Europa w średniowieczu- zagadnienia
|
|
- Dariusz Pawlik
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Przygotowała: Joanna Wieczorek Wszelkie prawa zastrzeżone Europa w średniowieczu- zagadnienia System feudalny Feudalizm - system społeczno gospodarczy panujący w średniowieczu, oparty o wielką własność ziemską dający feudałom władzę nad chłopstwem, które utrzymywało ich i przynosiło zyski. Pojęcia związane z feudalizmem: Stan grupa ludzi posiadająca te same prawa i obowiązki Lenno majątek ziemski oddawany w dzierżawę Senior człowiek, który oddawał lenno w dzierżawę Wasal człowiek, który otrzymywał ziemię
2 Hołd lenny ceremonia w czasie, której przekazywano lenno Suzeren król, który był najwyższym seniorem i nikomu nie składał hołdu Immunitet przywilej polegający na rezygnacji przez władcę z części praw np.: pobierania podatków czy sprawowania sądów Beneficjum - ziemia nadawana Kościołowi przez władcę dożywotnio jako wynagrodzenie za sprawowany urząd. Inwestytura - uroczyste nadanie lenna. Komendacja - akt podanie się wasala seniorowi (fragment umowy lennej). Renta feudalna i jej odmiany : renta feudalna - świadczenie chłopa na rzecz pana w trzech formach pańszczyzna - forma odrobkowa czynsz - forma pieniężna danina - forma naturalna Zakony a. Kontemplacyjne- nacisk na ascezę, ubóstwo, wewnętrzny rozwój, praca fizycznauprawa ziemi, roślin, przepisywanie ksiąg ( manusktyptów) Benedyktyni- Ora el labora - módl się i pracuj Cystersi Kameduli, Kartuzi, Karmelici b. Kaznodziejskie- żebracze- nacisk na wykształcenie, ubóstwo, działalność kaznodziejska, misyjna, zwalczanie herezji inkwizycja Franciszkanie Dominikanie c. Rycerskie- śluby ubóstwa i czystości, walka z niewiernymi, udział w krucjatach w Ziemi Świętej Templariusze Joannici Krzyżacy Ruchy heretyckie husyci- poglądy profesora i rektora Uniwersytetu Praskiego Jana Husa oparte na ideach Jana Wiklefa, walka z wpływami niemczyzny w Czechach, bogactwem
3 kleru, język narodowy w liturgii, Biblia jako jedyne źródło wiary, sakrament pod dwiema postaciami wikflici ( lollardowie)- twórca Jan Wiklef, profesor teologii na Oksfordzie, twórca prereformacji, nauka o predestynacji, ubóstwo kleru, kasacja majątków kościelnych, Biblia jako jedyne źródło wiary, odrzucenie spowiedzi, celibatu, kultu świętych, kultu relikwii i obrazów waldensi- twórca Piotr Waldo, świecki kaznodzieja, głoszący idee powrotu do Kościoła pierwszych chrześcijan, odrzucenie zwierzchnictwa papieża i w ogóle władzy, krytyka bogactwa kleru, odrzucenie śpiewu, muzyki kościelnej, kultu obrazów, pielgrzymek, odpustów, silny pacyfizm albigensi- inaczej katarzy działali na obszarze południowej Francji, odrzucali świat materialny, uważali sferę duchową za najważniejszą, negowali boskość Chrystusa, surowe zasady postępowania, potępieni i pokonani przez krucjaty rycerstwa francuskiego Ideał średniowiecznego rycerza Roland- hrabia Marchii Bretońskiej za czasów Karola Wielkiego, zginał w zasadzce zorganizowanej przez górali baskijskich w roku 778, jednak tradycja Pieśni o Rolandzie uczyniła z niego ideał średniowiecznego rycerza, który zginął w rąk muzułmańskich Saracenów Cyd- XI- wieczny rycerz kastylijski ( Hiszpania), wsławiony walkami z muzułmańskimi Maurami, wzór rycerstwa, męstwa i lojalności, bohater eposu Pieśń o Cydzie Lancelot- najsłynniejszy rycerz Okrągłego Stołu, ideał rycerza, ulubieniec króla Artura, romans z królową Ginewrą, Zawisza Czarny z Garbowa- najsłynniejszy polski rycerz średniowiecza, uczestnik wielu wojen, w tym bitwy pod Grunwaldem, zwycięzca wielu turniejów rycerskich, Ideał średniowiecznego władcy Karol Wielki, król Franków, cesarz rzymski od roku 800 Król Artur- legendarny władca Brytów, walczył z Sasami, poszukiwał z rycerzami Okrągłego Stołu św. Graala Fryderyk Barbarossa- cesarz rzymsko- niemiecki, uczestnik III krucjaty ( ) do Ziemi Świętej, podczas której zginął Ryszard Lwie Serce- król Anglii, uczestnik III krucjaty, uznawany za wzór rycerza i władcy średniowiecznego Ojcowie Kościoła św. Tomasz z Akwinu- najwybitniejszy filozof średniowiecza, twórca scholastyki, czyli filozofii szkolnej, w której każde twierdzenie należy udowodnić wiedzą biblijną, traktatów religijnych, dziełami antycznymi Arystotelesa i Platona
