KARTA PRZEGLĄDU/ ZMIAN

Transkrypt

1 Strona: 3/ 79 KARTA PRZEGLĄDU/ ZMIAN Wersja Wprowadzona zmiana Strona Zmiana tytułu opracowania Zmiana numeracji załączników Nowe zapisy w p. III. 1 Rury stalowe wynikające z usunięcia z opracowania załącznika 7 Wymagania techniczne dla stalowych rur przewodowych Nowy zapis w p. III.4 Zespół rurowy dot. długości sztang preizolowanych wyprodukowanych metodą tradycyjną Nowy zapis w p. III. 7 Armatura, wynikający z usunięcia z opracowania załącznika Wymagania 9 techniczne dla stalowych rur przewodowych Nowy zapisy w p. III. 7.8 Armatura odcinająca w odwodnieniach i odpowietrzeniach, wynikający z rozdziału grubości ścianki rury przewodowej w odwodnieniach i odpowietrzeniach 10 (preizolowanych/ niepreizolowanych) Nowe zapisy w p. III. 8 Zespoły kształtek dotyczące wykonania kształtek stalowych w elementach preizolowanych Nowy zapisy w p. III. 10 Kompensatory, wynikający z usunięcia z opracowania załącznika 13 Wymagania techniczne dla stalowych rur przewodowych Dodany zapis w p. 3 p. IV Dokumentacja dot. konieczności uzgadniania w fazie przedprojektowej możliwości połączenia nowej pętli BRANDESA z pętlą istniejącą Nowy zapis w p. V.4 Lokalizacja sieci ciepłowniczych dot. możliwości zmniejszenia odległości pomiędzy uzbrojeniem podziemnym a bokiem rury osłonowej Nowy zapis w p. V.4 Lokalizacja sieci ciepłowniczych dot. minimalnych odległości pionowych przy skrzyżowaniu uzbrojenia podziemnego Zmieniono zapisy w. p.v.13 Odgałęzienia, dodano tekst w p. 13.2, zmieniono wymagania w p. 13.4, sprecyzowano sposób wykonywania odgałęzienia w rurociąg główny Zmieniono i uaktualniono treść p. V.14 Badanie połączeń spawanych doczołowych 21, Sprecyzowano zapisy dot. metod spawania i grubości ścianki przy spawaniu gazowym w p. V Spawanie rur stalowych Z p. X Zalecenia poodbiorowe w zakresie eksploatacji rurociągów preizolowanych usunięto p. Ewidencja sieci, uzupełniono p. 2 Powykonawczy schemat montażowy, zaktualizowano p Kontrola sieci Do p. XI Projektowanie systemu Brandes wrzucono treść załącznika Do p. XII Normy dodano nowe dokumenty związane z badaniem spoin czołowych Zmieniono zawartość Załącznika 1, wyrzucono wymagania dla rur stalowych, określono wymiary rur przewodowych i osłon w elementach preizolowanych W Załączniku 5 określono grubości ścianki odwodnień i odpowietrzeń w zależności od DN i typu rurociągu (preizolowany, niepreizolowany) W załączniku 11 zmieniono opis pod rysunkiem Załącznik 14 Montaż systemu sygnalizacyjno-alarmowego dodano tekst i rysunek Załącznik 15 wprowadzono nowy wzór protokołu powykonawczego dla Brandesa 70

2 Strona: 4/ 79 SPIS TREŚCI I. PRZEZNACZENIE... 6 II. PARAMETRY WODY SIECIOWEJ W W.S.C III. WYMAGANIA TECHNICZNE Rury stalowe Płaszcz osłonowy Izolacja ze sztywnej pianki poliuretanowej Zespół rurowy Izolowanie połączeń spawanych System sygnalizacyjno-alarmowy BRANDES Armatura Zespoły kształtek Materiały uszczelniające i montażowe Kompensatory IV. DOKUMENTACJA V. WYMAGANIA WYKONAWCZE Wykonanie sieci ciepłowniczej preizolowanej Podłoże Wykop Lokalizacja sieci ciepłowniczych Przejścia pod jezdniami Kompensacja wydłużeń termicznych Posadowienie podpór stałych Lokalizacja armatury odcinającej Odwodnienia rurociągów Odpowietrzenia rurociągów Odwodnienia komór/ studzienek Aparatura kontrolno-pomiarowa Termometry Manometry Odgałęzienia Badanie połączeń spawanych doczołowych Ciśnieniowa próba hydrauliczna Przejście rurociągu preizolowanego przez ściany Wykonanie odgałęzienia preizolowanego od istniejącej sieci kanałowej Płukanie i czyszczenie od wewnątrz rurociągów preizolowanych Komory VI. TECHNOLOGIA MONTAŻU Przygotowanie wykopu Przygotowanie rur Układanie rur Spawanie rur stalowych Montaż innych elementów s.c. preizolowanych... 27

3 Strona: 5/ Montaż zespołu złącza Stwierdzone usterki Zasypywanie sieci Wykonanie zasypki Montaż systemu sygnalizacyjno alarmowego BRANDES VII. SKŁADOWANIE ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH VIII. TRANSPORT I ROZŁADUNEK ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH IX. DOSTAWY, ODBIORY I NADZORY ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH Dostawy materiałów preizolowanych Odbiory Nadzory X. ZALECENIA POODBIOROWE W ZAKRESIE EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH Uwagi ogólne Powykonawczy schemat montażowy Kontrola sieci Połączenie s.c. kanałowej i preizolowanej Eksploatacja armatury XI. PROJEKTOWANIE SYSTEMU BRANDES XII. NORMY POWOŁANE ZąŁącznik 1 Wymiary rur przewodowych oraz Osłon w rurociągach preizolowanych Załącznik 2 Wymagania i metody badań izolacji z pianki poliuretanowej Załącznik 3 Wymagania i metody badań preizolowanego zespołu rurowego Załącznik 4 Schematy ułożenia przewodów alarmowych w rurach DN 800, możliwości systemu sygnalizacyjno-alarmowego firmy BRANDES Załącznik 5 Średnice odwodnień i odpowietrzeń w zależności od DN rurociągu Załącznik 6 Rodzaje osiowych kompensatorów mieszkowych stosowanych w w.s.c Załącznik 7 Dodatkowe wymagania przy projektowaniu s.c. opracowane przez Dział Techniczny Załącznik 8 Przykładowy przekrój oraz zalecane wymiary wykopów Załącznik 9 Treść Porozumienia branżowego zawartego w dniu roku pomiędzy SPEC i STOEN Załącznik 10 Kołpak ochronny (kapturek ochronny) Załącznik 11 Schematy rozwiązań przy przejściach rurociągu preizolowanego przez ściany Załącznik 12 Komory Załącznik 13 Próba szczelności złącza Załącznik 14 Montaż systemu sygnalizacyjno-alarmowego Załącznik 15 Protokół powykonawczy Brandes...70 Załącznik 16 Składowanie elementów preizolowanych Załącznik 17 Rozładunek elementów preizolowanych Załącznik 18 Odbiory elementów preizolowanych wymagania szczegółowe Załącznik 19 Zasada prowadzenia nadzoru i lokalizacji awarii... 78

4 Strona: 6/ 79 I. PRZEZNACZENIE Wytyczne dotyczą rur i elementów preizolowanych z rurą przewodową ze stali niskowęglowej niestopowej, w płaszczu osłonowym z polietylenu wysokiej gęstości (HDPE), przeznaczonych do budowy podziemnych wodnych rurociągów ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie. II. PARAMETRY WODY SIECIOWEJ W W.S.C. 1. Robocze parametry wody sieciowej w węzłach cieplnych i rurociągach wysokoparametrowych w.s.c. wynoszą: ciśnienie p r w = 1,6 MPa temperatura zasilanie t r w z = 119 C temperatura powrót t r w p = 59 C 2. Z uwagi na możliwość przekroczenia roboczej temperatury wody sieciowej w rurociągach zasilających średniodobowo o 5 C, armaturę i urządzenia w węzłach cieplnych i w rurociągach ciepłowniczych wysokoparametrowych pod względem wytrzymałościowym należy dobierać/ projektować dla temperatury t r w z max = 124 C przy ciśnieniu 1,6 MPa. Warunki na obydwa parametry muszą być spełnione równocześnie. 3. Nie dopuszcza się do stosowania w sieci ciepłowniczej i w węzłach cieplnych po stronie sieciowej armatury i urządzeń z korpusem z żeliwa szarego. 4. Maksymalne robocze parametry wody w rurociągach niskoparametrowych wynoszą: ciśnienie p r n = 1,0 MPa temperatura zasilanie t r n z = 90 C temperatura powrót t r n p = 70 C 5. Pod względem wytrzymałościowym rurociągi niskoparametrowe i stosowane w nich urządzenia należy dobierać/ projektować dla temperatury t r n z = 90 C przy ciśnieniu 1,0 MPa. Warunki na obydwa parametry muszą być spełnione równocześnie.

5 Strona: 7/ 79 III. WYMAGANIA TECHNICZNE 1. Rury stalowe 2. Płaszcz osłonowy odcinek rury stalowej stosowany do prefabrykacji nie może zawierać połączeń (obwodowych): spawanych, gwintowanych, kołnierzowych i innych, stan powierzchni rur przed zaizolowaniem powinien odpowiadać wymaganiom PN-EN 253 p oraz stopniom czystości A, B lub C wg PN-EN ISO , grubości ścianki odcinka prostego stalowej rury przewodowej przedstawiono w załączniku 1, tabela 1.1. kolumna 4, szczegółowe wymagania dotyczące stalowych rur przewodowych przedstawiono w WYMAGANIACH TECHNICZNYCH DLA PRZEWODOWYCH RUR STALOWYCH PRZEZNACZONYCH DO STOSOWANIA W W.S.C. 1 materiałem podstawowym, z którego wykonywany jest płaszcz osłonowy, ma być polietylen, spełniający wymagania podane w PN-EN 253 p , właściwości i metody badań płaszcza osłonowego zgodne z wymaganiami PN-EN 253 p , nominalne średnice zewnętrzne i minimalne grubości ścianek płaszcza osłonowego określone są w PN-EN 253 p tabela 5, oraz w załączniku 1, tabela 1.2, kolumny 3, Izolacja ze sztywnej pianki poliuretanowej 4. Zespół rurowy izolację stanowi sztywna pianka poliuretanowa (PUR), spełniająca wymagania PN-EN 253 p. 4.4, o właściwościach określonych w załączniku 2, środek porotwórczy, pozwalający na zachowanie przyjętych metod przetwarzania systemów poliuretanowych, powinien być substancją czystą ekologicznie, mającą zerowe oddziaływanie na warstwę ozonową (posiadający zerowy potencjał niszczenia warstwy ozonowej: ODP= 0), grubość izolacji na rurociągu powrotnym ma być taka sama, jak na rurociągu zasilającym. spełniający wymagania PN-EN 253 p. 4.5, zgodnie z załącznikiem 3, długości sztang (rury preizolowane wyprodukowane metodą tradycyjną) określono w załączniku 1, tabela 1.2, kolumna Izolowanie połączeń spawanych Złącze (kompletna konstrukcja połączenia pomiędzy sąsiednimi odcinkami rur oraz kształtkami preizolowanymi) ma spełniać wymagania normy PN-EN 489. Wszystkie mufy mają posiadać świadectwo badania obciążenia od gruntu w skrzyni z piaskiem wykonanego w akredytowanym laboratorium badawczym na co najmniej trzech próbkach (świadectwo badania typu). Złącza zgrzewane elektrycznie mają dodatkowo posiadać świadectwo badania odporności na pękanie wg ISO Opracowanie umieszczone jest na stronie internetowej

6 Strona: 8/ 79 Do zabezpieczania izolacji na połączeniach spawanych dla rurociągów DN32 DN350 należy stosować mufy termokurczliwe z polietylenu wysokiej gęstości HDPE sieciowane radiacyjnie na całej długości (za wyjątkiem miejsc umożliwiających wgrzewanie korków, jeśli występują), z klejem i mastyką uszczelniającą lub jednolitą masą adhezyjno uszczelniającą. Osłonę izolacji na połączeniach spawanych dla nominalnych średnic rur przewodowych DN 400 mają stanowić mufy zgrzewane elektrycznie. Mufy zgrzewane elektrycznie mają ponadto posiadać świadectwa z badań, wykonanych zgodnie z PN-EN 253: p surowca zastosowanego do ich produkcji, p wskaźnika szybkości płynięcia materiału. Zabezpieczeniem otworów montażowych w mufach mają być stożkowe korki wtapiane wykonane z PEHD. Z uwagi na jakość wyrobów/ pianki PUR w złączu nie dopuszcza się do stosowania muf: składanych metalowych, nasuwkowych sieciowanych w inny sposób, niż radiacyjnie, nasuwkowych termokurczliwych niesieciowanych zgrzewanych elektrycznie, bez względu na średnicę - z jednym otworem montażowym. Stosowane rozwiązania powinny posiadać rekomendację przedsiębiorstw ciepłowniczych zrzeszonych w Grupie Veolia oraz referencje po co najmniej jednym roku eksploatacji. Rekomendowane przez akredytowane Laboratorium Badawcze oraz Grupę Veolia mufy: zgrzewane elektrycznie otwarte typu: Ewelcon produkcji BRUGG, TSC produkcji MITTEL, PE-L produkcji KAMITECH, Isojoint E produkcji ISOPLUS, Plate Joint produkcji LOGSTOR, Band Joint produkcji LOGSTOR. termokurczliwe sieciowane radiacyjnie na całej długości (za wyjątkiem miejsc umożliwiających wgrzewanie korków), z dwoma otworami montażowymi, z klejem i mastyką uszczelniającą lub jednolitą masą adhezyjno uszczelniającą, typu: MDPW produkcji RADPOL, MTX2 produkcji CEGA, Isojoint SX produkcji ISOPLUS, SXWP produkcji LOGSTOR. produkcji RADPOL, CEGA, LOGSTOR, ISOPLUS, CONTROL TEST. Izolowanie połączeń spawanych musi odbywać się poprzez mechaniczne wtryśnięcie pianki PUR w obszar pomiędzy mufą i stalową rurą przewodową. 6. System sygnalizacyjno-alarmowy BRANDES Stosowany w w.s.c. system sygnalizacyjno alarmowy został oparty na założeniach opracowanych przez niemiecką firmę BRANDES. Działa on na zasadzie pomiaru rezystancji pętli pomiarowej. W piance poliuretanowej rur i elementów preizolowanych umieszczone są przewody: czujnikowy (BS-FA) niklowo-chromowy o średnicy 0,5 mm i stałej oporności 5,7Ω/m, w czerwonej izolacji teflonowej z perforacją, co 15 mm, powrotny (BS-RA) miedziany o średnicy 0,8 mm i stałej oporności 0,036Ω/m, w zielonej izolacji teflonowej.

7 Strona: 9/ 79 Liczba i rozmieszczenie par przewodów zależą od średnicy nominalnej rurociągu (elementu) preizolowanego: DN para przewodów sygnalizacyjno alarmowych, w rozstawie za dziesięć druga, 500 DN pary przewodów sygnalizacyjno alarmowych, w rozstawie na obwodzie, co 180, 800 DN pary przewodów sygnalizacyjno alarmowych, DN > pary przewodów sygnalizacyjno alarmowych. Schematy ułożenia przewodów alarmowych w rurach preizolowanych 800 DN 1000 oraz DN>1000 przedstawiono w załączniku 4. Możliwości systemu BRANDES pokazano w załączniku 4. Przewody tworzą pętlę pomiarową o maksymalnej długości 1000 m (długość przewodu czujnikowego), nadzorującą tym samym odcinek rury o długości 1000 m (załącznik 4). Zalecanym jest, aby na zakończeniach pętli pomiarowych umieszczane były jednostki, które pozwalają na ciągłą kontrolę i automatyczną lokalizację uszkodzeń. Elementy systemu nadzoru mają spełniać wymagania normy PN-EN Armatura 7.1. W rurociągach: DN 600 zalecane jest stosowanie przepustnic zaporowych: z wielowarstwową uszczelką lamelową, z siedliskiem, obrzeżem dysku i trzpieniem napędowym wykonanym ze stali odpornej na korozję, odpornych na różnicę ciśnień przy zamykaniu i otwieraniu p = 1,6 MPa, z możliwością dławienia przepływu oraz zasilania z obu stron. 200 DN 500 zalecane jest stosowanie kurków kulowych lub przepustnic zaporowych z uszczelką lamelową, DN 150 zalecane jest stosowanie kurków kulowych: element odcinający (kula) oraz trzpień napędowy wykonane z materiałów odpornych na korozję, elementy wpływające na szczelność kurków (pierścienie dociskowe i podtrzymujące uszczelkę) wykonane z materiałów odpornych na korozję, 7.2. Przyłącza armatury (króćce do spawania z rurociągiem) mają być wykonane ze stali niestopowych niskowęglowych o średnicach i grubościach ścianek podanych w WYMAGANIACH TECHNICZNYCH DLA PRZEWODOWYCH RUR STALOWYCH PRZEZNACZONYCH DO STOSOWANIA W W.S.C Armatura odcinająca DN 125 ma być wyposażona w napęd ręczny z przekładnią mechaniczną, 7.4. Szczegółowe wymagania dot. armatury przemysłowej stosowanej w rurociągach w.s.c. zawarte są w opracowaniach 2 : WYMAGANIA TECHNICZNE DLA ARMATURY ZAPOROWEJ I REGULUJĄCEJ PRZEZNACZONEJ DO MONTAŻU W WYSOKOPARAMETROWYCH RUROCIĄGACH WODNYCH W.S.C. 2 Opracowania umieszczone są na stronie internetowej

