Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki
|
|
- Małgorzata Dobrowolska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Opracował zespół: Marek Panek, Waldemar Oleszkiewicz, Iwona Zborowska-Lindert, Bogdan Paszkiewicz, Małgorzata Kramkowska, Beata Ściana, Zdzisław Synowiec, Bogusław Boratyński Ćwiczenie nr 1 Zapoznanie z Laboratorium oraz szkolenie BHP. Zasady posługiwania się przyrządami pomiarowymi. Podstawowe obwody elektryczne. Z tą instrukcją studenci przychodzą na pierwsze zajęcia. Dostępna jest na stronie: oraz w punkcie ksero w budynku C-5. 1 Ustalenia organizacyjne Obecność na pierwszym terminie zajęć (ćw. nr 1) jest bezwzględnie obowiązkowa ze względu na szkolenie BHP. Bez zaliczenia szkolenia nie można uczestniczyć w dalszych zajęciach. Kierownik Laboratorium: dr inż. Waldemar Oleszkiewicz, p. 206, C-2 Opiekun Laboratorium: p. Piotr Nowacki, p. 413a, C-2, tel Przebieg ćwiczeń i warunki zaliczenie laboratorium A. Organizacja grupy - studenci wykonują ćwiczenia w Laboratorium (sala 218 oraz sala 413, C-2) w zespołach 2-osobowych. Grupa studencka wykonuje ćwiczenie wg numeracji zgodnej z programem Laboratorium Elementów i Układów Elektronicznych (LEiUE) w terminie oraz w sali zgodnie z harmonogramem zajęć. B. Realizacja programu Laboratorium 1
2 1. Studenta obowiązuje, po uprzednim przygotowaniu się, wykonanie i zaliczenie ośmiu ćwiczeń tematycznych (od nr 2 do nr 9) określonych programem LEiUE. Instrukcje do ćwiczeń udostępnione są na stronie oraz w punkcie ksero w bud. C Student nie może w semestrze przekroczyć dwóch nieobecności. Przekroczenie tej liczby wymagać będzie (w sytuacjach szczególnych i udokumentowanych) zgody Dziekana na kontynuację zajęć w semestrze. 3. Sprawdzenie stopnia przygotowania do zajęć odbywać się będzie w postaci kartkówek bądź odpowiedzi ustnych. Oceniana też będzie poprawność oraz sprawność wykonania ćwiczenia. 4. Grupa ćwiczeniowa wykonuje jedno sprawozdanie oddawane w terminie zajęć (papier formatu A3 - papier kancelaryjny, z nagłówkiem wg. wzoru dostępnego w laboratorium). Sprawozdanie powinno zawierać: zapis wyników pomiarów wykreślonych w czasie trwania laboratorium i opisanych zależności funkcyjnych (typ badanego elementu, właściwy opis osi wykresu z podaniem wielkości mierzonych i ich jednostek}, wyniki obliczeń wykonanych na polecenie prowadzącego zajęcia (dokumentowane podpisem) z przedstawieniem sposobu obliczania oraz określeniem na wykresach przedziałów zmian wartości mierzonych, które są w nich wykorzystywane, ocenę pomiarów i wnioski odnoszące się do poprawności wykonania pomiarów, właściwości badanych elementów (z uwzględnieniem danych katalogowych badanych elementów). Sprawozdanie, po ocenie przez prowadzącego, jest udostępnione do wglądu studentom w terminie następnych zajęć, po czym przechowywane jest przez Prowadzącego do końca semestru. 5. Odrabianie ćwiczeń nie zrealizowanych możliwe jest tylko w tygodniu odróbczym. Terminy zajęć odróbczych określone zostaną w tygodniu poprzedzającym ostatnie zajęcia kursowe w semestrze. Zapisy na terminy odróbcze prowadzić będzie pan Piotr Nowacki w p.413a, C W czasie trwania ostatnich zajęć kursowych przeprowadzona zostanie wśród studentów, zgodnie z zaleceniem Dziekana Wydziału, anonimowa ankieta dotycząca oceny zajęć. C. Zasady porządkowe obowiązujące w Laboratorium. Studenta wykonującego pomiary w Laboratorium obowiązuje przestrzeganie przepisów BHP związanych z obsługą urządzeń elektrycznych. Informacje dotyczące uszkodzeń bądź nieprawidłowości w funkcjonowaniu urządzeń studenci zgłaszają prowadzącemu zajęcia. Urządzenia uszkodzone należy odstawić na miejsce oznaczone Urządzenia uszkodzone D. Do dyspozycji studentów wykonujących ćwiczenia pozostają: urządzenia do sprawdzenia poprawności działania badanych elementów (zaleca się sprawdzanie elementów przed zmontowaniem układu pomiarowego), podręczny katalog elementów elektronicznych, instrukcje obsługi urządzeń wykorzystywanych w pomiarach (wydawane przez prowadzącego), 2
3 stanowisko do wylutowywania bądź wlutowywania elementów (po operacji lutowania na płytce pomiarowej przez studentów płytka powinna być koniecznie skontrolowana przez prowadzącego zajęcia). Studenci zobowiązani są do posiadania papieru milimetrowego, papieru do drukarki oraz papieru z podziałką w układzie logarytmicznym oraz logarytmiczno-liniowym (wzorzec na stronie LEiUE), na każdych zajęciach laboratoryjnych. Studenci zgłaszają prowadzącemu zajęcia uzyskane wyniki pomiarów (nawet cząstkowe) przy zestawionym układzie i włączonym stanowisku pomiarowym. Po wykonaniu pomiarów grupa laboratoryjna zobowiązana jest do pozostawienia porządku na stanowisku tj.: rozłączenia układów pomiarowych, wyłączenia zasilania urządzeń, ułożenia przewodów (wg ich kolorów) w uchwytach, Prowadzący odbiera wykonane sprawozdania przy stanowisku pomiarowym sprawdzając czy pozostawiono porządek i czy zostało ono wyłączone. 2 Tematyka ćwiczeń Poszczególne ćwiczenia poświęcone są badaniu parametrów typowych półprzewodnikowych elementów elektronicznych i optoelektronicznych oraz układów zbudowanych na tych elementach. Charakteryzacja (opis) elementu elektronicznego polega najczęściej na przedstawieniu jego charakterystyki prądowo-napięciowej, oznaczanej jako I-U lub I=f(U), a także określeniu parametrów (dopuszczalnych, typowych), które są ważne z punktu widzenia zastosowania danego elementu w układach. W kolejnych ćwiczeniach, będą mierzone parametry układów prostowniczych i stabilizacyjnych oraz charakterystyki częstotliwościowe układów wzmacniających a także charakterystyki przełączania układów cyfrowych. 3 Przyrządy pomiarowe Stanowiska pomiarowe w laboratorium zestawione są z typowych przyrządów pomiarowych i urządzeń, z których działaniem i obsługą należy się bezwzględnie zapoznać. Do podstawowych przyrządów należą: - zasilacze napięcia stałego pracujące ze stabilizacją napięcia lub prądu - multimetry cyfrowe, z możliwością pomiaru wartości: I, U, R - źródła sygnałów zmiennych generatory - oscyloskopy cyfrowe połączone z drukarkami Niektóre ćwiczenia prowadzone są z pomocą zestawów komputerowych z magistralą GPIB lub RS-232 do zbierania i obróbki danych pomiarowych. 4 Pomiary charakterystyki prądowo-napięciowej Pomiar charakterystyki I-U danego elementu polega na wymuszeniu przepływu prądu przez element poprzez przyłożenie do elementu napięcia. Wykonując, w określony sposób, sekwencję pomiarów otrzymuje się zbiór odpowiadających sobie wartości prądów i napięć tworzące punkty charakterystyki I-U. 3
