GRA MOCARSTW W 2017 ROKU. AMERYKANIE TRACĄ WPŁYWY [ANALIZA]
|
|
- Bartłomiej Kaczmarczyk
- 4 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 GRA MOCARSTW W 2017 ROKU. AMERYKANIE TRACĄ WPŁYWY [ANALIZA] Europa Zachodnia przechodzi największy od upadku komunizmu kryzys polityczny, a atrakcyjność Stanów Zjednoczonych wyraźnie się zmniejsza. Korzystają na tym globalni konkurenci, czyli Chiny i Rosja. Jesteśmy świadkami wyraźnego przemieszczania się sił na świecie z Zachodu na Wschód, a Chiny mają realną szansę na przejęcie od Stanów Zjednoczonych centralnej roli w stosunkach międzynarodowych. Po upadku ZSRR wstała z kolan także Rosja, na którą przestaje działać hamulec w postaci sankcji gospodarczych. Współpraca gospodarcza Rosji i Chin nabiera globalnych kształtów, a gra mocarstw obok tradycyjnych regionów walki o dominację, objęła kolejne pola na szachownicy. Mijający rok obfitował w wydarzenia z dziedziny bezpieczeństwa, niemniej gra mocarstw w 2017 r. skupiła się na gospodarce pisze dla Defence24.pl Marek Połoński. Rosja rozgrywa Bliski Wschód Zaledwie czterdzieści lat temu Stany Zjednoczone cieszyły się silnymi związkami z czterema najważniejszymi krajami Bliskiego Wschodu: Iranem, Arabią Saudyjską, Egiptem i Turcją. Naturalnym sojusznikiem był także Izrael. W rezultacie amerykańskie interesy w regionie były bezpieczniejsze. Dziś wpływ Ameryki na każde z tych państw jest znacząco słabszy. Islamski radykalizm zdominował Bliski Wschód, a dzięki koncentracji niechęci muzułmanów wobec Ameryki ich uwaga skupiła się na Rosji. Wyraźne osłabienie USA powoduje całkowitą utratę wpływów na rzecz Moskwy, a Chiny uzyskały więcej swobody w rozwijaniu własnych interesów w regionie. Powiązania ekonomiczne Moskwy i Pekinu w tym regionie również się zacieśniają. Głównymi rywalami w regionie są Arabia Saudyjska i Iran. W mijającym roku oznak konkurencji pomiędzy Arabią Saudyjską a Iranem było wiele. Od niespodziewanej rezygnacji premiera Libanu Saada Haririego, po kryzys katarski, walki o wpływy w Iraku, po wojny domowe w Jemenie i Syrii. Prezydent Barack Obama nie doprowadził do eskalacji konfliktu, starając się pogodzić obie strony. Strategia prezydenta Donalda Trumpa, polegająca na przyjęciu konfrontacyjnego podejścia wobec Teheranu przy bezwarunkowym wsparciu Arabii Saudyjskiej, tylko zaogniła sytuację. Uznanie Jerozolimy za stolicę Izraela jest dowodem, że Waszyngton nie ma pomysłu na Bliski Wschód. W artykule, który ukazał się we wrześniu 2015 r., zadałem pytanie czy Moskwa będzie głównym rozgrywającym na Bliskim Wschodzie. Dzisiaj takie pytanie jest retoryczne. Po upadku Państwa Islamskiego w Syrii i Iraku, Bliski Wschód wymaga nowych ustaleń, a Władimir Putin chce brać w tym procesie udział na pełnych prawach. Rosyjski prezydent podczas listopadowej wizyty w Teheranie obiecał, że Rosja nie opuści Iranu w trudnych chwilach kolejnej konfrontacji z USA. Nawiązał w ten sposób do oświadczenia prezydenta Trumpa w sprawie ewentualnego zerwania porozumienia atomowego z Iranem. Robocza wizyta Władimira Putina w Teheranie to kolejna próba zbudowania silnych powiązań ekonomicznych i politycznych zmniejszających zależność Rosji od decyzji Chin i osłabienie hegemonii Stanów Zjednoczonych na świecie. Rosja zamierza zbudować w Iranie dwie
2 elektrownie jądrowe za 10 mld USD. Dwukrotnie większe mają być także rosyjskie inwestycje w Iranie. Jednak nie to było głównym celem wizyty. Najważniejszym tematem rozmów była Syria. Iran odegrał pierwszorzędną rolę w wojnie domowej w Syrii, wspomagając zbrojnie prezydenta Asada od początku konfliktu. Ostatecznie szalę na rzecz Asada przechyliła Rosja, angażując się bezpośrednio w konflikt syryjski. Na placu boju pozostali jeszcze wspomagani przez USA Kurdowie, którzy wciąż liczą na własne państwo. Taki rozwój sytuacji jest nie do przyjęcia dla Teheranu obawiającego się rozpowszechnienia nastrojów niepodległościowych po irańskiej stronie granicy z Irakiem. Dziwić więc może brak stanowczego poparcia Waszyngtonu dla kurdyjskich planów niepodległościowych, które mogą być kartą przetargową Moskwy w relacjach z Iranem i Turcją. Prezydenci Rosji, Turcji i Iranu spotkali się w 22 listopada w Soczi podczas szczytu, który dotyczył sytuacji w Syrii po likwidacji Państwa Islamskiego. Spotkanie było poprzedzone trójstronnymi konsultacjami ministrów spraw zagranicznych oraz szefów sztabów. Szczyt w Soczi został zwołany z inicjatywy Rosji, a jego ustalenia mają służyć celom rosyjskiej polityki zagranicznej. Celem Moskwy jest przede wszystkim stworzenie wrażenia wojskowego zwycięstwa Rosji i sił przez nią popieranych nad terrorystami oraz ich polityczne zwycięstwo nad USA. Rosja chce jednocześnie pokazać, że ma polityczną inicjatywę w procesie uregulowania konfliktu syryjskiego, podczas gdy rola Waszyngtonu w nim jest wręcz marginalna. Widzi to z pewnością premier Izraela Benjamin Netanjahu, który jest w stałym kontakcie z Władimirem Putinem. Z jednej strony Izrael podjął rozmowy z Saudami, dla których Iran również stanowi główne zagrożenie. Ale jednocześnie liczy na to, że Moskwa będzie stopować aspiracje Teheranu do hegemonii w regionie. Na marginesie należy też podkreślić krzyżujące się w regionie Bliskiego Wschodu interesy ekonomiczne Rosji, Iranu, Turcji oraz Izraela. Ogromne inwestycje zostaną uruchomione w Iranie, a ponadto w niedalekiej przyszłości rozpocznie się odbudowa Syrii i Iraku, w której wszystkie te kraje będą chciały uczestniczyć. Dobre relacje z partnerami na Bliskim Wschodzie