Zabiegi chirurgii przedprotetycznej

Transkrypt

1 Zabiegi chirurgii przedprotetycznej Celem chirurgii przedprotetycznej jest przygotowanie podłoża dla uzupełnień protetycznych. Prawidłowo przygotowana do protezowania jama ustna powinna charakteryzować się następującymi cechami: - brak zmian patologicznych wewnątrz i zewnątrzustnych - prawidłowe położenie żuchwy względem szczęki - prawidłowa wielkość i kształt wyrostków zębodołowych - brak wyniosłości oraz zagłębień w obrębie kości i bł.śluzowej - właściwa głębokość przedsionka jamy ustnej - odpowiednie przygotowanie podłoża do leczenia implantologicznego Zadania chirurgii możemy podzielić na: 1)Związane z nieprawidłowościami tkanek miękkich 2) Zabiegi w obrębie tkanek twardych mające na celu poszerzenie części zębodołowej szczęki i żuchwy 3)Zabiegi specjalistyczne Ze względu na duże trudności w uzupełnianiu ubytków tkanek miękkich jamy ustnej, każde chirurgiczne wycięcie błony śluzowej powinno być poprzedzone dokładnym zaplanowaniem leczenia zarówno chirurgicznego jak i protetycznego 1a) Plastyka włóknistych przerostów guza szczęki: Zabieg wykonywany w celu wytworzenia wystarczającej dla uzupełnienia protetycznego przestrzeni pomiędzy łukami zębowymi oraz dla uzyskania podłoża pokrytego cienką błoną śluzową. Eliptyczne nacięcie tkanek miękkich przeznaczonych do usunięcia Zakres tkanek miękkich usuniętych podczas zabiegu Podpreparowanie płatów śluzówkowo-okostnowych Guz szczęki po usunięciu tkanek Zszycie tkanek miękkich 1b) Przerosty tkanek miękkich po stronie podniebiennej wyrostka zębodołowego: Powodują one znaczne zwężenie sklepienia podniebienia co utrudnia zaprojektowanie i wykonanie prawidłowego uzupełnienia. Schemat przerostu tkanek miękkich Styczne wycięcie przerosłych tkanek 1c) Wiotki wyrostek zębodołowy tzw. grzebień koguci : Przyczyną jest resorpcja tkanki kostnej lub długotrwałe użytkowanie źle dopasowanej protezy Leczenie obejmuje zabieg wycięcia ruchomych tkanek lub podwyższenie wyrostka 1d) Przerostowa paradontopatia protetyczna: Uogólniony przerost błony śluzowej wraz z tkanką łączną w okolicy wyrostka zębodołowego przedsionka jamy ustnej Niewielki obszar włóknistego przerostu tkanek Zszycie brzegów rany Rozległy obszar włóknistego przerostu tkanek Po nadokostnowym wycięciu przerostów górny brzeg rany podszywa się w okolicy sklepienia przedsionka 1e) Brodawczakowaty przerost bł. śluzowej podniebienia: Przyczyną jest mechaniczne drażnienie u pacjentów z ruchomym uzupełnieniem, zła higiena jamy ustnej, infekcje grzybicze, miejscowy stan zapalny. Metody leczenia: Pętla elektryczna Usunięcie chirurgiczne Krioterapia Laseroterapia Abrazja zmiany 1f,g) Podcięcie, wycięcie i plastyka wędzidełka. Zadania chirurgii możemy podzielić na: 1)Związane z nieprawidłowościami tkanek miękkich 2)Zabiegi w obrębie tkanek twardych mające na celu poszerzenie części zębodołowej szczęki i żuchwy 3)Zabiegi zaawansowane MODELOWANIE WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO Modelowanie wyrostka zębodołowego ma na celu dostosowanie jego kształtu do potrzeb planowanego leczenia protetycznego. W tym celu usuwa się jego zniekształcenia, powstałe podczas usuwania zębów lub gojenia się rany poekstrakcyjnej. Modelowanie wyrostka obejmuje następujące zabiegi: Fiscus fiscus@onet.eu C16 1/7

