Głos Chełmżyński. Stacja Paliw ul. Dworcowa 18A, Chełmża

Transkrypt

1 Głos Chełmżyński 1(155) 2014 Numer bezpłatny ISSN Stacja Paliw ul. Dworcowa 18A, Chełmża - konkurencyjne ceny przez cały tydzień - najwyższa jakość paliw - miła i fachowa obsługa tel. (56) Podsumowania i plany str. 3 ŚWIAT ZNACZKÓW POCZTOWYCH Tym razem zapraszam nie tyle do świata znaczków, co do świata znaków pocztowych. Świat filatelistyki to nie tylko znaczki, lecz także kartki i koperty pocztowe, stemple i datowniki okolicznościowe, rozmaite nalepki w tym poleceniowe, różne druki i wiele innych, rzadkich, o których wiedzą tylko sami zbieracze. Zaprezentowane na okładce herby pochodzą z tzw. pocztowych kartek beznominałowych, które wymagają naklejenia znaczka. Ich cechą wyróżniającą są ilustracje zamieszczone po lewej stronie. Ten rodzaj kartek wydawanych przez naszą Pocztę inspirują sami filateliści, którzy składają odpowiedni wniosek wraz z załączonym projektem obrazka. Jeśli władze pocztowe go zatwierdzą, Poczta wydaje taki wzór kartki, przeważnie w nakładzie 500 lub 1000 sztuk i kieruje je do swoich urzędów na terenie określonego miasta, powiatu lub nawet województwa. Wymienione herby znalazły się w serii aż 17 kartek, zatytułowanej Miasta kresowe II Rzeczypospolitej - Województwo Nowogródzkie. Ich inicjatorem jest Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Gorzo- Nowa harcówka ZHP 10 lat Pomocnej Dłoni str. 7 str. 7 dok. na str. 11

2 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 2 Piętnaście lat burmistrza Burmistrz Chełmży Jerzy Czerwiński obchodził niedawno piętnastolecie swojego urzędowania. Burmistrzem naszego miasta jest od 1998 r. Toruńskiej, ks. P. Skargi i gen. J. Hallera. Warto również wspomnieć działania podejmowane w zakresie rozwoju infrastruktury turystycznej, eksponujące walory Jeziora Chełmżyńskiego. - Sztandarowym tego przykładem jest rewitalizacja Bulwaru 1000-lecia i terenów przyległych oraz trwająca obecnie budowa pomostu, który połączy brzegi jeziora i stanie się niewątpliwie atrakcją turystyczną - informuje burmistrz. Zdaniem Jerzego Czerwińskiego nie można również pominąć takich przedsięwzięć jak budowa sieci monitoringu wizyjnego w ramach programu poprawy bezpieczeństwa publicznego, iluminacja konkatedry oraz szereg działań w zakresie poprawy estetyki miasta, w tym chociażby modernizacja Parku Wilsona (tzw. sadku.) z budową od podstaw nowej fontanny. Wymienione inwestycje to tylko część osiągnięć minionego okresu. Należy pamiętać o inwestycjach w obiektach oświatowych czy ogromnej liczbie miękkich projektów w sferze społecznej. W ciągu ostatnich 15 lat Chełmża zmieniła soje oblicze, chociażby poprzez modernizację bulwaru, budowę dwóch boisk orlik oraz kanalizacji. - W minionym okresie udało się stworzyć praktycznie od podstaw infrastrukturę rekreacyjno- sportową, gdyż wybudowano halę widowiskowo- sportową, 2 kompleksy boisk Orlika oraz zmodernizowano basen miejski - mówi burmistrz Jerzy Czerwiński - Ogromne nakłady poniesiono na budowę infrastruktury technicznej. W ramach kilku projektów wybudowano bądź zmodernizowano dziesiątki kilome- trów kanalizacji sanitarnej i deszczowej, sieci wodociągowej oraz doświetlono wiele ulic - dodaje. Poddano modernizacji bądź wybudowano wiele ulic, w tym m. in. ulice Chrobrego, Traugutta, Broniewskiego, Kościuszki, Tumską, Sądową, Wodną, Strzelecką, Żeglarską, Łazienną. W ciągu ostatnich 15 lat powstały od podstaw bądź zmodernizowano takie obiekty jak cmentarz komunalny i targowisko miejskie. We współpracy z Toruńskim TBS realizowano budownictwo mieszkaniowe czego efektem były budynki przy ulicach - Chciałbym w tym miejscu podkreślić, że nie sposób byłoby zrealizować wspomniane zadania, gdyby nie konstruktywna współpraca i wsparcie, jakie otrzymywałem od Rady Miejskiej kolejnych kadencji - mówi burmistrz. - Nie przypominam sobie przedsięwzięcia, które byśmy rozpoczęli, a nie dokończyli. W tym wypadku staramy się być stanowczy i cierpliwi - tłumaczy burmistrz. Niestety jest wiele tematów, których realizacja musi być rozłożona w czasie z powodu nadal ogromnych potrzeb infrastrukturalnych. Jednak konsekwencja w działaniu pozwala z roku na rok zmniejszać listę zadań wymagających pilnej realizacji - dodaje. Warto wymienić kolejne działania w zakresie poprawy stanu dróg, niezbędne są także dalsze działania w sferze mieszkaniowej. W trakcie przygotowań jest również kolejne duże przedsięwzięcie ważne dla lokalnej społeczności jak budowa obwodnicy miasta. Umożliwi ona przerzucenie ruchu tranzytowego poza centrum miasta, a zarazem będzie okazją do tworzenia wzdłuż niej strefy aktywizacji gospodarczej. Jednak skala tego przedsięwzięcia wymaga znacznego wsparcia ze środków unijnych. Marcin Seroczyński

3 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 3 Podsumowania i plany Jaki był miniony rok? Podsumowania dokonał Jerzy Czerwiński Burmistrz Chełmży. - W mijającym roku w głównej mierze skupiliśmy się na aplikowaniu w ostatnich ogłaszanych przez Urząd Marszałkowski konkursach, w których rozdysponowano resztę środków unijnych z perspektywy finansowej Dzięki dobrze przygotowanym projektom udało się pozyskać środki na kolejny etap realizacji infrastruktury nad jeziorem - wyjaśnia burmistrz. Możliwe było rozpoczęcie robót związanych z pomostem w poprzek jeziora. Przy tej okazji powstanie również slip dla potrzeb wodowania i wyciągania łodzi żaglowych i motorowych, a także uruchomiony zostanie Punkt Informacji Turystycznej. Kolejnym projektem realizowanym z wykorzystaniem środków unijnych jest termomodernizacja obiektów oświatowych. W ramach tego zadania wykonywane są prace związane z dociepleniem niektórych obiektów oświatowych, wymieniana jest stolarka okienna i drzwiowa oraz prowadzone są prace modernizacyjne instalacji centralnego ogrzewania. Może w tym wypadku pora realizacji tego zadania, tj. okres roku szkolnego nie jest zbyt fortunna, ale wynikała z harmonogramu konkursów, w których ubiega- liśmy się o dofinansowanie ze środków unijnych. Dopiero po rozstrzygnięciu na naszą korzyść konkursu możliwe było podpisanie z nami umowy o dofinansowanie, a następnie ogłoszenie przetargu na wykonanie zadania. Dzięki temu jednak możliwa jest realizacja tego zadania, które przy braku dofinansowania prawdopodobnie wykonywane byłoby w dalszej perspektywie czasowej. Obecny rok budżetowy będzie czasem budowania finansów o nowe przepisy. - Będzie to budżet po raz pierwszy konstruowany w oparciu o nowe przepisy ustawy o finansach publicznych, dotyczące m.in. kwestii poziomu deficytu budżetowego oraz zasad bilansowania budżetu tłumaczy J. Czerwiński. - Chociażby z tego powodu będzie to budżet trudny. Z pewnością będziemy starali się nadać mu taką konstrukcję, aby w jak najlepszym stopniu przygotowywał nas do aplikowania o środki unijne z nowej perspektywy finansowej. Problemem podstawowym, nie tylko w skali Chełmży, ale w skali całego kraju jest brak wystarczającej liczby miejsc pracy i związane z tym bezrobocie. - Jako samorząd wykonaliśmy wszystko, co leżało w naszych kompetencjach, aby stworzyć zachęty do inwestowania w Chełmży i tworzenia nowych miejsc pracy. Rada Miejska uchwaliła system preferencji podatkowych dla podmiotów tworzących nowe miejsca pracy. Staramy się przy okazji wielu spotkań zachęcać do inwestowania w obiekty, które przejściowo są nie wykorzystywane dla celów gospodarczych. Aktywnie współdziałamy również z gminą Chełmża w zakresie tworzenia warunków do aktywizacji gospodarczej na terenach gminy, gdyż mamy świadomość, iż na terenie miasta oferta w zakresie potencjalnej bazy do lokowania działalności gospodarczej jest bardzo ograniczona. W tym zakresie możliwości gminy Chełmża są znacznie większe. Jednak w przypadku powstania nowych podmiotów gospodarczych na terenie gminy zatrudnienie mogą znaleźć także mieszkańcy miasta - mówi burmistrz Jerzy Czerwiński. Marcin Seroczyński KUPIĘ VW, OPEL, TOYOTA, NISSAN, DAEWOO, POLONEZ Złomowanie-Autokasacja Zaświadczenie do wyrejestrowania ODBIÓR GRATIS-GOTÓWKA SKUP AUT OSOBOWE DOSTAWCZE- -CIĘŻAROWE Złomowanie-Autokasacja Zaświadczenie do wyrejestrowania ODBIÓR GRATIS-GOTÓWKA