4 św. Benedykt z Nursji- założyciel zakonu benedyktynów w roku 529, z mottem ora et labora, módl się i pracuj, benedyktyni jako zakon kontemplacyjny zakładali swoje klasztory w odosobnieniu, słynęli z ciężkiej i mozolnej benedyktyńskiej pracy przy przepisywaniu średniowiecznych ksiąg Św. Izydor z Sewilli- żył na przełomie VI/ VII w., teolog, historiograf, główny przedstawiciel tzw. renesansu wizygockiego, uznawany za doktora Kościoła Św. Beda Czcigodny - żyjący na przełomie VII/ VIII w. uczony anglosaski, historiograf, autor komentarzy do Pisma św., benedyktyn Średniowieczne uniwersytety Bolonia- najstarszy 1088, Paryż- Sorbona 1150, Cambridge 1208, Oxford 1167, Padwa 1222 Siedem sztuk wyzwolonych triwium: gramatyka ( łacińska), dialektyka ( logiczne myślenie), retoryka ( przemawianie) quadrivium muzyka, arytmetyka, geometria, astronomia scholastyka- filozofia szkolna średniowiecza, oparcie twierdzeń na naukach Kościoła Style architektoniczne średniowiecza Zagadnienie Styl romański Styl gotycki Datowanie X-XIII w. XIII- XV w. Nazwa romanus- rzymski gothique- gocki, barbarzyński Typ budowli kościoły z absydami ( niewielkie kamienne pomieszczenia w kształcie półkola lub wieloboku przylegające do głównej bryły kościoła), rotundy, charakter obronny, liczne kolumny podtrzymywały sklepienie kościoły, katedry, strzeliste, wysokie wieże, lekkie konstrukcje, liczne przypory i filary, zamki, barbakany Budulec Bloki kamienne Cegła, piaskowiec Sklepienia Kolebkowe, krzyżowe krzyżowo- żebrowe,
5 okna zdobienia Małe, wąskie, w pomieszczeniach półmrok Rzeźby i płaskorzeźby na portalach ( ozdobne obramowanie drzwi wejściowych o tematyce religijnej - mozaiki z kolorowych kostek ceramicznych gwiaździste Duże, kolorowe witraże w kształcie rozet, jasne wnętrza - rzeźbione i malowane ołtarze, - kolorowe witraże, Wit Stwosz - płyty nagrobne władców, biskupów, możnych, - obrazy świętych Giotto, Hans Memling, Najważniejsze zabytki Katedra Notre Dame la Grande, Opactwo benedyktyńskie Cluny, katedra św. Jakuba w Santiago de Compostella, katedra w Moguncji Katedra w Chartres, Opactwo benedyktynów w Westminster, Katedra Notce Dame w Paryżu, Katedra w Kolonii, Katedra w Mediolanie Lokacje średniowiecznych miast a. prawo lokacyjne- zbiór przepisów, przywilejów i obowiązków nowych miast nadawanych przez władcę b. prawo magdeburskie- najbardziej popularne, zakładane miasta miały prostokątny rynek i regularną sieć ulic przecinających się pod kątem prostym c. prawo lubeckie- obowiązywało przy lokacji miast portowych nad południowym Bałtykiem, nie budowano rynku, jego funkcję pełniła ulica targowa ( np. Długi Targ w Gdańsku ) Zasady średniowiecznego kodeksu rycerskiego walka w obronie wiary chrześcijańskiej krucjaty, walka w obronie Ojczyzny, wierność seniorowi, władcy pobożność, religijność męstwo, odwaga,
6 honor, sławienie damy swego serca Przykłady średniowiecznych monarchii stanowych Wielka Karta swobód w Anglii nadana przez króla Jana bez Ziemi ( wpływ rycerstwa na wysokość podatków) Stany Generalne ( stan I- duchowny, stan II- szlachta, stan III- mieszczanie i chłopi)- Filip IV Piękny 1302 Francja chrześcijaństwo spuścizna antyczna wpływy arabskie i bizantyńskie Filary kultury średniowiecza: Podział społeczeństwa średniowiecznego miasta patrycjat- najzamożniejsza warstwa, kupcy, właściciele warsztatów, często pochodzenia niemieckiego, z ich grona wybierano władze miejskie pospólstwo- rzemieślnicy i drobni kupcy, nie mogli wybierać władza ani do nich kandydować, zakładali cechy- organizacje skupiające lub wykonujące podobny zawód, usługi. Rzemieślnicy cechowi wspólnie organizowali produkcję towarów i ich zbyt, ograniczali konkurencję spoza miasta, szkolili przyszłych rzemieślników, odpowiadali za obronę miasta ( danej części murów miejskich), tworzyli tzw. bractwa kurkowe rzemieślnicy skupieni w danym cechu mieli za obowiązek bronić danej części murów miejskich, baszty, w okresie pokoju dokonywali niezbędnych napraw i modernizacji, doskonalili również umiejętności strzeleckie, gildie związek, stowarzyszenie o charakterze obronnym, religijnym lub towarzyskim, Wobec dużego zagrożenia, jakie stanowiły na drogach bandy rabusiów, kupcy organizowali się w gildie, wspólnie ponosząc koszty organizowania podróży i gromadzenia towarów, dzięki czemu rozkładało się ryzyko związane z handlem. rzemieślnicy: mistrz- majster- zwykle właściciel warsztatu, nadzorował pracę czeladników i uczniów, czeladnik- za pracę otrzymywał wynagrodzenie, mógł zdać egzamin mistrzowski, by założyć swój warsztat, uczniowie- podlegali mistrzowi w zakładzie, uczyli się zawodu, po jej ukończeniu stawali się czeladnikami
