M³odzie owa Gazeta Ekonomiczna P R O C E N T

Transkrypt

1 M³odzie owa Gazeta Ekonomiczna P R O C E N T Samorz¹dowy Zespó³ Szkó³ w Kostkowie - 15 kwietnia 2013 r. Dru yna musi mieæ cel GMINA TO FIRMA Wywiad z wójtem gminy Gniewino panem Zbigniewem Walczakiem przeprowadziliœmy 15 kwietnia 2013 r. w Urzêdzie Gminy. - Kim chcia³ Pan zostaæ w dzieciñstwie? - Najczêœciej wszyscy odpowiadaj¹, e stra akiem i kominiarzem œmiech. W dzieciñstwie bardzo mnie poci¹ga³a natura, przyroda. Moje marzenia dotyczy- ³y aktywnoœci na obszarach leœnych. Nie myœla³em konkretnie, eby zostaæ leœniczym czy nadleœniczym, ale wyobra a- ³em sobie, e kiedyœ bêdê pracowa³ w³aœnie w tym sektorze gospodarki. Bardzo du o czasu spêdza³em na obserwacjach, które mnie fascynowa³y. Moim marzeniem by³o to, eby pójœæ do technikum leœnego, ale z³o y³o siê tak, e skoñczy³em technikum mechaniczne obróbki i skrawania w Lêborku. Mówimy oczywiœcie o szkole œredniej, gdy póÿniej moja edukacja potoczy³a siê inaczej. - Sk¹d pomys³ na zostanie wójtem naszej gminy?? - O! To bardzo ciekawe pytanie. Tak naprawdê to ja nie mia³em pomys³u na to, eby zostaæ wójtem gminy Gniewino a pracujê tu prawie 25 lat, to du o wiêcej ni teraz macie. Menad erstwo i praca w gospodarce to druga moja pasja, która póÿniej siê objawi³a. Pracowa³em w Choczewie i w owym czasie szefostwo gminnej rady narodowej czyli szefostwo ówczesnego samorz¹du przyje d a³o do mnie dwa razy chc¹c mnie namówiæ, ebym pracowa³ w Gniewinie. Za drugim razem skutecznie. Kandydowa³em w wyborach. Gminna Rada Narodowa wybra³a mnie naczelnikiem gminy. Poci¹ga³a mnie gmina Gniewino. G³ówny powód tego by³ taki, e by³a tutaj bardzo du a budowa elektrownia j¹drowa która zosta³a zatrzymana w swoim czasie i to bardzo Ÿle, e tak siê sta³o. No, ale trudno, tak siê z³o y³o i ten temat jest na inn¹ rozmowê, przy innej okazji. Mnie interesowa³a gospodarka, du a budowa. Te wyzwania by³y dla mnie istotne. Przychodz¹c tutaj, myœla³em, e to bêdzie przygoda w granicach 3 5 lat, bo bardziej chcia³em siê znaleÿæ w menad erstwie, w sektorze gospodarczym. Wójt gminy, czy prezydent, marsza³ek jest takim menad erem w sektorze publicznym. Menad ercd. na str. 2-4 M ODZIE Z KOSTKOWA ZA KRATAMI lutego m³odzie z Samorz¹dowego Gimnazjum w Kostkowie trafi³a za kratki. Co zrobili?? Czy odpowie za to Dyrektor szko³y?? SKARPETA ODCHO- DZI DO LAMUSA Nasze babcie chowa³y oszczêdnoœci w skarpecie lub pod poduszk¹. My wiemy ju, e inflacja zabija ten model oszczêdzania. Ale czy jest inny, konkurencyjny? Czy jako m³odzi ludzie mamy mo - liwoœæ dysponowania swoimi funduszami. Czy mo emy zak³adaæ konta?... MOJA GMINA ZA 10 LAT Dom Planety, wyci¹g narciarski i Bursztynowy Szlak, szko³y do których uczniowie chodz¹ bez plecaków i miejsca pracy, do których rodzice wychodz¹ z uœmiechem - a wszystko to w gminie, w której yje 7000 ludzi. Dobrze, e marzenia czasami siê spe³niaj¹! GNIEWINO BEZ CZERWONYCH ŒWIATE Czy w Gniewinie œwiat³a przemaluj¹ na zielono? Wójt obieca³ brak czerwonych œwiate³. Oczywiœcie chodzi o zielone œwiat³o dla biznesu i rozwoju ekonomicznego gminy.

2 Dru yna musi mieæ cel GMINA TO FIRMA Wywiad z wójtem gminy Gniewino panem Zbigniewem Walczakiem przeprowadziliœmy 15 kwietnia 2013 r. w Urzêdzie Gminy. stwo sprowadza siê do tego, e myœlimy jak rozwin¹æ firmê. Gmina to swojego rodzaju firma. Mówimy o menad erstwie publicznym, bo na terenie gminy mieszka przesz³o 7000 ludzi. Myœl¹c o rozwoju gminy trzeba patrzeæ i s³uchaæ, czego ludzie oczekuj¹. Nale- y mieæ pojêcie w jakiej gminie siê pracuje, jakie s¹ mo liwoœci rozwojowe, czy s¹ jeziora, morze, lasy czy te okreœlone inne wa ne atuty jeœli chodzi o rozwój. Do tego nale y dopasowywaæ ca³¹ politykê inwestycyjn¹. Czyli wójt, tak na marginesie, to nie jest urzêdnik tylko cz³owiek, który musi myœleæ jak zarobiæ pieni¹ ki, wa yæ ró ne rzeczy na szali, podejmowaæ decyzje, które s¹ wa ne bardziej w perspektywie ni na dziœ. Zawsze jest problem, czy budujemy np. kryt¹ p³ywalniê, czy coœ innego, czy budujemy takie obiekty, czy inne, a generalnie najwa niejsz¹ spraw¹ jest, aby te wszystkie obiekty dawa³y wartoœæ dodan¹, czyli eby dawa³y mo liwoœci dalszego rozwoju. My nie mielibyœmy nigdy adnej dru yny, nie mielibyœmy szans, eby wyst¹piæ w projekcie EURO 2012 gdyby nie fakt, e budowaliœmy to wszystko logicznie, budowaliœmy kompleks: stadion, centrum kultury, blisko kryta p³ywalnia, hala widowiskowa, do tego hotel. Gdyby te obiekty by³y rozrzucone po ca³ej gminie, to nie mielibyœmy szans wyst¹piæ w projekcie. Na etapie ka dej decyzji jest wa ne, co budujemy i jak lokalizujemy i myœlimy, jak¹ kategori¹ myœlimy, czyli wa ne jest, aby przybywa³o miejsc pracy w gminie. Nie wszyscy absolwenci s¹ w stanie wróciæ do nas i pracowaæ, ale im wiêcej przybywa miejsc pracy, tym wiêcej szans dla lokalnej spo³ecznoœci, aby poprawiæ jakoœæ ycia ludzi, którzy yj¹ na tym terenie, bo je eli siê porównamy np. z miastem Wejherowo, to ma ono kryt¹ p³ywalniê na 50 tys. ludzi, a my mamy tak¹ sam¹ p³ywalniê na 7 tys. ludzi. To powoduje, e mamy szansê braæ udzia³ w wiêkszej liczbie projektów. - Jak ocenia Pan rozwój naszej gminy? Jaka jest jej sytuacja ekonomiczna? - O rozwoju naszej gminy, najkrócej mówi¹c, œwiadcz¹ nagrody, które gmina otrzymuje: jesteœmy laureatem Europejskiej Nagrody Odnowy Wsi, któr¹ odbieraliœmy w ubieg³ym roku. To jest bardzo du e wyró nienie, bowiem nie przyznaj¹ tego wyró nienia politycy tylko ludzie, którzy zajmuj¹ siê rozwojem obszarów wiejskich. Myœmy otrzymali tê nagrodê za harmonijny rozwój, za to, e umiemy szereg rzeczy ³¹czyæ. Dziœ gmina, w odniesieniu do gmin angielskich, francuskich, niemieckich, holenderskich czy belgijskich, w wielu przypadkach jest rozwiniêta lepiej, a na pewno nie gorzej. Myœlê, e mamy dosyæ wysoki poziom rozwoju niezale nie od tego, e jest jeszcze wiele do zrobienia, bo zawsze tak bêdzie. Najwa niejsze, e zauwa ono nas w Europie. Jesteœmy jedyn¹ gmin¹ w Polsce, która tego wyró nienia dost¹pi³a. Nie mówi¹c o innych wyró nieniach i nagrodach. Jesteœmy rynkiem pracy dla okolicznych gmin. Sporo ludzi z innych gmin przyje d a do nas do pracy. Jeœli chodzi o pozycjê ekonomiczn¹ to gminê wyró nia stabilnoœæ gospodarki i to, co tutaj jest najwa niejsze dochody, jakie gmina ma. Pochodz¹ one z podatków ludzi i firm, które maj¹ swoj¹ dzia³alnoœæ na terenie gminy. Takim mocnym fundamentem, jeœli chodzi o dochody gminy, s¹ dochody podatkowe z Elektrowni Szczytowo Pompowej, które stanowi¹ ponad 60 % dochodów gminy. A to, e takie podatki elektrownie musz¹ odprowadzaæ w innych gminach w