OZNACZANIE ODCZYNU GLEBY M
|
|
- Bogusław Krupa
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Ćwiczenie 2 Właściwości sorpcyjne gleby, rodzaje sorpcji. Czynniki determinujące proces zakwaszenia gleb polskich. Odczyn (ph) i rodzaje kwasowości gleb. Charakterystyka i zasady stosowania nawozów wapniowych. OZNACZANIE ODCZYNU GLEBY (ph) Do dwóch zlewek na 100 ml z naważkami gleby po 10 g w każdej wlewamy po 25 ml wody destylowanej. Pozostałe dwie zlewki z glebą zalewamy 25 ml 1 M roztworu KCl. Naważki gleby z roztworami należy wymieszać ruchami kolistymi i pozostawić na 30 minut. Po tym czasie przystępujemy do pomiaru przy pomocy ph-metru - OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIA. Pierwszą czynnością jest wyzerowanie aparatu, którą wykonujemy przy pomocy buforu, jakim jest m.in. odczynnik Egnera. Nalewamy do zlewki niewielką ilość tego odczynnika (znajduje się on przy stanowisku, gdzie wykonywane jest oznaczanie fosforu i potasu w glebie), zanurzamy w nim elektrodę i kalibrujemy aparat (ustawiamy wskazówkę na ph=3,6 ponieważ odczynnik Egnera ma właśnie takie ph). Po tej czynności przystępujemy do pomiaru, przemywając elektrodę w wodzie destylowanej po zmierzeniu ph każdej próbki glebowej. OZNACZANIE KWASOWOŚCI HYDROLITYCZNEJ (Hh) WG KAPPENA Do dwóch plastikowych butelek, w których jest po 20 g powietrznie suchej gleby nalewamy po 50 ml 1 M octanu sodu. Butelki szczelnie zamykamy i wytrząsamy ręcznie przez 15 minut. Sączymy przez sączek bibułowy do 2 kolb stożkowych na 200 ml. Z klarownego przesączu pipetą pobieramy po 25 ml roztworu do czystych kolb stożkowych i dodajemy po 2-3 krople fenoloftaleiny. Przystępujemy do miareczkowania 0,1 M NaOH, które wykonujemy przy stanowisku miareczkowym. Czynność tę wykonujemy powoli, aż do pojawienia się różowego zabarwienia, po czym dokonujemy odczytu. Obliczenie wyników: Obliczamy całkowitą Hh, którą obliczamy wg wzoru: Hh w mmol(+) kg -1 *gleby = x*m*100*1,75 gdzie: X ilość NaOH zużytego do miareczkowania M molowość NaOH 100 współczynnik przeliczeniowy na kg gleby 1,75 współczynnik empiryczny wprowadzony w związku z faktem, że jednorazowa ekstrakcja nie wypiera wszystkich jonów H + z gleby. 1/2
2 Ćwiczenie 2 OZNACZANIE SUMY ZASAD WYMIENNYCH (S) Do dwóch butelek plastikowych, w których znajduje się naważona gleba (20 g), nalewamy 100 ml 0,1 M HCl. Zakręcamy butelki i wytrząsamy ręcznie przez 15 minut, a następnie przez sączek bibułowy sączymy. Z każdego z dwóch przesączów pobieramy do kolbki stożkowej po 25 ml roztworu dodając 2-4 krople fenoloftaleiny. Równocześnie przygotowujemy próbę kontrolną. Do kolbki stożkowej nalewamy 25 ml 0,1 M HCl. Tak przygotowane roztwory (2 próby glebowe i próba kontrolna) miareczkujemy 0,1 M NaOH przy stacji miareczkowej. Miareczkowanie kończymy i odczytujemy wynik, kiedy nastąpi zmiana zabarwienia na kolor jasno różowy. Obliczanie wyników: Sumę zasad wymiennych obliczamy na podstawie wzoru: S=(a b)*m*200 (mmol*kg -1 gleby) gdzie : a ilość zużytego 0,1 M NaOH w próbie kontrolnej, b ilość zużytego 0,1 M NaOH w przesączu, M molowość NaOH, 200 wynika z przeliczenia na kg gleby. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Pojemność kompleksu sorpcyjnego (T) obliczamy ze wzoru: T=S+Hh (mmol*kg -1 gleby) 2. Stopnia nasycenia gleb zasadami (V) obliczamy ze wzoru: 3. Dawkę CaO na hektar ze wzoru: CaO t * ha 1 = V = 0,028 * Hh 1000*1000 gdzie: S suma zasad wymiennych Hh kwasowość hydrolityczna WNIOSKI: 1. Ocena potrzeb wapnowania (na podstawie ph). 2. Jaki odczyn ma gleba (na podstawie stopnia wysycenia zasadami) S T *100 (%) = Hh * 0,084 2/2
3 Ćwiczenie 3 Substancja organiczna w glebie, skład i jej przemiany. Podział, zasady stosowania, skład chemiczny nawozów naturalnych i organicznych. Bilans materii organicznej. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI WĘGLA W GLEBIE METODĄ TIURINA Do kolbki stożkowej na 50 ml z naważoną próbą glebową o masie 0,25 g wlać 10 ml (używając cylinderka) roztworu dwuchromianu potasu z dodatkiem stężonego kwasu siarkowego. Analizę wykonujemy w dwóch powtórzeniach (dwie kolbki z naważką gleby). W trzeciej kolbce (próba kontrolna) umieszczamy tylko 10 ml roztworu dwuchromianu potasu, dodając odrobinę sproszkowanego pumeksu. Wszystkie trzy kolbki ogrzewamy po nakryciu ich małymi lejkami na kuchence elektrycznej przez 5 minut od momentu zagotowania. Po ostudzeniu kolbek, przenieść wszystkie próby ilościowo do kolbek stożkowych na 300 ml, spłukując niewielkimi porcjami wody destylowanej (łącznie po 150 ml na każdą analizowaną glebę i próbę kontrolną). Następnie dodać po 2ml kwasu ortofosforowego, kilka kropli wskaźnika (dwufenyloaminy) i miareczkować ostrożnie 0,1 M roztworem soli Mohra aż do zmiany zabarwienia (poprzez kolor fiołkowy do koloru butelkowej zielelni). Obliczanie wyników: Zawartość węgla w glebie obliczamy na podstawie wzoru: - 1 0,3 * 1000 * (a x ) C [g * kg ] = = 1,2 * (a x ) w * 1000 gdzie : x wynik miareczkowania utlenionej próby glebowej, a wynik miareczkowania próby kontrolnej, w wielkość naważki OZNACZANIE WSKAŹNIKA ZABARWIENIA Q 4/6 W EKSTRAKCIE GLEBOWYM Dwie kolbki stożkowe na 200 ml z naważoną glebą (10 g) zalewamy 100 ml 2% HCl i wytrząsamy ręcznie przez 5 minut, po czym pozostawiamy na 15 minut. Po tym czasie dokładnie dekantujemy roztwór (zlewamy ciecz, zwracając uwagę aby nie stracić osadu). Osad zalewamy 100 ml 0,1 M NaOH i ponownie wytrząsamy przez 10 minut. Po upływie tego czasu roztwór przesączamy do czystych kolbek. W tak przygotowanych ekstraktach mierzymy intensywność zabarwienia za pomocą kolorymetru przy długości fali 475nm i 675nm. Na podstawie uzyskanych odczytów ekstynkcji dla dwóch analizowanych gleb obliczamy wartość współczynnika Q 4/6. 1/3
4 Ćwiczenie 3 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI POTASU I WAPNIA W OBORNIKU 2 g świeżego obornika odważyć na szkiełku wagowym na wadze technicznej do kolby Kjeldahla o pojemności 250 ml, dodać 10 ml odmierzonego cylinderkiem stężonego kwasu siarkowego, zamieszać. Kolbę umieścić w elektrycznym płaszczu grzejnym pod digestorium i ogrzewać do uzyskania jednorodnej, smolistej konsystencji (od czasu do czasu zamieszać). Odstawić do ostygnięcia w metalowym koszyku pod digestorium - próba będzie oznaczona przez studentów następnej grupy. Do przygotowanej przez studentów poprzedniej grupy próby zmineralizowanego obornika dodać 5 ml odmierzonego cylinderkiem perhydrolu (30% H 2 O 2 ), ogrzewać do odbarwienia zawartości kolby. Po zakończonym spalaniu i ostygnięciu kolby, przenieść jej zawartość ilościowo przy pomocy wody destylowanej, kilkakrotnie przemywając kolbę, do kolbki o pojemności 100 ml i uzupełnić do kreski wodą destylowaną. Zawartość kolbki przesączyć do innej kolbki miarowej na 100 ml. Równocześnie należy sporządzić próby wzorcowe w następujący sposób: do kolb na 100 ml odmierza się kolejno: 0, 1, 3, 5, 10, 20 ml roztworu wzorcowego i uzupełnia się wodą destylowaną do kreski. Roztwór wzorcowy zawierają w 1ml: 1 mg K, i 0,5 mg Ca. W przygotowanych próbach wzorcowych i w roztworze zmineralizowanego obornika dokonujemy pomiarów zawartości oznaczanych pierwiastków przy pomocy fotometru płomieniowego Flavo OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIA. Obliczenie wyników Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość poszczególnych pierwiastków, stosując odpowiedni program komputerowy, do którego przygotowujemy dane w sposób podany niżej: Oznaczany ml roztworu wzorcowego Badana pierwiastek próba Potas g*kg ,5 1,5 2,5 5,0 10,0 Odczyt Wapń g*kg ,25 0,75 1,25 2,5 5,0 Odczyt 2/3