7 plebs- najbiedniejsza cześć mieszczaństwa, nie miała praw miejskich, byli to najemni pracownicy, żebracy, włóczędzy, zbiegli ze wsi chłopi ( powietrze miejskie czyni wolnym ) Benedyktyni- zakon kontemplacyjny: ( intensywna modlitwa, rozmowa z Bogiem), założony w roku 529 przez Benedykta z Nursji z zasadą módl się i pracuj ( ora et labora), ascezą ( skromne życie, bez przyjemności ) i ubóstwem zakonników połączonym z ciężką pracą fizyczną ( prace rolnicze, ogrodnicze, receptury medyczne, przepisy kucharskie); opactwa benedyktyńskie w Polsce: Tyniec, Mogilno, Lubiń Benedyktyńska praca- duży wysiłek połączony z dokładnością i wytrwałością przy przepisywaniu ręcznie średniowiecznych ksiąg przez skrybów ( kopistów benedyktyńskich Cystersi- zakon kontemplacyjny, założony w roku 1098 przez Norberta z Molesmes, surowa reguła: asceza, ubóstwo, milczenie w czasie pracy, zamożność zakonu poprzez liczne nadania ziemskie, zgromadzenia cysterskie w Polsce: Wąchock, Oliwa, Lubiąż, Sulejów Dominikanie- założyciel św. Dominik Guzman 1216, jako znakomici kaznodzieje walczyli z ruchami heretyckimi, inkwizytorzy Dormitorium- sypialnia klasztorna, znajdowała się na piętrze nad salą spotkań zakonników, połączona schodami z kościołem Franciszkanie- - założyciel Franciszek z Asyżu 1209, działalność misyjna, kaznodziejska, skromne życie, radość, umiłowanie natury, św. Franciszek- 1228, patron ruchów ekologicznych Giermek- młody chłopiec stanu rycerskiego od 7 roku życia przygotowywał się do roli rycerza jako giermek, uczył się jazy konnej, władania bronią, pełnił służbę u boku rycerza podczas turniejów, uczt, polowań, przygotowywał jego zbroję i konia. Uroczystego włączenia do stanu rycerskiego pasowania na rycerza dokonywał władca lub senior następowało przekazanie pasa i miecza oraz ostróg Kolonizacja- prowadzenie osadnictwa chłopów i mieszczan ( kupców, rzemieślników)przez panów feudalnych w swoich włościach ( ziemiach) poprzez wynajętych zasadźców. Wznoszenie nowych lub rozbudowa istniejących zabudowań wiejskich i miejskich na prawie niemieckim
8 Lokacja- zakładanie od nowa wsi lub miasta, częściej jeżeli chodzi o miasta nowe rozplanowanie czy rozszerzenie granic istniejącego ośrodka miejskiego głównie według prawa niemieckiego ( dokumenty lokacyjne) Łan- jednostka powierzchni gruntu rolnych w średniowieczu, około 25 ha łan wielki i około 16 ha łan mały Ława miejska- sąd w sprawach przestępstw popełnianych w mieście Monarchia stanowa- wpływ stanów, głównie wyższych, a więc stanu duchownego i rycerskiego na decyzje państwowe odnośnie np. podatków, polityki wewnętrznej poprzez początki parlamentaryzmu; Stany Generalne we Francji, Wielka Karta Swobód w Anglii, parlament angielski Ojciec Kościoła- autorytety kościelne, teologowie, filozofowie Beda Czcigodny, św. Izydor z Sewilli, św. Grzegorz Wielki, Benedykt z Nursji Ora et labora- benedyktyńska doktryna módl się i pracuj, połączenie modlitwy z pracą fizyczną: przepisywanie ksiąg, uprawa ziemi, Prekarium- przekazanie ziemi w bezpłatne użytkowanie ( dzierżawę) wasalowi przez seniora z zastrzeżeniem zwrotu na wezwanie seniora Rynek centralny punkt średniowiecznego miasta, główne miejsce handlu Scholastyka- św. Tomasz z Akwinu, filozofia szkolna średniowiecza, każde twierdzenie trzeba udowodnić dzięki wiedzy z Biblii, traktatów religijnych, dzieł antycznych Platona, Arystotelesa Senior- zwierzchnik lenny podległego mu wasala, wyższy rangę w drabinie feudalnej, przekazywał wasalowi ziemie, urzędy, immunitety, oczekując renty feudalnej, pomocy zbrojnej, wierności i rady. Siedem sztuk wyzwolonych-: dwa stopnie nauki w średniowiecznym uniwersytecie: triwium ( gramatyka ( łacińska), dialektyka ( logiczne myślenie), retoryka ( przemawianie), quadrivium( muzyka, arytmetyka, geometria, astronomia)- tytuł bakałarza ( nauczanie atrium) lub magister atrium- kontynuacja studiów Trójpolówka- forma uprawy ziemi na dużych powierzchniach tzw. niwach : zboże jare ( wysiew na wiosnę, zbiór latem) zboże ozime ( wysiew jesienią, zbiór latem lub jesienią)- ugór ( nieużytek, zwykle pastwisko, łąka) Gildia- związek, stowarzyszenie o charakterze obronnym, religijnym lub towarzyskim, Wobec dużego zagrożenia, jakie stanowiły na drogach bandy rabusiów,