8 Strona: 10/ 79 WYMAGANIA TECHNICZNE ORAZ SPECYFIKACJA TECHNICZNA DLA PRZEPUSTNIC ZAPOROWO - REGULUJĄCYCH DN 200 PRZEZNACZONYCH DO MONTAŻU W W.S.C. WYMAGANIA TECHNICZNE ORAZ SPECYFIKACJA TECHNICZNA DLA KURKÓW KULOWYCH ZAPOROWYCH DN 500 PRZEZNACZONYCH DO MONTAŻU W W.S.C W rurociągach preizolowanych DN 200 należy stosować armaturę odcinającą niepreizolowaną W rurociągach preizolowanych DN < 200 należy stosować armaturę odcinającą preizolowaną Armatura preizolowana ma być wykonana zgodnie z PN-EN Armatura odcinająca w odwodnieniach i odpowietrzeniach: średnice odwodnień i odpowietrzeń w zależności od średnicy rurociągu głównego podano w załączniku 5, grubości ścianki rur przewodowych w odwodnieniach i odpowietrzeniach w zależności od wykonania (preizolowane, poza preizolacją) podano w załączniku 5, korpus armatury odcinającej poza preizolacją montowanej w studzienkach ma być wykonany ze stali odpornej na korozję, zabrania się stosowania odwodnień tzw. górnych, nie należy stosować tzw. paneli odcinająco odpowietrzających (zblokowanej w jednym elemencie preizolowanym armatury odcinającej i odpowietrzenia) Osłonę paneli z armaturą odcinającą, paneli odwadniających oraz odpowietrzających powinny stanowić elementy HDPE z tzw. wyciąganą szyjką 8. Zespoły kształtek Rys. III 7.7 Elementy HDPE z tzw. wyciąganą szyjką 8.1. Wymagania i badania zgodnie z PN-EN Zaleca się, aby osłonę trójników stanowiły elementy HDPE z tzw. wyciąganą szyjką Kształtki stalowe Kontrola spoin części stalowych przed zaizolowaniem: wzrokowa ocena powierzchni 100 % spoin, dla rur przewodowych DN 350 badanie szczelności 100% spoin, kontrola radiograficzna lub ultradźwiękowa spoin czołowych: 5% dla rur przewodowych DN % dla rur przewodowych DN % dla rur przewodowych DN 400 Spoiny powinny odpowiadać poziomowi jakości B według PN-EN ISO Zwężki stalowe - wymagania zgodnie z PN-EN Łuki stalowe - wymagania zgodnie z PN-EN Rodzaje łuków stalowych (rys. III.8.3.1) gięte (na zimno, na gorąco) spawane czołowo Promień gięcia nie może być mniejszy niż 1,5 x zewnętrzna średnica stalowej rury przewodowej.

9 Strona: 11/ Łuki stalowe w kształtkach preizolowanych DN 600 mają być wykonywane metodą: gięcia na zimno rur ze szwem wzdłużnym lub rur bezszwowych, gięcia na gorąco rur ze szwem wzdłużnym lub rur bezszwowych Łuki stalowe w kształtkach preizolowanych DN > 600 mają być wykonywane metodą: gięcia na gorąco rur ze szwem wzdłużnym, formowania na gorąco z płyt stalowych Położenie spoin w łukach musi być zgodne z rysunkiem III Minimalna grubość ścianki łuków giętych określona jest w załączniku 1, tabela 1.1. kolumna 5. Rys. III Łuk gięty (z lewej strony) oraz łuk spawany czołowo wykonany przez formowanie na gorąco z przyspawanymi prostymi odcinkami rur (z prawej strony) Rys. III Położenie spoin w łukach Trójniki stalowe - wymagania zgodnie z PN-EN W celu zapewnienia wytrzymałości na ciśnienie wewnętrzne i wytrzymałości na momenty zginające oraz osiowe siły ściskające, trójniki spawane można wzmacniać za pomocą nakładek (płyt) Rodzaje trójników stalowych (rys. III.8.3.3, III.8.3.4) spawane bezpośrednio z nakładką wzmacniającą, o grubości ścianki rury głównej określonej w załączniku 1, tabela 1.1. kolumna 4 i grubości nakładki wzmacniającej równej grubości rury głównej, spawane bezpośrednio bez nakładki wzmacniającej, o minimalnej grubości ścianki odgałęzienia głównego o dwa szeregi większej niż podano w załączniku 1, tabela 1.1. kolumna 4, lecz nie większej niż dwukrotna grubość rury głównej. Grubości ścianki rury głównej trójników bez nakładki wzmacniającej podane są w załączniku 1, tabela 1.1, kolumna 6,

10 Strona: 12/ 79 spawane z wyciąganą szyjką o grubości ścianki rury głównej określonej w PN-EN :2010 tabela 17 Preferowane średnice i grubości ścianki, szereg 3 (załącznik 1, tabela 1.1. kolumna 7), kute o grubości ścianki rury głównej określonej w PN-EN :2010 tabela 17 Preferowane średnice i grubości ścianki, szereg 3 (załącznik 1, tabela 1.1. kolumna 7), Dla stosunku średnic dn/dn 0,8 (gdzie dn - średnica rury odgałęźnej, DN - średnica rury głównej) powinny być stosowane trójniki stalowe: spawane bezpośrednio, spawane bezpośrednio z nakładką wzmacniającą, spawane z wyciąganą szyjką Dla stosunku średnic dn/dn > 0,8 powinny być stosowane trójniki stalowe: spawane bezpośrednio, spawane z wyciąganą szyjką kute Dla DN = dn powinny być stosowane trójniki stalowe kute. Rys. III Trójnik kuty wykonany przez formowanie na gorąco z przyspawanymi prostymi odcinkami rur Rys. III Trójnik spawany z wyciąganą szyjką (z lewej strony) oraz trójnik spawany bezpośrednio bez nakładki wzmacniającej (z prawej strony) W miejscach wskazanych przez projektantów - w przypadkach uzasadnionych warunkami wytrzymałościowymi, lokalizacyjnymi oraz innymi podlegającymi indywidualnej ocenie na etapie opracowania projektów technicznych s.c. - dopuszcza się większe grubości ścianek rur stalowych. 9. Materiały uszczelniające i montażowe Wg specyfikacji producentów rur preizolowanych oraz inne, dopuszczone przez Veolia Energia Warszawa S.A., na przykład: uszczelnienia gazoszczelne do przejść przez ściany WGC produkcji INTEGRA, manszety EPDM produkcji INTEGRA, PSI płozy produkcji INTEGRA, FRANKEN PLASTIK (system RACI), PSI, EUROSPACER, uszczelki końcowe termokurczliwe produkcji INTEGRA, ENERGOFIT, RADPOL, CANUSA, CEGA, Berry Plastics,

11 Strona: 13/ 79 Taśmy i opaski termokurczliwe powinny posiadać świadectwo z badań obciążenia od gruntu wg PN-EN Kompensatory Rodzaje kompensatorów (załącznik 6): Kompensatory niepreizolowane przeznaczone do montażu w komorach ciepłowniczych kompensatory mają być wykonane zgodnie z PN-EN mieszki kompensatorów wielowarstwowe, wykonane ze stali austenitycznych X6CrNiTi18-10 (materiał ) lub X6CrNiMoTi (materiał ) wg PN-EN 10088, osłona wewnętrzna mieszka powinna być wykonana z takiego materiału, jak mieszek, osłona zewnętrzna mieszka ma być wykonana ze stali niestopowej niskowęglowej, z określonym naciągiem wstępnym, z końcówkami do spawania wykonanymi ze stali niestopowych niskowęglowych, o średnicach i grubościach ścianek podanych w WYMAGANIACH TECHNICZNYCH DLA PRZEWODOWYCH RUR STALOWYCH PRZEZNACZONYCH DO STOSOWANIA W W.S.C., wytrzymałość zmęczeniowa mieszka kompensatora: min pełnych cykli pracy (nie dotyczy kompensatorów jednorazowych), szczegółowe wymagania dot. kompensatorów zawarte są WYMAGANIACH TECHNICZNYCH ORAZ SPECYFIKACJI TECHNICZNEJ DLA MIESZKOWYCH KOMPENSATORÓW OSIOWYCH PRZEZNACZONYCH DO MONTAŻU W RUROCIĄGACH WODNYCH W KOMORACH CIEPŁOWNICZYCH W.S.C Kompensatory preizolowane Kompensator preizolowany powinien być wykonany wg dokumentacji konstrukcyjnej producenta rur preizolowanych. Mieszek kompensatora powinien posiadać zabezpieczenie przed nadmiernym rozciągnięciem przekraczającym maksymalną zdolność kompensacyjną Kompensatory jednorazowe Kompensator jednorazowy nie preizolowany powinien być wykonany zgodnie z wymogami normy PN-EN Konstrukcja kompensatora jednorazowego powinna po jego zaspawaniu pozwolić na przeniesienie naprężeń ściskających i rozciągających o wartościach identycznych jak dla prostych odcinkach rur prostych. 3 Opracowanie umieszczone jest na stronie internetowej

12 Strona: 14/ 79 IV. DOKUMENTACJA 1. Na wykonawstwo sieci ciepłowniczej preizolowanej wymagane jest opracowanie dokumentacji technicznej uzgodnionej w, 2. Dokumentacja powinna być opracowana na podstawie wytycznych (instrukcji) projektowych producenta systemu i uwzględniać wytyczne eksploatacyjne oraz projektowe Veolia Energia Warszawa S.A. Projekt s.c. ma uwzględniać wymagania norm PN-EN oraz PN-EN W przypadku projektów należących do klasy A (rurociągi o małych lub średnich średnicach DN<400) oraz małych naprężeniach osiowych, rurociągi o małym ryzyku okaleczenia ludzi lub spowodowania szkód w środowisku, rurociągi o małym ryzyku strat ekonomicznych) oraz do klasy B (duże naprężenia osiowe, rurociągi o małych lub średnich średnicach) projektowanie, obliczenia i budowę rurociągu można przeprowadzić na podstawie dokumentacji ogólnej, pod warunkiem, że jest ona zgodna z wymaganiami normy PN-EN i spełnione są wszystkie wymagania wynikające z warunków lokalnych (ciśnienie, temperatura, wpływ ruchu drogowego itd.). W przypadku projektów wykonywanych w klasie projektowej C należy wykonać szczegółowe obliczenia statyki rurociągów zgodne z PN-EN Dokumentacja sieci ciepłowniczej powinna zawierać szczegółowe rozwiązania, jak: opis przyjętej metody kompensacji wydłużeń termicznych, obliczenia wymiarów stref kompensacyjnych oraz kontrolę długości ramion kompensacyjnych, w przypadku stosowania kompensatorów osiowych, ich rozstaw z podaniem typu, zdolności kompensacyjnej, oraz obliczonych wydłużeń dla przyjętych parametrów pracy, w przypadku stosowania kompensatorów jednorazowych ich rozstaw, wartość naciągu wstępnego oraz wyliczoną temperaturę zamknięcia/ zaspawania. sposób odwadniania i odpowietrzania rurociągu, sposób odwodnienia studzienki uzgodniony z właściwym Zakładem Energetyki Cieplnej wymiary betonowych bloków podpór stałych, schemat systemu sygnalizacyjno alarmowego BRANDES, uzgodniony z producentem systemu rur preizolowanych. Przy projektowaniu nowej pętli uzgodnić z możliwość połączenia z istniejącą pętlą, sposób zabezpieczenia przed uszkodzeniem mechanicznym istniejących i nowobudowanych rurociągów ciepłowniczych podczas realizacji robót budowlanych przez cały okres trwania inwestycji, opis robót demontażowych w przypadku przebudowy sieci lub kolizji z nieczynnym odcinkiem sieci, dla rurociągów DN 200 schemat wyłączeń/ przełączeń uzgodniony z Kierownikiem Działu Ruchu 4. Do uzgodnienia dokumentacji należy dołączyć materiały z informacji o obiekcie. 5. Przy projektowaniu s.c. należy uwzględniać uwagi przedstawione w załączniku 7.

13 Strona: 15/ 79 V. WYMAGANIA WYKONAWCZE 1. Wykonanie sieci ciepłowniczej preizolowanej 2. Podłoże tylko na podstawie dokumentacji uzgodnionej w Veolia Energia Warszawa i legalnych zmian. przy budowie s.c. preizolowanej należy stosować podłoże o grubości cm (w zależności od średnicy rurociągów), z podsypki piaskowej o zalecanej granulacji 0, 2 1 mm, z występującymi frakcjami grubszymi o granulacji 1 1,8 mm do 15%, dopuszczone jest stosowanie piasku o granulacji do 2 mm, z dopuszczalną zawartością do 10% ziaren o grubości powyżej 4 mm, podsypka piaskowa nie może zawierać gliny, kamieni i ziaren z ostrymi krawędziami, które mogłyby uszkodzić rurociąg lub złącza na połączeniach spawanych, skład materiału powinien pozwolić na uzyskanie współczynników tarcia wymaganych w projekcie technicznym przy uwzględnieniu starannie wykonanego zagęszczenia, w przypadku gruntów nieprzepuszczalnych lub okresowego występowania wód gruntowych powyżej poziomu rur preizolowanych pod podsypką właściwą należy wykonać warstwę przepuszczalną drenażową o grubości ok. 10 cm, ze żwiru o zróżnicowanej grubszej granulacji. 3. Wykop przykładowy przekrój i zalecane minimalne wymiary wykopów przedstawiono w załączniku 8, głębokość układania minimalne przykrycie gruntem rurociągu preizolowanego powinno wynosić cm, w zależności od średnicy rurociągów, zaleceń producenta, metody układania i trasy przebiegu, w miejscach wypłyceń, tam gdzie nie da się zapewnić min. 40 cm zasypki i narażonych na duże obciążenia należy zastosować żelbetową płytę odciążającą, ułożoną ponad rurociągiem. W przypadku występowania naziomu nad rurociągiem mniejszego niż 40 cm należy wykonać obliczenia stabilności pionowej rurociągu dla maksymalnej temperatury pracy zgodnie z wytycznymi normy PN-EN 13941, maksymalna wysokość naziomu nie powinna być większa niż 6 m (przykrycie ponad 2,0 m wymaga uzyskania odstępstwa ). Dodatkowo dla rurociągów o średnicach nominalnych większych niż DN400 przy występowaniu ciężkiego ruchu kołowego oraz przykryciach rurociągów większych niż 2,5 m zalecane jest wykonanie obliczeń sprawdzających zgodnie z wytycznymi normy PN-EN pod kątem ryzyka owalizacji przekroju rurociągu (maksymalnie dopuszczalna owalizacja średnicy 6%), szerokość w poziomie dna wykopu powinna być o min. 35 cm większa, niż suma średnic zewnętrznych układanych rur preizolowanych z niezbędnymi poszerzeniami w miejscach spawania. Zaleca się zachowanie cm odstępu między rurociągiem zasilającym i powrotnym, głębokość wykopu powinna być max cm większa, niż przewidywany poziom dolnej powierzchni rur preizolowanych (w zależności od średnicy rurociągu), a w przypadku okresowego występowania wód gruntowych lub układania sieci w

14 Strona: 16/ 79 gruntach nieprzepuszczalnych głębokość wykopu powinna być powiększona o 10 cm dla ułożenia warstwy drenażowej. Rurociągi preizolowane zaleca się układać powyżej maksymalnego poziomu wód gruntowych. Tam, gdzie rurociągi poddane są stałemu zewnętrznemu działaniu wody, należy zapobiec przepuszczaniu wody na połączeniach, przez wybór osłony z podwójnym uszczelnieniem (dwie metody uszczelnienia połączenia, które funkcjonują niezależnie od siebie i są wykonywane osobno) oraz poszerzony zakres kontroli na etapie montażu. Przy głębokości wykopu większej niż 1 m przy gruntach niespoistych zaleca się wykonanie wykopów z wymaganym pochyleniem lub oszalowaniem skarpy bocznej. 4. Lokalizacja sieci ciepłowniczych 4.1. Przebieg trasy sieci ciepłowniczej musi być zgodny z obowiązującymi przepisami projektowania uzbrojenia podziemnego, ze zwróceniem szczególnej uwagi na przepisy ochronne zieleni. Projektowanie i realizacja obiektów oraz drzew i zieleni obok trasy sieci ciepłowniczej nie może utrudniać wykonywania remontów, konserwacji i usuwania awarii sieci ciepłowniczej Należy dążyć do lokalizacji sieci ciepłowniczych poza jezdniami z wyjątkiem przejść poprzecznych Sieć ciepłowniczą należy prowadzić w odległościach od zabudowy (w tym części podziemnej budowli) umożliwiających dokonywania remontów i wymiany sieci ciepłowniczej. Zabudowa A Preizolowana s.c. Pas eksploatacyjny o szerokości uzależnionej od DN s.c. A szerokość pasa od bocznej krawędzi rury osłonowej do zabudowy Dla rurociągów o średnicy: DN200 A = min. 2,0 m DN250 DN500 A = min. 3,0 m DN600 A = min. 5,0 m 4.4. Fundamenty budynków muszą być tak zagłębione, aby w przypadku awarii: zapewniały bezpieczeństwo konstrukcji budynku przy szerokoprzestrzennym wykopie, zabezpieczały budynek przed podmywaniem W podanych w p pasach można umieszczać uzbrojenie podziemne (prowadzone równolegle do trasy sieci ciepłowniczej) w minimalnych odległościach1 od boku rury osłonowej: kanalizacja telefoniczna i kable telefoniczne 1,0 m, kable energetyczne 1,0 m, wodociąg 1,5 m, kanalizacja 1,5 m, gazociąg 1,0 m, oraz lokalizować ciągi uliczne, które stanowić będą jednocześnie drogi eksploatacyjne dla s.c Dopuszcza się zmniejszenie tych odległości za obopólną zgodą gestorów uzbrojenia podziemnego Kolizje poprzeczne dopuszcza się prowadzenie s.c. preizolowanej zarówno nad, jak i pod urządzeniami infrastruktury podziemnej,