Polsce, które posiadaj¹ na swoim terenie elektrownie wodne, przez 7 lat uda³o mi siê, wraz z zespo³em, wywalczyæ poprzez zmianê ustawy podatkowej i na³o enie na elektrownie obowi¹zku odprowadzenia podatku. Tak wiêc od 9 lat uda³o siê wprowadziæ w naszej gminie, a dziêki temu te w innych gminach, obowi¹zek p³acenia do bud etu gminy podatku, a przez to zwiêkszenie dochodów gminy. Mówi¹c najkrócej: Elektrownia Szczytowo Pompowa p³aci prawie 12 mln z³ podatku rocznie na ogóln¹ iloœæ dochodów gminy ok. 20 mln z³. Wiêc proszê sobie wyobraziæ, e przez 9 lat gmina Gniewino nie ma tych 12 mln z³. - Chyba Pana nie lubi¹ w tej elektrowni - (Œmiech) No, niestety, nie jestem lubiany w wielu miejscach (œmiech). To nie s¹ du e pieni¹dze dla elektrowni a daj¹ du e wsparcie w gminie. Ale wracaj¹c do tematu. S¹ dochody z dzia³alnoœci gospodarczej: elektrownia, przetwórstwo rybne King Oscar, konfekcja rybna, mleczarnia w Perlinie, zak³ad wyrobu wêdlin w Bychowie. Oprócz elektrowni wszystkie przedsiêbiorstwa podlegaj¹ prawom rynku, tzn., e jakby by³a niekorzystna koniunktura na rynku, to np. zak³ad przestaje dzia³aæ, a wiêc nie p³aci nam podatków i zmniejsza dochody gminy. Elektrownia Szczytowo Pompowa jest urz¹dzeniem w sieci i nie podlega prawom rynku, wiêc gmina ma stabilnoœæ dochodów, dlatego te ³atwiej nam projektowaæ rozwój na kolejne lata, bowiem nie ma obawy, e kluczowy p³atnik podatków przestanie je p³aciæ. Oprócz tego z rolnictwa te mamy ok. 500 tys. z³ podatków. Fabryka King Oscar p³aci ok. 400 tys. z³. Wiêc bardzo dobrze oceniam sytuacjê ekonomiczn¹ gminy. Mamy te z³o a gazu konwen-

3 Dru yna musi mieæ cel GMINA TO FIRMA Wywiad z wójtem gminy Gniewino panem Zbigniewem Walczakiem przeprowadziliœmy 15 kwietnia 2013 r. w Urzêdzie Gminy. cjonalnego 25 kwietnia koñcz¹ siê badania z³ó i nie mówimy tutaj o gazie ³upkowym,bo te technologie jeszcze s¹ daleko niedopracowane. My mamy z³o- a gazu ziemnego, które s¹ szacowane na ok miliardów metrów szeœciennych, a to jest mmiej wiêcej tyle, ile ca³y kraj potrzebuje rocznie. One siê ju nadaj¹ do eksploatacji. - A czy gmina jest obecnie zad³u ona? - Tak! Oczywiœcie, e tak, jak ka da w Polsce! Musimy siê zad³u aæ, eby siê rozwijaæ szybciej, eby wiêcej budowaæ. Jesteœmy zad³u eni podobnie jak inne gminy, ale jak wczeœniej mówi³em, mamy stabilny rozwój gospodarczy, wiêc mo- emy sobie na to pozwoliæ. Bo w dzisiejszych czasach wzi¹æ kredyt to nie problem, problemem jest to, czy jest z czego sp³acaæ i czy bêdzie nas na to staæ nie tylko dziœ, ale za 5 czy 10 lat. Naszym zabezpieczeniem na przysz³oœæ, oprócz wspomnianej wczeœniej stabilnoœci gospodarczej, jest te fakt posiadania atrakcyjnych gruntów, które w razie nieprzewidzianych zdarzeñ na rynku mo na sprzedaæ i z tego sp³aciæ kredyt. Wiêc mamy podwójne zabezpieczenie. - Wiemy, e gmina pozyskuje œrodki z Unii Europejskiej. Czy stanowi¹ one du y wk³ad w bud ecie gminy? - yjecie w gminie, która jako pierwsza w Polsce za³o y³a swoje biuro w Brukseli. W ramach tych funduszy wy te tu jesteœcie. Gmina zarabia pieni¹ ki poprzez rozwój gospodarczy powstaj¹ nowe firmy, które p³ac¹ podatki ale równie pozyskuje je z funduszy, które s¹ na rynku finansowym dostêpne. Gmina jest firm¹, która dzia³a na rynku jak ka da inna, jest to tylko o tyle trudniejsze, e wójt musi z tyloma ludÿmi rozmawiaæ. I tak przy tzw. twardych inwestycjach jak np. budowa oczyszczalni czy obiektów sportowych trzeba mieæ swój wk³ad i my w gminie przyjêliœmy strategiê na lata , aby maksymalnej absorpcji œrodków dokonaæ. Mamy w chwili obecnej ju przygotowywan¹ strategiê na lata , bo musimy siê do tego przygotowywaæ, aby mieæ zasoby na to, aby swój wk³ad wnieœæ. To s¹ kwoty rzêdu % wartoœci inwestycji. Musimy mieæ gotowe projekty. Trzeba u³o yæ ca³¹ procedurê finansow¹ na ca³e lata i niezale nie od tego przygotowaæ projekty. Reszta bud etu danej inwestycji jest pokrywana ze œrodków europejskich, wiêc jest to bardzo du e wsparcie w rozwoju gminy. - Wspomina³ Pan o wybudowaniu kompleksu w naszej gminie. Czy wybudowanie hotelu Mistral i ca³ej infrastruktury sportowej by³o inwestycj¹ op³acaln¹? - To s¹ takie inwestycje, które procentuj¹ w czasie. Podnosz¹ jakoœæ u ywania gminy. S¹ to obiekty, które s¹ potrzebne uczniom, doros³ym. S¹ to obiekty, na których mo na pieni¹ ki zarabiaæ, bo znajduj¹ siê osoby, które je wynajmuj¹. Natomiast hotel jest bardzo wa - ny w tym wszystkim, poniewa podnosi standard u ywania gminy. Dla naszej gminy jest jak lotnisko dla innych miast. Tutaj turysta mo e przyjechaæ, zatrzymaæ siê d³u ej, skorzystaæ z atrakcji, które gmina oferuje no i oczywiœcie zostawiæ pieni¹ ki. My, jako gmina, mo emy zorganizowaæ wiele rzeczy jak np. odbywaj¹cy siê w niedawno turniej miêdzynarodowy 12-latków w pi³kê no n¹, w którym udzia³ wziêli pi³karze od Panathinaikosu Ateny poprzez Sporting Lizbona do Legii Warszawa. Drugim takim wa nym przedsiêwziêciem, które bêdziemy realizowaæ w czerwcu w hotelu jadê dziœ w tej sprawie do wojewody gdañskiego - jest Miêdzynarodowa Konferencja Energetyczna. Przyjad¹ ludzie z ca³ej Europy i Stanów Zjednoczonych tak e. Konferencja jest poœwiêcona bezpieczeñstwu energetycznemu, wiêc przyjad¹ liczne s³u by FBI, CIA, MOSAD, politycy. To jest dla gminy ogromna promocja, za któr¹ nie trzeba p³aciæ. Jesteœmy gmin¹, która chce aktywnie uczestniczyæ w rozwoju. Hotel to jest 50 miejsc pracy. To s¹ równie miejsca pracy dla innych: pralnia, piekarnia itp. To jest ciê ki, ale ogromnie wa ny dla przysz³oœci projekt. - Czy dziêki pobytowi reprezentacji Hiszpanii w gminie zauwa alny jest rozwój turystyki? - Jest zauwa alny. Od turystyki biznesowej przez przemys³ow¹, po rodzinn¹. czego dowodem mo e byæ organizowanie wczeœniej wymienionej konferencji. Pan wojewoda wybra³ nas, bo mamy do tego warunki, co zosta³o potwierdzone pobytem du ej reprezentacji. Turystyka przemys³owa spowodowa³a powstanie wie y Widokowej Kaszubskie Oko w³aœnie w tej okolicy, poniewa ludzie przyje d ali chc¹c obejrzeæ elektrowniê, wchodzili na obwa³owania, co by³o bardzo niebezpieczne. Natomiast projekt stworzenia centrum pobytowego EURO 2012 by³ pomys³em, który przyniós³ nam du y rozg³os w œwiecie. W korespondencji elektronicznej ze Stanów Zjednoczonych i ca³ej Europy otrzymywaliœmy gratulacje od ludzi przemys³u, polityków, turystów i sportowców Hiszpanii. Z drugiej strony by³ to projekt, który przyniós³ nam du o zawiœci byliœmy jedyn¹ gmin¹ wiejsk¹ zaanga owan¹ w projekt EURO Wielu nie wierzy³o, e to siê uda. Ma³a gmina, 7000 ludzi, a goœci³a najwiêksz¹ dru ynê Europy, która jeszcze na dodatek obroni³a