2 1.Plastyka wyrostka zębodołowego, połączona z rozległą sanacją jamy ustnej 2.Międzyprzegrodowa plastyka wyrostka zębodołowego 3.Modelowanie guza szczęki 4.Wygładzenie wyrośli kostnych oraz zniesienie nierówności wyrostka zębodołowego 5.Wygładzenie wyrośli kostnych podniebienia 6.Wygładzenie kresy żuchwowo gnykowej 7.Wygładzenie guzka bródkowego 8.Usuwanie wałów kostnych szczęki i żuchwy Ad 1.Plastyka wyrostka zębodołowego połączona z rozległą sanacją jamy ustnej: W przypadku licznych ekstrakcji konieczne jest usunięcie ostrych brzegów kostnych. Alweoloplastyka jest wykonywana zawsze po usunięciu zębów, a zabieg wygląda tak samo, niezależnie czy przeprowadza go się bezpośrednio po ekstrakcjach, czy po zagojeniu ran poekstrakcyjnych. Ad 1.Plastyka wyrostka zębodołowego połączona z rozległą sanacją jamy ustnej: 1.Należy wykonać cięcie na szczycie wyrostka, 2.Wypreparować kopertowy płat śluzówkowo okostnowy i odsłonić wewnętrzną blaszkę kostną. Prawidłowo wykonany płat powinien zapewniać dobry wgląd! 3.Do wygładzenia powierzchni kostnych używane są: kleszcze kostne, pilniki kostne lub frezy, w zależności od rozległości zmian kostnych. Ad 1.Plastyka wyrostka zębodołowego połączona z rozległą sanacją jamy ustnej: 3.Podczas zabiegu pole operacyjne należy obficie spłukiwać solą fizjologiczną 4.Po zakończeniu zabiegu należy skontrolować palpacyjnie powierzchnię kostną 5. Płat śluzówkowo - okostnowy należy nasunąć w to samo miejsce, odcinając nadmiar tkanki 6.Po dostosowaniu płata do nowego podłoża kostnego, zszywa się ranę szwami pojedynczymi lub szwem ciągłym (w przypadku rozległych ran pooperacyjnych) Pozwala na uzyskanie prawidłowego kształtu wyrostka zębodołowego zębodołowego i polega na usunięciu przegród międzyzębodołowych, a następnie na przemieszczeniu blaszki korowej, tak aby uzyskać optymalny kształt dla utrzymania protezy. Wskazaniem do wykonania tego zabiegu jest likwidacja podcieni występujących w przedsionku, a warunkiem prawidłowa wysokość wyrostka zębodołowego. Odpreparowuje się płat śluzówkowo - okostnowy i odsłania szczyt wyrostka zębodołowego Następnie usuwa się przegrody międzyzębodołowe za pomocą kleszczy kostnych lub/i wierteł szczelinowych napędzanych na mikrosilnik Ujmując wyrostek między palce, łamie się zewnętrzną blaszkę korową i równocześnie przemieszcza się ją w kierunku podniebiennym, zbliżając do blaszki wewnętrznej W niektórych przypadkach wykonuje się pionowe nacięcia od strony zębodołów, aby usprawnić. przemieszczenie fragmentu kostnego. Używa się w tym celu dłuta lub frezów. Ostre brzegi powstałe w wyniku przemieszczenia blaszki kostnej wygładza się pilnikiem. Na koniec dostosowuje się płat śluzówkowo - okostnowy i zaszywa szwami pojedynczymi lub szwem ciągłym. Bezpośrednio po zabiegu zakłada się pacjentowi płytę akrylanową lub protezę natychmiastową podścieloną miękkim tworzywem samopolimeryzującym. Ma to na celu unieruchomienie odłamu kostnego w początkowym okresie gojenia. Zalety tej metody to: Możliwość zniesienia wyniosłości wyrostka od strony przedsionkowej, z zachowaniem pierwotnej jego wysokości. Zachowane zostaje nieuszkodzone połączenie okostnej z kością (gojenie przebiega szybciej i bez pozabiegowej resorpcji kości). Niezmienione pozostają przyczepy mieśniowe. Wadą pozostaje zmniejszenie szerokości wyrostka, co w przypadku planowania leczenia implantologicznego jest bardzo niekorzystne. Ad 3. Modelowanie guza szczęki. Zabieg ten polega na dostosowaniu wymiaru i kształtu guza szczęki po stwierdzeniu nierówności kostnych oraz braku miejsca w odcinku bocznym, które uniemożliwia wprowadzenie uzupełnienia protetycznego. Fiscus fiscus@onet.eu C16 2/7