4 Pomiar można wykonać w sposób dyskretny poprzez ustalanie konkretnych wartości prądu lub napięcia i odczytywanie tej drugiej (napięcia lub prądu) lub w sposób ciągły korzystając z zasilacza dającego narost napięcia lub prądu w z góry ustalony sposób. Charakterystyki I-U - jak mówimy popularnie - zdejmuje się umieszczając badany element w układzie pomiarowym, który z reguły zawiera zasilacz (źródło napięcia lub prądu), rezystory pomocnicze ( np. ograniczające prąd w obwodzie) oraz mierniki prądu i napięcia. W zależności od stosowanej metody pomiarowej wykorzystuje się różne zasilacze oraz przyrządy pomiarowe. Na przykład: przyrządem do pomiaru napięcia może być woltomierz cyfrowy, ale także oscyloskop lub rejestrator przebiegu napięciowego. Zastosowanie programu komputerowego pozwala na automatyczne zdejmowanie charakterystyk I-U za pomocą mierników połączonych magistralą RS-232. W kolejnych punktach zostaną omówione metody pomiaru charakterystyk I-U stosowane podczas ćwiczeń. Pamiętaj o tym, że wykonując pomiary należy bezwzględnie PRZESTRZEGAĆ PRZEPISÓW BHP związanych z obsługą urządzeń elektrycznych. oraz REGULAMINU LABORATORIUM 4.1 Metoda techniczna pomiaru charakterystyk prądowo-napięciowych Prostą metodą wykorzystywaną do pomiaru charakterystyk prądowo-napięciowych jest metoda techniczna. Polega ona na wykonaniu szeregu pomiarów prądów i napięć dla kolejnych punktów charakterystyki, a następnie naniesieniu wyników tych pomiarów na wykres I-U. Jako źródło zasilania układu pomiarowego używa się zasilacza laboratoryjnego z regulowanym napięciem wyjściowym, z możliwością ustawienia ograniczenia prądowego (np. zasilacz P317). Schemat układu pomiarowego, stosowanego w tej metodzie, przedstawiono na rys.1. Zastosowane mierniki prądu i napięcia to multimetry cyfrowe. 1k ma Zasilacz P317 badany element? V Rys. 1: Schemat układu do pomiaru charakterystyki I-U metodą techniczną. Szeregowo włączony do obwodu rezystor 1 k ułatwia płynne wymuszenie przepływu przez badany element prądu o wymaganym natężeniu. Jednocześnie rezystor ogranicza prąd w obwodzie dla danego napięcia zasilacza, przez co zmniejsza prawdopodobieństwo przypadkowych uszkodzeń elementu badanego wynikających z nieprawidłowości zestawienia układu pomiarowego. Odpowiednią wartość natężenia prądu uzyskuje się przez regulację napięcia zasilacza laboratoryjnego. Wartość natężenia prądu płynącego w układzie będzie wynikała ze spadku napięcia na rezystorze 1 k. Należy zwrócić uwagę na nominalną moc rezystora. Najczęściej stosowane w tym układzie są rezystory o mocy 1 W. Wówczas, uwaga: nie wolno przekroczyć 1 W mocy traconej w rezystorze. Wiadomo, że dla rezystora moc, P: 4
5 2 P I R I max P R max 1W ,032 A 32mA 30 ma Wynika z tego, że w czasie pomiarów konieczne jest ustawienie ograniczenia prądowego w zasilaczu na 30 ma, lub mniej, gdy badany element wymaga ograniczenia prądowego na niższym poziomie. Jeżeli potrzebne jest zbadanie charakterystyki dla większych wartości natężenia prądu niż 30 ma, można zamienić rezystor na 100 (zastanówmy się, jaki będzie wówczas dopuszczalny prąd w obwodzie?) lub usunąć z układu rezystor, a wymagane natężenie prądu uzyskać przez odpowiednie ustawienie ograniczenia prądowego w zasilaczu pracującym stale w trybie ograniczenia prądowego. 4.2 Program komputerowy REJESTRATOR Program Rejestrator służy do obsługi układu pomiarowego z multimetrami komunikującymi się łączem RS-232 z komputerem. Układ pomiarowy przedstawiony jest na rys.2. W tym wypadku elementem mierzonym jest dioda. Zasilacz ma RS RS badan y element V Rys.2. Schemat układu do pomiaru charakterystyki I-U diody w kierunku przewodzenia za pomocą programu Rejestrator. SKRÓCONY OPIS PROGRAMU Rejestrator jest programem komputerowym, który może prowadzić akwizycję danych pomiarowych z dwu cyfrowych mierników uniwersalnych 34401A lub oscyloskopu DSO3062A f-my Agilent. Ze względu na to, że pobieranie danych zachodzi jednocześnie z dwóch mierników, program symuluje znany elektromechaniczny przyrząd pomiarowy rejestrator XY. Menu główne programu to jedynie dwa rozkazy: Pomiar i Wykres. Pierwszy pozwala tylko na deklaracje nowego pomiaru; wybranie drugiego rozwija podmenu, pozwalające na wybranie rozkazów opisu osi wykresu i doboru czcionek tego opisu. Po uruchomieniu programu Rejestrator na ekranie monitora wyświetli się okno główne: 5
6 Domyślnie, w oknie oznaczone jest urządzenie do pomiaru Rejestrator XY. Gdy trzeba dokonać akwizycji danych z oscyloskopu należy aktywować pole Oscyloskop W panelach wyboru Multimetr 1 i Multimetr 2 o nazwach Urządzenie należy dokonać przyporządkowania mierników. W tym celu trzeba, po najechaniu kursorem myszy na strzałkę rozwijalnej listy wyboru, nacisnąć lewy klawisz myszki rozwinie się wtedy lista wykrytych urządzeń. Nie można przyporządkować tego samego urządzenia w obu panelach wyboru. W polach Nazwa można wpisać własne, dowolne, nazwy przyrządów będą one widoczne na wyświetlaczach mierników. Po zatwierdzeniu przyciskiem Zapamiętaj okno Wybór zniknie, a w linii Ustaw pojawią się pola wyboru Ustawienia przyrządów (rysunek na stronie 8). Są to bardzo ważne ustawienia decydujące, który miernik będzie mierzył napięcie, a który natężenie prądu. Tutaj, oddzielnie dla osi X i Y wykresu, można wybrać rodzaj pomiaru: prąd/napięcie; zakres: sztywny/automatyczne przełączanie zakresu. Warto zauważyć, że użytkownik nie musi, a nawet nie powinien, dokonywać żadnych ustawień mierników ręcznie na ich panelach czołowych. Wszystko to wykonuje się programowo właśnie w oknie zatwierdzanym zielonym przyciskiem Ustaw W podanym wyżej przykładzie do osi Y (czyli rzędnej) przyszłego wykresu został przyporządkowany Multimetr 1 i zaprogramowano go do pomiaru wartości natężenia prądu na zakresie 0,1A. Do osi X (czyli odciętej) wykresu przydzielono Multimetr 2, który będzie mierzył napięcie w trybie automatycznego przełączania zakresów. Po zatwierdzeniu wyboru zielonym klawiszem Ustaw pojawi się ostatnie okno programu: 6