4 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 4 WIADOMOŚCI Z RATUSZA PIERWSZY ETAP BUDOWY POMOSTU ZAKOŃCZONY Sprzyjające warunki atmosferyczne pozwoliły na ukończenie pierwszego etapu inwestycji związanej z budową pomostu spacerowego łączącego Bulwar 1000-lecia z ciągiem pieszo-rowerowym biegnącym wzdłuż ulicy Plażowej. Zgodnie z przyjętym harmonogramem rzeczowo- -finansowym Wykonawca firma Aarsleff Sp. z o.o. do końca roku zrealizował najtrudniejszą część prac polegających na wbiciu pali stalowych, na których posadowiony będzie pomost. Poszczególne etapy zadania prowadzone były z użyciem ciężkiego sprzętu, w tym kafara umieszczonego na pływającej platformie. Pale o długości od 10 do 20 m wbijano w rozstawie osiowym 2,24 m oraz 5 m. Po zakończeniu palowania wszystkie pale wypełnione zostały betonem. Szczególnie trudnym a zarazem ciekawym dla obserwatorów elementem palowania było wykonanie stężeń wzmacniających konstrukcję pomostu, które z uwagi na umiejscowienie pod powierzchnią wody, montowane były przez płetwonurków. Budowa Deptaka Południowego realizowana jest w ramach projektu pn. Budowa, przebudowa i rozbudowa infrastruktury terenów przy Jeziorze Chełmżyńskim będących w granicach administracyjnych miasta, służącej wypoczynkowi, turystyce i rekreacji: etap I rozbudowa infrastruktury wypoczynkowej współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego pochodzących z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata Przedsięwzięcie zostanie zrealizowane do końca września 2014 r. W nadchodzącym roku zaplanowano dokończenie prac związanych z budową pomostu spacerowego, montaż slipu do wodowania niewielkich jednostek pływających, a także zaadoptowanie pomieszczeń byłej świetlicy miejskiej przy ulicy Tumskiej na potrzeby funkcjonowania Punktu Informacji Turystycznej. Informacje na temat bieżących postępów w realizacji projektu publikowane są na stronie internetowej Urzędu Miasta Chełmży, w zakładce poświęconej przedsięwzięciom realizowanym w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata PRZETARG NA UTRZYMANIE CZYSTOŚCI MIASTA ROZSTRZYGNIĘTY Gmina miasto Chełmża rozstrzygnęła postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na usługę prowadzenia oczyszczania terenów miasta w latach Najkorzystniejszą ofertę złożyło Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe ALDOM s.c. Górski & Sokołowski z siedzibą w Chełmży. Mając na uwadze spełnienie wszystkich wymogów formalnych oraz merytorycznych, prowadzenie prac związanych z utrzymaniem czystości w obszarze miasta przez okres kolejnych trzech lat, podobnie jak w roku 2010, powierzono ww. firmie. W ramach udzielonego zamówienia wybrany wykonawca odpowiadać będzie za oczyszczanie ulic, placów, chodników i innych terenów zlokalizowanych na obszarze miasta oraz dostawę i opróżnianie koszy ulicznych. Realizacja przedmiotowego zadania w roku 2014 kosztować będzie ,00 zł. Firma PHU ALDOM posiada szerokie doświadczenie w realizacji tego rodzaju usług. Zajmowała się m.in. utrzymaniem czystości i porządku na terenie miasta Chełmży, w okresie ostatnich trzech lat. ŚWIĄTECZNE DEKORACJE Jak co roku w okresie przedświątecznym miasto przybiera bożonarodzeniową oprawę, która podkreśla wyjątkową atmosferę nadchodzących świąt. Na początku grudnia na Rynku stanęła blisko 15 m choinka, którą przystrojono świecącą gwiazdą oraz różnokolorowymi lampkami. Wszystkie lampy zlokalizowane w obrębie placu przyozdobiono girlandami ze sztucznego igliwia oraz różnokolorowych lampek. Dodatkowo budynek chełmżyńskiego ratusza oświetla dekoracja ze świętym Mikołajem i choinką. W tym roku zakupiono również cztery nowe iluminacje świetlne, rozwieszone w centrum miasta, wzdłuż ulicy Sikorskiego. Nowe elementy tzw. przewieszki wykonane zostały w technologii LED z migającymi diodami i wzbogacone tubami LED z wbudowanym sterownikiem. Dostawcą dekoracji jest firma Multi Decor Sp. z o.o. z Piastowa. Łączny koszt zakupu nowych iluminacji wyniósł ,80 zł. W sumie ulicę Sikorskiego oraz Chełmińską przyozdabia dziewięć przewieszek. NOWY HARMONOGRAM ODBIORU ODPADÓW KOMUNALNYCH Z NIERUCHOMOŚCI W miesiącu grudniu br. opracowany został nowy harmonogram odbioru odpadów komunalnych z nieruchomości zlokalizowanych na terenie miasta Chełmży, który będzie obowiązywał w roku 2014.

5 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 5 Dystrybucją przedmiotowego harmonogramu wśród mieszkańców miasta zajmuje się Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Chełmży, przy czym otrzymać można go również w siedzibie Urzędu Miasta Chełmży przy ul. Gen. J. Hallera 2 w Chełmży (pok. nr 18, I piętro, tzw. Mały Ratusz). Wersja elektroniczna harmonogramu dostępna jest na stronie internetowej pod adresem w zakładce Odpady komunalne. OBOWIĄZEK NAUKI DO 18 ROKU ŻYCIA Zgodnie z ustawą o systemie oświaty obowiązek nauki rozpoczyna się od ukończenia gimnazjum i trwa nie dłużej niż do ukończenia 18 roku życia. Obowiązek nauki spełnia się po ukończeniu gimnazjum między innymi przez: a) uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadgimnazjalnej, b) uczęszczanie na zajęcia realizowane w formach pozaszkolnych w placówkach publicznych i niepublicznych, c) realizowanie przygotowania zawodowego u pracodawcy. Dyrektorzy publicznych i niepublicznych szkół ponadgimnazjalnych, placówek, osoby prawne lub fizyczne, pracodawcy są obowiązani powiadomić burmistrza na terenie, którego mieszka absolwent gimnazjum, który nie ukończył 18 lat: a) o przyjęciu go do swojej jednostki w terminie 14 dni od dnia przyjęcia, b) o zmianach w spełnianiu przez niego obowiązku nauki w terminie 14 dni od dnia powstania tych zmian. Rodzice dziecka podlegającemu obowiązkowi nauki na żądanie wójta gminy (burmistrza, prezydenta miasta), na terenie której dziecko mieszka, są zobowiązani informować go o formie spełniania obowiązku nauki przez dziecko i zmianach w tym zakresie. Nie spełnianie obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. W naszym mieście ewidencję spełniania obowiązku nauki i kontrolę nad spełnianiem w/w obowiązku przez młodzież w wieku od 16 do 18 roku życia prowadzi burmistrz. WOLONTARIUSZ ROKU POWIATU TORUŃSKIEGO 2013 Zgodnie z decyzją Komisji Konkursowej Powiatu Toruńskiego tytuł Wolontariusza Roku Powiatu Toruńskiego 2013 w kategorii do 18 lat otrzymali członkowie Międzyszkolnego Klubu Wolontariatu, koordynowanego przez Panią Justynę Beszczyńską w składzie: Małgorzata Jagielska, Anna Pawełek, Zuzanna Werner, Joanna Zegarska oraz Krzysztof Pająk. Natomiast w kategorii powyżej 18 lat wyróżnienie otrzymał Pan Wojciech Cabaj z Chełmży. Komisja Konkursowa dokonując wyboru doceniła dokonania wolontariuszy, ich umiejętności współpracy, zaangażowanie i zachęcanie do pracy wolontariusza, jak również konsekwencję w realizowaniu działań na rzecz osób potrzebujących. Z URZĘDU STANU CYWILNEGO Postępowanie w sprawie aktu urodzenia dziecka zarejestrowanego za granicą z danymi ojca biologicznego. W Polsce z mocy prawa dziecko urodzone z matki zamężnej czy też urodzone w okresie 300 dni od daty ustania małżeństwa rejestrowane jest jako pochodzące z małżeństwa. Jest to domniemanie ojcostwa, które powstaje z chwilą urodzenia dziecka z mocy samego prawa, bez względu na to czy domniemany ojciec został w akcie uwidoczniony, czy też nie. Są przypadki, że akt urodzenia dziecka urodzonego za granicą zawiera oprócz danych o matce, dane ojca biologicznego bez zastosowania domniemania pochodzenia dziecka od męża matki. Ujawnia się to podczas wpisywania aktu urodzenia dziecka do polskiej księgi urodzeń gdyż z aktu małżeństwa matki dziecka wynikać może domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki. W takiej sytuacji matka winna złożyć wniosek do sądu rodzinnego o zaprzeczenie ojcostwa, pomimo że w akcie urodzenia dziecka sporządzonego za granicą nie jest uwidocznione domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki, a jedynie od ojca biologicznego. Postępowanie to jest konieczne, aby byt ojca biologicznego w akcie urodzenia jego dziecka stał się uprawniony w świetle prawa polskiego. Orzeczenie sądu o zaprzeczeniu ojcostwa zostaje tylko włączone do akt zbiorowych bez wprowadzania wpisu do aktu urodzenia dziecka. To służy dobru dziecka, które ma czysty akt zgodnie z polskim prawem. PROJEKT SYSTEMOWY MIEJSKIEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W dniu roku odbyło się spotkanie, na którym Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Chełmży dokonał podsumowania realizowanego w 2013 roku projektu systemowego pod nazwą AKTYWIZACJA SPOŁECZNO-ZAWODO- WA SZANSĄ NA NIEZALEŻNOŚĆ. W spotkaniu, poza pracownikami MOPS-u, odpowiedzialnymi za merytoryczną realizację projektu, uczestniczyli także jego beneficjenci. Wśród zaproszonych gości był Burmistrz Miasta Pan Jerzy Czerwiński. Przedmiotowy projekt współfinansowany był ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Priorytetu VII Promocja integracji społecznej, Działania 7.1. rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji, Poddziałania Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej. Łączna wartość projektu wyniosła ,27 zł, w tym : - kwota przyznana ze środków EFS ,96 zł, - środki własne ,31 zł. Celem głównym projektu było zaktywizowanie społeczno zawodowe klientów Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Chełmży zagrożonych wykluczeniem społecznym. Cel ten został osiągnięty poprzez realizację poniżej przedstawionych celów szczegółowych : budowę systemu wsparcia na rzecz osób i rodzin znajdujących się w stanie ubóstwa, ze szczególnym uwzględnieniem ich aktywizacji zawodowej i powrotu na rynek pracy, integrację społeczną rodzin z zagrożeniami wykluczenia społecznego. Grupa docelowa biorąca udział w projekcie liczyła 49 osób bezrobotnych, będących w wieku aktywności zawodowej i korzystających ze świadczeń pomocy społecznej. W ramach projektu zorganizowane zostały następujące szkolenia : zajęcia Doradztwo zawodowe 106 godzin, kurs Pracownik terenów zielonych 80 godzin zajęć, kurs Cukiernik 90 godzin zajęć, kurs Opiekunka osób starszych i przewlekle chorych 120 godzin zajęć,