zaowocują współpracą w eksploatacji złóż ropy i gazu, którego głównym odbiorcą mogą być Chiny. Chińska ofensywa w Ameryce Łacińskiej Osłabienie partnerstwa między Stanami Zjednoczonymi a Meksykiem, pogłębiane przez retorykę Donalda Trumpa, powoduje przegrupowanie sił również w regionie Ameryki Łacińskiej. Po istotnych inwestycjach w Afryce, Chiny zaczynają odgrywać coraz istotniejszą rolę na amerykańskim kontynencie. W dziedzinach energii i technologii, strategiczne partnerstwo Pekin zawiązał już z Brazylią. W 2017 roku ofensywa dyplomatyczno-ekonomiczna Chin objęła kolejne kraje. Odkąd amerykański prezydent wycofał USA z Partnerstwa Transpacyficznego (TPP) obejmującego dwanaście państw, Chiny próbują przedstawiać się jako największy zwolennik wolnego handlu. Ale to nie jedyna kontrowersyjna decyzja amerykańskiego przywódcy w mijającym roku. Administracja Donalda Trumpa zamierza obdarować Pekin kolejnym prezentem w postaci wycofania się z Północnoamerykańskiego Układu Wolnego Handlu NAFTA (USA-Kanada-Meksyk). Zaniepokojona tą groźbą Kanada zintensyfikowała działania dyplomatyczne mające na celu rozszerzenie współpracy handlowej z Chinami. Pekin obserwując przeciąganie liny Meksyku i Kanady z Waszyngtonem, przeprowadził ofensywę polityczno-ekonomiczną u południowego sąsiada Stanów Zjednoczonych. Wobec retoryki Trumpa Meksyk dywersyfikuje powiązania ekonomiczne z innymi partnerami. Chociaż więzi obu państw wciąż pozostają silne, to w nadchodzących latach azjatycki region, w szczególności Chiny, Japonia i Korea, będzie kluczowym partnerem dla Meksyku. Oprócz serii nowych inwestycji i ponownej rozmowy o dwustronnym pakcie handlowym, Chiny proponują Meksykowi przystąpienie do nowego projektu "BRICS plus. Chińskie przedsiębiorstwa podpisały umowy w zakresie budownictwa czy motoryzacji, a linie lotnicze zapowiadają rozszerzenie połączeń z Meksykiem nie tylko przez
3 Vancouver, ale również bezpośrednio z Szanghaju. Pekin oczekuje, że relacje chińsko-meksykańskie odegrają wiodącą rolę w budowaniu wspólnoty ekonomicznej Państwa Środka z Ameryką Łacińską. Szansa na to jest teraz większa niż kiedykolwiek, zwłaszcza od kiedy Waszyngton ogłosił wycofanie się z NAFTA. Ameryka Łacińska nie jest przypadkowym kierunkiem działań rządu w Pekinie, bowiem stanowi istotny element układanki, w której pomocniczą rolę ma odegrać Rosja. Rosja i Chiny w Arktyce Powolne topnienie lodów Arktyki również zmienia oblicze międzynarodowej konkurencji, w której przewagę odnosi Rosja. Arktyka to nie tylko olbrzymi potencjał związany z bogactwami naturalnymi. To również bardzo atrakcyjny kierunek dla Pekinu. Lipcowe spotkanie prezydenta Xi Jinpinga z premierem Rosji Dmitrijem Miedwiediewem stworzyło podstawy polityczne i biznesowe dla chińskiego Szlaku Arktycznego łączącego się z BRICS, a elementem stanowiącym spoiwo tych dwóch szlaków jest będący w budowie, kanał w Nikaragui. Kanał ma być trzy razy dłuższy i dwukrotnie szerszy od Kanału Panamskiego, tworząc nowe możliwości przewozu towarów pomiędzy Chinami a wschodnim wybrzeżem Ameryki. Do Europy natomiast Chiny chcą przewozić towary przez Arktykę, co zmniejszyłoby dystans żeglugi o procent. Ponieważ 90 procent chińskich towarów przewożonych jest drogą morską, redukcja dystansu oznaczałaby większe oszczędności dla chińskich przedsiębiorstw. Chinom pomaga na tym szlaku Rosja, która w tym rejonie posiada dwa nuklearne lodołamacze. Współpraca Rosji i Chin w Arktyce ma dotyczyć również eksploatacji węglowodorów i innych zasobów naturalnych. Ten gigantyczny projekt łączenia obu szlaków ma być alternatywą dla światowej gospodarki bowiem poszczególne kraje będą mogły wybierać między współpracą ze Stanami Zjednoczonymi lub chińskorosyjskim blokiem gospodarczym. Ale to nie jedyny element współpracy Rosji i Chin w tej części świata. Prezydent Rosji, Władimir Putin miał zaproponować strategiczną współpracę energetyczną ministrowi energetyki Arabii Saudyjskiej Khalidowi al-falihowi, obecnemu podczas inauguracji projektu Jamał LNG, który pozwala przesyłać arktyczną trasą gaz do Azji. 8 grudnia z udziałem przedstawicieli udziałowców projektu Jamał LNG oraz prezydenta Putina obiekt przeznaczony do skraplania i załadunku surowca rozpoczął oficjalnie pracę. Inwestycji nie przeszkodziły zachodnie sankcje nałożone na Rosję za nielegalną aneksję Krymu. Dostawa została realizowana w porcie Sabetta przez tankowiec "Christophe de Margerie" pierwszy na świecie lodołamacz klasy Arc7. Głównym partnerem, a jednocześnie beneficjentem projektu są Chiny. Projekt sfinansowany przez chińskie banki, kontrolowany był przez rosyjski koncern Novatek, którego mniejszościowym udziałowcem jest francuski Total. Dominacja Chin w Azji Podczas gdy toczą się bardzo potrzebne dyskusje dotyczące niepokojących działań Korei Północnej, należy również zwrócić uwagę na zagrożenie, jakie Chiny stwarzają dla Stanów Zjednoczonych i ich sojuszników w Eurazji. W tej chwili Pekin przeprowadza dwa duże projekty w nadziei, że ich pozycja globalnego gracza stanie się jeszcze silniejsza. Aby stać się potęgą gospodarczą porównywalną do USA, Chiny próbują odtworzyć Jedwabny Szlak, który pozwoli bezpośrednio połączyć Chiny z Europą Zachodnią. Ale finansowanie programu okazało się trudniejsze niż początkowo oczekiwano, więc chiński rząd próbuje angażować poszczególne kraje położone na tym szlaku w budowę infrastruktury. Szlak ten dla amerykańskich interesów nie stanowi poważnego zagrożenia, jak ekspansja Państwa Środka na Morzu Południowochińskim.
