Dyrektor Biura Techniki Wchodzi w skład KSP. Zarządzenie operacyjne nr 22/2015/PT z dnia 22 maja 2015 r.

Transkrypt

1 Dyrektor Biura Techniki Wchodzi w skład KSP Zarządzenie operacyjne nr 22/2015/PT z dnia 22 maja 2015 r. w sprawie: wprowadzenia do użytku służbowego Instrukcji organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych w PKN ORLEN S.A. W celu określenia wymagań bezpieczeństwa pracy przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych w PKN ORLEN S.A., zarządza się, co następuje: Wprowadza się do stosowania Instrukcję organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych w PKN ORLEN S.A., zwaną dalej w treści Instrukcją, stanowiącą Załącznik nr 1 do niniejszego Zarządzenia operacyjnego. 1 2 Zarządzenie operacyjne i Instrukcja obowiązują pracowników: 1) PKN ORLEN S.A. 2) podmiotów zewnętrznych zlokalizowanych na terenie zakładu produkcyjnego w Płocku i Zakładu PTA we Włocławku, 3) podmiotów zewnętrznych świadczących usługi na rzecz PKN ORLEN S.A., na terenie PKN ORLEN S.A., zgodnie z zawartymi umowami Za prowadzenie eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych PKN ORLEN S.A. odpowiadają Dyrektorzy bezpośrednio podlegli Członkom Zarządu, każdy w swoim obszarze działania oraz osoby przez nich upoważnione Dyrektorzy wskazani w ust.1. odpowiadają za zapewnienie prowadzenia w podległych obiektach eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych wg Instrukcji lub na podstawie instrukcji organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych wydanych przez lokalnego Operatora Systemu Dystrybucyjnego. 2. Osoby wskazane w ust. 1 powyżej są upoważnione do: a) udzielania upoważnień pisemnych dla poleceniodawców, koordynujących strona 1

2 oraz dopuszczających według Instrukcji, prowadzenia wykazu poleceniodawców, koordynujących, dopuszczających, b) nadzoru nad realizacją zasad postępowania określonych w Instrukcji, c) reprezentowania PKN ORLEN S.A w zakresie określonym niniejszym Zarządzeniem operacyjnym na podstawie pełnomocnictw udzielonych zgodnie z odrębnym wewnętrznym aktem organizacyjnym dotyczącym ustanawiania i odwoływania pełnomocników PKN ORLEN S.A. 4 Zobowiązuje się: 1) pracowników PKN ORLEN S.A. posiadających w zakresie obowiązków służbowych: prowadzenie eksploatacji, prowadzenie ruchu elektrycznego, utrzymanie ruchu elektrycznego, zajmowanie się eksploatacją, do pisemnego potwierdzenia zapoznania się z Zarządzeniem operacyjnym i Instrukcją oraz przestrzegania wymagań w nich zawartych, 2) kierowników komórek organizacyjnych PKN ORLEN S.A., będących przełożonymi ww. pracowników do bieżącego nadzoru nad realizacją postanowień określonych w Zarządzeniu operacyjnym i Instrukcji, 3) kierowników pozostałych komórek organizacyjnych PKN ORLEN S.A. do zapoznania podległych pracowników z postanowieniami niniejszego Zarządzenia operacyjnego i Instrukcji. Dyrektor Biura Bezpieczeństwa i Higieny Pracy prowadzi ogólny nadzór nad realizacją postanowień określonych w Zarządzeniu operacyjnym i Instrukcji. 5 6 Zobowiązuje się osoby wskazane w odrębnym wewnętrznym akcie organizacyjnym dotyczącym Kompleksowego Systemu Prewencji do przekazania niniejszego Zarządzenia operacyjnego i Instrukcji podmiotom zewnętrznym Zobowiązuje się osobę kierującą Działem Utrzymania Ruchu Elektrycznego do przygotowania propozycji aktualizacji niniejszego Zarządzenia operacyjnego i Instrukcji, w przypadku zaistnienia okoliczności ją uzasadniających. 2. Zobowiązuje się osobę kierującą Działem Utrzymania Ruchu Elektrycznego do umieszczenia i bieżącej aktualizacji wzoru Polecenia wykonania pracy, umieszczonego na stronie Biura Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, wg ścieżki dostępu: \\orlen.pl\office\pt\pt\tzu\elektryka\iobp. 3. Zmiana wzoru określonego w ust. 2 powyżej akceptowana jest przez Dyrektora Biura Techniki i nie wymaga aktualizacji niniejszego Zarządzenia operacyjnego. Uchyla się Zarządzenie operacyjne nr 4/DP/2008 z dnia r. w sprawie Instrukcji organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych w Polskim Koncernie Naftowym ORLEN Spółka Akcyjna. 8 strona 2

3 9 Zarządzenie operacyjne wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jego podpisania. Dyrektor Biura Techniki Tomasz Przybysławski Opracowanie: ZUU Konsultacja: PP, PR, PT, ZUE, REW, EWE, WED, SD, SL, LBO, RB, RBK, RI, RIB, RID, RS, strona 3

4 Załącznik nr 1 do Zarządzenia operacyjnego nr 22/2015/PT I N S T R U K C J A ORGANIZACJI BEZPIECZNEJ PRACY PRZY URZĄDZENIACH, INSTALACJACH I SIECIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH W PKN ORLEN S.A. strona 4

5 SPIS TREŚCI 1. Wstęp Organizacja bezpiecznej pracy Podział prac Podstawy wykonywania prac Prace w warunkach szczególnego zagrożenia Prace wykonywane jednoosobowo Wymagania formalne i organizacyjne - pisemne upoważnienia do pełnienia funkcji Kwalifikacje i obowiązki w zakresie organizacji bezpiecznej pracy Łączenie funkcji w procesie organizacji bezpiecznej pracy Polecenia na prace Rejestrowanie poleceń Przygotowanie miejsca pracy Zasady wykonywania prac Gospodarka kluczami od pomieszczeń ruchu elektrycznego strona 5