7 Do wyboru są następujące możliwości: 1. Pomiar: a.) Natychmiastowy zaczyna się w momencie aktywacji przycisku Start b.) Opóźniony (zalecany) zaczyna się po zmierzeniu dwudziestu monotonicznie zmieniających się wartości dostarczonych przez miernik przyporządkowany osi X Zaleca się, aby jako nazwę pomiaru wprowadzić nazwiska studentów wykonujących ćwiczenie, a w tytułach osi, oprócz konkretnej nazwy zmiennej, jednostki pomiaru prądu i napięcia ([A] i [V]). Zaraz po uruchomieniu opcji Start, podnieść do góry przełącznik uchylny na zasilaczu liniowo narastającego napięcia 2. Pisak a.) Opuszczony pole wyboru zaznaczone wykres jest rysowany w trakcie pomiaru (dokładnie tak samo jak w klasycznym elektromechanicznym rejestratorze). b.) Podniesiony pole wyboru puste wykres nie jest rysowany automatycznie, ale możliwa jest ręczna akwizycja pomiarów poprzez każdorazową aktywację szarego przycisku Pobierz próbkę. Wyniki pomiarów umieszczane są w postaci znakowej w dwu kolumnach w oknie z nagłówkiem : X Y w prawym dolnym rogu ekranu tzw. oknie przewijania można, zaznaczając w klasyczny dla Windows sposób kopiować je w całości lub we fragmencie do notatnika, a za jego pośrednictwem do innych programów 3. Szybkość pomiaru można ustawić dwie częstotliwości próbkowania: 5Hz i 50Hz. 4. Okienko Zarządzanie seriami pozwala deklarować zarówno nową charakterystykę jak i nową gałąź rodziny charakterystyk. Za pomocą tej opcji można usuwać niepożądaną serię danych oraz odpowiednio deklarować i nazywać parametry poszczególnych krzywych (przy pomiarze charakterystyk diod można im nadać opisy: Si, Ge, GaAs). 5. Program automatycznie skaluje osie, podając wartości prądu i napięcia z dokładnością do kilku miejsc po przecinku. Aby wykres był bardziej czytelny i aby linie siatki wypadały na okrągłych wartościach prądów i napięć, należy przed wydrukiem zastosować kalibrację ręczną poprzez podanie w oknie Przedział odpowiednich wartości minimalnych i maksymalnych. 6. Okno Export danych, jak sama nazwa wskazuje, umożliwia zapis wykresu w postaci zbioru w formacie graficznym (*.jpg lub *.bmp) lub/i danych w formacie ASCII zbiór tekstowy o dwu kolumnach, z których pierwsza to dane X a druga Y. Należy zapisać swój rysunek do pliku z rozszerzeniem *.jpg, zamknąć program, odszukać swój plik i wydrukować go na drukarce. 7
8 4.3 Rejestrator X-Y z napędem elektromechanicznym Rejestrator jest urządzeniem zapisującym na papierze przebiegi zmian napięcia podawanego na dwa wejścia rejestratora: X oraz Y. Zapis za pomocą pisaka dokonywany jest w układzie współrzędnych Y-X. Jeśli chcemy zmierzyć i wyrysować charakterystykę prądowonapięciową elementu elektronicznego (np. diody), to możemy posłużyć się układem przedstawionym na rys.3. Ponieważ rejestrator, podobnie jak oscyloskop, posiada jedynie wejścia napięciowe pomiar prądu elementu badanego musi się odbywać metodą pośrednią, przy użyciu rezystora pomiarowego. Prąd I płynący przez rezystor R, włączony szeregowo z elementem badanym D, wywołuje spadek napięcia Uy, który jest mierzony na wejściu Y rejestratora. W zależności od spodziewanej wartości prądu dobieramy wartość rezystora R oraz czułość napięciową wejścia Y. Na przykład: w zakresie wartości prądu kilku ma, stosując rezystor R=10 i czułość wejścia 10 mv/cm uzyskujemy czułość prądową przebiegu 1 ma/cm na osi Y wykresu charakterystyki I-U. Natomiast spadek napięcia Ux na elemencie badanym D mierzony jest bezpośrednio na wejściu X rejestratora. Konieczny jest dobór właściwej czułości napięciowej wejścia X (na przykład 50 mv/cm dla diody spolaryzowanej w kierunku przewodzenia). Rys.3. Układ do pomiaru charakterystyki I-U diody z wykorzystaniem rejestratora. 5 Elemety elektroniczne bierne: rezystory i kondensatory Podana będzie charakterystyka elementów biernych stosowanych w laboratorium. 5.1 Rezystory Rezystory (oporniki) to najczęściej spotykane elementy bierne w układach. Wykonywane są w różnych odmianach, przeważnie jako: - warstwowe metalowe cienka warstwa naparowanego metalu (np. CrNi) na korpusie ceramicznym, może być nacinana w celu zwiększenia długości ścieżki rezystywnej - rezystory węglowe - cienka warstwa grafitu na korpusie ceramicznym, - grubowarstwowe rezystywna warstwa cermetowa (cermet - mieszanina ceramiki i tlenków metali) nakładana np. metodą sitodruku na korpusy ceramiczne. W ten sposób wytwarzane są także rezystory miniaturowe do montażu powierzchniowego. - rezystory nawijane drutowe - szczególnie wytrzymałe dla dużych mocy. Rezystor jest elementem liniowym, tzn jego charakterystyka I-U jest prostą, co oznacza, że rezystancja (oporność) jest stała i nie zależy od wartości prądu, napięcia czy innych czynników. Innymi słowy, niezależnie od warunków, spełnione jest prawo Ohma: R = U/I [ =V/A] W innym przypadku mamy do czynienia z rezystorami nieliniowymi, np.: fotorezystory, termistory, warystory. Elementy te będą również badane w czasie ćwiczeń. 8
9 Podstawowe parametry oporników to: rezystancja nominalna, tolerancja (maksymalna odchyłka od rezystancji nominalnej wyrażona w procentach), moc dopuszczalna, napięcie graniczne (dopuszczalne), temperaturowy współczynnik rezystancji (TWR), który określa zmiany rezystancji zachodzące pod wpływem temperatury. Rezystory produkuje się masowo i klasyfikuje w standardowych szeregach wartości rezystancji i związanych z nimi określonych tolerancjach. Wartości znamionowe rezystancji ułożone są w szeregi (E) z dzielnikiem : q= 10, gdzie n=6,12,24,48,96,192; n oznacza liczbę wartości nominalnych w ramach jednej dekady uzyskanych przez kolejne dzielenie, poczynając od 10/q, 10/q 2, 10/q 3 itd. Przykładowo, szeregowi o oznaczeniu E12 odpowiadają wielkości: n=12, q=1,21 i wartości nominalne: 1 1,2 1,5 1,8 2,2 2,7 3,3 3,9 4,7 5,6 6,8 8,2 10 wyrażające liczbę jednostek (, k lub M ) oraz tolerancja: ±10% (zwróćmy uwagę jaki jest możliwy maksymalny rozrzut sąsiadujących wartości nominalnych dla tej tolerancji). Biorąc pod uwagę zakres wymaganych wartości rezystorów do różnych zastosowań od 10 do 100 M, daje to siedem dekad, czyli 84 wartości oferowanych oporników w tym typoszeregu. Szereg E48 będzie miał 48 nominalnych wartości w ramach jednej dekady, a tolerancję ±5%, (Jaka tolerancja będzie dla szeregu E96?). Istnieje też szereg R40 gdzie n=40. Typowe moce nominalne to 0,125 W, 0,25 W, 0,5 W, 1 W oraz 2 W. Ze względu na różną moc nominalną rezystory maja różne gabaryty. Oznaczenia (cechy) na rezystorach o dużych rozmiarach nanoszone są za pomocą symboli np.: 120 = 120, 15k = 15k, 1k1 = 1,1k, 1M =1M, ale 0R1 = 0,1 oraz 0E5 = 0,5. Na małych opornikach zazwyczaj nanosi się kody paskowe w postaci 3 lub 4 barwnych pasków. Pierwsze dwa paski oznaczają dwie znaczące cyfry wartości, trzeci pasek mnożnik wartości, a czwarty oznacza tolerancję. Poniżej, w tabeli 2, podano znaczenie barw pasków. Tabela 2. Kody paskowe oznaczeń rezystorów kolor paska cyfra mnożnik tolerancja [ %] czarny brązowy czerwony pomarańcz żółty zielony ,5 niebieski ,25 fioletowy ,1 szary biały złoty srebrny Osobnym rodzajem rezystorów są rezystory regulowane: potencjometry lub reostaty, posiadające trzy wyprowadzenia, jedno podłączone do ślizgacza przesuwanego po ścieżce rezystywnej. 9