6 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 6 zajęcia Gospodarowanie budżetem domowym 120 godzin, Kurs pierwszej pomocy 24 godziny zajęć. Podczas realizacji Programu Aktywności Lokalnej zorganizowane zostały zajęcia dla rodzin uczestników projektu z obszaru zagadnień edukacyjno-dydaktycznych : Doradztwo zawodowe, Dopalacze i używki, Warsztaty z zakresu zarządzania emocjami, Szkoła rodzica, Wsparcie pedagoga. Kolejnym działaniem w ramach PAL-u, mającym charakter środowiskowy było zorganizowanie dla 17 osób w dniach sierpień br. wycieczki do Olsztyna i okolic. Uczestnicy w pierwszym dniu wycieczki zwiedzili m.in. Starówkę Olsztyna, Zamek Kapituły Warmińskiej, uczestniczyli też w seansie edukacyjnym w Planetarium. Drugiego dnia, zaraz po śniadaniu, wycieczkowicze wyjechali do Olsztynka, gdzie zwiedzali skansen. Następny etap wycieczki to Pola Grunwaldzkie oraz Sanktuarium Maryjne w Gietrzwałdzie. Pola Grunwaldu fotografia z wycieczki do Olsztyna i okolic Multimedialna prezentacja projektu mgr Janusz Wilczyński Mini Liga Baśki w Chełmży sezon zakończona W dniu r. zakończyła swoje rozgrywki Mini Liga Baśki w Chełmży. Rozegrano 7 turniejów w Czarną Baśkę, w których uczestniczyło w sumie 21 graczy z Chełmży, Torunia i Kaszub. Ostatni VII turniej wygrał Józef Pieńczewski z dorobkiem 10 pkt. Drugie miejsce zajął Stanisław Lewandowski a trzecie Grzegorz Poznański obaj z sumą 9 pkt.. Mistrzem Mini Ligi w roku 2013r. i zdobywcą Pucharu Burmistrza Chełmży Jerzego Czerwińskiego, został Lech Orłowski z Chełmżyńskiego Klubu Sportowych Gier Karcianych AS PIK. Na II miejscu uplasował się Sławomir Rumiński, a na III Je- rzy Pianowski, również gracze z klubu AS PIK w Chełmży. Zdobyli oni również Puchary, które ufundował Wicestarosta Powiatu Toruńskiego Dariusz Meller. Nagrody dla laureatów Mini Ligi ufundowali Burmistrz Chełmży i Wicestarosta, którzy osobiście je wręczyli i pogratulowali zwycięzcom. Wszyscy gracze otrzymali medale pamiątkowe. Z okazji zakończenia rozgrywek, Ch.K.S.G.K AS PIK nadał tytuły Honorowego Członka Klubu: Burmistrzowi Chełmży i Wicestaroście Powiatu Toruńskiego. Organizatorami turnieju byli: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna im. Juliana Prejsa, Chełmżyński Ośrodek Kultury i Chełmżyński Klub Sportowych Gier Karcianych AS PIK, którzy serdecznie dziękują Burmistrzowi Chełmży i Wicestaroście Powiatu Toruńskiego za objęcie patronatu nad rozgrywkami i ufundowanie głównych nagród. Informujemy, że pierwszy turniej rozgrywek w nowym sezonie, już pod nową nazwą Chełmżyńska Liga Baśki, zaplanowano w dniu r., o godz , w sali Chełmżyńskiego Ośrodka Kultury, ul. Bydgoska 7, I piętro. Zapraszamy wszystkich chętnych graczy do udziału w naszej lidze Czarnej Baśki. Zgłoszenia i informacje: telefonicznie na nr lub na adres mailowy: aspik.chelmza@wp.pl Widzimy się przy karcianym stole. Z Baśkowym pozdrowieniem. Henryk Zatorski

7 10 LAT DZIAŁALNOŚĆI STOWARZYSZENIA POMOCNA DŁOŃ GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 7 Nowa harcówka ZHP 19 grudnia Stowarzyszenie Pomocna Dłoń obchodziło 10-lecie swojej działalności w Chełmżyńskim Ośrodku Kultury. Na uroczystości gościli burmistrz miasta Chełmży Jerzy Czerwiński, wiceburmistrz Marek Kuffel, wicestarosta toruński Dariusz Meller, przewodniczący Rady Miasta Janusz Kalinowski, Dyrektor Banku Spółdzielczego Krzysztof Zduński, atakze Jerzy Karasiński z Rotary Club, Hanna Maciejewska i Marta Radusiewicz z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, przedstawiciele z Centrum Pomocy Rodzinie w Toruniu, dyrektorka PiMBP Urszula Meszyńska, ks. Łukasz Obremski, panie z klubu Niteczka, członkowie Stowarzyszenia i beneficjenci. Po powitaniu gości, program artystyczny wykonali podopieczni Stowarzyszenia. Pokaz multimedialny z działalności omówiła zastępca prezesa pani Agnieszka Kwaśniak. Dziękujemy burmistrzowi za kamerę, która pozwoli nam dokumentować nasze działania, prezenty dostaliśmy też od Rotary Club, klubu Niteczka i biblioteki mówi prezes pani Halina Jankowska. Pomocna Dłoń obecnie liczy 40 członków, zatrudnia dwóch terapeutów zajęciowych, trzy pomoce terapeuty, masażystkę, koordynatora i psychologa. Początki nie były łatwe mówi prezes Halina Jankowska, ale spotkaliśmy na swoje drodze ludzi dobrej woli, którzy pomogli nam w trudnych chwilach. Z pomocą przyszedł nam burmistrz Jerzy Czerwiński, który nas wpierał. Dzięki ks. Infułatowi Zygfrydowi Urbanowi Stowarzyszenie otrzymało nową siedzibę przy ul. Tumskiej, gdzie o od godz odbywa się m.in. fitness, trening czystości, różnorodne zajęcia tematyczno - terapeutyczne indywidualne i grupowe, relaksacyjne, socjoterapeutyczne, edukacyjne, krajoznawcze, kulinarne, plastyczne, komputerowe, teatralne, a także trening finansowy. Od 2006 roku uzyskaliśmy Status Organizacji Pożytku Publicznego I Ty możesz pomóc naszym podopiecznym przekazując 1% podatku na rzecz. Stowarzyszenia Osób Niepełnosprawnych (KRS ). W dniu 20 grudnia 2013 r. odbyło się uroczyste otwarcie pomieszczeń harcówki i biura Komendy Hufca ZHP w Chełmży. Nowa harcówka powstała dzięki zaangażowaniu Burmistrza Miasta Jerzego Czerwińskiego, który udostępnił pomieszczenia po byłej pracowni technicznej w Szkole Podstawowej nr 3 w Chełmży. Powstanie nowej harcówki wymagało zaadaptowania pomieszczeń o łącznej powierzchni około 100 m 2. Koszt adaptacji to około 17 tys. złotych. Do tej kwoty należy dodać pracę wszystkich harcerzy i miłośników harcerstwa w Chełmży. Na uroczyste otwarcie przybyli zaproszeni goście a wśród nich; Wicestarosta Toruński Dariusz Meller, Przewodniczący Rady Miejskiej Chełmży Janusz Kalinowski, Burmistrz Chełmży Jerzy Czerwiński i Wiceburmistrz Marek Kuffel. Rodzinę patrona Hufca Chełmża Antoniego Depczyńskiego, reprezentował harcmistrz Maciej Sas z Komendy Chorągwi. PODZIĘKOWANIE Zuchy, harcerze i instruktorzy Hufca Chełmża im. Antoniego Depczyńskiego dziękują komendantowi Hufca Dh phm Wojciechowi Cabajowi za ogromny wkład pracy i serce przy remoncie harcówki. Niech Twoje zaangażowanie Druhu będzie przykładem dla innych. CZUWAJ!

8 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 8 KREW DROGOCENNY DAR ŻYCIA Klub Honorowych Dawców Krwi w Chełmży zakończył kolejny rok swojej działalności. 13 grudnia 2013 r. w Restauracji CEGLANA odbyło się coroczne spotkanie chełmżyńskich Honorowych Dawców Krwi. Jego celem było podsumowanie minionego roku aktywności Klubu HDK przy Oddziale Rejonowym Polskiego Czerwonego Krzyża w Chełmży. W uroczystości, oprócz samych krwiodawców, uczestniczyli także zaproszeni goście, wśród których obecni byli: Burmistrz Chełmży Jerzy Czerwiński, Wicestarosta Toruński Dariusz Meller, Kierownik Biura Zarządu Rejonowego PCK w Chełmży Alicja Jabłońska oraz Prezesi Klubów HDK z Ostaszewa Toruńskiego Czesław Karasiewicz i ze Złejwsi Wielkiej Edward Lubas. Podczas otwarcia spotkania, burmistrz Jerzy Czerwiński podziękował wszystkim krwiodawcom za bezinteresowne oddawanie krwi dla ratowania zdrowia i życia człowieka. Ponadto poinformował zebranych, że rok 2013 był rokiem jubileuszu 55-lecia Honorowego Krwiodawstwa Polskiego Czerwonego Krzyża. Był to także rok poświęcony oddającym honorowo krew kobietom. Przekazał także podziękowania dotychczasowemu Zarządowi Klubu HDK w osobach Jerzego Krzyżyńskiego oraz Zbigniewa Krojniewskiego za ich zaangażowanie na rzecz krwiodawstwa. Jako drugi głos zabrał wicestarosta Dariusz Meller, który podkreślił, że życie każdego człowieka jest ściśle powiązane z bezcennym płynem, jakim jest krew, a chełmżyński Klub HDK odgrywa niebagatelną rolę w jej pozyskiwaniu. Dalej Alicja Jabłońska poinformowała zebranych o akcjach poboru krwi w Chełmży, jakie zorganizowano w 2013 r. W naszym mieście przeprowadzono 3 takie pobory, podczas których uzbierano łącznie ponad 64 litry krwi. W akcjach tych wzięło udział 143 krwiodawców. Następnie listy gratulacyjne odczytali obecni na uroczystości prezesi zaprzyjaźnionych Klubów HDK. Spotkanie było również okazją do uhonorowania zasłużonych krwiodawców oraz instytucji wspomagającej działalność Honorowego Krwiodawstwa. Medale z okazji 55-lecia krwiodawstwa otrzymali: Anna Piekarczyk, Mirosława Dąbrowska, Bożena Jankowska, Maria Wolszleger, Jerzy Krzyżyński i Zbigniew Krojniewski. Za wspieranie działalności Honorowego Krwiodawstwa wyróżniono Urząd Miasta Chełmży. Na koniec burmistrz Jerzy Czerwiński serdecznie pogratulował wszystkim wyróżnionym. Osobne gratulacje przekazał pani Alicji Jabłońskiej, której Prezydent RP przyznał Złoty Medal za Długoletnią Służbę. Złożył również wszystkim krwiodawcom oraz ich rodzinom życzenia z okazji świąt Bożego Narodzenia oraz Nowego Roku. Do życzeń tych przyłączył się także wicestarosta Dariusz Meller oraz pozostali zaproszeni goście. Tekst i foto DARIUSZ ŁUBKOWSKI