9 kupcy organizowali się w gildie, wspólnie ponosząc koszty organizowania podróży i gromadzenia towarów, dzięki czemu rozkładało się ryzyko związane z handlem. Wybrane postacie: Święci- Ojcowie Kościoła uczeni średniowiecza/pozostali - św. Tomasz z Akwinu- najwybitniejszy filozof średniowiecza, twórca scholastyki, czyli filozofii szkolnej, w której każde twierdzenie należy udowodnić wiedzą biblijną, traktatów religijnych, dziełami antycznymi Arystotelesa i Platona - św. Benedykt z Nursji- założyciel zakonu benedyktynów w roku 529, z mottem ora et labora, módl się i pracuj, benedyktyni jako zakon kontemplacyjny zakładali swoje klasztory w odosobnieniu, słynęli z ciężkiej i mozolnej benedyktyńskiej pracy przy przepisywaniu średniowiecznych ksiąg
10 - św. Franciszek z Asyżu- urodzony w zamożnej rodzinie kupieckiej, rozdał cały majątek, w roku 1209 założył zakon kaznodziejski ( żebraczy), stawiający na działalność misyjną, ewangelizacyjną, głoszący radość życia i umiłowanie przyrody - św. Dominik Guzman- założyciel w roku 1216 zakonu dominikanów. Dominikanie kładą nacisk na solne wykształcenie swoich zakonników, prowadzą ożywioną działalność kaznodziejską, walczyli z herezjami, obecnie z sektami - Norbert z Molsemes założyciel w roku 1098 kolejnego zakonu kontemplacyjnego- cystersów. Zakon wzorowany na regule benedyktyńskiej kładł nacisk na ascezę, ubóstwo, milczenie w pracy - Św. Izydor z Sewilli- żył na przełomie VI/ VII w., teolog, historiograf, główny przedstawiciel tzw. renesansu wizygockiego, uznawany za doktora Kościoła
11 - Jan bez Ziemi - król Anglii, brat Ryszarda Lwie Serce, zmuszony w roku 1215 do ogłoszenia Wielkiej Karty Swobód - Król Artur- legendarny władca Brytów, walczył z Sasami, poszukiwał z rycerzami Okrągłego Stołu św. Graala Kobiety średniowiecza: - Joanna `Arc- zwana dziewicą orleańską, chłopka, która stanęła na czele powstania antyangielskiego w okresie wojny stuletniej, zdobycie Orleanu w roku 1429 przechyliło szalę zwycięstwa na rzecz Francji, schwytana przez Anglików została oskarżona o herezje o spalona na stosie, święta i bohaterka narodowa Francji - Jadwiga Śląska- żona Henryka Brodatego, wykształcona, pomagała ubogim, chorym, fundatorka klasztorów Rycerze średniowiecza: - Roland- hrabia Marchii Bretońskiej za czasów Karola Wielkiego, zginał w zasadzce zorganizowanej przez górali baskijskich w roku 778, jednak tradycja Pieśni o Rolandzie uczyniła z niego ideał średniowiecznego rycerza, który zginął w rąk muzułmańskich Saracenów - Cyd- XI- wieczny rycerz kastylijski ( Hiszpania), wsławiony walkami z muzułmańskimi Maurami, wzór rycerstwa, męstwa i lojalności, bohater eposu Pieśń o Cydzie - Lancelot- najsłynniejszy rycerz Okrągłego Stołu, ideał rycerza, ulubieniec króla Artura, romans z królową Ginewrą,
12 - Zawisza Czarny z Garbowa- najsłynniejszy polski rycerz średniowiecza, uczestnik wielu wojen, w tym bitwy pod Grunwaldem, zwycięzca wielu turniejów rycerskich. - Ikonografia:
13 Przykład sztuki romańskiej
14 Franciszkanie i dominikanie
15 emilioparrilla.blogspot.com Benedykt z Nursji Skryptorium
16 Uniwersytety w średniowieczu
17 Przykładowe zadania: Uzupełnij. Wpisz nazwy grup społecznych występujących w średniowiecznym mieście. Opis grupy społecznej Grupa społeczna A. Średniozamożni rzemieślnicy i kupcy posiadający obywatelstwo miejskie. pospólstwo B. Mieszkańcy miasta, którzy nie posiadali majątku i obywatelstwa miejskiego, np. czeladnicy, żebracy. plebs C. Mieszkańcy miasta, sprawujący w nim władzę ekonomiczną i polityczną, członkowie rady miejskiej, np. posiadacze gruntów miejskich, najbogatsi kupcy i rzemieślnicy, bankierzy. patrycjat Na podstawie zamieszczonego tekstu źródłowego wykonaj zadania. Lenistwo jest wrogiem duszy. Dlatego też bracia powinni w pewnych godzinach zajmować się pracą ręczną, w innych Bożym czytaniem. Sądzimy, że obie te rzeczy unormujemy następującym zarządzeniem: od Wielkanocy do czternastego września bracia wyjdą z rana i będą wykonywali potrzebne prace od godziny pierwszej aż prawie do czwartej. Od godziny czwartej prawie aż do szóstej zajmą się czytaniem. Po szóstej, powstawszy od stołu, będą odpoczywali w swoich łóżkach w zupełnym milczeniu. Jeżeli kto chce czytać, może to robić, byle nie przeszkadzał innemu. [ ] Jeśli konieczność miejscowa lub ubóstwo wymagają, aby bracia sami pracowali przy żniwach, niech się tym nie martwią. Wtedy bowiem są naprawdę mnichami, gdy żyją z pracy rąk własnych jak Ojcowie nasi i Apostołowie. Reguła św. Benedykta z Nursji, [w:] Wiek V XV w źródłach, oprac. M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard, Warszawa 2001, s Według św. Benedykta wrogiem duszy jest lenistwo. Zdaniem św. Benedykta mnisi najbardziej zbliżają się do ideału sługi bożego, gdy żyją z pracy własnych rąk. Wyjaśnij, dlaczego średniowieczną kulturę określa się mianem uniwersalnej.