10 5.2 Kondensatory Kondensator składa się z dwóch przewodzących płytek (okładek) i dielektryka wypełniającego przestrzeń między płytkami. Właściwością kondensatora jest zdolność ładowania go ładunkiem elektrycznym pod wpływem przyłożonego napięcia. Pojemność kondensatora C wyraża się wzorem: C = Q/U, jednostka pojemności to farad [F = C/V] (kulomb/wolt) Pojemności kondensatorów spotykanych w układach elektronicznych są dużo mniejsze niż 1 F, i wyrażane są zazwyczaj w pf, nf oraz mf. Szeregi wartości nominalnych kondensatorów ułożone są podobnie do omówionych dla rezystorów. Do najważniejszych parametrów kondensatorów, oprócz wartości znamionowej pojemności, należą: dopuszczalne napięcie pracy (dla większych napięć grozi przebicie), tolerancja, stratność (tg ) oraz temperaturowy współczynnik pojemności (TWC). Wyróżnia się wiele typów kondensatorów związanych z konstrukcją i zastosowanym rodzajem dielektryka (od którego bierze się ich nazwa): - Kondensatory z tworzywa sztucznego (stała dielektryczna 2-3); dielektryk w postaci folii poliestrowej, polistyrenowej, poliwęglanowej (te mają szczególnie małą stratność i dobrą stabilność): elektrody z folii metalowej lub plastikowej metalizowanej. Najczęściej mają konstrukcję zwijanego rulonu folii dzięki czemu uzyskuje się duże pojemności (zakres od 10 pf do 100 F) oraz wysokie napięcia pracy do 1000 V. Popularne bo tanie w produkcji. - Kondensatory papierowe, historycznie bardzo popularne, obecnie stosowane wyłącznie jako k. odkłócające, a to dzięki właściwości samoregeneracji (odporność papieru na przebicia impulsowe) - Kondensatory ceramiczne produkowane z jednej lub wielu płytek ceramicznych. Stosowana ceramika dzieli się na trzy klasy: klasa 1 o małej stałej dielektrycznej, pojemności od 0,47 pf do 560 pf, klasa 2 - o dużej stałej dielektrycznej, pojemności od 10 pf do 10 F, klasa 3 ceramika z materiałów ferroelektrycznych o ekstremalnie wysokiej stałej dielektrycznej; pojemności nawet do 100 mf, ale niskie napięcia pracy. - Kondensatory mikowe (mika to minerał pozwalający łupać się na cienkie płatki) o bardzo dobrych właściwościach: mała stratność, wysoka stabilność, wysokie napięcia pracy. Są jednak duże i stosunkowo drogie. Powyższe typy kondensatorów są niepolaryzowalne, to znaczy biegunowość podłączenia nie odgrywa roli. Inaczej jest z kondensatorami elektrolitycznymi. - Kondensatory elektrolityczne (elektrolity) o elektrodach aluminiowych lub tantalowych. Jedna z elektrod (anoda) jest pokryta tlenkiem, a przestrzeń pomiędzy elektrodami jest wypełniona elektrolitem. Konieczne jest więc zachowanie biegunowości kondensatora. Obudowa kondensatora połączona jest do wyprowadzenia bieguna ujemnego (katody). W przypadku odwrotnego podłączenie istnieje groźba rozerwania obudowy ze względu na gazowanie elektrolitu. Kondensatory aluminiowe osiągają bardzo duże pojemności, nawet do 500 mf, ale mają niskie napięcia pracy, duże wymiary i ulegają starzeniu (ich parametry pogarszają się z upływem czasu). Nowsze rozwiązania to tzw elektrolity suche wytrzymałe na zmiany temperatur i odporne dużo bardziej na starzenie. Wytwarzane o pojemnościach do 2200 F. Natomiast kondensatory elektrolityczne tantalowe mają dużo lepsze parametry od aluminiowych: wyższe napięcia przebicia, mniejsze upływności i stratność oraz znacznie mniejsze wymiary (większa stała dielektryczna). Produkowane w zakresie pojemności do 1000 F. 10
11 Obecnie można spotkać kondensatory o bardzo dużych, dawniej nie spotykanych, pojemnościach rzędu 1000 Faradów i jednocześnie małych gabarytach. Są to tzw. ultrakondensatory, gdzie zastosowano nanotechnologię do wytworzenia porowatego dielektryka. Dzięki temu efektywna powierzchnia okładek jest bardzo duża. Mimo że napięcia pracy są niskie, rzędu 2-3V, przy odpowiednich połączeniach ultrakondensatory mogą służyć do magazynowania energii, zastępując akumulatory. 11
LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH
LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Termin wprowadzający Zapoznanie z Laboratorium oraz szkolenie BHP Z tą instrukcją studenci przychodzą już na pierwsze zajęcia. Dostępna jest na stronie: http://156.17.46.1/lpp
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH
Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej STUDIA DZIENNE LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Ćwiczenie nr 1 oraz nr 2 Zapoznanie z Laboratorium oraz szkolenie BHP. Zasady
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH
LABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH Termin wprowadzający Zapoznanie z Laboratorium oraz szkolenie BHP Z tą instrukcją studenci przychodzą już na pierwsze zajęcia. Dostępna jest na stronie: http://156.17.46.1/lpp/,
Bardziej szczegółowoĆw. III. Dioda Zenera
Cel ćwiczenia Ćw. III. Dioda Zenera Zapoznanie się z zasadą działania diody Zenera. Pomiary charakterystyk statycznych diod Zenera. Wyznaczenie charakterystycznych parametrów elektrycznych diod Zenera,
Bardziej szczegółowoPomiary podstawowych wielkości elektrycznych: prawa Ohma i Kirchhoffa. Katedra Architektury Komputerów i Telekomunikacji
Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech Elektronika Laboratorium nr 1 Temat: Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych: prawa Ohma i Kirchhoffa Katedra Architektury Komputerów i Telekomunikacji
Bardziej szczegółowoĆw. 0: Wprowadzenie do programu MultiSIM
Ćw. 0: Wprowadzenie do programu MultiSIM Wstęp Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z programem MultiSIM przeznaczonym do analiz i symulacji działania układów elektronicznych. Zaznajamianie się z tym programem
Bardziej szczegółowoGrupa: Zespół: wykonał: 1 Mariusz Kozakowski Data: 3/11/2013 111B. Podpis prowadzącego:
Sprawozdanie z laboratorium elektroniki w Zakładzie Systemów i Sieci Komputerowych Temat ćwiczenia: Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych: prawa Ohma i Kirchhoffa Sprawozdanie Rok: Grupa: Zespół:
Bardziej szczegółowoLI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne
LI OLIMPIADA FIZYCZNA ETAP II Zadanie doświadczalne ZADANIE D1 Cztery identyczne diody oraz trzy oporniki o oporach nie różniących się od siebie o więcej niż % połączono szeregowo w zamknięty obwód elektryczny.