tytu³. Pique na Facebooku pisa³ chwalebnie o gminie, dziêkowa³ za przyjêcie i organizacjê pobytu. I to dla nas jest najwa niejsze. To by³ dla nas bardzo ciê ki, ale zakoñczony sukcesem czas. Gmina jest zauwa alna w bardzo wielu miejscach. Gdybyœmy chcieli za tak¹ reklamê zap³aciæ, to musielibyœmy wydaæ od 5 do 7 milionów z³, a my nie zap³aciliœmy ani z³otówki. - Jakie najwa niejsze inwestycje s¹ planowane w gminie w najbli szej przysz³oœci i jaki jest ich bud et? - Jeœli chodzi o najbli sz¹ przysz³oœæ chcemy jeszcze dobudowaæ salê konferencyjn¹ i miejsce na rekreacjê dla turystów przy hotelu, czyli takie drugie p³uco. Na pewno kolejka widokowa, na pewno trasa narciarska, amfiteatr. Wa - ne jest te stworzenie mo liwoœci lepszego korzystania z wód Jeziora arnowieckiego. To trochê siê przeci¹ga w czasie ze wzglêdu na to, e spóÿnia siê wszystko dotycz¹ce perspektywy By³oby szalonym b³êdem, gdyby wójt, rada gminy chcia³a wydatkowaæ pieni¹ ki gminne na te cele, czyli pieni¹ ki wszystkich ludzi. Ja w imieniu wszystkich ludzi zawiadujê tym bud etem, co jest du o trudniejsze od kontro-

4 Dru yna musi mieæ cel GMINA TO FIRMA Wywiad z wójtem gminy Gniewino panem Zbigniewem Walczakiem przeprowadziliœmy 15 kwietnia 2013 r. w Urzêdzie Gminy. lowania w³asnych wydatków. Czekamy wiêc na kolejne projekty na lata Czekamy na uruchomienie tych programów, które siê ju spóÿniaj¹. Musimy mieæ œrodki na wk³ad w³asny, a czekamy na to, co bêdziemy mogli zrealizowaæ przy pomocy funduszy unijnych. - Jaka jest Pana wizja gminy za 10 lat? - Gdybyœmy zrealizowali to, co wymieni³em przed chwil¹, niezale nie od tego czy bêdê wójtem, czy nie, bo jestem ju 25 lat, ale jeszcze ca³kowicie nie zu yty (œmiech) a z doœwiadczeniem, si³¹ i mo liwoœciami, to by³oby bardzo dobrze. Pragnê, by w gminie by³o przede wszystkim wiêcej kwiatów, aby by³a bardziej urokliwa dla oka. Gmina, która bêdzie mia³a co najmniej o 1/3 miejsc pracy wiêcej, to moje marzenie. By³oby szalenie wa ne, aby by³ to czas rozpoczêcia budowy nowej elektrowni j¹drowej, czy u nas, czy w gminie Choczewo to nie ma wiêkszego znaczenia, bowiem my te podatki z takiej inwestycji bêdziemy czerpaæ, poniewa 50% podatków jest dla nas, a ju dzisiaj jesteœmy jedn¹ z najbogatszych gmin w Polsce, a to bêdzie kilkanaœcie nastêpnych milionów z³otych. Chodzi przede wszystkim o to, e bêd¹ to kolejne miejsca pracy. Jest to wa ne z punktu widzenia myœlenia makroekonomicznego na przysz³oœæ. Jest szansa, aby nasza gmina by³a jedn¹ z lepiej zorganizowanych i jedn¹ z najbardziej przyjaznych gmin w Europie. W tym musicie pomóc wy, bo przecie ju nied³ugo wkraczacie w œwiat doros³ych. Ju dzisiaj jesteœmy zauwa alni. Nie ma siê czego wstydziæ. Ale to jest ciê ka praca zespo³owa wielu ludzi. Wójt jest od tego, eby zorganizowaæ dru ynê i wa na jest zespo³owa gra. Dru yna musi znaæ cel. Musimy byæ otwarci na zmiany i nie przejmowaæ siê tym, e nie damy rady. My damy radê! - Dziêkujemy za wywiad. Monika Neubert, Sandra Kwidziñska, Szymon Zalewski GNIEWINO BEZ CZERWONYCH ŒWIATE Gmina Gniewino jest gmin¹ wiejsk¹ po³o on¹ na pó³nocy województwa pomorskiego, w powiecie wejherowskim. Jej obszar, o powierzchni ponad176 km 2, zamieszkiwany przez ponad 7200 mieszkañców. Uzbrojone tereny przemys³owe tworz¹ warunki dla rozwoju funkcji komercyjnych, w tym przetwórstwa rolnego oraz innych us³ug obs³ugi technicznej i doradztwa w produkcji rolnej. Wyposa one w infrastrukturê techniczn¹ tereny budowlane, utrzymana w dobrym stanie sieæ dróg, rozwijaj¹ca siê sieæ us³ug, szeroka oferta inwestycyjna czyni¹ z gminy atrakcyjne miejsce lokalizacji nowych inwestycji. Gmina jest otwarta na nowych inwestorów i nowych mieszkañców przybywaj¹cych z zewn¹trz, stwarzaj¹c im atrakcyjne warunki do prowadzenia dzia³alnoœci gospodarczej i osiedlenia siê. Na terenie dawnej budowy Elektrowni J¹drowej arnowiec umieszczono Pomorsk¹ Specjaln¹ Strefê Ekonomiczn¹, której 30 ha znajduje siê w granicach gminy. Gmina zaoferowaæ mo e wszechstronne doradztwo i pomoc w zakresie promocji. Ponadto inwestorzy w Pomorskiej Specjalnej Strefie Ekonomicznej korzystaj¹ z systemu zwolnieñ podatkowych, zgodnie z przepisami znowelizowanej i zgodnej z unijnym prawodawstwem ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych oraz maj¹ zagwarantowan¹ szybk¹, profesjonaln¹ i yczliw¹ obs³ugê, doradztwo na ka dym etapie negocjacji. Zgodnie z przywo³anymi przepisami, zezwolenie na prowadzenie dzia³alnoœci gospodarczej na terenie Strefy, udzielone przez zarz¹dzaj¹cego stref¹ w imieniu ministra w³aœciwego ds. gospodarki, uprawnia przedsiêbiorcê do korzystania z pomocy publicznej. Pomoc w Strefie mo e byæ udzielana ³¹cznie z inn¹ pomoc¹ na nowe inwestycje lub tworzenie nowych miejsc pracy, bez wzglêdu na jej Ÿród³o i formê pod warunkiem, e ³¹cznie wartoœæ pomocy nie przekroczy dopuszczalnej wielkoœci pomocy publicznej. Do najwa niejszych podmiotów gospodarczych w Gminie zaliczaj¹ siê: Elektrownia Wodna arnowiec, nale ¹cy do norweskiego koncernu zak³ad przetwórstwa rybnego Rieber Foods Polska S.A. (wytwarzaj¹cy 35% krajowej produkcji konserw rybnych), stolarnia FEDDE, a tak- e dzia³aj¹ca w Perlinie Mleczarnia Œnie- ka. Wspomnieæ nale y równie kopalniê kruszywa TOPAZ. Gmina Gniewino najczêœciej kojarzona jest z najwiêkszym w regionie Kaszub Pó³nocnych Jeziorem arnowieckim o powierzchni zbli aj¹cej siê do ha i usytuowan¹ na jego brzegu najwiêksz¹ w Polsce elektrowni¹ wodn¹. Uroki akwenu mo na poznawaæ w trakcie rejsu statkiem wycieczkowym Nadolanin bêd¹cym przyk³adem gminnej inwestycji w rozwój bran y turystycznej. G³ównym oœrodkiem skupiaj¹cym wiêkszoœæ us³ug w gminie jest miejscowoœæ Gniewino. Otwarto tu Wie ê Widokow¹ im. Jana Paw³a II w kompleksie turystyczno-rekreacyjnym otaczaj¹cym Wie ê, o nazwie Kaszubskie Oko. Istniej¹ce Gminne Centrum Kultury i Biblioteka obfituje w atrakcje zarówno dla przyjezdnych, jak i dla mieszkañców (np. bowling, sala widowiskowo-kinowa). Gmina mo e pochwaliæ siê posiadaniem krytej p³ywalni, stadionu sportowego oraz oryginalnecd na str. 5