4 Zapowiedziane przez Baracka Obamę przesunięcie amerykańskiego zainteresowania na Daleki Wschód, zostało powstrzymane przez wstrząsy na Bliskim Wschodzie. Wraz ze zmianą głównego lokatora Białego Domu amerykańska administracja z większą uwagą przygląda się Azji. Sytuacja na tyle stała się poważna, że Japonia postanowiła odrzucić swój pacyfizm, który był fundamentem polityki zagranicznej od zakończenia II wojny światowej. Wietnam kupuje broń od swojego dawnego wroga, czyli Stanów Zjednoczonych. Filipiny po 25 latach ponownie zapraszają do siebie siły amerykańskie, którym Singapur zezwala na korzystanie z baz na swoim terytorium. Powodem tego są roszczenia terytorialne Pekinu na Morzu Południowochińskim. Na obszarze Morza Południowochińskiego przebiegają kluczowe linie transportu morskiego. Przechodzi przez nie około 15 procent światowego handlu. Na spornym terytorium występują również surowce naturalne, a roszczenia do dna morskiego z jego potencjalnymi bogactwami wysuwają wszystkie państwa nadbrzeżne zwłaszcza Wietnam i Filipiny. Prężenie muskułów przez armię chińską w mijającym roku nie spodobało się również Stanom Zjednoczonym, które co chwila reagują wysłaniem swoich jednostek morskich i powietrznych w rejon sztucznych wysepek. Oprócz pokazu siły armii amerykańskiej, Waszyngton w mijającym roku również zdynamizował działania dyplomatyczne. Donald Trump pojawił się na szczycie Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku w wietnamskim mieście Danang. Podczas konferencji prasowej przyznał, że problemem jest dominująca pozycja Chin na Morzu Południowochińskim. W świat poszła propozycja mediacji ze strony amerykańskiego przywódcy. Jeszcze przed wielką wyprawą Trumpa do Azji ruszyli członkowie jego administracji sekretarze stanu Rex Tillerson oraz obrony James Mattis. Wcześniej w Waszyngtonie ostatecznie wykrystalizowała się tak zwana Koncepcja Kwadratu. To wymierzony w Chiny blok składający się z USA, Japonii, Australii i Indii. Aby powstrzymać dominację Pekinu w regionie, administracja Obamy bardzo intensywnie kokietowała Indie będące naturalnym rywalem Chin w Azji. Donald Trump natomiast stara się przekonywać do siebie Australię, która zaczęła niebezpiecznie ulegać gospodarczym wpływom Państwa Środka. Konflikt zbrojny w regionie jest możliwy, ale nie leży w interesie Chin. Dlatego Pekin na wizytę Trumpa w Azji odpowiedział również ofensywą dyplomatyczną. W listopadzie podczas szczytu ASEAN w Manili, na którym byli obecni przywódcy USA, Rosji, Japonii czy Australii, wydano wspólne oświadczenie filipińskiego prezydenta Rodrigo Dutertego i chińskiego premiera Li Keqianga. Władze obu państw zgodziły się nie używać siły do rozwiązywania sporów na Morzu Południowochińskim wynika ze wspólnego oświadczenia. "Obie strony wierzą, że kwestia sporów morskich nie stanowi całości relacji chińsko-filipińskich" stwierdzono w dokumencie, opublikowanym między innymi przez chińską agencję Xinhua. Kwestia Morza Południowochińskiego pod koniec roku zeszła na dalszy plan wraz z wystrzeleniem pocisku balistycznego z okolic Pjongsong. Trump ponownie skoncentrował się na Korei Północnej i przekonaniu, że Chiny mogą rozwiązać problem reżimu Kim Dzong Una. Wciąż pozostając najważniejszym sojusznikiem Korei Północnej, Chiny nawołują do dyplomatycznego rozwiązania sporu. Pekin zgodził się jednak w Radzie Bezpieczeństwa ONZ na rozszerzenie sankcji wobec Pjongjangu po ostatniej próbie rakietowej przeprowadzonej przez armię północnokoreańską. W anglojęzycznym Global Times mającym prorządowy charakter, napisano, że Chiny muszą postawić sprawę jasno: jeśli Korea Północna pierwsza wystrzeli rakietę, która zagrozi amerykańskiemu terytorium, a USA odpowie na atak, wówczas Chiny pozostaną neutralne. Korea Północna traktowana jest przez Chiny jako kraj buforowy, oddzielający od amerykańskich wojsk stacjonujących w Korei Południowej oraz w Japonii. Pekin obawia się, że ewentualna wojna w Korei Północnej sprawi, że do Chin napłynie fala uchodźców, a zjednoczenie Korei umocni wpływy USA w regionie. Dlatego Chiny w najbliższym czasie będą dążyły do uspokojenia sytuacji, aby utrzymać status quo na polach, w których w grę wchodzą interesy Państwa Środka. Waszyngton i Pekin w pierwszej kolejności więc skoncentrują się na długotrwałych działaniach dyplomatycznych w celu pohamowania Kim Dzong Una. Trzeba podkreślić, że Rosja podziela amerykańskie stanowisko, że
5 niedopuszczalne jest uzyskanie przez Koreę Północną broni jądrowej. Wątpliwe więc jest dalsze eskalowanie konfliktu przez Kim Dzong Una wobec stanowczego, praktycznie jednolitego stanowiska trzech najważniejszych graczy światowej polityki. Natomiast pokaz siły jest elementem propagandy na potrzeby wewnętrzne Pjongjangu. Europa na dalszym planie Wybory prezydenckie we Francji oraz parlamentarne w Niemczech skupiły uwagę nie tylko pozostałych członków Unii Europejskich, ale również USA, Rosji oraz w mniejszym stopniu Chin. Główne problemy Unii Europejskiej nadal nie zostały rozwiązane. Wciąż brak porozumienia w sprawie uchodźców, a rozbieżności na temat przyszłości europejskiej wspólnoty coraz głębiej dzielą państwa zachodniej części kontynentu z krajami środkowo-wschodnimi. Wybory we Francji i Niemczech zgodnie z przewidywaniami opóźniły negocjacje w sprawie Brexitu. Brak spójnej polityki europejskiej jest na rękę nie tylko Rosji, ale również Stanom Zjednoczonym oraz Chinom. Moskwa liczy na to, że narastające podziały pomiędzy członkami UE oraz problemy z utworzeniem nowego rządu w Niemczech zaowocują zniesieniem sankcji ekonomicznych nałożonych na Rosję. Konflikt na Ukrainie póki co nie objął kolejnych części kraju. Moskwa skupiła się w mijającym roku na wojnie propagandowej prowadzonej w państwach Europy Wschodniej. Waszyngton i Pekin starające się pozostać w charakterze obserwatora europejskich wydarzeń, czekają na właściwy moment, by zrealizować swoje cele ekonomiczne (USA TTiP, Chiny BRICS). W przyszłym roku Europa nadal będzie borykać się z napływem imigrantów, których wraz z wygaszaniem konfliktu w Syrii będzie coraz mniej. Negocjacje w sprawie Brexitu wejdą w główną fazę, a bezpieczeństwo starego kontynentu zejdzie na drugi plan. Rosja nadal skupiać się będzie na Bliskim Wschodzie, a w szczególności Syrii i Iraku, gdzie do planu pokojowego na warunkach kreślonych przez Kreml coraz bliżej. Natomiast amerykańska administracja skupi swoją uwagę na Azji, a w szczególności Półwyspie Koreańskim. Chiny pozostaną biernym obserwatorem światowych wydarzeń, prowadząc w ciszy swoją ekspansję ekonomiczną. Rosyjscy analitycy również doszli do wniosku, że cele strategiczne obecnie osiąga się poprzez ekonomię i dyplomację, a budowanie siły militarnej jest jedynie narzędziem. Gospodarka w większym stopniu niż bezpieczeństwo będzie motorem wydarzeń w nadchodzącym roku. Marek Połoński
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND
TRANSATLANTIC TRENDS POLAND P.1 Czy uważa Pan(i), że dla przyszłości Polski będzie najlepiej, jeśli będziemy brali aktywny udział w sprawach światowych, czy też jeśli będziemy trzymali się od nich z daleka?
