolacją lub materiał kompozytowy). Pomieszczenia mieszkalne pomieszczenia takie, jak: kabiny załogi i pasażerów, pomieszczenia ogólnego użytku, korytarze, toalety i łazienki, biura, sklepy oraz inne podobne pomieszczenia. Pomieszczenia sł u ż b o w e pomieszczenia takie, jak: pomieszczenia kuchenne, pentry wyposażone w urządzenia do gotowania, magazynki i schowki, warsztaty nie stanowiące przedziałów maszynowych oraz inne podobne pomieszczenia. Posterunki dowodzenia pomieszczenia, w których znajdują się: urządzenia przeznaczone do sterowania statkiem, okrętowe urządzenia radiowe, urządzenia nawigacyjne, awaryjne źródła energii, urządzenia do uruchamiania instalacji gaśniczych, a także pomieszczenia stanowiące recepcje na statkach pasażerskich. Przedział y maszynowe pomieszczenia, w których znajdują się silniki napędu głównego, silniki pomocnicze, kotły oraz inne urządzenia pracujące na paliwie ciekłym, jak również szyby prowadzące do tych pomieszczeń. Przegrody klasy A konstrukcje ogniotrwałe utworzone przez grodzie, ścianki lub pokłady, które spełniają następujące kryteria: są wykonane ze stali lub materiału równoważnego stali; są dostatecznie usztywnione; są izolowane uznanymi materiałami niepalnymi w taki sposób, żeby średnia temperatura na stronie nie wystawionej na działanie ognia nie wzrosła więcej niż o 140 C ponad temperaturę początkową i w żadnym punkcie, włączając w to wszystkie połączenia, nie wzrosła więcej niż o 180 C ponad temperaturę początkową, w następującym czasie: klasa A min, klasa A min, klasa A min, klasa A-0 0 min; są wykonane tak, aby zachowywały ognio- i dymoszczelność do końca jednogodzinnej standardowej próby ogniowej; prototyp konstrukcji ścianki lub pokładu, tworzącej przegrodę klasy A, przeszedł z wynikiem pozytywnym badanie zgodnie z wymaganiami Kodeksu FTP. 6

7 Przegrody klasy B konstrukcje opóźniające pożar utworzone przez ścianki, pokłady, sufity lub oszalowania, które spełniają następujące kryteria: są wykonane z uznanych materiałów niepalnych, a wszystkie materiały użyte do ich konstrukcji i zamocowania są niepalne, z takim wyjątkiem że na ich powierzchni dopuszcza się stosowanie powłok malarskich lub oklein mających właściwości WRP; są izolowane w taki sposób, żeby średnia temperatura na stronie nie wystawionej na działanie ognia nie wzrosła więcej niż o 140 C ponad temperaturę początkową, a w żadnym punkcie, włączając w to wszystkie połączenia, nie wzrosła więcej niż o 225 C ponad temperaturę początkową, w następującym czasie: klasa B min, klasa B-0 0 min. są wykonane tak, aby zachowywały ognioszczelność podczas 30-minutowej standardowej próby ogniowej; prototyp konstrukcji tworzącej przegrodę klasy B przeszedł z wynikiem pozytywnym badanie zgodnie z wymaganiami Kodeksu FTP. Standardowa próba ogniowa badanie, w którym wzorce odpowiednich konstrukcji okrętowych (ścianek lub pokładów) poddawane są w piecu testowym działaniu temperatur odpowiadających w przybliżeniu standardowej krzywej nagrzewania, zgodnie z metodą badawczą określoną w Kodeksie FTP. WRP wolne rozprzestrzenianie pł o m i e n i a oznacza, że powierzchnia (materiału) tak określona wystarczająco ogranicza rozprzestrzenianie się płomieni ognia, co powinno być potwierdzone badaniem zgodnie z Kodeksem FTP. 1.3 Zakres nadzoru Zasady ogólne, dotyczące postępowania klasyfikacyjnego, nadzoru nad budową i przeprowadzania przeglądów w zakresie dotyczącym konstrukcyjnej ochrony przeciwpożarowej, instalacji gaśniczych oraz instalacji wykrywania i sygnalizacji pożaru, zawarte są w Części I Zasady klasyfikacji Nadzorowi podczas budowy lub przebudowy statku podlegają: konstrukcyjna ochrona przeciwpożarowa, instalacje gaśnicze, instalacje wykrywania i sygnalizacji pożaru, a także materiały do wyposażenia wnętrz Urządzenia i elementy instalacji wodnohydrantowych (takie jak: pompy i zawory hydrantowe), instalacji gaśniczych CO 2 (takie jak: butle, zawory, wysokociśnieniowe przewody elastyczne i dysze wylotowe), instalacji wykrywania i sygnalizacji pożaru (takie jak: centralki i czujki wykrywcze pożaru) oraz sprzęt pożarniczy (taki jak: gaśnice i węże pożarnicze) powinny mieć Świadectwo uznania typu wyrobu lub Świadectwo odbioru (metryka), wydane przez PRS lub instytucję upoważnioną przez Administrację państwa bandery statku. 7

8 1.3.4 Materiały niepalne, materiały o własnościach WRP, materiały równoważne stali, konstrukcje z laminatów poliestrowo-szklanych oraz konstrukcje przegród klasy A i B, a także okna, iluminatory i drzwi montowane w przegrodach klasy A i B powinny mieć Świadectwo uznania typu wyrobu, wydane przez PRS lub instytucję upoważnioną przez Administrację państwa bandery statku PRS może wyrazić zgodę na jednorazowe dopuszczenie danego wyrobu lub materiału do montażu na określonym statku, po przeprowadzeniu prób i odbiorów, zgodnie z wcześniej uzgodnionym programem prób. 1.4 Dokumentacja klasyfikacyjna ochrony przeciwpożarowej Przed rozpoczęciem budowy statku należy dostarczyć do Centrali PRS do rozpatrzenia i zatwierdzenia dokumentację techniczną w następującym zakresie:.1 plan konstrukcyjnej ochrony przeciwpożarowej, określający rozplanowanie pomieszczeń, drogi ewakuacji, rozmieszczenie przegród pożarowych;.2 schematy instalacji gaśniczych wraz z rozmieszczeniem urządzeń i rurociągów oraz obliczeniami ilości czynnika gaśniczego;.3 plan wyposażenia statku, obejmujący wykaz materiałów użytych do wyposażenia pomieszczeń, z informacją o ich odporności ogniowej;.4 plan rozmieszczenia sprzętu pożarniczego Dla statków przebudowywanych rozpatrzeniu i zatwierdzeniu podlega ww. dokumentacja w zakresie dotyczącym przebudowy. 1.5 Plan ochrony przeciwpożarowej Na statkach uprawiających żeglugę międzynarodową oraz na wszystkich statkach pasażerskich powinien znajdować się Plan ochrony przeciwpożarowej, na którym pokazano:.1 przegrody pożarowe klasy A i B, drzwi i zamknięcia otworów w tych przegrodach;.2 posterunki dowodzenia;.3 drogi ewakuacji (schody, drabiny, drzwi i włazy) oraz kierunki ewakuacji ze wszystkich rejonów i pomieszczeń statku na pokład otwarty;.4 pomieszczenia wyposażone w instalacje wykrywania i sygnalizacji pożaru, pomieszczenia bronione przez stałe instalacje gaśnicze oraz rozmieszczenie: butli z czynnikiem gaśniczym, pomp pożarowych, zaworów odcinających, zaworów hydrantowych i urządzeń sterujących;.5 rozmieszczenie sprzętu pożarniczego;.6 miejsca zdalnego wyłączania wentylacji oraz rozmieszczenie zamknięć otworów pomieszczeń bronionych instalacją gaśniczą CO 2 ;.7 usytuowanie zbiorników paliwa i oleju smarowego, znajdujących się poza dnem podwójnym oraz miejsca zdalnego zamykania zaworów poboru paliwa z tych zbiorników i wyłączania pomp paliwowych;.8 przyciski i urządzenia alarmu pożarowego. 8