3 W celu oceny i diagnozy wykonuje się zdjęcie RTG, ponieważ przerost może dotyczyć zarówno tkanek twardych jak i miękkich. Ad 3. Modelowanie guza szczęki. Po wcześniejszym znieczuleniu (nasiękowym lub przewodowym na guz szczęki i do otworu podniebiennego większego) wykonuje się cięcie na szczycie wyrostka, zalecane jest przy tym ostrze chirurgiczne nr 12. Preparacja płata następuje zarówno po stronie przedsionkowej jak i podniebiennej guza szczęki Ad 3. Modelowanie guza szczęki. Nadmiar tkanki kostnej zbierany jest za pomocą kleszczy kostnych lub frezów (uważać aby nie uszkodzić dna zatoki szczękowej!) Następnie powierzchnię guza wygładza się pilnikiem kostnym i obficie spłukuje solą fizjologiczną Nadmiar tkanek miękkich na końcach płatów wycina się eliptycznie i zszywa się ranę Wykonanie uzupełnienia protetycznego można rozpocząć po około 4 tygodniach od zabiegu. Ad 4. Wygładzenie wyrośli kostnych oraz zniesienie nierówności wyrostka zębodołowego. Wyrośla kostne i inne nierówności kostne uniemożliwiające przeprowadzenie uzupełniającego leczenia protetycznego występują najczęściej na wyrostku zębodołowym szczęki W przypadku niewielkich nierówności kostnych wyrównanie podłoża można uzyskać poprzez wypełnienie sąsiadujących zagłębień materiałem kościozastępczym (przeszczepy kostne auto- i allogenne, mat. alloplastyczne HA ) rozwiązanie polecane szczególnie w przednim odcinku żuchwy, gdzie chirurgiczne wygładzenie może doprowadzić do zwężenia wyrostka, przyspieszenia jego resorpcji, a w konsekwencji do zmniejszenia powierzchni podłoża protetycznego. Zabiegi takie wymagają pokrycia przeszczepu specjalną membraną, która umożliwia proces sterowanej regeneracji kości. W przypadku uzupełniania dużych nierówności, zaleca się stosowanie szyn, których zadaniem jest utrzymanie wcześniej nadanego kształtu wyrostka w trakcie całego okresu gojenia. Szyny takie usuwa się po 5-7 dniach. Ad 4. Wygładzenie wyrośli kostnych oraz zniesienie nierówności wyrostka zębodołowego. Do przeprowadzenia takiego zabiegu zazwyczaj wystarczy miejscowe znieczulenie nasiękowe, chociaż niektóre przypadki modelowania wyrostka zębodołowego żuchwy wymagają także znieczulenia przewodowego do otworu żuchwowego. Cięcie na szczycie wyrostka wykraczające ok. 1-1,5 cm poza obszar wymagający wygładzenia; niektóre zabiegi wymagają przedłużenia cięć na końcach płata, aby zapobiec rozerwaniu tkanek. Ad 4. Wygładzenie wyrośli kostnych oraz zniesienie nierówności wyrostka zębodołowego. Wypreparowanie płata pełnego i odsłonięcie kości, usunięcie zmian kostnych przy użyciu pilnika kostnego, kleszczy kostnych lub frezów. Po zakończeniu wygładzania konieczna jest kontrola wzrokiem oraz palpacyjnie powierzchni kości oraz adaptacja płata śluzówkowo-okostnowego do nowych warunków. Zaszycie rany szwami pojedynczymi lub ciągłymi, w zależności od warunków; szwy usuwamy po 7 dniach. Ad 5. Wygładzenie wyrośli kostnych podniebienia. Występujące u niektórych pacjentów wyrośla i nierówności kostne na powierzchniach bocznych podniebienia ograniczają podłoże protetyczne, mogą być także przyczyna owrzodzeń pokrywającej je błony śluzowej, dlatego też istnieją wskazania do zniesienia takich nierówności tkanek twardych; Ad 5. Wygładzenie wyrośli kostnych podniebienia. Do wykonania zabiegu konieczne jest wykonanie znieczulenia przewodowego na otwór podniebienny większy, a także dodatkowego nasiękowego. Należy wykonać cięcie zapewniające dobry wgląd w pole zabiegu. Odpreparowując płat pełny należy pamiętać o naczyniach krwionośnych podniebiennych biegnących ku przodowi od otworu podniebiennego większego Ad 5. Wygładzenie wyrośli kostnych podniebienia. Usunięcie wyrośli kostnych