6 1. Wstęp Instrukcja organizacji bezpiecznej pracy przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych w PKN ORLEN S.A., zwana dalej Instrukcją, zawiera zasady organizowania bezpiecznej pracy przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych w PKN ORLEN S.A. Instrukcja przeznaczona jest dla pracowników zajmujących się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych. Łącznie z niniejszą Instrukcją wymagana jest znajomość obowiązujących przepisów dotyczących prac w zakresach: obsługi, konserwacji, remontów, prac kontrolnopomiarowych, montażu urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych oraz znajomość instrukcji stanowiskowych, szczegółowych, stosownie do stanowiska pracy. Podmiot gospodarczy świadczący usługi na rzecz PKN ORLEN S.A., w oparciu o umowy w zakresach: utrzymania ruchu elektrycznego, prowadzenia ruchu elektrycznego, jest zobowiązany do posiadania instrukcji współpracy z prowadzącym eksploatację urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych i przestrzegania niniejszej Instrukcji. Prowadzenie ruchu elektrycznego powinno być wykonywane przez jeden podmiot w określonym obszarze działania. Prace eksploatacyjne mogą wykonywać osoby uprawnione i upoważnione. Instrukcja niniejsza nie ma zastosowania do prac wykonywanych przy urządzeniach elektroenergetycznych powszechnego użytku; bezpieczeństwo ich użytkowania określają obowiązujące przepisy i instrukcje dołączane do tych urządzeń przez producentów. Definicje, używane w Instrukcji: instalacja elektroenergetyczna urządzenia elektroenergetyczne wraz z układami połączeń między nimi; instrukcja eksploatacji - instrukcja określająca zasady eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, opracowana na podstawie: dokumentacji producenta; wewnętrznych aktów organizacyjnych PKN ORLEN S.A., obowiązujących przepisów i skojarzonych norm technicznych; instrukcja stanowiskowa - instrukcja określająca stosownie do stanowiska: obszar, zakres, zasady eksploatacji, środki i warunki bezpiecznego wykonywania pracy; instrukcja szczegółowa - instrukcja szczegółowo określająca środki i warunki bezpiecznego wykonywania pracy; osoba uprawniona - osoba posiadająca kwalifikacje uzyskane wg prawa energetycznego. osoba upoważniona osoba posiadająca wydane przez prowadzącego eksploatację upoważnienie do zajmowania się eksploatacją w danym obszarze; polecenie wykonania pracy (ustne lub pisemne) polecenie zawierające ścisłe określenie: miejsca, czasu, zakresu, rodzaju, terminu, środków i warunków bezpiecznego wykonania pracy, liczby pracowników wchodzących w skład zespołu oraz określenie pracowników odpowiedzialnych za organizację i wykonanie pracy, pełniących funkcje: koordynującego, dopuszczającego, kierującego zespołem pracowników, kierownika robót, nadzorującego. Polecenia ustne wydawane przy wykorzystaniu środków łączności (telefon, ipfon, itp.) powinny być nagrywane; wykonawca polecenia ustnego bezpośrednio po otrzymaniu polecenia zwrotnie powtarza treść otrzymanego polecenia; pomieszczenia lub teren ruchu elektrycznego wydzielone pomieszczenie lub część pomieszczenia, teren lub część terenu albo przestrzeni w budynkach lub poza budynkami, w których zainstalowane są urządzenia elektroenergetyczne, dostępne wyłącznie dla upoważnionych osób; prace eksploatacyjne - prace wykonywane przy urządzeniach energetycznych w zakresie ich obsługi, konserwacji, remontów, montażu i kontrolno-pomiarowym; strona 6

7 pracownicy zajmujący się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych pracownicy posiadający ważne zaświadczenia kwalifikacyjne, którzy w zakresie obowiązków służbowych mają: prowadzenie ruchu elektrycznego, utrzymanie ruchu elektrycznego; Prowadzący eksploatację urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych (Prowadzący eksploatację) osoby, wskazane w 3 ust. 1 Zarządzenia operacyjnego wprowadzającego niniejszą Instrukcję, upoważnione do: - udzielania upoważnień pisemnych dla: poleceniodawców, koordynujących, dopuszczających; i prowadzenia wykazu poleceniodawców, koordynujących, dopuszczających. - nadzoru nad realizacją zasad określonych w niniejszej Instrukcji; prowadzenie ruchu elektrycznego - sprawowanie operatywnego kierownictwa oraz operatywnego nadzoru nad sieciami, instalacjami, urządzeniami elektroenergetycznymi, optymalizacja rozpływów mocy, programowanie pracy urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych; strefa pracy stanowisko pracy lub miejsce pracy przygotowane w zakresie niezbędnym do bezpiecznego wykonywania prac eksploatacyjnych; sieć elektroenergetyczna - zespół stacji elektroenergetycznych powiązanych funkcjonalnie i połączonych liniami elektroenergetycznymi, w celach: przesyłu, przetwarzania, dystrybucji energii elektrycznej; świadectwo kwalifikacyjne świadectwo stwierdzające spełnienie przez osobę wymagań kwalifikacyjnych na stanowisku dozoru lub eksploatacji, w określonym zakresie: obsługi, konserwacji, remontu, kontrolno-pomiarowym, montażowym; dla określonych rodzajów urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych; urządzenie elektroenergetyczne urządzenie, instalacja, sieć, stosowane w technicznych procesach wytwarzania, przetwarzania, przesyłu, dystrybucji, magazynowania oraz użytkowania energii elektrycznej; urządzenie elektroenergetyczne powszechnego użytku urządzenie przeznaczone dla indywidualnych potrzeb ludności lub używane w gospodarstwach domowych; urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne czynne urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne, do których za pomocą istniejących łączników i armatury istnieje możliwość podania czynników stwarzających zagrożenie; urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne nieczynne urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne, do których za pomocą istniejących łączników i armatury nie ma możliwości podania czynników stwarzających zagrożenie; zespół pracowników grupa pracowników, w skład której wchodzą co najmniej dwie osoby wykonujące pracę; zespół pracowników kwalifikowanych grupa pracowników, w której co najmniej połowa lecz nie mniej niż 2 pracowników posiada ważne świadectwa kwalifikacyjne do zajmowania się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych. strona 7

8 2. Organizacja bezpiecznej pracy 2.1. Podział prac Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych nieczynnych należy organizować według ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Prace przy urządzeniach elektroenergetycznych czynnych, mogą być wykonywane: a) pod napięciem - tj. praca, podczas której osoba ma kontakt z częściami pozostającymi pod napięciem lub jakąkolwiek częścią swego ciała, narzędziami lub innymi przedmiotami narusza strefę prac pod napięciem; b) w pobliżu napięcia - tj. praca w pobliżu nieosłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części znajdujących się pod napięciem, podczas której osoba znajduje się w strefie prac w pobliżu napięcia lub jakąkolwiek częścią swego ciała, narzędziami lub innymi przedmiotami narusza te strefę, a nie narusza strefy prac pod napięciem; c) przy wyłączonym napięciu, tj. praca wykonywana przy wyłączonym, odłączonym napięciu, przy uziemionych urządzeniach elektroenergetycznych, podczas której osoba jakąkolwiek częścią swego ciała, narzędziami lub innymi przedmiotami nie narusza strefy prac w pobliżu napięcia lub innych urządzeń pozostających pod napięciem. Tab. nr 1. Granice strefy prac pod napięciem i strefy prac w pobliżu napięcia Napięcie Strefa prac pod znamionowe napięciem Rys. nr 1. Strefy prac D i Strefa prac w pobliżu napięcia D v kv mm mm 1 bez dotyku strona 8