Bardziej szczegółowoGEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA
GEOPOLITYKA - GEOGOSPODARKA - GEOLOGISTYKA O szansach i zagrożeniach związanych z przebiegunowaniem politycznym i gospodarczym świata i miejscu Polski w tym procesie. Profesor Robert Gwiazdowski 25 LAT
Bardziej szczegółowoJerzy Zdanowski WPROWADZENIE
X: 2013 nr 3 Jerzy Zdanowski WPROWADZENIE W latach 60. wybitny amerykański politolog Malcolm Kerr, znawca problematyki bliskowschodniej, wprowadził do obiegu naukowego termin arabska zimna wojna. W tym
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY.
UNIWERSYTET WARSZAWSKI III Uniwersyteckie Dni Dyplomacji 12.04.2018r. Stanisław Koziej ISTOTA I CHARAKTER NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej wojny między
Bardziej szczegółowoPIĘĆ WYZWAŃ POLSKIEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ NA 2016 ROK
31.12.2015 PIĘĆ WYZWAŃ POLSKIEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ NA 2016 ROK W nadchodzącym roku przed polską polityką zagraniczną stanie pięć głównych wyzwań, będących okazją do wzmocnienia pozycji międzynarodowej
Bardziej szczegółowoSzczyt APEC 2017 W POSZUKIWANIU NOWEJ DYNAMIKII
Szczyt APEC 2017 11/2017 www.csm.org.pl dr Małgorzata Bonikowska, Adrianna Śniadowska dr Małgorzata Bonikowska Prezes Centrum Stosunków Międzynarodowych, europeista. Specjalizuje się w problematyce Unii
Bardziej szczegółowoRewolucja Przemysłowa 4.0
Rewolucja Przemysłowa 4.0 i jej wpływ na światową gospodarkę i branżę logistyczną Prof. Robert Gwiazdowski Adwokat Centrum Adama Smitha Nic nowego! (Poza cyferką) Wiek konia 1.0. Wiek pary (1780) 2.0.
Bardziej szczegółowoROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
UCZELNIA ŁAZARSKIEGO 14.12.2016 R. Stanisław Koziej ROSYJSKA DOKTRYNA MILITARNA NA POTRZEBY NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Tezy do dyskusji na seminarium katedralnym Plan Geneza i istota nowej (hybrydowej) zimnej
Bardziej szczegółowoStrefy wpływów i dominacja mocarstw w regionie Azji i Pacyfiku czwartek, 23 września :09
W regionie Azji i Pacyfiku obecne są wszystkie mocarstwa współczesnego świata. Stany Zjednoczone, które są zainteresowane utrwaleniem bądź rozszerzeniem swojej strefy wpływów, Japonia, która chce odgrywać
Bardziej szczegółowoAzja w Stosunkach Międzynarodowych. Stowarzyszenie Krajów Azji Południowo Wschodniej
Azja w Stosunkach Międzynarodowych Stowarzyszenie Krajów Azji Południowo Wschodniej Logo i flaga ASEAN ASEAN Stowarzyszenie Krajów Azji Południowo Wschodniej (ang. Association of Southeast Asian Nations
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej per capita w 2015 r. [tony]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 66 ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Bardziej szczegółowoInternetowy Miesięcznik Idei, nr 9 (75)/2016, 7 września 4 października A więc wojna
A więc wojna JAcek BArtosiAk Stały współpracownik Nowej Konfederacji, ekspert ds. geopolityki CA KJ, doktor nauk społecznych Konflikt dwóch największych mocarstw i dwóch największych gospodarek, USA i
Bardziej szczegółowoAktualna sytuacja geopolityczna. Robert Brzoza
Aktualna sytuacja geopolityczna Robert Brzoza 1 2 http://www.understandingwar.org 3 http://www.understandingwar.org Strategia ISIS Krzyżyk lokalizacja jednej lub większej liczby guwernii. Brąz teren wewnętrzny
Bardziej szczegółowoPolityka zagraniczna Chin. Między integracją a dążeniem do mocar
Model : - Producent : - Autor: Jean-Pierre Cabestan stwowości Tytuł oryginalny: La politique internationale de la Chine. Entre intégration et volonté de puissance Tłumaczenie: Elżbieta Brzozowska Wzrost
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej per capita w 2016 r. [tony]
Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej per capita w [tony] 0 0,75 0,75 1,5 1,5 2,25 2,25 3,0 > 3,0 76 Ropa: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową
Bardziej szczegółowoRyszard Unia Europejska
A 377214 Ryszard Unia Europejska jako aktor stosunków międzynarodowych Wydawnictwo Naukowe Scholar Warszawa 2003 Spis treści Wstęp 13 Rozdział I Budowanie unii politycznej państw Wspólnoty Europejskiej:
Bardziej szczegółowoWydarzenie roku 2017 w Polsce i na świecie
KOMUNIKAT Z BADAŃ ISSN 2353-5822 Nr 2/2018 Wydarzenie roku 2017 w Polsce i na świecie Styczeń 2018 Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej NOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: ZAGROŻENIA I WYZWANIA. Tezy do dyskusji.