odbywa się przy pomocy pilników kostnych, a także frezów. Konieczne jest przepłukiwanie rany jałowym roztworem soli fizjologicznej. Należy założyć szwy pojedyncze lub ciągłe, a operowaną okolicę zabezpieczyć płytką akrylanową oraz opatrunkiem chirurgicznym. Ad 6. Wygładzenie kresy żuchwowo - gnykowej. Korekta kresy żuchwowo-gnykowej jest najczęstszym zabiegiem, który przeprowadza się przed leczeniem protetycznym. Pogrubiona i zniekształcona kresa może być przyczyną - uszkodzenia pokrywającej ją błony śluzowej - ze względu na pokrywające ją przyczepy mięśni, może być przyczyną spychania płyty protezy - ucisk płyty na ostrą kresę żuchwowo-gnykową może wywoływać objawy bólowe u pacjentów. Ad 6. Wygładzenie kresy żuchwowo - gnykowej. W wyniku procesów resorpcji trzonu żuchwy, kresa żuchwowo-gnykowa wraz z kresą skośną może stać się najbardziej wypukłym elementem tej okolicy; w takich przypadkach zaleca się uzupełnianie brakujących obszarów Fiscus fiscus@onet.eu C16 3/7

4 kości tak, aby uzyskać pierwotną objętość tylnego odcinka żuchwy. Stosuje się do tego materiały kościozastępcze. Z cięcia przeprowadzonego na szczycie wyniosłości, odpreparowuje się płat pełny, odsłaniając okolice kresy żuchowowo-gnykowej wraz z przyczepami mięśniowymi. Należy unikać zbyt niskiego odsłaniania trzonu żuchwy, aby uniknąć uszkodzenia nerwu językowego. Ad 6. Wygładzenie kresy żuchwowo - gnykowej. Uwidocznienie kresy możliwe jest dopiero po odcięciu znajdujących się na niej przyczepów mięśniowych oraz usunięciu tkanki tłuszczowej; Wygładzenie wyniosłości kostnej wykonuje się przy pomocy pilnika kostnego lub przy pomocy frezu Po zakończonym zabiegu zaleca się założenie protezy, która ma za zadanie utrzymanie przyczepów mięśniowych w nowym położeniu. Rozwiązanie to nie zawsze przynosi oczekiwane efekty terapeutyczne, dlatego też obecnie coraz częściej stosuje się metodę pogłębienia przedsionka oraz dna jamy ustnej. Ad 7. Wygładzanie guzka bródkowego. W odcinku przednim trzonu żuchwy, na skutek zachodzących w tym rejonie procesów resorpcyjnych, dochodzi do znacznego uwypuklenia przyczepu mięśnia bródkowo językowego. Ten guzek kostny jest u wielu pacjentów przeszkodą uniemożliwiającą zaprojektowanie i wykonanie uzupełnienia protetycznego Znieczulenie do obu nerwów językowych oraz miejscowe nasiękowe. Cięcie na grzbiecie części zębodołowej żuchwy, pomiędzy obszarami przedtrzonowcowymi. Odpreparowanie płata pełnego, pokrywającego językową powierzchnię trzonu żuchwy Odcięcie przyczepu mięśnia bródkowo - językowego - odsłonięcie guzka bródkowego. Usunięcie guzka frezem bądź kleszczami kostnymi, a powierzchnię kości wygładza się pilnikiem kostnym. Nie ma konieczności zabezpieczania chirurgicznego- wolny przeszczep mięśnia bródkowo- językowego ulega wygojeniu. Wały kostne szczęki: Są to wyrostki kostne występujące na podniebieniu o nieznanym pochodzeniu; występują u 20% kobiet i 40% mężczyzn. Mogą mieć różne kształty i rozmiary: pojedyncze wyniosłości lub też wieloogniskowe i uszypułowane. Nie stanowią wskazania do leczenia u pacjentów z zachowanym uzębieniem bardzo rzadko są przyczyną dolegliwości np. zaburzeń mowy, owrzodzeń błony śluzowej (urazy podniebienia). U pacjentów wymagających leczenia protetycznego wały kostne mogą stanowić przeszkodę w projektowaniu i wykonaniu prawidłowych protez Wskazania do chirurgicznego usunięcia: duże rozmiary i nieregularnie ukształtowana powierzchnia wałów rozległe nierówności obecność nierówności w miejscu tylnego uszczelnienia protezy 1) Znieczulenie podniebienia uzyskuje