9 2.2. Podstawy wykonywania prac Prace na czynnych urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych mogą być wykonywane na polecenie pisemne, ustne lub bez polecenia Prace wykonywane bez polecenia, to: a) czynności związane z ratowaniem zdrowia i życia ludzkiego, b) awaryjne działania w celu zabezpieczenia urządzeń i instalacji przed zniszczeniem, c) prace wykonywane przez uprawnionych i upoważnionych pracowników zajmujących się eksploatacją określone w instrukcjach stanowiskowych - w tym także prace stwarzające możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzkiego. Osoby wykonujące czynności, działania wymienione w lit. a), b) w zależności od zaistniałej sytuacji, powinny zastosować środki niezbędne dla własnego bezpieczeństwa, a następnie powiadomić osobę odpowiedzialna za prowadzenie ruchu elektrycznego oraz bezpośredniego przełożonego o powstałym zdarzeniu i okolicznościach uzasadniających podjęcie czynności Prace na polecenie ustne Na polecenie ustne mogą być wykonywane wszystkie prace, dla których nie jest wymagane polecenie pisemne. Polecenie ustne powinno być zwięzłe, jednoznaczne i zwrotnie powtórzone przez pracownika otrzymującego polecenie Prace na polecenie pisemne Na polecenie pisemne należy wykonywać następujące prace: a) przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, b) dla których wymagany jest nadzorujący, c) dla których prowadzący eksploatację lub poleceniodawca uzna to za konieczne Prace w warunkach szczególnego zagrożenia Prace w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, powinny być wykonywane wyłącznie przez zespół pracowników kwalifikowanych. Do prac wykonywanych przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego, zalicza się prace: a) konserwacyjne, modernizacyjne, remontowe przy urządzeniach elektroenergetycznych znajdujących się częściowo 1 lub całkowicie pod napięciem, z wyjątkiem prac polegających na wymianie w obwodach o napięciu do 1kV wkładek bezpiecznikowych lub źródeł światła o nieuszkodzonej obudowie, b) wykonywane w pobliżu nie osłoniętych urządzeń elektroenergetycznych lub ich części znajdujących się pod napięciem, c) przy wyłączonych, lecz nie uziemionych urządzeniach elektroenergetycznych lub uziemionych w taki sposób, że żadne z uziemień (uziemiaczy) nie jest widoczne z miejsca pracy, d) przy opuszczaniu i zawieszaniu przewodów na wyłączonych spod napięcia elektroenergetycznych liniach napowietrznych, w przęsłach krzyżujących drogi kolejowe, wodne i kołowe, e) związane z identyfikacją i przecinaniem kabli, 1 Pod pojęciem urządzeń elektroenergetycznych częściowo wyłączonych spod napięcia (praca w pobliżu napięcia) należy rozumieć urządzenia, których tylko część została wyłączona spod napięcia dla wykonania pracy; np. dla przeprowadzenia pracy przy urządzeniach w celce, polu lub na stacji słupowej urządzenia zostały wyłączone, lecz szczęki odłączników szynowych lub liniowych pozostały pod napięciem. strona 9

10 f) przy spawaniu, lutowaniu, wymianie stojaków oraz pojedynczych ogniw i całej baterii akumulatorów, g) przy wyłączonym spod napięcia torze dwutorowej elektroenergetycznej linii napowietrznej, jeżeli drugi tor znajduje się pod napięciem, h) przy wyłączonych spod napięcia lub znajdujących się w budowie elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się w strefie ograniczonej uziemiaczami ochronnymi z liniami znajdującymi się pod napięciem lub mogącymi znaleźć się pod napięciem lub przewodami trakcji elektrycznej, i) przy wykonywaniu prób i pomiarów, z wyłączeniem prac wykonywanych stale przez wyznaczonych pracowników w ustalonych miejscach pracy (laboratoria, stacje prób. Niektóre próby i pomiary, np. pomiar napięcia i prądu przy urządzeniach do 1 kv, badanie stanu izolacji, mogą być wykonywane na polecenie ustne, jeżeli przewiduje to instrukcja szczegółowa, j) konserwacyjne i remontowe przy urządzeniach rozładowczych paliw płynnych i gazowych, jak rurociągi spustowe i pompy rozładowcze wraz z ich instalacjami, k) przy wyłączonych spod napięcia, lecz nie uziemionych, urządzeniach elektroenergetycznych lub ich częściach; w poleceniu na pracę poleceniodawca powinien dokonać wpisu przy urządzeniach wyłączonych bez zakładania uziemiaczy, l) przy neutralizatorach radioizotopowych i wysokonapięciowych, stosowanych do neutralizacji ładunków elektrostatycznych, m) przy zbiornikach, rurociągach sprężonego powietrza i sprężarkach o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50kPa wymagających demontażu elementów sprężarki, odcinka rurociągu albo naruszenia podpór i zawiesi rurociągów, n) wykonywane na trasie elektrycznych linii kablowych, jeżeli istnieje jakakolwiek wątpliwość w identyfikacji kabla, o) wykonywane w miejscu pracy, gdzie brak jest możliwości założenia uziemienia widocznego z miejsca pracy; w tym przypadku należy zastosować inne skuteczne środki ochrony przeciwporażeniowej, które zapewnią bezpieczne wykonanie pracy, p) przy urządzeniach elektroenergetycznych, dla których w trakcie wykonywania pracy konieczne jest częściowe lub całkowite zdjęcie uziemiaczy w miejscu pracy (np. do prób napięciowych); w poleceniu na pracę poleceniodawca powinien dokonać wpisu: z częściowym całkowitym zdejmowaniem uziemiaczy do prób, q) przy wyłączonych spod napięcia elektroenergetycznych liniach napowietrznych, które krzyżują się z liniami znajdującymi się pod napięciem; r) przy budowie i eksploatacji napowietrznych linii elektroenergetycznych, s) przy eksploatacji linii kablowych ze zdalnym zasilaniem oraz przy urządzeniach zdalnego zasilania, t) w studniach kablowych, w pomieszczeniach z nimi połączonych i dołkach monterskich, u) przy wyłączonych spod napięcia urządzeniach elektrofiltru, gdy zachodzi konieczność wejścia do wewnątrz komory elektrofiltru, v) niebezpieczne pod względem pożarowym wykonywane w strefach zagrożenia wybuchem. Przed przystąpieniem do prac oraz przed przygotowaniem miejsca pracy w warunkach szczególnego zagrożenia wymagane jest przeprowadzenie instruktażu wykonywania pracy przez: wydającego polecenie wykonania pracy, koordynującego prace, dopuszczającego do pracy. Szczegóły instruktażu powinny być zawarte w instrukcji stanowiskowej. strona 10