9 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 9 Link do przyszłości Z inicjatywy chełmżyńskiej biblioteki odbyło się ciekawe spotkanie z młodym profesjonalistą. WOPR pod choinkę Nowy sprzęt ratowniczy otrzymali ochotnicy z Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego w Chełmży. Tuż przed świętami Bożego Narodzenia ratownicy z drużyny WOPR w Chełmży otrzymali nowe kapoki i koła ratunkowe o wartości ponad dwóch tysięcy złotych. Fundatorem są władze powiatu toruńskiego. Od kilkudziesięciu lat ratownicy czuwają nad bezpieczeństwem użytkowników Jeziora Chełmżyńskiego, które jest największym akwenem powiatu. Z każdym rokiem przybywa amatorów wędkowania, kąpieli, pływania na jachtach, żaglówkach i kajakach. Zabezpieczamy również szereg regat żeglarskich i kajakowych organizowanych przez chełmżyńskie kluby lub związki sportowe. Nowy sprzęt w znacznym stopniu poprawi nasze możliwości niesienia pomocy mówi Michał Krzemiński, kierownik drużyny WOPR w Chełmży. Biblioteka wyszukując wciąż nowe metody przyciągania czytelników oraz atrakcji, które niosłyby za sobą pożytek dla mieszkańców postanowiła wziąć udział w projekcie Link do przyszłości. Celem projektu Link do przyszłości. Młodzi. Internet. Kariera jest wspieranie młodych ludzi z małych miejscowości w planowaniu ich przyszłości zawodowej w sposób szeroki i nieszablonowy, uwzględniając rozwój społeczeństwa informacyjnego i gospodarki opartej na wiedzy. W ramach projektu planowanych jest 300 spotkań z młodymi profesjonalistami, w których udział weźmie ok. 10 tysięcy uczniów i studentów z całej Polski. Projekt jest realizowany przez Fundację Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego ze środków Microsoft, w ramach inicjatywy Youth- Spark oraz Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności. II edycja Linku do przyszłości została objęta patronatem Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Społecznej. Podczas spotkania w bibliotece uczniowie gimnazjum mieli możliwość uczestniczenia w warsztatach pomagających wybrać w przyszłości drogę kariery. Ciekawym punktem spotkania była prezentacja młodej osoby, która odniosła duży sukces w branży internetowej. Młodym profesjonalistą był mieszkaniec Jabłonowa Pomorskiego Paweł Orzech zajmujący się m.in tworzeniem stron internetowych. Wicestarosta powiatu toruńskiego Dariusz Meller przekazuje sprzęt M. Krzemińkiemu. Fot. Wojciech Wichnowski Zwycięzcą loterii Zdzisław Kowalski mieszkaniec Chełmży oraz klient miejscowego oddziału banku brodnickiego został zwycięzcą loterii. Pan Zdzisław wziął udział w grze losowej, której warunkiem było założenie lokaty w banku. Jak mówi Zdzisław Kowalski laptop, którego dostał jest to pierwsza rzecz jaką wygrał do tej pory i obiecał podarować go córce. Oprócz komputerów do wygrania były cztery samochody osobowe oraz 47 innych cennych nagród.

10 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 10 Rok intensywnej działalności TPCh Towarzystwo Przyjaciół Chełmży podsumowało swoją działalność. W 2013 r. członkowie intensywnie pracowali nad promocją miasta. W styczniu odbyła się promocja publikacji pt. Ks. Infułat Alfons Groszkowski. Portret wspomnieniami malowany wydanej wspólnie z Biblioteką Miejską. TPCH włączyło się również w organizację uroczystości z okazji 20 rocznicy śmierci ks. Groszkowskiego. Kontynuowano akcję Nie chowaj historii w szafie, gdzie po raz kolejny mieszkańcy obdarowali bibliotekę cennymi zbiorami. Do Miejskiej Izby Muzealnej trafiły m.in. przemówienie prymasa S. Wyszyńskiego, tablica i portret prof. Zagrodzkiego dyr. cukrowni, mapa Europy z XIX w. i wiele innych cennych przedmiotów. Towarzystwo promując swoją działalność wydało foldery reklamujące TPCH oraz wizytówki, smycze, długopisy, magnesy, zakładki do książek oraz kubki i plakaty. W marcu TPCH miało już na swoim koncie 10 publikacji wydanych podczas krótkiej działalności. W ramach akcji Nie chowaj historii w szafie rozpoczęto zbieranie starych fotografii do publikacji Zatrzymany czas, której promocja odbyła się podczas Dni Chełmży. Towarzystwo wraz z biblioteką wydało tomik wierszy pt. Wierszyki o zwierzętach autorstwa Dariusza Łubkowskiego. Promocja odbyła się w kwietniu 2013 w bibliotece dziecięcej. W maju Członkowie TPCh wspólnie z biblioteką organizują wystawy, a także spisują relacje świadków lokalnej historii. natomiast odbyła się promocja książki Chełmża. Fakty, mity, legendy, ciesząca się dużą popularnością. W czerwcu Towarzystwo Przyjaciół Chełmży brało udział w Zjeździe Stowarzyszeń Kulturalno - Społecznych Regionu Kujawsko-Pomorskiego. Tam zorganizowane było stoisko promujące TPCh, jego wydawnictwa oraz działalność. W spotkaniu chodziło o wymianę doświadczeń pomiędzy stowarzyszeniami działającymi w tej samej dziedzinie. TPCH wsparło Bibliotekę Miejską podczas organizacji XXXIII Dni Chełmży, finansując koncert organowy w konkatedrze oraz wydając okolicznościowe gadżety takie jak magnesy i widokówki. Członkowie TPCh włączyli się również w organizację konkursu pod patronatem burmistrza miasta Jerzego Czerwińskiego na maskotkę oraz hasło reklamujące Chełmżę. Pomagali również pracownikom Urzędu Miejskiego podczas wizyty w Chełmży Fridera Hochheima potomka właścicieli browaru. Gość zwiedził miasto, konkatedrę i willę rodziny Wolffów oraz obdarował miasto cennymi fotografiami. Towarzystwo wsparło również Chełmżyński Ośrodek Kultury współpracując przy organizacji Ogólnopolskiego Tygodnia Kariery. Spotkanie odbyło się z Zespole Szkół i adresowane było do uczniów liceum. Ostatnio odbyła się promocja książki Chełmżyńskie miejsca pamięci. Pomniki, tablice, kamienie. Towarzystwo dostępne jest również na facebooku i stronie: www. tpchelmza.pl.

11 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 11 Pomniki w książce Ukazała się kolejna książka zawierająca ciekawe informacje o naszym mieście. Tym razem autor Marcin Seroczyński w publikacji pt Chełmżyńskie miejsca pamięci. Pomniki, tablice, kamienie. Opisuje miejsca pamięci narodowej. Prezentowany krótki spis chełmżyńskich miejsc pamięci w naszym mieście zawiera wszystkie na chwilę obecną pomniki, do których udało się dotrzeć autorowi. Zawiera także te monumenty, które nie zachowały się do naszych czasów. Każde miejsce pamięci zawiera fotografię, co może być swego rodzaju próbą skatalogowania pomników i opublikowania ich w całości. Do publikacji wybrano, oprócz pomników oddających cześć bohaterom walk za ojczyznę, więźniom obozów hitlerowskich, cierpiącym z powodu terroru stalinowskiego również te, które budziły i nadal budzą pewne kontrowersje. Są to nieistniejący już dziś pomnik polsko-radziecki stojący w centrum miasta, tablica poświęcona komuniście Jankowi Krasickiemu oraz pomnik bohaterów Armii Czerwonej. Jednak wszystkie miejsca pamięci i związane z nimi wydarzenia czy tego chcemy czy nie należą do naszej historii. Dzięki zachowanym fotografiom udało się odtworzyć kilka nieistniejących miejsc pamięci, pokazać pomniki, które nie przetrwały do naszych czasów. Należą do nich przede wszystkim trzy najcenniejsze, a mianowicie obelisk św. Floriana, pomnik ku czci Jana Szczypiorskiego oraz pomnik ku pamięci ofiar tzw. Powstania Chełmżyńskiego. Publikację wydało Towarzystwo Przyjaciół Chełmży, przy współpracy z Biblioteką Miejską. Dzięki współpracy z chełmżyńskimi kombatantami, którzy przekazali liczną dokumentację zwłaszcza nieistniejących już dziś miejsc pamięci nie udałoby się wydać tej publikacji. Sporo informacji zawartych było w kronikach Związku Bojowników o Wolność i Demokrację znajdujących się w zbiorach biblioteki. Książkę można nabyć w bibliotece przy ul. Rynek 4. dok. ze str. 1 Świat znaczków pocztowych wie Wlkp. Temat Kresów cieszy się w Polsce dużym zainteresowaniem, a to z prostego powodu, że spora część mieszkańców tzw. ziem odzyskanych (północnych i zachodnich), pochodzi właśnie ze wschodnich terenów utraconych przez Polskę po 1945 roku. Znane przysłowie mówi, że stara miłość nie rdzewieje i jest to na pewno trafne określenie na stosunek dawnych kresowiaków do ziem, gdzie się urodzili i wychowali. Wybrałem na okładkę siedem miast-herbów. Już na pierwszy rzut oka widać odmienność nazewnictwa i symboliki heraldycznej. Widzimy więc od lewej: MIR to tu od połowy XVI wieku znajdował się zamek Radziwiłłów, sławny m.in. hucznymi ucztami, w 1994 roku zamek w Mirze wpisano na listę Światowego Dziedzictwa kultury UNESCO; dalej EJSZYSZKI nazwa miasta według legendy wywodzi się od jednego z najdzielniejszych wojów litewskich Eisziusza, który dostał te ziemie w XI wieku, na początku XIX-ego w pobliżu Ejszyszek znajdowała się stacja telegrafu optycznego na linii Warszawa Sankt Petersburg; NIEŚWIEŻ kolejna rezydencja Radziwiłłów tym razem sławna wspaniałą biblioteką, którą Rosjanie po Konfederacji Barskiej wywieźli do Petersburga; wreszcie NOWOGRÓDEK miejscowość dobrze znana już licealistom, jako że to tam w latach kształcił się Adam Mickiewicz; LIDA najstarsza siedziba władców Litwy, miasto obdarzane przez Jagiellonów licznymi przywilejami; IWIE niewielkie miasteczko od XVI wieku zamieszkiwane przez Tatarów, do dziś ciekawym zabytkiem jest drewniany meczet tatarski zbudowany w 1884 roku przez właścicielkę miejscowych dóbr Elfrydę Zamoyską (na herbie) oraz ostatni WOŁOŻYN sławny pięknym zespołem pałacowym hrabiego Tyszkiewicza, który został przez władze carskie skonfiskowany po Powstaniu Styczniowym, a podczas I wojny światowej całkowicie zniszczony. Wszystkie w/w miasta znajdują się obecnie na terenie Białorusi. Informacje zostały zaczerpnięte z tychże kartek, więc znane powiedzenie, że: znaczki znaki pocztowe bawią, uczą i kształcą jest jak najbardziej prawdziwe i aktualne. Niestety, kartek o podobnym profilu nie kupi się na chełmżyńskiej Poczcie, można je nabyć tylko w tzw. stoiskach filatelistycznych w Toruniu lub Bydgoszczy. (filatelista)