9 1.5.2 Symbole graficzne użyte na planie powinny być zgodne z rezolucją IMO A.952(23), wraz z poprawkami, natomiast wszystkie napisy powinny być w języku urzędowym kraju, pod którego banderą pływa statek Plan ochrony przeciwpożarowej powinien być wywieszony na statku w widocznym miejscu, a także powinien być dostępny na mostku nawigacyjnym i w posterunku dowodzenia. 2 KONSTRUKCJA I ZABEZPIECZENIE PRZECIWPOŻAROWE STATKÓW 2.1 Konstrukcja statku Wymagania ogólne Kadłub statku, grodzie konstrukcyjne, pokłady i nadbudówki oraz zbiorniki paliwa powinny być stalowe lub wykonane z materiałów równoważnych stali Wszystkie grodzie i ścianki, od których wymaga się, aby były przegrodami pożarowymi klasy A lub B, powinny rozciągać się od pokładu do pokładu i do poszycia burty lub innych ścian ograniczających Otwory w przegrodach pożarowych powinny być wyposażone w zamocowane na stałe zamknięcia o odporności ogniowej nie mniejszej od odporności ogniowej tych przegród, a liczba tych otworów powinna być ograniczona do niezbędnego minimum Przejścia rurociągów i kanałów wentylacyjnych przez przegrody pożarowe klasy A i B powinny być stalowe lub z materiału równoważnego stali, odpowiednio wykonane i izolowane na długości co najmniej 450 mm, z każdej strony przegrody, izolacją tej samej klasy co przegroda Przejścia przez przegrody pożarowe rurociągów i kanałów wentylacyjnych powinny ponadto spełniać wymagania podane w podrozdziale i 19.1 z Części VI Urządzenia maszynowe i urządzenia chłodnicze, natomiast przejścia kabli wymagania podane w podrozdziale 13.8 z Części VII Urządzenia elektryczne i automatyka Przedziały maszynowe Przedziały maszynowe powinny być otoczone grodziami, ścianami i pokładami o konstrukcji przegród klasy A Grodzie, ścianki lub pokłady oddzielające przedziały maszynowe od pomieszczeń mieszkalnych, służbowych i posterunków dowodzenia powinny mieć konstrukcję przegród klasy A-60. 9

10 Szyb przedziału maszynowego wraz z jego szczytem powinien być stalowy lub wykonany z materiału równoważnego stali. Należy unikać montowania iluminatorów lub świetlików szklanych w ściankach szybu maszynowego. Jeżeli jednak zostaną zamontowane, to powinny być oszklone szkłem zbrojonym siatką metalową i powinny mieć stalowe pokrywy Schody, drabiny i płyty podłogowe przejść komunikacyjnych w przedziałach maszynowych powinny być stalowe lub wykonane z materiału równoważnego stali i powinny być zamocowane na stałe Drzwi do przedziałów maszynowych powinny być możliwie gazoszczelne i być typu samozamykającego W przedziale maszynowym powinna być odpowiednia instalacja wentylacyjna, umożliwiająca, w przypadku powstania pożaru, usunięcie dymu po zakończeniu akcji gaśniczej. Wszystkie otwory wentylacyjne powinny mieć szczelne zamknięcia, sterowane z zewnątrz tego przedziału Na zewnątrz przedziału maszynowego, w pobliży wyjścia w miejscu łatwo dostępnym należy umieścić urządzenia sterujące umożliwiające: wyłączanie wentylatorów, zatrzymywanie pomp paliwa i zamykanie zaworów na zbiornikach wysokich paliwa, znajdujących się w tym przedziale Pomieszczenia mieszkalne, służbowe i posterunki dowodzenia Ścianki pomieszczeń mieszkalnych, służbowych i posterunków dowodzenia powinny być stalowe lub mieć konstrukcję przegród co najmniej klasy B Ścianki i pokłady oddzielające posterunki dowodzenia od pomieszczeń mieszkalnych i służbowych, wygrodzenia schodów oraz ścianki i pokłady w miejscach wsiadania do łodzi i tratw ratunkowych powinny być stalowe lub mieć co najmniej konstrukcję przegród klasy B W dolnej części drzwi montowanych w ściankach korytarzy, z wyjątkiem ścianek wygradzających schody, mogą być wykonane otwory wentylacyjne, o powierzchni nie większej niż 0,05 m 2. Otwory te powinny być wyposażone w kratkę wykonaną z materiału niepalnego Schody i drabiny montowane w pomieszczeniach mieszkalnych, służbowych i posterunkach dowodzenia lub prowadzące do tych pomieszczeń powinny być stalowe lub wykonane z materiału równoważnego stali i powinny być zamocowane na stałe Pomieszczenia kuchenne Pomieszczenia kuchenne powinny być maksymalnie oddalone od pomieszczeń stwarzających zagrożenie pożarowe, tj. przedziałów maszynowych, magazynków farb i cieczy łatwopalnych. 10