się przez podanie środka znieczulającego do obu otworów podniebiennych większych, otworu przysiecznego, oraz nasiękowo w okolicy wału kostnego 2) Nacięcie błony śluzowej wzdłuż linii pośrodkowej wyniosłości kostnej 3) Dodatkowe nacięcia pionowe uwalniające na obu końcach 4) Ostrożne odpreparowanie błony śluzowej - brak w tej okolicy błony podśluzowej (większa podatność na rozerwanie) 5) Wały kostne uszypułowane usuwa się dłutem kostnym i młotkiem 6) Większe zmiany w pierwszej kolejności wymagają separacji na mniejsze fragmenty przy pomocy frezu (Uwaga! Zbyt głębokie nacięcie frezem może spowodować perforację do jamy nosowej) 7) Po uzyskaniu równej, pozbawionej zagłębień powierzchni, wygładzeniu ostrych brzegów kostnych, ranę operacyjną zszywa się 8) Błona śluzowa powinna dokładnie pokrywać powierzchnię kości, a szwy nie powinny powodować żadnych napięć 9) Zaleca się założenie na operowaną okolicę opatrunku uciskowego (zabezpieczenie tkanek i zapobieganie powstaniu krwiaka)- zaleca się tymczasowe uzupełnienia protetyczne oraz szyny, które po podścieleniu zakłada się bezpośrednio po zabiegu Powikłania: - krwiaki pooperacyjne, - złamanie lub perforacja dna jamy nosowej, Fiscus fiscus@onet.eu C16 4/7

5 - martwica błony śluzowej Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo wystąpienia powikłań i zapewnić prawidłowe gojenie, zaleca się pacjentowi przestrzeganie zasad higieny jamy ustnej, częste płukanie oraz stosowanie preparatów osłaniających na operowaną okolicę Wały kostne żuchwy: Są to nierówności kostne, występujące na powierzchni językowej trzonu żuchwy na wysokości okolicy przedtrzonowcowej. Przyczyna powstawania nie jest znana. Zmiany te charakteryzują się powolnym wzrostem, ale po osiągnięciu dużych rozmiarów mogą zaburzać ruchomość języka i utrudniać mowę 1) Znieczulenie nerwów zębodołowych dolnych i językowych 2) Nacięcie błony śluzowej na szczycie zmiany a następnie przedłużenie go o około 1-1,5 cm po obu stronach 3) W przypadku jednoczesnego usuwania zmian po obu stronach żuchwy, wykonuje się oddzielne nacięcie dla każdego wału kostnego z pozostawieniem niewielkiego fragmentu nieprzeciętej błony śluzowej w przednim odcinku żuchwyzapobieganie powstaniu krwiaka oraz spłyceniu przedniego odcinka dna jamy ustnej 4) Zmiany o małej podstawie usuwa się za pomocą dłuta kostnego i młotka, po wcześniejszym zaznaczeniu frezem rowka w miejscu odcięcia zmiany od podłoża kostnego 5) Kierunek prowadzenia narzędzi (zarówno frezu jak i dłuta) powinien być równoległy do wewnętrznej powierzchni trzonu żuchwy (mniejsze ryzyko złamania jatrogennego) 6) Wykonując głębsze podcięcie frezem u podstawy można usunąć zmianę stosując ruchy wyważające niewielkim narzędziem wprowadzonym do rowka 7) Po wyłamaniu fragmentu kostnego należy wygładzić ostre brzegi kostne 8) Dokładne zaadoptowanie płata błony śluzowej i pooperacyjne zszycie rany Uwagi: Aby zmniejszyć obrzęk pooperacyjny i zahamować tworzenie krwiaka zakłada się na dno jamy ustnej opatrunek gazowy (usunięcie po 12 godzinach). W przypadku utrudnionego gojenia, przebiegającego z rozejściem się brzegów rany lub obnażeniem kości, zaleca się przemywanie rany roztworem soli fizjologicznej. Zadania chirurgii możemy podzielić na: 1)Związane z nieprawidłowościami tkanek miękkich 2)Zabiegi w obrębie tkanek twardych mające na celu poszerzenie części zębodołowej szczęki i żuchwy 3)Zabiegi zaawansowane Zabiegi zaawansowane: a) Podwyższenie części zębodołowej żuchwy: Poszerzenie od strony grzbietu części zębodołowej Poszerzenie od strony