www.koziej.pl @SKoziej UNIWERSYTET JANA KOCHANOWSKIEGO Kielce, 25.04.2018r. Stanisław Koziej NOWA ZIMNA WOJNA MIĘDZY ROSJĄ I ZACHODEM: ZAGROŻENIA I WYZWANIA Tezy do dyskusji www.koziej.pl @SKoziej 1 Plan
Bardziej szczegółowoAzja w stosunkach międzynarodowych. dr Andrzej Anders
Azja w stosunkach międzynarodowych dr Andrzej Anders Japonia współczesna Japonia jest jednym z nielicznych krajów pozaeuropejskich, które uniknęły kolonizacji w XIX w. Wraz z wzrostem mocarstwowości Japonii
Bardziej szczegółowoKRYZYS KOREAŃSKI UDERZY W 2018 ROKU. EKSPERT: MOŻLIWE ZWIĘKSZENIE PRESJI MILITARNEJ ROSJI NA UKRAINĘ
aut. Jakub Palowski 01.01.2018 KRYZYS KOREAŃSKI UDERZY W 2018 ROKU. EKSPERT: MOŻLIWE ZWIĘKSZENIE PRESJI MILITARNEJ ROSJI NA UKRAINĘ Najbardziej prawdopodobnym scenariuszem w sytuacji wybuchu wojny na Półwyspie
Bardziej szczegółowoGłówne kierunki handlu ropą naftową w 2008 r. [mln ton]
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Główne kierunki handlu ropą naftową w [mln ton] 318.5 43.4 22.4 24.4 23.8 121.7 127.6 49.5 196.9 90.9 101.3 32.6 64.7 92.0 119.7 25.4 53.1 21.4 107.6 119.4 44.5
Bardziej szczegółowoSurowce energetyczne a energia odnawialna
Surowce energetyczne a energia odnawialna Poznań 6 czerwca 2012 1 Energia = cywilizacja, dobrobyt Warszawa 11 maja 2012 Andrzej Szczęśniak Bezpieczeństwo energetyczne - wykład dla PISM 2 Surowce jako twarda
Bardziej szczegółowoOcena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego
Ocena dążeń Rosji i konfliktu rosyjsko-gruzińskiego Wyniki badań Instytutu Spraw Publicznych Rosja i Niemcy zawsze należały do sąsiadów, z którymi Polacy wiązali największe obawy. Wojna rosyjsko-gruzińska
Bardziej szczegółowoGospodarka światowa w 2015. Mateusz Knez kl. 2A
Gospodarka światowa w 2015 Mateusz Knez kl. 2A Koło Ekonomiczne IV LO Nasze koło ekonomiczne współpracuje z Uniwersytetem Ekonomicznym w Poznaniu. Wspólne działania rozpoczęły się od podpisania umowy pomiędzy
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej EWOLUCJA ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY
www.koziej.pl @SKoziej Stanisław Koziej EWOLUCJA ŚRODOWISKA BEZPIECZEŃSTWA W WARUNKACH NOWEJ ZIMNEJ WOJNY Konferencja PAN: Bezpieczeństwo Europy w dobie przesileń cywilizacyjnych, Jabłonna 19.04.2018r.
Bardziej szczegółowoKonsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton
ROPA: poszukiwania, wydobycie, sprzedaż Konsumpcja ropy naftowej na świecie w mln ton Kraj 1965 1971 1981 1991 2001 2010 zmiana wobec 2010 udział w całości konsumpcji Stany Zjednoczone 552,1 730,6 735,3
Bardziej szczegółowoANTYIRAŃSKI PAKT TRUMPA I PUTINA. POLSKA NAJWIĘKSZYM PRZEGRANYM? [OPINIA]
aut. Witold Repetowicz 08.07.2018 ANTYIRAŃSKI PAKT TRUMPA I PUTINA. POLSKA NAJWIĘKSZYM PRZEGRANYM? [OPINIA] Prezydenci USA i Rosji w Helsinkach będą rozmawiać o wojnie w Syrii i zawarciu układu przeciwko
Bardziej szczegółowoGospodarki krajów wschodzących po kryzysie. 14/03/2011 Jakub Janus
Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie 14/03/2011 Jakub Janus 1 Plan prezentacji 1. Wzrost gospodarczy po kryzysie w perspektywie globalnej 2. Sytuacja w głównych gospodarkach 1. Chiny 2. Indie 3.
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2009 BS/95/2009 ZAUFANIE DO POLITYKÓW ŚWIATOWYCH OPINIE LUDNOŚCI 20 KRAJÓW
Warszawa, czerwiec 0 BS/5/0 ZAUFANIE DO POLITYKÓW ŚWIATOWYCH OPINIE LUDNOŚCI KRAJÓW CBOS, wspólnie z ośrodkami badania opinii z innych państw, bierze udział w programie World Public Opinion. Jest to program
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe
AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ A 388068 Bezpieczeństwo ' polityczne i wojskowe Redakcja i opracowanie: Andrzej Ciupiński Kazimierz Malak WARSZAWA 2004 SPIS TREŚCI WSTĘP 9 CZĘŚĆ I. NOWE PODEJŚCIE DO POLITYKI
Bardziej szczegółowoDokument z posiedzenia. złożony zgodnie z art. 212 i art. 214 Regulaminu
Parlament Europejski 2014-2019 Dokument z posiedzenia B8-0240/2019 11.4.2019 PROJEKT DECYZJI złożony zgodnie z art. 212 i art. 214 Regulaminu w sprawie liczby delegacji międzyparlamentarnych, delegacji
Bardziej szczegółowoAndrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja]
Andrzej Zapałowski "Następna Dekada. Gdzie byliśmy i dokąd zmierzamy", George Friedman, Kraków 2012 : [recenzja] Ante Portas. Studia nad bezpieczeństwem nr 2, 147-150 2013 RECENZJE ANTE PORTAS Studia nad
Bardziej szczegółowoWstęp Sławomir Dębski... 5
SPIS TREŚCI Wstęp Sławomir Dębski............................. 5 I. Wybrane zagadnienia z zakresu ewolucji struktur organizacyjnych polskiej służby dyplomatyczno-konsularnej w latach 1944 1989 Krzysztof
Bardziej szczegółowoORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH
ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH ONZ 26.06.1945: podpisanie Karty Narodów Zjednoczonych na konferencji w San Francisco (USA) 24.10.1945: wejście w życie Karty Narodów Zjednoczonych po złożeniu instrumentów
Bardziej szczegółowoUwarunkowania historyczne, polityczne i ekonomiczne stosunków UE-Rosja. 1.Rosyjskie zasoby surowców energetycznych oraz zarys historyczny odkryć
Spis treści: Wstęp Rozdział I Znaczenie problemów energetycznych dla bezpieczeństwa państw 1.Energia, gospodarka, bezpieczeństwo 1.1.Energia, jej źródła i ich znaczenie dla człowieka i gospodarki 1.2.Energia
Bardziej szczegółowoSZCZYT TRUMP-PUTIN. NORD STREAM 2 W ZAMIAN ZA ROSYJSKĄ POMOC Z IRANEM?