18 np. Kulturę średniowieczną określa się mianem uniwersalnej, ponieważ miała ona charakter ponadnarodowy i była wspólna dla wszystkich państw europejskich. Na całym kontynencie panowało wówczas chrześcijaństwo. Ludzie wykształceni pochodzący z różnych krajów posługiwali się łaciną. Ponadto w całej Europie dominowały te same style architektoniczne. Dokonaj analizy zamieszczonego schematu, a następnie wykonaj polecenie. Źródło: T. Maresz, K. Juszczyk, Historia w źródłach nie tylko pisanych, Starożytność i Średniowiecze, s.178. Podaj nazwę oraz wyjaśnij, na czym polegał system uprawy przedstawiony na ilustracji. A. Nazwa:. Trójpolówka B. Wyjaśnienie: Podział pól na 3 części, każdego roku uprawiano tylko 2: na jednej zboża jare, na drugiej zboża ozime, a trzecia część odpoczywała (ugór). Przyjrzyj się zamieszczonym ilustracjom, a następnie wykonaj polecenia. Rys. 1 Rys. 2.
19 Źródło: Rożek M., W cieniu katedr i zamków, Dzieje narodu i państwa polskiego, Kraków 1988, s.14. A. Podaj nazwę stylu architektonicznego, w którym wybudowano budowlę zamieszczoną na ilustracjach. Styl romański B. Podaj dwie cechy tego stylu widoczne na ilustracjach cechy np.: dominacja poziomu, małe okna, pełny łuk, grube mury itp. C. Nazwij elementy architektoniczne zaznaczone na 2. rysunku prezbiterium (chór, chór kapłański), 2. nawa boczna (sklepienie krzyżowe), 3. absyda Przyjrzyj się zamieszczonym ilustracjom i wykonaj polecenia. A. Nazwij styl architektoniczny prezentowany na ilustracjach. Styl romański B. Podaj 2 cechy tego stylu widoczne na ilustracjach sklepienia kolebkowe i krzyżowe,
20 - prostota, surowość, mało dekoracji, - zastosowanie pełnego (półokrągłego) łuku, - wrażenie przysadzistości budowli, - kapitel kolumny w kształcie odwróconego ostrosłupa, Uzupełnij schemat społeczeństwa feudalnego. Wpisz we właściwym miejscu następujące terminy: lenno, przysięga wierności, renta feudalna, opieka, służba wojskowa, immunitet, urząd. 15 Przeczytaj fragment tekstu źródłowego i odpowiedz na pytania. To są postanowienia i statuty, których mają się trzymać igielnicy, druciarze, guzikarze, odlewnicy cyny i różańcarze. Po pierwsze nikt nie ma rzemiosła wykonywać, kto by nie uzyskał prawa miejskiego i nie przyniósł dokumentu na wykonywanie swego zawodu. Raz na kwartał ma każdy dawać jeden grosz do kasy( ) M. Sobanska-Bondaruk, S.B. Leonard, Wiek X-XV w źródłach, s.237 A. Jak nazywa się organizacja, której Statut zacytowano? Cech B. Do którego stanu społecznego należeli jej członkowie? mieszczaństwo Przyjrzyj się zamieszczonym ilustracjom i wykonaj polecenia. A. Nazwij przedstawiony styl architektoniczny. gotyk B. Podaj 2 cechy tego stylu widoczne na ilustracji: 1 2. właściwe cechy (np.: ostre łuki, sklepienia krzyżowo żebrowe, maswerk, przypory, łuki przyporowe) Wpisz do tabeli nazwy opisanych, średniowiecznych zrzeszeń gospodarczych.