11 2.4. Prace wykonywane jednoosobowo Prace wykonywane jednoosobowo powinni realizować pracownicy posiadający kwalifikacje na stanowisku eksploatacji. Zestawienie prac wykonywanych jednoosobowo oraz warunki ich wykonania powinny znajdować się w instrukcji stanowiskowej. Do prac, które mogą być wykonywane jednoosobowo zalicza się: a) wymianę wkładek bezpiecznikowych nn w obwodach sterowniczych i sygnalizacyjnych wykonywane przez stałą obsługę stacji, b) oględziny urządzeń rozdzielczych nn, SN przez obsługę stacji, c) oględziny dzienne linii nn, SN i WN z poziomu ziemi, d) prace naprawcze w instalacjach oświetleniowych i grzewczych do 1kV w pomieszczeniach ruchu elektrycznego, nie wymagające wchodzenia do celek, zdejmowania barier i osłon, ustawiania drabin, e) bieżącą konserwację baterii akumulatorów np. pomiar gęstości elektrolitu, pomiar napięcia, f) prace porządkowe wykonywane w pomieszczeniach ruchu elektrycznego jeżeli zachowane są wymagane odległości od nie osłoniętych części będących pod napięciem, g) koszenie traw lub odśnieżanie dróg w stacjach nn, SN i WN, h) prace konserwacyjne przy instalacjach sprężonego powietrza, z wyjątkiem prac wymagających demontażu armatury lub odcinka rurociągu albo naruszenia podpór i zawiesi rurociągów o nadciśnieniu roboczym równym lub większym od 50 kpa, i) inne prace określone w instrukcjach stanowiskowych. 3. Wymagania formalne i organizacyjne - pisemne upoważnienia do pełnienia funkcji 3.1 Upoważnienia dla osób pełniących funkcje poleceniodawcy, dopuszczającego, koordynującego wydaje Prowadzący eksploatację lub osoba przez niego upoważniona. 3.2 W zakładzie produkcyjnym w Płocku, w imieniu Prowadzącego eksploatację, pisemne upoważnienia dla osób pełniących funkcje: a) poleceniodawcy- wydaje osoba kierująca Działem Utrzymania Ruchu Elektrycznego, b) dopuszczającego- wydaje osoba kierująca Zakładem Elektrociepłowni, c) koordynującego - wydaje osoba kierująca Zakładem Elektrociepłowni. 3.3 W Zakładzie PTA we Włocławku dla pracowników PKN ORLEN S.A. w imieniu prowadzącego eksploatację, pisemne upoważnienia dla osób pełniących funkcje: a) poleceniodawcy - wydaje osoba kierująca Działem Utrzymania Ruchu Elektrycznego, b) dopuszczającego - wydaje osoba kierująca Działem Utrzymania Ruchu Elektrycznego, c) koordynującego - wydaje osoba kierująca Działem Utrzymania Ruchu Elektrycznego. 4. Kwalifikacje i obowiązki w zakresie organizacji bezpiecznej pracy 4.1 Poleceniodawca, to pracownik upoważniony pisemnie przez Prowadzącego eksploatację urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych do wydawania poleceń na wykonanie pracy, posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku strona 11

12 dozoru. Upoważnienie do wydawania poleceń obejmuje prawo wydawania poleceń ustnych i pisemnych oraz określa zakres upoważnienia. Poleceniodawca odpowiada za: a) decyzje o konieczności wykonania pracy i rodzaju polecenia (pisemne, ustne), b) określenie zakresu, rodzaju, miejsca i terminu rozpoczęcia i zakończenia pracy, c) określenie środków i warunków do bezpiecznego wykonania pracy, zarówno w miejscu pracy jak i bezpośrednim sąsiedztwie, d) określenie liczby pracowników skierowanych do pracy, e) wyznaczenie pracowników odpowiedzialnych za organizację i wykonanie pracy, pełniących funkcję imiennie kierownika robót, kierującego zespołem, nadzorującego i dopuszczającego (jeżeli dopuszczający po dopuszczeniu wchodzi w skład zespołu pracowników), imiennie lub stanowiskiem koordynującego i dopuszczającego, f) określenie w poleceniu planowanych przerw w pracy i wymaganych warunków do spełnienia w czasie przerwy, g) prowadzenie ewidencji poleceń (pisemnych i ustnych) zgodnie z przyjętymi zasadami, h) przy poleceniu ustnym poleceniodawca zobowiązany jest omówić warunki pracy z kierującym zespołem i dopuszczającym. 4.2 Koordynujący, to pracownik komórki organizacyjnej prowadzącej ruch elektryczny urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, przy których będzie wykonywana praca, wyznaczony przez poleceniodawcę, posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru. Koordynujący odpowiada za: a) skoordynowanie wykonawstwa poleconych prac z ruchem urządzeń; również w przypadkach, gdy przygotowanie miejsca pracy związane jest z wyłączeniem urządzeń będących w operatywnym kierownictwie różnych komórek organizacyjnych, b) sprawdzenie poprawności zastosowanych środków i warunków bezpiecznej pracy ujętych w poleceniu na pracę, c) określenie czynności łączeniowych związanych z przygotowaniem miejsca pracy: do wykonania przez koordynującego, do wykonania przez dopuszczającego w kontakcie z koordynującym, d) realizację ustaleń z kierownikiem robót w przypadku pracy zespołów pracowników pracujących w miejscach pracy zależnych, e) wydanie zezwolenia na wykonanie czynności przygotowania miejsca pracy, f) wydanie zezwolenia na dopuszczenie do pracy, g) wydanie zezwolenia na likwidację miejsca pracy, w oparciu o informacje od dopuszczającego o zakończeniu pracy i prawidłowym jej wykonaniu, h) podjęcie decyzji o uruchomieniu urządzeń elektroenergetycznych, przy których była wykonywana praca i przywrócenie normalnego układu pracy, i) zapisanie w książce ruchowej dokonanych ustaleń wynikających z punktów a) - h) powyżej Dopuszczający, to pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji i upoważniony pisemnie przez prowadzącego eksploatację urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych do wykonywania czynności łączeniowych w celu przygotowania miejsca pracy, wyznaczony przez poleceniodawcę. Dopuszczający powinien być wyznaczony przez poleceniodawcę do każdej pracy wykonywanej na polecenie. Dopuszczający odpowiada za: a) uzgodnienie z koordynującym niezbędnych wyłączeń urządzeń oraz miejsc założenia urządzeń zabezpieczających (np. uziemiaczy, osłon) dla bezpiecznego wykonania pracy oraz zarejestrowanie polecenia i wpisanie numeru z rejestru realizowanych poleceń, strona 12