5 GNIEWINO BEZ CZERWONYCH ŒWIATE dok. ze str. 4 go obiektu rekreacyjnego Trzy Korony. Oferowane w Gniewinie us³ugi administracyjne zwi¹zane s¹ ze zlokalizowan¹ tu siedzib¹ przedstawicielstwa samorz¹du terytorialnego. We wsi znajduj¹ siê oddzia³y banków PKO BP oraz Kaszubskiego Banku Spó³dzielczego. Du ¹ inwestycj¹ ostatniego czasu w Gniewinie by³o wybudowanie hotelu Mistral Sport oraz infrastruktury sportowej skoncentrowanej wokó³ hotelu. Handel reprezentowany jest przez kilka sklepów spo ywczych (w tym minimarket), spo ywczo - przemys³owych, sklep meblowy, sklep wielobran owy. W Gniewinie funkcjonuj¹ równie trzy zak³ady fryzjerskie, kilka restauracji oraz bar piwny. Zlokalizowane s¹ tu tak e dwie stacje benzynowe (trzecia znajduje siê w miejscowoœci Kostkowo). Gniewino posiada jedyn¹ w gminie lecznicê zwierz¹t. Znajduje siê tu równie Komisariat Policji. Spoœród pozosta³ych miejscowoœci zakre- sem oferowanych us³ug wyró niaj¹ siê Nadole, Czymanowo, Kostkowo. W Czymanowie swoje siedziby maj¹ przedstawicielstwa i administracja Elektrowni Wodnej arnowiec S.A. Sektor gastronomiczny reprezentowany jest przez restauracjê, hotel oraz bar. W Czymanowie oferowane s¹ us³ugi blacharskie oraz zwi¹zane z mechanik¹ pojazdow¹ i napraw¹ maszyn rolniczych. Znajduje siê tu równie sklep wielobran owy. Nadole jest siedzib¹ drugiej w gminie oczyszczalni œcieków (pierwsza z nich znajduje siê w Gniewinie). Oferowane s¹ us³ugi zwi¹zane z poœrednictwem nieruchomoœciami, gastronomiczne, zak³ad mechaniki samochodowej, hurtownia chemii samochodowej oraz handel na poziomie podstawowym. W Chynowiu mo na znaleÿæ Hajduki Oœrodek jazdy konnej i wypoczynku. Kostkowo jest siedzib¹ Gniewiñskiego Przedsiêbiorstwa Komunalnego i Stra y Gminnej. Handel reprezentuj¹ tu sklepy spo ywcze. W Salinie znajduj¹ siê restauracja Gospoda Pod ubrem, miejsca noclegowe i stadnina koni w Kompleksie rekreacyjnym Salino oraz przystañ eglarska. W pozosta³ych miejscowoœciach gminy oferta us³ug ogranicza siê do sklepów spo- ywczych lub spo ywczo - przemys³owych. W miejscowoœciach P³aczewo, Jêczewo, Rybienko, Opalino, Rukowo, Gniewinko, D¹brówka nie ma adnych sklepów. Spoœród us³ug oferowane s¹ jedynie w Strzebielinku i D¹brówce zwi¹zane z mechanik¹ pojazdow¹ i transportem. W Gminie Gniewino zachowa³y siê te historyczne zespo³y pa³acowo-parkowe, dworsko-parkowe i zabudowa zwi¹zanych z nimi folwarków. Funkcjonuj¹ w nich: Lisewski Dwór, Dwór w Bychowie - hotele i restauracje. Szymon Zalewski

6 Problem jak wszêdzie BEZROBOCIE Na terenie Gminy Gniewino, poziom bezrobocia, choæ nie jest wysoki w porównaniu z innymi gminami powiatu wejherowskiego, jest istotnym problemem tak dla mieszkañców, jak i w³adz gminy. Wed³ug danych GUS w gminie w 2011 r. zarejestrowanych bezrobotnych by³o 313 osób z czego 176 osób stanowi³y kobiety a 137 mê czyÿni. Udzia³ zarejestrowanych bezrobotnych w ogólnej liczbie ludnoœci w wieku produkcyjnym wynosi³ ogó³em 6,7 %, w tym wœród mê czyzn 5,3 % i kobiet 8,5 %. Kobiety stanowi¹ prawie 56% ca³kowitej liczby bezrobotnych w gminie, a szczególnie niepokoj¹ce jest, e najliczniejsz¹ grupê pozostaj¹cych bez pracy stanowi¹ osoby w wieku lat, z wykszta³ceniem podstawowym lub zasadniczym zawodowym, bez sta u pracy. Wed³ug szacunków GOPS ok. 12% bezrobotnych pracuje w szarej strefie i mniej wiêcej taka sama grupa prawdopodobnie pracuje. Innymi niekorzystnymi tendencjami, jakie zaznaczaj¹ siê w gminie s¹: zjawisko niedopasowania kwalifikacji i zamieszkania osób wobec potrzeb pracodawców; od 1/3 do po³owy rynku pracy w gminie nale y do osób z zewn¹trz, a a 85% miejsc pracy koncentruje siê w 4 firmach. Dodatkowo wœród przyczyn tak wysokiego bezrobocia w gminie mo na wyró niæ: - brak odpowiednich cech wolicjonalnych i charakterologicznych (chêæ do pracy) - brak informacji o mo liwoœciach rynku pracy - brak mobilnoœci odciêcie od rynku pracy - brak odpowiedniego sta u pracy - brak ofert pracy dla osób pow lat - wewnêtrzna polityka firm tworz¹ca bariery w zatrudnianiu: * image z³a opinia o potencjalnych pracownikach - brak zorganizowanych grup zawodowych i ich leaderów - nierówne szanse kobiet na rynku pracy: - niechêæ przedsiêbiorców do zatrudniania kobiet z uwagi na mo liwe urlopy macierzyñskie - obowi¹zuj¹cy stereotyp roli kobiety (gospodyni domowa) - brak ofert pracy zgodnych z kwalifikacjami (mimo wy szego poziomu wykszta³cenia w grupie kobiet) - niemo liwoœæ pogodzenia opieki nad dzieckiem i pracy Bardzo du ym problemem jest niskie wykszta³cenie wœród mieszkañców oraz brak chêci na to, aby znaleÿæ pracê. Dzieci powielaj¹ przyk³ad z domu rodzinnego, nie maj¹ ambicji, nie kontynuuj¹ nauki, nie podejmuj¹ siê poszukiwañ sta³ego zarobku. Rodziny utrzymuj¹ siê z zasi³ku rodzinnego z GOPS-u. Gmina stara siê rozwi¹zywaæ ten problem na wiele sposobów. Z jednej strony wspiera rodziny poprzez pomoc dzieciom corocznie uczniowie szkó³ z terenu wyje d aj¹ na darmowe wycieczki, otrzymuj¹ pieni¹dze na podrêczniki, organizowane s¹ pozalekcyjne zajêcia w szko³ach - z drugiej strony wspierane s¹ osoby doros³e w wysi³kach maj¹cych na celu znalezienie pracy. Gmina organizuje pomoc unijn¹ - udzia³ w szkoleniach z obs³ugi komputera, korzystania z Internetu. Tworzy programy aktywizacji by³ych pracowników PGR-ów i ich rodzin. Dziêki temu czêœæ mieszkañców zdobywa nowe kwalifikacje, zwiêksza swoj¹ konkurencyjnoœæ na rynku pracy. W gminie organizowana jest bezp³atna pomoc dla osób prowadz¹cych dzia³alnoœæ gospodarcz¹ i przedsiêbiorców. Mieszkañcy maj¹ mo liwoœæ za- ³o enia w³asnej dzia³alnoœci gospodarczej. Stworzenie warunków dla przyci¹gniêcia i zatrzymania wykszta³conej ludnoœci (w szczególnoœci m³odzie y) na terenie gminy staje siê priorytetem w³adz lokalnych. Miejmy nadziejê, e rozwój funkcji us³ugowych i przemys³owych, aktywizacja spo³eczna i gospodarcza mieszkañców, pozwoli na stopniowe niwelowanie napiêæ na rynku pracy, wzrost zasobnoœci mieszkañców i jednoczesne podnoszenie warunków ycia i mieszkania na obszarze gminy. Natalia Soldatke, Anna Worek SKARPETA ODCHODZI DO LAMUSA W dzisiejszych czasach m³odzie bardzo czêsto posiada kieszonkowe od rodziców. Czy wydaæ je w szkolnym sklepiku czy zachowaæ na przysz³oœæ? A je eli przysz³oœæ to gdzie je przetrzymaæ. Przeprowadzone przez nas badania przekonuj¹, e oszczêdnoœci trzymane w domu szybko siê rozmywaj¹, a przys³owiowa skarpeta nie dzia³a. Mamy kilka mo liwoœci ulokowania naszych oszczêdnoœci. Je eli dysponujemy du ¹ kwot¹ mo emy ulokowaæ j¹ na lokacie terminowej. Oto kilka przyk³adowych mo liwoœci: - BG Optima: Mo na otworzyæ 5%-ow¹ lokatê. Umowa na tak¹ lokatê jest podpisana na 3 miesi¹ce, a zrywaj¹c j¹, nie utracisz odsetek. - Idea Bank: W tym banku jest lokata 6%- owa. Umowê podpisuje siê na miesi¹c. Bez utraty odsetek. - mbank: Wp³acaj¹c 500 z³ na lokatê 7%- ow¹, podpisuje siê umowê na 6 miesiêcy. Po przed wczesnej wyp³acie pieniêdzy z lokaty, nalicza siê 100% odsetek od dnia za³o enia lokaty do dnia zerwania lokaty. - Getin Bank: Na lokacie 4%-owej mo - na wp³aciæ minimum 500 z³. Tak¹ lokatê mo na za³o yæ na 6 miesiêcy. Po zakoñczeniu umowy mo na j¹ automatycznie przed³u yæ. - Bank Zachodni WBK: Powy ej z³ lokata wynosi 2,75%.W ka dej chwili mo na zlikwidowaæ lokatê i wyp³aciæ œrodki wraz z naliczonymi odsetkami. Niestety, tutaj umowê podpisuj¹ rodzice. Nie ma mo liwoœci abyœmy to my dysponowali naszymi finansami. Po drugie, zazwyczaj umowy s¹ tak sformu³owane, e tracimy czêœæ odsetek je eli zerwiemy lokatê przed terminem. Polskie prawo gwarantuje wszystkim nastolatkom powy ej 13 roku ycia mo liwoœæ za³o enia konta w banku. eby je za³o yæ potrzebujemy jednak zgody rodziców. Nale y wype³niæ wniosek i ju mo- emy rozpoczynaæ przygodê finansow¹. Tutaj sami decydujemy, kiedy wp³acamy a kiedy wyp³acamy œrodki. Jakich argumentów u yæ, aby przekonaæ rodziców? Za³o enie konta jest sposobem na naukê cd. str. 8