21 Opis /Nazwa A. Zrzeszenie rzemieślników jednego zawodu, określające ceny towarów, zapewniające opiekę swoim członkom. Cech B. Zrzeszenie kupców, zapewniające im bezpieczeństwo podczas podróży handlowych. Gildia C. Związek miast, które dążyły do zmonopolizowania handlu północnoeuropejskiego. Hanza Wśród pokazanych planów trzy plany miast lokowanych w XIII i XIV wieku oraz jeden plan grodu (układu osadniczego) z wczesnego średniowiecza. Wybierz plan grodu i podpisz go gród Z podanych wyrazów wybierz dwa, które związane są z lokacji wsi na prawie niemieckim. zasadźca, burmistrz, sołtys, cech, ratusz, czeladnik zasadźca, sołtys Z pokazanych na ilustracjach kościołów wybierz ten, który nie by zbudowany w średniowieczu. Wpisz odpowiednią liczbę.
22 W średniowieczu nie był zbudowany kościół przedstawiony na ilustracji nr 3 Na podstawie mapy podaj współczesne nazwy trzech państw, na terenie których najwcześniej powstały uniwersytety Francja, Włochy, Wielka Brytania (Anglia) Wyjaśnij, skąd pochodzi określenie styl romański.
23 Określenie styl romański pochodzi od łacińskiego przymiotnika romanus, oznaczającego rzymski. Wyjaśnij, jakie znaczenie dla rozwoju ziem polskich miała kolonizacja na prawie niemieckim. np. Dzięki sprowadzeniu osadników z Europy Zachodniej na ziemiach polskich wzrosła liczba ludności i gęstość zaludnienia. Koloniści zagospodarowywali nieużytkowane dotychczas grunty oraz płacili daniny, które wpływały na zamożność polskich władców. Wraz z przybyszami z Zachodu do Polski docierały nowinki techniczne, nowe sposoby uprawy roli, np. trójpolówka, używano także nowych narzędzi rolniczych. Ponadto w kraju zaczęto stosować nowoczesne rozwiązania prawne oparte na wzorcach z Europy Zachodniej. Wymień trzy sposoby uprawy roli w średniowieczu metoda wypaleniskowa, dwupolówka, trójpolówka Na podstawie zamieszczonej ilustracji wykonaj zadania:
24 Podaj dwie cechy charakterystyczne dla architektury gotyckiej np. ostre łuki, wysokie i wąskie okna Wyjaśnij, skąd pochodzi określenie styl gotycki. Określenie styl gotycki pochodzi od francuskiego słowa gothique, oznaczającego gocki, barbarzyński. Przyporządkuj postaciom historycznym informacje na ich temat. Szymon Słupnik pustelnik i asceta żyjący na przełomie IV i V w. św. Franciszek z Asyżu założyciel zakonu żebraczego Roland średniowieczny rycerz Karola Wielkiego, bohater pieśni i poematów Ilustracje do zadania poniżej. a. Odwołujące się do wiedzy historycznej, wyjaśnij pojęcie miniatura.
25 miniatura np. małych rozmiarów obrazek, czasem portret, którym zdobiono kaligrafowane manuskrypty. b. Napisz, w jakiej epoce powstały oba rysunki. średniowiecze Przyporządkuj postaciom historycznym informacje na ich temat. Tomasz z Akwinu Dominik Guzman Karol Wielki król Franków, ideał władcy w średniowieczu twórca zakonu dominikanów średniowieczny filozof, łączył elementy myśli antycznej z założeniami religii chrześcijańskiej Tomasz z Akwinu średniowieczny filozof, łączył elementy myśli antycznej z założeniami religii chrześcijańskiej Dominik Guzman twórca zakonu dominikanów Karol Wielki król Franków, ideał władcy w średniowieczu
26
1. Lokacją nazywamy (0 1 p.) A. zwolnienie z podatków. B. system uprawy roli. C. nadawanie lenna. D. zakładanie nowych osad.
Społeczeństwo średniowiecza - max 46 p. Część pierwsza 1. Lokacją nazywamy A. zwolnienie z podatków. B. system uprawy roli. C. nadawanie lenna. D. zakładanie nowych osad. 2. Najbiedniejszą, nieposiadającą
Bardziej szczegółowoWasal. była to osoba wolna, której wasal oddał się pod dożywotnią opiekę i służbę w zamian za posiadłości ziemskie. Senior
osoba obdarowywana posiadłościamilennem przez seniora, za lenno zobowiązywał się służyć wiernie seniorowi radą i pomocą orężną. Nie mógł wystąpić przeciwko seniorowi. Wasal była to osoba wolna, której
Bardziej szczegółowoDZIAŁ SPOŁECZEŃSTWO W ŚREDNIOWIECZU
DZIAŁ SPOŁECZEŃSTWO W ŚREDNIOWIECZU I. Feudalizm 1. Drabina feudalna Suzeren (król lub książę) Wasal (Senior) Wasal (Senior) Wasal Wasal Wasal Wasal 2. Wasal składał seniorowi hołd i przysięgę wierności.
Bardziej szczegółowoNarodziny monarchii stanowej
Narodziny monarchii stanowej 1. Przemiany społeczne Mimo władzy patrymonialne władca musiał liczyć się z możnymi Umowy lenne wiążą króla (seniora) z jego wasalami Wzajemna zależność i obowiązki X/XI w.