15 Strona: 17/ 79 szczegółowe rozwiązania powinien zawierać projekt techniczny w oparciu o indywidualne uzgodnienia z przedsiębiorstwami branżowymi, niedopuszczalne jest aby krzyżujące się uzbrojenie przebiegało w obszarze łoża piaskowego rurociągów preizolowanych Zaleca się, aby na skrzyżowaniach minimalne odległości pionowe zewnętrznej krawędzi sieci ciepłowniczej i/ lub jej obudowy od zewnętrznej krawędzi przewodów infrastruktury podziemnej i/ lub jej obudowy wynosiły: sieci telekomunikacyjne gazociąg kable elektroenergetyczne SN i NN kable energetyczne WN wodociąg min 0,2 m min 0,4 m w przypadku rurociągów kanałowych lub 0,3 m w przypadku rurociągów preizolowanych szczegółowe rozwiązanie dotyczące kolizji między s.c. preizolowaną i kablami energetycznymi NN i SN zawarte jest w załączniku 9, wymaga indywidualnego uzgodnienia nie mniej niż 0,2 m kanalizacja nie mniej niż 0,2 m 4.9. Dopuszcza się zmianę tych odległości za obopólną zgodą gestorów uzbrojenia podziemnego W podanych w p pasach można umieszczać nasadzenia (drzewa, krzewy) w odległości od boku rury osłonowej L = min 2 m oraz lokalizować ciągi uliczne, które stanowić będą jednocześnie drogi eksploatacyjne dla s.c Sieci ciepłownicze powyżej DN100 należy prowadzić ze spadkami umożliwiającymi odwodnienie rurociągów. Minimalny spadek sieci nie powinien być mniejszy niż 3. Mniejszy spadek można dopuścić w przypadkach uzasadnionych Przy prowadzeniu przewodów jeden obok drugiego, przewód zasilający powinien znajdować się z prawej strony (patrząc w kierunku przepływu wody w przewodzie zasilającym). Warunek ten nie dotyczy odcinków o zmiennym kierunku zasilania W przypadku prowadzenia przewodów jeden nad drugim, przewód zasilający należy umieścić u góry. 5. Przejścia pod jezdniami 5.1. Szczegółowe rozwiązanie powinno być zawarte w dokumentacji W miejscach małego natężenia ruchu (jezdnie lokalne, parkingi osiedlowe) w zależności od głębokości posadowienia dopuszcza się zastosowanie nad rurociągiem preizolowanym płyt odciążających W przypadku przejść pod jezdniami metodą wykopu otwartego zaleca się prowadzenie rurociągów preizolowanych w rurach ochronnych z tworzyw sztucznych (np. z żywic poliestrowych wzmocnionych włóknem szklanym, polipropylenu czy polietylenu) o podwyższonej wytrzymałości (odpowiedniej tzw. sztywności obwodowej SN) W przypadku przechodzenia pod jezdnią metodą przecisku należy stosować grubościenne stalowe rury ochronne. Ochronna rura stalowa musi być zabezpieczona antykorozyjnie, 5.5. W przypadku przejść pod torami tramwajowymi zaleca się stosowanie rur ochronnych z tworzyw sztucznych o podwyższonej wytrzymałości W szczególnych przypadkach rury ochronne należy zabetonować (szczegółowe rozwiązanie powinno być zawarte w dokumentacji) Przy układaniu rurociągów preizolowanych w rurach ochronnych należy stosować płozy dystansowe (na przykład INTEGRA, RACI EUROSPACER). Rodzaj zastosowanych płóz jest zależny od średnicy zewnętrznej rury osłonowej i ciężaru rury preizolowanej po wypełnieniu

16 Strona: 18/ 79 wodą, średnicy wewnętrznej rury ochronnej oraz zakładanej odległości między płozami. Wytrzymałość płóz (maksymalne statyczne obciążenie obwodu na pierścień) podane jest w katalogach producentów płóz dystansowych Przy przesuwaniu rur o znacznym ciężarze (DN 200) i przy długich odcinkach rury ochronnej (L 12 m) zalecane jest stosowanie płóz prowadzących, w przypadku przepustów o znacznej długości kółek do płóz W przypadku przejść pod torami kolejowymi i bocznicami należy przeprowadzić indywidualne uzgodnienia. 6. Kompensacja wydłużeń termicznych 6.1. Zaleca się stosować kompensację naturalną wykorzystując załamania w przebiegu rurociągu W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się inne metody kompensacji (wykorzystując niepreizolowane osiowe kompensatory mieszkowe montowane w komorach ciepłowniczych, kompensatory mieszkowe preizolowane, kompensatory jednorazowe oraz podgrzew wstępny. 7. Posadowienie podpór stałych W blokach betonowych, o wymiarach zgodnych z dokumentacją. Rozmieszczenie podpór stałych musi być zgodne z zasadami obliczania długości odcinków kompensowanych. Klasę betonu oraz grubość stalowych prętów określa projektant sieci. 8. Lokalizacja armatury odcinającej 8.1. Armaturę odcinającą należy lokalizować w miejscach ogólnodostępnych - poza obrębem jezdni, parkingów, zakładów przemysłowych i obiektów prywatnych W przypadku przyłączy do budynków zaleca się: stosowanie indywidualnego odcięcia dla każdego odbiorcy, dla czterech budynków tego samego odbiorcy, o łącznym zapotrzebowaniu poniżej 1 MW, możliwe jest zastosowanie jednego wspólnego odcięcia, 8.3. Niepreizolowaną armaturę odcinającą DN 200 należy umieszczać wyłącznie w komorach. Armaturę po zamontowaniu w rurociągu należy zaizolować Armaturę odcinającą preizolowaną DN < 200 należy umieszczać w studzienkach żelbetowych z włazem. Inne rozwiązania, w przypadku braku miejsca na lokalizację studzienki, wymagają zgody na zasadzie odstępstwa: preizolowaną armaturę odcinającą DN125 i DN150 należy umieszczać w studzienkach z kręgów żelbetowych φ1400 mm, posadowionych na fundamencie betonowym (lub z bloczków betonowych), w układzie ścian równoległym do ułożenia rur preizolowanych. Dla możliwości obsługi z zewnątrz za pomocą przenośnej przekładni mechanicznej armatura ma być umieszczona w świetle włazu studzienki. Możliwość zakładania przekładni przenośnych musi przewidywać projekt techniczny studzienki, preizolowaną armaturę odcinającą DN 100 należy umieszczać w studzienkach z kręgów żelbetowych φ800 mm, posadowionych na fundamencie betonowym (lub z bloczków betonowych), w układzie ścian równoległym do ułożenia rur preizolowanych. Armatura ma być umieszczona w świetle włazu studzienki dla możliwości obsługi z zewnątrz za pomocą klucza (dźwigni), 8.5. Trzpień armatury odcinającej zlokalizowanej w studzience powinien być zabezpieczony kołpakiem ochronnym (załącznik 10), 8.6. Lokalizację niepreizolowanej armatury odcinającej na końcu odcinka s.c. w węźle należy uzgadniać z projektantem węzła. Zalecana minimalna odległość armatury od ściany węzła wynosi:

17 Strona: 19/ cm dla armatury DN32, DN40, 50 cm dla armatury DN50 DN100, 70 cm dla armatury DN Zalecane przyłącza armatury: spawane od strony rurociągów preizolowanych, kołnierzowe od strony węzła. 9. Odwodnienia rurociągów 9.1 Odwodnienie należy wykonać w najniższym punkcie rurociągu preizolowanego. 9.2 Dla rurociągów preizolowanych do DN100 odwodnienia należy stosować tylko przy długich (powyżej 200 m) odcinkach sieci i dużych (powyżej 5%) spadkach. 9.3 Sposób odwodnienia rurociągu powinien być określony w dokumentacji uzgodnionej z właściwym Zakładem Energetyki Cieplnej 9.4 W przypadku przebiegu rurociągu preizolowanego po starej trasie zaleca się pozostawienie komory w miejscach przewidywanego odwodnienia rurociągów. 9.5 W rurociągach preizolowanych w.s.c. należy stosować tylko odwodnienia dolne. 9.6 Preizolowane panele odwadniające (z armaturą odcinającą poza preizolacją) mają być montowane w komorach lub studzienkach. 10. Odpowietrzenia rurociągów 10.1 Stosowane w najwyższym punkcie sieci ciepłowniczej, 10.2 Dla rurociągów preizolowanych do DN100 odpowietrzenia należy stosować tylko przy długich (powyżej 200 m) odcinkach sieci i dużych spadkach (powyżej 5%) Sposób odpowietrzenia rurociągu powinien być określony w dokumentacji uzgodnionej z 10.4 Zaleca się umieszczanie odpowietrzeń przyłączy w węzłach cieplnych, wylot odpowietrzenia winien być skierowany do dołu (szczegółowe rozwiązanie powinno być uzgodnione z Veolia Energia Warszawa S.A.) Dopuszczone jest zastosowanie odpowietrzników automatycznych, przystosowanych do pracy w rurociągach wysokoparametrowych W przypadku montażu paneli odpowietrzających w studzienkach (z armaturą odcinającą poza preizolacją) mają być spełnione następujące wymagania: studzienki z kręgów żelbetowych o średnicy φ800 mm, posadowione na fundamencie betonowym (lub z bloczków betonowych), w układzie ścian równoległym do ułożenia rur preizolowanych, armatura z korpusem ze stali odpornej na korozję w świetle włazu dla możliwości obsługi kluczem z zewnątrz, armatura odcinająca w odpowietrzeniu zlokalizowana w studzience powinna być zabezpieczona kołpakiem ochronnym (załącznik 10). 11. Odwodnienia komór/ studzienek Sposób odwodnienia komory/ studzienki powinien być określony w dokumentacji i uzgodniony z 12. Aparatura kontrolno-pomiarowa 12.1 Termometry na przewodach zasilających magistralnych (DN 400) montować w odstępach, co 1 km (dokładny rozstaw należy uzgodnić z Veolia Energia Warszawa S.A), na przewodach powrotnych:

18 Strona: 20/ 79 na wszystkich odgałęzieniach DN 200 (w prefabrykowanych komorach), na przyłączach do zakładów przemysłowych, na przyłączach do budynków prywatnych DN>100 tuleje termometrów na rurociągach DN>150 muszą być wykonane wg typowej dokumentacji CEWOK, dla rurociągów DN<150 należy stosować elementy preizolowane z wbudowanym termometrem opaskowym, w studzienkach Φ1400 mm, tuleje należy montować w wydzielonych studzienkach lub w komorach wspólnych z armaturą, miejsce montażu tulei musi zapewniać szczelność (hermetyczność) układu sieci preizolowanej Manometry na przewodach zasilających i powrotnych magistrali ciepłowniczych (DN 400) w odstępach, co 1 km (do uzgodnienia w ) oraz z każdej strony armatury odcinającej, na odgałęzieniach zasilających i powrotnych DN 150 za armaturą odcinającą, rurki manometryczne muszą być wykonane i instalowane wg wytycznych eksploatacyjnych, rurki manometryczne należy montować w wydzielonych studzienkach lub komorach wspólnie z armaturą (miejsce montażu musi zapewniać szczelność układu sieci preizolowanej). 13. Odgałęzienia 13.1 Wykonywane z preizolowanych trójników wznośnych (prostopadłych i równoległych) z odejściem do góry W przypadku odgałęzień wykonywanych na budowie stosunek średnicy odgałęzienia do średnicy rurociągu głównego powinien być zgodny z wytycznymi eksploatacyjnymi Veolia Energia Warszawa S.A., tj. dla DN> : 3 dla DN : Dopuszcza się wykonanie odgałęzienia o średnicy wynikającej z potrzeb cieplnych, pod warunkiem zastosowania rury o grubości ścianki nie mniejszej niż 0,8 grubości ścianki rurociągu głównego, 13.4 Średnica nominalna odgałęzienia nie może być mniejsza niż DN W przypadku wykonywania odgałęzienia sposób włączenia w rurociąg główny należy uzgodnić z na etapie przedprojektowym. Wcinki na gorąco wymagają uzyskania odstępstwa Wykonanie wcinki w rurociąg magistralny może być wykonywane tylko przez Veolia Energia Warszawa S.A. 14. Badanie połączeń spawanych doczołowych 14.1 Wymagane wykonanie badań wszystkich doczołowych połączeń spawanych. 4 nie należy wykonywać przerwania ciągu rurociągów preizolowanych wyłącznie pod potrzeby montażu termometrów; tam gdzie zachodzi konieczność pomiaru temperatury zaleca się zastosowanie rozwiązań niewymagających rozcinania preizolacji np. zamówienie elementu zaworu preizolowanego z wbudowanym opaskowym czujnikiem elektronicznym i kablami (do podłączenia zewnętrznego urządzenia odczytującego) wyprowadzonymi do obudowy zaworu.

19 Strona: 21/ Obowiązkowe metody badania połączeń spawanych: ultradźwiękowa z udokumentowanym wynikiem badania, w oparciu o: dla rurociągów o grubości ścianki do 8 mm: Instrukcja IBUS-TD dla rurociągów o grubości ścianki powyżej 8 mm: PN-EN PN-EN ISO 5817 PN-EN ISO 3834 PN-EN ISO PN-EN ISO PN-EN ISO EN ISO 7963 EN-ISO 2400 EN PN-EN ISO PN-EN ISO PN-EN ISO PN-EN przy poziomie badania A do C w poziomie jakości C lub B wg PN-EN ISO Wyposażenie badawcze musi być nadzorowane i spełniać wymogi BHP, Ppoż. i OŚ (normy EN- ISO 17640, EN 12668, EN-ISO 2400, EN ISO 7963, EN-ISO 16810, EN ISO 16811) Badania przeprowadzać może jedynie kwalifikowany i certyfikowany personel w stopniu minimum 1. Oceny dokonać może kwalifikowany i certyfikowany personel w stopniu minimum 2. Personel musi posiadać: aktualne zaświadczenie o zdolności widzenia, ważny certyfikat w sektorze przemysłowym minimum wytwarzanie i wyrobu w (norma EN-ISO 9712) Kontrola wzrokowa wg: PN-EN ISO 17637, PN-EN Dla rurociągów nowobudowanych/ wymienianych o grubości ścianki od 2 mm do 8 mm badanych w oparciu o Instrukcję IBUS-TD 07 poziom odniesienia stanowi wskazanie od otworu o średnicy 1mm prostopadłego do powierzchni badanej - poziom akceptacji równy poziomowi odniesienia Dla rurociągów nowobudowanych/ wymienianych o grubości ścianki powyżej 8 mm badanych w oparciu o w/w normy techniczne wymagany jest poziom jakości B wg EN ISO 5817, tj. poziom badania B wg EN ISO oraz poziom akceptacji 2 wg EN ISO Wyniki przeprowadzonych badań należy udokumentować zgodnie z normą EN ISO Protokół powinien zawierać dane o: obiekcie badania, przepisach badawczych, zastosowanej metodzie i technice badania, zastosowanych urządzeniach badawczych, zakresie badania, warunkach w jakich przeprowadzono badanie, wynik badania, 5 do pobrania na stronie internetowej: TDWer07%204a%2011.pdf

20 Strona: 22/ 79 imię, nazwisko, numer certyfikatu osoby badającej oraz osoby oceniającej wraz z podpisami, datą i miejscem wykonania badania Po awarii rurociągu ciepłowniczego i konieczności wymiany odcinka rurociągu, badaniom należy poddać wszystkie spoiny na rurociągach DN 300. Dla rurociągów o grubości ścianki powyżej 8 mm dopuszcza się wykonywanie spoin w poziomie jakości C wg PN-EN ISO 5817, przy poziomie badania A wg PN-EN ISO Dla rurociągów o grubości ścianki od 2 mm do 8 mm poziom akceptacji pozostaje taki sam jak dla rurociągów nowobudowanych. 15. Ciśnieniowa próba hydrauliczna Hydrauliczna próba szczelności nie jest wymagana. Próbę wykonuje się w uzasadnionych przypadkach, zgodnie z decyzją inspektora nadzoru. 16. Przejście rurociągu preizolowanego przez ściany 16.1 Przejście rurociągu preizolowanego przez ścianę budynku, komory, studzienki musi być wykonane, jako tzw. przejście szczelne Schematy rozwiązań przy przejściu rurociągu preizolowanego przez ściany zamieszczono w załączniku Wykonanie odgałęzienia preizolowanego od istniejącej sieci kanałowej Odgałęzienie rurociągu preizolowanego od istniejącej sieci tradycyjnej wykonuje się zgodnie z projektem. 18. Płukanie i czyszczenie od wewnątrz rurociągów preizolowanych Płukanie/ czyszczenie rurociągów nie jest wymagane Płukanie/ czyszczenie rurociągów wykonuje się w uzasadnionych przypadkach, zgodnie z decyzją inspektora nadzoru, wg zasad zapisanych w kolejnych punktach: płukanie rurociągów DN należy prowadzić wykorzystując wodę wodociągową z próby ciśnieniowej, metodą na wypływ. Szybkość płukania powinna być równa maksymalnej szybkości eksploatacyjnej czynnika grzejnego, tj. 1,5 m/s. Pobór próbki wody (min. 1,5 litra) powinien nastąpić w końcowej fazie płukania z dolnej części przewodu odpływowego. Czas płukania i ewentualnie liczbę płukań ustala się indywidualnie w zależności od oceny próbek wody. Pobór i zrzut wody wg protokółu MPWiK. płukanie rurociągów DN250 DN400 należy prowadzić wykorzystując wodę wodociągową z próby ciśnieniowej. Po przeprowadzeniu próby ciśnieniowej rurociągów przeprowadzić zrzut wody za pomocą podłączenia wody wodociągowej i sprężonego powietrza do przewodów. Ma to na celu zwiększenie burzliwości przepływu oraz szybkości wypływającej wody. Ciśnienie wody i powietrza należy regulować za pomocą zaworów tak, aby istniała możliwość odprowadzenia wody do kanalizacji i nie następowały uderzenia hydrauliczne w rurociągach. Na przewodzie wodociągowym należy zamontować zawór zwrotny antyskażeniowy. Ciśnienie sprężonego powietrza max 0,6 MPa. Powyższą metodę należy stosować zawsze po wykonaniu próby szczelności, niezależnie od stosowania innych sposobów oczyszczenia rurociągów (z wyjątkiem płukania metodą na wypływ ). Czas płukania i ewentualnie liczbę płukań ustala się indywidualnie w zależności od oceny próbek wody. Pobór i zrzut wody wg protokółu MPWiK. czyszczenie od wewnątrz przewodów o średnicach DN 450 należy prowadzić mechanicznie, poprzez piaskowanie lub szczotkowanie przy pomocy specjalnych

21 Strona: 23/ Komory agregatów, bezpośrednio PRZED przystąpieniem do spawania sztang, na placu budowy. Ogólne wymagania podane są załączniku 12. Zewnętrzne obudowy kanałów i komór ciepłowniczych muszą być zabezpieczone przeciwwilgociowo. W przypadku gruntów nawodnionych zabezpieczenie ma być realizowane przy użyciu specjalistycznych materiałów, wg odrębnego projektu budowlanego.