11 Ścianki i pokłady oddzielające pomieszczenia kuchenne od pomieszczeń mieszkalnych powinny być stalowe lub mieć co najmniej konstrukcję przegród klasy B Każde pomieszczenie kuchenne powinno mieć co najmniej dwa wyjścia, z których jedno może być wyjściem awaryjnym, np. okno lub właz. W przypadku pomieszczenia kuchennego z zastosowanym wyłącznie wyposażeniem elektrycznym, wystarcza jedno wyjście Magazynki farb i cieczy łatwopalnych Magazynki farb i cieczy łatwopalnych nie powinny być umieszczane w sąsiedztwie pomieszczeń mieszkalnych, służbowych i posterunków dowodzenia. Jeżeli jest to praktycznie niemożliwe do spełnienia, ścianki i pokłady oddzielające te magazynki od pomieszczeń mieszkalnych, służbowych i posterunków dowodzenia powinny mieć konstrukcję przegród klasy A-0. Wyjścia z tych magazynków powinny prowadzić bezpośrednio na otwarty pokład Ciecze łatwopalne o temperaturze zapłonu 60 GC lub niższej, które ze względów eksploatacyjnych muszą znajdować się na statku, powinny być przechowywane w magazynku w metalowych pojemnikach kanistrach, zamocowanych do regału w niezawodny sposób Jeżeli brak jest możliwości wydzielenia specjalnego magazynku farb i cieczy łatwopalnych, dopuszcza się przechowywanie metalowych pojemników z tymi cieczami w stalowych szafach lub skrzyniach na pokładach otwartych. Takie szafy lub skrzynie powinny być odpowiednio wentylowane. 2.2 Materiały do wyposażania pomieszczeń Materiały izolacyjne stosowane w przedziałach maszynowych, pomieszczeniach mieszkalnych i służbowych oraz w posterunkach dowodzenia powinny być niepalne. W pomieszczeniach, w których mogą znajdować się produkty ropopochodne, pokrycia powierzchni izolacji powinny być nieprzenikalne dla tych produktów i ich par W pomieszczeniach chłodni prowiantowych i w ładowniach można stosować izolację palną pod warunkiem, że jej zewnętrzna powierzchnia zostanie szczelnie pokryta blachą lub innym materiałem niepalnym Powierzchnie zewnętrzne pokładów, ścian i sufitów w pomieszczeniach mieszkalnych, służbowych i w posterunkach dowodzenia oraz powierzchnie przestrzeni niedostępnych (np. za oszalowaniami ścian i sufitów) w tych pomieszczeniach powinny być wykonane z materiałów o własnościach WRP. Meble w tych pomieszczeniach powinny być pokryte materiałami o własnościach WRP. 11

12 2.2.4 Zaleca się, aby ilość materiałów palnych zastosowanych do wykonania wewnętrznych ścianek, oszalowań, okładzin dekoracyjnych, mebli i innego wyposażenia w pomieszczeniach mieszkalnych, służbowych i w posterunkach dowodzenia była możliwie najmniejsza Farby, lakiery i inne materiały wykończeniowe użyte na odkrytych powierzchniach wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych, służbowych i w posterunkach dowodzenia nie mogą wydzielać nadmiernych ilości dymu i substancji toksycznych, tj. w ilościach zagrażających ludziom i środowisku Gruntowe pokrycia pokładów, stosowane wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych, służbowych oraz posterunków dowodzenia, powinny być wykonane z materiałów, które w podwyższonych temperaturach nie powodują wzrostu zadymienia, wydzielania się substancji toksycznych oraz zagrożenia wybuchem Pojemniki na odpady i śmieci powinny być wykonane z materiałów niepalnych, powinny być zamykane i nie powinny mieć otworów. 2.3 Drogi ewakuacji Korytarze, schody i drabiny należy tak rozplanować, aby z każdego pomieszczenia mieszkalnego i z każdego pomieszczenia, do którego załoga ma stały dostęp, zapewniona była możliwość ewakuacji na pokład otwarty Z każdego rejonu pomieszczeń mieszkalnych i służbowych na każdym pokładzie jeżeli jest to praktycznie możliwe (uwzględniając wielkość pomieszczeń i liczbę załogi) należy przewidzieć dwa wyjścia możliwe najbardziej od siebie oddalone. Jedno z wyjść powinno umożliwiać wyjście na pokład otwarty przez drzwi, bez konieczności przechodzenia przez pomieszczenia, w których znajduje się potencjalne źródło ognia; drugie może być wyjściem awaryjnym, prowadzącym przez właz lub okno umożliwiające ewakuację, z otworem o powierzchni w świetle co najmniej 0,36 m 2, przy czym zaleca się, aby prowadziło ono także bezpośrednio na pokład otwarty Z każdego przedziału maszynowego należy przewidzieć dwa wyjścia, możliwie najbardziej od siebie oddalone, przy czym jedno z nich może być wyjściem awaryjnym. Jeżeli świetlik przewidziany jest jako wyjście awaryjne, to należy zapewnić możliwość otwierania go z obu stron Dopuszcza się możliwość pozostawienia jednej drogi ewakuacji z rejonu pomieszczeń mieszkalnych lub przedziału maszynowego, mając na uwadze wielkość i rozplanowanie tych pomieszczeń (np. gdy odległość od najbardziej oddalonego miejsca w pomieszczeniu do wyjścia nie przekracza 5 m). 12

13 2.4 Zabezpieczenie przeciwpożarowe pomieszczeń mieszkalnych, służbowych i posterunków dowodzenia Na statkach o długości 15 m i większej, jeśli do wyposażenia pomieszczeń mieszkalnych, służbowych i posterunków dowodzenia użyto materiałów palnych stwarzających zagrożenie pożarowe, zaleca się zastosowanie w tych pomieszczeniach instalacji wykrywania i sygnalizacji pożaru, spełniającej wymagania podane w rozdziale Pomieszczenia mieszkalne, służbowe i posterunki dowodzenia należy wyposażyć w przenośny sprzęt pożarniczy, zgodnie z wymaganiami rozdziału Zabezpieczenie przeciwpożarowe przedziałów maszynowych Przedziały maszynowe z silnikami napędu głównego o łącznej mocy 750 kw lub większej, kotłami opalanymi paliwem ciekłym, a także z kotłami instalacji ogrzewania pomieszczeń, należy wyposażyć w stałą gazową instalację gaśniczą na dwutlenek węgla, spełniającą wymagania podane w 3.4 lub instalację gaśniczą równoważną Przedziały maszynowe należy wyposażyć w przenośny sprzęt pożarniczy, zgodnie z wymaganiami rozdziału Przedziały maszynowe bez stałej wachty należy wyposażyć w instalację wykrywania i sygnalizacji pożaru, spełniającą wymagania podane w rozdziale Statki o kadłubie drewnianym lub wykonanym z laminatów poliestrowo-szklanych Drewno użyte do konstrukcji kadłuba powinno być impregnowane środkiem ograniczającym jego palność Burty, grodzie i pokłady otaczające przedziały maszynowe, wzwyż od poziomu 200 mm poniżej wodnicy pływania pod balastem, powinny mieć co najmniej konstrukcję przegród klasy B-15 oraz powinny być wykonane jako szczelne. Przejścia rurociągów, kabli i wentylacji powinny zapewniać utrzymanie szczelności. Otwory, takie jak: drzwi, włazy, klapy wlotów wentylacji powinny mieć szczelne zamknięcia Ścianki i pokłady oddzielające posterunki dowodzenia od pomieszczeń mieszkalnych i służbowych, wygrodzenia schodów oraz ścianki i pokłady w miejscach wsiadania do łodzi i tratw ratunkowych powinny mieć co najmniej konstrukcję przegród klasy B Dla statków wykonanych z laminatów poliestrowo-szklanych grubość izolacji konstrukcji przegród klasy B-15 powinna być taka, aby temperatura rdzenia z 13