7 M ODZIE Z KOSTKOWA ZA KRATAMI 14 lutego 2013 r. 15-osobowa grupa uczniów SZS w Kostkowie, bior¹cych udzia³ w organizowanym przez Europejsk¹ Fundacjê Rozwoju Wsi Polska Wieœ 2000 programie Na w³asne konto znalaz³a siê za kratami skarbca Kaszubskiego Banku Spó³dzielczego w Wejherowie. Filia Kaszubskiego Bbanku Spó³dzielczego w Gniewinie Razem z nami w wycieczce uczestniczyli opiekunowie: p. Karolina Pyczka i p. Micha³ Klein. Celem wycieczki przedstawionym przez organizatorów - by³o uœwiadomienie nam, jak wa n¹ rolê spe³niaj¹ banki we wspó³czesnym œwiecie, zapoznanie z zasadami ich funkcjonowania, z histori¹ banku, który odwiedzaliœmy i z podstawowymi produktami banku oraz podstawowymi operacjami prowadzonymi przez bank. Nasz cel by³ jeden dostaæ siê do skarbca. Od samego pocz¹tku byliœmy ciekawi, jak bêdzie przebiegaæ nasza wizyta. Do Wejherowa dotarliœmy autobusem podstawionym przez gminê. Udaliœmy siê do celu Kaszubski Bank Spó³dzielczy w Wejherowie ul. Pucka 5. Weszliœmy do g³ównego pomieszczenia banku sali obs³ugi klienta. Wype³nia³ j¹ charakterystyczny zapach. Przysz³a do nas dyrektor ds. handlowych banku, pani Karolina urowska, która mia³a przeprowadziæ z nami spotkanie. Udaliœmy siê do sali konferencyjnej banku. W gabinecie, w którym mia³o siê odbyæ spotkanie, czeka³a na nas jeszcze jedna mi³a niespodzianka gad ety reklamowe banku przygotowane specjalnie dla nas. Dostaliœmy bankowe d³ugopisy i notatniki, byœmy mogli spisywaæ cenne lekcje. Siedzieliœmy tam i w nienagannym, jak s¹dzê, skupieniu rozwa aliœmy nad tym, co mówi³a do nas pani z banku. Wys³uchaliœmy s³owa wstêpu i przeszliœmy do obejrzenia prezentacji multimedialnej o tematyce bankowej, przygotowanej w formie bardzo przystêpnej a przede wszystkim ciekawej!! Zawiera- ³a wiele interesuj¹cych i przydatnych informacji. Poznaliœmy liczne produkty bankowe: lokaty, kredyty itp. Pani Karolina przedstawi³a nam rodzaje kont prowadzonych w jej banku. Oczywiœcie najbardziej zainteresowa³y nas te skierowane do naszej grupy wiekowej konto ak/junior. Nastêpnie pani Karolina przeprowadzi- ³a skierowany do nas konkurs wiedzy, ale nie tylko o tematyce ekonomicznej. Zdobyliœmy fajne nagrody i udaliœmy siê na zwiedzanie banku. Czuliœmy siê wyró nieni mo liwoœci¹ zwiedzenia obiektu. Id¹c korytarzem mieliœmy mo liwoœæ zaobserwowania urzêdników w czasie pracy. Dodatkowo spotkaliœmy siê z Prezesem Zarz¹du, pani¹ Krystyna Tomaszunas. Mieliœmy mo liwoœæ zrobienia sobie zdjêcia na fotelu prezesa oraz wiceprezesa, lecz tylko co odwa niejsi skorzystali z tej okazji. Czuliœmy siê wyró nieni i docenieni. Przez chwilê ogl¹daliœmy widoki z kamer w pokoju wiceprezesa zarz¹du, pana Ireneusza Kasperskiego, który opowiedzia³ nam o swojej pracy. Obserwowaliœmy oddzia³ banku, który znajduje siê w naszej gminie Gniewino. Na samym koñcu zosta³o najlepsze! Udaliœmy siê w kierunku wejœcia do skarbca. Nikt z nas nie spodziewa³ siê, e bêdzie ono tak wygl¹da- ³o. By³y to szare, metalowe i niezbyt grube drzwiczki. Wszyscy mieliœmy okazjê znaleÿæ siê za kratami, ale by³o to miejsce pachn¹ce du ¹ gotówk¹. Wszyscy wróciliœmy do domów z mi³ymi i ciekawymi wspomnieniami. Nigdy tego nie zapomnimy, gdy by³ to naprawdê dobrze wykorzystany dzieñ. Bardzo dziêkujemy wszystkim pracownikom banku za mi³e przyjêcie i podzielenie siê swoj¹ wiedz¹. Mamy nadziejê na kolejne spotkania, dlatego, egnaj¹c siê, u yliœmy sformu³owania do zobaczenia. Kacper Smorawiñski

8 SKARPETA... dok. ze str. 6 oszczêdzania, kontrolowania i zarz¹dzania pieniêdzmi. Konta m³odzie owe najczêœciej pozbawione s¹ dodatkowych us³ug np. biuro maklerskie, karta kredytowa z wysokim limitem itp. Zazwyczaj s¹ te znacznie tañsze w utrzymaniu ni tradycyjne konta dla doros³ych. W zale noœci od banku takie konto mo emy za³o yæ przez Internet, telefon lub osobiœcie w oddziale banku. Wybór konta nie jest ³atwy. Nale y wzi¹æ pod uwagê wiele kwestii. Postaramy siê tutaj opisaæ kilka najbardziej popularnych kont skierowanych do m³odzie y obecnie dostêpnych na rynku. Wybór oferty nale y do Was. Pamiêtajcie, e zanim przyst¹picie do podpisania umowy nale y j¹ dobrze przeczytaæ! - mbank IzzyKonto: * bezp³atne prowadzenie konta, * bezp³atna karta p³atnicza, * bezp³atne przelewy zewnêtrzne i wewnêtrzne przez Internet i telefon - ING Bank Œl¹ski KONTO Z LWEM Student: * ³atwy dostêp do pieniêdzy, * ca³odobowy dostêp do rachunku przez Internet i telefon, * Moja Karta ING - karta debetowa z indywidualnym wizerunkiem, * Otwarte Konto Oszczêdnoœciowe. - Multibank MultiKonto Jestem: *Szybki dostêp do rachunku przez Internet, telefon, * wp³acanie kieszonkowego/stypendium na konto, * realizacja przelewów i zleceñ sta³ych przez Internet, *posiadanie karty p³atniczej - dziêki temu zapomnisz o noszeniu pieniêdzy w kieszeni, * robienie zakupów przez Internet. - Spó³dzielczy Bank Kaszubski Konto ak / Junior: Prowadzenie konta - 0 z³ Karta p³atnicza (Visa Electron m³odzie- owa ) - 0 z³ Wyp³aty z bankomatów SGB - 0 z³ Dostêp do obs³ugi konta przez Internet (Internet Banking) - 0 z³ Przelewy internetowe - 0 z³ Wybór oferty nale y do Was. Pamiêtajcie, e zanim przyst¹picie do podpisania umowy, nale y j¹ dobrze przeczytaæ! Karolina Schröder, Aleksandra Kopeæ PRZEZ TRUDY DO GWIAZD Wywiad z p. Rafa³em Feta, prowadz¹cym restauracjê Gospoda pod ubrem w Salinie i Kasztanowy Goœciniec w Strzebielinku. - Czy móg³by Pan powiedzieæ kilka rzê kiedykolwiek w³asn¹ restauracjê. s³ów o swojej firmie? Sk¹d narodzi³ Owszem, kiedy ju pracowa³em trochê siê pomys³ za³o enia w³asnej dzia³alnoœci gospodarczej? eby mieæ w³asn¹ restauracjê, ale nie d³u ej w tym miejscu, myœla³em o tym, - Pomys³ na za³o enie w³asnej dzia³alnoœci gospodarczej narodzi³ siê 6 lat - Dlaczego zdecydowa³ siê Pan na spodziewa³em, e bêdê mia³ swoj¹. temu, kiedy tutaj w Salinie - gotowa- w³asny biznes, a nie na pracê u innego pracodawcy? ³em i pracowa³em. Podsun¹³ mi ten pomys³ mój pracodawca. To jest coœ, co - Z pocz¹tku pracowa³em u innego pracodawcy, ale dosta³em tak¹ propozycjê, lubiê robiæ i robiê. Mam ju dwie restauracje, a do Salina mam du y sentyment w tym akurat miejscu, bo na pocz¹tku i bardzo nam siê to miejsce podoba. pracowa³em w paru miejscach np. w - Jaka jest recepta na dobrego przedsiêbiorcê? Która z Pana cech przy- pracowa³em póÿniej jako kucharz. Prze- Bychowie, uczy³em siê gotowaæ, a tutaj czyni³a siê do rozwoju firmy? nios³em siê stamt¹d i dosta³em wtedy - Recept jest wiele. Ka dy ma swoje propozycjê od w³aœciciela, bo by³a zmiana w³aœciciela i akurat - zaryzykowa- recepty, ja mam swoj¹. Salino jest specyficzne. Jest tutaj specyficzna kuchnia. Jest dziczyzna, gospoda myœliwska. - Kiedy stworzy³ Pan swój interes? ³em. Restauracje s¹ ró ne w charakterze, co - W 2007 roku. 15 grudnia - dok³adnie. zale y od osoby kucharza. Mo e byæ Pierwszy Sylwester, który tutaj wyprawialiœmy - 6 lat temu, tak? kucharz, który specjalizuje siê w kuchni francuskiej, w³oskiej. My mamy kuchniê polsk¹. Tradycyjn¹ kuchniê. S¹ tu- - Œrodki akurat nie musia³y byæ du e, bo - Sk¹d wzi¹³ Pan na to œrodki? taj dania z dziczyzny, dania dla odwa - dzier awca zapewni³ mi wszystko. By³ nych - na deskach, ró ne. To zale y od lokal, by³y sto³y i krzes³a. Wyposa enie wielu okolicznoœci. Akurat w Salinie jest tego lokalu nie by³o w moim zakresie. stadnina koni, pensjonat, las - dziki, sarny. Dania, które mamy w karcie, to g³ówopatrzenie, poszukiwanie pracowników W moim zakresie akurat by³ towar, zanie dziczyzna. My tutaj nie mo emy robiæ kuchni francuskiej, w³oskiej, jakiejœ tam œrodki musia³em zainwestowaæ, ale - kelnerów, obs³ugi. Oczywiœcie, jakieœ molekularnej, bo to nie miejsce i klimat. by³y to œrodki niedu e, akurat je mia³em. A cechy charakteru? Otwieraj¹c restauracjê zaryzykowa³em du o, mia³em sia³em wzi¹æ kredyt. Tamten lokal jest Przy drugim lokalu, w Gniewinie, mu- 22 lata. Wci¹ na bie ¹co siê uczê nowych rzeczy. Nie jestem w stanie po- ju korzysta³em z innych œrodków pie- przerobiony ze starej stodo³y. Wtedy to wiedzieæ Pañstwu, co akurat przyczyni³o siê do tego, e otworzy³em restau- swoich oszczêdnoœci. niê nych. A wczeœniej to wszystko ze racjê. Uda³o siê i udaje! Udaje siê i prowadzimy j¹ dalej. Nie wiem, mo e to rzystaæ ze œrodków UE? - Czy korzysta³ Pan lub zamierza ko- specyfika miejsca, kuchni, ale na pewno nie jest to ³atwy rynek i miejsce na œmy otworzyæ takie ma³e centrum SPA - Chcia³em korzystaæ teraz, bo chcieli- prowadzenie takiej restauracji. i domki wypoczynkowo - letniskowe dla - Czy zawsze chcia³ Pan mieæ w³asny goœci, ale na tê chwilê nie bêdziemy tego biznes? robiæ. - Tak. Myœla³em, e w przysz³oœci otworzê w³asny lokal, w³asn¹ restauracjê. e przedsiêbiorca pracuje 24h/24h? - Czy spotka³ siê Pan z twierdzeniem, Lubi³em zawsze gotowaæ i chcia³em Czy du o czasu poœwiêca pan pracy? prowadziæ lokal. Chcia³em d¹ yæ do - Tak, spotka³em siê. Ja akurat przy tej pewnego celu, wysokiej jakoœci dañ, które gotujemy, ale nie myœla³em, e otwocd. str. pracy, maj¹c na g³owie jakieœ konferen- 9

9 PRZEZ TRUDY DO GWIAZDcd. ze str.8 cje, wesela, imprezy integracyjne, pracowników, kelnerów, kucharzy - pracujê ca³¹ dobê. I tak to wygl¹da. - Co poradzi³by Pan ludziom, którzy wahaj¹ siê miêdzy biznesem a etatem? - Co poradzi³bym takim ludziom? Jeœli chodzi o biznes, no na pewno ten rynek, w obrêbie Gniewina i Dêbiny - restauracje, hotele - jest bardzo trudny. Jeœli maj¹ dobry pomys³ to œmia³o, niech ryzykuj¹. Jeœli nie maj¹ tego pomys³u, odwagi, no i œrodków oczywiœcie - pieniê nych, to niech siê zastanowi¹ dwa razy. W tej chwili, gdybym otwiera³, to na pewno bym siê zastanowi³ dwa razy. - Ale drug¹ restauracjê Pan otworzy³? - Drug¹ restauracjê otworzy³em z tego wzglêdu, e Gniewino siê tak rozwija i tam jest inna jakoœæ klientów. Jest szansa. By³o EURO i wielu ludzi tam przyje d a³o. Przyje d aj¹ te na wie ê widokow¹, ma tam byæ wyci¹g narciarski. Po drugie - ca³kowicie inni klienci i inny dojazd. Du o rzeczy trzeba braæ pod uwagê, otwieraj¹c w³asny biznes. Czy w mieœcie, czy w takim miejscu, jak to, czy w innym. Na pewno dobry pomys³ i dobra lokalizacja ma du y wp³yw na taki biznes. - Czy lepiej jest mieæ w³asny budynek gospodarczy czy dzier awiæ? - Jeszcze nie mia³em w³asnego budynku gospodarczego i w³asnej restauracji. Wszystkie dzier awiê. Na pewno chcia³bym mieæ w przysz³oœci swój budynek, bo to jest plusem. Nie p³aci siê dzier aw, nie ma siê tylu op³at, ale te œrodki na to s¹ potrzebne, a nie posiadamy w tej chwili takich œrodków, wiêc nie bêdziemy otwieraæ w³asnego lokalu. Na razie wszystkie dzier awimy, co jest minusem, bo siê prowadzi i ma du o pracowników na g³owie, a jeszcze trzeba siê dogadaæ z w³aœcicielem obiektu. Trzeba zdaæ sobie sprawê, e to nie jest twoje. Musisz o to dbaæ, kontrolowaæ i to nie jest taka prosta rzecz. Ale na pewno w przysz³oœci coœ takiego ju planujemy i bêdziemy mieli swoj¹ restauracjê. Na pewno wybiegam poma³u w przysz³oœæ, jestem jeszcze m³od¹ osob¹, eby nie dzier awiæ lokali tylko mieæ swoje. Biorê to pod uwagê i stopniowo d¹ ê do tego celu. - Dlaczego zdecydowa³ siê Pan na otwarcie restauracji, w³aœnie tutaj, na terenie gminy Gniewino? - Pochodzê z gminy Choczewo. Zaczyna³em pracê akurat w gminie Gniewino. Tak jak mówi³em, pracowa³em wczeœniej w dworku w Bychowie, parê lat. PóŸniej poszed³em do wojska, wróci³em, pracowa³em w hotelu, w restauracji. Przenios³em siê tutaj, do Salina, bo znajomy mi poleci³. To miejsce w Salinie powstawa³o 8-10 lat temu. Pracowa³em tu 3-2 lata, bodaj e. Nie pamiêtam teraz dok³adnie. No i wtedy dosta- ³em, jak mówi³em wczeœniej, propozycjê przejêcia lokalu. No, dlatego w³aœnie to miejsce. A po drugie - mieszka³em w Choczewie, wiêc mia³em bardzo blisko. Trójmiasto to jest - przy pracy kucharza, kiedy siê pracuje raz w nocy, raz w dzieñ - pewne obci¹ enie dla organizmu. Po 12 godzinach pracy, b¹dÿ nawet d³u ej, je eli siê pracuje w kuchni. Dniówki, nocki i jeszcze wróciæ z Gdañska, z Gdyni, gdzie tych hoteli jest mnóstwo, gdzie siê pracuje, jednak jest to kawa³ek drogi, wiêc szuka³em pracy bli- ej i uda³o siê. - Czy gmina w jakiœ sposób wspiera Pana? - Gmina mnie wspiera tym, e siê rozwija, stawiaj¹c na turystykê i dodatkowe atrakcje, np. bowling, wie a widokowa i inne miejsca. Czym gmina mo e mnie wspieraæ? No, ewentualnie turystyk¹. Dziêki temu pojawia siê klient, a ja klienta pozyskujê swoim jedzeniem. Swoimi atutami. - Gmina jest