Bardziej szczegółowoBADANIE DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH
BAANE O PÓŁPZEWONKOWYCH nstytut izyki Akademia Pomorska w Słupsku Cel i ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest: - zapoznanie się z przebiegiem charakterystyk prądowo-napięciowych diod różnych typów, - zapoznanie
Bardziej szczegółowoWIECZOROWE STUDIA ZAWODOWE LABORATORIUM OBWODÓW I SYGNAŁÓW
POLTECHNKA WARSZAWSKA NSTYTUT RADOELEKTRONK ZAKŁAD RADOKOMUNKACJ WECZOROWE STUDA ZAWODOWE LABORATORUM OBWODÓW SYGNAŁÓW Ćwiczenie 1 Temat: OBWODY PRĄDU STAŁEGO Opracował: mgr inż. Henryk Chaciński Warszawa
Bardziej szczegółowoELEMENTY ELEKTRONICZNE
KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE DIODY REV. 2.0 1. CEL ĆWICZENIA - pomiary charakterystyk stałoprądowych diod prostowniczych, świecących oraz stabilizacyjnych - praktyczne
Bardziej szczegółowoBadanie diod półprzewodnikowych i elektroluminescencyjnych (LED)
Temat ćwiczenia: Badanie diod półprzewodnikowych i elektroluminescencyjnych (LED) - - ` Symbol studiów (np. PK10): data wykonania ćwiczenia - godzina wykonania ćwiczenia. Nazwisko i imię*: 1 Pluton/Grupa
Bardziej szczegółowoBADANIE ELEMENTÓW RLC
KATEDRA ELEKTRONIKI AGH L A B O R A T O R I U M ELEMENTY ELEKTRONICZNE BADANIE ELEMENTÓW RLC REV. 1.0 1. CEL ĆWICZENIA - zapoznanie się z systemem laboratoryjnym NI ELVIS II, - zapoznanie się z podstawowymi
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA 2 (EZ1C500 055) BADANIE DIOD I TRANZYSTORÓW Białystok 2006
Bardziej szczegółowoKondensatory. Konstrukcja i właściwości
Kondensatory Konstrukcja i właściwości Zbigniew Usarek, 2018 Politechnika Gdańska, Wydział FTiMS, Katedra Fizyki Ciała Stałego Materiały dydaktyczne do użytku wewnętrznego Podstawowe techniczne parametry
Bardziej szczegółowoSprzęt i architektura komputerów
Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech Sprzęt i architektura komputerów Laboratorium Temat:Pomiary podstawowych wielkości elektryczych: prawa Ohma i Kirchhoffa Katedra Architektury
Bardziej szczegółowoBogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech. Elektronika. Laboratorium nr 3. Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne
Bogdan Olech Mirosław Łazoryszczak Dorota Majorkowska-Mech Elektronika Laboratorium nr 3 Temat: Diody półprzewodnikowe i elementy reaktancyjne SPIS TREŚCI Spis treści... 2 1. Cel ćwiczenia... 3 2. Wymagania...
Bardziej szczegółowoOpis dydaktycznych stanowisk pomiarowych i przyrządów w lab. EE (paw. C-3, 302)
Opis dydaktycznych stanowisk pomiarowych i przyrządów w lab. EE (paw. C-3, 302) 1. Elementy elektroniczne stosowane w ćwiczeniach Elementy elektroniczne będące przedmiotem pomiaru, lub służące do zestawienia
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Pomiary rezystancji przy prądzie stałym"
Ćwiczenie: "Pomiary rezystancji przy prądzie stałym" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki.
Bardziej szczegółowoĆw. 0 Wprowadzenie do programu MultiSIM
Ćw. 0 Wprowadzenie do programu MultiSIM 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z programem MultiSIM słuŝącym do symulacji działania układów elektronicznych. Jednocześnie zbadane zostaną podstawowe
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI MATERIAŁY POMOCNICZE SERIA PIERWSZA
LABORATORIUM PODSTAW ELEKTRONIKI MATERIAŁY POMOCNICZE SERIA PIERWSZA 1. Lutowanie lutowania ołowiowe i bezołowiowe, przebieg lutowania automatycznego (strefy grzania i przebiegi temperatur), narzędzia
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA EKS1A300024 BADANIE TRANZYSTORÓW BIAŁYSTOK 2015 1. CEL I ZAKRES
Bardziej szczegółowoKondensator. Kondensator jest to układ dwóch przewodników przedzielonych
Kondensatory Kondensator Kondensator jest to układ dwóch przewodników przedzielonych dielektrykiem, na których zgromadzone są ładunki elektryczne jednakowej wartości ale o przeciwnych znakach. Budowa Najprostsze
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Pomiarów
Laboratorium Podstaw Pomiarów Dokumentowanie wyników pomiarów protokół pomiarowy Instrukcja Opracował: dr hab. inż. Grzegorz Pankanin, prof. PW Instytut Systemów Elektronicznych Wydział Elektroniki i Technik
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do programu MultiSIM
Ćw. 1 Wprowadzenie do programu MultiSIM 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z programem MultiSIM służącym do symulacji działania układów elektronicznych. Jednocześnie zbadane zostaną podstawowe
Bardziej szczegółowoTemat: Zastosowanie multimetrów cyfrowych do pomiaru podstawowych wielkości elektrycznych
INSTYTUT SYSTEMÓW INŻYNIERII ELEKTRYCZNEJ POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ WYDZIAŁ: KIERUNEK: ROK AKADEMICKI: SEMESTR: NR. GRUPY LAB: SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ W LABORATORIUM METROLOGII ELEKTRYCZNEJ I ELEKTRONICZNEJ
Bardziej szczegółowo2.3. Bierne elementy regulacyjne rezystory, Rezystancja znamionowa Moc znamionowa, Napięcie graniczne Zależność rezystancji od napięcia
2.3. Bierne elementy regulacyjne 2.3.1. rezystory, Rezystory spełniają w laboratorium funkcje regulacyjne oraz dysypacyjne (rozpraszają energię obciążenia) Parametry rezystorów. Rezystancja znamionowa
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU POMIARY W ELEKTROTECHNICE I ELEKTRONICE
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU POMIARY W ELEKTROTECHNICE I ELEKTRONICE Klasa: 1 i 2 ZSZ Program: elektryk 741103 Wymiar: kl. 1-3 godz. tygodniowo, kl. 2-4 godz. tygodniowo Klasa
Bardziej szczegółowoLaboratorium Przyrządów Półprzewodnikowych test kompetencji zagadnienia
Wrocław, 21.03.2017 r. Laboratorium Przyrządów Półprzewodnikowych test kompetencji zagadnienia Podczas testu kompetencji studenci powinni wykazać się znajomością zagadnień określonych w kartach kursów
Bardziej szczegółowoLaboratorum 4 Dioda półprzewodnikowa
Laboratorum 4 Dioda półprzewodnikowa Marcin Polkowski (251328) 19 kwietnia 2007 r. Spis treści 1 Cel ćwiczenia 2 2 Opis ćwiczenia 2 3 Wykonane pomiary 3 3.1 Dioda krzemowa...............................................