13 b) uzyskanie od koordynującego zezwolenia na rozpoczęcie wykonania czynności przygotowania miejsca pracy, c) uzyskanie od koordynującego potwierdzenia o wykonaniu niezbędnych przełączeń oraz uzyskanie zezwolenia na dokonanie przełączeń i założenia odpowiednich urządzeń zabezpieczających, przewidzianych do wykonania przez dopuszczającego, d) sprawdzenie, czy w miejscu pracy w wyłączonych urządzeniach zostało usunięte zagrożenie, e) wyłączenie uzgodnionych z koordynującym urządzeń z ruchu oraz właściwą technologię czynności łączeniowych, f) przygotowanie miejsca pracy, g) zastosowanie w miejscu pracy środków technicznych niezbędnych dla bezpiecznego wykonywania pracy, h) uzyskanie od koordynującego zezwolenia na dopuszczenie do pracy, i) sprawdzenie świadectwa kwalifikacyjnego kierującego zespołem lub nadzorującego, j) wskazanie i sprawdzenie miejsca pracy oraz udowodnienie, że w miejscu pracy zagrożenie nie występuje; udowodnienie braku napięcia poprzez dotknięcie ręką w obecności kierującego zespołem lub nadzorującego, k) przy poleceniu ustnym omówienie warunków bezpiecznego wykonania pracy z kierującym zespołem, l) wskazanie miejsca pracy zespołowi pracowników i pouczenie członków zespołu pracowników o warunkach pracy oraz wskazanie zagrożeń występujących w sąsiedztwie miejsca pracy, m) przekazanie miejsca pracy i dopuszczenie zespołu pracowników do rozpoczęcia pracy i powiadomienie o tym fakcie koordynującego (przy pracach na polecenie ustne faktem przyjęcia miejsca pracy przez kierującego zespołem jest rozpoczęcie przez niego pracy), n) powiadomienie koordynującego o zaistniałych przerwach w pracy, o) niezwłoczne zawiadomienie koordynującego, w przypadku braku możliwości wykonania polecenia zgodnie z obowiązującymi przepisami, p) sprawdzenie wykonania pracy po otrzymaniu zawiadomienia od kierującego zespołem lub koordynującego o jej zakończeniu, dopilnowanie aby z miejsca pracy zostali usunięci ludzie, narzędzia, materiały oraz zostało uporządkowane miejsce pracy i powiadomienie o powyższym koordynującego w celu uzyskania jego zezwolenia na likwidację miejsca pracy, q) zlikwidowanie miejsca pracy i złożenie o tym meldunku koordynującemu, r) potwierdzanie podpisami na druku polecenia poszczególnych czynności przygotowania miejsca pracy, dopuszczenia, przerwy w pracy, zakończenia pracy Kierujący zespołem, to wyznaczony imiennie przez poleceniodawcę pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji, właściwe dla określonego w poleceniu zakresu pracy i rodzaju urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych, przy których będzie wykonywana praca, który kieruje pracą podległych pracowników. Kierujący zespołem może pełnić funkcję jedynie jako kierujący zespołem pracowników kwalifikowanych. Kierujący zespołem odpowiada za: a) dobór pracowników o umiejętnościach zawodowych odpowiednich do wykonania poleconej pracy, b) sprawdzenie przygotowanego miejsca pracy i jego przyjęcia od dopuszczającego, jeżeli zostało przygotowane właściwie, c) zaznajomienie podległych pracowników ze sposobem przygotowania miejsca pracy, występującymi zagrożeniami w miejscu pracy i w bezpośrednim sąsiedztwie oraz warunkami i metodami bezpiecznego wykonania pracy, strona 13

14 d) zapewnienie wykonania pracy w sposób bezpieczny, tj. prowadzenie pracy w bezpiecznych warunkach oraz właściwą organizację pracy, e) egzekwowanie od członków zespołu pracowników stosowania właściwych środków ochrony indywidualnej, właściwego sprzętu ochronnego i zabezpieczającego, odzieży i obuwia ochronnego oraz właściwych narzędzi i sprzętu, f) zapewnienie w miejscu pracy wymaganego sprzętu pożarniczego w przypadku, gdy prowadzone prace są niebezpieczne pożarowo, g) nadzór nad przestrzeganiem przez podległych pracowników przepisów bhp oraz ochrony przeciwpożarowej w czasie wykonywania pracy. Kierujący zespołem ma prawo wyłączyć się z bezpośredniego udziału w wykonywaniu pracy spełniając funkcje kontrolne, jeżeli zaistnieją szczególne warunki związane z zachowaniem bezpieczeństwa pracy, h) powiadomienie dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy lub przerwie w pracy, i) potwierdzanie podpisami na druku polecenia poszczególnych czynności dopuszczenia do pracy, przerwy w pracy, zakończenia pracy, j) zapoznanie nowo przybyłych pracowników (po dokonaniu zmian w poleceniu na pracę przez poleceniodawcę, w postaci zwiększenia składu osobowego zespołu pracowników) z: miejscem pracy, rodzajem i zakresem pracy do wykonania, sposobem przygotowania miejsca pracy, występującymi zagrożeniami w miejscu pracy i bezpośrednim sąsiedztwie oraz warunkami i metodami bezpiecznego wykonania pracy, k) wyprowadzenie z miejsca pracy pracowników wycofanych z zespołu pracowników (po dokonaniu zmian w poleceniu na pracę, przez poleceniodawcę, w postaci zmniejszenia składu osobowego zespołu pracowników) Nadzorujący, jest wyznaczony przez poleceniodawcę pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru lub stanowisku eksploatacji, wykonujący wyłącznie czynności nadzoru. Nadzorujący jest wyznaczany przez poleceniodawcę, jeżeli: prace wykonywać będzie zespół pracowników nie spełniający wymagań jak dla zespołu pracowników kwalifikowanych, poleceniodawca uzna to za konieczne ze względu na szczególny charakter i warunki wykonywania pracy. Nadzorujący nie może wykonywać innych prac poza czynnościami nadzoru. Nadzorujący odpowiada za: a) sprawdzenie przygotowanego miejsca pracy i jego przyjęcie od dopuszczającego, jeżeli zostało przygotowane właściwie, b) zaznajomienie nadzorowanych pracowników z warunkami bezpiecznego wykonania pracy, c) sprawowanie ciągłego nadzoru nad pracownikami, aby nie przekraczali granicy wyznaczonego miejsca pracy, d) powiadomienie dopuszczającego lub koordynującego o zakończeniu pracy lub przerwie w pracy, e) potwierdzanie podpisami na druku polecenia poszczególnych czynności dopuszczenia do pracy, przerwy w pracy, zakończenia pracy Członkowie zespołu pracowników powinni być przeszkoleni w zakresie bhp i p.poż. oraz posiadać umiejętności zawodowe i uprawnienia stosowne do wykonywanej pracy. strona 14