22 Strona: 24/ 79 VI. TECHNOLOGIA MONTAŻU Elementy preizolowane dostarczane na budowę powinny być przed montażem skontrolowane w zakresie ustalonym przez dostawcę. Elementy preizolowane powinny być zabezpieczone denkami chroniącymi wnętrza rur przewodowych przed zanieczyszczeniem. Denka można zdjąć z rury przewodowej bezpośrednio przed spawaniem rurociągów. Dla zapewnienia prawidłowej jakości przyłącza preizolowanego konieczne jest zachowanie odpowiedniej kolejności czynności montażowych: 1. Przygotowanie wykopu 2. Przygotowanie rur 3. Układanie rur wykop do bezkanałowego układania rurociągów preizolowanych powinien być przygotowany zgodnie z punktem V 3. Dno wykopu należy zniwelować. przed układaniem każda sztanga powinna być sprawdzona pod względem działania systemu alarmowego. przed przystąpieniem do montażu rurociągu rury należy ułożyć w wykopie. Zaleca się układanie rur na drewnianych podkładach grubości ok. 10 cm, umieszczonych na dnie wykopu w odstępach 2 3 m. Ustalenie właściwych rzędnych rurociągów winno odbywać się przez podsypywanie lub podkopywanie podkładów. przed zakończeniem montażu podkłady należy usunąć nie zmieniając położenia rur. w przypadku, gdy nie korzysta się z powyższej metody, przed ułożeniem rur w wykopie należy wykonać zniwelowaną podsypkę piaskową, 4. Spawanie rur stalowych 4.1. Spawanie, występujące przy montażu i budowie m.s.c. jest jednym z najważniejszych procesów, mających wpływ na trwałość sieci ciepłowniczej Spawacze, wykonujący spawanie rurociągów m.s.c. powinni posiadać odpowiednie kwalifikacje zgodnie z normą PN-EN ISO , uprawniające do stosowania danych metod spawania, grup materiałów, zakresu średnic i metod spawania. Spawacze obsługujący mechaniczne urządzenia do spawania muszą posiadać kwalifikacje zgodnie z normą PN-EN ISO Personel nadzorujący wykonanie prac spawalniczych jest odpowiedzialny za wszystkie prace spawalnicze i kontrole. Personel ten musi mieć kwalifikacje zgodnie z normą PN-EN ISO 14731, odpowiednio do danych wymagań jakościowych określonych w grupie norm PN-EN ISO Metody spawania muszą być określone i dopuszczone zgodnie z normami PN-EN ISO , PN-EN ISO Przygotowanie rurociągów do spawania, stosowane elektrody i sposób wykonania spoin powinny być zgodne z dokumentacją techniczną.

23 Strona: 25/ W przypadku braku lub niepełnego przedstawienia w dokumentacji technologii wykonania spoin, należy przestrzegać następujących zasad: rury do spawania powinny być ustawione współosiowo, rurociągi należy montować i spawać z wykorzystaniem centrowników, zmiana kierunku osi (ukosowanie) na połączeniu rur stalowych może wynosić: DN max 2 DN300 max 1,5 DN400 max 1 > DN500 max 1 W uzasadnionych przypadkach potwierdzonych obliczeniami przeprowadzonymi przez projektanta rurociągu na prostych odcinkach s.c. dopuszcza się większe zmiany kierunku osi (ukosowania) na połączeniach rur stalowych (nie dotyczy odcinków z zamontowanymi mieszkowymi kompensatorami osiowymi) nie wolno zmieniać kierunku osi spawanych rur w pobliżu osiowych kompensatorów mieszkowych, rurociągi należy spawać elektrycznie metodą spawania łukowego elektrodą otuloną MMA (111) w osłonie gazu obojętnego metodą TIG (141), MIG/MAG (131/135) lub przy pomocy drutu proszkowego samoosłonowego (114) - gwarantującą uzyskanie wymaganej jakości i wytrzymałości spoin, po wykonaniu każdej warstwy spoiny należy usunąć żużel, a spoinę oczyścić mechanicznie (szlifierką) lub szczotką drucianą. W przypadku spawania elektrodą rutylowo zasadową konieczne jest użycie szlifierki, dopuszcza się spawanie acetylenowo-tlenowe rurociągów o średnicy nominalnej DN 80 o grubości ścianki g = max 3,2 mm (g = max 3,6 mm dla łuków giętych), należy zapewnić przygotowanie krawędzi spawanych zgodnie z normą PN-ISO 6761:1996, elektrody do spawania powinny być stosowane zgodnie z kartą technologiczną spawania i odpowiadać wymaganiom norm: PN-EN ISO 2560, PN-EN ISO 17632, PN- EN ISO 14343, PN-EN 12536, PN-EN ISO 6847 oraz posiadać świadectwa odbioru 3.1 zgodnie z normą PN-EN 10204, przykładowe typy elektrod przeznaczonych do spawania stali niskostopowych i drobnoziarnistych, oznaczone wg PN-EN ISO 2560, przeznaczone do spawania łukowego: elektroda REKORD 38 odpowiednik elektrody ER 2.46, EMONA, EMWELD. Grubootulona elektroda rutylowa zasadowa, o bardzo dobrych właściwościach spawalniczych, przydatna szczególnie do spawania w pozycjach pułapowych oraz do wykonywania warstw przetopowych. Stosowane średnice elektrod φ 2,5 mm 6,0 mm. Przy zastosowaniu tej elektrody warstwę przetopową należy wykonać przy pomocy elektrody φ 2,5 mm. Pozostałe warstwy, wypełnienie i lico wykonać elektrodami o średnicach φ 3,25 mm i φ 4,0 mm. Do warstw wypełnienia i lica stosować również elektrody RAPID 46 S (ER 3.46). elektroda RAPID 46S (SPAWMET) odpowiednik elektroda ER 3.46 (BAILDON). Grubootulona elektroda rutylowa kwaśna, przeznaczona do spawania niskowęglowych stali konstrukcyjnych, szczególnie zalecana do wykonywania warstw przetopowych w pozycjach przymusowych. Stosowane średnice elektrod φ 2,5 mm 6,0 mm. Warstwę przetopową wykonać elektrodą REKORD 38 (ER 2.46, OK 46.00). Warstwy pozostałe

24 Strona: 26/ 79 lub lico wykonywać elektrodami REKORD 38 (ER 2.46) lub RAPID 46 S (ER 3.36), elektroda NORMAL EP odpowiednik elektrody ER 1.46, RUTILEN 12. Stosowane średnice elektrod φ 2,5 mm 5,0 mm. Elektrody te należy stosować do spawania konstrukcji i prac warsztatowych, do wykonywania spoin sczepnych (pamiętając o przetopieniu miejsc sczepień odpowiednią elektrodą (REKORD 38 ER 2.46; RAPID 46 S ER 3.46, OK ER 2.46), elektroda OK (ER 2.46, RUTINEL 12/ RUTWELD 12) Stosowane średnice elektrod φ 2,5 mm 5,0 mm. Elektrod tych nie można stosować do rur o grubości ścianki powyżej 8 mm. Przy zastosowaniu tej elektrody warstwę przetopową należy wykonać przy pomocy elektrody φ 2,5 mm. Pozostałe warstwy, wypełnienie i lico wykonać elektrodami o średnicach φ 3,25 mm i φ 4,0 mm. elektroda EMONA (rutylowa zasadowa) stosowana również pod nazwą EMWELD Stosowane średnice elektrod φ 2,0 mm 5,0 mm. Przeznaczona do spawania rurociągów wykonanych ze stali R35, K10, K18, (przed spawaniem konieczne suszenie temp. 140 C), elektroda RUTILEN 12/ RUTWELD 12 (rutylowa celulozowa) Uniwersalna elektroda do spawania konstrukcji stalowych, szczególnie małogabarytowych. Polecana do spawania w pozycjach przymusowych góra dół, elektroda RUTILEN 13/ RUTWELD 13 Grubootulona elektroda rutylowa, polecana do wykonywania spoin pachwinowych, posiadająca doskonałe właściwości spawania. Elektroda do spawania konstrukcji stalowych (odpowiednik ER 1.46) małogabarytowych i o cienkich ściankach, elektrody powinny posiadać atesty producenta, elektrody używane do wykonywania spoin na budowie muszą być przechowywane w odpowiednich warunkach, konieczne jest stosowanie suszarek i termosów do elektrod, przy temperaturze poniżej 5 C i na żądanie właściciela rurociągu należy zabezpieczyć spoinę przed nadmiernie szybkim stygnięciem, spoiny niespełniające określonych wymagań muszą być naprawione lub wycięte, naprawa musi być wykonana przy zastosowaniu dopuszczonych metod spawania, 4.7. Przed rozpoczęciem spawania należy upewnić się, czy wszystkie niezbędne elementy (np. mufy, pierścienie uszczelniające) zostały nasunięte na rury, 4.8. Przed rozpoczęciem spawania elementów preizolowanych ze sobą należy sprawdzić, czy przewody systemu kontrolnego BRANDES nie są uszkodzone (przerwane), 4.9. W czasie spawania pianka izolacyjna elementów preizolowanych oraz płaszcz osłonowy muszą być zabezpieczone przed oddziaływaniem płomienia palnika, np. poprzez metalowe osłony, Dopuszczone jest spawanie kilku elementów rurociągów na poziomie gruntu wzdłuż krawędzi wykopu i opuszczenie całego odcinka prefabrykatu do wykopu tak, aby nie uszkodzić połączeń spawanych, ani płaszcza osłonowego,

25 Strona: 27/ Po wykonaniu spawania należy przeprowadzić badania połączeń spawanych zgodnie z punktem V Montaż innych elementów s.c. preizolowanych 5.1. Kompensatory jednorazowe stosowane przy układaniu sieci ze wstępnym podgrzewem, montaż zgodny z wytycznymi projektowymi oraz zaleceniami producenta systemu preizolowanego, 5.2. Podpory stałe montaż zgodny z wytycznymi projektowymi oraz zaleceniami producenta systemu preizolowanego. Zamocowanie stałe należy zakotwić w gruncie przez zastosowanie żelbetowego bloku oporowego wg projektu budowlanego. Bloki betonowe powinny być zabezpieczone przeciwwilgociowo według obowiązujących przepisów, w zależności od stopnia agresywności i rodzaju gruntu. 6. Montaż zespołu złącza 6.1. Do wykonania zespołu złącza (montażu muf i izolowania połączeń spawanych) można przystąpić po otrzymaniu pozytywnego wyniku badania połączeń spawanych określonego w punkcie V 14 (ew. V 15). Wynik badań powinien być potwierdzony odpowiednimi protokołami Wszystkie złącza powinny być wykonywane przez odpowiednio do tego celu przygotowany personel, zarówno w zakresie montażu nasuwek (muf), jak i izolowania połączeń spawanych. Osoby wykonujące zespoły złączy powinny przejeść stosowne szkolenia w zakresie prowadzonych prac, 6.3. Przed przystąpieniem do montażu złącza należy: na końcach łączonych elementów preizolowanych delikatnie wyciąć warstwę pianki PUR, zwracając uwagę na to, aby nie uszkodzić przewodów alarmowych, oczyścić z ewentualnych zanieczyszczeń mechanicznych (na przykład piasek, błoto) powierzchnie rur przewodowych bez izolacji i w razie konieczności wysuszyć, sprawdzić połączenia systemu alarmowego, wynik sprawdzenia połączenia przewodów systemu nadzoru powinien być potwierdzony odpowiednim protokółem, powierzchnię płaszcza osłonowego należy odtłuścić i starannie przetrzeć do sucha za pomocą szmatki. Następnie należy ją aktywować za pomocą papieru ściernego o ziarnistości i podgrzać za pomocą łagodnego płomienia (palnik propan butan) do temperatury około 60 C. Czynności tych nie powinno się przeprowadzać podczas wilgotnej pogody i deszczu, o ile rury nie są pod przykryciem Po zamontowaniu mufy, przed zaizolowaniem, wszystkie złącza zgrzewane elektrycznie na rurociągach DN 450 oraz na rurociągach DN 32 prowadzonych w miejscach trudnodostępnych muszą przejść z pozytywnym wynikiem próbę szczelności: po zamontowaniu mufy (nasuwki) na połączeniu spawanym jeden otwór montażowy należy zatkać korkiem, w drugim umieścić zestaw pompki z manometrem, zgodnie z załącznikiem 13. Końce mufy oraz, w przypadku mufy zgrzewanej elektrycznie z arkusza HDPE, zgrzew wzdłużny, należy spryskać wodą ze środkiem pieniącym (na przykład. mydłem) ciecz nie może mieć negatywnego oddziaływania na płaszcz osłonowy, materiał złącza, ani środowisko,

26 Strona: 28/ 79 badanie szczelności należy wykonywać z zastosowaniem powietrza pod ciśnieniem 20 kpa, w temperaturze 40 C, przez minimum 2 minuty. W tym czasie należy obserwować, czy na końcach nasuwki i ewentualnie na połączeniu wzdłużnym nie pojawią się pęcherzyki mydlane. Ich brak jest oznaką prawidłowego montażu można przystąpić do zalewania mufy pianką izolacyjną. W przypadku pojawienia się pęcherzyków należy postępować wg wskazówek producenta muf Izolowanie połączeń spawanych: musi odbywać się poprzez mechaniczne wtryśnięcie pianki PUR w obszar pomiędzy mufą i stalową rurą przewodową, zgodnie z wymogami zastosowanego systemu preizolowanego, przez odpowiednio do tego celu przeszkolony personel zgodnie z zaleceniami producenta systemu preizolowanego oraz normy PN-EN 13941, nie należy podejmować robót izolacyjnych, gdy temperatura otoczenia jest ujemna lub wyższa niż + 40 C, komponenty do otrzymania pianki PUR muszą być przed przystąpieniem do izolowania przechowywane w temperaturze pokojowej (ok. 20 C), należy zwrócić uwagę na właściwe odpowietrzenie złącza i zapobieganie nadmiernym stratom pianki, izolowania połączeń spawanych nie należy przeprowadzać w dni deszczowe, o ile rury nie są pod przykryciem, izolowanie połączeń spawanych powinno odbywać się tego samego dnia, w którym zabezpieczono je mufą, 6.6. Po zaizolowaniu połączeń spawanych należy wykonać dokumentację powykonawczą systemu alarmowego. 7. Stwierdzone usterki W przypadku stwierdzenia jakichkolwiek uszkodzeń płaszcza osłonowego lub innych elementów sieci, należy bezwzględnie zawiadomić producenta systemu preizolowanego i inspektora nadzoru 8. Zasypywanie sieci 8.1. Przed przystąpieniem do zasypywania sieci należy dokonać odbioru złączy izolowanych pod względem hermetyczności i odbioru dokumentacji powykonawczej układu alarmowego Wykonać strefy kompensacyjne zgodnie z projektem, 8.3. Sprawdzić prawidłowość wykonania przejść przez ściany (budynków, komór, studzienek), zgodnie z zaleceniami podanymi w punkcie V 16. Rura preizolowana powinna być wyprowadzona minimum 25 cm za ścianę. Potwierdzeniem przeprowadzenia czynności wymienionych w p. VI 8, powinien być odpowiedni wpis do dziennika budowy. 9. Wykonanie zasypki 9.1. Bez względu na metodę układania sieci, powyżej górnej powierzchni rur preizolowanych należy wykonać zasypkę piaskową o grubości min. 10 cm Zasypka powinna być zagęszczona do momentu osiągnięcia stopnia zagęszczenia podanego w projekcie sieci ciepłowniczej Po wykonaniu ustabilizowanej zasypki piaskowej należy oznaczyć trasę przebiegu sieci taśmą ostrzegawczą (kolor czarny) Po ustabilizowaniu zasypki pozostałą część wykopu należy uzupełnić gruntem rodzimym. W gruncie piaszczystym niezawierającym gruzu ani ostrych kamieni wykonywanie dodatkowej podsypki i zasypki nie jest wymagane, jednak konieczna jest stabilizacja, co najmniej 10 cm

27 Strona: 29/ 79 powyżej górnej powierzchni rur. Przy stabilizowaniu zasypki należy uważać, by nie uszkodzić rur osłonowych Zasypka gruntem rodzimym powinna być zagęszczona do momentu osiągnięcia stopnia zagęszczenia podanego w projekcie sieci ciepłowniczej. 10. Montaż systemu sygnalizacyjno alarmowego BRANDES Do łączenia przewodów systemu sygnalizacyjno alarmowego wg schematu załączonego do dokumentacji, można przystąpić po otrzymaniu pozytywnego wyniku badania określonego w punkcie V Przewody łączy się ze sobą za pomocą tulejek zaciskowych, które izoluje się koszulkami termokurczliwymi. W rurach prostych zawsze należy łączyć przewód czerwony z czerwonym, a zielony z zielonym Montaż systemu sygnalizacyjno-alarmowego opisano w załączniku Całość robót powinna być zakończona sporządzeniem protokołu pomiarowego (załącznik 15).