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 4
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 4 Temat: Badanie własności przełączających diod półprzewodnikowych Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie własności przełączających złącza p - n oraz wybranych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 123: Dioda półprzewodnikowa
Wydział PRACOWNIA FIZYCZNA WFiIS AGH Imię i nazwisko 1. 2. Temat: Rok Grupa Zespół Nr ćwiczenia Data wykonania Data oddania Zwrot do popr. Data oddania Data zaliczenia OCENA Ćwiczenie nr 123: Dioda półprzewodnikowa
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 11 Temat: Charakterystyki i parametry tyrystora Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest poznanie właściwości elektrycznych tyrystora. I. Wymagane wiadomości. 1. Podział
Bardziej szczegółowoE1. OBWODY PRĄDU STAŁEGO WYZNACZANIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁA
E1. OBWODY PRĄDU STŁEGO WYZNCZNIE OPORU PRZEWODNIKÓW I SIŁY ELEKTROMOTORYCZNEJ ŹRÓDŁ tekst opracowała: Bożena Janowska-Dmoch Prądem elektrycznym nazywamy uporządkowany ruch ładunków elektrycznych wywołany
Bardziej szczegółowoPodstawy użytkowania i pomiarów za pomocą MULTIMETRU
Podstawy użytkowania i pomiarów za pomocą MULTIMETRU Spis treści Informacje podstawowe...2 Pomiar napięcia...3 Pomiar prądu...5 Pomiar rezystancji...6 Pomiar pojemności...6 Wartość skuteczna i średnia...7
Bardziej szczegółowoOPORNIKI POŁĄCZONE SZEREGOWO: W połączeniu szeregowym rezystancja zastępcza jest sumą poszczególnych wartości:
REZYSTOR Opornik (rezystor) najprostszy, rezystancyjny element bierny obwodu elektrycznego. Jest elementem liniowym: spadek napięcia jest wprost proporcjonalny do prądu płynącego przez opornik. Przy przepływie
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI
1 ĆWICZENIE 15 BADANIE WZMACNIACZY MOCY MAŁEJ CZĘSTOTLIWOŚCI 15.1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych właściwości wzmacniaczy mocy małej częstotliwości oraz przyswojenie umiejętności
Bardziej szczegółowoProjekt efizyka. Multimedialne środowisko nauczania fizyki dla szkół ponadgimnazjalnych. Prawa Kirchhoffa. Ćwiczenie wirtualne
Projekt efizyka Multimedialne środowisko nauczania fizyki dla szkół ponadgimnazjalnych. Prawa Kirchhoffa Ćwiczenie wirtualne Marcin Zaremba 2015-03-31 Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach
Bardziej szczegółowoNIEZBĘDNY SPRZĘT LABORATORYJNY
Temat: Własności diody p-n Cel ćwiczenia Ćwiczenie 30 Zrozumienie właściwości diod ze złączem p-n. Poznanie własności diod każdego typu. Nauka testowania parametrów diod każdego typu za pomocą różnych
Bardziej szczegółowoPRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO
ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Cel ćwiczenia: wyznaczenie wartości indukcyjności cewek i pojemności kondensatorów przy wykorzystaniu prawa Ohma dla prądu przemiennego; sprawdzenie prawa
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 2 OBWODY NIELINIOWE PRĄDU
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU POMIARY W ELEKTRYCE I ELEKTRONICE
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z PRZEDMIOTU POMIARY W ELEKTRYCE I ELEKTRONICE Klasa: 2Tc Technik mechatronik Program: 311410 (KOWEZIU ) Wymiar: 4h tygodniowo Na ocenę dopuszczającą uczeń: Zna
Bardziej szczegółowoWyznaczanie charakterystyki prądowo-napięciowej wybranych elementów 1
Wyznaczanie charakterystyki prądowo-napięciowej wybranych elementów 1 Andrzej Koźmic, Natalia Kędroń 2 Cel ogólny: Wyznaczenie charakterystyki prądowo-napięciowej opornika i żarówki Cele operacyjne: uczeń,
Bardziej szczegółowoPracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie 1. Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów RC
Pracownia Automatyki i Elektrotechniki Katedry Tworzyw Drzewnych Ćwiczenie ĆWICZENIE Połączenia szeregowe oraz równoległe elementów C. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest praktyczno-analityczna ocena wartości
Bardziej szczegółowoDioda półprzewodnikowa
COACH 10 Dioda półprzewodnikowa Program: Coach 6 Projekt: na MN060c CMA Coach Projects\PTSN Coach 6\ Elektronika\dioda_2.cma Przykład wyników: dioda2_2.cmr Cel ćwiczenia - Pokazanie działania diody - Wyznaczenie
Bardziej szczegółowoElementy elektroniczne i przyrządy pomiarowe
Elementy elektroniczne i przyrządy pomiarowe Cel ćwiczenia. Nabycie umiejętności posługiwania się miernikami uniwersalnymi, oscyloskopem, generatorem, zasilaczem, itp. Nabycie umiejętności rozpoznawania
Bardziej szczegółowoZakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki
Zakład Zastosowań Elektroniki i Elektrotechniki Laboratorium Wytwarzania energii elektrycznej Temat ćwiczenia: Badanie alternatora 52 BADANIE CHARAKTERYSTYK EKSPLOATACYJNYCH ALTERNATORÓW SAMO- CHODOWYCH
Bardziej szczegółowoPomiar podstawowych wielkości elektrycznych
Instytut Fizyki ul. Wielkopolska 15 70-451 Szczecin 1 Pracownia Elektroniki. Pomiar podstawowych wielkości elektrycznych........ (Oprac. dr Radosław Gąsowski) Zakres materiału obowiązujący do ćwiczenia:
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4 Badanie uogólnionego przetwornika pomiarowego
Ćwiczenie 4 Badanie uogólnionego przetwornika pomiarowego 1. Cel ćwiczenia Poznanie typowych układów pracy przetworników pomiarowych o zunifikowanym wyjściu prądowym. Wyznaczenie i analiza charakterystyk
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIKA 2 Kod: ES1C400 026 BADANIE WYBRANYCH DIOD I TRANZYSTORÓW BIAŁYSTOK
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE. Obwody nieliniowe.
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LABORATORIUM ELEKTRYCZNE Obwody nieliniowe. (E 3) Opracował: dr inż. Leszek Remiorz Sprawdził: dr
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 34. Badanie elementów optoelektronicznych
Ćwiczenie nr 34 Badanie elementów optoelektronicznych 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z elementami optoelektronicznymi oraz ich podstawowymi parametrami, a także doświadczalne sprawdzenie
Bardziej szczegółowoPolitechnika Białostocka
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra utomatyki i Elektroniki Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEKTRONIK ENS1C300 022 WYBRNE ZSTOSOWNI DIOD PÓŁPRZEWODNIKOWYCH BIŁYSTOK
Bardziej szczegółowoStatyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7
Statyczne badanie wzmacniacza operacyjnego - ćwiczenie 7 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z podstawowymi zastosowaniami wzmacniacza operacyjnego, poznanie jego charakterystyki przejściowej
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych
Ćwiczenie 3 Badanie własności podstawowych liniowych członów automatyki opartych na biernych elementach elektrycznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych własności członów liniowych
Bardziej szczegółowoMETROLOGIA EZ1C
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Elektrotechniki Teoretycznej i Metrologii Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu METOLOGI Kod przedmiotu: EZ1C 300 016 POMI EZYSTNCJI METODĄ
Bardziej szczegółowoDynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8
Dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego- ćwiczenie 8 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest dynamiczne badanie wzmacniacza operacyjnego, oraz zapoznanie się z metodami wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych.