12 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 12 rodzinnego, z czego większość pieniędzy jest wydawana na mieszkanie. Po zapoznaniu się z tym profilem bardziej zapragnęliśmy wspomóc tych ludzi. OKIEM GIMNAZJALISTY Serce nie tylko z piernika W ciągu tygodnia uczniowie z naszej klasy wraz z wychowawczynią przynosili do szkoły różne rzeczy: produkty żywnościowe, higieniczne, zabawki, książki i przybory szkolne. Do akcji włączyła się również pani Wirginia Leszczyńska. Udało nam się zrobić aż dziesięć paczek, których pakowanie zajęło nam całą godzinę wychowawczą. Przez cały okres przygotowań nasza wychowawczyni utrzymywała kontakt z przedstawicielem fundacji. Nasza Szlachetna Paczka została rodzinie przekazana. Dnia 7 grudnia delegacja w z naszej klasy w składzie: Konrad Smyczyński i Oskar Zaborowski udała się do Świetlicy Miejskiej w Chełmży przy ulicy Tumskiej 12 na uroczyste zakończenie całej akcji. W trakcie spotkań goście mogli częstować się smakołykami, a wszyscy, którzy włączyli się w przedsięwzięcie, otrzymali dyplom z podziękowaniem, piernikowe serca i kalendarze przygotowane przez stowarzyszenie Wiosna. Mam nadzieję, że rodzina, która otrzymała od nas Szlachetną Paczkę bardzo się ucieszyła. Myślę, że za rok nasza klasa ponownie weźmie udział w tak ważnym przedsięwzięciu, jakim jest Szlachetna Paczka. Zachęcam inne klasy do włączanie się do akcji, gdyż daje ona wielką satysfakcję. Konrad Smyczyński, kl. Im W tym roku nasza klasa Im wzięła udział w akcji Szlachetna Paczka. Polega ona na tym, że bezinteresownie pomagamy osobom najuboższym, potrzebującym wsparcia materialnego, przygotowując dla nich paczki z rzeczami, których najbardziej potrzebują. Na godzinie wychowawczej nasza klasa, wraz z wychowawczynią p. Katarzyną Bursztyńską - Napieralską zapoznała się z działalnością sto- warzyszenia Wiosna oraz wybrała rodzinę z Chełmży, której chciała pomóc. Była to rodzina czteroosobowa: młodzi około 30-letni rodzice z dwojgiem małych dzieci chłopców w wieku 8 i 3 lat. Zapoznaliśmy się z sytuacją, w której znalazła się znaleźli, z ich potrzebami i oczekiwaniami. Sytuacja finansowa tych ludzi jest bardzo trudna, gdyż utrzymują się oni tylko z wynagrodzenia ojca rodziny i zasiłku

13 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 13 Pierwsi w województwie Początek roku zbiega się z ogłoszeniem przez Związek Powiatów Polskich wyników dorocznego Rankingu Powiatów. To jedyny w Polsce tego rodzaju ranking samorządów, trwający przez cały rok i zarządzany na bieżąco przez ekspertów w trybie on-line. Powiat toruński rywalizuje w nim z innymi powiatami, które także mają od 60 do 120 tys. mieszkańców. Od kilku lat systematycznie pniemy się w Rankingu w roku 2006 zajmowaliśmy 172. miejsce w kraju, w , w 2011 r. uplasowaliśmy się na 29. miejscu, a rok temu już na 11. Po podliczeniu punktów uzbieranych w roku 2013 powiat toruński okazał się najlepszy w całym województwie kujawsko-pomorskim i utrzymał 11. pozycję w skali kraju! Wyniki Rankingu ZPP 2013 w kategorii Powiaty do 120 tys. mieszkańców w województwie kujawsko-pomorskim: Powiat Punkty 1 Powiat Toruński Powiat Świecki Powiat Żniński Ranking ZPP 2013 w kategorii Powiaty do 120 tys. mieszkańców w skali ogólnopolskiej: 1. Powiat Słupski - honorowy tytuł Dobry Polski Samorząd Powiat Tomaszowski (lubelskie) 3. Powiat Piotrkowski 4. Powiat Jędrzejowski 5. Powiat Szczecinecki 6. Powiat Myśliborski 7. Powiat Gryfiński 8. Powiat Kartuski 9. Powiat Ostródzki 10. Powiat Ełcki 11. Powiat Toruński 12. Powiat Kwidzyński 13. Powiat Świecki 14. Powiat Żniński 15. Powiat Suski Kolejność w Rankingu uzależniona jest od wyników osiąganych przez samorząd oraz zrealizowanych w danym roku projektów. Każdy musi być odpowiednio udokumentowany i za każdy z nich sa- morząd otrzymuje określoną w regulaminie liczbę punktów. Suma punktów na koniec roku decyduje o kolejności miejsc w zestawieniu. Aktywność samorządowców powiatu toruńskiego w wielu dziedzinach sprawiła, że w roku jubileuszu 15-lecia powiatów możemy cieszyć się opinią wojewódzkiego prymusa! - Dla mnie to pierwsze miejsce powiatu toruńskiego w województwie, to powód do zadowolenia i dumy, ale także potwierdzenie słuszności drogi, którą nasz powiat idzie, inaczej mówiąc słuszności kierunkowych decyzji, wytyczanych przez Zarząd Powiatu, akceptowanych przez Radę Powiatu i konsekwentnie realizowanych przez pracowników Starostwa Powiatowego oraz powiatowych jednostek organizacyjnych, oczywiście pod czujnym okiem Zarządu. Jest niesłychanie miło widzieć efekty własnych działań, widzieć nowe drogi, ścieżki rowerowe, boiska, obiekty, ale sympatycznie jest również obserwować potwierdzenie tego w postaci wysokich miejsc w tego typu rankingach. - skomentował wiadomość o wynikach tegorocznego Rankingu Wicestarosta Toruński Dariusz Meller. Na pytanie czemu należy przypisać ten sukces powiedział: - Zapytałbym raczej nie czemu, ale komu, ponieważ za tym sukcesem naszego powiatu stoją ludzie i podejmowane przez nich decyzje. A więc przede wszystkim Rada i Zarząd Powiatu Toruńskiego. Te organy wytyczyły kierunki rozwoju powiatu, podejmowały decyzje, często decyzje odważne, ale nigdy ryzykanckie. Dzięki temu powiat toruński nie bał się wyzwań w postaci sięgania po rozmaite środki zewnętrzne, unijne, rządowe, twarde i miękkie. Strategia rozwoju powiatu jest głęboko przemyślana i ma służyć kompleksowemu rozwojowi powiatu i integracji gmin go tworzących. Jest długofalowa i konsekwentnie realizowana. Już dawno np. postawiliśmy na rozwój szkolnictwa zawodowego, za czym poszły inwestycje w szkołach, współpraca z pracodawcami, analiza rynku pracy. Dziś mamy już pierwsze efekty takiego podejścia. Ale te i inne, niewymienione cele i zadania byłyby niemożliwe do osiągnięcia, gdyby nie racjonalna polityka finansowa. Budżety powiatu nigdy nie były w żaden sposób zagrożone, zadłużenie jest pod całkowitą kontrolą, w efekcie co roku roku stać powiat na wiele inwestycji. Oczywiście nie byłoby to możliwe, gdyby nie posiadanie wysoko wykwalifikowanej i sprawnej kadry pracowniczej, zarówno w samym Starostwie, jak i w jednostkach organizacyjnych, szkołach, domach pomocy społecznej, Powiatowym Zarządzie Dróg, itd. Mam tu na myśli także bezpośrednią obsługę mieszkańców powiatu klientów wydziału komunikacji, budownictwa czy geodezji, gdzie stale podnosimy jakość obsługi. Jest to możliwe tylko dzięki temu, że pracownicy tych i innych wydziałów Starostwa przejęli zasadę, którą kieruje się Zarząd Powiatu, a mianowicie, że klient mieszkaniec powiatu jest najważniejszy. I za to wszystko w tym miejscu chciałbym serdecznie podziękować. Warto wspomnieć, że samorządy biorące udział w Rankingu są oceniane przez ekspertów ZPP według kryteriów zebranych w dziesięciu grupach tematycznych. Ocenie podlegają m.in.: działania proinwestycyjne i prorozwojowe; rozwiązania poprawiające jakość obsługi mieszkańców oraz funkcjonowania jednostki samorządu terytorialnego; rozwój społeczeństwa informacyjnego i obywatelskiego; umacnianie systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji; promocja rozwiązań z zakresu ochrony zdrowia i pomocy społecznej; wspieranie działań na rzecz gospodarki rynkowej; promocja rozwiązań ekoenergetycznych i proekologicznych; współpraca krajowa i międzynarodowa oraz działania promocyjne. Odpowiedzi na wszelkie pytania dot. szczegółów i zasad rywalizacji mogą Państwo uzyskać odwiedzając stronę lub pisząc na adres: ranking@zpp.pl Marcin Seroczyński