28 Strona: 30/ 79 VII. SKŁADOWANIE ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH Wszystkie elementy preizolowane lub przeznaczone do stosowania w rurociągach preizolowanych powinny być składowane zgodnie z wytycznymi producenta systemu preizolowanego. Wymagania dotyczące składowania elementów preizolowanych opisano w załączniku 16.

29 Strona: 31/ 79 VIII. TRANSPORT I ROZŁADUNEK ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH 1.1 Elementy preizolowane powinny być transportowane zgodnie z wytycznymi producenta systemu preizolowanego. Należy przewozić je środkami transportu zabezpieczone przed wpływami atmosferycznymi i uszkodzeniami mechanicznymi. 2.1 Rur i elementów preizolowanych nie wolno przemieszczać w temperaturach poniżej -10 C. 3.1 Wysokość załadunku nie powinna przekraczać 1,5 m. 4.1 Wymagania dotyczące rozładunku elementów preizolowanych opisano w załączniku 17.

30 Strona: 32/ 79 IX. DOSTAWY, ODBIORY I NADZORY ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH 1. Dostawy materiałów preizolowanych Dostawy materiałów preizolowanych wykonywane powinny być zgodnie z ogólnymi warunkami dostaw producentów. W przypadku, gdy kupujący organizuje odbiór towaru, jako dostawę traktuje się załadunek towaru na terenie fabryki lub magazynu producenta. Kierowcy otrzymują instrukcje odnośnie załadunku/ rozładunku samochodu i zabezpieczeń. Możliwe są również inne sposoby dostawy zamówionych materiałów. Bez względu na rodzaj dostawy obowiązkiem odbiorcy jest przeprowadzenie kontroli dostaw. 2. Odbiory 2.1 Zasady ogólne opisano w Zakresie obowiązków inspektora nadzoru Veolia Energia Warszawa S.A. przy budowie sieci ciepłowniczej dostępnym na stronie internetowej Veolia Energia Warszawa S.A Wymagania szczegółowe dotyczące odbiorów elementów preizolowanych opisano w załączniku W trakcie budowy s.c. preizolowanej inspektor nadzoru musi uczestniczyć we wszystkich komisjach roboczych dotyczących ewentualnych zmian projektowo wykonawczych. 2.4 Potwierdzeniem uczestnictwa w komisjach odbiorów częściowych i komisjach roboczych powinien być wpis w dzienniku budowy, natomiast zakończenie etapu robót powinno być potwierdzone spisaniem Protokółu odbioru częściowego s.c. preizolowanej. 2.5 Odbiór końcowy obiektu sieci ciepłowniczej powinien być potwierdzony spisaniem Protokółu odbioru końcowego i przekazania do eksploatacji obiektu sieci ciepłowniczej. 3. Nadzory 3.1. Nadzór nad wykonawstwem s.c. preizolowanej sprawuje zarówno dla inwestycji własnych, jak i dla inwestorów obcych Nadzór jest obowiązkowy Inwestorzy obcy zlecają pełnienie nadzoru techniczno eksploatacyjnego Do zlecenia należy dołączyć zatwierdzoną w dokumentację techniczną W przypadkach, gdy w trakcie montażu sieci występują rozbieżności między inspektorem nadzoru ze strony a wykonawcą, inspektor nadzoru winien przywołać projektanta s.c.

31 Strona: 33/ 79 X. ZALECENIA POODBIOROWE W ZAKRESIE EKSPLOATACJI RUROCIĄGÓW PREIZOLOWANYCH 1. Uwagi ogólne Przewidywana trwałość preizolowanych rurociągów ciepłowniczych, w przypadku, kiedy nie występuje korozja wewnętrzna rur przewodowych lub nie wystąpiły przypadkowe uszkodzenia z zewnątrz, wynosi minimum 30 lat, w zależności od rodzaju zastosowanej izolacji cieplnej z pianki PUR i temperatury nośnika ciepła. Eksploatacja preizolowanych sieci ciepłowniczych, pod względem regulacji hydraulicznej jest taka sama jak sieci kanałowych. W czasie eksploatacji preizolowanej sieci ciepłowniczej, wymaga się sprawdzania: systemu sygnalizacji i lokalizacji zawilgocenia izolacji, armatury i mieszkowych kompensatorów osiowych zamontowanych w komorach ciepłowniczych, armatury odcinającej w panelach odwadniających i odpowietrzających zlokalizowanej w studzienkach ciepłowniczych i skrzynkach hydrantowych. 2. Powykonawczy schemat montażowy Każdy odcinek sieci ciepłowniczej preizolowanej powinien mieć powykonawczy schemat montażowy zawierający: dokładny schemat sieci ciepłowniczej z długościami (całkowitą i instalacyjną) oraz zaznaczonymi wszystkimi elementami sieci, dokładny schemat pomontażowy systemu sygnalizacyjno alarmowego. Oznakowanie preizolowanych rurociągów ciepłowniczych na mapach geodezyjnych powinno być wykonane innym kolorem niż sieci tradycyjnych, należy wyróżnić odcinki sieci wykonanej metodą podgrzewu wstępnego. Powykonawczy schemat montażowy powinien być sporządzony i podpisany przez wykonawcę sieci ciepłowniczej i sprawdzony przez inspektora sprawującego nadzór nad budową z ramienia eksploatatora sieci. 3. Kontrola sieci Kontrola preizolowanej sieci ciepłowniczej w czasie jej eksploatacji polega na okresowym sprawdzaniu stanu izolacji przy użyciu sygnalizatorów awarii. Zasada prowadzenia nadzoru i lokalizacji awarii opisana została w załączniku 19. Kontrola może być prowadzona w sposób automatyczny lub ręczny, w zależności od zastosowanego systemu sygnalizacji i lokalizacji uszkodzeń oraz przyjętej metody. Ewidencja wyników pomiarów systemu nadzoru powinna być prowadzona zgodnie z wewnętrznymi zasadami Uzyskanie niezadowalających wyników kontroli obliguje, w okresie, gdy rurociąg preizolowany znajduje się w okresie gwarancji lub rękojmi, do powiadomienia wykonawcy, który zobowiązany jest do usunięcia usterki (awarii). 4. Połączenie s.c. kanałowej i preizolowanej W celu ochrony pianki PUR przed przenikaniem wilgoci, końce wbudowanego odcinka rurociągu preizolowanego, muszą być zabezpieczone termokurczliwymi uszczelkami końcowymi, a powierzchnie niezaizolowane (w tym spoiny ze starym rurociągiem) zabezpieczone antykorozyjnie.

32 Strona: 34/ 79 W miejscu połączenia rurociągu kanałowego i preizolowanego ułożonego bezpośrednio w gruncie, koniec kanału należy zamurować. Przy przejściu przez ścianę kanału rurociągu preizolowanego ułożonego bezpośrednio w gruncie należy stosować: pojedyncze gumowe pierścienie uszczelniające w miejscach gdzie nie występują przemieszczenia osiowe i poprzeczne, podwójne pierścienie gumowe z taśma poślizgową między nimi w miejscach gdzie występują przemieszczenia, adaptery w miejscach gdzie występują przemieszczenia poprzeczne. Przyjęte rozwiązania powinny zapewnić szczelność przejścia zabezpieczać kanał przed penetracją wody gruntowej. Przy łączeniu rurociągów preizolowanych ułożonych bezpośrednio w gruncie z rurociągami w kanale ciepłowniczym, należy przewidzieć sposób odwodniania kanału. 5. Eksploatacja armatury Gwarancją szczelności i sprawności stosowanych w preizolowanej sieci ciepłowniczej kurków kulowych jako armatury odcinającej, w tym również w odwodnieniach i odpowietrzeniach, jest konieczność zamykania ich i otwierania, co najmniej raz na pół roku. Otwieranie i zamykanie armatury w odwodnieniach i odpowietrzeniach należy prowadzić po wyłączeniu z ruchu odcinka rurociągu, na którym jest zamontowana. Odcinające kurki kulowe z uszczelnieniem niemetalowym (z teflonu lub, teflonu z wypełniaczem grafitowym) nie mogą pracować jako urządzenia służące do regulacji natężenia przepływu. W przypadku stwierdzenia miejscowej korozji kurka kulowego poza preizolacją w preizolowanym odwodnieniu lub odpowietrzeniu zamontowanym w studzience lub w skrzynce hydrantowej, korpus i króćce armatury należy oczyścić i pomalować, w celu zapewnienia ochrony antykorozyjnej. W przypadku korozji rozległej kurek kulowy należy wymienić na armaturę z korpusem ze stali odpornej na korozję. Istniejące na rurociągach preizolowanych odwodnienia górne należy sukcesywnie przebudowywać na dolne. Wymiana paneli odwadniających górnych na dolne wiąże się również z koniecznością umiejscowienia zaworów odwodnienia w studni z kręgów żelbetowych z zamykanym włazem. Dla możliwości obsługi kluczem z powierzchni gruntu armatura, powinna być zamontowana w świetle włazu. Sposób odwodnienia studzienki powinien być określony w dokumentacji i uzgodniony z. Dla umożliwienia łatwiejszego dostępu do armatury i możliwości jej obsługi z powierzchni gruntu należy również wymieniać skrzynki hydrantowe na studzienki z kręgów betonowych. Docelowe pozostawienie skrzynek hydrantowych dopuszczone jest tylko w przypadkach szczególnych, np. w przypadku braku miejsca na wybudowanie studzienki.

33 Strona: 35/ 79 XI. PROJEKTOWANIE SYSTEMU BRANDES W trakcie projektowania koncepcyjnego należy ustalić: miejsce zainstalowania aparatu centralnego (początek sieci) kontrolowane odcinki sieci miejsce zainstalowania aparatów kontrolnych (liczników trasowych) sposób okablowania liczników trasowych (stosowania dodatkowych zasilaczy) Projektowanie części dotyczącej wyposażenia rurociągu obejmuje określenie tych części składowych systemu sygnalizacyjno-alarmowego, które są montowane bezpośrednio przy przewodach rurowych lub umieszczone są wewnątrz izolacji, umożliwiając utworzenie pętli pomiarowych. Projektowanie części aparaturowej obejmuje wybór aparatów oraz zaplanowanie ich okablowania, niezbędnego do centralnej kontroli sieci poprzez pętle pomiarowe. Część aparaturowa dzieli się na: aparaty i narzędzia stosowane podczas montażu aparaty do ręcznej kontroli i lokalizacji aparaty do kontroli ciągłej bez automatycznej lokalizacji aparaty kontrolne z automatyczną lokalizacją, w zależności od typu, mogące dozorować odcinki rurociągów o następujących długościach: <400 m <2000 m >2000 m i < m Projekt wykonawczy dotyczy sposobu zainstalowania poszczególnych części składowych systemu BRANDES. 1. Projektowanie koncepcyjne Sieć, która ma być kontrolowana, traktujemy całościowo. W pierwszej fazie projektowania należy uwzględnić planowaną rozbudowę systemu w przyszłości. Zasada ta dotyczy budowy kontrolowanych odcinków i pętli, a także okablowania aparatów instalowanych w przyszłości. Zasada projektowania pętli pomiarowej Przewód czujnikowy czerwony w rurociągu zawsze po prawej stronie, a przewód powrotny zielony po lewej, patrząc od źródła ciepła. Ustalenie miejsca zainstalowania aparatu do kontroli ciągłej Aparaty do kontroli ciągłej mogą być instalowane w pomieszczeniach zamkniętych (węzeł ciepłowniczy, dyspozytornia, mieszkanie dozorcy itp.). W przypadku instalowania drukarki należy ją umieścić w pobliżu aparatu centralnego Określenie odcinków do kontrolowania pętli pomiarowych Projektowaną sieć ciepłowniczą należy podzielić na odcinki pomiarowe o max długości 1000 m (uwzględniając także odgałęzienia). Odcinek 1000 m sieci ciepłowniczej oznacza dwie niezależne pętle pomiarowe zasilenia i powrotu czynnika grzewczego. Nadzór z automatyczną lokalizacją lub bez Dla rurociągów preizolowanych mogą być stosowane: aparaty kontrolne bez automatycznej lokalizacji aparaty kontrolne z automatyczną lokalizacją Aparaty kontrolne (liczniki trasowe) muszą być zainstalowane w suchych pomieszczeniach, dozwolony przedział temperatur otoczenia 0 40 C. Wilgotne lub mokre pomieszczenia stwarzają zagrożenie dla bezawaryjnej pracy urządzeń elektronicznych. Jako miejsce instalacji możemy wykorzystywać wszystkie znajdujące się na danej trasie węzły cieplne. Aparaty nie muszą być przyłączane na początku kontrolowanych odcinków (patrząc od strony ciepłowni). Każdy koniec przewodu rurowego stwarza możliwość podłączenia

34 Strona: 36/ 79 odpowiedniego aparatu. Jeżeli zaistnieje konieczność instalowania aparatów na zewnątrz budynków, urządzenia należy umieścić w specjalnie do tego celu przystosowanych obudowach. 2. Cześć techniczna dotycząca wyposażenia rurociągu Celem projektowania części technicznej dotyczącej wyposażenia rurociągu jest określenie, jakie elementy systemu (i w jakiej ilości) są niezbędne dla sprawnej kontroli sieci ciepłowniczej. Korzystając z załączonego zestawienia można określić części składowe systemu BRANDES dla rur preizolowanych (rura wewnętrzna, przez którą przepływa czynnik, wykonana z materiału przewodzącego prąd elektryczny, rura osłonowa z tworzywa sztucznego). Montaż poszczególnych elementów musi być wykonywany zgodnie z zaleceniami systemu BRANDES i obowiązującymi regułami techniki. Lp. Nazwa Ilość 1. przewód czujnikowy BS-FA (czerwony) DN 400, 1 m na 1 m rury DN>400, 2 m na 1 m rury 2. przewód powrotny BS-RA (zielony) DN 400, 1 m na 1 m rury DN>400, 2 m na 1 m rury 3. łącznik BS-RFA w miejscu zainstalowania aparatu kontrolnego lub puszki pomiarowej 1 szt. na koniec każdego przewodu rurowego; gdy DN>400 2 szt. 4. puszka przyłączeniowa BS-AD 1 szt. na koniec pary rur; gdy DN>400 2 szt. 5. puszka pomiarowa BS-MD 1 szt. na koniec pary rur; gdy DN>400 2 szt. 6. tulejka zaciskowa BS-QU 2 szt. na mufę na parę drutów 7. koszulka termokurczliwa BS-SRA 2 szt. na mufę na parę drutów 8. przewód BS-SL2 (do podłączania puszki BS-AD) 3 m, na każde zamknięcie pętli 9. przewód BS-SL4 (do podłączania puszki BS-MD) 3 m, na punkt pomiarowy 10. protokół pomiarowy ze szkicem pętli co najmniej 1 szt. na pętlę 3. Projektowanie część aparaturowa Część ta obejmuje ustalenie aparatów kontrolujących poszczególne pętle, zaprojektowanie ich okablowania wraz z przygotowaniem dokumentacji. Część ta dzieli się następująco: narzędzia i aparaty do montażu aparaty do ręcznej kontroli i lokalizacji aparaty do kontroli ciągłej aparaty kontrolne i urządzenia z automatyczną lokalizacją: długość rurociągów < 400 m długość rurociągów < 2000 m długość rurociągów >2000 m i < m Narzędzia i aparaty do montażu dzielenie przewodów kontrolnych szczypce do cięcia drutu z hartowanymi ostrzami odizolowywanie przewodów czujnikowych i szczypce do odizolowywania typ BS-AZ powrotnych zaciskanie tulejek zaciskowych szczypce zaciskowe typ BS-QZ nakładanie koszulek termokurczliwych nagrzewnica powietrza np. typ DT 750 pomiary stanu izolacji i długości pętli aparat do kontroli ręcznej BS-MH2 pomiary oporności czynnej cyfrowy miernik uniwersalny