14 laminatu przy końcu 15-minutowej próby ogniowej nie przekraczała wartości, przy której wytrzymałość laminatu zmniejsza się do 50% wytrzymałości początkowej Powierzchnia zewnętrzna laminatu i izolacji przegród klasy B-15 w przedziałach maszynowych, pomieszczeniach mieszkalnych, służbowych i w posterunkach dowodzenia powinna mieć własności WRP Schody i drabiny stanowiące drogi ewakuacji z pomieszczeń znajdujących się pod pokładem powinny być stalowe lub wykonane z materiału równoważnego stali Przewody spalinowe silników i urządzeń grzewczych oraz kanały wentylacji wyciągowej znad pieca kuchennego powinny być tak prowadzone i izolowane, aby nie stwarzały zagrożenia pożarowego Przedziały maszynowe z silnikami o łącznej mocy 120 kw lub większej należy wyposażyć w stałą gazową instalację gaśniczą na dwutlenek węgla, spełniającą wymagania podane w 3.4 lub instalację gaśniczą równoważną. 2.7 Statki z instalacją gazu ciekłego (propan-butan) dla celów gospodarczych Jeśli na statku zastosowano instalację gazu ciekłego (propan-butan), to instalacja ta powinna spełniać wymagania podane w podrozdziale 7.3 z Części V Przepisów klasyfikacji i budowy statków śródlądowych. 3 INSTALACJE GAŚNICZE 3.1 Zakres zastosowania instalacji gaśniczych Statki z własnym napędem, o długości 12 m lub większej, oraz wszystkie statki z silnikami napędu głównego o łącznej mocy 75 kw lub większej należy wyposażyć w instalację wodnohydrantową Jeżeli na statku przewiduje się zastosowanie innej instalacji gaśniczej niż instalacja wodnohydrantowa i instalacja na dwutlenek węgla, np. instalację tryskaczową, pianową, proszkową itp., to taka instalacja powinna spełniać wymagania zawarte w Przepisach klasyfikacji i budowy statków morskich, w rozdziale 3 z Części V Ochrona przeciwpożarowa. 3.2 Wymagania ogólne dla instalacji gaśniczych Instalacje gaśnicze powinny być tak wykonane, aby podczas normalnej eksploatacji statku były zdolne do natychmiastowego użycia i aby zapewnione było ich niezawodne działanie w warunkach eksploatacji statku. 14

15 3.2.2 Nie zezwala się na stosowanie w instalacjach gaśniczych czynników, które same z siebie lub w przewidywanych warunkach zastosowania wydzielają substancje toksyczne w ilościach zagrażających ludziom lub środowisku W instalacjach gaśniczych należy stosować rurociągi metalowe, z wyłączeniem rur ze stopów aluminium. Rurociągi powinny być odpowiednio zabezpieczone przed korozją. W przypadku rurociągów stalowych zaleca się stosować ocynkowanie obustronne. Możliwość zastosowania innych materiałów każdorazowo podlega uzgodnieniu z PRS Rurociągi, złącza oraz przejścia rur przez ścianki i pokłady tworzące przegrody pożarowe powinny spełniać wymagania zawarte w rozdziale 15 z Części VI Urządzenia maszynowe i instalacje rurociągów. 3.3 Instalacja wodnohydrantowa Pompy pożarowe Instalacja wodnohydrantowa powinna składać się z pompy/ pomp pożarowych, rurociągów doprowadzających wodę, zaworów hydrantowych oraz węży pożarniczych z podłączonymi prądownicami Na statkach o pojemności brutto 150 lub większej instalacja powinna być wyposażona w dwie pompy pożarowe, przy czym jedna z nich powinna być pompą z niezależnym napędem, natomiast druga może być napędzana przez silnik główny. Wydajność każdej z pomp powinna wynosić co najmniej 15 m 3 /h Na statkach o pojemności brutto mniejszej niż 150 instalacja powinna być wyposażona w jedną pompę pożarową z napędem mechanicznym, o wydajności co najmniej 15 m 3 /h (pompa może być napędzana przez silnik główny) i jedną z napędem ręcznym Pompa pożarowa powinna wytwarzać takie ciśnienie, aby podczas pracy pompy przy pełnej jej wydajności zasięg strumienia (prądu gaśniczego) wody podawanego przez prądownicę o średnicy dyszy 12 mm był nie mniejszy niż 6 m Jako pompy pożarowe mogą być zastosowane pompy sanitarne, balastowe, zęzowe lub ogólnego użytku, pod warunkiem że nie będą one wykorzystywane do przepompowywania cieczy palnych Pomp pożarowych nie należy umieszczać przed grodzią kolizyjną statku Pompa pożarowa powinna być po stronie tłoczącej wyposażona w manometr. Pompy mogące wytworzyć w rurociągach ciśnienie wyższe od ciśnienia roboczego należy wyposażyć w zawór bezpieczeństwa. Zawór ten należy instalować na rurociągu tłoczącym, przed zaworem odcinającym. Przepustowość zaworu 15