przyjazna przedsiêbiorcom? - Jeszcze nie mia³em problemu z tutejsz¹ gmin¹. Ludzie s¹ naprawdê przyjaÿnie nastawieni i na turystykê, i na moj¹ restauracjê. Powsta³y restauracje w ró - nych miejscach i œwietlice w ka dej wiosce, gdzie mo na zrealizowaæ imprezy okolicznoœciowe. Ja akurat to zachwalam. - Czy prowadzi Pan restauracjê sam, czy zatrudnia Pan kogoœ do prowadzenia firmy? - Prowadzê restauracje sam, tutaj i w Gniewinie. Sam je prowadzê, sam zajmujê siê marketingiem tej firmy, ale szukam osoby, która by mi w tym pomog³a. Mam, oczywiœcie, kierownika sali, kucharza, kelnerów. No, sam na pewno bym sobie nie poradzi³. - Jak dobiera Pan pracowników i gdzie ich szuka? - Jeœli chodzi o Gniewino, to mamy personel mieszany. W Kasztanowym Goœciñcu mamy samych kelnerów. Dobieram ich i przez znajomych i przez z³o- one cv. Mam kierownika sali, który obserwuje pracê kelnerów. Je eli chodzi o kucharzy, no to sam patrzê i decydujê, czy dana osoba nadaje siê do pracy i na dane stanowisko. Zarówno w Salinie jak i w Gniewinie zwracam uwagê na to, jak dana osoba pracuje. Zatrudniamy dwóch kierowników sali. Oni pomagaj¹ w doborze personelu i obs³udze klientów, a jeœli chodzi o kuchnie, to ja ju podejmujê decyzjê. Wiêkszoœæ pracowników jest z Trójmiasta, Wejherowa, Redy. - Wymaga Pan jakiegoœ doœwiadczenia? - Oczywiœcie. Kucharz musi mieæ jakieœ doœwiadczenie. Osoba m³oda, zdolna i oczywiœcie odpowiedzialna w kuchni. Nie potrzebujê dwóch dobrych kucharzy. Jeœli jestem ja i kucharz, który siê zna i lubi to, co robi, no to ju dobrze. Mamy te pomoce kuchenne, które uczymy i po paru latach one te ju potrafi¹ dobrze ugotowaæ. - Czy dochody zale ¹ od pory roku? - No, niestety. To nie s¹ góry. To jest Pomorze. Tutaj sezon trwa tylko parê miesiêcy. Zima tutaj jest ciê ka i trzeba mieæ na ni¹ jakieœ pomys³y. S¹ kuligi, ogniska, takie rzeczy. Je eli chodzi o lato to sezon trwa tylko 2 miesi¹ce. S¹ wesela, imprezy okolicznoœciowe. - Czy s¹ dania, z których s³yn¹ Pana restauracje? - Jeœli chodzi o restauracjê w Salinie, no to przede wszystkim dziczyzna i dania dla odwa nych - na deskach. Metr eberek, Stek Drwala, Kwartet miêsny. To s¹ dania, które s¹ kunsztem tej restauracji. Gdzie indziej nie widzia³em, aby ktoœ takie dania podawa³ i tutaj ludzie przyje d aj¹ specjalnie dla tych dañ na deskach, to s¹ dania dla dwóch osób. S¹ wielkie i ludzie robi¹ sobie z nimi zdjêcia. Tak e dziczyzna - przede wszystkim. - Czy ma Pan jakieœ plany dalszej rozbudowy biznesu? dok. str. 10

10 PRZEZ TRUDY DO GWIAZDdok. ze str.9 Mam takie plany, lecz nie w tym roku. W tym roku planujê ewentualnie powiêkszyæ miejsca noclegowe. Na przysz³oœæ mam ma³y plan. Jaki? Nie mogê zdradziæ. Ale na pewno bêdzie fajny i bêdzie sprzyja³ mieszkañcom. - Co by³o lub jest dla Pana najwiêksz¹ przeszkod¹ w prowadzeniu w³asnej dzia³alnoœci? - Ciê kie pytanie. Co jest przeszkod¹? No, na pewno inne, powstaj¹ce w pobli u, restauracje. Trzeba siê rozwijaæ i inwestowaæ. Ciê ko jest te z dobrymi ludÿmi do pracy. To przyznam szczerze. Trudno jest dobraæ personel, który ciebie szanuje i daje z siebie wszystko, by pokazaæ, co potrafi. - Jakie œrodki marketingowe Pan stosuje? - Ró ne. Mieliœmy managera, który jeÿdzi³ po firmach i rozdawa³ drukowane oferty. Dwie strony internetowe. Ulotki, których zamawiamy mnóstwo. Mamy te agencje reklamowe i biura turystyczne. - Gdyby móg³ Pan cofn¹æ czas, to czy coœ by Pan zmieni³? - Na pewno coœ bym zmieni³. W tej chwili nie ma takiej mo liwoœci. Na pewno zrobi³bym wiele rzeczy inaczej. Inaczej zacz¹³bym kampaniê reklamow¹ i Moja gmina za 10 lat MLEKIEM I MIODEM P YN CA Wyobra am sobie moj¹ gminê w roku 2023 jako ci¹gle rozwijaj¹ce siê miejsce. Korzystne warunki przyci¹gaj¹ przedsiêbiorców, tworz¹cych wiêksze firmy supermarkety i stacje benzynowe. Pojawiaj¹ siê nowe kioski, cukiernie, sklepy odzie owe, a obecnie istniej¹ce przedsiêbiorstwa staj¹ siê wiêksze i prê niejsze. Powstaje rozleg³y rynek oparty na konkurencji, w którym rozwijaj¹ siê wszystkie sektory: us³ugi, przemys³, agroturystyka. Nasza gmina staje siê przyk³adem dla innych. Wspiera siê rozwój turystyki i sportu. Zostaje zbudowany Bursztynowy Pasa kana³ ³¹cz¹cy jezioro arnowieckie z Ba³tykiem, co pozwoli na intensywn¹ turystykê wodn¹ i otwarcie naszej gminy na turystów z krajów nadba³tyckich. Powstaj¹ nowe atrakcje, m.in. Orliki i galerie sztuki, a istniej¹ce - np. Gniewiñskie Oko i Skansen w Nadolu - przyci¹gaj¹ coraz wiêcej osób. Gniewino zostaje zauwa one w Polsce jako nowy oœrodek turystyczny, porównywany z Zakopanem. Powstaj¹ kolejne obiekty u ytecznoœci publicznej m.in. Dom Planety w Czymanowie i ca³oroczny wyci¹g narciarski. We wszystkich miejscowoœciach naszej gminy zostaj¹ zbudowane œwietlice, boiska i œcie ki rowerowe. Wszystkie dzieci s¹ objête opiek¹ przedszkoln¹, a starsze od lat maj¹ zapewnione posi³ki w szko³ach. Szko³y zwiêkszaj¹ swój potencja³, podnosi siê poziom nauczania, wprowadza siê nowoczesne wyposa enie e-podrêczniki i internetowe platformy edukacyjne. Biblioteka gminna i inne obiekty rozwijaj¹ siê dziêki wk³adowi mieszkañców stronê internetow¹. Nie wiem, du o rzeczy. Ale te nie wiem, czy gdybym coœ zmieni³, czy ta restauracja funkcjonowa- ³aby tak jak teraz. Ciê ko to okreœliæ. Nie wiem, czy inna kampania reklamowa mia³aby wp³yw taki jak obecna. Nie by³o mo liwoœci zrobienia dwóch rzeczy na raz, czy trzech. Prowadzimy dalej ten lokal, wiêc chyba Ÿle go nie prowadzimy. Goœci mamy, turystów mamy, obozy jeÿdzieckie mamy. Wszystko funkcjonuje, tak jak powinno funkcjonowaæ. No, co nas czeka - poka e czas. - Który spoœród polskich liderów biznesu jest dla Pana przyk³adem do naœladowania? - To jest ciê kie pytanie. Jest taka bardzo dobra restauracja w Sopocie. Otworzy³ j¹ Francuz. Otworzy³ najpierw knajpê w Gdyni, przej¹³ najlepsz¹ restauracjê, teraz prowadzi restauracjê w Sopocie, no i tak naprawdê - jeœli chodzi o m³od¹, ambitn¹ osobê z Pomorza - bardzo go podziwiam za odwagê. A ogólnie - to nie mam adnego takiego swojego ulubionego szefa kuchni, z którego bra³bym przyk³ad. Te wszystkie rzeczy, które umiemy i których nas nauczono s¹ wa ne. Trzeba siê uczyæ, kszta³ciæ. Czytam ksi¹ ki, je d ê po restauracjach i sprawdzam jakie nowoœci kulinarne wchodz¹. Uczestniczê w szkoleniach. Ale ebym ja mia³ jakiegoœ tam Gordona Ramsey a czy Magdê Gessler, to nie. - Jak¹ ma Pan receptê na sukces? - Recepta na sukces? Pracujê ciê ko, wiêc myœlê, e to bêdzie moj¹ recept¹ na sukces. Praca, praca, praca. Dziêkujemy za rozmowê Karolina Schröder, Aleksandra Kopeæ w rozwój kultury. Wykorzystywane s¹ naturalne Ÿród³a energii, surowce naturalne, gleby, wody powierzchniowe i podziemne. Budowane s¹ kolejne elektrownie wiatrowe, wodne i s³oneczne, dostarczaj¹ce energii ca³ej gminie. Rozwija siê rolnictwo i przemys³, rolnicy otrzymuj¹ dotacje, powstaj¹ kolejne zak³ady produkcji. Wspiera siê kaszubsk¹ kulturê: bursztyny, haft, porcelanê. Rozbudowuje siê s³u bê zdrowia, s³u by porz¹dkowe i stra po arn¹. Podejmowane s¹ próby likwidacji bezrobocia przez budowê nowych miejsc pracy. Istotne znaczenie ma tu lokalizacja w pobli u nasze gminy budowy elektrowni j¹drowej. Podsumowuj¹c - poprawia siê komfort ycia, a nasz region staje siê coraz bardziej atrakcyjny. Nikodem Smorawiñski