35 Strona: 37/ 79 Aparaty do ręcznej kontroli i lokalizacji ręczny aparat kontrolny BS-MH2 1szt. dla zespołu pomiarowego lub 1szt. na projekt puszka pomiarowa BS-MD 1szt. na projekt lub 1szt. dla zespołu pomiarowego wraz z przewodem przyłączeniowym Zakres zastosowania: tylko dla odcinków rurociągu o długości ok. 500 m BS-MH2 BS-MD BS-RFA BS-SL 4 BS-SL2 0 m 0 % BS-AD 80 m 32 % 40 m 16 % Rys Schemat pomiarowy dla BS-MH2 (ręczna kontrola pętli czujnikowej wewnątrz izolacji termicznej, bez lokalizacji) BS-AD 250 m 100 % 190 m 76 % BS-SL2 połączenia przewodów izolowane koszulką termokurczliwą BS-SRA klamry podtrzymujące przewód BS-SL2 Rys Łączenie przewodów kontrolnych z przewodem BS-SL2 oraz wyprowadzenie przewodu po stronie rury wewnętrznej rura stalowa rura osłonowa uszczelka końcowa termokurczliwa

36 Strona: 38/ 79 BS-AD Rys Oznaczenie zacisków w puszce przyłączeniowej 1. przewód czujnikowy ZASILANIE 2. przewód powrotny ZASILANIE 3. przyłączenie do rury 4. rezerwa/ uziemienie 5. przewód czujnikowy POWRÓT 6. przewód powrotny POWRÓT 7. przyłączenie do rury 8. rezerwa/ uziemienie BS-AD przewód BS-SL2 uszczelka końcowa termo ku rczliwa Rys Wyprowadzenie i zamknięcie pętli w puszce przyłączeniowej BS-AD min. 100 mm przewód czujnikowy przewód powrotny POWRÓT ZASILENIE BS-AD BS-AD Rys Schemat okablowania przelotowego kabel łączący pu szki

37 Strona: 39/ 79 połączenia przewodów izolowane koszulką termokurczliwą BS-SRA klamra podtrzymująca przewód BS-SL2 łącznik BS-RFA kostka przyłączeniowa końcówka kablowa przewód (niebieski) nie podłączony Rys Oprzewodowanie zakończeń przewodów rurowych do łącznika BS-FRA rura osłonowa rura stalowa uszczelka końcowa termokurczliwa Rys Schemat oprzewodowania odgałęzienia i łuku przewód czujnikowy przewód powrotny Ze względu na fakt, że produkowany jest głównie typ tzw. prawych łuków preizolowanych, przy zmianie kierunku rurociągu w lewo dopuszcza się krzyżowanie przewodów alarmowych.

38 Strona: 40/ 79 Schemat okablowania rozgałęzień Wykaz elementów systemu sygnalizacyjno alarmowego BRANDES 1. Przewód czujnikowy NiCr (BS-FA) 2. Przewód powrotny Cu (BS-RA) 3. Przewód dwużyłowy Cu (BS-SL2, ME2019K2) 4. Przewód czterożyłowy Cu (BS-SL4, ME2019TK4) 5. Tulejka zaciskowa (BS-QU) 6. Koszulka termokurczliwa (BS-SRA) 7. Podkładka dystansowa (BS-AH, WP) 8. Łącznik (BS-RFA, ZPB 13 ) 9. Puszka przyłączeniowa (BS-AD, PPA) 10. Puszka pomiarowa (BS-MD, PPM) 11. Kostka magnetyczna (BS-RM) 12. Szczypce zaciskowe (BS-QZ) 13. Ściągaczki izolacji (BS-AZ) 14. Tester ręczny (BS-MH2, LH20S) 15. Lokalizator (BS-POK, LP10S) 16. Sygnalizator stacjonarny (LPS-2) 17. Monitor sieci (MSP1) 18. Lokalizator (BS-305) 4. Wymagania Sygnalizator stacjonarny (LPS-2) należy stosować we wszelkich przypadkach prowadzenia rurociągów ciepłowniczych tranzytem przez budynki (piwnice, hale przemysłowe, korytarze techniczne, magazyny itp.). Lokalizator stacjonarny z możliwością transmisji danych należy stosować na specjalne żądanie służb eksploatacyjnych, po uzgodnieniu wstępnym z

39 Strona: 41/ 79 Puszki pomiarowe należy lokalizować w węzłach ciepłowniczych, w miejscach uzgodnionych z Veolia Energia Warszawa S.A.

40 Strona: 42/ 79 XII. NORMY POWOŁANE 1. PN-EN 253+A2: Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Zespół rurowy ze stalowej rury przewodowej, izolacji cieplnej z poliuretanu i płaszcza osłonowego z polietylenu 2. PN-EN ISO :2008 Przygotowanie podłoży stalowych przed nakładaniem farb i podobnych produktów - Wzrokowa ocena czystości powierzchni - Część 1: Stopnie skorodowania i stopnie przygotowania niepokrytych podłoży stalowych oraz podłoży stalowych po całkowitym usunięciu wcześniej nałożonych powłok 3. PN-EN :2006 Wyroby metalowe - Rodzaje dokumentów kontroli 4. PN-EN : Rury stalowe bez szwu do zastosowań ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Część 2: Rury ze stali niestopowych z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej 5. PN-EN :2004/A1:2006 Rury stalowe ze szwem do zastosowań ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Część 5: Rury ze stali niestopowych i stopowych spawane łukiem krytym z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej 6. PN-EN :2004/A1:2006 Rury stalowe ze szwem do zastosowań ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Część 1: Rury ze stali niestopowych z określonymi własnościami w temperaturze pokojowej 7. PN-EN :2004/A1:2006 Rury stalowe ze szwem do zastosowań ciśnieniowych - Warunki techniczne dostawy - Część 2: Rury ze stali niestopowych i stopowych zgrzewane elektrycznie z określonymi własnościami w temperaturze podwyższonej 8. PN-ISO 6761:1996 Rury stalowe - Przygotowanie końców rur i kształtek do spawania 9. PN-EN ISO 8497:1999 Izolacja cieplna - Określanie właściwości w zakresie przepływu ciepła w stanie ustalonym przez izolacje cieplne przewodów rurowych 10. PN-EN 489:2009 Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Zespół złącza stalowych rur przewodowych z izolacją cieplną z poliuretanu i płaszczem osłonowym z polietylenu 11. PN-EN 14419:2009 Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - System kontroli i sygnalizacji zagrożenia stanów awaryjnych. 12. PN-EN 488: Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Zespół armatury do stalowych rur przewodowych, z izolacją cieplną z poliuretanu i płaszczem osłonowym z polietylenu 13. PN-EN 448: Sieci ciepłownicze - System preizolowanych zespolonych rur do wodnych sieci ciepłowniczych układanych bezpośrednio w gruncie - Kształtki - zespoły ze stalowej rury przewodowej, izolacji cieplnej w poliuretanu i płaszcza osłonowego z polietylenu 14. PN-EN ISO 5817: Spawanie - Złącza spawane ze stali, niklu, tytanu i ich stopów (z wyjątkiem spawanych wiązką) - Poziomy jakości według niezgodności spawalniczych 15. PN-EN : Stale odporne na korozję - Część 1: Gatunki stali odpornych na korozję 16. PN-EN A1:2012 Metalowe mieszkowe złącza kompensacyjne do zastosowań ciśnieniowych 17. PN-EN A1:2010 Projektowanie i montaż systemu preizolowanych rur zespolonych 18. PN-EN :2012 Rurociągi przemysłowe metalowe - Część 3: Projektowanie i obliczenia 19. PN-EN :2012/A1: Rurociągi przemysłowe metalowe - Część 5: Kontrola i badania 20. PN -EN 583-1:2001 Badania nieniszczące -Badania ultradźwiękowe Część 1: Zasady ogólne

41 Strona: 43/ PN-EN 583-1:2001/A1:2006 Badania nieniszczące - Badania ultradźwiękowe - Część 1: Zasady ogólne 22. PN-EN ISO 16826: Badania nieniszczące -Badania ultradźwiękowe -Część 4: Badania nieciągłości prostopadłych do powierzchni 23. PN-EN ISO 16827: Badania nieniszczące - Badania ultradźwiękowe - Część 5: Charakteryzowanie i wymiarowanie nieciągłości 24. PN - EN 1712:2001 Badanie nieniszczące złączy spawanych - Badania ultradźwiękowe złączy spawanych - Poziomy akceptacji 25. PN-EN 1712:2001/A1:2005 Badanie nieniszczące złączy spawanych - Badania ultradźwiękowe złączy spawanych - Poziomy akceptacji 26. PN-EN 1712:2001/Ap1:2003 Badanie nieniszczące złączy spawanych - Badania ultradźwiękowe złączy spawanych - Poziomy akceptacji 27. PN-EN 1713:2002 Badania nieniszczące spoin - Badania ultradźwiękowe. Charakterystyka wskazań w spoinach 28. PN-EN 1713:2002/A1:2005 Badania nieniszczące spoin - Badania ultradźwiękowe - Charakterystyka wskazań w spoinach 29. PN - EN 1714:2002 Badania nieniszczące złączy spawanych - Badanie ultradźwiękowe złączy spawanych 30. PN-EN ISO 17640:2011 Badania nieniszczące złączy spawanych - Badanie ultradźwiękowe złączy 31. PN-EN 10160:2001 Badanie ultradźwiękowe wyrobów stalowych płaskich grubości równej lub większej niż 6 mm (metoda echa) 32. PN-EN ISO 17637:2011 Badania nieniszczące złączy spawanych - Badania wizualne złączy spawanych 33. PN-EN 970:1999/Ap1:2003 Spawalnictwo - Badania nieniszczące złączy spawanych - Badania wizualne 34. PN-EN 13018:2004 Badania nieniszczące - Badania wizualne - Zasady ogólne 35. PN-EN ISO 9712:2012 Badania nieniszczące - Kwalifikacja i certyfikacja personelu badań nieniszczących - Zasady ogólne 36. PN -EN 287-1:2007 Egzamin kwalifikacyjny spawaczy - Spawanie - Część 1: Stale 37. PN - EN 1418:2000 Personel spawalniczy - Egzaminowanie operatorów urządzeń spawalniczych oraz nastawiaczy zgrzewania oporowego dla w pełni zmechanizowanego i automatycznego spajania metali 38. PN-EN ISO 14731:2008 Nadzorowanie spawania zadania i odpowiedzialność 39. PN-EN ISO :2007 Specyfikacja i kwalifikowanie technologii spawania metali - Instrukcja technologiczna spawania - Część 1: Spawanie łukowe 40. PN-EN ISO :2005 Specyfikacja i kwalifikowanie technologii spawania metali - Instrukcja technologiczna spawania - Część 2: Spawanie gazowe 41. PN-EN ISO :2002 Spawanie i procesy pokrewne - Przygotowanie brzegów do spawania - Część 2: Spawanie stali łukiem krytym 42. PN-EN ISO 2560:2010 Materiały dodatkowe do spawania - Elektrody otulone do ręcznego spawania łukowego elektrodą metalową stali niestopowych i drobnoziarnistych - Klasyfikacja 43. PN-EN ISO 17632: Materiały dodatkowe do spawania - Druty elektrodowe proszkowe do spawania łukowego elektrodą metalową, w osłonie gazu i bez osłony gazu, stali niestopowych i drobnoziarnistych - Klasyfikacja 44. PN-EN ISO 14343:2010 Materiały dodatkowe do spawania - Druty elektrodowe, druty i pręty do spawania łukowego stali nierdzewnych i żaroodpornych - Klasyfikacja 45. PN-EN 12536:2002 Materiały dodatkowe do spawania - Pręty do spawania gazowego stali niestopowych i stali odpornych na pełzanie - Klasyfikacja

42 Strona: 44/ PN-EN ISO 6847: Materiały dodatkowe do spawania - Wykonanie stopiwa do analizy składu chemicznego 47. ISO 16770:2004 Plastics Determination of environment al stress cracking (ESC) of polyethylene Full notch creep test (FNCT) 48. PN-EN ISO 16810: Badania nieniszczące - Badania ultradźwiękowe - Zasady ogólne 49. PN-EN ISO 16811: Badania nieniszczące - Badania ultradźwiękowe - Nastawianie czułości i zakresu obserwacji 50. PN-EN ISO 7963:2010 Badania nieniszczące - Badania ultradźwiękowe - Warunki techniczne kalibracji bloku nr PN-EN ISO 2400: Badania nieniszczące - Badania ultradźwiękowe - Opis wzorca Nr PN-EN :2010 Badania nieniszczące - Charakteryzowanie i weryfikacja aparatury ultradźwiękowej - Część 1: Aparatura 53. PN-EN :2010 Badania nieniszczące - Charakteryzowanie i weryfikacja aparatury ultradźwiękowej - Część 2: Głowice 54. PN-EN : Badania nieniszczące - Charakteryzowanie i weryfikacja aparatury ultradźwiękowej - Część 3: Aparatura kompletna 55. PN-EN ISO 23279:2010 Badania nieniszczące spoin - Badania ultradźwiękowe - Charakterystyka wskazań w spoinach 56. PN-B-10405:1999 Ciepłownictwo - Sieci ciepłownicze - Wymagania i badania przy odbiorze 57. PN-EN ISO : Egzamin kwalifikacyjny spawaczy - Spawanie - Część 1: Stale 58. PN-EN ISO 14732: Personel spawalniczy - Egzaminowanie operatorów urządzeń spawalniczych dla zmechanizowanego spawania oraz nastawiaczy dla zmechanizowanego i automatycznego zgrzewania metali 59. PN-EN ISO :2007 Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych - Część 1: Kryteria wyboru odpowiedniego poziomu wymagań jakości 60. PN-EN ISO :2007 Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych - Część 2: Pełne wymagania jakości 61. PN-EN ISO :2007 Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych - Część 3: Standardowe wymagania jakości 62. PN-EN ISO :2007 Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych - Część 4: Podstawowe wymagania jakości 63. PN-EN ISO : Wymagania jakości dotyczące spawania materiałów metalowych - Część 5: Dokumenty konieczne do potwierdzenia zgodności z wymaganiami jakości ISO , ISO lub ISO PN-EN :2010 Kształtki rurowe do przyspawania doczołowego Część 2: Stale niestopowe i stopowe ferrytyczne ze specjalnymi wymaganiami dotyczącymi kontroli

43 Strona: 45/ 79 ZĄŁĄCZNIK 1 WYMIARY RUR PRZEWODOWYCH ORAZ OSŁON W RUROCIĄGACH PREIZOLOWANYCH 1. Minimalną grubość ścianki rur stalowych w elementach preizolowanych przedstawiono w tabeli Wymiary płaszcza osłonowego i minimalną grubość ścianki osłon przedstawiono w tabeli 1.2, kolumny 3,4 3. Długości sztang preizolowanych stosowanych w w.s.c. przedstawiono w tabeli 1.2, kolumna 5

44 Strona: 46/ 79 Tabela 1.1 Zalecane grubości rur przewodowych w elementach preizolowanych stosowanych w.s.c. Grubość ścianki rury stalowej g, mm odcinek prosty odwodnienie/ odpowietrzenie DN d z, mm EN 253 łuk spawany czołowo rura główna trójnika spawanego z nakładką łuk gięty (na zimno i na gorąco) Kształtki preizolowane rura główna trójnika spawanego bez nakładki trójnik kuty rura główna trójnika z wyciąganą szyjką ,3 2,0 2,6 2, ,9 2,0 2,6 2, ,7 2,3 3,2 3, ,4 2,6 3,2 3,6 4,0 3, ,3 2,6 3,2 3,6 4,0 3, ,3 2,9 3,2 3,6 4,0 3, ,1 2,9 3,2 3,6 4,0 3, ,9 3,2 3,2 3,6 4,0 4, ,3 3,6 3,6 4,0 4,5 4, ,7 3,6 3,6 4,0 4,5 5, ,3 4,0 4,0 4,5 5,0 5, ,1 4,5 4,5 5,0 5,6 7, ,0 5,0 5,0 5,6 6,3 8, ,9 5,6 5,6 6,3 7,1 8, ,6 5,6 5,6 6,3 7,1 10, ,4 6,3 6,3 7,1 8,0 10, ,0 6,3 6,3 7,1 8,0 11, ,0 6,3 6,3 7,1 8,0 11, ,0 7,1 7,1 8,0 8,8 12, ,0 8,0 8,0 8,8 10,0 12, ,0 8,8 8,8 10,0 11,0 12, ,0 10,0 10,0 11,0 12,5 20, ,0 11,0 11,0 12,5 14,2 20, ,0 12,5 12,5 14,2 16,0 20, ,0 12,5 14,2 16,0 17,5 20,0 6 dot. odwodnień i odpowietrzeń 7 dot. odwodnień i odpowietrzeń 8 dot. odwodnień i odpowietrzeń

45 Strona: 47/ 79 Tabela 1.2 Wymiary osłony i długości sztang preizolowanych stosowane w w.s.c.. DN d z, mm Wymiary płaszcza osłonowego średnica osłony D e, mm grubość ścianki osłony e min, mm , , , , , , , , długości sztangi L, m , ,2 6, , ,4 6, , ,6 6, , ,1 6, , ,8 6, , ,2 6, , ,6 6, , , , ,6 6, , ,2 6, , ,9 6, , ,7 6, , ,4 6, , ,2 6, , , , ,5 6, , ,5 6,12