16 bezpieczeństwa powinna być taka, aby w warunkach eksploatacji ciśnienie robocze nie wzrosło o więcej niż 10 %. Odlot z zaworu powinien być skierowany do rurociągu ssącego pompy Pompy pożarowe oraz ich zawory kingstonowe do poboru wody należy umieszczać poniżej wodnicy pływania statku pustego. Pompy pożarowe zamocowane na stałe, umieszczone powyżej tej wodnicy, powinny być typu samozasysającego Należy zapewnić możliwość uruchamiania pompy pożarowej z napędem elektrycznym z miejsca znajdującego się bezpośrednio przy pompie oraz z posterunku dowodzenia Rurociągi i zawory hydrantowe Średnica rurociągów instalacji wodnohydrantowej powinna być taka, aby zapewnione było równomierne rozprowadzenie maksymalnej wymaganej ilości wody Na statkach eksploatowanych w okresie zimy rurociągi instalacji wodnohydrantowej, przechodzące przez pomieszczenia nieogrzewane oraz znajdujące się na otwartym pokładzie, należy wyposażyć w zawory odcinające i kurki spustowe, umożliwiające odwodnienie rurociągu. Obok zaworu hydrantowego i kurka spustowego należy umieścić tabliczkę informującą o konieczności odwodnienia tego odcinka instalacji po jej użyciu Każda pompa pożarowa powinna być wyposażona w zawory odcinające po stronie ssącej i tłoczącej. W przypadku zastosowania pomp wirowych, po stronie tłoczącej należy zamontować zawory zwrotne uniemożliwiające cofnięcie się strumienia wody. Na zaworach powinna znajdować się tabliczka z napisem: Podczas normalnej eksploatacji zawór powinien być stale otwarty Zawory hydrantowe powinny składać się z zaworu zaporowego i łącznika, odpowiadającego wymaganiom norm akceptowanych przez Administrację państwa bandery statku. Zawory hydrantowe powinny być pomalowane na kolor czerwony Zawory hydrantowe oraz armatura instalacji wodnohydrantowej powinny być wykonane z brązu, mosiądzu lub stopów innych metali odpornych na korozję w warunkach morskich Usytuowanie zaworów hydrantowych powinno umożliwiać łatwe i szybkie przyłączenie do nich węży pożarniczych. Liczba i rozmieszczenie zaworów hydrantowych powinny umożliwiać podanie co najmniej jednego strumienia (prądu gaśniczego) wody do dowolnego miejsca na statku za pomocą pojedynczego węża pożarniczego o maksymalnej długości określonej w Na statku powinny znajdować się co najmniej 2 zawory hydrantowe. 16

17 Na statkach przewożących ładunki na pokładzie otwartym, zawory hydrantowe montowane na tym pokładzie należy tak usytuować lub osłonić, aby nie były narażone na uszkodzenie podczas załadunku lub rozładunku statku W przedziałach maszynowych o wymiarach pozwalających na użycie węża pożarniczego z prądownicą, wewnątrz tego przedziału należy zamontować co najmniej jeden zawór hydrantowy. W przeciwnym razie zawór hydrantowy powinien znajdować się na zewnątrz, w pobliżu wejścia do tego przedziału Węże pożarnicze i prądownice Węże pożarnicze powinny mieć długość nie większą niż: 15 m na pokładach otwartych i w nadbudówkach oraz 10 m w przedziałach maszynowych Kompletne węże wraz z prądownicami należy umieszczać bezpośrednio obok zaworów hydrantowych, do których mają być przyłączone. Do przechowywania węży na zewnątrz pomieszczeń należy przewidzieć skrzynki pomalowane na kolor czerwony. W rejonie pomieszczeń mieszkalnych węże powinny znajdować się w szafkach hydrantowych na zwijadle i powinny być na stałe podłączone do zaworów hydrantowych. Liczba węży pożarniczych z prądownicami powinna odpowiadać liczbie zaworów hydrantowych zamontowanych na statku Wszystkie prądownice powinny być uniwersalne, tj. dające zarówno zwarty, jak i rozpylony strumień wody oraz powinny zapewniać możliwość odcięcia dopływu wody Należy stosować prądownice o znormalizowanych średnicach dysz: 12, 16 lub 19 mm, dobranych odpowiednio do rzeczywistej wydajności pompy/ pomp pożarowych. Prądownice stosowane w pomieszczeniach mieszkalnych i służbowych powinny mieć średnicę dysz nie większą niż 12 mm. 3.4 Instalacja na dwutlenek węgla Wymagania ogólne Ilość CO 2 należy obliczać według wzoru: G = 0,71 V, [kg] gdzie: V objętość brutto bronionego pomieszczenia, [m 3 ]. Ilość CO 2 zgodnie w ww. wzorem jest wystarczająca do zapewnienia minimalnej objętości CO 2, po rozprężeniu, równej 40% objętości brutto bronionego pomieszczenia. Jeśli instalacja na dwutlenek węgla przeznaczona jest do obrony więcej niż jednego pomieszczenia, to całkowita ilość CO 2 przechowywana w stacji gaśniczej powinna wystarczyć do obrony największego bronionego pomieszczenia. 17

18 Przy określaniu liczby butli CO 2 należy przyjmować stopień napełnienia butli nie większy niż 0,675 kg/l dla butli o ciśnieniu obliczeniowym 12,5 MPa oraz 0,75 kg/l dla butli o ciśnieniu obliczeniowym 15 MPa. Przy napełnianiu butli dopuszczalne są odchyłki, nie przekraczające H 0,5 kg. W przypadku umieszczenia butli CO 2 wewnątrz bronionego pomieszczenia, należy przyjmować stopień napełnienia butli równy 0,6 kg/l Średnica rurociągów powinna zapewniać doprowadzenie do bronionego pomieszczenia 85% wymaganej ilości CO 2 w czasie nie dłuższym niż 2 min Wszystkie otwory wentylacyjne oraz inne otwory w ścianach i sufitach pomieszczenia bronionego instalacją na dwutlenek węgla powinny mieć szczelne zamknięcia, sterowane spoza pomieszczenia. Rurociągi innych instalacji, kończące się w pomieszczeniach bronionych instalacją na dwutlenek węgla, muszą być wyposażone w zawory odcinające Jeśli w bronionym pomieszczeniu znajdują się butle sprężonego powietrza, to w obliczeniach ilości CO 2 należy uwzględnić objętość powietrza (po rozprężeniu) znajdującego się w takich butlach. Objętości powietrza w butlach można nie uwzględniać, jeżeli wyloty z zaworów bezpieczeństwa tych butli odprowadzane są bezpośrednio do atmosfery Na każdych drzwiach wejściowych do pomieszczenia bronionego instalacją na dwutlenek węgla należy umieścić tabliczkę informacyjną o następującej treści: Po usłyszeniu sygnału ostrzegającego o wpuszczeniu CO 2 (tu opis sygnału) należy natychmiast opuścić pomieszczenie. Niebezpieczeństwo uduszenia. Napis powinien być koloru czerwonego, umieszczony na białym tle Tabliczki informacyjne oraz instrukcje uruchamiania instalacji CO 2 powinny być wykonane w języku urzędowym Administracji państwa bandery statku Butle CO 2 i ich przechowywanie Butle CO 2 powinny spełniać wymagania norm akceptowanych przez Administrację państwa bandery statku i powinny mieć urzędowy znak odbioru upoważnionej instytucji Butle CO 2 powinny być wyposażone w zawory bezpieczeństwa lub płytki bezpiecznikowe, działające przy ciśnieniu 1,3 p (H0,1%), gdzie p oznacza ciśnienie obliczeniowe w butli Butle CO 2 należy umieszczać w stacjach gaśniczych. Stacja gaśnicza może być oddzielnym pomieszczeniem lub metalową szafą, usytuowaną poza pomieszczeniami bronionymi. 18