aut. Jakub Wiech 17.07.2018 SZCZYT TRUMP-PUTIN. NORD STREAM 2 W ZAMIAN ZA ROSYJSKĄ POMOC Z IRANEM? Przez kilka godzin uwaga całego świata skupiła się na Helsinkach. Miasto to stało się scenerią dla jednego
Bardziej szczegółowoForma zajęć zaliczenia. ECTS łącznie
Kierunek: stosunki międzynarodowe studia II st. Specjalność: Studia pozaeuropejskie Specjalizacja: Studia nad Afryką oraz Bliskim i Środkowym Wschodem minimum programowe 2018/2019 I rok Lp Nazwa modułu
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo energetyczne
Bezpieczeństwo energetyczne Kilka slajdów z wykładu Andrzej Szczęśniak ekspert rynku energii i bezpieczeństwa www.szczesniak.pl Agenda wykładu 1. Fundamenty 2. Globalne wyzwania i USA 3. Europa i Rosja
Bardziej szczegółowo"ARKTYCZNA KARTA" - ROSYJSKI JOKER W ROZGRYWCE O BALTIC PIPE? [ANALIZA]
03.03.2017 "ARKTYCZNA KARTA" - ROSYJSKI JOKER W ROZGRYWCE O BALTIC PIPE? [ANALIZA] Rosja zwalczając projekt Korytarza Norweskiego koncentruje się nie tylko na promowaniu konkurencyjnego wobec niego gazociągu
Bardziej szczegółowoPolska liderem inwestycji zagranicznych 2015-06-02 17:05:06
Polska liderem inwestycji zagranicznych 2015-06-02 17:05:06 2 Polska w 2014 r. była, po raz kolejny, liderem wśród państw Europy Środkowo-Wschodniej pod względem pozyskania inwestycji zagranicznych - wynika
Bardziej szczegółowoINSTYTUT STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH
INSTYTUT STOSUNKÓW MIĘDZYNARODOWYCH Minimum programowe dla studentów MISH od r. 2009/10 Studia pierwszego stopnia ROK I Historia stosunków międzynarodowych Geografia polityczna i ekonomiczna świata Wstęp
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ DEZAPROBATA EWENTUALNEJ INTERWENCJI ZBROJNEJ W IRAKU BS/31/2003 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2003
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoSankcje to tylko taktyka
GABINET DYPLOMATYCZNY Daniel Fried w rozmowie z Pawłem Kowalem 1 Jakie były cele amerykańskich sankcji przeciwko Rosji w 2014 r.? Odpowiadał Pan za tę kwestię w administracji prezydenta Baracka Obamy,
Bardziej szczegółowoA wydawałoby się, że podstawą są wiatraki... Niemcy idą "w słońce"
A wydawałoby się, że podstawą są wiatraki... Niemcy idą "w słońce" Autor: Jacek Balcewicz ("Energia Gigawat" - nr 10-11/2014) Niemcy są uważane za trzecią gospodarkę świata i pierwszą gospodarkę Unii Europejskiej.
Bardziej szczegółowoB8-0146/2016 } B8-0169/2016 } B8-0170/2016 } B8-0177/2016 } B8-0178/2016 } RC1/Am. 2
B8-0178/2016 } RC1/Am. 2 2 Motyw B B. mając na uwadze, że w kontekście arabskiej wiosny w lutym 2011 r. Libijczycy wyszli na ulice, co przerodziło się w dziewięciomiesięczny konflikt wewnętrzny; mając
Bardziej szczegółowoDelegacje otrzymują w załączeniu konkluzje Rady w sprawie Iranu przyjęte przez Radę w dniu 4 lutego 2019 r.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 4 lutego 2019 r. (OR. en) 5744/19 MOG 7 CFSP/PESC 57 CONOP 9 IRAN 2 WYNIK PRAC Od: Do: Dotyczy: Sekretariat Generalny Rady Delegacje Konkluzje Rady w sprawie Iranu Delegacje
Bardziej szczegółowoWykład 9 Upadek komunizmu - nowy obraz polityczny i gospodarczy świata (przełom lat 80. i 90. XX w.) Perspektywy na XXI w.
Wykład 9 Upadek komunizmu - nowy obraz polityczny i gospodarczy świata (przełom lat 80. i 90. XX w.) Perspektywy na XXI w. Transformacja systemowa w Polsce 1 2 ZACHÓD cz. I Kryzys gospodarki kapitalistycznej
Bardziej szczegółowoStosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import
Bardziej szczegółowoPROJEKT SPRAWOZDANIA
PARLAMENT EUROPEJSKI 2009-2014 Komisja Spraw Zagranicznych 28.2.2014 2014/2021(INI) PROJEKT SPRAWOZDANIA zawierającego zalecenie Parlamentu Europejskiego dla Rady, Komisji i Europejskiej Służby Działań
Bardziej szczegółowoMIĘDZYNARODOWA OCHRONA ŚRODOWISKA* 30 EGZ. CYWILIZACJA I KULTURA W REGIONIE BLISKIEGO I
STUDIA NAD AFRYKĄ ORAZ BLISKIM I ŚRODKOWYM WSCHODEM STACJONARNE STUDIA II STOPNIA OD 2011/2012 ROK I PRZEDMIOT LICZBA GODZIN F.ZAL. BEZPIECZEŃSTWO MIĘDZYNARODOWE* 45 EGZ. PRAWO GOSPODARCZE UE* 30 EGZ.
Bardziej szczegółowoDelegacje otrzymują w załączniku notę prezydencji na temat energetycznych stosunków zewnętrznych.
Rada Unii Europejskiej Bruksela, 13 czerwca 2019 r. (OR. en) 10265/19 ENER 330 RELEX 615 NOTA Od: Sekretariat Generalny Rady Do: Rada Nr poprz. dok.: 9855/1/19 REV 1 Dotyczy: Energetyczne stosunki zewnętrzne
Bardziej szczegółowoKierunki migracji: USA, Indie, Pakistan, Francja, RFN
Dane statystyczne Wzrost natężenia migracji Zmiana kontekstu migracji Rozwój komunikacji: internet, skype Nowoczesny transport Koniec zimnej wojny Globalizacja Wybuch nacjonalizmów Wydarzenia polityczne
Bardziej szczegółowoLPG KOLEJNA PŁASZCZYZNA DO AMERYKAŃSKOROSYJSKIEGO STARCIA NAD WISŁĄ?
10.04.2018 LPG KOLEJNA PŁASZCZYZNA DO AMERYKAŃSKOROSYJSKIEGO STARCIA NAD WISŁĄ? W minionym roku opinię publiczną zelektryzowały doniesienia o dostawach skroplonego gazu (LNG) z USA do Polski. Surowiec
Bardziej szczegółowoKażde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Podstawowym używanym w Polsce pierwotnym nośnikiem energii jest: a) ropa naftowa
Bardziej szczegółowoCHINY W DŻIBUTI: NOWE ROZDANIE W GEOPOLITYCZNEJ ROZGRYWCE
aut. Witold Repetowicz 16.07.2017 CHINY W DŻIBUTI: NOWE ROZDANIE W GEOPOLITYCZNEJ ROZGRYWCE 13 lipca Chiny otworzyły swoją bazę wojskową w Dżibuti. Jest to pierwsza zagraniczna baza chińskiej armii, jednak
Bardziej szczegółowoDokumenty informacyjne o Unii Europejskiej
STOSUNKI TRANSATLANTYCKIE: USA I KANADA Unia Europejska, USA i Kanada uznają wartości w dziedzinie demokracji, praw człowieka, a także wolności gospodarczej i politycznej, jak również powiązanych kwestii
Bardziej szczegółowoWarszawa, maj 2011 BS/61/2011 POLACY O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WIZYCIE PREZYDENTA BARACKA OBAMY
Warszawa, maj 2011 BS/61/2011 POLACY O ZBLIŻAJĄCEJ SIĘ WIZYCIE PREZYDENTA BARACKA OBAMY Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania
Bardziej szczegółowoPozycja Rosji i Niemiec w świecie
Pozycja Rosji i Niemiec w świecie materiały do wykładu dr Grzegorz Kostrzewa-Zorbas Klub Dyskusyjny Myśli Politycznej w Ursusie 24 października 2013 Autorem infografik jest Remigiusz Skomro. Infografiki