Bardziej szczegółowoRozwój gospodarczy ziem polskich w XII-XIII w.
Rozwój gospodarczy ziem polskich w XII-XIII w. 1. Przyczyny ożywienia gospodarczego Stopniowa stabilizacja osadnictwa Wzrost zaludnienia Początek wymiany pieniężnej Przekształcanie podgrodzi w osady typu
Bardziej szczegółowoSZTUKA. opracowała Elżbieta Anioła
SZTUKA ŚREDNIOWIECZA opracowała Elżbieta Anioła ARCHITEKTURA architektura sakralna; bazyliki (m. in.hagia Sophia w Konstantynopolu, św. Apolinarego w Rawennie); katedra (m. in. Notre Dame w Paryżu, św.
Bardziej szczegółowoArchitektura romańska
Architektura romańska Romanizm Sztuka romańska (styl romański, romanizm) - styl w sztukach plastycznych wykonywanych z kamienia XI XIII wieku. Najwcześniej formy stylistyczne zostały ukształtowane na terenach
Bardziej szczegółowo2. Społeczeństwo średniowiecza
2. Pytanie 1/38 Co decydowało w średniowieczu o tym, jaką pozycję społeczną zajmowano? A. ilość posiadanej ziemi B. liczba posiadanej służby C. ilość posiadanych pieniędzy D. liczba posiadanych zamków
Bardziej szczegółowoTransformacja tekstu
Transformacja tekstu Jarosław Kubiak IV r., gr. I Środki dydaktyczne: Podręcznik: M. Koczerska, U źródeł współczesności. Historia - Średniowiecze. Podręcznik do klasy 1 gimnazjum, cz.2, [wyd. WSiP], Warszawa
Bardziej szczegółowoTurniej klas 5. Semestr 2
Turniej klas 5 Semestr 2 NIECH WYGRA NAJLEPSZY! 1. Obrazy przedstwiają ojca i syna, królów Polski. Jak nazywali się ci królowie? a. Władysław Łokietek i Kaziemierz Wielki b. Władysław Jagiełło i Jadwiga
Bardziej szczegółowoElżbieta Jezierska. Kraina sztuki. Scenariusz 7. Pełna nastroju architektura średniowiecznych kościołów
Elżbieta Jezierska Kraina sztuki Scenariusz 7 Pełna nastroju architektura średniowiecznych kościołów Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. 2015 Zagadnienie programowe wiedza o sztuce oraz działalność plastyczna
Bardziej szczegółowoHISTORIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA V. Imię:... Nazwisko:... Data:...
HISTORIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA V Imię:... Nazwisko:... Data:... 1. Połącz terminy z odpowiednimi wyjaśnieniami. (0 4 p.) post opat skryptorium reguła miejsce, w którym zakonnicy przepisywali
Bardziej szczegółowoHISTORIA KLASA I GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA
2016-09-01 HISTORIA KLASA I GIMNAZJUM SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy historyczne w czasie oraz porządkuje je
Bardziej szczegółowoSZTUKA ŚREDNIOWIECZA
SZTUKA ŚREDNIOWIECZA STYL ROMAŃSKI X XIII UWAGA! czerwoną gwiazdką oznaczyłam zabytki, które należy umieć rozpoznawać (nazwa, autor o ile jest podany, miejscowość o ile jest podana, epoka) Funkcje sakralnej
Bardziej szczegółowoPLAN WYNIKOWY DLA KLASY I TECHNIKUM (z praktyką miesięczną)
PLAN WYNIKOWY DLA KLASY I TECHNIKUM (z praktyką miesięczną) NR PROGRAMU: DKOS 4015 90/02. I. Dzieje najdawniejsze - źródła archeologiczne i materialne do dziejów najdawniejszych, - systemy periodyzacji
Bardziej szczegółowoRozdział III. Polska i jej mieszkańcy u schyłku średniowiecza
Sprawdzian nr Rozdział III. Polska i jej mieszkańcy u schyłku średniowiecza GRUPA A 6 1. Wpisz datę utworzenia Akademii Krakowskiej przez Kazimierza Wielkiego i zaznacz ją na taśmie chronologicznej. Założenie
Bardziej szczegółowoPRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
PRÓBNY EGZAMIN GIMNAZJALNY Z NOWĄ ERĄ 2016/2017 HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. Zadanie 1. (0 1) 6. Dziedzictwo antyku. Uczeń: 1) charakteryzuje
Bardziej szczegółowoEGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013
EGZAMIN GIMNAZJALNY W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI Numer zadania Wymagania ogólne (z podstawy programowej) 1. II. Analiza
Bardziej szczegółowoNARODZINY I ROZKWIT ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY
NARODZINY I ROZKWIT ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY 1. Jak w średniowieczu nazywało się wschodnia część dawnego imperium rzymskiego? Bizancjum 2. Za panowania, jakiego cesarza Bizancjum przeŝyło okres największej
Bardziej szczegółowoHISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO KLASA IV
2016-09-01 HISTORIA I SPOŁECZEŃSTWO KLASA IV Podstawa programowa przedmiotu SZKOŁY BENEDYKTA Cele kształcenia wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń posługuje się podstawowymi określeniami