dolnego brzegu żuchwy Przeszczepy kostne uszypułowane lub rozszczepione Zastosowanie hydroksyapatytu b) Poszerzenie wyrostka zębodołowego szczęki: Wolne przeszczepy kostne Przeszczepy kostne rozszczepione Podwyższenie dna zatoki szczękowej Plastyka guza szczęki a)podwyższenie części zębodołowej żuchwy Zastosowanie przeszczepów zapewnia wzmocnienie osłabionego trzonu oraz dzięki podwyższeniu zmianie kształtu umożliwia wykonanie uzupełnień protetycznych opartych nawet na implantach. W leczeniu stasuje się przeszczepy auto- lub allogenne Poszerzenie od strony grzbietu części zębodołowej W tej metodzie stosuje się przeszczepy z talerza kości biodrowej. Fragment kostny przymocowuje się do trzonu żuchwy za pomocą niewielkich śrub Wskazania: - zaawansowany proces resorpcji kości - możliwość wystąpienia złamań patologicznych - planowane wprowadzenie implantów Poszerzenie od strony dolnego brzegu żuchwy Ze względu na ograniczone wskazania (zmniejszenie wysokości trzonu żuchwy oraz zapobieganie patologicznym złamaniom) i możliwości powikłań ogólnoustrojowych przy pobieraniu przeszczepów z żebra Metoda rzadko stosowana Przeszczepy kostne uszypułowane lub rozszczepione Uszypułowany przeszczep kostny dzięki zaopatrzeniu w naczynia krwionośne znajdujące się w szypule znacznie szybciej ulega wygojeniu i w mniejszym stopniu ulega resorpcji. Przeszczep kostny pobiera się z na językowej powierzchni trzonu żuchwy, wraz z szypułą złożoną z mięśni: nadgnykowego i bródkowo-językowego, a następnie przemieszcza na grzbiet części zębodołowej żuchwy. Zalety: -ograniczenie resorpcji w okresie gojenia, co umożliwia dokładne zaplanowanie kształtu i wysokości podłoża protetycznego Fiscus fiscus@onet.eu C16 5/7

6 -możliwość wykonania uzupełnień protetycznych już po 3-5 msc. Wady: - konieczność hospitalizacji pacjenta -zabieg w znieczuleniu ogólnym -mogą wystąpić zaburzenia czucia w okresie pooperacyjnym Hydroksyapatyt i jego zastosowanie Cechy HA (hydroksyapatytu): - biozgodny - uzyskiwany na drodze syntetycznej lub z koralowców - najczęściej w postaci granulatu - goi się bez odczynu zapalnego - niewchłanialny Hydroksyapatyt i jego zastosowanie Technika zabiegu tzw. metoda tunelowa: - przy podwyższeniu wyrostka zębodołowego - najczęściej w znieczuleniu miejscowym - wykonanie tunelu podokostnowego (pęczki n-n) - wprowadzenie materiału ze strzykawki (od końca ku przodowi) - wykonanie płytki akrylanowej - asymilacja z tk.kostną po 8-12 tygodniach - wadą jest brak kontroli aplikowania materiału - sporadyczne zaburzenia czucia w okolicy zdeponowania b) Poszerzenie wyrostka zębodołowego szczęki Zanik wyrostka zębodołowego szczęki zdarza się stosunkowo rzadziej niżeli zanik części zębodołowej żuchwy, ze względu na dużą powierzchnię podłoża protetycznego szczęki, zanik wyrostka zębodołowego nie jest wskazaniem do zabiegu chirurgicznego. Zabieg poszerzenia wyrostka zębodołowego szczęki wykonuje się w przypadku: - dużej odległości między łukami zębowymi - obniżenia sklepienia przedsionka - bliskiego sąsiedztwa łuku jarzmowego - spłycenia zachyłka za guzami szczęk Do spektrum zabiegów mających na celu poszerzenie wyrostka zębodołowego szczęki należą: - Wolne przeszczepy kostne - Przeszczepy kostne rozszczepione - Zastosowanie zębodołowego szczęki - Podwyższenie dna zatoki szczękowej (sinus lift) - Plastyka okolicy guza szczęki Wolne przeszczepy kostne Jedną z metod (opisaną przez Terry, Albright i Baker) podwyższania zanikłego wyrostka zębodołowego szczęki jest zabieg przeszczepu fragmentu żebra pacjenta. Wskazaniem