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015. Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015 Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY Wprowadzenie Janusz Olszowski Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Produkcja
Bardziej szczegółowoA8-0392/11. David McAllister Sprawozdanie roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa (2018/2097(INI))
5.12.2018 A8-0392/11 11 roczne w sprawie realizacji wspólnej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Ustęp 10 10. wzywa ESDZ, aby tworzyła koalicje poświęcone konkretnym zagadnieniom z krajami o zbliżonych
Bardziej szczegółowoKierunki polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Japonii
Kierunki polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Japonii Synteza Japonia pod rządami premiera Shinzo Abe konsekwentnie dąży do wzmocnienia swojej pozycji w regionie Azji i Pacyfiku, szczególnie w obliczu
Bardziej szczegółowo3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych
3. Rezerwy i zasoby kopalnych surowców energetycznych Soliński J.: Światowe rezerwy surowców energetycznych na podstawie przeglądu przedstawionego podczas 18. Kongresu Energetycznego. Energetyka, nr 2,
Bardziej szczegółowoStanisław Koziej ODSTRASZANIE W WARUNKACH HYBRYDOWEJ ZIMNEJ WOJNY
WARSAW SECURITY FORUM 27 października 2016 r. Stanisław Koziej ODSTRASZANIE W WARUNKACH HYBRYDOWEJ ZIMNEJ WOJNY 1 2 Teza: W związku ze strategiczną zmianą stosunków bezpieczeństwa NATO-Rosja sojusz musi
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9
GEOGRAFIA JAKO NAUKA 9 I PLANETA ZIEMIA. ZIEMIA JAKO CZĘŚĆ WSZECHŚWIATA 1. Pierwotne wyobrażenia o kształcie Ziemi i ich ewolucja 11 2. Wszechświat. Układ Słoneczny 12 3. Ruch obrotowy Ziemi i jego konsekwencje
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej
Akademia Finansów Polskie Towarzystwo Współpracy z Klubem Rzymskim Bezpieczeństwo energetyczne Europy w perspektywie globalnej dr Konrad Prandecki kprand@interia.pl Plan wystąpienia Znaczenie energii we
Bardziej szczegółowoKOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI. załączony do wniosku dotyczącego ROZPORZĄDZENIA RADY
KOMISJA WSPÓLNOT EUROPEJSKICH Bruksela, dnia 21.4.2009 SEC(2009) 531 DOKUMENT ROBOCZY SŁUŻB KOMISJI załączony do wniosku dotyczącego ROZPORZĄDZENIA RADY zmieniającego rozporządzenie Rady (WE) nr 1934/2006
Bardziej szczegółowoGratuluję wszystkim absolwentom! Dzięki wytężonej pracy i. wielu poświęceniom otrzymujecie dziś dyplom Master of
Przemówienie Ambasadora Stephena D. Mulla Ceremonia wręczenia dyplomów WIEMBA Uniwersytet Warszawski 29 czerwca 2013r. Gratuluję wszystkim absolwentom! Dzięki wytężonej pracy i wielu poświęceniom otrzymujecie
Bardziej szczegółowoWarszawa, czerwiec 2015 ISSN 2353-5822 NR 84/2015 O KONFLIKCIE NA UKRAINIE I SANKCJACH GOSPODARCZYCH WOBEC ROSJI
Warszawa, czerwiec 2015 ISSN 2353-5822 NR 84/2015 O KONFLIKCIE NA UKRAINIE I SANKCJACH GOSPODARCZYCH WOBEC ROSJI Znak jakości przyznany przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 9 stycznia 2015 roku
Bardziej szczegółowoLOT URUCHOMI BEZPOŚREDNIE POŁĄCZENIE Z KRAKOWA DO CHICAGO
LOT URUCHOMI BEZPOŚREDNIE POŁĄCZENIE Z KRAKOWA DO CHICAGO 2016-11-21 Już od lipca przyszłego roku Dreamlinery LOT-u obsłużą bezpośrednie połączenie z Krakowa do Chicago. Rejsy na tej trasie będą wykonywane
Bardziej szczegółowoUczeń potrafi: przedstawić cechy. środowiska przyrodniczego. wyróżniające Europę na tle innych kontynentów. wyjaśnić przyczyny. zróżnicowania ludów
Tematy lekcji Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca DZIAŁ 1. EUROPA. RELACJE PRZYRODA - CZŁOWIEK - GOSPODARKA 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele
Bardziej szczegółowoekonomicznym. Urbanizacja oznacza także przestrzenny rozwój miast oraz zmianę stylu życia w mieście.
proces koncentracji ludności w punktach przestrzeni geograficznej, głównie na obszarach miejskich, określający także wzrost liczby ludności miejskiej i jej udziału w liczbie ludności danego obszaru, dzięki
Bardziej szczegółowoANALIZA. Rok 2012 definitywny koniec amerykańsko-rosyjskiego resetu
Rok 2012 definitywny koniec amerykańsko-rosyjskiego resetu W miarę upływu czasu od ogłoszonego w 2009 roku resetu, pomiędzy Moskwą a Waszyngtonem ujawnia się coraz więcej rozbieżności. Do poważnych napięć
Bardziej szczegółowoCENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoAtrakcyjność inwestycyjna Europy 2013
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 Polska liderem wzrostu w Europie i najatrakcyjniejszym krajem regionu! @EY_Poland #AIE Jacek Kędzior 26 czerwca 2013 r. Warszawa Metodologia Atrakcyjność inwestycyjna
Bardziej szczegółowoRAPORT: ROSJA TNIE WYDATKI NA WOJSKO, WSCHODNIA FLANKA NATO - ZWIĘKSZA
aut. Jakub Palowski 07.05.2018 RAPORT: ROSJA TNIE WYDATKI NA WOJSKO, WSCHODNIA FLANKA NATO - ZWIĘKSZA Rosja po raz pierwszy od około 20 lat zmniejszyła swoje wydatki obronne w 2017 roku, podczas gdy kraje
Bardziej szczegółowo17 stycznia Przyczyny powołania MKNiK w Indochinach
17 stycznia 2018 Przyczyny powołania MKNiK w Indochinach W wyniku zwycięstwa koalicji antyhitlerowskiej w drugiej wojnie światowej, w szczególności zwycięstwa aliantów na Dalekim Wschodzie, doszło do niespotykanego
Bardziej szczegółowoWarszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 4/2015 WYDARZENIE ROKU 2014 W POLSCE I NA ŚWIECIE
Warszawa, styczeń 2015 ISSN 2353-5822 NR 4/2015 WYDARZENIE ROKU 2014 W POLSCE I NA ŚWIECIE Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 14 stycznia 2014 roku Fundacja Centrum
Bardziej szczegółowoKOMUNIKATzBADAŃ. Wydarzenie roku 2015 w Polsce i na świecie NR 3/2016 ISSN
KOMUNIKATzBADAŃ NR 3/2016 ISSN 2353-5822 Wydarzenie roku 2015 w Polsce i na świecie Przedruk i rozpowszechnianie tej publikacji w całości dozwolone wyłącznie za zgodą CBOS. Wykorzystanie fragmentów oraz
Bardziej szczegółowoIran: nowe otwarcie w relacjach z Zachodem
Iran: nowe otwarcie w relacjach z Zachodem 8/2015 www.csm.org.pl Podpisanie porozumienia atomowego z Iranem otwiera ogromne perspektywy współpracy Andrzej Turkowski Analityk CSM oraz doktorant w ISS UW.