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektryczny Zakład Systemów Informacyjno-Pomiarowych
POLITECHNIKA WARSZAWSKA Wydział Elektryczny Zakład Systemów Informacyjno-Pomiarowych Studia... Kierunek... Grupa dziekańska... Zespół... Nazwisko i Imię 1.... 2.... 3.... 4.... Laboratorium...... Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoDioda półprzewodnikowa
mikrofalowe (np. Gunna) Dioda półprzewodnikowa Dioda półprzewodnikowa jest elementem elektronicznym wykonanym z materiałów półprzewodnikowych. Dioda jest zbudowana z dwóch różnie domieszkowanych warstw
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Mechatronika (WM) Laboratorium Elektrotechniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PRĄDU SINUSOIDALNEGO
Bardziej szczegółowoELEMENTY ELEKTRONICZNE TS1C
Politechnika Białostocka Wydział Elektryczny Katedra Automatyki i Elektroniki nstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: ELEMENTY ELEKTRONCZNE TS1C300 018 BAŁYSTOK 013 1. CEL ZAKRES ĆWCZENA LABORATORYJNEGO
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Właściwości wybranych elementów układów elektronicznych"
Ćwiczenie: "Właściwości wybranych elementów układów elektronicznych" Opracowane w ramach projektu: "Informatyka mój sposób na poznanie i opisanie świata realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki.
Bardziej szczegółowo1. Opis okna podstawowego programu TPrezenter.
OPIS PROGRAMU TPREZENTER. Program TPrezenter przeznaczony jest do pełnej graficznej prezentacji danych bieżących lub archiwalnych dla systemów serii AL154. Umożliwia wygodną i dokładną analizę na monitorze
Bardziej szczegółowoU 2 B 1 C 1 =10nF. C 2 =10nF
Dynamiczne badanie przerzutników - Ćwiczenie 3. el ćwiczenia Zapoznanie się z budową i działaniem przerzutnika astabilnego (multiwibratora) wykonanego w technice TTL oraz zapoznanie się z działaniem przerzutnika
Bardziej szczegółowoLaboratorium Metrologii
Laboratorium Metrologii Ćwiczenie nr 3 Oddziaływanie przyrządów na badany obiekt I Zagadnienia do przygotowania na kartkówkę: 1 Zdefiniować pojęcie: prąd elektryczny Podać odpowiednią zależność fizyczną
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM PRZYRZĄDÓW PÓŁPRZEWODNIKOWYCH
Wydział Elektroniki Mikrosystemów i Fotoniki Politechniki Wrocławskiej STDIA DZIENNE e LABOATOIM PZYZĄDÓW PÓŁPZEWODNIKOWYCH Ćwiczenie nr Pomiar częstotliwości granicznej f T tranzystora bipolarnego Wykonując
Bardziej szczegółowoLaboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i utomatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 3 OBWODY LINIOWE PĄDU SINUSOIDLNEGO
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ
AKADEMIA MORSKA KATEDRA NAWIGACJI TECHNICZEJ ELEMETY ELEKTRONIKI LABORATORIUM Kierunek NAWIGACJA Specjalność Transport morski Semestr II Ćw. 1 Poznawanie i posługiwanie się programem Multisim 2001 Wersja
Bardziej szczegółowoNIEZBĘDNY SPRZĘT LABORATORYJNY
Ćwiczenie 5 Temat: Pomiar napięcia i prądu stałego. Cel ćwiczenia Poznanie zasady pomiaru napięcia stałego. Zapoznanie się z działaniem modułu KL-22001. Obsługa przyrządów pomiarowych. Przestrzeganie przepisów
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Sprawdzanie podstawowych praw w obwodach elektrycznych przy wymuszeniu stałym
Ćwiczenie 1 Sprawdzanie podstawowych praw w obwodach elektrycznych przy wymuszeniu stałym Wprowadzenie Celem ćwiczenia jest sprawdzenie podstawowych praw elektrotechniki w obwodach prądu stałego. Badaniu
Bardziej szczegółowoIle wynosi całkowite natężenie prądu i całkowita oporność przy połączeniu równoległym?
Domowe urządzenia elektryczne są często łączone równolegle, dzięki temu każde tworzy osobny obwód z tym samym źródłem napięcia. Na podstawie poszczególnych rezystancji, można przewidzieć całkowite natężenie
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 7
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego nr 7 Temat: Badanie właściwości elektrycznych półprzewodnikowych przyrządów optoelektronicznych.. Cel ćwiczenia: Poznanie budowy, zasady działania, charakterystyk
Bardziej szczegółowoBadanie transformatora
Ćwiczenie E9 Badanie transformatora E9.1. Cel ćwiczenia Transformator składa się z dwóch uzwojeń, umieszczonych na wspólnym metalowym rdzeniu. W ćwiczeniu przykładając zmienne napięcie do uzwojenia pierwotnego
Bardziej szczegółowoUniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Laboratorium elektroniki Ćwiczenie nr 1 Temat: PRZYRZĄDY POMIAROWE Rok studiów Grupa Imię i nazwisko Data Podpis Ocena 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoBadanie półprzewodnikowych elementów bezzłączowych
Instrukcja do ćwiczenia: Badanie półprzewodnikowych elementów bezzłączowych (wersja robocza) Laboratorium Elektroenergetyki 1 1. Cel ćwiczenia. Celem ćwiczenia jest: Poznanie podstawowych właściwości i
Bardziej szczegółowoCECHOWANIE TERMOELEMENTU Fe-Mo I WYZNACZANIE PUNKTU INWERSJI
INSTYTUT FIZYKI WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I TECHNOLOGII MATERIAŁÓW POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA PRACOWNIA FIZYKI CIAŁA STAŁEGO Ć W I C Z E N I E N R FCS - 7 CECHOWANIE TERMOELEMENTU Fe-Mo I WYZNACZANIE
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza napięcia REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU
REGIONALNE CENTRUM EDUKACJI ZAWODOWEJ W BIŁGORAJU R C E Z w B I Ł G O R A J U LABORATORIUM pomiarów elektronicznych UKŁADÓW ANALOGOWYCH Ćwiczenie 2: pomiar charakterystyk i częstotliwości granicznych wzmacniacza
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 01. Temat: Własności diody Zenera Cel ćwiczenia
Temat: Własności diody Zenera Cel ćwiczenia Ćwiczenie 01 Zrozumienie właściwości diod ze złączem p n. Poznanie własności diod każdego typu. Nauka testowania parametrów diod każdego typu za pomocą różnych
Bardziej szczegółowoPRZYRZĄDY POMIAROWE. Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
PRZYRZĄDY POMIAROWE Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Przyrządy pomiarowe Ogólny podział: mierniki, rejestratory, detektory, charakterografy.