15 Członkowie zespołu pracowników odpowiadają za: a) wykonywanie prac zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa pracy, przepisami ochrony przeciwpożarowej oraz zgodnie z poleceniami i wskazówkami kierującego zespołem lub nadzorującego, b) stosowanie narzędzi, odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochrony osobistej wymaganego przy wykonywaniu danego rodzaju prac, c) powiadamianie kierującego zespołem o konieczności przerwania pracy w razie braku możliwości jej wykonania zgodnie z zasadami i przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy lub ochrony przeciwpożarowej, d) nieopuszczanie miejsca pracy bez zgody kierującego zespołem, e) reagowanie na nieprzestrzeganie przepisów bhp przez innych pracowników i informowanie o tym kierującego zespołem lub nadzorującego Kierownik robót, to wyznaczony imiennie przez poleceniodawcę pracownik posiadający ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru. Należy go wyznaczyć w przypadku, gdy prace wykonuje jednocześnie więcej niż jeden zespół pracowników i miejsca pracy są zależne. Do obowiązków kierownika robót należy koordynowanie pracy różnych zespołów pracowników i różnych zakresów pracy, w celu wyeliminowania zagrożeń wynikających z pracy w miejscach zależnych. Miejsca pracy zależne, są to takie miejsca pracy, gdy zastosowane środki zabezpieczające są wspólne dla dwu lub większej liczby miejsc pracy, w których jakakolwiek zmiana w środkach i warunkach wykonywania pracy, określonych w poleceniu wykonania pracy, w jednym z miejsc pracy ma wpływ na środki i warunki wykonywania pracy w innych miejscach pracy. Kierownik robót powinien uczestniczyć przy dopuszczaniu do pracy zespołów pracowników i przy zakończeniu ich pracy Koordynator prac, to osoba wyznaczona w celu nadzoru nad bezpieczeństwem i higieną pracy (w rozumieniu art. 208 Kodeks Pracy), na mocy porozumienia między pracodawcami w przypadku, gdy w tym samym miejscu wykonują pracę osoby zatrudnione przez różnych pracodawców. Koordynator prac może być wyznaczony również, w przypadku gdy w tym samym miejscu jednocześnie wykonują pracę osoby zatrudnione przez jednego pracodawcę. Koordynacja to proces w którym, określony podmiot lub klika podmiotów organizuje, harmonizuje i uzgadnia działania zazwyczaj większej liczby innych podmiotów. Koordynator prac zobowiązany jest w szczególności: a) ustalić harmonogram prac uwzględniający zadania wszystkich zespołów realizujących prace, jeżeli wymaga tego bezpieczeństwo lub technologia ich wykonania, b) zapewnić współpracę osób kierujących pracami zespołów i osób nadzorujących te prace, c) ustalić sposób łączności i sposób alarmowania w sytuacji zaistnienia zagrożenia lub awarii. Wyznaczenie koordynatora prac nie zwalnia poszczególnych pracodawców z obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom. Wyznaczony na mocy porozumienia między pracodawcami koordynator prac powinien uzyskać akceptację Prowadzącego eksploatację lub podmiotu przez niego upoważnionego. W przypadku braku akceptacji koordynatora prac wyznacza prowadzący eksploatację lub podmiot przez niego upoważniony. strona 15

16 5. Łączenie funkcji w procesie organizacji bezpiecznej pracy Dopuszcza się łączenie nie więcej niż dwóch funkcji jednocześnie. a) Poleceniodawca może być koordynującym; poleceniodawca może być członkiem zespołu pracowników jeśli nie jest jednocześnie koordynującym i posiada dodatkowo ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji. b) Koordynujący może pełnić rolę poleceniodawcy lub dopuszczającego, jeśli posiada dodatkowo ważne świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji oraz pisemne upoważnienie do pełnienia funkcji dopuszczającego. Nie może być jednocześnie poleceniodawcą i dopuszczającym. c) Dopuszczający może być członkiem zespołu pracowników, jeżeli tak przewiduje polecenie. Decyzję o łączeniu funkcji podejmuje poleceniodawca. Dopuszcza się łączenie [x] maksymalnie dwóch funkcji zgodnie z Tabelą nr 2. strona 16

17 Tab. nr 2. Łączenie funkcji Poleceniodawca Koordynujący Kierujący zespołem Nadzorujący Dopuszczający Koordynator prac Członek zespołu Kierownik robót Poleceniodawca x TAK TAK TAK - Koordynujący TAK x - - TAK Kierujący zespołem - - x Nadzorujący x Dopuszczający - TAK - - x - TAK - Koordynator prac TAK x - - Członek zespołu TAK TAK - x - Kierownik robót x strona 17

18 6. Polecenia na prace Załącznik nr 2 do Instrukcji 6.1. Osoby upoważnione do wydawania poleceń na pracę. Polecenia na pracę mogą wydawać osoby posiadające ważne świadectwo kwalifikacyjne dozoru oraz pisemne upoważnienie Prowadzącego eksploatację. Osoba posiadający upoważnienie do wydawania poleceń na pracę posiada również prawo do: jednoosobowych oględzin w pomieszczeniach ruchu elektrycznego, posiadania kluczy do pomieszczeń ruchu elektrycznego Wystawianie i przekazywanie poleceń pisemnych. a) Wydawanie poleceń do wykonywania pracy należy do obowiązków osób pisemnie upoważnionych do wystawiania poleceń. b) Polecenie pisemne wykonania pracy powinno być wystawione w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach, dla kierującego zespołem lub nadzorującego i dopuszczającego. Wzór Polecenia wykonania pracy dostępny jest w Intranecie, wg ścieżki dostępu: \\orlen.pl\office\pt\pt\tzu\elektryka\iobp. c) Polecenie należy wystawiać na pracę wykonywaną przez jeden zespół pracowników, w jednym miejscu pracy. d) Dozwolone jest wystawianie jednego polecenia pisemnego na takie same prace wykonywane przez jeden zespół pracowników kolejno w innych miejscach pracy, gdy zespół pracuje w tym samym czasie tylko w jednym miejscu, a warunki bezpiecznego wykonania pracy są takie same we wszystkich miejscach, tzn. wszystkie czynności przy przygotowaniu miejsca są takie same. e) Dopuszcza się wystawianie poleceń na każdy poziom rozdzielni wielopoziomowej dla zespołów pracowników pracujących na odrębne polecenie, pod warunkiem, że miejsca pracy na tych poziomach będą traktowane jako miejsca pracy zależne oraz że jest wyznaczony kierownik robót. f) Dopuszcza się wystawianie jednego polecenia na pracę dla jednego zespołu pracowników na więcej niż jednym poziomie w rozdzielni wielopoziomowej. g) Polecenie wykonania pracy jest ważne na czas określony przez poleceniodawcę. h) Poleceniodawca może w poleceniu pisemnym dokonać zmiany uprzednio podanych terminów wykonania pracy oraz zmiany liczby pracowników w składzie zespołu, przy czym w razie potrzeby może dokonać obu zmian jednocześnie. i) Zmiany terminów, liczby pracowników, o których mowa w lit. h) powyżej powinny być odnotowane w poleceniu; inne niż ww. zmiany lub poprawki w treści polecenia są zabronione. j) Zabrania się wystawiania polecenia na pracę, jeżeli poleceniodawca nie zna warunków, w jakich będzie wykonywana praca i nie jest w stanie określić niezbędnych warunków zapewniających bezpieczne wykonanie pracy Polecenia ustne Na polecenie ustne, wydane bezpośrednio lub poprzez środki łączności, mogą być wykonywane wszystkie prace z wyjątkiem tych, dla których wymagane jest polecenie pisemne. Polecenia ustne wydawane przy wykorzystaniu środków łączności (telefon, ipfon, itp.) powinny być nagrywane; wykonawca polecenia ustnego bezpośrednio po otrzymaniu polecenia zwrotnie powtarza treść otrzymanego polecenia. Zasady specjalne dla poleceń ustnych. a) Dopuszczający i kierujący zespołem mają obowiązek niezwłocznego zawiadomienia poleceniodawcy, w przypadku niemożliwości wykonania polecenia zgodnie z obowiązującymi przepisami, ze względu na stwierdzenie w miejscu pracy warunków szczególnego zagrożenia. W tym przypadku należy wstrzymać realizację polecenia. b) Przy wykonaniu pracy na polecenie ustne przyjmuje się zasadę niepotwierdzania podpisami poszczególnych czynności przygotowania miejsca pracy, dopuszczenia, przerwy w pracy, zakończenia pracy. W związku z tym ustala się, że w momencie rozpoczęcia pracy zostały spełnione wszystkie warunki gwarantujące bezpieczną pracę, a kierujący zespołem przyjął pełną odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa pracy. strona 18