jest zaawansowana resorpcja wyrostka która doprowadziła do spłaszczenia podniebienia twardego. Operacje przeprowadza się w warunkach szpitalnych w znieczuleniu ogólnym po wcześniejszym pobraniu przeszczepu z dwóch żeber. Wady tej metody: konieczność wykonania dodatkowego zabiegu w celu pobrania przeszczepu możliwość jego resorpcji konieczność przeprowadzenia plastyki tkanek miękkich uzupełnienia protetyczne wykonuje się po 6-8 miesiącach rozmiar i kształt przeszczepionych tkanek jest niekorzystny w planowaniu leczenia z zastosowaniem wszczepów Obecnie w celu podwyższenia wyrostka wykonuje się przeszczep korowo-gąbczasty z grzebienia kości biodrowej i po wstępnym wygojeniu przeprowadza się zabieg wprowadzania wszczepów. Przeszczepy kostne rozszczepione Wykorzystanie przeszczepów kostnych rozszczepionych zaopatrzonych w naczynia krwionośne pozwala na zmniejszenie resorpcji kości w okresie pozabiegowym Wskazaniem do zastosowanie tej metody jest: - zanik wyrostka zębodołowego w sąsiedztwie łuku jarzmowego i guza szczęki, któremu nie towarzyszą zmiany w konfiguracji podniebienia - zwiększona przestrzeń pomiędzy łukami zębowymi - nieprawidłowe położenie łuków w stosunku do płaszczyzny oczodołowej W wyniku leczenie uzyskuje się zmianę położenia szczęki w stosunku do płaszczyzny oczodołowej, strzałkowej i horyzontalnej. Wadą tej metody jest: - konieczność pobrania materiału na przeszczep z talerza kości biodrowej - wykonanie plastyki tkanek miękkich Zastosowanie hydroksyapatytu do poszerzania wyrostka zębodołowego szczęki Fiscus fiscus@onet.eu C16 6/7

7 Preparat hydroksyapatytu wykorzystuje się w celu leczenia zaniku podłoża protetycznego bez wykonania dodatkowego zabiegu pobrania przeszczepu kostnego. Wskazania : odbudowa znikłego wyrostka zębodołowego likwidacja nierówności podłoża kostnego szczęki Technika zabiegu A Pionowe nacięcie błony śluzowej i wykonanie tuneli podokostnowych. B Wprowadzenie HA do tuneli podokostnowych C Zszycie tkanek miękkich Zastosowanie siatki wikrylowej do założenia HA Granule HA umieszcza się w rulonie siatki wikrylowej, którą wprowadza się do tunelu podokostnowego Widok pola operacyjnego po założeniu rulonu z HA Podwyższenie dna zatoki szczękowej Podniesienie zatoki szczękowej zaleca się w momencie kiedy pomimo prawidłowej wysokości i szerokości wyrostka zębodołowego w szczęce nie możemy zastosować leczenia implantologicznego ze względu na nisko schodzący zachyłek zębodołowy zatoki szczękowej. Zabieg ten polega na wprowadzeniu przeszczepu do zatoki szczękowej co spowoduje podwyższenie wyrostka zębodołowego. Z dostępu wykonanego w bocznej ścianie zatoki podnosi się błonę śluzową wyścielającą wnętrze zatoki, pod którą wprowadza się przeszczep. Obecnie metoda z wyboru jest zastosowanie przeszczepów kości autogennej. Po zakończeniu okresu gojenia ( okres około 4-6 miesięcy) możliwe jest rozpoczęcie leczenia implantologicznego. Materiałem przeszczepowym mogą być: preparaty alloplastyczne kość autogenna lub allogenna połączenie tych materiałów Plastyka guza szczęki Przestrzeń znajdująca się za tylną powierzchnią guza szczęki pełni rolę w uszczelnieniu i zapewnieniu prawidłowej stabilizacji górnej protezy. W przypadku spłycenia tej okolicy zaleca się wykonanie zabiegu plastyki guza szczęki. Technika zabiegu A obraz szpary za guzem szczęki spłyconym na wskutek zaniku kości B stan po zabiegu- polegającym na przemieszczeniu blaszki bocznej wyrostka skrzydłowatego i haczyka skrzydłowego kości klinowej oraz po plastyce tkanek miękkich Fiscus fiscus@onet.eu C16 7/7