14 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 14 WIELKA AFERA W CUKROWNI Ernst Lange dyr. cukrowni w środku razem z pracownikami W maju 1930 r. Chełmżą wstrząsnęła afera, w którą zamieszany był nie byle kto, bo dyrektor miejscowej cukrowni dr Ernst Lange, który chełmżyńską fabryką kierował od 1926 r. Plotki o aferze krążyły po Chełmży od dłuższego czasu, ale w tych dniach znalazły one potwierdzenie w faktach. Chodziło mianowicie o dosypywanie do saletry chilijskiej piasku, a proceder ten był uprawiany przez blisko 5 lat, do kwietnia 1930 r. Sprowadzana zza granicy saletra chilijska była nawozem stosowanym w rolnictwie i to nawozem jak podkreślała ówczesna prasa uwzględniając nienormalnie niskie ceny na produkty rolne, bardzo drogim. Aferzyści mieli fałszować saletrę piaskiem w proporcji ok. 30 %. Gazeta Nadwiślanin w następujący sposób wyjaśniała swym czytelnikom skutki takiego oszustwa: Zużywając 50 kg (saletry) na 1 mórg magdeburski podnosi się normalnie wydajność gleby o ca 30% i więcej. Przypuśćmy, ze w tym wypadku sprząta rolnik zamiast 50 kg zboża 65 kg z morga, więc zyska przez zastosowanie 50 kg saletry 150 kg zboża. Natomiast zmniejszając bezwiednie dawkę o 30% traci z góry te same 30% w przyroście, a więc o 50 kg zboża z morga, względnie odpowiednią ilość buraków. 19 V 1930 r. dyrektor fabryki Lange i kierownik ruchu w cukrowni inż. Adolf Busch zostali najpierw przesłuchani przez miejscową policję, a następnie przewiezieni autem na dalsze przesłuchania do Torunia. Już wtedy na podstawie plotek i domysłów miejscowe gazety w większości winiły dyrektora zakładu, który obowiązanym jest dbać o wzorowy porządek i ład w zakładzie, a tym samym jest on odpowiedzialnym za czyny podwładnych mu urzędników. Dziwnym wydaje się, ze jak wieść niesie, pan dyrektor przez długi czas nie odwiedzał składnic saletry, a podobno odpowiadał, ze go to nic nie obchodzi, gdy mu inni na te rzeczy uwagę zwracali. Bezpośrednio odpowiedzialnym za fałszerstwo został uznany Kazimierz Orlewicz, były inspektor w cukrowni, któremu podlegał dział sprzedaży saletry, a który jako domniemany sprawca tych przestępstw (może z nakazu) siedzi pod kluczem, a dyrekcja cukrowni odmawia wypłaty oszczędności tego urzędnika oraz wpłacenia za niego kaucji, by mógł odpowiadać z wolnej stopy. Oczywiście, sprawa ta dała asumpt do wysuwania poważnych żądań, np. że cukrownia bez względu w jaki to stanie się sposób musi przejść w ręce polskie, gdyż afera chełmżyńska nasuwa refleksje w jaki sposób niemiecki kapitał podgryza ład wewnętrzny Polski. Żądania te były wzmacniane oddolnie, chociażby przez przytaczanie głosów chełmżyńskiej ulicy, zasłyszanych na rynku, czyli targu: Posłuchajcie no, mówi jedna z kobiet, to ten dyrektor cukrowni miał 1000 zł miesięcznie; Co on robił z taką kupą pieniędzy! rozważa druga. Chyba słoninę masłem smarował i śmietaną popijał; No, ale chyba kawy sobie nie słodził cukrem chełmżyńskim, lecz z Berlina wtrąciła trzecia. Cukier biały, saletra też biała, a piasku dziękować Bogu w Chełmży nie brakuje; potem następowały dywagacje jak to pan dyrektor się czuje w toruńskim okrąglaku: A na kolację mogliby mu dać trochę wody z kluskami z saletry, posypanymi piaskiem; Ale w Berlinie to mu szwaby pomnik postawią. Może nie z piasku, aby nie przypominać tego szwindlu z piaskiem w Chełmży, ale z żelaza fejn odlany, wielki jak się należy niemieckiej ofierze polskiego wirtschaftu. Ani Lange, ani jego zastępca Busch długo nie posiedzieli, gdyż zwolniono ich za kaucją zł. Chełmżyński BBWR po uzyskaniu tej informacji wysłał na ręce Rządu do Warszawy energiczny protest, żądający cofnięcia uchylenia aresztu ( żeby przynajmniej do czasu ukończenia śledztwa siedzieli za kratkami i ażeby nie mogli, będąc na wolnej stopie utrudniać dochodzenia i śledztwa ). Co do zarobków Langego, to krążyły wersje, że zarabiał rocznie zł lub zł miesięcznie, co stanowiłoby niebotyczną sumę, zwłaszcza w okresie trwającego wówczas wielkiego kryzysu gospodarczego. 21 XII 1930 r. na specjalnej sesji wyjazdowej toruńskiego Sadu Okręgowego w Chełmży rozpoczęła się rozprawa przeciw dyrektorowi Cukrowni Chełmża Ernstowi Langemu, obok którego na ławie oskarżonych zasiedli też: były inspektor cukrowni Kazimierz Orlewicz oraz Adolf Busch. Akt oskarżenia zarzucał im dosypywanie do saletry piasku przez okres 5 lat w zamiarze przysporzenia sobie i cukrowni korzyści materialnych, dzięki temu jak uzasadniał prokurator taki Orlewicz żył ponad stan ciągnąc dochody ze swych oszukańczych manipulacji saletrą, Lange zaś doskonale był poinformowany o całej manipulacji oszukańczej. Musiał on przecież widzieć te fury piasku, które codziennie niemal zajeżdżały przed magazyn. Oskarżonemu chodziło o przysporzenie cukrowni jak największych zysków, które by miały dowieść jak sprężyście i zdolnie on kieruje całym przedsiębiorstwem, miały dowieść, że tylko on, Niemiec gdański zdolny jest stać na czele tak wielkiego przedsiębiorstwa polskiego. Bezpośrednio akt oskarżenia zarzucał E. Lange i współoskarżonym wyrządzenie cukrowni jak i odbiorcom cukrowni szkody na przeszło zł. Po przesłuchaniu świadków i wysłuchaniu ekspertów rozprawę w Chełmży przerwano, by wznowić ją po 4 dniach już w Toruniu (w czasie przerwy nadal jednak, nawet w niedzielę, przesłuchiwano świadków, których zeznania w większości obciążały oskarżonych). Po przerwie Sąd Okręgowy w Toruniu wydał wyrok skazujący: K. Orlewicza na 6 miesięcy więzienia oraz poniesienie kosztów sądowych, E.

15 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 15 Lange na 2 miesiące więzienia i poniesienie kosztów sądowych. Obydwu zaliczono w poczet kary areszt śledczy. A. Buscha sąd uniewinnił. Obie strony postępowania, oskarżenie oraz obrona od razu zapowiedziały wniesienie apelacji. Rozprawa apelacyjna odbyła się prawie po roku. Uznany głównym winowajcą Orlewicz twierdził, że jest niewinny, a manipulacji oszukańczych dopuszczali się robotnicy z własnej inicjatywy tak, jak to miało miejsce za jego poprzedników. Z kolei skazany za poplecznictwo do oszustwa dyrektor Lange zeznawał, że nie miał podstaw do ingerencji, dopóki nie miał materiału dostatecznie obciążającego Orlewicza. Świadkowie pogrążali oskarżonych. Np. świadek Lewandowski oświadczył, że sypali 3 worki saletry i kosz piasku, wymieszali i sypali z powrotem do worków i że 18 worków dziennie tak mieszali. Rzeczoznawcy chemicy dali wyraz opinii, że saletra w tych warunkach konserwacji w cukrowni chełmżyńskiej nie mogła z powodu wpływów atmosferycznych doznać ubytku, a raczej z powodu swych właściwości musiała wykazać pewną nadwyżkę. W efekcie Sąd Apelacyjny utrzymał wyrok dla Orlewicza i Langego, ale obydwu zawiesił warunkowo wykonywanie kary na lat 5. Uwolnionego od zarzutów Buscha nie było już w granicach Polski, gdyż wyjechał on do Niemiec. Gdy 20 VII 1932 r. Sąd Apelacyjny ponownie rozpatrywał tę sprawę, w Polsce nie było również E. Lange, który udał się śladem swojego zastępcy. Wcześniejszy wyrok Sądu Apelacyjnego Orlewicz zaakceptował, zaś przebywający już w Niemczech Lange poprzez swojego obrońcę wystąpił do Sądu Najwyższego o jego kasację. Sąd Najwyższy dopatrzył się pewnych uchybień formalnych w wyroku Sądu Apelacyjnego i cofnął doń sprawę do ponownego rozpatrzenia.. W toku ponownej rozprawy prokurator domagał się utrzymania wyroku I instancji, przy zmianie dla E. Lange kwalifikacji poplecznictwa na pomoc. Sąd Apelacyjny wyrok I instancji uchylił i uwolnił oskarżonego Lange od zarzutu świadomego udzielenia pomocy przy fałszowaniu saletry. Ciekawe, co Lange zrobił z zakupionym przez robotników z cukrowni polskim elementarzem, który stanowić miał dla niego zachętę do nauki języka, którym posługiwała się większość zarządzanej przez niego fabryki, a którego Lange, niestety, nie znał, i występując przed polskim sądem w końcu 1930 r. składał zeznania w języku niemieckim. Pewnie odrzucił go z odrazą. Dariusz Meller HUBERT DRĄŻKOWSKI Wykształcenie : Gimnazjum Ogólnokształcące w Chełmży w 1949r. Liceum Fotografii i Sztuk Plastycznych w Gdyni w 1951r. Studia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Sztuk Pięknych, kierunek Zabytkoznawstwo i Konserwatorstwo, specjalizacja technologia i techniki sztuk plastycznych, magister absolutorium 1956r., studium podyplomowe konserwacji malarstwa i rzeźby polichromowanej w 1978r., kurs konserwatorski na Uniwersytecie w Vesprem (Węgry). Praca zawodowa: Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków Oddz. Warszawa, Zakład Toruń konserwator. Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Wydział Sztuk Pięknych, Zakład Konserwacji Zabytków Ruchomych asystent, Katedra Technologii i Technik Sztuk Plastycznych st. Asystent ( ). Muzeum Etnograficzne w Toruniu kierownik pracowni konserwatorskiej ( ). Państwowe Pracownie Konserwacji Zabytków gł. Konserwator w Pracowni Konserwacji Dzieł Sztuki. Do 1996r. Pracownia Konserwacji Zabytków spółka z o.o. gł. konserwator. Ważniejsze realizacje: Konserwacja malowideł ściennych w kościele św. Jakuba w Toruniu w 1956r. praca zawodowa, konserwacja malowideł ściennych w pałacu w Dobrzycy praca zespołowa; kierownik prac przy konserwacji malowideł ściennych w kościele parafialnym w Ostrzeszowie; kierownik obozu praktyk studenckich przy konserwacji polichromii ściennej w katedrze w Kamieniu Pomorskim; konserwacja malarstwa w Auli Leopoldina Wrocław praca zespołowa, kierownik prac badawczych, odkrywkowych w nawach i na sklepieniu naw, a także na filarach w kościele śś. Janów w Toruniu; kierownik prac przy konserwacji sgraffita na Starym Mieście w Warszawie; konserwacja portretu Mikołaja Kopernika z kaplicy śś. Janów w Toruniu; konserwacja portretu Majki Mortęskiej z Muzeum Pomorskiego w Toruniu; transfer polichromii ściennej p.t. Panorama Włocławska z kamienicy mieszczańskiej do Muzeum Historycznego Włocławska, kierownik zespołu przy konserwacji Panoramy Racławickiej we Wrocławiu; konserwacja polichromii w Dworze Artusa w Toruniu Sala Wielka. Sala Srebrna i Malinowa praca zespołowa; konserwacja polichromowanych stropów drewnianych w kamienicach mieszczańskich w Toruniu; liczne prace konserwatorskie w krajach europejskich m.in. przy malowidłach ściennych, polichromiach na drewnie, transferach malowideł ściennych, konsultacjach, ekspertyzach (Niemcy, Słowacja, Rosja, Estonia, Łotwa). Inspektor nadzoru d.s. Zabytków Ruchomych Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Bydgoszczy, Inspektor Nadzoru Miejskiego Konserwatora Zabytków w Toruniu (1997). Nagrody: Złota Odznaka za Opiekę nad Zabytkami (1979), Medal Miasta Getyngi (1979), Srebrna Odznaka PKZ (1981r.), Odznaczenie Budowniczemu Zamku Królewskiego (1984), Medal XXXV-lecia PKZ, Listy Pochwalne i Gratulacyjne P.P.PKZ w Warszawie. Członek ZPAP od r. nr leg