46 Strona: 48/ 79 ZAŁĄCZNIK 2 WYMAGANIA I METODY BADAŃ IZOLACJI Z PIANKI POLIURETANOWEJ Wymagania i metody badań dla izolacji z pianki PUR przedstawiono w tabeli 2.1. Tabela 2.1 Wymagania i metody badań dla izolacji ze sztywnej PUR w rurach preizolowanych Lp. Parametr Wymagania Metodyka badań 1. Gęstość pozorna ρ, kg/m 3 min 55 PN-EN Gęstość pozorna po starzeniu ρ, kg/m 3 - PN-EN Wytrzymałość na ściskanie w kierunku promieniowym przy 10% min 0,3 PN-EN 253 odkształceniu σ 10, MPa Wytrzymałość na ściskanie w 4. kierunku promieniowym przy 10% - PN-EN 253 odkształceniu po starzeniu σ 10, MPa 5. Chłonność wody po gotowaniu WA vśr, (%m/m) max 10 PN-EN Współczynnik przewodzenia ciepła przed starzeniem λ 50, W/mK Współczynnik przewodzenia ciepła po starzeniu λ 50, W/mK Struktura komórkowa wymiar komórek d, mm Struktura komórkowa wymiar komórek po starzeniu d, mm Struktura komórkowa udział komórek zamkniętych ψ ośr, (%v/v) max 0,029 - max 0,5 PN-EN PN-EN 253 min 88 PN-EN 253 PN-EN ISO 8497 PN-EN 253 wartość współczynnika przewodzenia ciepła należy podawać wraz z gęstością izolacji, wielkością komórek, składem gazu w komórkach oraz wytrzymałością pianki PUR na ściskanie

47 Strona: 49/ 79 ZAŁĄCZNIK 3 WYMAGANIA I METODY BADAŃ PREIZOLOWANEGO ZESPOŁU RUROWEGO Wymagania i metody badań dla zespołu rurowego przedstawiono w tabeli 3.1. Tabela 3.1 Wymagania i metody badań dla zespołu rurowego LP Własność Wartość Opis badania min 150 mm bez izolacji 1. Końce rury przygotowane do PN-EN 253, PN-ISO 6761 spawania Wytrzymałość na ścinanie przed starzeniem i po starzeniu w kierunku osiowym τ 2. ax, MPa: min 0,12 przy temperaturze rury przewodowej 23 ± 2 C min 0,08 przy temperaturze rury przewodowej 140 C Wytrzymałość na ścinanie przed starzeniem i po PN-EN starzeniu w kierunku stycznym w temperaturze min 0,2 pokojowej τ tan, MPa 4. Odchylenie od współosiowości e, mm 3 14, w zależności od DN

48 Strona: 50/ 79 ZAŁĄCZNIK 4 SCHEMATY UŁOŻENIA PRZEWODÓW ALARMOWYCH W RURACH DN 800, MOŻLIWOŚCI SYSTEMU SYGNALIZACYJNO-ALARMOWEGO FIRMY BRANDES Schematy ułożenia przewodów alarmowych w rurach preizolowanych 800 DN 1000 oraz DN> 1000 przedstawiono na rysunkach 4.1 i 4.2. Możliwości systemu sygnalizacyjno-alarmowego firmy BRANDES przedstawiono na rysunku 4.3. Na rysunkach 4.4 oraz 4.5 przedstawiono schematy pętli pomiarowej na odcinku bez i z odgałęzieniem. Rysunek 4.1 Schematy ułożenia przewodów systemu nadzoru w rurach preizolowanych DN Rysunek 4.2 Schematy ułożenia przewodów systemu nadzoru w rurach preizolowanych >DN1000

49 Strona: 51/ 79 POMIARY KONTROLNE NADZÓR + LOKALIZACJA AUTOMATYCZNA pętla czujnikowa tester BS-MH2 * 400 m * NADZÓR CIĄGŁY 220V/50Hz < 400 m urządzenie centralne BS V/50Hz RS m 220V/50Hz 1000 m urządzenie nadzorujące BS-300 LOKALIZACJA RĘCZNA lokalizator ręczny BS-POK 220V/50Hz RS 232 * < 2000 m urządzenie centralne BS m 1000 m 220V/50Hz RS 232 * < 1000 m urządzenie centralne BS m 500 m urządzenie centralne BS-1010 < m = SYSTEM BS-1 220V/50Hz RS 232 zasilacz trasowy BS-1101/1102 BS-1200 BS-1200 BS-1200 BS V 50Hz BS m 500 m 1000 m 1000 m 1000 m 1000 m 500 m 1000 m 1000 m 1000 m Rysunek 4.3 Możliwości systemu BRANDES: BS-MH2 (LH20S) tester ręczny do pomiarów kontrolnych (pętla do 1800 m) BS-300 (LPS-2) nadzór ciągły (pętla do 1000 m) BS-POK (LP10S) lokalizator ręczny (do 1000 m) BS-304 nadzór ciągły i lokalizacja awarii (do 400 m) BS-501 nadzór ciągły i lokalizacja awarii (do 1000 m lub 2 x 500 m) BS-502 nadzór ciągły i lokalizacja awarii (do 2 x 1000 m) 100% 0% 100% przewód czujnikowy (NiCr 8020) przewód powrotny (miedziany) Rysunek 4.4. Pętla pomiarowa na prostym odcinku rurociągu

50 Strona: 52/ % 0% 100% przewód czujnikowy (NiCr 8020) przewód powrotny (miedziany) Rysunek 4.5. Pętla pomiarowa z odgałęzieniem

51 Strona: 53/ 79 ZAŁĄCZNIK 5 ŚREDNICE ODWODNIEŃ I ODPOWIETRZEŃ W ZALEŻNOŚCI OD DN RUROCIĄGU Średnice odwodnień i odpowietrzeń przedstawiono w tabeli 5.1. Tabela 5.1 Średnice odwodnień i odpowietrzeń odwodnienia (tylko odwodnienia dolne ) odpowietrzenia Średnica nominalna DN średnica grubość ścianki g, mm średnica grubość ścianki g, mm rurociągu DN preizolowane w komorach DN preizolowane w komorach 32, ,9 32, ,6 2,9 20 2,6 2, , ,6 2,9 20 2,6 2, ,2 3, , ,6 3, ,2 3, , ,2 3,6 25 3,2 3, ,2 3,6 25 3,2 3,6 250, ,2 3,6 25 3,2 3, ,2 3,6 25 3,2 3, ,2 3,6 40 3,2 3, ,6 4,0 40 3,2 3, ,6 4,0 50 3,2 3,6 900, 1000, ,0 4,5 50 3,2 3, ,0 4,5 50 3,2 3,6

52 Strona: 54/ 79 ZAŁĄCZNIK 6 RODZAJE OSIOWYCH KOMPENSATORÓW MIESZKOWYCH STOSOWANYCH W W.S.C. Rysunek 6.1. Pojedynczy mieszkowy kompensator osiowy przeznaczony do montażu w komorze ciepłowniczej Rysunek 6.2. Podwójny mieszkowy kompensator osiowy przeznaczony do montażu w komorze ciepłowniczej Rysunek 6.3. Mieszkowy kompensator osiowy przeznaczony do preizolacji

53 Strona: 55/ 79 Rysunek 6.4. Kompensator jednorazowy przeznaczony do montażu w rurociągach z podgrzewem wstępnym

54 Strona: 56/ 79 ZAŁĄCZNIK 7 DODATKOWE WYMAGANIA PRZY PROJEKTOWANIU S.C. OPRACOWANE PRZEZ DZIAŁ TECHNICZNY VEOLIA ENERGIA WARSZAWA S.A. 1. Projektant powinien dokładnie sprawdzić geometrię trasy sieci ciepłowniczej preizolowanej oraz wykonać obliczenia wartości naprężeń w łukach i odgałęzieniach. 2. W projekcie sieci cieplnej preizolowanej należy przewidzieć zastosowanie podpory stałej w pomieszczeniu węzła przed zaworami odcinającymi. Przy braku możliwości zastosowania PS przed zaworami odcinającymi dopuszcza się jego montaż na rurociągach węzła podłączeniowego (makiety). Lokalizacja zaworów odcinających przyłącza w węźle oraz PS (jeśli jego lokalizacja będzie po stronie węzła podłączeniowego) musi być uzgodniona pomiędzy Projektantami przyłącza i węzła. 3. Wartość maksymalnie dopuszczalnych naprężeń zaleca się przyjmować: dla sieci preizolowanych zgodnie z PN-EN lub zgodnie wytycznymi projektowymi producenta stosowanego systemu rur preizolowanych, dla sieci kanałowych zgodnie z PN-EN lub zgodnie z dotychczas stosowanymi zasadami projektowymi dotyczącymi sieci kanałowych (tablice ENERGOPROJEKT) 4. Dla rurociągów preizolowanych szczególną uwagę należy zwrócić na stan naprężeń i przemieszczenia trójników i kolan o kątach mniejszych niż 50. W przypadku przekroczenia naprężeń ściskających w rurociągu głównym powyżej wartości 150 MPa, należy stosować trójniki o pogrubionej ściance bądź trójniki z dodatkową nakładką wzmacniającą zgodnie z załącznikiem A normy PN-EN Dla trójników odgałęźnych należy dodatkowo uwzględnić: poprzeczne przemieszczenia rury odgałęźnej pochodzące od wydłużeń rurociągu głównego, przemieszczenia osiowe rury odgałęźnej zależne od długości prostego odcinka rury odgałęźnej trójnik załamanie kompensacyjne/ swobodny koniec. Umiejscowienie, geometria odgałęzienia, oraz zastosowanie poduszek kompensacyjnych na rurze odgałęźnej musi być zgodnie z wytycznymi producenta systemu rur preizolowanych i/lub normy PN-EN Dla projektów sieci ciepłowniczych zaliczanych do klasy C oraz w przypadkach, gdy zachodzi podejrzenie przekroczenia naprężeń dopuszczalnych w punktach newralgicznych (trójniki i łuki o kątach mniejszych niż 50 ) należy wykonać obliczenia statyczne. 6. W miejscach połączeń rurociągów preizolowanych z siecią kanałową przyjęte rozwiązania projektowe powinny uwzględniać wpływ sieci preizolowanej (siły i przemieszczenia) na stan naprężeń sieci kanałowej określony w projekcie. W przypadku przekroczenia poziomu dopuszczalnych naprężeń można stosować jedno z następujących rozwiązań: zmienić grubość ścianki rury przewodowej (w sieci kanałowej), zastąpić łuki segmentowe łukami gładkimi, zabezpieczyć sieć kanałową przed przenoszeniem wydłużeń sieci preizolowanej (na przykład poprzez zmianę geometrii sieci preizolowanej, dodanie ewentualnych punktów stałych czy też kompensatorów mieszkowych).

55 Strona: 57/ W przypadku projektowania odcinków sieci ciepłowniczej podlegających wymianie/ przebudowie należy: na etapie projektowania wykonać schemat wyłączeń i uzgodnić z Kierownikiem Działu Ruchu (dla wszystkich inwestycji wymagających wyłączeń odcinków sieci DN 200), na etapie uzgodnień wstępnych i weryfikacji dokumentacji technicznej przestrzegać zasady, że średnice rurociągów tymczasowych muszą zapewnić przesył czynnika grzewczego w warunkach obliczeniowych, tj. dla temperatury zewnętrznej -20 C.

56 Strona: 58/ 79 ZAŁĄCZNIK 8 PRZYKŁADOWY PRZEKRÓJ ORAZ ZALECANE WYMIARY WYKOPÓW Przykładowy przekrój wykopu przedstawiono na rysunku 8.1. Zalecane minimalne wymiary wykopów przedstawiono w tabeli 8.1. Rysunek 8.1 Przykładowy przekrój wykopu */ dla rurociągów DN 350 minimalna odległość między rurami wynosi 0,4 m Tabela 8.1 Zalecane minimalne wymiary wykopów (w praktyce wymiary wykopu powinny odpowiadać zaleceniom producenta systemu preizolowanego) DN d z, mm D e, mm głębokość wykopu H, m szerokość wykopu 9 W, m 32 42, , ,7 0, , , , ,7 0, , ,75 0, ,8 1, ,9 1, , , ,0 1, , , , ,1 1, , ,2 1, ,3 2, ,4 2, ,5 2, ,6 2, ,8 2, ,0 3, ,2 3, ,4 3, ,6 3,6 9 w zależności od średnicy DN szerokość w poziomie dna wykopu powinna być o min. 35 cm większa niż suma średnic zewnętrznych układanych rur preizolowanych z niezbędnymi poszerzeniami w miejscach spawania.

57 Strona: 59/ 79 ZAŁĄCZNIK 9 TREŚĆ POROZUMIENIA BRANŻOWEGO ZAWARTEGO W DNIU ROKU POMIĘDZY SPEC I STOEN 1. Minimalna odległość w poziomie pomiędzy siecią ciepłowniczą preizolowaną i siecią elektroenergetyczną kablową nie może być mniejsza niż 1m. W przypadku braku możliwości dotrzymania tego warunku wymagane są indywidualne uzgodnienia (odstępstwa). 2. W miejscu skrzyżowań obu sieci należy: stosować rury ochronne. Dopuszcza się nie stosowanie dodatkowych osłon dla sieci ciepłowniczej preizolowanej, których wierzch zagłębiony jest, co najmniej 50 cm pod spodem sieci elektroenergetycznej kablowej (od dolnej krawędzi rury osłonowej kabla), minimalna odległość pionowa w miejscu skrzyżowania nie może być mniejsza niż 10 cm pomiędzy rurami ochronnymi, długość rur ochronnych nie powinna być mniejsza niż zewnętrzne gabaryty sieci ciepłowniczej preizolowanej (elektroenergetycznej kablowej plus 2,0 m) (po 1,0 m z każdej strony sieci) i jednocześnie nie mniejsza, niż szerokość wykopu plus 1,0 m (po 0,5 m w gruncie stabilnym, poza wykopem), końce rur ochronnych należy uszczelnić manszetą lub folią zalecane rury ochronne dla: sieci ciepłowniczej preizolowanej rury PVC AKWADUKT, rury PE KWH, RURGAZ, rury GRP bezciśnieniowe FLOWTITE prod. AMITECH (grupa AMIANTIT) lub HOBAS sieci elektroenergetycznej kablowej typu AROT lub SPYRA PRIMO, wg WT- 2002/STOEN-02 z r. Minimalne odległości rurociągu preizolowanego od sieci kablowej nn i SN przedstawiono na rysunkach 9.1 i 9.2. Kabel energetyczny w rurze osłonowej poniżej 50 cm, min 10 cm A A - A D1 D dz e Rura preizolowana około 1,5 m ok. 2,0 m - wg punktu 3 uzgodnienia Pianka poliuretanowa Pierścień (płoza) Rysunek 9.1. Rurociąg preizolowany pod kablem energetycznym Rura ochronna

58 Strona: 60/ 79 A - A ok. 2,0 m - wg punktu 3 uzgodnienia około 1,5 m A e Rura preizolowana Pianka poliuretanowa Pierścień (płoza) min 10 cm Rura ochronna Kabel energetyczny w rurze osłonowej Rysunek 9.2. Rurociąg preizolowany nad kablem energetycznym

59 Strona: 61/ 79 ZAŁĄCZNIK 10 KOŁPAK OCHRONNY (KAPTUREK OCHRONNY) Do ochrony armatury w studzienkach, powinien być stosowany kołpak ochronny, zabezpieczający zawór odcinający odpowietrzenia lub trzpień zaworu odcinającego przed bezpośrednim kontaktem z wodą. Kołpak nie jest mocowany, lecz jedynie luźno założony na trzpień zaworu lub na zawór odcinający odpowietrzenia. Może być wykonany z ocynkowanej blachy stalowej lub tworzywa sztucznego (w przypadku wykonania kołpaka z tworzywa sztucznego powinien być on odpowiednio dociążony, w celu zagwarantowania pełnej ochrony armatury w przypadku zalania studzienki wodą zewnętrzną opadową lub gruntową) z przymocowanym uchwytem do podnoszenia (zgodnie z rysunkiem 10.1). Jako kołpak ochronny można użyć elementu HDPE mufy końcowej. Kołpak powinien być oznaczony trwale kolorem: czerwonym na rurociągu zasilającym, niebieskim na rurociągu powrotnym. Rysunek Kołpak ochronny

60 Strona: 62/ 79 ZAŁĄCZNIK 11 SCHEMATY ROZWIĄZAŃ PRZY PRZEJŚCIACH RUROCIĄGU PREIZOLOWANEGO PRZEZ ŚCIANY Schemat przykładowego rozwiązania przy przejściu rurociągu preizolowanego przez ścianę komory zamieszczono na rysunku 11.1 opaska termokurczliwa z pozostawieniem luzu na obliczeniowy przesuw rura preizolowana max ~1,0m rure oslonowa zabetonowac w scianie komory opaska termokurczliwa z pozostawieniem luzu na obliczeniowy przesuw zamknac gruba folia na cybanty rura oslonowa uszczelka koncowa termokurczliwa na zakonczenie preizolatu Rysunek Schemat rozwiązania typowego przy przejściu rurociągu preizolowanego w rurze ochronnej przez ścianę komory Rysunek Uszczelnienie WGC produkcji INTEGRA Uszczelnienie typu WGC (rysunek 11.2) przeznaczone jest do wykonania bezciśnieniowych szczelnych przepustów rurowych z uwzględnieniem wodo i gazoszczelności. Uszczelnienie to daje możliwość przemieszczeń rury względem przegrody budowlanej bez rozszczelnienia połączenia. Uszczelnienie WGC należy stosować na zewnątrz budynku z dwoma pierścieniami gumowymi uszczelniającymi w ścianie budynku.