5 Ćwiczenie 3 BILANS MATERII ORGANICZNEJ W GLEBIE Przygotować w zeszycie tabelę wg poniższego wzoru, prowadzący ćwiczenia poda założenia. Ubytek lub przyrost materii Powierzchnia uprawy ROŚLINA organicznej w % w ha w t*ha -1 w t RAZEM Uzupełnić obliczenia w tabeli. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Zawartość próchnicy, w tym celu należy przeliczyć zawartość węgla na zawartość % próchnicy należy go podzielić przez 10 i pomnożyć przez 1,78; a więc w rezultacie pomnożyć przez 0, Dawkę obornika na hektar w podanym gospodarstwie. 3. Ile z obliczoną dawką obornika na hektar wprowadzamy N, P i K. WNIOSKI: 1. Która z badanych gleb ma lepsze właściwości i dlaczego (na podstawie oznaczonego wskaźnika zabarwienia Q 4/6 ). 2. Jaka to może być gleba (na podstawie obliczonej zawartości próchnicy w analizowanej glebie). 3. Ile należy dostarczyć materii organicznej w formie obornika, aby bilans materii organicznej w gospodarstwie był zrównoważony. 3/3
6 Ćwiczenie 4 Przemiany azotu w glebie i jego formy oraz straty. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI AZOTU OGÓŁEM W GLEBIE METODĄ DESTYLACYJNĄ 10 g gleby spalamy na mokro z kwasem siarkowym a otrzymany produkt przenosimy ilościowo do kolby miarowej na 100 ml za pomocą wody destylowanej (studenci otrzymują spalony materiał glebowy). Następnie przeprowadzamy destylację w aparacie Parnasa-Wagnera wykonując następujące czynności: do odbieralnika (kolba stożkowa na 100 ml) przy pomocy pipety wlewamy 25 ml 0,005 M kwasu siarkowego (H 2 SO 4 ) i podstawiamy pod chłodnicę tak, aby wężyk był zanurzony w cieczy, do kolby destylacyjnej wlewamy 20 ml spalonego materiału glebowego odmierzonego w probówce miarowej, a następnie do kolby destylacyjnej wlewamy 25 ml 10 M zasady sodowej (NaOH) odmierzonej cylinderkiem. Destylację kończymy po uzyskaniu podwójnej objętości cieczy w odbieralniku. Następnie przedestylowaną ciecz miareczkujemy przy pomocy 0,01 M NaOH aż do zmiany koloru na jasno zielony i odczytujemy ilość zużytej NaOH. Obliczenie wyników Zawartość azotu w materiale glebowym obliczamy ze wzoru: N-ogólny [g*kg -1 gleby] = (25 x) * 0,07 Gdzie: x wynik miareczkowania 1/2
7 Ćwiczenie 4 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI AZOTU AMONOWEGO W GLEBIE 25 g gleby zalewamy w kolbie stożkowej ze szlifem, 50 ml 1% roztworu siarczanu potasu (K 2 SO 4 ) i wytrząsamy 15 min. Przesączamy przez karbowany sączek. Następnie przeprowadzamy destylację w aparacie Parnasa-Wagnera wykonując następujące czynności: do odbieralnika (kolba stożkowa na 100 ml) przy pomocy pipety wlewamy 25 ml 0,005 M kwasu siarkowego (H 2 SO 4 ) i podstawiamy pod chłodnicę tak, aby wężyk był zanurzony w cieczy. Do kolby destylacyjnej wlewamy 25 ml przesączu glebowego odmierzonego w probówce miarowej, a następnie wlewamy 25 ml 10 M zasady sodowej (NaOH) odmierzonej cylinderkiem. Destylację powinno się zakończyć po uzyskaniu podwójnej objętości cieczy w odbieralniku. Następnie przedestylowaną ciecz miareczkujemy (na stanowisku miareczkowym) przy pomocy 0,01 M NaOH aż do zmiany koloru na jasno zielony i odczytujemy ilość zużytej NaOH. Obliczenie wyników Zawartość azotu amonowego w materiale glebowym obliczamy ze wzoru: N-NH 4 [mg*kg -1 gleby] = (25 x) * 11,2 Gdzie: x wynik miareczkowania Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Stosunek C:N w glebie (wynik dla węgla z poprzednich ćwiczeń). 2. Ilość azotu ogólnego w warstwie ornej gleby. 3. Udział azotu amonowego w azocie ogólnym. WNIOSKI: 1. Odpowiedzieć na pytanie czy w glebie następuje proces immobilizacji azotu (na postawie stosunku C:N). 2/2
8 Ćwiczenie 5 Gleba jako źródło fosforu i potasu. Zawartość P i K w glebie oraz czynniki determinujące ich przemiany. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI PRZYSWAJALNYCH FORM FOSFORU I POTASU W GLEBIE METODĄ EGNERA-RIEHMA 5-ciogramową naważkę gleby znajdującą się w plastikowej butelce (2 powtórzenia) zalewamy 250 ml odczynnika Egnera, a następnie wytrząsamy ręcznie przez 15 minut. Otrzymany ekstrakt sączymy przez sączek bibułowy do przygotowanych kolb stożkowych. Oznaczanie potasu: Z klarownych przesączy pobieramy 25 ml i przenosimy do dwóch kalibrowanych probówek. Równolegle przygotowujemy próby wzorcowe, odmierzając kolejno do kalibrowanych probówek (na 25 ml): 0; 5; 10; 15 i 20 ml roztworu wzorcowego, zawierającego w 1 ml 0,004 mg K i uzupełniamy do kreski odczynnikiem Egnera. Następnie do każdej z probówek dodajemy 2 ml 10% roztworu kwasu szczawiowego i mieszamy zawartość. Po wytrąceniu się osadu odczyty dokonywane są na fotometrze płomieniowym APARAT OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ZAJĘCIA. Obliczanie wyników dla potasu Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość potasu w glebie, stosując odpowiedni program komputerowy. Wzorce przygotowane dla potasu (0, 5, 10, 15 i 20 ml) odpowiadają kolejno 0, 40, 80, 120 i 160 mg K*kg -1 gleby. 1/2
9 Ćwiczenie 5 Oznaczanie fosforu: Z klarownych przesączy pobieramy 25 ml i przenosimy do dwóch kalibrowanych probówek. Równolegle przygotowujemy próby wzorcowe, odmierzając do kalibrowanych probówek (na 25 ml): 0; 5; 10; 15 i 20 ml roztworu wzorcowego, zawierającego w 1 ml 0,002 mg P i uzupełniamy do kreski odczynnikiem Egnera. Następnie do każdej z probówek dodajemy 2 ml roztworu molibdenianu amonu i 0,5 ml chlorku cynawego i mieszamy zawartość. Probówki pozostawiamy na 10 minut w ciemności. Po tym czasie (ustala się zabarwienie) przy pomocy kolorymetru dokonujemy pomiaru ekstynkcji, ustawiając w kolorymetrze długość fali na 660 nanometrów. APARAT OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ZAJĘCIA. Obliczanie wyników dla fosforu Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość fosforu w glebie, stosując odpowiedni program komputerowy. Wzorce przygotowane dla fosforu (0, 5, 10, 15 i 20 ml) odpowiadają kolejno 0, 20, 40, 60 i 80 mg P*kg -1 gleby. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Ilość przyswajalnego fosforu i potasu w warstwie ornej gleby. WNIOSKI: 1. Klasyfikacja gleby do odpowiedniej klasy zasobności (na podstawie zawartości przyswajalnego potasu i fosforu) 2/2
10 Ćwiczenie 6 Zawartość i przemiany magnezu w glebie. Mikroelementy w glebie i roślinie zawartość i ich przemiany. Ich rola w procesach fizjologicznych roślin. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI PRZYSWAJALNEGO MAGNEZU W GLEBIE METODĄ SCHACHTSCHABELA 10 g suchej gleby umieszczamy w plastikowej butelce, zalewamy 100 ml 0,025 M chlorku wapnia (CaCl 2 ) i wytrząsamy przez 15 min. Następnie sączymy przez sączek bibułowy do kolby stożkowej, pobieramy pipetą 10 ml przesączu do kolby miarowej na 50 ml i dodajemy 10 ml wody destylowanej. Równolegle przygotowujemy roztwory wzorcowe, w tym celu pobieramy do kolbek na 50 ml 0, 2, 4, 6, 8 ml roztworu wzorcowego zawierającego w 1 ml 0,01 mg Mg oraz 20, 18, 16, 14, 12 ml wody destylowanej. Do wszystkich kolbek dodajemy po 5 ml roztworu alkoholu poliwinylowego, żółcieni tytanowej i 2 M zasady sodowej (NaOH), za każdym razem zawartość kolbki mieszamy. Na końcu uzupełniamy kolbki wodą destylowaną do kreski, całość mieszamy i wstawiamy do ciemnego pomieszczania. Po 20 min. dokonujemy pomiaru ekstynkcji na kolorymetrze przy długości fali nanometrów. APARAT OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIA. Obliczanie wyników Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość magnezu w glebie, stosując odpowiedni program komputerowy. Wzorce przygotowane dla magnezu (0, 2, 4, 6 i 8 ml) odpowiadają kolejno 0, 20, 40, 60 i 80 mg Mg*kg -1 gleby. 1/2