16 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 16 PRZY WIGILIJNYM STOLE.. Świąteczny nastrój W szkołach i przedszkolach świąteczny nastrój trwał przez cały grudzień. Odbyły się liczne kiermasze ozdób świątecznych, odwiedziny Świętego Mikołaja oraz jasełka. Na przygotowanych przez dzieci jasełkach licznie przybyli rodzice, dziadkowie oraz zaproszenie goście. Małych aktorów wielokrotnie nagradzano brawami. Magiczny okres przedświąteczny dobiegł końca, ale świąteczne przesłania towarzyszyć powinny nam przez cały rok. Zimowa przerwa świąteczna trwa od grudnia 2013 r. Uczniowie wracają do szkół 2 stycznia 2014 r. Życzenia Świąteczne - Noworoczne W dniu 18 grudnia br. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Chełmży zorganizował Wigilię dla 50 samotnych i potrzebujących osób. To uroczyste spotkanie swoją obecnością zaszczycili - Przewodniczący Rady Miejskiej Chełmży Pan Janusz Kalinowski, Zastępca Burmistrza Pan Marek Kufel oraz ksiądz Marcin Nowicki. Oprawą muzyczną zajął się Pan Marian Walecki, który rozpoczął spotkanie odczytaniem okolicznościowego wiersza Jana Kasprowicza Przy wigilijnym stole. Wspólne odśpiewanie kolęd, następnie słowny występ dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 3 w Chełmży wprowadził zgromadzonych w świąteczny nastrój. Przewodniczący Rady Miejskiej i Zastępca Burmistrza złożyli wszystkim serdeczne życzenia z okazji zbliżających się Świąt Bożego Narodzenia, zaś ksiądz Marcin odczytał fragment Pisma Świętego. Na stole znalazły się tradycyjne potrawy zupa grzybowa, pierogi, podane były ryby pod wieloma postaciami. Najważniejszym i najbardziej wzruszającym momentem uroczystości było dzielenie się opłatkiem i składanie życzeń. Dla każdego był to moment zadumy nad własnym życiem i tęsknota za świętami w domu rodzinnym, gdy się było dzieckiem. Opowieść wigilijna Z okazji świąt, uczniowie gimnazjum przygotowali dla swoich kolegów Opowieść wigilijną K. Dickensa, Spektakl, adresowany był do uczniów klas pierwszych gimnazjum, który przygotowano z wielkim rozmachem. Wśród pięknej i starannie wykonanej scenografii, swój talent aktorski zaprezentowali uzdolnieni aktorzy z kasy II h i III p. Wejściu duchów na scenę towarzyszyły efekty specjalne (przejmujące dźwięki i dym), które zachwyciły zgromadzoną na widowni publiczność. Jeden z aktów zagrano w ojczystym języku Dickensa. Stare, klasyczne kolędy angielskie tworzyły muzyczną oprawę przedstawienia i wprowadzały w uroczysty nastrój świąt. W przerwach między aktami widzowie mogli wysłuchać gitarowych ballad w wykonaniu uczennic z II h.

17 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 17 POSZUKIWANY DAWCA SZPIKU DLA 4-MIESIĘCZNEGO MAKSIA!!! Maksio urodził się r. w Toruniu. Mierzył 57 cm i ważył 3874 gram. Uzyskał 10 punktów w skali Apgar. Po dwóch dniach pobytu w szpitalu bez żadnych przeciwwskazań został wypisany do domu. Po kolejnym tygodniu, ze względu na podwyższony poziom bilurbiny wskazujący żółtaczkę, poddany został czterodniowej hospitalizacji. Od tamtej pory rozwój Maksia był prawidłowy. Niepokój jego rodziców budził jedynie fakt, iż Maksio był strasznym śpiochem i często przejawiał brak apetytu. Dzięki ich czujności i wytrwałości zlecono wykonanie szczegółowych badań krwi. W związku z tym, iż poziom limfocytów był znacznie podwyższony, w dniu r. został ponownie przyjęty do szpitala. Na diagnozę nie trzeba było długo czekać. U Maksia stwierdzono ostrą białaczkę limfoblastyczną. Od tamtej pory zaczęła się ciągła walka Felieton Grzeczność w ówczesnych czasach jest elementem, który w znacznej mierze zależy od kultury osobistej każdego z nas. To nie jest już kwestią przyzwyczajenia do dobrych nawyków. Jak to jest z tą grzecznością? A no na przykład tak. Siedzę sobie pewnego letniego dnia na ławeczce przy fontannie, podziwiam tęczę powstałą z kropli wody i myślę jak miło, dzieci biegają wokół goniąc się ze śmiechem, rodzice czujnie obserwują pociechy. Jakaś kobieta z chorobą. Niemal natychmiast Maksio został poddany sterydo i chemioterapii. Ponadto przeprowadzono u niego zabieg wprowadzenia wkłucia centralnego, tzw. Browiaka. Niejednokrotnie miał również przetaczaną krew. W dniu r. lekarze stwierdzili, że ze względu na złą odpowiedź na zastosowane leczenie i wykrycie genu MLL, który powoduje ciągłe namnażanie komórek nowotworowych, jedynym ratunkiem dla Maksia jest przeszczep szpiku kostnego od dawcy niespokrewnionego. W związku z powyższym, Fundacja DKMS Polska oraz rodzice Maksia zapraszają wszystkich ludzi dobrego serca do zarejestrowania się w bazie dawców komórek macierzystych w ramach Dnia Dawcy Szpiku. Akcja odbędzie się 23 lutego br. (niedziela) w Szkole Podstawowej nr 3 w Chełmży, w godzinach: przysiada obok: - Przepraszam, czy można na chwilę? A potem do malucha podbiegającego do niej. Uważaj Filipku, nie kopnij tej pani i nie kładź nóg na ławce. A dając mu batonika przypomina. Tylko wrzuć potem papier do kosza, o, popatrz, tam jest!. No, - myślę sobie pełna kultura, aż miło. Wymieniamy też kilka grzecznościowych uwag, że pogoda taka piękna, że dzieci tak szybko rosną i że tak przyjemnie sobie posiedzieć, odpocząć. Innym razem idę bulwarem, chcę podejść do pływających łabędzi i nagle słyszę: - jak leziesz ślepoto, nie widzisz, że to Ścieżka dla rowerów?! Rozglądam się, żadnego roweru za mną, ani przede mną, tylko rozzłoszczona twarz jakiegoś przechodnia i słowa: - taka inteligentna, nauczycielka, a nie widzi jak chodzi. Aż mnie zamurowało. Ale przemyślałam sprawę i doszłam do wniosku, że właściwie nie ma się o co obrażać. Obywatel słusznie zwrócił mi uwagę, tylko w jaki sposób? No cóż. Widać nikt go innego nie nauczył. Przypomniała mi się inna scenka. Wracając pociągiem z Malborka do Chełmży musiałam w Rogoźnie przejść do komunikacji zastępczej. Biorę więc walizkę i słyszę słowa konduktorki: - Proszę uważać, tu jest naprawdę fatalna droga, same doły i kamienie. Idę więc ostrożnie po wertepach, a kiedy dochodzę i chcę wejść do autobusu, na pierwszych miejscach siedzą młodzi ludzie, a w przejściu stoją 2 wielkie walizy. Proszę więc grzecznie, żeby usunęli je jakoś bo chciałabym przejść, na co słyszę : - A gdzie mam je wziąć, na głowę sobie wsadzić? Niech pani poćwiczy skakanie i przeskoczy przez walizki. Zagotowało się we mnie. - Jak pan śmie w ten sposób zwracać się do starszej osoby. Co za bezczelność. Nawet się nie zawstydził. Wzruszył tylko ramionami i uśmiechnął do towarzyszki siedzącej obok. - No pomyślałam sobie oto nasza młodzież niby wykształcona (bo to byli na pewno studenci), świadoma swojej ważności i wyższości, co będą sobie głowę zawracać, czymś takim jak kultura, grzeczność, uprzejmość. A najgorzej, że wchodzący po mnie pasażerowie przeciskali się przez te walizy lub przez nie przeskakiwali i żaden się nawet nie odezwał. Normalka. Pamiętam też inną scenkę. Zwiedzamy Londyn. Godziny szczytu tłumy ludzi. Mąż niechcący potrącił przechodnia, taką mocną sójką w bok. Odwraca się, przeprasza i słyszy! - Never mine (nie szkodzi) uśmiech i gość odchodzi. Może tak? Albo przystanek autobusowy. Też tłumy oczekujących. Zwłaszcza młodzież wracająca ze szkół. Myślę sobie nie wejdę zaklinują mnie. A tu autobus podjeżdża, automatycznie tworzy się kolejka, ludzie wchodzą, tak jak przyszli, pojedynczo. Żadnego przepychania, żadnej nerwówki. Ale fajnie. U nas też bym tak chciała. Takich przykładów mogę przytoczyć wiele chociaż jednocześnie przypomina mi się powiedzenie cudze chwalicie I właśnie. Przewróciłam się niedawno na śliskiej drodze, nie posypanym chodniku tak nieszczęśliwie, że nie mogłam się podnieść. W tym momencie para idąca za mną, dwoje młodych ludzi, podeszli, chwycili, każda z jednej strony i podnieśli mnie na nogi mówiąc: - tak ślisko, trzeba uważać, a gdy dziękowałam, zapytali jeszcze czy nic mi się nie stało, czy nie trzeba jakoś pomóc; po moim zapewnieniu, że wszystko w porządku poszli dalej. Usłyszałam jeszcze: - Bidula, tak się pier W tym stwierdzeniu słychać było autentyczne współczucie. I tym optymistycznym akcentem chciałabym zakończyć moje rozważania na temat grzeczności, uprzejmości w codziennym życiu. Anna Leszczyc