19 7. Rejestrowanie poleceń Załącznik nr 2 do Instrukcji Rejestr poleceń na pracę prowadzi komórka organizacyjna odpowiedzialna za ruch elektryczny dla wszystkich urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych. Prowadzący rejestr poleceń pełniąc funkcję koordynującego nadaje numer polecenia i koordynuje prace zawarte w zarejestrowanym poleceniu. Wpisywanie poleceń do rejestru poleceń następuje po zgłoszeniu się dopuszczającego w sprawie skoordynowania czynności łączeniowych i uzyskania zezwolenia na przygotowanie miejsca pracy. W przypadku, gdy prace przy urządzeniach, instalacjach i sieciach elektroenergetycznych na rzecz PKN ORLEN S.A. wykonuje zewnętrzny podmiot gospodarczy, na podstawie umowy lub zlecenia - rejestr poleceń na pracę prowadzi pracownik dozoru, komórki organizacyjnej ruchu elektrycznego tego podmiotu gospodarczego lub inny upoważniony pracownik. 7.1 Ewidencja rejestrowanych poleceń pisemnych i ustnych Rejestr poleceń musi zawierać szczegółowo następujące dane: a) numer polecenia, b) rodzaj wykonywanej pracy, c) miejsce pracy, d) poleceniodawca (nazwisko i imię), e) termin rozpoczęcia pracy (data, godzina), f) termin zakończenia pracy (data, godzina), g) nadzorujący (nazwisko i imię) albo wskazany poniżej, h) kierujący zespołem (nazwisko i imię), i) godzina dopuszczenia, j) dopuszczający (nazwisko i imię), k) godzina zakończenia, l) koordynujący (nazwisko i imię), m) kierownik robót (nazwisko i imię), n) koordynator prac (nazwisko i imię). 7.2 Obieg poleceń na prace a) Kierujący zespołem, nadzorujący, kierownik robót po otrzymaniu dwóch egzemplarzy polecenia na prace kontaktuje się z koordynującym w celu uzgodnienia możliwości realizacji pracy. b) Dopuszcza się przekazanie dwóch egzemplarzy polecenia do komórki prowadzącej ruch elektryczny przez poleceniodawcę. c) Przed przygotowaniem miejsca pracy dopuszczający zgłasza polecenie koordynującemu, odczytuje treść polecenia koordynującemu i wpisuje numer polecenia podany przez koordynującego. d) Po dopuszczeniu do pracy i podpisaniu polecenia dopuszczający pozostawia oryginał polecenia u kierującego zespołem lub nadzorującego, a kopie zatrzymuje u siebie. e) Po zakończeniu pracy i zamknięciu polecenia, kierujący zespołem lub nadzorujący zwraca oryginał polecenia dopuszczającemu. f) Dopuszczający przekazuje oryginał polecenia w ciągu 7 dni poleceniodawcy, a kopię zatrzymuje u siebie i przechowuje przez 30 dni. g) Poleceniodawca przechowuje polecenia pisemne przez okres 30 dni od daty zakończenia polecenia. 8. Przygotowanie miejsca pracy 8.1 Zezwolenie na przygotowanie miejsca pracy. Przed rozpoczęciem jakichkolwiek czynności związanych z przygotowaniem miejsca pracy konieczne jest uzyskanie zgody koordynującego, który ją wydaje, po upewnieniu się, że pozwala na to aktualna sytuacja ruchowa i warunki bezpiecznego przygotowania miejsca pracy. Czynności wchodzące w zakres przygotowania miejsca pracy: strona 19