11 Ćwiczenie 6 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI PRZYSWAJALNEJ MIEDZI W GLEBIE Do butelki plastikowej odważamy 10 g gleby powietrznie suchej. Dodajemy 100 ml roztworu ekstrakcyjnego i wytrząsamy przez 20 minut. Zawartość butelki sączymy przez sączek do suchej kolby. Z klarownego przesączu pobieramy 25 ml do kolby stożkowej na 100 ml zadajemy 2 ml 0,5 % roztworu nadmanganianu potasu i szybko ogrzewamy do wrzenia. Zabarwienie fioletowe winno utrzymywać się przez cały okres wrzenia. Nadmiar nadmanganianu potasu odbarwia się dodając 0,5 ml 5 % roztworu kwasu szczawiowego. Po ostygnięciu do kolby dodajemy 20 ml mieszaniny buforowej, a po zamieszaniu 15 ml roztworu dietyloditiokarbaminianu ołowiu w czterochlorku węgla. Kolbę szczelnie zamykamy i przez 5 minut energicznie wytrząsamy. Po wytrząsaniu faza chloroformowa przybiera barwę od słomkowo-żółtej do brązowej, zależnie od zawartości miedzi. Należy w możliwie krótkim czasie odciągnąć warstwę wodną przy pomocy kapilary szklanej połączonej z pompką wodną. Intensywność zabarwienia mierzymy kolorymetrycznie, stosując światło o długości fali 440 nm. W międzyczasie przygotowujemy roztwór wzorcowy zerowy, gdyż pozostałe wzorce są przygotowane.do kolbki o pojemności 100 ml odmierzamy 25 ml roztworu ekstrakcyjnego, następnie dodajemy 2 ml 0,5 % roztworu nadmanganianu potasu. Dalej dodajemy takie same odczynniki jak przy ekstrakcie glebowym. Obliczanie wyników Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość miedzi w glebie, stosując odpowiedni program komputerowy. Kolejne próby wzorcowe odpowiadają zawartości: 0; 2; 4; 6; 8; 10 mg kg -1 Cu w glebie. Odczyty ekstynkcji dla pozostałych wzorców wynoszą odpowiednio: 0,11; 0,19; 0,24; 0,32; 0,4. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Ilość magnezu przyswajalnego i miedzi przyswajalnej w warstwie ornej gleby. WNIOSKI: 1. Klasyfikacja gleby do odpowiedniej klasy zasobności (na podstawie zawartości przyswajalnego magnezu i przyswajalnej miedzi) 2/2
12 Ćwiczenie 8 Charakterystyka nawozów azotowych, fosforowych, potasowych i magnezowych, ich podział i technologie otrzymywania. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI FOSFORU W NAWOZIE FOSFOROWYM 1g nawozu zalewamy 100 ml 2% kwasu cytrynowego (lub wody), wytrząsamy do rozpuszczenia i sączymy przez sączek bibułowy. Do zlewki na 200ml pobieramy 10ml klarownego przesączu, dodajemy cylinderkiem 15ml mieszaniny kwasu azotowego oraz siarkowego i doprowadzamy do początku wrzenia przez ogrzewanie na płaszczu grzejnym. Po zakończeniu ogrzewania zawartość zlewek mieszamy bardzo ostrożnie przez kołowanie i w środek, nie lejąc po ściankach, odmierzamy cylindrem miarowym 25 ml roztworu molibdenianu amonu. Po 5 minutach mieszamy ponownie ruchem kołowym zawartość zlewek i pozostawiamy je na 30 minut w spokoju. Następnie osad odsączamy przez przygotowany uprzednio odtarowany tygielek piankowy i przemywamy go kolejno: trzy razy 2% azotanem amonu - a następnie kilkakrotnie małymi porcjami acetonu, dla usunięcia z osadu wody. Tygielek umieszczamy na 10 minut w suszarce w celu odparowania acetonu. Po ostudzeniu ważymy i przez odjęcie tary obliczamy ilość osadu. Obliczenie wyników Obliczamy ilość osadu, a następnie mnożymy ją przez wynikający z zawartości P w osadzie współczynnik 0, Otrzymujemy ilość P zawartą w 10/100 = 0,1g nawozu. Dla obliczenia zawartości na 100g (procentu) wystarczy wyniki pomnożyć przez Oczywiście można także od razu dokonać mnożenia przez 0,01440 * 1000 = 14,40. WNIOSKI: 1. Określić, jaki analizowano nawóz (na postawie wyniku zawartości fosforu) 2. Określić, jakie analizowano nawozy (na postawie wyników analizy jakościowej) 1/3
13 Ćwiczenie 8 NH 4 + REAKCJE STOSOWANE PODCZAS ANALIZY JAKOŚCIOWEJ NAWOZÓW MAKROELEMENTOWYCH W probówce umieścić 1 ml roztworu wodnego nawozu i dodać 1 ml rozcieńczonego NaOH. Podgrzać do wrzenia, przy czym zachodzi reakcja: NH 4 Cl + NaOH = NH 3 + H 2 O + NaCl O obecności jonów amonowych świadczy zapach amoniaku. K + W probówce umieścić 1 ml roztworu wodnego nawozu, dodać 1 ml HClO 4 i dobrze wytrząsnąć, po pewnym czasie wydziela się biały krystaliczny osad w myśl reakcji: KCl + HClO 4 = KClO 4 + HCl Osad jest rozpuszczalny w 96% alkoholu. Ca +2 Próbkę badanego roztworu ostrożnie zobojętnić amoniakiem, kontrolując odczyn papierkiem wskaźnikowym, podgrzać do wrzenia i dodać 1 ml roztworu szczawianu amonu. W obecności Ca 2+ powstaje biały osad, rozpuszczalny w kwasach mineralnych, a nie rozpuszczalny w kwasie octowym. Zachodzi wówczas reakcja: Ca(NO 3 ) 3 + (NH 4 ) 2 C 2 O 4 = CaC 2 O 2 + 2NH 4 NO 3 Mg +2 Próbkę badanego roztworu zalkalizować, dodając około 1 ml 0,1M NaOH. Do alkalicznego roztworu wprowadzić kilka kropli żółcieni tytanowej, która w obecności jonów magnezowych powoduje zmianę barwy roztworu na pomarańczowoczerwoną. Pod nieobecność Mg 2+ wskaźnik posiada barwę żółtą. Cl - Do probówki roztworu wodnego dodać 2 krople rozcieńczonego HNO 3 i kilka kropli roztworu AgNO 3. Wytrąca się biały, serowaty osad - rozpuszczalny w amoniaku. Zachodzi reakcja: KCl + AgNO 3 = AgCl + KNO 3 2/3
14 Ćwiczenie 8 NO 3 - (reakcja obrączkowa) Do probówki z roztworem dodać 1 ml FeSO 4, a po wymieszaniu wlać ostrożnie po ściance pochylonej probówki 2 ml stężonego kwasu siarkowego. Na granicy powstających warstw cieczy pojawia się brunatna obrączka związku o wzorze Fe(NO)SO 4. SO 4-2 Do probówki roztworu dodać kilka kropli roztworu BaCl 2. Wytrąca się biały osad, nie rozpuszczalny nawet w kwasach mineralnych. Zachodzi reakcja: (NH 4 ) 2 SO 4 + BaCl 2 = BaSO 4 + 2KCl PO 4-3 Próbkę nawozu rozpuszczonego w wodzie lub w 2% kwasie cytrynowym zakwasić HNO 3. Roztwór przygotowany przy zastosowaniu rozcieńczonego HNO 3, zakwaszenia nie wymaga. Podgrzać do wrzenia i dodać 1 ml roztworu molibdenianu amonu. Wytrąca się żółty osad rozpuszczalny w amoniaku: H 3 PO (NH 4 ) 2MoO HNO 3 = (NH 3 ) 3P(Mo 3 O 10 ) NH 4 NO H 2 O CO 3-2 Do suchej probówki wsypać szczyptę badanego nawozu i zalać 1 ml rozcieńczonego HCl. O obecności węglanów świadczy perlenie wywiązującego się CO 2. CaCO 3 + 2HCl = CO 2 + H 2 O + CaCl 2 Mocznik (Reakcja biuretowa) Do suchej probówki wsypać szczyptę nawozu i ostrożnie ogrzewać, na palniku gazowym aż do stopienia. Gdy mocznik topi się, można wyczuć zapach wydzielającego się amoniaku. Po ostudzeniu dodać rozcieńczonego NaOH i kilka kropli roztworu CuSO 4. Powstały w czasie rozkładu mocznika biuret barwi się jonami Cu +2 na kolor fiołkowy. 2NH 2 (CO)NH 2 = HN 2 (CO)NH(CO)NH 2 + NH 3 3/3
15 Ćwiczenie 9 Charakterystyka i podział nawozów wieloskładnikowych oraz mikroelementowych. Zasady ich stosowania. Zasady mieszania nawozów jednoskładnikowych OZNACZANIE ZAWARTOŚCI POTASU W NAWOZACH WIELOSKŁADNIKOWYCH 2g nawozu zalewamy w zlewce na 100 ml zalewamy 40 ml wody destylowanej i 4 ml stężonego HCl. Całość po wymieszaniu gotujemy w elektrycznym płaszczu grzejnym pod digestorium przez 10 min. Zawartość zlewki przenosimy do kolby miarowej na 100 ml, spłukując ścianki wodą destylowaną zakwaszoną HCl. Po ostudzeniu dopełniamy kolbkę do kreski wodą destylowaną. Z badanego roztworu pobieramy pipetą 10 ml do parowniczki i dodajemy 5 ml 20% HClO 4.Parowniczkę wraz z zawartością umieszczamy w łaźni wodnej i odparowujemy do ukazania się białych dymów (10-15 min.). Po ostudzeniu dodajemy 10 ml alkoholu etylowego zakwaszonego HClO 4. Po wymieszaniu bagietką przenosimy osad ilościowo na zważony uprzednio sączek z porowatym dnem. Saczek podłączamy do pomki wodnej, spłukując parowniczkę z tryskawki alkoholem (około 10 ml). Osad na sączku przemywamy jeszcze dodatkowo 10 ml alkoholu i suszymy w temperaturze 100ºC. Po wysuszeniu i ostudzeniu ważymy i przez odjęcie tary obliczamy ilość osadu. Obliczenie wyników Obliczamy ilość osadu, a następnie mnożymy ją przez wynikający z zawartości K w osadzie współczynnik 0,2821. Otrzymujemy ilość K zawartą w = 0,2 g nawozu. Dla obliczenia zawartości na 100g (procentu) wystarczy wyniki pomnożyć przez 500. Oczywiście można także od razu dokonać mnożenia przez 141,05 (0,2821 *500). WNIOSKI: 1. Określić, jaki analizowano nawóz (na postawie wyniku zawartości potasu) 2. Określić, jakie analizowano nawozy wieloskładnikowe (na postawie wyników analizy jakościowej) 3. Określić, jakie analizowano nawozy mikroelementowe (na postawie wyników analizy jakościowej) 4. Opracować możliwe kombinacje nawozowe (na podstawie oznaczonych w ćwiczeniu 8 nawozów mineralnych) 1/4