18 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 18 PRZEMOC W RODZINIE KSZTAŁTOWANIE ŚWIADOMOŚCI PRAWNEJ Przemoc w wielu środowiskach nadal niestety traktowana jest jako temat wstydliwy, upokarzający, a informacje o tym zjawisku nie opuszczają czterech ścian mieszkań, w których często dochodzi do dramatów. W tym zakresie od kilku lat rzeczywistość się zmienia. Wprowadzono już nowe procedury i narzędzia prawne do skuteczniejszej ochrony osób dotkniętych przemocą w rodzinie. Zwiększa się świadomość społeczna dzięki kampaniom społecznym. Szkoli się profesjonalistów dzięki czemu podnosi się ich kompetencje i gotowość do walki z tym zjawiskiem. Wystarczy podjąć kilka pierwszych kroków, a resztą zajmą się odpowiednie służby, organy, które czekają na właściwy sygnał. Należy pamiętać, że bez powiadomienia służb lub właściwych organów oraz dalszej współpracy z nimi, przeciwdziałanie przemocy w rodzinie jest znacznie utrudnione. PRZEMOC W RODZINIE to wszystkie jednorazowe lub powtarzające się działania lub zaniechania osoby najbliższej, wspólnie zamieszkującej lub gospodarującej, zmuszające ją do zachowań wbrew jej woli, w szczególności narażające ją na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające jej godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne. Osobą dotkniętą przemocą w rodzinie może być każdy!, a w szczególności: - współmałżonkowie, - partnerzy w związkach nieformalnych, - dzieci, - osoby starsze, - osoby niepełnosprawne. Najczęstsze formy przemocy w rodzinie to: Przemoc fizyczna np. bicie, popychanie, szarpanie, kopanie, duszenie, policzkowanie, przypalanie, nacinanie. Przemoc psychiczna np. obrażanie, wyzywanie, wyśmiewanie, szydzenie, okazywanie braku szacunku, poniżanie w obecności innych osób, kontrolowanie i ograniczanie kontaktu z bliskimi, poddawanie stałej krytyce, ignorowanie, separowanie, nie okazywanie uczuć. Przemoc seksualna np. wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych zachowań seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi. Inny rodzaj zachowań np. zmuszanie do oddawania uzyskiwanych środków finansowych, uniemożliwianie podjęcia pracy, niezaspokajanie potrzeb materialnych, niszczenie rzeczy osobistych, demolowanie mieszkania, wynoszenie sprzętów domowych i ich sprzedawanie, pozostawianie bez opieki osoby, która z powodu choroby, niepełnosprawności lub wieku nie może samodzielnie zaspokoić swoich potrzeb, zmuszanie do picia alkoholu, zmuszanie do zażywania środków odurzających, substancji psychotropowych lub leków. Należy pamiętać! Jeżeli chociażby raz w Waszej rodzinie pojawiły się zachowania przemocowe wobec kogoś z członków rodziny zareaguj, nie pozwól by się one powtórzyły. Przemoc w rodzinie nie jest zjawiskiem jednostajnym i najczęściej przechodzi ona różne fazy, od narastającego napięcia i agresji, najczęściej słowne, ze strony osoby najbliższej, poprzez przemoc fizyczną, często psychiczną, do okresu spokoju. (fazy miesiąca miodowego po której cykl się powtarza, jednak okresy spokojniejsze pojawiają się coraz rzadziej. PIERWSZA POMOC Prawo zabrania stosowania przemocy i krzywdzenia swoich bliskich. Jest to przestępstwo ścigane przepisami Kodeksu karnego. Jeśli Ty lub ktoś z Twojej rodziny jest ofiarą przemocy ze strony osoby najbliższej, nie wstydź się prosić o pomoc. PRAWO STOI PO TWOJE STRONIE. W każdej sytuacji zagrożenia Twojej lub Twojego dziecka niezwłocznie powiadom Policję lub zawiadom prokuraturę. W razie doznania obrażeń ciała powiadom pogotowie ratunkowe lub zwróć się jak najszybciej do lekarza w celu udzielenia Ci pomocy. Należy pamiętać, że w każdej takiej sytuacji można a wręcz powinno się domagać wystawienia bezpłatnego zaświadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie. Zaświadczenie to jest bezpłatne! Posiadanie zaświadczenia jest ważne, gdyż stanowi dowód przeciwko sprawcy i w przypadku wszczęcia postępowania karnego zostanie w nim wykorzystane. Osoba potrzebująca wsparcia psychologicznego, rozmowy, porady prawnej, informacji o miejscach pomocy w najbliższej okolicy możesz skorzystać pomocy OGÓLNOPOLSKIEGO TELEFONU DLA OFIAR PRZEMOCY RODZINIE NIEBIESKA LINIA Jeśli jesteś ofiarą przemocy o pomoc możesz zwrócić się do instytucji i organizacji funkcjonujących na terenie Twojego miejsca zamieszkania. - Ośrodek Pomocy Społecznej- pomaga w sprawach socjalnych, bytowych i prawnych. - Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie - pomaga w zakresie prawnym, socjalnym, terapeutycznym lub udzielą informacji na temat instytucji świadczących taką pomoc w Twojej miejscowości. - Ośrodek Interwencji Kryzysowej - zapewnia schronienie osobie potrzebującej pomocy i jej rodzinie, udziela pomocy i wsparcia w przezwyciężeniu sytuacji kryzysowej, a także opracują plan pomocy. - Ośrodki wsparcia - zapewniają schronienie, udzielają pomocy, i wsparcia w przezwyciężeniu sytuacji kryzysowej. - Specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie zapewniają bezpłatne schronienie, pomoc specjalistyczna, terapeutyczną i medyczną, a także opracują plan pomocy. Ponadto każda osoba która jest ofiarą przemocy może skorzystać z pomocy: Prokuratury, Policji - są to organy, które przyjmą zawiadomienie o przestępstwie popełnionym na szkodę Twoją i Twoich bliskich oraz udzielą informacji o dalszym toku postępowania. Sąd rodzinny i opiekuńczy przyjmie pozew w sprawach rodzinnych lub wniosek dotyczący spraw opiekuńczych Twoich dzieci. Ochrona zdrowia w placówkach medycznych uzyskasz zaświadczenie lekarskie o doznanych obrażeniach, możesz poprosić o o pomoc lekarską i spytać o adresy specjalistów. Kolegium redakcyjne: Urszula Meszyńska, Marcin Seroczyński, Justyna Chmielewska. Redakcja przyjmuje - uwagi oraz ogłoszenia i reklamy - codziennie w godz. od do Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń, reklam oraz za terminy podane przez inne instytucje. Skład: Maciej Kaźmirek Wydawca: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Chełmży, tel. (56) Strona internetowa: pimbp@comkon.com.pl Druk: Wydawnictwo Wąbrzeskie Zakładłady Graficzne - ul. Mickiewicza 15, Wąbrzeźno, tel. (56) Redakcja przyjmuje odpłatnie ogłoszenia i reklamy

19 Komisje rozwiązywania problemów alkoholowych jeśli przemocy w Twoim domu towarzyszy picie alkoholu możesz zwrócić się do nich z wnioskiem o skierowanie sprawcy na leczenie odwykowe lub uzyskać inną pomoc związaną z nadużywaniem przez niego alkoholu. UPRAWNIENIA OSOBY DOZNAJĄCEJ PRZEMOCY W RODZINIE - Zgodnie z ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie osobie dotkniętej przemocą w rodzinie udziela się bezpłatnej pomocy w szczególności w formie: - poradnictwa medycznego, psychologicznego, prawnego, socjalnego, zawodowego, rodzinnego, - interwencji kryzysowej i wsparcie, - ochrony przed dalszym krzywdzeniem, przez umożliwienie osobom stosującym przemoc w rodzinie korzystania ze wspólnie zajmowanego z innym członkami rodziny mieszkania oraz zakazanie kontaktowania się i zbliżania się do osoby pokrzywdzonej, - zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie bezpiecznego schronienia w specjalistycznym ośrodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, - badania lekarskiego w celu ustalenia przyczyn i rodzaju uszkodzeń ciała związanych z użyciem przemocy w rodzinie oraz wydania zaświadczenia lekarskiego w tym przedmiocie. - zapewnienia osobie dotkniętej przemocą w rodzinie, która nie ma tytułu prawnego do zajmowanego wspólnie ze sprawcą przemocy lokalu, pomocy w uzyskaniu mieszkania. NIEBIESKIE KARTY Procedura Niebieskie Karty obejmuje ogół czynności podejmowanych i realizowanych przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia, w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienie przemocy w rodzinie. Do wypełnienia formularza Niebieska karta A zobowiązani są : Policjant, pracownik socjalny, lekarz, pielęgniarka, ratownik medyczny, nauczyciel, przedstawiciel gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Wszczęcie tej procedury nie wymaga zgody osoby dotkniętej przemocą. Procedura NK obejmuje dwa etapy. Pierwszy dotyczy wypełnienia karty przez przedstawiciela w/w służb a drugi zaproszenia przez zespół interdyscyplinarny bądź grupę roboczą na spotkanie i wspólne omówienie dalszych działań. Zetknięcie z przedstawicielem służb może nastąpić w różny sposób. Najczęściej będą to interwencje Policji, wizyta u lekarza z obrażeniami ciała, poinformowanie pracownika socjalnego o doznawaniu przemocy w rodzinie podczas przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego, spotkanie dziecka z pedagogiem w szkole, poinformowanie nauczyciela, zgłoszenie się o pomoc do gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Jeżeli podczas interwencji nie a możliwości wypełnienia formularza Niebieskiej Karty w całości, niektóre części mogą zostać uzupełnione później przez dzielnicowego, np. podczas kolejnej wizyty, przy czym wówczas również w obecności osoby dotkniętej przemocą w rodzinie. Prelekcję na w/w temat przygotowała i poprowadziła w Szkołach Podstawowych i Gimnazjum w Chełmży Monika Tomaszewska od 1999 r. pracownik Powiatowegp Centrum Pomocy Rodzinie w Toruniu na stanowisku specjalista pracy z rodziną. Z wykształcenia jest pedagogiem, jest też kuratorem społecznym od 12 lat. W 2007 r. otrzymała nagrodę z rąk Ministra Pracy i Polityki Społecznej dla Najlepszego Pracownika Socjalnego w Polsce zajmującego się rodzinami zastępczymi. W następnym numerze II część artykułu Przemoc w rodzinie ścigana jest przez prawo karne. Agencja Ubezpieczeniowa Wojciech Trawiński ul Kościuszki 1 pod apteką tel lub Proponujemy państwu usługi w zakresie kompleksowych ubezpieczeń na życie, dożycie, majątkowych i komunikacyjnych. Nowość - prywatne emerytury Nie zwlekaj skontaktuj się z naszym agentem ubezpieczeniowym Zadzwoń - rozmowa nie zobowiązuje GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 19 Dary dla biblioteki Miło nam poinformować, że mieszkańcy bardzo często przekazują swoje zbiory książek do Biblioteki. Darczyńców stale przybywa, niekiedy trafiają się podarunki wyjątkowe. Przekazane książki wzbogacą księgozbiór biblioteki, a nasi czytelnicy z pewnością znajdą wśród nich coś ciekawego dla siebie. Chełmżyńscy bibliotekarze składają głębokie i serdeczne podziękowanie wszystkim tym, którzy porządkując swoje zbiory przekazali niepotrzebne już książki naszej bibliotece. Każdy dar w postaci książki podarowany bibliotece, jest przyjmowany z wdzięcznością i podnosi wartość jej zbiorów. Wierzymy, że dla Ofiarodawcy, tak jak i dla nas, książka jest wartością chroniącą przeszłość i tworzącą przyszłość. Dary trafiają również na regał Uwolnij książkę. Serdecznie zachęcamy do korzystania z chełmżyńskiej wersji bookcrossing u pod nazwą Uwolnij książkę. Przedsięwzięcie owo ma na celu uwolnienie książek, które nie są już w centrum naszego zainteresowania, co nie znaczy, że nie czekają na nie z utęsknieniem inni czytelnicy. W wypożyczali Biblioteki przy Rynku 4 znajduje się regał, na który można odkładać takie książki, płyty, kasety etc. Znajdujące się tam materiały możecie Państwo zabierać na stałe lub tylko w celu przeczytania i ponownego odłożenia w to miejsce. Idea Bookcrossingu znanego w Polsce pod nazwą Uwolnij książkę narodziła się w 2001 roku w Stanach Zjednoczonych. Działanie to polega na celowym pozostawieniu książki na tzw. półkach, tak aby znalazca mógł ją przeczytać i przekazać dalej, także za pośrednictwem owej półki. W Polsce akcja rozpoczęła się 7 października 2003 r. Jej celem jest podniesienie poziomu czytelnictwa, a także rozbudzenie przekonania, że dzielenie się jest lepsze od posiadania. Wartością pozytywną przedsięwzięcia jest znalezienie osób, do niedawna nieznajomych, myślących i odczuwających podobnie jak my.

20 GŁOS CHEŁMŻYŃSKI, STRONA 20 Finał WOŚP