20 Załącznik nr 2 do Instrukcji a) wyłączenie urządzenia za pomocą wyłącznika lub innego łącznika służącego do wyłączania prądów roboczych; stwierdzenie, że urządzenie zostało wyłączone, b) zabezpieczenie przed przypadkowym załączeniem wyłącznika lub innego łącznika służącego do wyłączania prądów roboczych, przez utworzenie przerwy w obwodzie załączania układu sterowania, za pomocą odpowiedniego łącznika lub bezpieczników sterowniczych, c) wysunięcie członu ruchomego lub otwarcie odłącznika, ewentualnie wykonanie innych czynności odłączających, celem utworzenia bezpiecznej przerwy izolacyjnej, d) stwierdzenie braku napięcia w miejscu przewidzianym do uziemienia, e) zamknięcie uziemnika lub założenie przenośnych uziemiaczy ochronnych, f) zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń przed innymi zagrożeniami w miejscu pracy, g) zabezpieczenie maszyn wirujących przed nieprzewidzianym uruchomieniem od strony urządzeń napędzanych, h) oznaczenie lub wygrodzenie miejsca pracy, wywieszenie tablic ostrzegawczych. Poleceniodawca może w szczególnych przypadkach zrezygnować z części ww. czynności lub je rozszerzyć Dopuszczenie do pracy. Dopuszczenie do pracy obejmuje: a) sprawdzenie tożsamości i świadectwa kwalifikacyjnego kierującego zespołem lub nadzorującego, b) sprawdzenie przygotowania miejsca pracy przez dopuszczającego i kierującego zespołem lub nadzorującego, c) wskazanie zespołowi pracowników miejsca pracy, d) pouczenie zespołu pracowników o warunkach pracy oraz wskazanie zagrożeń występujących w sąsiedztwie miejsca pracy, e) dla poleceń pisemnych obowiązuje ponadto potwierdzenie dopuszczenia do pracy podpisami w odpowiednich rubrykach obu egzemplarzy poleceń. Z chwilą złożenia podpisu kierujący zespołem lub nadzorujący jest dopuszczony do pracy. Otrzymuje on jeden egzemplarz polecenia, a drugi egzemplarz polecenia zostaje u dopuszczającego, f) dla poleceń ustnych potwierdzeniem dopuszczenia do pracy jest moment rozpoczęcia pracy przez kierującego zespołem. Przejęcie przez kierującego zespołem od dopuszczającego miejsca pracy jest równoznaczne z przejęciem odpowiedzialności za stan bezpieczeństwa pracy. Dopuszcza się przygotowanie miejsca pracy w terminie wcześniejszym od zaplanowanego w poleceniu, pod warunkiem uzyskania zgody koordynującego. 9. Zasady wykonywania prac 9.1. Podstawowe zasady użytkowania narzędzi, wyposażenia i sprzętu ochronnego. a) Narzędzia, wyposażenia i sprzęt ochronny należy użytkować zgodnie z dokumentacją producenta. b) Narzędzia, wyposażenia i sprzęt ochronny należy przechowywać w miejscach wyznaczonych, w warunkach zapewniających utrzymanie ich w pełnej sprawności. c) Narzędzia, wyposażenie i sprzęt ochronny powinny być poddawane próbom tzn. pomiarom, badaniom lub przeglądom, w zakresie ustalonym w dokumentacji producenta i skojarzonych normach technicznych. d) Sprzęt ochronny powinien być oznakowany w sposób trwały, przez podanie numeru ewidencyjnego, daty następnej próby okresowej. e) Zabronione jest użytkowanie narzędzi i sprzętu, które nie są oznakowane, jeżeli podlegają próbom okresowym. f) Stan techniczny narzędzi, wyposażenia i sprzęt ochronnego należy każdorazowo sprawdzać bezpośrednio przed użyciem. g) Narzędzia, wyposażenia i sprzęt ochronny, niesprawne lub które utraciły ważność próby okresowej powinny być niezwłocznie wycofane z użycia. h) Zabrania się używania uszkodzonych lub niesprawnych narzędzi wyposażenia i sprzętu ochronnego. Prowadzący eksploatację wyznacza osoby dozoru, które powinny okresowo sprawdzać stan techniczny, stosowanie, przechowywanie i ewidencję sprzętu ochronnego, w tym środków ochrony indywidualnej. strona 20

21 Załącznik nr 2 do Instrukcji 9.2. Prace eksploatacyjne powinny być wykonywane przez osoby uprawnione i upoważnione, przy zastosowaniu znanych i opanowanych przez członków zespołu metod oraz technologii Wykaz osób upoważnionych prowadzi Prowadzący eksploatację Prace eksploatacyjne stwarzające możliwość wystąpienia szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego powinny być wykonywane przez conajmniej dwie osoby w celu zapewnienia asekuracji Wydawanie poleceń przez poleceniodawców, koordynacja prac przez koordynujących, przygotowanie miejsc pracy przez dopuszczających należy do obowiązków poleceniodawców, koordynujących, dopuszczających upoważnionych przez Prowadzącego eksploatację Na czas wykonywania prac przy nieczynnych urządzeniach elektroenergetycznych obowiązki związane z organizacją pracy mogą być przekazane wykonawcy tych prac, o ile zapisano to w umowie Prace rozruchowe urządzeń elektroenergetycznych powinny być prowadzone według programu uzgodnionego z Prowadzącym eksploatację W każdym miejscu pracy, w którym wykonuje pracę zespół pracowników, powinien być wyznaczony kierujący tym zespołem Przy wykonywaniu pracy przez jeden zespół pracowników kolejno w kilku miejscach pracy, rozpoczęcie pracy w nowym miejscu pracy może nastąpić po zakończeniu pracy w poprzednim miejscu pracy. Samowolna zmiana miejsca pracy jest niedozwolona Obiekty z zainstalowanymi urządzeniami elektroenergetycznymi powinny być oznakowane w sposób umożliwiający ich identyfikację. Urządzenia elektroenergetyczne stwarzające zagrożenie dla zdrowia i życia ludzkiego należy zabezpieczyć przed dostępem osób nieupoważnionych Zabronione jest używanie urządzeń elektroenergetycznych bez przewidzianych dla nich urządzeń ochronnych w rozumieniu ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy Napędy łączników poza pomieszczeniami lub terenami ruchu energetycznego powinny być zabezpieczone przed zmianą położenia dźwigni przez osoby nieupoważnione Zasady gospodarowania kluczami od pomieszczeń lub terenu ruchu energetycznego i napędów łączników określa prowadzący eksploatację Przed przystąpieniem do robót ziemnych związanych z pracami przy urządzeniach elektroenergetycznych, na terenie przyszłych robót, należy rozpoznać i oznaczyć uzbrojenie podziemne, w szczególności sieci elektroenergetyczne, telekomunikacyjne, cieplne, gazowe, wodne i inne Prace poza stałymi pomostami roboczymi na wysokości powyżej 1 m od poziomu podłogi lub ziemi powinny być prowadzone przy zastosowaniu odpowiednich środków technicznych oraz właściwych dla danego rodzaju pracy narzędzi i środków ochrony indywidualnej, w tym sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości Urządzenia elektroenergetyczne mogą być uruchomione dopiero po uprzednim ostrzeżeniu osób znajdujących się w ich bezpośrednim sąsiedztwie Czynności łączeniowe przy urządzeniach elektroenergetycznych mogą wykonywać: a) osoby uprawnione posiadające świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku eksploatacji w zakresie obsługi urządzeń elektroenergetycznych oraz upoważnienie do wykonywania czynności łączeniowych, b) osoby uprawnione służb dyspozytorskich wykonujące czynności łączeniowe z zastosowaniem telemechaniki, systemów sterowania, posiadające świadectwo kwalifikacyjne na stanowisku dozoru w zakresie obsługi urządzeń elektroenergetycznych oraz upoważnienie dyspozytorskie. Czynności łączeniowe wykonywane w warunkach szczególnego zagrożenia dla zdrowia i życia ludzkiego powinny być wykonywane dwuosobowo, za wyjątkiem wykonywanych zdalnie ujętych w instrukcjach eksploatacji. Przy wykonywaniu czynności łączeniowych dwuosobowo, druga osoba asekuruje wykonującego czynności łączeniowe oraz nadzoruje sposób ich wykonywania Wyłączenie urządzeń elektroenergetycznych spod napięcia powinno być dokonane w taki sposób, aby uzyskać przerwę izolacyjną w obwodach zasilających urządzenia; za przerwę izolacyjną uważa się: a) otwarte zestyki łącznika w odległości określonej w Polskiej Normie lub w dokumentacji producenta, strona 21