16 Ćwiczenie 9 NH 4 + Reakcje stosowane podczas analizy jakościowej nawozów makroelementowych W probówce umieścić 1 ml roztworu wodnego nawozu i dodać 1 ml rozcieńczonego NaOH. Podgrzać do wrzenia, przy czym zachodzi reakcja: NH 4 Cl + NaOH = NH 3 + H 2 O + NaCl O obecności jonów amonowych świadczy zapach amoniaku. K + W probówce umieścić 1 ml roztworu wodnego nawozu, dodać 1 ml HClO 4 i dobrze wytrząsnąć, po pewnym czasie wydziela się biały krystaliczny osad w myśl reakcji: KCl + HClO 4 = KClO 4 + HCl Osad jest rozpuszczalny w 96% alkoholu. Ca +2 Próbkę badanego roztworu ostrożnie zobojętnić amoniakiem, kontrolując odczyn papierkiem wskaźnikowym, podgrzać do wrzenia i dodać 1 ml roztworu szczawianu amonu. W obecności Ca 2+ powstaje biały osad, rozpuszczalny w kwasach mineralnych, a nie rozpuszczalny w kwasie octowym. Zachodzi wówczas reakcja: Ca(NO 3 ) 3 + (NH 4 ) 2 C 2 O 4 = CaC 2 O 2 + 2NH 4 NO 3 Mg +2 Próbkę badanego roztworu zalkalizować, dodając około 1 ml 0,1M NaOH. Do alkalicznego roztworu wprowadzić kilka kropli żółcieni tytanowej, która w obecności jonów magnezowych powoduje zmianę barwy roztworu na pomarańczowoczerwoną. Pod nieobecność Mg 2+ wskaźnik posiada barwę żółtą. Cl - Do probówki roztworu wodnego dodać 2 krople rozcieńczonego HNO 3 i kilka kropli roztworu AgNO 3. Wytrąca się biały, serowaty osad - rozpuszczalny w amoniaku. Zachodzi reakcja: 2/4
17 Ćwiczenie 9 KCl + AgNO 3 = AgCl + KNO 3 NO 3 - (reakcja obrączkowa) Do probówki z roztworem dodać 1 ml FeSO 4, a po wymieszaniu wlać ostrożnie po ściance pochylonej probówki 2 ml stężonego kwasu siarkowego. Na granicy powstających warstw cieczy pojawia się brunatna obrączka związku o wzorze Fe(NO)SO 4. SO 4-2 Do probówki roztworu dodać kilka kropli roztworu BaCl 2. Wytrąca się biały osad, nie rozpuszczalny nawet w kwasach mineralnych. Zachodzi reakcja: (NH 4 ) 2 SO 4 + BaCl 2 = BaSO 4 + 2KCl PO 4-3 Próbkę nawozu rozpuszczonego w wodzie lub w 2% kwasie cytrynowym zakwasić HNO 3. Roztwór przygotowany przy zastosowaniu rozcieńczonego HNO 3, zakwaszenia nie wymaga. Podgrzać do wrzenia i dodać 1 ml roztworu molibdenianu amonu. Wytrąca się żółty osad rozpuszczalny w amoniaku: H 3 PO (NH 4 ) 2MoO HNO 3 = (NH 3 ) 3P(Mo 3 O 10 ) NH 4 NO H 2 O CO 3-2 Do suchej probówki wsypać szczyptę badanego nawozu i zalać 1 ml rozcieńczonego HCl. O obecności węglanów świadczy perlenie wywiązującego się CO 2. CaCO 3 + 2HCl = CO 2 + H 2 O + CaCl 2 Reakcje stosowane podczas analizy jakościowej nawozów mikroelementowych Cu +2 1.Do probówki okrągłodennej należy wprowadzić niewielką ilość (2-3 ml) wodnego roztworu nawozu dodać szczyptę tiosiarczanu sodowego (Na 2 S 2 O 3 ), wymieszać, ogrzać w płomieniu palnika gazowego. Wytrąca się czarny osad siarczku miedziawego zgodnie z równaniem reakcji: 2CuSO 4 + 2Na 2 S 2 O 3 = Cu 2 S + 2Na 2 SO 4 +SO 3 2. Do dwóch probówek należy wprowadzić niewielką ilość (2-3ml) wodnego roztworu badanego nawozu, dodać kilka kropli 2n NaOH. Wytrąca się niebieski galaretowaty osad wodorotlenku miedziowego zgodnie z równaniem reakcji: CuSO 4 + 2NaOH = Cu(OH) 2 + Na 2 SO 4 3/4
18 Ćwiczenie 9 Zn +2 Do kilku ml wodnego roztworu badanego nawozu dodać 1ml buforu octanowego (ph ok.5) oraz kilka kropli 0.002% roztworu ditizonu. Zmiana barwy na różową dowodzi obecności jonów Zn +2. Fe Do probówki należy wprowadzić niewielką ilość (2-3 ml) roztworu zawierającego nawóz zakwasić środowisko kilkoma kroplami 0,05M H 2 SO 4, dodać kroplę roztworu rodanku amonowego NH 4 SCN. Roztwór zabarwia się na kolor intensywnie czerwony w wyniku reakcji: Fe +3 + NH 4 SCN = [Fe(SCN)] +2 + NH Do probówki zawierającej barwny kompleks dodać szczyptę SnCl 2, wytrząsnąć. Następuje zanik czerwonego zabarwienia w wyniku redukcyjnego działania SnCl 2. Fe +2 Do probówki należy wprowadzić niewielką ilość (2-3 ml) roztworu zawierającego nawóz. Do roztworu dodać 1 ml roztworu żelazicjanku potasowego K 3 [Fe(CN) 6 ]. Granatowa barwa roztworu pochodzi od błękitu pruskiego, który powstaje w wyniku reakcji: 3Fe [Fe(CN) 6 ] -3 = Fe[Fe(CN) 6 ] 2 B 4 O Do 2-3 ml wodnego roztworu dodać kilka kropli roztworu zawierającego Ba +2. Zachodzi reakcja w myśl równania: B 4 O H 2 O = 2BO H 3 BO 3 Ba BO 2 - = Ba(BO 3 ) 2 Osad ten rozpuszcza się w roztworze kwasu solnego HCl oraz NH 4 Cl. 2. Do 2-3 ml badanego roztworu dodać kroplę AgNO 3. Zachodzi reakcja w myśl równania: B 4 O Ag+ + 3H 2 O = AgBO 2 + H 3 BO 3 Sprawdzić rozpuszczalność powstającego osadu w rozcieńczonym roztworze amoniaku. 3. Probówkę z osadem AgBO 2 ogrzać w płomieniu palnika. W wyniku ogrzewania następuje ciemnienie zawartości probówki wskutek wydzielania się Ag 2 O. MoO 4-2 Do kilku ml roztworu badanego nawozu dodać 2-3 ml rozc. HCl oraz szczyptę SnCl 2. W obecności jonów molibdenianowych pojawia się niebieskie zabarwienie tzw. błękitu molibdenowego. 4/4
19 Ćwiczenie 10 Zawartość azotu ogólnego i jego form mineralnych jako kryterium oceny jakości plonów. Zawartość i jakość białka ogólnego w roślinach. Zasady stosowania i wysokość dawek nawozów azotowych. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI AZOTU OGÓŁEM W ROŚLINIE 1 g materiału roślinnego spalamy na mokro z kwasem siarkowym a otrzymany produkt przenosimy ilościowo do kolby miarowej na 100 ml za pomocą wody destylowanej (studenci otrzymują spalony materiał roślinny). Następnie przeprowadzamy destylację w aparacie Parnasa-Wagnera wykonując następujące czynności: do odbieralnika (kolba stożkowa na 100 ml) przy pomocy pipety wlewamy 25 ml 0,01 M kwasu siarkowego (H 2 SO 4 ) i podstawiamy pod chłodnicę tak, aby wężyk był zanurzony w cieczy, do kolby destylacyjnej wlewamy 20 ml spalonego materiału roślinnego odmierzonego w pipetą, a następnie do kolby destylacyjnej wlewamy 25 ml 10 M zasady sodowej (NaOH) odmierzonej cylinderkiem. Destylację kończymy po uzyskaniu podwójnej objętości cieczy w odbieralniku. Następnie przedestylowaną ciecz miareczkujemy przy pomocy 0,02 M NaOH aż do zmiany koloru na jasno zielony i odczytujemy ilość zużytej NaOH. Obliczenie wyników Zawartość azotu w materiale roślinnym obliczamy ze wzoru: N-ogólny [g*kg -1 ] = (25 x) * 1,4 Gdzie: x wynik miareczkowania 1/2
20 Ćwiczenie 10 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI AZOTANÓW (V) (NO 3 - ) W MATERIALE ROŚLINNYM 5 g zmielonego, suchego materiału roślinnego zlewamy 50 ml wody destylowanej, wytrząsamy 30 min i sączymy. Pobrać 5 ml przesączu do probówki o pojemności 25 ml, dodać 0,8 ml roztworu kwasu salicylowego, wymieszać ruchami okrężnymi i pozostawić na 20 min w temperaturze pokojowej. Następnie po ściankach probówki wlać wolno 19 ml roztworu 2 M NaOH. Równolegle należy przygotować próby wzorcowe. W tym celu do kolb miarowych o pojemności 100 ml odmierzyć: 0, 5, 10, 15, i 20 ml roztworu wzorcowego roboczego zawierającego w 1 ml 1 mg N-NO 3 Następnie pobrać 5 ml przygotowanych roztworów wzorcowych do probówki o pojemności 25 ml. Dalej postępować jak z badanymi próbami: dodać 0,8 ml kwasu salicylowego i 19 ml 2 M NaOH. Po ostudzeniu prób dokonać pomiaru ekstynkcji przy długości fali 420 nm. Obliczenie wyników Przeliczenia uzyskanych odczytów dokonujemy za pomocą odpowiedniego programu komputerowego. Po uwzględnieniu naważki i kolejnych rozcieńczeń, wzorce odpowiadają zawartości: 0,0; 2213,3; 4426,6; 6639,9; i 8853,2 mg NO 3 - kg -1. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Zawartość białka ogólnego w badanym materiale roślinnym (na podstawie zawartości azotu ogólnego). Zawartość białka ogólnego[g*kg -1 ] = N-ogólny [g*kg -1 ] *6,25 2. Potrzeby pokarmowe i nawozowe (na podstawie zawartości azotu ogólnego oraz podanego plonu). WNIOSKI: 1. Ocenić, jaka roślina była analizowana (na podstawie zawartości białka ogólnego) 2. Opisać nawożenie azotem dla badanej rośliny (na postawie potrzeb nawozowych) 3. Ocenić zawartość azotanów w badanym materiale roślinnym. 2/2