19 Stacja gaśnicza powinna spełniać następujące wymagania:.1 powinna znajdować się na pokładzie otwartym lub pod nim i mieć bezpośrednie wejście z pokładu otwartego;.2 nie może znajdować się przed grodzią zderzeniową;.3 powinna być oddzielona od sąsiadujących pomieszczeń gazoszczelnymi ściankami i pokładami;.4 drzwi wejściowe do stacji powinny otwierać się na zewnątrz. Na drzwiach powinna znajdować się tabliczka z napisem: Butle CO 2. Napis powinien być koloru czerwonego, umieszczony na białym tle;.5 stacja powinna być wyposażona w kratki wentylacji naturalnej, umieszczone odpowiednio w dolnej i górnej części pomieszczenia. Jeżeli stacja znajduje się pod pokładem otwartym, powinna być wyposażona w niezależną instalację wentylacji mechanicznej, z kanałem wyciągowym z dna pomieszczenia, zapewniającą co najmniej 6 wymian powietrza na godzinę;.6 należy przewidzieć odpowiednią izolację termiczną, tak aby temperatura wewnątrz stacji nie przekroczyła +49 o C dla butli o współczynniku napełnienia 0,675 oraz +40 o C dla butli o współczynniku napełnienia 0,75. Dla statków eksploatowanych w warunkach zimowych należy zapewnić ogrzewanie stacji;.7 w stacji powinien znajdować się termometr umieszczony w taki sposób, aby była możliwość odczytu temperatury zarówno wewnątrz, jak i z zewnątrz stacji, przez iluminator;.8 w stacji powinna znajdować się instrukcja obsługi instalacji, zawierająca procedury bezpieczeństwa poprzedzające uruchomienie;.9 stacja gaśnicza powinna być zamykana na klucz. Jeden komplet kluczy należy umieścić w zamkniętej skrzynce z oszklonymi drzwiczkami, która powinna znajdować się w pobliżu wejścia do stacji Szafa spełniająca rolę stacji gaśniczej powinna być umieszczona i odpowiednio zamocowana na pokładzie otwartym, poza rejonem pomieszczeń mieszkalnych. Ewentualne przecieki CO 2 z butli nie mogą przedostawać się do wnętrza statku. Szafa powinna chronić butle CO 2 przed wpływem warunków atmosferycznych oraz mieć odpowiednią izolację termiczną, tak jak dla stacji gaśniczej Jeżeli umieszczenie stacji gaśniczej poza pomieszczeniami bronionymi jest niemożliwe do wykonania, po uzgodnieniu z PRS butle CO 2 można umieścić wewnątrz bronionego pomieszczenia, pod warunkiem zastosowania urządzenia do zdalnego uruchamiania instalacji spoza tego pomieszczenia. Miejsce zdalnego uruchamiania powinno być wyraźnie oznaczone i odpowiednio oświetlone. Wylot CO 2 z zaworów bezpieczeństwa powinien być wyprowadzony na zewnątrz (do atmosfery) oddzielnym rurociągiem wyposażonym w dźwiękowe urządzenie sygnalizacyjne. 19

20 3.4.3 Rurociągi, armatura i dysze wylotowe CO Butla powinna być połączona z kolektorem przy pomocy przewodu elastycznego, z zaworem zwrotnym. Przewód elastyczny powinien być obliczony na maksymalne ciśnienie panujące w butli Kolektor należy wyposażyć w manometr oraz króciec z zaworem do podłączenia sprężonego powietrza przeznaczonego do przeprowadzania próby drożności rurociągów Z kolektora zbiorczego powinny wychodzić rurociągi doprowadzające CO 2 do bronionych pomieszczeń. Każdy rurociąg doprowadzający CO 2 do bronionego pomieszczenia należy wyposażyć w oddzielny zawór odcinający z odpowiednią tabliczką informacyjną Dysze wylotowe powinny być tak rozmieszczone, aby zapewnione było równomierne rozprowadzenie CO 2 w bronionym pomieszczeniu Na głównym rurociągu doprowadzającym CO 2 do pomieszczeń, w których załoga normalnie pracuje lub do których ma dostęp, bezpośrednio przed kolektorem należy zamontować kołnierz zaślepiający przestawny, ze wskaźnikiem położenia, umożliwiający odcięcie dolotu CO 2 do pomieszczeń podczas przeprowadzania przeglądu i prób instalacji Urządzenia uruchamiające Instalacja na dwutlenek węgla powinna być uruchamiana ręcznie ze stacji gaśniczej, a w przypadku oddalenia stacji gaśniczej od drzwi wejściowych do bronionego pomieszczenia o więcej niż 5 m również zdalnie. Automatyczne uruchamianie instalacji na dwutlenek węgla jest zabronione Uruchamianie instalacji, ze względu na bezpieczeństwo osób przebywających w bronionym pomieszczeniu, powinno odbywać się dwuetapowo: pierwszy etap otwarcie zaworu na rurociągu doprowadzającym CO 2 do bronionego pomieszczenia, drugi etap otwarcie zaworów butlowych Urządzenie do otwierania zaworów butlowych powinno umożliwiać szybkie i równoczesne otwarcie zaworów wszystkich butli CO 2 przeznaczonych do gaszenia danego pomieszczenia. Urządzenie to może być typu dźwigniowego, z cięgnami podłączonymi do zaworów butlowych, albo działać na drodze pneumatycznej Zdalne urządzenie uruchamiające powinno mieć dwa niezależne sterowania wylotem CO 2 do bronionych pomieszczeń: jedno służące do otwarcia zaworu na rurociągu doprowadzającym CO 2 do bronionego pomieszczenia, drugie do otwarcia zaworów butlowych. Obydwa sterowania powinny być umieszczone wewnątrz skrzynki sterowniczej, wyraźnie oznakowanej; oznakowanie powinno określać bronione pomieszczenia. Jeżeli skrzynka jest zamykana, to klucz do niej należy umieścić w pobliżu skrzynki, w obudowie z szybką. 20