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ KU CZEMU ZMIERZA ROSJA? BS/35/2004 KOMUNIKAT Z BADAŃ WARSZAWA, LUTY 2004
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoOD NADZIEI DO NIEPEWNOŚCI. DENUKLEARYZACJA PÓŁWYSPU KOREAŃSKIEGO [ANALIZA]
aut. Grzegorz Małecki 31.05.2018 OD NADZIEI DO NIEPEWNOŚCI. DENUKLEARYZACJA PÓŁWYSPU KOREAŃSKIEGO [ANALIZA] Im bliżej terminu planowanego na 12 czerwca spotkania na szczycie w Singapurze Donalda Trumpa
Bardziej szczegółowoOcena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca. Uczeń potrafi:
1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu ognia Islandia podstawowe jednostki Europy; wymienić podstawowe
Bardziej szczegółowoPRODUKCJA ZBÓŻ ŚWIAT PSZENICA
LUTY 2013 R. PRODUKCJA ZBÓŻ ŚWIAT W lutowym raporcie Amerykańskiego Departamentu Rolnego (USDA): pszenicy w sezonie 2012/13 prognozowana jest na 6523,6 mln ton. W sezonie 2011/12 produkcja została oszacowana
Bardziej szczegółowoPolskie Mosty Technologiczne
Polskie Mosty Technologiczne Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój, Działanie 3.3. Poddziałanie 3.3.1. Elżbieta Krzyżanowska
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3
Przedmiotowy system oceniania Bliżej geografii Gimnazjum część 3 1. Stary Kontynent Europa 2. Jedna Europa wiele narodów 3. Zgoda i waśnie w Europie 4. Gdzie można spotkać renifera? 5. Zimna wyspa na morzu
Bardziej szczegółowoSyria zaangażowanie USA jako zmiana sytuacji strategicznej
FAE Policy Paper nr 19/2013 Tomasz OTŁOWSKI Syria zaangażowanie USA jako zmiana sytuacji strategicznej Warszawa, 2013-06-17 Strona 1 Oświadczenie administracji USA o przekroczeniu przez władze Syrii czerwonej
Bardziej szczegółowoBursztynowa komnata kopia; oryginał zaginął w czasie II wojny światowej. Rosja. Renata Gurba. z 9 slajdów
Bursztynowa komnata kopia; oryginał zaginął w czasie II wojny światowej. Rosja Renata Gurba 1 1. Położenie a. Rosja zajmuje ponad 17 mln km 2 powierzchni i jest największym państwem na świata b. Terytorium
Bardziej szczegółowoTendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego
Tendencje i uwarunkowania biznesu międzynarodowego Dr Bogdan Buczkowski Katedra Wymiany Międzynarodowej Konferencja organizowana w ramach projektu Utworzenie nowych interdyscyplinarnych programów kształcenia
Bardziej szczegółowo_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ. WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY
_ A AKADEMIA OBRONY NARODOWEJ WYDZIAŁ STRATEGICZNO-OBRONNY Katedra Prawa i Bezpieczeństwa Międzynarodowego AON wewn. 4969/97 QD KONFLIKTÓW DO PARTNERSKIEJ WSPÓŁPRACY. Redakcja naukowa prof. zw. dr hab.
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 29 maja 2014 r. Poz. 702
Warszawa, dnia 29 maja 2014 r. Poz. 702 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia 19 maja 2014 r. w sprawie krajowego zezwolenia generalnego 2) Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 29 listopada
Bardziej szczegółowoAtrakcyjność inwestycyjna Europy 2013
Atrakcyjność inwestycyjna Europy 2013 Polska liderem wzrostu w Europie i najatrakcyjniejszym krajem regionu! @EY_Poland #AIE Jacek Kędzior 6 czerwca 2013 r. Warszawa Metodologia Atrakcyjność inwestycyjna
Bardziej szczegółowoPRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI EUGENIUSZ SMOLAR POLSKA ROSJA 2
6 marca 2015 roku 1 PRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI 2 PRZEKLEŃSTWO GEOPOLITYKI Tadeusz Konwicki: Polska leży w przeciągu Europy. Zachód Wschód Polacy, zwykli Polacy, to wiedzą Jest to ważny element pamięci rodzinnej
Bardziej szczegółowoWydobycie ropy naftowej w Federacji Rosyjskiej
Wydobycie ropy naftowej w Federacji Rosyjskiej Rosja zwiększyła produkcje ropy naftowej w czerwcu bieżącego roku utrzymując pozycję czołowego producenta. Jednakże analitycy zwracają uwagę na problemy mogące
Bardziej szczegółowoOrganizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; organizacja politycznowojskowa powstała 24 sierpnia 1949
Organizacja Traktatu Północnoatlantyckiego, (ang. North Atlantic Treaty Organization, NATO; organizacja politycznowojskowa powstała 24 sierpnia 1949 na mocy podpisanego 4 kwietnia 1949 Traktatu Północnoatlantyckiego.
Bardziej szczegółowoOrganizacje międzynarodowe
A 357210 Ewa Latoszek, Magdalena Proczek Organizacje międzynarodowe Założenia, cele, działalność Podręcznik akademicki Warszawa 2001 SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 15 Wstęp 23 Rozdział I. Organizacja międzynarodowa
Bardziej szczegółowoPROGRAM V BALTIC BUSINESS FORUM 2013 Gość Honorowy: Federacja Rosyjska 16-18 października 2013 Świnoujście Heringsdorf
PROGRAM V BALTIC BUSINESS FORUM 2013 Gość Honorowy: Federacja Rosyjska 16-18 października 2013 Świnoujście Heringsdorf Dzień pierwszy (16 października 2013) 09:00-13:00 Rejestracja uczestników. 13:00-15:45
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. płk Roman Lewandowski, płk Witold Lewandowski
SPIS TREŚCI lekcja z iraku Aleksander Szczygło RAPORT: IRAK. PIĘĆ LAT I CO DALEJ? konsekwencje zaangażowania Polski w iraku płk Roman Lewandowski, płk Witold Lewandowski 15 17 Zakończona w październiku
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 30 maja 2017 r. Poz. 1045
Warszawa, dnia 30 maja 2017 r. Poz. 1045 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU I FINANSÓW 1) z dnia 25 maja 2017 r. w sprawie krajowego zezwolenia generalnego 2) Na podstawie art. 8 ust. 2 ustawy z dnia 29 listopada
Bardziej szczegółowoNośniki energii w 2014 roku. Węgiel w fazie schyłkowej, atom trzyma się dobrze
Nośniki energii w 2014 roku. Węgiel w fazie schyłkowej, atom trzyma się dobrze ("Energia Gigawat" - 9/2015) Wydawany od 64 lat Raport BP Statistical Review of World Energy jest najbardziej wyczekiwanym
Bardziej szczegółowoRaport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Bardziej szczegółowo