Bardziej szczegółowoDIODY PÓŁPRZEWODNIKOWE
Instrukcja do ćwiczenia laboratoryjnego DIODY PÓŁPRZEWODNIKOWE Instrukcję opracował: dr inż. Jerzy Sawicki Wymagania i wiedza konieczna do wykonania ćwiczenia: 1. Znajomość instrukcji do ćwiczenia, w tym
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 65. Badanie wzmacniacza mocy
Ćwiczenie nr 65 Badanie wzmacniacza mocy 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie podstawowych parametrów wzmacniaczy oraz wyznaczenie charakterystyk opisujących ich właściwości na przykładzie wzmacniacza
Bardziej szczegółowoSTABILIZATORY NAPIĘCIA I PRĄDU STAŁEGO O DZIAŁANIU CIĄGŁYM Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych
STABILIZATORY NAPIĘCIA I PRĄDU STAŁEGO O DZIAŁANIU CIĄGŁYM Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Wstęp Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z problemami związanymi z projektowaniem, realizacją i pomiarami
Bardziej szczegółowoObwody liniowe. Sprawdzanie praw Kirchhoffa
POLTECHNK ŚLĄSK WYDZŁ NŻYNER ŚRODOWSK ENERGETYK NSTYTT MSZYN RZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH LBORTORM ELEKTRYCZNE Obwody liniowe. Sprawdzanie praw Kirchhoffa (E 2) Opracował: Dr inż. Włodzimierz OGLEWCZ 3 1. Cel
Bardziej szczegółowoZSME E. Karol Kalinowski kl. 1e 2010 / 2011
ZSME E T K Karol Kalinowski kl. 1e 2010 / 2011 Slajd 1: Historia kondensatorów Odkrycie kondensatora przypisuje się Pieterowi van Musschenbroekowi w styczniu 1746 roku w Lejdzie (Holandia). Nastąpiło ono
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów.
Ćwiczenie 14 Temat: Pomiary rezystancji metodami pośrednimi, porównawczą napięć i prądów. Cel ćwiczenia; Zaplanować pomiary w obwodach prądu stałego, dobrać metodę pomiarową do zadanej sytuacji, narysować
Bardziej szczegółowoPomiar rezystancji metodą techniczną
Pomiar rezystancji metodą techniczną Cel ćwiczenia. Poznanie metod pomiarów rezystancji liniowych, optymalizowania warunków pomiaru oraz zasad obliczania błędów pomiarowych. Zagadnienia teoretyczne. Definicja
Bardziej szczegółowoWłasności i zastosowania diod półprzewodnikowych
Własności i zastosowania diod półprzewodnikowych 1. zas trwania: 6h 2. el ćwiczenia Badanie charakterystyk prądowo-napięciowych różnych typów diod półprzewodnikowych. Montaż i badanie wybranych układów,
Bardziej szczegółowost. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE
Politechnika Gdańska Wydział Elektrotechniki i Automatyki 1. Wstęp st. stacjonarne I st. inżynierskie, Energetyka Laboratorium Podstaw Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie nr 4 OBWODY TRÓJFAZOWE Układem
Bardziej szczegółowoTechnik elektronik 311[07] Zadanie praktyczne
1 Technik elektronik 311[07] Zadanie praktyczne Mała firma elektroniczna wyprodukowała tani i prosty w budowie prototypowy generator funkcyjny do zastosowania w warsztatach amatorskich. Podstawowym układem
Bardziej szczegółowoLaboratorium KOMPUTEROWE PROJEKTOWANIE UKŁADÓW
Laboratorium KOMPUTEROWE PROJEKTOWANIE UKŁADÓW SYMULACJA UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH Z ZASTOSOWANIEM PROGRAMU SPICE Opracował dr inż. Michał Szermer Łódź, dn. 03.01.2017 r. ~ 2 ~ Spis treści Spis treści 3
Bardziej szczegółowoĆwiczenie nr 9. Pomiar rezystancji metodą porównawczą.
Ćwiczenie nr 9 Pomiar rezystancji metodą porównawczą. 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest praktyczne poznanie różnych metod pomiaru rezystancji, a konkretnie zapoznanie się z metodą porównawczą. 2. Dane
Bardziej szczegółowoSkrócony opis dostępnych na stanowiskach studenckich makiet laboratoryjnych oraz zestawu elementów do budowy i badań układów elektronicznych
POLITECHNIKA WROCŁAWSKA Wydział Elektryczny Katedra Maszyn, Napędów i Pomiarów Elektrycznych Laboratorium Podstaw Elektroniki bud. A-5 s.211 (a,b) Skrócony opis dostępnych na stanowiskach studenckich makiet
Bardziej szczegółowoPRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO. Instrukcja wykonawcza
ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Instrukcja wykonawcza 1 Wykaz przyrządów a. Generator AG 1022F. b. Woltomierz napięcia przemiennego. c. Miliamperomierz prądu przemiennego. d. Zestaw składający
Bardziej szczegółowoPOMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C
ĆWICZENIE 4EMC POMIARY CHARAKTERYSTYKI CZĘSTOTLIWOŚCIOWEJ IMPEDANCJI ELEMENTÓW R L C Cel ćwiczenia Pomiar parametrów elementów R, L i C stosowanych w urządzeniach elektronicznych w obwodach prądu zmiennego.
Bardziej szczegółowoI= = E <0 /R <0 = (E/R)
Ćwiczenie 28 Temat: Szeregowy obwód rezonansowy. Cel ćwiczenia Zmierzenie parametrów charakterystycznych szeregowego obwodu rezonansowego. Wykreślenie krzywej rezonansowej szeregowego obwodu rezonansowego.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 6 BADANIE STABILNOŚCI TEMPERATUROWEJ KONDENSATORÓW I CEWEK. Laboratorium Inżynierii Materiałowej
Ćwiczenie 6 BADANIE STABILNOŚCI TEMPERATUROWEJ KONDENSATORÓW I CEWEK Laboratorium Inżynierii Materiałowej 1. CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest zbadanie stabilności cieplnej indukcyjnych oraz doświadczalne
Bardziej szczegółowoCo się stanie, gdy połączymy szeregowo dwie żarówki?
Różne elementy układu elektrycznego można łączyć szeregowo. Z wartości poszczególnych oporów, można wyznaczyć oporność całkowitą oraz całkowite natężenie prądu. Zadania 1. Połącz szeregowo dwie identyczne
Bardziej szczegółowo13 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J
3 K A T E D R A F I ZYKI S T O S O W AN E J P R A C O W N I A P O D S T A W E L E K T R O T E C H N I K I I E L E K T R O N I K I Ćw. 3. Wyznaczenie elementów L C metoda rezonansu Wprowadzenie Obwód złożony
Bardziej szczegółowoMetodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4)
OBWODY JEDNOFAZOWE POMIAR PRĄDÓW, NAPIĘĆ. Obwody prądu stałego.. Pomiary w obwodach nierozgałęzionych wyznaczanie rezystancji metodą techniczną. Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na określeniu
Bardziej szczegółowoCEL ĆWICZENIA: Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z zastosowaniem diod i wzmacniacza operacyjnego
WFiIS LABORATORIUM Z ELEKTRONIKI Imię i nazwisko: 1.. TEMAT: ROK GRUPA ZESPÓŁ NR ĆWICZENIA Data wykonania: Data oddania: Zwrot do poprawy: Data oddania: Data zliczenia: OCENA CEL ĆWICZENIA: Celem ćwiczenia
Bardziej szczegółowo