21 Ćwiczenie 11 Węglowodany i wartość stosunków równoważnikowych w roślinach uprawnych - jako kryterium jakości plonów. Zasady stosowania i wysokość dawek nawozów potasowych. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI SKROBI W BULWACH ZIEMNIAKA W dwóch parowniczkach odważamy po 10 g dobrze roztartych na tarce ziemniaków. Następnie naważkę przenosimy do kolbek stożkowych na 100 ml, spłukując jednocześnie parowniczkę 25 ml uprzednio przygotowanego roztworu 1,124% HCl. Po spłukaniu parowniczki należy dodać bezpośrednio do kolby jeszcze 25 ml HCl o takim samym stężeniu, spłukując jednocześnie ścianki kolby i ostrożnie mieszając jej zawartość przez wytrząsanie. Kolby wraz z zawartością wstawiamy na 15 minut do wrzącej łaźni wodnej, silnie wstrząsając przez pierwsze 3 minuty. Po zdjęciu kolbek z łaźni wodnej należy dodać po 30 ml wody destylowanej i ochłodzić do temperatury 20 0 C. Ochłodzoną zawartość przenosimy do kolby miarowej na 100ml, dokładnie spłukując kolbę małymi porcjami wody destylowanej. Następnie do kolbek dodajemy 1,5 ml roztworu 14,4% molibdenianu amonu i uzupełniamy wodą destylowaną do kreski. Po dokładnym wymieszaniu roztwór przesączamy. Przesącz przenosimy do rurki pomiarowej polarymetru i na skali przyrządu odczytujemy kąt skręcenia płaszczyzny polaryzacji. Przed rozpoczęciem pomiaru na polarymetrze należy aparat wyzerować na wodzie destylowanej. Obliczenie wyników Zawartość skrobi w bulwach ziemniaka obliczamy według wzoru: Gdzie: a kąt skręcenia płaszczyzny polaryzacji, Zawartość skrobi [g*kg -1 ] = 25,59 * a 1/2
22 Ćwiczenie 11 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI POTASU I WAPNIA W MATERIALE ROŚLINNYM 1 g materiału roślinnego spalamy na mokro z kwasem siarkowym a otrzymany produkt przenosimy ilościowo do kolby miarowej na 100 ml za pomocą wody destylowanej (studenci otrzymują spalony materiał roślinny). Przygotować próby wzorcowe w następujący sposób: do kolb na 100 ml odmierza się kolejno: 0, 1, 3, 5, 10, 20 ml roztworu wzorcowego i uzupełnia wodą destylowaną do kreski. Roztwór wzorcowy zawiera w 1ml: 1 mg K i 0,5 mg Ca W przygotowanych próbach wzorcowych i w roztworze zmineralizowanego materiału roślinnego dokonujemy pomiarów zawartości oznaczonych pierwiastków przy pomocy fotometru płomieniowego Flavo OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIA. Obliczenie wyników Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość poszczególnych pierwiastków, stosując odpowiedni program komputerowy, do którego przygotowujemy dane w sposób podany poniżej: Oznaczany ml roztworu wzorcowego Badana pierwiastek próba g*kg -1 0,0 1,0 3,0 5,0 10,0 20,0 Potas Wapń Odczyt Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Obliczyć potrzeby pokarmowe i nawozowe dla potasu g*kg -1 0,0 0,5 1,5 2,5 5,0 10,.0 Odczyt WNIOSKI: 1. Określić typ użytkowy ziemniaka (na podstawie zawartości skrobi). 2. Ocenić, jaka roślina była analizowana (na podstawie zawartości potasu i wapnia) 3. Opisać nawożenie potasem dla badanej rośliny (na postawie potrzeb nawozowych) 4. 2/2
23 Ćwiczenie 12 Tłuszcze, fosfor i magnez w roślinach uprawnych jako kryterium jakości plonów. Zasady stosowania i wysokość dawek nawozów fosforowych i magnezowych. OZNACZANIE ZAWARTOŚCI FOSFORU W MATERIALE ROŚLINNYM 1 g materiału roślinnego spalamy na mokro z kwasem siarkowym a otrzymany produkt przenosimy ilościowo do kolby miarowej na 100 ml za pomocą wody destylowanej (studenci otrzymują spalony materiał roślinny). Do dwóch kolbek miarowych na 100 ml wlewamy po 1 ml spalonego materiału roślinnego i dolewamy w przybliżeniu do połowy objętości wody destylowanej. Następnie do każdej z nich dodajemy dokładnie, w następującej kolejności: 2 ml siarczynu sodu, 2 ml molibdenianu amonu, 3 krople chlorku cynawego i uzupełniamy wodą destylowaną do kreski. Po każdorazowym dodaniu odczynnika roztwór należy wymieszać. Równolegle przygotowujemy próby wzorcowe. Do kolbek na 100 ml w wlewamy kolejno: 0, 5, 10, 20, 30 i 40 ml roztworu wzorcowego zawierającego 0,002 mg P w 1 ml. dalej postępujemy identycznie jak przy przygotowaniu prób z materiałem roślinnym. Tak przygotowane próby materiału roślinnego i wzorcowe włożyć na 30 min. do ciemnego pomieszczenia. Po upływie 30 min. dokonujemy odczytu na kolorymetrze przy długości fali 660 nm. rozpoczynając od roztworów wzorcowych. APRARAT OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIA. Obliczanie wyników Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość fosforu w materiale roślinnym, stosując odpowiedni program komputerowy. Wzorce przygotowane dla fosforu (0, 5, 10, 20, 30 i 40 ml) po uwzględnieniu naważki i rozcieńczeń odpowiadają kolejno: 0, 1, 2, 4, 6 i 8 g P*kg -1. 1/2
24 Ćwiczenie 12 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MAGNEZU W MATERIALE ROŚLINNYM 1 g materiału roślinnego spalamy na mokro z kwasem siarkowym a otrzymany produkt przenosimy ilościowo do kolby miarowej na 100 ml za pomocą wody destylowanej (studenci otrzymują spalony materiał roślinny). Do dwóch kolbek miarowych na 50 ml wlewamy po 5 ml spalonego materiału roślinnego. Następnie do każdej z nich dodajemy dokładnie, w następującej kolejności: 5 ml alkoholu poliwinylowego, 5 ml 0,05% żółcieni tytanowej, 5 ml 30% roztworu NaOH i uzupełniamy wodą destylowaną do kreski. Po każdorazowym dodaniu odczynnika roztwór należy wymieszać. Równolegle przygotowujemy próby wzorcowe. Do kolbek na 50 ml w wlewamy kolejno: 0, 1, 2, 3, 4 i 5 ml roztworu wzorcowego zawierającego 0,05 mg Mg w 1 ml. Następnie dodajemy po 5 ml 0,5M H 2 SO 4. i dalej postępujemy identycznie jak przy przygotowaniu prób z materiałem roślinnym. Tak przygotowane próby materiału roślinnego i wzorcowe włożyć na 15 min. do ciemnego pomieszczenia. Po upływie 15 min. dokonujemy odczytu na kolorymetrze przy długości fali 545 nm. rozpoczynając od roztworów wzorcowych. APRARAT OBSŁUGUJE PROWADZĄCY ĆWICZENIA. Obliczenie wyników Na podstawie uzyskanych pomiarów obliczamy zawartość magnezu w materiale roślinnym, stosując odpowiedni program komputerowy. Wzorce przygotowane dla magnezu (0, 1, 2, 3, 4 i 5 ml) po uwzględnieniu naważki i rozcieńczeń odpowiadają kolejno: 0, 1, 2, 3, 4 i 5 g Mg*kg -1. Na podstawie uzyskanych wyników należy obliczyć: 1. Potrzeby pokarmowe i nawozowe dla fosforu (na podstawie zawartości fosforu oraz podanego plonu). WNIOSKI: 1. Ocenić jaka roślina była analizowana (na podstawie zawartości fosforu i magnezu) 2. Opisać nawożenie fosforem dla badanej rośliny (na postawie potrzeb nawozowych) 2/2
ĆWICZENIE 1 Określenie potrzeb wapnowania gleb w zależności od ich właściwości fizykochemicznych
ĆWICZENIE 1 Określenie potrzeb wapnowania gleb w zależności od ich właściwości fizykochemicznych OZNACZANIE ODCZYNU GLEBY (ph) Do dwóch zlewek na 100 ml naważkami po 10 g gleby do każdej wlewamy po 25
Bardziej szczegółowoPracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana. Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach
Pracownia analizy ilościowej dla studentów II roku Chemii specjalność Chemia podstawowa i stosowana Argentometryczne oznaczanie chlorków w mydłach Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu AgNO
Bardziej szczegółowoIdentyfikacja wybranych kationów i anionów
Identyfikacja wybranych kationów i anionów ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ NIE ZATYKAĆ PROBÓWKI PALCEM Zadanie 1 Celem zadania jest wykrycie jonów Ca 2+ a. Próba z jonami C 2 O 4 ZACHOWAĆ SZCZEGÓLNĄ OSTRORZNOŚĆ
Bardziej szczegółowoPiotr Chojnacki 1. Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą reakcji charakterystycznych.
SPRAWOZDANIE: REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH ANIONÓW. Imię Nazwisko Klasa Data Uwagi prowadzącego 1.Wykrywanie obecności jonu chlorkowego Cl - : Cel: Celem ćwiczenia jest wykrycie jonu Cl -- za pomocą
Bardziej szczegółowoLaboratorium 3 Toksykologia żywności
Laboratorium 3 Toksykologia żywności Literatura zalecana: Orzeł D., Biernat J. (red.) 2012. Wybrane zagadnienia z toksykologii żywności. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wrocław. Str.:
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu
ĆWICZENIE 4 Oczyszczanie ścieków ze związków fosforu 1. Wprowadzenie Zbyt wysokie stężenia fosforu w wodach powierzchniowych stojących, spiętrzonych lub wolno płynących prowadzą do zwiększonego przyrostu
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 9
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 9 Zastosowanie metod miareczkowania strąceniowego do oznaczania chlorków w mydłach metodą Volharda. Ćwiczenie obejmuje:
Bardziej szczegółowoPREPARATYKA NIEORGANICZNA. Przykład 1 Ile kilogramów siarczanu(vi) żelaza (II) można otrzymać z 336 kg metalicznego żelaza?