61 Strona: 63/ 79 ZAŁĄCZNIK 12 KOMORY 1. Komory należy projektować zgodnie z wymogami normy PN-B Komory główne należy projektować w miejscach zainstalowania zaworów odcinających, obiegowych, spustowych, odpowietrzających, aparatury kontrolnej i pomiarowej oraz odmulaczy. 3. Komory należy lokalizować w miejscach ogólnie dostępnych, poza terenem ulic. 4. Komory główne winny posiadać wentylację grawitacyjną nawiewno wywiewną. 5. Komory pomocnicze (studzienki) z kręgów betonowych lub murowane stosuje się: dla odwodnienia kanałów (w miejscach zmiany kierunków spadku kanału między komorami), dla odwodnienia lub odpowietrzenia rurociągów, w miejscach zmiany kierunków spadku rurociągów między komorami, dla odwodnienia kanału przed budynkiem w przypadku, gdy spadek kanału jest w kierunku budynku. 6. Minimalna wysokość komory pomocniczej wynosi 1,80 m. 7. Dla montażu armatury odcinającej minimalna średnica komory pomocniczej wynosi 1,4 m. 8. Komory z kręgów betonowych przewidziane na trasie s.c. można stosować dla przewodów do DN Komora pomocnicza zlokalizowana obok kanału ciepłowniczego (np. służąca do odwodnienia lub odpowietrzenia rurociągów) powinna zapewnić kontrolę spoiny oraz przepływ powietrza między kanałem i komorą. 10. Począwszy od armatury DN 300, komory muszą posiadać luki montażowe usytuowane bezpośrednio nad tą armaturą, umożliwiające transport armatury do komory. Połączenie płyt przykrywających ze sobą i ze stropem komory powinno być szczególnie starannie uszczelnione. 11. Połączenie kanału z komorą musi być zaprojektowane i wykonane w sposób zapewniający trwałą szczelność połączenia. Spoiny między komorą i elementami obudowy kanału należy uszczelnić kitem trwale plastycznym oraz zaprawą cementową ze środkami uplastyczniającymi i uszczelniającymi (powyższe dotyczy połączeń dwóch następnych kolejnych elementów obudowy). Dodatkowo styk kanału z komorą uszczelnić papą na lepiku ułożoną od stropu komory. 12. Grunt pod kanałem w miejscu wykopu dla posadowienia komór musi być bezwzględnie stabilizowany. 13. Zaleca się wykonywanie wprowadzenia elementu obudowy kanału w ściankę komory - szczególnie dla kanałów s.c. o małych średnicach. 14. Przekrój wewnętrzny kanału w miejscu połączenia komory z kanałem musi zapewniać swobodny przepływ powietrza i wody oraz kontrolę kanału od strony komory.

62 Strona: 64/ 79 ZAŁĄCZNIK 13 PRÓBA SZCZELNOŚCI ZŁĄCZA Próbę szczelności po założeniu osłony złącza przed zaizolowaniem pianką PUR przedstawiono na rysunku Rysunek Próba szczelności złącza

63 Strona: 65/ 79 ZAŁĄCZNIK 14 MONTAŻ SYSTEMU SYGNALIZACYJNO-ALARMOWEGO Łączenie przewodów alarmowych Przewody alarmowe należy łączyć w pętle pomiarowe o długościach: do 500 mb przy nadzorze ręcznym, do 1000 mb przy nadzorze automatycznym. Długość pętli równa jest długości przewodu czujnikowego. Aby połączyć przewody alarmowe należy: zdjąć izolację czerwoną z przewodu czujnikowego oraz izolację zieloną z przewodu powrotnego, oczyścić końcówki przewodu papierem ściernym do tego miejsca zdjąć izol ację 2x15 do tego miejsca zdjąć izol ację do tego miejsca zdjąć izolację 2x15 do tego miejsca zdjąć izolacj ę Rys założyć koszulki termokurczliwe (po jednej na każde połączenie) przymierzyć właściwą długość drutów tak, aby po wykonaniu połączenia druty były lekko napięte (bez nadmiernych zwisów) i następnie odciąć nadmierne długości drutów, połączyć przewody alarmowe używając tulejek zaciskowych (zgodnie ze schematem elektrycznym) obciąć czerwony zielony czerwony zielony Rys sprawdzić wytrzymałość połączenia w sposób pokazany na rysunku lekkim szarpnięciem Rys Rys nasunąć koszulki termokurczliwe i obkurczyć je używając np. gorącego powietrza (do tego celu potrzebna jest elektryczna grzałka powietrzna do obkurczania materiałów termokurczliwych)

64 Strona: 66/ 79 Przy łączeniu przewodów alarmowych w układach rozgałęzionych obowiązuje tzw. reguła prawostronności. Reguła prawostronności Aby połączyć przewody alarmowe odgałęzienia z przewodami alarmowymi rurociągu głównego montujemy odcinek rurowy odgałęzienia tak, aby przewód czujnikowy (czerwony) w odgałęzieniu widziany od strony rurociągu głównego był po prawej stronie i łączymy go z tą częścią obwodu czujnikowego rurociągu głównego, która odchodzi w prawo, natomiast przewód powrotny odgałęzienia (zielony) łączymy z tą częścią obwodu czujnikowego (czerwonego) rurociągu głównego, która odchodzi w lewo. Przewodu zielonego w rurociągu głównym odgałęzienia nie przecinamy. Przewód czujnikowy w przewodzie zasilającym i powrotnym układamy zawsze po prawej stronie patrząc od źródła ciepła. przewód powrotny zielony kierunek patrzenia na odgałęzienie przewód czujnikowy czerwony kierunek patrzenia na odgałęzienie Rys źródło ciepła Zgodnie z regułą prawej strony wszystkie trójniki wykonywane muszą być w ten sam sposób, biorąc pod uwagę układ przewodów sygnalizacyjnych. Rys Sprawdzenie poprawności montażu przewodów alarmowych Łącząc przewody alarmowe w kolejnych mufach należy przeprowadzić próbę obwodu sprawdzając kolejno odcinek po odcinku, wg następującej procedury: połączyć przewody alarmowe ze sobą na końcu rurociągu tzn. zewrzeć je, do oczyszczonej powierzchni rury stalowej przymocować trzymak magnetyczny, połączyć specjalny tester (BS-MH2) z przewodami alarmowymi i rurą, wkładając końcówki czarnych przewodów miernika do gniazd trzymaka magnetycznego, a przewody czerwone łącząc z przewodami alarmowymi rury:

65 Strona: 67/ 79 tester czerwone Ω kierune k przenoszenia miernika czar ne trzymak magnetyczny przewód czerwony tester czer wone Ω czarne przewód zielony przewód czarny Rys Rys jeśli z lewej strony na wyświetlaczu testera pojawi się "0" układ alarmowy jest dobrze zamontowany, jeśli "C" to jest zwarcie przewodu alarmowego z rurą, jeśli zaś obwód alarmowy jest otwarty po prawej stronie na wyświetlaczu testera pojawią się litery "HI" znaleźć ewentualne usterki, usunąć je i pomiar powtórzyć Sposób obsługi testera pokazuje załączona do niego instrukcja. przykładowa długość pętli 0.1 C.1 0 HI BS - MH 2 BS - MH 2 BS - MH 2 Rys Najważniejsze wskazania na wyświetlaczu testera Wykonanie dokumentacji powykonawczej układu alarmowego Montujący sieć preizolowaną z przewodami sygnalizacyjno alarmowymi powinien wykonywać na bieżąco (przed zaizolowaniem połączeń spawanych) dokumentację powykonawczą systemu sygnalizacyjno-alarmowego. Obwód alarmowy należy realizować zgodnie z dostarczonym projektem. Następnie należy ponumerować mufy wzdłuż zaprojektowanego toru alarmowego aż do jego końca, idąc od punktu wskazanego w projekcie (jako miejsca pomiaru sieci w warunkach eksploatacyjnych).

66 8 Strona: 68/ 79 Puszka przyłączeniowa 6 m m m 12 m 12 m 8 m m 1 Puszka przyłączeniowa 8 m Mi ejsce po miaru s tanu r urociąg u (p uszka pom ia rowa ) mufa połączeniowa Rysunek Idea nanoszenia połączeń na rysunek montażowy rurociągu Wykonywanie zakończeń obwodów alarmowych Do zakończenia obwodu alarmowego dostarczane są następujące niezbędne elementy: tulejki zaciskowe 2szt./1 mufę na każdą parę drutów w rurze, koszulki termokurczliwe 2szt./1 mufę na każdą parę drutów w rurze, łącznik przewodów 1szt./1 zakończenie, przewód dwużyłowy 0,5 mb/1 zakończenie, kabel czterożyłowy 1,5 mb/1 zakończenie, puszka pomiarowa lub przyłączeniowa 1szt./2 zakończenia. Do wyprowadzenia przewodów alarmowych z preizolacji służy miedziany przewód dwużyłowy w izolacji teflonowej. Niedopuszczalne jest wyprowadzanie przewodów instalacji alarmowej (czujnikowego i powrotnego) poza preizolację. Zakończenie obwodów alarmowych można w wyjątkowym wypadku wykonać bezpośrednio pod uszczelką termokurczliwą lub w mufie, łącząc przewód czujnikowy z powrotnym (rurociągi powinny być bezwzględnie uziemione elektrycznie przed przypadkowym pojawieniem się na rurze (a więc i w układzie pomiarowym) napięcia 220 V groźnego dla osoby wykonującej pomiar i sprzętu pomiarowego. Całość robót powinna być zakończona sporządzeniem protokołu pomiarowego (załącznik 15, strona 69) podpisanego przez osobę upoważnioną (specjalnie przeszkoloną przez producenta rur preizolowanych i kierownika budowy).

67 Strona: 69/ 79 Rysunek Wykonywanie zakończeń obwodów alarmowych

68 Strona: 70/ 79 ZAŁĄCZNIK 15 PROTOKÓŁ POWYKONAWCZY BRANDES PROTOKÓŁ POWYKONAWCZY Obiekt: Inwestor: Producent rur: DN Szkic pętli Nr protokołu: punkt pomiarowy przewód czujnikowy (czerwony) przewód powrotny (zielony) 1. Dane ogólne zasilanie powrót Zalecenie montażowe długość rurociągu (m) Opór izolacji: opór izolacji (Ω) Długość rurociągu Stopień MH 000 do 300m 0 2. Wynik pomiaru BS-MH 300 do 500m min 14 stopień MH 500 do 800m min 13 długość pętli (km) 800 do 1000m min 12 Uwagi:... Kierownik budowy: Sprawdził/ zatwierdził: Data: Pomiar wykonano dnia: Przez: Firma:

69 Strona: 71/ 79 ZAŁĄCZNIK 16 SKŁADOWANIE ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH 1. Przy składowaniu elementów preizolowanych należy zapewnić dostateczną przestrzeń składowania, w tym pomieszczenia zamknięte do składowania wrażliwych elementów systemu, w przypadku długotrwałego składowania rur i elementów preizolowanych płaszcz osłonowy należy zabezpieczyć przed bezpośrednim oddziaływaniem promieniowania słonecznego, deszczu bądź śniegu. 2. Elementy preizolowane powinny być składowane zgodnie z wytycznymi producenta systemu preizolowanego. 3. Rury należy przechowywać w taki sposób, aby nie uległy uszkodzeniu. 4. Rury należy układać na równej, płaskiej powierzchni, na podsypkach z drobnego piasku tak, jak pokazano na rysunku. Zamiast piasku, można stosować np. podkłady drewniane o szerokości min. 100 mm. 5. Rury należy składować wg asortymentów wymiarowych, w stosach zabezpieczonych przed rozsuwaniem się. 6. Zaleca się układać je tak, aby etykiety znajdowały się zawsze z tej samej strony. 7. Rury preizolowane zaleca się składować i przechowywać z ochronnymi denkami z tworzywa sztucznego założonymi na końcówki rur stalowych. 8. Maksymalna wysokość składowanych rur wynosi: Średnica płaszcza osłonowego, mm Maksymalna wysokość składowania, m Podsypka piaskowa Podkłady ,5 1, ,0 1, ,0 20, ,0 max. 2 warstwy Rury giętkie w zwojach max. 2

70 Strona: 72/ Inne elementy prefabrykowane: łuki, odgałęzienia, redukcje, armatura, podpory stałe i inne należy przechowywać i magazynować na płaskim podłożu, w taki sposób, aby były zabezpieczone przed uszkodzeniem płaszcza osłonowego oraz przed korozją rury stalowej. 10. Łuki preizolowane należy składować w paletach wg asortymentów wymiarowych tak, aby stykały się z sobą maksymalne dużą powierzchnią. Wysokość składowania nie powinna przekraczać 1,5 m. 11. Trójniki preizolowane należy składować na paletach podzielone wg asortymentów wymiarowych tak, aby stykały się ze sobą maksymalną powierzchnią. 12. Podpory stałe dopuszcza się składowanie luzem, na paletach wg asortymentów wymiarowych z uwzględnieniem zabezpieczenia przed uszkodzeniem malarskiej powłoki antykorozyjnej. Uszkodzone powłoki malarskie, po uprzednim dokładnym oczyszczeniu uszkodzonej powierzchni, należy uzupełnić. 13. Z uwagi na kruchość polietylenu rury oraz elementy prefabrykowane: łuki, odgałęzienia, redukcje, armatura, podpory stałe, składowane i magazynowane w temperaturze poniżej - 5 C należy zabezpieczyć przed uderzeniami mechanicznymi. 14. Osłony złącza zaleca się składowanie na paletach, warstwami w pozycji pionowej do maksymalnej wysokości 1,5 m wg asortymentów wymiarowych. Dopuszcza się składowanie osłon w pakietach po 10 szt. spiętych taśmą opakowaniową lub folią termokurczliwą. Niedopuszczalne jest składowanie materiałów termokurczliwych w sposób narażający je na bezpośrednią ekspozycję światła słonecznego. 15. Uszczelki końcowe oraz opaski termokurczliwe wraz z ochronną folią zabezpieczającą warstwę mastyki należy przechowywać w suchych pomieszczeniach zabezpieczając przed wpływem promieni słonecznych i wysokiej temperatury.

71 Strona: 73/ Płynna pianka poliuretanowa stosowana do izolowania na budowie połączeń rurociągów musi następujące warunki: 16.1 Przechowywanie Składniki nie mogą być przechowywane w pomieszczeniach dostępnych dla osób niepowołanych, w pomieszczeniach biurowych lub socjalnych. Muszą być przechowywane pod zamknięciem Termin przydatności do użycia Pianka może być stosowana wyłącznie w okresie przydatności do użycia określonym przez dostawcę - najczęściej jest to jeden rok od daty produkcji. Przeterminowana pianka po wymieszaniu i wlaniu do złącza może być przyczyną niewypełnienia złącza lub powstania złej jakości izolacji Temperatura składowania Z uwagi na mogącą wystąpić krystalizację nie wolno dopuszczać do spadku temperatury izocyjanianu (składnika B) poniżej +10 C. Płynna pianka PUR powinna być składowana w temperaturze pokojowej (15 25 C). W przypadku spadku temperatury składników poniżej +15 C należy przed piankowaniem wstawić je do ciepłego pomieszczenia, aż do osiągnięcia przez nie temperatury około +20 C, a w przypadku izocyjanianu (składnik B) aż do rozpuszczenia się wydzielonych kryształów. Składników nie wolno podgrzewać. 17. Elementy systemu sygnalizacyjno-alarmowego należy przechowywać w oryginalnych opakowaniach, w warunkach zabezpieczających przed ich zawilgoceniem oraz uszkodzeniem mechanicznym.

72 Strona: 74/ 79 ZAŁĄCZNIK 17 ROZŁADUNEK ELEMENTÓW PREIZOLOWANYCH 1. Po stronie odbiorcy leży zabezpieczenie materiałów oraz ludzi do rozładunku, chyba, że zostało uzgodnione inaczej. 2. Rur i elementów preizolowanych nie wolno rozładowywać w czasie wyładowań atmosferycznych. 3. Przy rozładunku należy Zapewnić dostępność właściwych narzędzi do przenoszenia Chronić elementy preizolowane przed uszkodzeniem: rur nie można staczać na ziemię ani przetaczać bezpośrednio po ziemi rur i pozostałych elementów preizolowanych nie można zrzucać 4. Płaszcz osłonowy PE oraz izolację PUR należy chronić przed uszkodzeniem. 5. Nie wolno podnosić rur zamocowanych w jednym miejscu. 6. Szczególną uwagę należy zachować przy stosowaniu podwójnych pasów podczas wilgotnej pogody. Pasy mają tendencję do zjeżdżania się, co może spowodować wyślizgnięcie się rur. 7. Do podnoszenia rur DN50 należy stosować taśmy parciane o szerokości min. 100 mm. 8. Rury o średnicy DN40 z uwagi na ich wiotkość należy podnosić w pękach za pomocą trawersy. 9. Łańcuchów i lin stalowych można używać tylko podczas podnoszenia rur preizolowanych za końce rur stalowych.

73 Strona: 75/ Do podnoszenia zwojów (rury giętkie) należy stosować taśmy parciane o szerokości min. 100 mm. 11. W przypadku stosowania wózków widłowych, widły zabezpieczyć za pomocą osłony z gumy lub innego materiału.