21 Zdalne urządzenie uruchamiające powinno być umieszczone na zewnątrz bronionego pomieszczenia, w pobliżu drzwi wejściowych do tego pomieszczenia, w miejscu łatwo dostępnym, wyraźnie oznakowanym i oświetlonym lub w posterunku dowodzenia. W miejscu tym powinien znajdować się manometr wskazujący ciśnienie CO 2 w kolektorze Urządzenie uruchamiające, przeznaczone do obrony pomieszczeń, w których w czasie normalnej eksploatacji przebywają ludzie, powinno być wyposażone w mechanizm zwłoki czasowej, zblokowany z sygnalizacją ostrzegawczą, opóźniający wpuszczenie CO 2 o czas niezbędny na opuszczenie pomieszczenia, jednak nie krótszy niż 20 s W miejscu uruchamiania instalacji na dwutlenek węgla powinien znajdować się wyłącznik wentylacji bronionego pomieszczenia oraz wyłącznik pomp paliwowych, znajdujących się w bronionym pomieszczeniu W każdym miejscu uruchamiania instalacji na dwutlenek węgla należy umieścić instrukcję obsługi instalacji, zawierającą procedury bezpieczeństwa poprzedzające uruchomienie Sygnalizacja ostrzegawcza o użyciu CO W pomieszczeniach bronionych instalacją gaśniczą na dwutlenek węgla, w których w czasie normalnej eksploatacji przebywają ludzie, należy przewidzieć dźwiękową i optyczną sygnalizację ostrzegającą o wpuszczeniu CO 2 do pomieszczenia Dźwiękowa sygnalizacja ostrzegawcza powinna odróżniać się od innych sygnałów alarmowych oraz powinna być słyszalna przy najwyższym poziomie hałasu panującego w bronionym pomieszczeniu Sygnalizacja ostrzegawcza powinna być włączana automatycznie przez każde urządzenie uruchamiające instalację na dwutlenek węgla, z odpowiednim wyprzedzeniem umożliwiającym opuszczenie pomieszczenia przez osoby znajdujące się w tym pomieszczeniu Lokalne stacje gaśnicze na dwutlenek węgla W uzasadnionych przypadkach zezwala się na umieszczanie lokalnych stacji gaśniczych CO 2 w pomieszczeniach, w których podczas normalnej eksploatacji przebywa załoga. Maksymalna ilość CO 2 w takiej stacji powinna być taka, aby po wydostaniu się CO 2 do pomieszczenia, jego stężenie nie przekroczyło 5% objętości, tj. stężenia bezpiecznego dla przebywających w pomieszczeniu osób. 3.5 Próby ciśnieniowe instalacji gaśniczych Instalacje gaśnicze podlegają próbom ciśnieniowym zgodnie tabelą

22 Lp. Tabela 3.5 Zakres prób i wartości ciśnień próbnych Nazwa instalacji i elementów Ciśnienie próbne podlegających próbie na warsztacie na statku 1 Instalacja gaśnicza wodnohydrantowa: rurociągi tłoczące instalacji wodnohydrantowej. 1,25 p 2 Instalacja gaśnicza na dwutlenek węgla:.1 rurociągi od butli do zaworów odcinających oraz rurociągi przechodzące przez pomieszczenia mieszkalne, służbowe i przedziały maszynowe;.2 rurociągi od zaworów rozdzielczych do pomieszczeń bronionych i rurociągi urządzeń zabezpieczających;.3 rurociągi w pomieszczeniu bronionym. 1,5 p 10 MPa 5 MPa 1,0 MPa 3 Butle CO 2 :.1 butle bez zaworów 1,5 p.2 butle z wkręconymi zaworami; 1,25 p (powietrzem).3 płytki (membrany) bezpiecznikowe butli. patrz uwaga 4) do tabeli 4 Armatura próba szczelności i wytrzymałości 1,5 p (lecz co najmniej 0,2 MPa) Uwagi do tabeli 3.5: 1) W tabeli wielkość p oznacza najwyższe ciśnienie robocze w instalacji. Dla instalacji na dwutlenek węgla wielkość p jest równa wartości obliczeniowego ciśnienia w butli. 2) Kompletna armatura powinna być poddawana próbie szczelności ciśnieniem co najmniej 1,25 p. Szczelność zaworów butli CO 2 należy badać najwyższym ciśnieniem rozrywającym płytkę bezpiecznikową, tj. 1,3 p. 3) Próbom na statku powinny być poddawane instalacje kompletne, po zakończeniu wszystkich prac montażowych. 4) Płytki bezpiecznikowe należy poddawać wyrywkowo próbie, do której należy wziąć 3-6% płytek z partii. Ciśnienie rozrywające płytki powinno wynosić 1,3 p. 4 INSTALACJE SYGNALIZACJI POŻAROWEJ Jeżeli na statku przewiduje się wykonanie instalacji wykrywania i sygnalizacji pożaru, to powinna ona spełniać wymagania zawarte w Przepisach klasyfikacji i budowy statków morskich, w rozdziale 4 z Części V Ochrona przeciwpożarowa. 5 SPRZĘT POŻARNICZY I CZĘŚCI ZAPASOWE 5.1 Wymagania ogólne Sprzęt pożarniczy powinien być umieszczony na statku w miejscach widocznych i łatwo dostępnych oraz powinien być zamocowany w sposób niezawodny, a jednocześnie umożliwiający jego natychmiastowe użycie. 22

23 5.1.2 Miejsca rozmieszczenia sprzętu powinny być oznakowane znakami odpowiadającymi symbolom zastosowanym na Planie ochrony przeciwpożarowej, wykonanymi z materiału fotoluminescencyjnego Sprzęt pożarniczy powinien być utrzymywany w należytym stanie technicznym i powinien być gotowy do natychmiastowego użycia. Sprzętu nie wolno używać do celów niezgodnych z jego przeznaczeniem. 5.2 Gaśnice przenośne i przewoźne Gaśnice przenośne proszkowe powinny mieć pojemność co najmniej 5 kg, gaśnice pianowe co najmniej 9 litrów. Całkowita masa gaśnicy przenośnej nie może przekraczać 20 kg Za równoważne można uznać te gaśnice, których skuteczność gaśnicza jest równoważna skuteczności gaśniczej gaśnicy pianowej 9 litrowej Przy doborze gaśnicy do obrony danego pomieszczenia należy uwzględnić rodzaj pożaru, jaki może powstać w pomieszczeniu lub w jego sąsiedztwie W posterunkach dowodzenia oraz w innych pomieszczeniach, w których znajduje się wyposażenie elektryczne, elektroniczne lub urządzenia niezbędne dla bezpieczeństwa statku, gaśnice przenośne powinny zawierać taki czynnik gaśniczy, który ani nie przewodzi prądu, ani nie jest szkodliwy dla wyposażenia i urządzeń. Jeśli stosuje się gaśnice na dwutlenek węgla (śniegowe), pojemność gaśnicy dla danego pomieszczenia należy tak dobrać, aby po rozładowaniu gaśnicy stężenie dwutlenku węgla nie stwarzało zagrożenia dla zdrowia znajdujących się w pomieszczeniu osób, tj. nie przekroczyło 5%. Do obliczenia stężenia należy przyjmować objętość właściwą CO 2, po rozprężeniu (stężenie 100%), wynoszącą 0,56 m 3 /kg. Dla przykładu, gaśnica na dwutlenek węgla o pojemności 5 kg może być stosowana w pomieszczeniu o objętości netto większej niż 56 m Gaśnice na dwutlenek węgla nie powinny być umieszczane w pomieszczeniach mieszkalnych i w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem Gaśnice powinny być umieszczane w takich miejscach, aby ich skuteczność gaśnicza nie uległa zmniejszeniu pod wpływem warunków pogodowych, drgań lub innych czynników zewnętrznych Na statkach eksploatowanych w warunkach zimowych gaśnice powinny być umieszczane w pomieszczeniach ogrzewanych, tak aby wykluczona była możliwość ich zamarznięcia Do każdego typu gaśnic zastosowanych na statku należy przewidzieć gaśnice zapasowe w liczbie co najmniej 50% wymaganej na statku liczby gaśnic, jednak łącznie nie mniej niż 2 szt. Jeżeli dopuszczono na statku ładowanie gaśnic, zamiast gaśnic zapasowych można zastosować ładunki zapasowe w takiej samej liczbie, co gaśnice zapasowe. 23