PREPARATYKA NIEORGANICZNA W laboratorium chemicznym jedną z podstawowych czynności jest synteza i analiza. Każda z nich wymaga specyficznych umiejętności, które można przyswoić w trakcie ćwiczeń laboratoryjnych.
Bardziej szczegółowoMIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ
4 MIANOWANE ROZTWORY KWASÓW I ZASAD, MIARECZKOWANIE JEDNA Z PODSTAWOWYCH TECHNIK W CHEMII ANALITYCZNEJ CEL ĆWICZENIA Poznanie podstawowego sprzętu stosowanego w miareczkowaniu, sposoby przygotowywania
Bardziej szczegółowoPRAWO DZIAŁANIA MAS I REGUŁA PRZEKORY
12 PRAWO DZIAŁANIA MAS I REGUŁA PRZEKORY CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z wpływem zmiany parametrów stanu (temperatura, stężenie, ciśnienie) na położenie równowagi chemicznej w reakcjach odwracalnych.
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE
OZNACZANIE ZAWARTOŚCI MANGANU W GLEBIE WPROWADZENIE Przyswajalność pierwiastków przez rośliny zależy od procesów zachodzących między fazą stałą i ciekłą gleby oraz korzeniami roślin. Pod względem stopnia
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 3. Cukry mono i disacharydy
ĆWICZENIE 3 Cukry mono i disacharydy Reakcja ogólna na węglowodany (Reakcja Molischa) 1 ml 1% roztworu glukozy 1 ml 1% roztworu fruktozy 1 ml 1% roztworu sacharozy 1 ml 1% roztworu skrobi 1 ml wody destylowanej
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE I - BIAŁKA. Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi.
ĆWICZENIE I - BIAŁKA Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami fizykochemicznymi białek i ich reakcjami charakterystycznymi. Odczynniki: - wodny 1% roztwór siarczanu(vi) miedzi(ii), - 10% wodny
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów
GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE: Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX ( )).
Ćwiczenie 50: Określanie tożsamości jonów (Farmakopea VII-IX (2008-2013)). Badanie tożsamości wg Farmakopei Polskiej należy wykonywać w probówkach. Odczynniki bezwzględnie należy dodawać w podawanej kolejności.
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI
Data.. Imię, nazwisko, kierunek, grupa SPRAWOZDANIE Z ĆWICZEŃ Z HIGIENY, TOKSYKOLOGII I BEZPIECZEŃSTWA ŻYWNOŚCI OCENA JAKOŚCI WODY DO PICIA Ćwiczenie 1. Badanie właściwości fizykochemicznych wody Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko studenta:...
Imię i nazwisko studenta:..... Grupa:.. SPOSÓB WYKONANIA ANALIZY WYNIKI POMIARÓW ph - przygotować ph-metr i elektrodę do pomiaru - przelać do małej zlewki badaną próbę wody - zlewkę z próbą umieścić na
Bardziej szczegółowoGOSPODARKA ODPADAMI. Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów
GOSPODARKA ODPADAMI Ćwiczenie nr 5 Oznaczanie metodą kolumnową wskaźników zanieczyszczeń wymywanych z odpadów I. WPROWADZENIE Nieodpowiednie składowanie odpadków na wysypiskach stwarza możliwość wymywania
Bardziej szczegółowoOtrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O
Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) soli Mohra (NH 4 ) 2 Fe(SO 4 ) 2 6H 2 O Odczynniki: stały Fe(SO) 4 7H 2 O, stały (NH 4 ) 2 SO 4, H 2 O dest. Sprzęt laboratoryjny: elektryczna płyta grzewcza,
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp W przypadku trudno rozpuszczalnej soli, mimo osiągnięcia stanu nasycenia, jej stężenie w roztworze jest bardzo małe i przyjmuje się, że ta
Bardziej szczegółowoĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW.
ĆWICZENIA LABORATORYJNE WYKRYWANIE WYBRANYCH ANIONÓW I KATIONÓW. Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza
Bardziej szczegółowoUKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW, WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE PIERWIASTKÓW 3 OKRESU
5 UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW, WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE PIERWIASTKÓW 3 OKRESU CEL ĆWICZENIA Poznanie zależności między chemicznymi właściwościami pierwiastków, a ich położeniem w układzie okresowym oraz korelacji
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne 2
Ćwiczenia laboratoryjne 2 Ćwiczenie 5: Wytrącanie siarczków grupy II Uwaga: Ćwiczenie wykonać w dwóch zespołach (grupach). A. Przygotuj w oddzielnych probówkach niewielką ilość roztworów zawierających
Bardziej szczegółowoMetody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli. Ćwiczenie 1. Reakcja otrzymywania wodorotlenku sodu
V. Metody otrzymywania kwasów, zasad i soli. Reakcje chemiczne wybranych kwasów, zasad i soli Zagadnienia Kwasy i metody ich otrzymywania Wodorotlenki i metody ich otrzymywania Sole i metody ich otrzymywania
Bardziej szczegółowoCEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego
16 SOLE KWASU WĘGLOWEGO CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studentów z chemią 14 grupy pierwiastków układu okresowego Zakres obowiązującego materiału Węgiel i pierwiastki 14 grupy układu okresowego, ich związki
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne.
Ćwiczenie 2. Analiza jakościowa związków organicznych zawierających azot, siarkę oraz fluorowcopochodne. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Zapoznanie studentów z metodami identyfikacji pierwiastków
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 7
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 7 Wykorzystanie metod jodometrycznych do miedzi (II) oraz substancji biologicznie aktywnych kwas askorbinowy, woda utleniona.
Bardziej szczegółowoOBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I
OBLICZANIE WYNIKÓW ANALIZ I 1. Ile gramów zasady sodowej zawiera próbka roztworu, jeżeli na jej zmiareczkowanie zużywa się średnio 53,24ml roztworu HCl o stężeniu 0,1015mol/l? M (NaOH) - 40,00 2. Ile gramów
Bardziej szczegółowoUWAGA NA WRZĄCY OLEJ!!!!
ĆWICZENIE 4 Lipidy Wykazanie obecności glicerolu próba akroleinowa 0,5 ml oleju 0,5ml glicerolu kilka kryształów bezwodnego CuSO 4 2x pipetka plastikowa kuchenka elektryczna 1x chwytak do probówek Przygotuj
Bardziej szczegółowoKATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA
9 KATALIZA I KINETYKA CHEMICZNA CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z procesami katalitycznymi oraz wpływem stężenia, temperatury i obecności katalizatora na szybkość reakcji chemicznej. Zakres obowiązującego
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1)
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 listopada 2002 r. w sprawie metodyk referencyjnych badania stopnia biodegradacji substancji powierzchniowoczynnych zawartych w produktach, których stosowanie
Bardziej szczegółowoALKACYMETRIA. Ilościowe oznaczanie HCl metodą miareczkowania alkalimetrycznego
Dwa pierwsze ćwiczenia, a mianowicie: Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych kationów występujących w płynach ustrojowych oraz Rozdział i identyfikacja mieszaniny wybranych anionów ważnych w diagnostyce
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ. Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy
PRACOWNIA ANALIZY ILOŚCIOWEJ Analiza substancji biologicznie aktywnej w preparacie farmaceutycznym kwas acetylosalicylowy Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie jakościowe kwasu acetylosalicylowego 2. Przygotowanie
Bardziej szczegółowoSynteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O
ĆWICZENIE 2 Synteza Cu(CH 3 COO) 2 H 2 O oraz (NH 4 ) 2 Ni(SO 4 ) 2 6H 2 O 1. Zakres materiału Podstawowe czynności w laboratorium chemicznym (ogrzewanie substancji, filtracja, ważenie substancji, itp.).
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Technika ważenia oraz wyznaczanie błędów pomiarowych. Ćwiczenie 2. Sprawdzanie pojemności pipety
II. Wagi i ważenie. Roztwory. Emulsje i koloidy Zagadnienia Rodzaje wag laboratoryjnych i technika ważenia Niepewność pomiarowa. Błąd względny i bezwzględny Roztwory właściwe Stężenie procentowe i molowe.
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
Bardziej szczegółowoPODSTAWY STECHIOMETRII
PODSTAWY STECHIOMETRII 1. Obliczyć bezwzględne masy atomów, których względne masy atomowe wynoszą: a) 7, b) 35. 2. Obliczyć masę próbki wody zawierającej 3,01 10 24 cząsteczek. 3. Która z wymienionych
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,2 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowoREAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE
7 REAKCJE UTLENIAJĄCO-REDUKCYJNE CEL ĆWICZENIA Zapoznanie się z reakcjami redoks. Zakres obowiązującego materiału Chemia związków manganu. Ich właściwości red-ox. Pojęcie utleniania, redukcji oraz stopnia
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem.