11 SPRAWD CZY WIESZ Rynek - jest umownym miejscem spotkania siê osób i instytucji chc¹cych kupiæ dane dobra i osób chc¹cych sprzedaæ dane dobra. Rynek - jest miejscem spotkania siê popytu z poda ¹, w wyniku czego ustalona zostaje cena. Przedsiêbiorca - osoba lub instytucja prowadz¹ca we w³asnym imieniu dzia³alnoœæ gospodarcz¹ lub zawodow¹. Konkurencja rynkowa - proces, w którym wielu producentów wspó³zawodniczy, aby dostarczyæ kupuj¹cemu ten sam towar, którego kupuj¹cy potrzebuje. Monopol - model rynku, na którym nie wystêpuje konkurencja, a tylko jeden producent. Popyt - iloœæ towarów i us³ug, jak¹ w danym czasie i przy danej cenie pragnie nabyæ kupuj¹cy. Poda - iloœæ towarów i us³ug, które w danym czasie i przy danej cenie oferowane s¹ do sprzeda y przez producentów. Cena - wyra ona w pieni¹dzu wartoœæ, któr¹ trzeba zap³aciæ, aby nabyæ okreœlone dobro. Barter - forma transakcji, w której nie wystêpuje pieni¹dz (wymiana towar za towar ). Wady wymiany barterowej: jest czasoch³onna, ciê ko znaleÿæ partnera do przeprowadzenia transakcji, nie wszystkie produkty znajduj¹ kupuj¹cych (straty), trudno ustaliæ wartoœæ towaru. Pieni¹dz - œrodek wymiany (u³atwia i przyspiesza wymianê dóbr i us³ug) - miernik wartoœci (pozwala na ³atwe okreœlenie cen dóbr i us³ug) - œrodek przechowywania wartoœci- tezauryzacji (umo liwia oszczêdzanie) Bank - poœrednik finansowy, zajmuj¹cy siê gromadzeniem pieniêdzy, ich inwestowaniem, udzielaniem kredytów oraz prowadzeniem operacji finansowych. Oszczêdnoœci - czêœæ naszych dochodów, która pozostanie po dokonaniu zakupów i op³aceniu rachunków. Przelew bankowy - przeniesienie pieniêdzy z jednego rachunku na inny, np. z konta osobistego na rachunek firmy jako p³atnoœæ za zakupiony towar czy us³ugê. Prowizja - forma wynagrodzenia p³aconego bankowi przez klienta za us³ugi bankowe. Prowizje s¹ ustalane procentowo w stosunku do wartoœci us³ugi i zapisane przez bank w tabeli op³at i prowizji. Odsetki - cena po yczenia pieni¹dza, inaczej koszt, jaki ponosi bank, aby pozyskaæ od nas pieni¹dze lub klient, który zaci¹ga kredyt w banku. Lokata terminowa - ulokowanie pieniêdzy w banku na okreœlony czas. Bank zobowi¹zuje siê wyp³aciæ klientowi kwotê powiêkszon¹ o odsetki z chwil¹ up³ywu terminu z³o enia pieniêdzy. Konto osobiste - inaczej rachunek oszczêdnoœciowo- rozliczeniowy (ROR), s³u y do przeprowadzania rozliczeñ klienta przez bank. Kredyt bankowy - przekazanie klientowi pieniêdzy na konkretny cel (np. zakup mieszkania, samochodu). Na podstawie umowy klient zobowi¹zuje siê do sp³aty w okreœlonym czasie kwoty kredytu wraz z odsetkami. Inflacja - trwa³y wzrost ogólnego poziomu cen w gospodarce (wyra ana procentowo za pomoc¹ tzw. stopy inflacji). Stopa procentowa - cena jak¹ p³aci siê za po yczenie kapita³u na okreœlony czas (wyra ana zazwyczaj jako procent od po yczonej sumy, w ujêciu rocznym). Zapamiêtaj, a nie zginiesz we wspó³czesnym œwiecie. Redakcja Uczniowie uczestnicz¹cy w zajêciach realizowanych w ramach projektu Na w³asne konto : Jakub D¹browski Aleksandra Kopeæ Sandra Kwidziñska Daniel Mallek Patryk Michnacki Mateusz Milczewski Monika Neubert Karolina Schr?der Nikodem Smorawiñski Kacper Smorawiñski Honorata Styn Natalia Soldatke Micha³ Œwi¹tek Anna Worek Szymon Zalewski

12 MAJÓWKÊ ZACZ Æ CZAS Nadchodz¹ ciep³a dni, wiosna w koñcu zagoœci³a woko³o. Czas zabaw i spotkañ z przyjació³mi zbli a siê du ymi krokami. Oczywiœcie jest to te czas festynów! A na brak takowych w naszej gminie w najbli szym czasie nie mo na narzekaæ. W ka dy weekend majowy odbywaj¹ siê interesuj¹ce zajêcia dla mieszkañców gminy i goœci. 1 maja o godz. 15 odbêdzie siê Majówka pod wie ¹, której organizatorami s¹ Gmina Gniewino, Centrum Kultury i Biblioteka w Gniewinie oraz Gniewiñskie Przedsiêbiorstwo Komunalne. W programie wystêpy zespo³ów muzycznych, konkurs KGW Gniewino miejsce ze smakiem i wiele atrakcji dla dzieci. 11 maja na wodach jeziora arnowieckiego odbêd¹ siê zawody wêdkarskie Szczupak. Organizatorami tej imprezy s¹: Gniewiñskie Przedsiêbiorstwo Komunalne Sp. z o. o. w Kostkowie i Ko³o Wêdkarskie nr 85 w Gniewinie. Zapraszamy wszystkich chêtnych wêdkarzy a kibicowaæ bêdziemy naszym kolegom. 18 maja od godz odbêdzie siê XXVI Bieg Stolemów na stadionie Arena Mistrzów w Gniewinie. W biegach udzia³ wezm¹ nasze kole anki i koledzy, szkolnych obiektów sportowych. Jak co roku uczniowie wraz z nauczycielami przygotowuj¹ konkurencje sportowe oraz prezentacjê ca³orocznych osi¹gniêæ. Bêdziemy chwaliæ siê zrealizowanymi projektami, przygl¹daæ siê pokazom uczniów naszej szko³y. Oczekujemy wystêpów goœci. Zabawa zapewniona dla wszystkich pocz¹wszy od maluszków dla których przygotowujemy malowanie twarzy, przeja d ki konne i konkurs rysunku na asfalcie po starszaków, których zapraszamy do udzia³u w grach i zabawach rodzinnych. Du ¹ atrakcj¹ jest zawsze mecz pi³karski Rodzice Pracownicy Oœwiaty. Dla wszystkich kie³baski z grilla. Ju tydzieñ póÿniej, bo 1 czerwca w Dniu którzy bêd¹ mieli okazjê zmierzyæ siê na 10 dystansach w ponad 15 kategoriach wiekowych. Wszystkich mieszkañców zapraszamy do g³oœnego dopingowania swoich faworytów Do najwa niejszych dla nas zaliczymy niew¹tpliwie realizowany w naszej szkole VIII Festyn Rodzinny pod has³em Na Kaszubsk¹ Nutê. Festyn odbêdzie siê 25 maja 2013r. na terenie szko³y i Dziecka na stadionie gminnym odbêdzie siê I Spartakiada Rodzinna w Gniewinie. Tutaj równie mnóstwo atrakcji: pokazy stra y po arnej, policji, zawody miêdzyszkolne, mecze, wiele konkursów sportowych. Wszystkich zapraszamy do wziêcia udzia³u w opisanych imprezach. Wybór jest tak du y, e ka dy znajdzie coœ dla siebie. Do zobaczenia! Redakcja CIEKAWE STRONY: Samorz¹dowy Zespó³ Szkó³ w Kostkowie: Gmina Gniewino: Portal edukacji ekonomicznej: Ekonomiczny uniwersytet dzieciêcy: Polskie Towarzystwo Ekonomiczne: Na W³asne Konto: RYNKOLOGIA Zapraszamy do odwiedzin. Redakcja