24 5.2.9 Gaśnice przewoźne, po uzgodnieniu z PRS, mogą być zastosowane na statku jako alternatywne środki gaśnicze w odniesieniu do instalacji gaśniczych wymaganych w Przepisach Gaśnice należy co 12 miesięcy poddawać okresowym przeglądom technicznym, które powinny być wykonywane przez firmy serwisowe uznane przez PRS lub Administrację państwa bandery statku. Firmy serwisowe ubiegające się o uznanie PRS powinny spełniać wymagania podane w Publikacji Nr 51/P Zasady uznawania firm serwisowych. 5.3 Wyposażenie statków w sprzęt pożarniczy Ilość i rozmieszczenie sprzętu pożarniczego dla wszystkich typów statków otrzymujących zasadniczy symbol klasy podano w tabeli 5.3. Wymagania dotyczące sprzętu pożarniczego dla statków, które mają otrzymać znaki dodatkowe w symbolu klasy, zostały podane w rozdziale 6. Tabela 5.3 Wyposażenie statków w sprzęt pożarniczy Lp. Nazwa sprzętu Ilość i miejsce rozmieszczenia Wąż pożarniczy z prądownicą uniwersalną 2 Gaśnica przenośna pianowa lub proszkowa 3 Gaśnica przeznaczona do gaszenia urządzeń elektrycznych pod napięciem, np. na dwutlenek węgla 4 Gaśnica przewoźna proszkowa 25 kg lub równoważna ilość równa liczbie zaworów hydrantowych na statku. a) w korytarzach, w rejonie pomieszczeń mieszkalnych i służbowych 3 szt. lub więcej w zależności od wielkości pomieszczeń. Odległość do gaśnicy nie powinna być większa niż 10 m. b) w przedziale maszynowym 2 szt. c) w pobliżu magazynku farb i cieczy łatwopalnych 1 szt. a) na mostku nawigacyjnym 1 szt. b) w pomieszczeniu kuchennym 1 szt. c) w pomieszczeniu z urządzeniami elektrycznymi 1 szt.; d) w pobliżu rozdzielnic elektrycznych 1 szt. na rozdzielnicę o mocy 20 kw lub większej. zgodnie z wymaganiami dodatkowymi dla statków, które mają otrzymać znaki dodatkowe w symbolu klasy 5 Wiadro stalowe o poj. ok. 10 litrów na pokładzie otwartym 1 szt. z linką 6 Koc gaśniczy a) w przedziale maszynowym 1 szt. b) w pomieszczeniu kuchennym 1 szt. 7 Toporek strażacki i łom w rejonie pomieszczeń mieszkalnych 1 szt. 8 Rękawice ogniochronne w rejonie pomieszczeń mieszkalnych 1 szt. 24

25 5.4 Części zapasowe Na statku powinny znajdować się części zapasowe do stałych instalacji gaśniczych, zgodnie z zaleceniami producenta oraz narzędzia potrzebne do ich drobnych napraw i konserwacji. 6 WYMAGANIA DODATKOWE Wymagania zawarte w rozdziale 6 dotyczą statków, które mają otrzymać znaki dodatkowe w symbolu klasy. Wymagania te należy traktować jako uzupełnienie wymagań podanych w rozdziałach 1 do 5, stanowiących wymagania podstawowe, obowiązujące dla każdego typu statku. 6.1 Statki pasażerskie znak: pas A Statki pasażerskie, które w symbolu klasy mają otrzymać znak dodatkowy pas A, powinny spełniać mające zastosowanie wymagania zawarte w rozdziałach 1 do 5 i 7 oraz podrozdziale 6.1 z Części V Ochrona przeciwpożarowa, Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich. 6.2 Statki pasażerskie znak: pas B lub pas C lub pas D Statki pasażerskie, które w symbolu klasy mają otrzymać znak dodatkowy pas B, pas C lub pas D, powinny spełniać mające zastosowanie wymagania zawarte w rozdziałach 1 do 5 i 7 oraz podrozdziałach 6.1 i 6.20 z Części V Ochrona przeciwpożarowa, Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich. 6.3 Statki pasażerskie znak pas D, przewożące pasażerów tylko na pokładach otwartych Statki te mogą otrzymać znak dodatkowy w symbolu klasy pas D, przy ograniczeniu żeglugi określonym w Świadectwie klasy, po spełnieniu następujących wymagań:.1 instalacja wodnohydrantowa powinna być zasilana przez niezależną pompę pożarową o wydajności co najmniej 25 m 3 /h, umożliwiającą podanie dwóch strumieni (prądów gaśniczych) wody, o ciśnieniu co najmniej 0,3 MPa;.2 jeśli pompa pożarowa napędzana jest od silnika głównego, to instalacja wodnohydrantowa powinna być zasilana również przez dodatkową pompę pożarową z niezależnym napędem lub na statku powinna znajdować się przenośna motopompa, ze sztywnym wężem ssącym, napędzana silnikiem spalinowym diesla, o wydajności co najmniej 12 m 3 /h, umożliwiająca podanie jednego strumienia (prądu gaśniczego) wody do każdego miejsca na statku;.3 zawory hydrantowe powinny być umieszczone w korytarzu lub przy schodach w rejonie pomieszczeń mieszkalnych i służbowych oraz na pokładzie otwartym. Na statku powinny znajdować się co najmniej 2 zawory hydrantowe; 25