ĆWICZENIE NR 1 Analiza ilościowa miareczkowanie zasady kwasem. Cel ćwiczenia: Poznanie zasad analizy miareczkowej. Materiały: 3 zlewki 250cm 3, biureta 50 cm 3, lejek, kolba miarowa 50 cm 3, roztwór NaOH,
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH
8 RÓWNOWAŻNIKI W REAKCJACH UTLENIAJĄCO- REDUKCYJNYCH CEL ĆWICZENIA Wyznaczenie gramorównoważników chemicznych w procesach redoks na przykładzie KMnO 4 w środowisku kwaśnym, obojętnym i zasadowym z zastosowaniem
Bardziej szczegółowoHYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE
Ćwiczenie 9 semestr 2 HYDROLIZA SOLI. ROZTWORY BUFOROWE Obowiązujące zagadnienia: Hydroliza soli-anionowa, kationowa, teoria jonowa Arrheniusa, moc kwasów i zasad, równania hydrolizy soli, hydroliza wieloetapowa,
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA A WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE I FIZYCZNE PIERWIASTKÓW I ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH
11 STRUKTURA A WŁAŚCIWOŚCI CHEMICZNE I FIZYCZNE PIERWIASTKÓW I ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH CEL ĆWICZENIA Zapoznanie z właściwościami chemicznymi i fizycznymi substancji chemicznych w zależności od ich formy krystalicznej
Bardziej szczegółowoKATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI
6 KATALITYCZNE OZNACZANIE ŚLADÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z zagadnieniami katalizy homogenicznej i wykorzystanie reakcji tego typu do oznaczania śladowych ilości jonów Cu 2+. Zakres obowiązującego
Bardziej szczegółowoWPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW
WPŁYW SUBSTANCJI TOWARZYSZĄCYCH NA ROZPUSZCZALNOŚĆ OSADÓW Wstęp Mianem rozpuszczalności określamy maksymalną ilość danej substancji (w gramach lub molach), jaką w danej temperaturze można rozpuścić w określonej
Bardziej szczegółowoTWARDOŚĆ WODY. Ca(HCO 3 ) HCl = CaCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2. Mg(HCO 3 ) 2 + 2HCl = MgCl 2 + 2H 2 O + 2CO 2
TWARDOŚĆ WODY Ćwiczenie 1. Oznaczanie twardości przemijającej wody wodociągowej Oznaczenie twardości przemijającej wody polega na miareczkowaniu określonej ilości badanej wody roztworem kwasu solnego o
Bardziej szczegółowo8. MANGANOMETRIA. 8. Manganometria
8. MANGANOMETRIA 5 8. Manganometria 8.1. Oblicz ile gramów KMnO 4 zawiera 5 dm 3 roztworu o stężeniu 0,0285 mol dm 3. Odp. 22,5207 g 8.2. W jakiej objętości 0,0205 molowego roztworu KMnO 4 znajduje się
Bardziej szczegółowoCHEMIA ANALITYCZNA. 1 mol Na 2 CO mole HCl 0, mola x moli HCl x = 0,00287 mola HCl
CHEMIA ANALITYCZNA I. Reakcje kwas-zasada - Alkacymetria II. Reakcje utleniania-redukcji - Redoksymetria III. Reakcje kompleksowania - Kompleksometria IV. Reakcje strącania osadów - Argentometria - Analiza
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Zależność szybkości reakcji chemicznych od stężenia reagujących substancji.
VIII. Kinetyka i statyka reakcji chemicznych Zagadnienia Czynniki wpływające na szybkość reakcji Rzędowość i cząsteczkowość reakcji Stała szybkości reakcji Teoria zderzeń Teoria stanu przejściowego Reakcje
Bardziej szczegółowoOtrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O
Otrzymywanie siarczanu(vi) amonu i żelaza(ii) woda (1/6) soli Mohra (NH4)2Fe(SO4)2 6H2O Odczynniki: stały Fe(SO) 4 7H 2O, stały (NH 4) 2SO 4, H 2O dest. Sprzęt laboratoryjny: zlewki (50, 100 cm 3 ), cylinder
Bardziej szczegółowo2.4. ZADANIA STECHIOMETRIA. 1. Ile moli stanowi:
2.4. ZADANIA 1. Ile moli stanowi: STECHIOMETRIA a/ 52 g CaCO 3 b/ 2,5 tony Fe(OH) 3 2. Ile g stanowi: a/ 4,5 mmol ZnSO 4 b/ 10 kmol wody 3. Obl. % skład Fe 2 (SO 4 ) 3 6H 2 O 4. Obl. % zawartość tlenu
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 2. Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych
ĆWICZENIE 2 Usuwanie chromu (VI) z zastosowaniem wymieniaczy jonowych Część doświadczalna 1. Metody jonowymienne Do usuwania chromu (VI) można stosować między innymi wymieniacze jonowe. W wyniku przepuszczania
Bardziej szczegółowoXLVII Olimpiada Chemiczna
M P IA O L I D A 47 1954 2000 CH N A E M Z I C XLVII Olimpiada Chemiczna Etap III KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ Zadania laboratoryjne Zadanie 1 Analiza miareczkowa jest użyteczną metodą ilościową,
Bardziej szczegółowoZajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki
Zajęcia 10 Kwasy i wodorotlenki Według teorii Brönsteda-Lowrego kwasy to substancje, które w reakcjach chemicznych oddają protony, natomiast zasady to substancje, które protony przyłączają. Kwasy, które
Bardziej szczegółowoAnaliza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4,CO 3
ĆWICZENIE 12 Analiza anionów nieorganicznych (Cl, Br, I, F, S 2 O 3, PO 4 3,CO 3, SCN, CH 3 COO, C 2 O 4 ) 1. Zakres materiału Pojęcia: Podział anionów na grupy analityczne, sposoby wykrywania anionów;
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 5
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 5 Kompleksometryczne oznaczanie twardości wody w próbce rzeczywistej oraz mleczanu wapnia w preparacie farmaceutycznym Ćwiczenie
Bardziej szczegółowoObliczanie stężeń roztworów
Obliczanie stężeń roztworów 1. Ile mililitrów stężonego, ok. 2,2mol/l (M) roztworu NaOH należy pobrać, aby przygotować 800ml roztworu o stężeniu ok. 0,20 mol/l [ M ]? {ok. 72,7ml 73ml } 2. Oblicz, jaką
Bardziej szczegółowo10. ALKACYMETRIA. 10. Alkacymetria
10. ALKACYMETRIA 53 10. Alkacymetria 10.1. Ile cm 3 40 % roztworu NaOH o gęstości 1,44 g cm 3 należy zużyć w celu przygotowania 1,50 dm 3 roztworu o stężeniu 0,20 mol dm 3? Odp. 20,8 cm 3 10.2. 20,0 cm
Bardziej szczegółowoChemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium)
Chemiczne metody analizy ilościowej (laboratorium) Analiza wagowa. znaczanie siarczanów w postaci siarczanu(vi) baru znaczenie polega na strącaniu jonów rozpuszczalnego osadu BaS ( Ir BaS = 11 10-10 ):
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne. Ekstrakcja barwników asymilacyjnych. Rozpuszczalność chlorofilu
ĆWICZENIE 5 Barwniki roślinne Ekstrakcja barwników asymilacyjnych 400 mg - zhomogenizowany w ciekłym azocie proszek z natki pietruszki 6 ml - etanol 96% 2x probówki plastikowe typu Falcon na 15 ml 5x probówki
Bardziej szczegółowoSTĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI
Ćwiczenie 8 Semestr 2 STĘŻENIE JONÓW WODOROWYCH. DYSOCJACJA JONOWA. REAKTYWNOŚĆ METALI Obowiązujące zagadnienia: Stężenie jonów wodorowych: ph, poh, iloczyn jonowy wody, obliczenia rachunkowe, wskaźniki
Bardziej szczegółowoOznaczanie SO 2 w powietrzu atmosferycznym
Ćwiczenie 6 Oznaczanie SO w powietrzu atmosferycznym Dwutlenek siarki bezwodnik kwasu siarkowego jest najbardziej rozpowszechnionym zanieczyszczeniem gazowym, występującym w powietrzu atmosferycznym. Głównym
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4. Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne
Klasyczna Analiza Jakościowa Organiczna, Ćw. 4 - Identyfikacja wybranych cukrów Ćwiczenie 4 Identyfikacja wybranych cukrów w oparciu o niektóre reakcje charakterystyczne Zagadnienia teoretyczne: 1. Budowa
Bardziej szczegółowoĆwiczenia nr 2: Stężenia
Ćwiczenia nr 2: Stężenia wersja z 5 listopada 2007 1. Ile gramów fosforanu(v) sodu należy zużyć w celu otrzymania 2,6kg 6,5% roztworu tego związku? 2. Ile należy odważyć KOH i ile zużyć wody do sporządzenia
Bardziej szczegółowoOZNACZANIE ZAWARTOŚCI CUKRÓW REDUKUJĄCYCH ORAZ CUKRÓW REDUKUJĄCYCH PO INWERSJI
Załącznik nr 5 OZNACZANIE ZAWARTOŚCI CUKRÓW REDUKUJĄCYCH ORAZ CUKRÓW REDUKUJĄCYCH PO INWERSJI Część I. Oznaczenie zawartości cukrów redukujących oraz cukrów redukujących po inwersji w fermentowanych napojach
Bardziej szczegółowoINŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH
INŻYNIERIA PROCESÓW CHEMICZNYCH PLAN ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH z CHEMII ANALITYCZNEJ 1. Alkacymetria Mianowanie roztworu kwasu solnego Współoznaczanie NaOH i Na 2 CO 3 metodą Wardera 2. Redoksymetria Manganometryczne
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 4. Roztwory i ich właściwości
I. Roztwory rzeczywiste ĆWICZENIE 4 Roztwory i ich właściwości 1. Sporządzanie roztworu CuSO 4 o określonym stężeniu procentowym - wykonać w zespołach 2-osobowych W celu sporządzenia 25 lub 50 ml 10% m/v
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 5. KOPOLIMERYZACJA STYRENU Z BEZWODNIKIEM MALEINOWYM (polimeryzacja w roztworze)
ĆWICZENIE 5 KOPOLIMERYZACJA STYRENU Z BEZWODNIKIEM MALEINOWYM (polimeryzacja w roztworze) Celem ćwiczenia jest zapoznanie studentów z metodą polimeryzacji w roztworze oraz badaniem składu powstałego kopolimeru.
Bardziej szczegółowoIII-A. Chemia wspomaga nasze zdrowie
III-A. Chemia wspomaga nasze zdrowie III-A.1. POKAZ: Synteza aspiryny (kwas acetylosalicylowy) III-A.2. Badanie odczynu wodnych roztworów popularnych leków III-A.3. Reakcja leku na zgagę z kwasem solnym
Bardziej szczegółowosubstancje rozpuszczalne bądź nierozpuszczalne w wodzie. - Substancje ROZPUSZCZALNE W WODZIE mogą być solami sodowymi lub amonowymi
L OLIMPIADA CHEMICZNA KOMITET GŁÓWNY OLIMPIADY CHEMICZNEJ (Warszawa) ETAP II O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie
Bardziej szczegółowoANALIZA OBJĘTOŚCIOWA
Metoda Mohra Kolba miarowa Na Substancja podstawowa: (Na), M = 58,5 g mol 1 Pipeta Naczyńko wagowe c Na M m Na Na kolby ETAPY OZNACZENIA ARGENTOMETRYCZNEGO 1. Przygotowanie roztworu substancji podstawowej
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI
15 OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z prostymi metodami syntezy związków chemicznych i chemią związków miedzi Zakres obowiązującego materiału
Bardziej szczegółowoMECHANIZMY REAKCJI CHEMICZNYCH. REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE GRUP FUNKCYJNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH
Ćwiczenie 2 semestr 2 MECHANIZMY REAKCJI CHEMICZNYCH. REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE GRUP FUNKCYJNYCH ZWIĄZKÓW ORGANICZNYCH Obowiązujące zagadnienia: Związki organiczne klasyfikacja, grupy funkcyjne, reakcje
Bardziej szczegółowoRecykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu)
Laboratorium: Powstawanie i utylizacja zanieczyszczeń i odpadów Makrokierunek Zarządzanie Środowiskiem INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA 24 Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu) 1 I. Cel ćwiczenia
Bardziej szczegółowoCHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ. Ćwiczenie 6. Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2
CHEMIA ŚRODKÓW BIOAKTYWNYCH I KOSMETYKÓW PRACOWNIA CHEMII ANALITYCZNEJ Ćwiczenie 6 Manganometryczne oznaczenia Mn 2+ i H 2 O 2 Ćwiczenie obejmuje: 1. Oznaczenie miana roztworu KMnO 4 2. Manganometryczne
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 5. Badanie właściwości chemicznych aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Synteza kwasu sulfanilowego.
Ćwiczenie 5. Badanie właściwości chemicznych aldehydów, ketonów i kwasów karboksylowych. Synteza kwasu sulfanilowego. Wprowadzenie teoretyczne Cel ćwiczeń: Zapoznanie studentów z właściwościami chemicznymi
Bardziej szczegółowoChemia Organiczna Syntezy
Chemia rganiczna Syntezy Warsztaty dla uczestników Forum Młodych Chemików Gdańsk 2016 Dr hab. Sławomir Makowiec Mgr inż. Ewelina Najada-Mocarska Mgr inż. Anna Zakaszewska Wydział Chemiczny Katedra Chemii
Bardziej szczegółowoZadanie laboratoryjne
Chemicznej O L I M P I A D A 1954 50 2003 C H EM I C Z N A Zadanie laboratoryjne Analiza ośmiu stałych substancji ZADANIE W probówkach oznaczonych nr 1-8 znajdują się w stanie stałym badane substancje
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych fosforowych różne formy P 2 O 5
ZAKŁAD TECHNOLOGII I PROCESÓW CHEMICZNYCH Wydział Chemiczny Politechnika Wrocławska Technologia chemiczna - surowce i procesy przemysłu nieorganicznego Ćwiczenie 3: Ocena fizykochemiczna nawozów stałych
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej
Ćwiczenie 1: Elementy analizy jakościowej Analiza chemiczna stanowi zbiór metod stosowanych w celu ustalenia składu jakościowego i ilościowego substancji. Wśród metod analitycznych możemy wyróżnić: 1)
Bardziej szczegółowoOCHRONA ŚRODOWISKA W ENERGETYCE NEUTRALIZACJA ŚCIEKÓW
KIiChŚ OCHRONA ŚRODOWISKA W ENERGETYCE NEUTRALIZACJA ŚCIEKÓW Ćwiczenie nr 2 I WPROWADZENIE Reakcja zobojętniania (neutralizacji) - jest to proces chemiczny, mający na celu doprowadzenie odczynu cieczy
Bardziej szczegółowo1.1 Reakcja trójchlorkiem antymonu
ĆWICZENIE IV - WYKRYWANIE WITAMIN Odczynniki: - chloroform bezwodny, - bezwodnik kwasu octowego, - trójchlorek antymonu roztwór nasycony w chloroformie, - 1,3-dichlorohydryna gliceryny - żelazicyjanek
Bardziej szczegółowoProjekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Tytuł: Reakcja kwasu i wodorotlenku. Powstawanie soli dobrze rozpuszczalnej. Roztwory: HCl, NaOH; fenoloftaleina Probówka, łapa drewniana, palnik, pipeta Do probówki nalewamy ok. 3cm 3 wodorotlenku sodu
Bardziej szczegółowoZadania laboratoryjne
O L I M P I A D A 1954 45 1998 C H EM I C Z N A Zadania laboratoryjne Analiza jakościowa kompleksu ZADANIE 1 W wyniku reakcji pomiędzy wodnymi roztworami: siarczanu (VI) nieznanego metalu i soli sodowej
Bardziej szczegółowoREAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW
REAKCJE CHARAKTERYSTYCZNE WYBRANYCH KATIONÓW Chemia analityczna jest działem chemii zajmującym się ustalaniem składu jakościowego i ilościowego badanych substancji chemicznych. Analiza jakościowa bada
Bardziej szczegółowoĆwiczenie II Roztwory Buforowe
Ćwiczenie wykonać w parach lub trójkach. Ćwiczenie II Roztwory Buforowe A. Sporządzić roztwór buforu octanowego lub amonowego o określonym ph (podaje prowadzący ćwiczenia) Bufor Octanowy 1. Do zlewki wlej
Bardziej szczegółowo2. Procenty i stężenia procentowe
2. PROCENTY I STĘŻENIA PROCENTOWE 11 2. Procenty i stężenia procentowe 2.1. Oblicz 15 % od liczb: a. 360, b. 2,8 10 5, c. 0.024, d. 1,8 10 6, e. 10 Odp. a. 54, b. 4,2 10 4, c. 3,6 10 3, d. 2,7 10 7, e.
Bardziej szczegółowoANALIZA MOCZU FIZJOLOGICZNEGO I PATOLOGICZNEGO I. WYKRYWANIE NAJWAŻNIEJSZYCH SKŁADNIKÓW NIEORGANICZNYCH I ORGANICZNYCH MOCZU PRAWIDŁOWEGO.
ANALIZA MOCZU FIZJOLOGICZNEGO I PATOLOGICZNEGO Wymagane zagadnienia teoretyczne 1. Równowaga kwasowo-zasadowa organizmu. 2. Funkcje nerek. 3. Mechanizm wytwarzania moczu. 4. Skład moczu fizjologicznego.
Bardziej szczegółowoRecykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu)
Utylizacja i neutralizacja odpadów Międzywydziałowe Studia Ochrony Środowiska INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA 24 Recykling surowcowy odpadowego PET (politereftalanu etylenu) Opracowała: dr Elżbieta Megiel 1 I.
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE 1. Aminokwasy
ĆWICZENIE 1 Aminokwasy Przygotować 5 (lub więcej) 1% roztworów poszczególnych aminokwasów i białka jaja kurzego i dla każdego z nich wykonać wszystkie reakcje charakterystyczne. Reakcja ksantoproteinowa
Bardziej szczegółowoOTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI
15 OTRZYMYWANIE ZWIĄZKÓW CHEMICZNYCH: PREPARATYKA TLENKÓW MIEDZI CEL ĆWICZENIA Zapoznanie studenta z prostymi metodami syntezy związków chemicznych i chemią związków miedzi Zakres obowiązującego materiału
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wstęp... 9
Spis treści Wstęp... 9 1. Szkło i sprzęt laboratoryjny 1.1. Szkła laboratoryjne własności, skład chemiczny, podział, zastosowanie.. 11 1.2. Wybrane szkło laboratoryjne... 13 1.3. Szkło miarowe... 14 1.4.
Bardziej szczegółowoRÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW.
RÓWNOWAGI W ROZTWORACH ELEKTROLITÓW. Zagadnienia: Zjawisko dysocjacji: stała i stopień dysocjacji Elektrolity słabe i mocne Efekt wspólnego jonu Reakcje strącania osadów Iloczyn rozpuszczalności Odczynnik
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 4 Wstępne przygotowanie próbek gleby do badań oraz ustalenie wybranych właściwości fizykochemicznych. 1. Wstęp
Pracownia specjalizacyjna I rok OŚ II Ćwiczenie 4 Wstępne przygotowanie próbek gleby do badań oraz ustalenie wybranych właściwości fizykochemicznych 1. Wstęp Gleba jest złożonym, dynamicznym tworem przyrody,
Bardziej szczegółowoII. ODŻELAZIANIE LITERATURA. Zakres wiadomości obowiązujących do zaliczenia przed przystąpieniem do wykonania. ćwiczenia:
II. ODŻELAZIANIE LITERATURA 1. Akty prawne: Aktualne rozporządzenie dotyczące jakości wody do picia i na potrzeby gospodarcze. 2. Chojnacki A.: Technologia wody i ścieków. PWN, Warszawa 1972. 3. Hermanowicz
Bardziej szczegółowoEGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA
Układ graficzny CKE 2016 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2017 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Przygotowywanie
Bardziej szczegółowoPo wykonaniu każdego ćwiczenia należy zanotować spostrzeżenia i wnioski dotyczące przebiegu reakcji.
Laboratorium 1 ROZTWORY reakcji. 1. Sporządzanie roztworów. a. Sporządzić roztwór NaCl o określonym stężeniu (stężenie roztworu podaje prowadzący). b. Rozcieńczyć sporządzony roztwór dwukrotnie. c. W sprawozdaniu
Bardziej szczegółowoG-VI. Węgiel i jego związki z wodorem. Pochodne węglowodorów
G-VI. Węgiel i jego związki z wodorem. Pochodne węglowodorów Odczynnik Postać Piktogram GHS Hasło Zwroty H Mg wiórki NIEBEZPIECZEŃSTWO H228, H252, H261 etanol UWAGA H226 heksan NIEBEZPIECZEŃSTWO H225,
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW.
Instrukcja do ćwiczenia WŁAŚCIWOŚCI WYBRANYCH ANIONÓW. CHEMIA ANIONÓW W ROZTWORACH WODNYCH Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami chemicznymi wybranych anionów pierwiastków I oraz II okresu
Bardziej szczegółowoPRACOWNIA PODSTAW CHEMII ANALITYCZNEJ -OPISY ĆWICZEŃ
PRACOWNIA PODSTAW CHEMII ANALITYCZNEJ -OPISY ĆWICZEŃ PLAN PRACY PRACOWNIA PODSTAW CHEMII ANALITYCZNEJ ILOŚCIOWEJ Liczba pkt Wyznaczanie współmierności kolby z pipetą ALKACYMETRIA Przygotowanie 0,1 M roztworu
Bardziej szczegółowo