Bardziej szczegółowoHISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego)
2019-09-01 HISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego) Treści z podstawy programowej przedmiotu POZIOM PODSTAWOWY (PP) SZKOŁY BENEDYKTA Podstawa programowa HISTORIA klasa 1 LO (4-letnie po
Bardziej szczegółowoŚWIAT ŚREDNIOWIECZNYCH MNICHÓW I SCHOLARÓW
Świat średniowiecznych mnichów i scholarów ŚWIAT ŚREDNIOWIECZNYCH MNICHÓW I SCHOLARÓW Źródło A Wyjątki z reguły św. Benedykta z Nursji (...) Lenistwo jest wrogiem duszy. Dlatego też bracia powinni w pewnych
Bardziej szczegółowoSpis treêci. I. Wprowadzenie do historii. II. Początki cywilizacji. Od autorów... 8
Od autorów....................................... 8 I. Wprowadzenie do historii 1. Dzieje historia historiografia...................... 12 Czym jest historia?............................... 12 Przedmiot
Bardziej szczegółowoGIMNAZJUM NR 60 IM. CYRYLA RATAJSKIEGO W POZNANIU
Wymagania edukacyjne z podstawy programowej Klasa pierwsza I półrocze Podstawa programowa Cele kształcenia Wymagania ogólne Treści nauczania -wymagania szczegółowe 1. Chronologia historyczna. Uczeń sytuuje
Bardziej szczegółowoŚredniowieczni Rycerze
Średniowieczni Rycerze Ideał średniowiecznego wojownika Paweł Jakimiec kl.1li Kim był Rycerz? Rycerstwo zostało utworzone w Europie we wczesnym średniowieczu. Była to warstwa społeczna złożona z konnych
Bardziej szczegółowoWycieczki Benedyktyńskie Opactwo Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyńcu Przewodnik: Wanda Koziarz Kraków (8 czerwca 2017 roku)
Wycieczki S@S Benedyktyńskie Opactwo Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tyńcu Przewodnik: Wanda Koziarz Kraków (8 czerwca 2017 roku) 8 czerwca 2017 roku Sekcja Krajoznawcza Szkoły @ktywnego Seniora zorganizowała
Bardziej szczegółowoKl. IV (wątek 2.) Historia i społeczeństwo. Wojna i wojskowość
Kl. IV (wątek 2.) Historia i społeczeństwo. Wojna i wojskowość Aby uzyskać kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi opanować zasób wiedzy i umiejętności z poprzedniego poziomu. Temat lekcji 1. Od drużyny książęcej
Bardziej szczegółowoWYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ
WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ODNIESIENIE ZADAŃ DO PODSTAWY PROGRAMOWEJ Poniżej zapisano ogólne i szczegółowe wymagania podstawy programowej kształcenia ogólnego z historii na III etapie kształcenia,
Bardziej szczegółowoa) W Polsce w X XII wieku większość ludzi mieszkała w osadach. b) Wiek X rozpoczął się w roku. c) Wiek XII zakończył się w roku.
1. Uzupełnij poniższe zdania. a) W Polsce w X XII wieku większość ludzi mieszkała w osadach. b) Wiek X rozpoczął się w roku. c) Wiek XII zakończył się w roku. 2. Przedstaw obowiązki władcy w Polsce w X
Bardziej szczegółowoSPIS TREŚCI. majkrzak_doktor_doktorow.indd :27:58
SPIS TREŚCI Przedmowa... 5 Wstęp... 7 1. Okres średniowiecza... 9 2. Średniowieczna nauka... 12 3. Średniowieczne uniwersytety... 14 4. Scholastyka... 15 5. Pisanie dzieł... 18 6. Język scholastyczny...
Bardziej szczegółowo966 rok założenie Akademii Krakowskiej 1410 rok chrzest Mieszka I 1364 rok zjazd w Gnieźnie 1000 rok bitwa pod Grunwaldem
Lekcja Temat: Lekcja powtórzeniowa. 1. Połącz każdą datę z odpowiednim wydarzeniem. DATA 997 rok unia Polski z Litwą 1226 rok misja świętego Wojciecha w Prusach 1385 rok koronacja Bolesława Chrobrego na
Bardziej szczegółowoSztuka Średniowiecza. Architektura: romańska i gotycka
Sztuka Średniowiecza Architektura: romańska i gotycka Sztuka romańska Styl romański styl w sztukach plastycznych IX XII w. pierwszy wielki styl dojrzałego średniowiecza; Sztuka romańska Architektura wznoszona
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PODSTAWOWA. scenariusz zajęć. kształtowanie postaw tolerancji religijnej wśród uczniów.
SZKOŁA PODSTAWOWA Reformacja w Europie scenariusz zajęć Cele ogólne: zdobycie wiedzy dotyczącej Reformacji i konfliktów religijnych w Europie, poznanie najważniejszych postaci, dat oraz pojęć związanych
Bardziej szczegółowowymagania programowe z historii dla klasy II gimnazjum do programu nauczania Śladami przeszłości - wyd. Nowa Era (2 godziny tygodniowo)
wymagania programowe z historii dla klasy II gimnazjum do programu nauczania Śladami przeszłości - wyd. Nowa Era (2 godziny tygodniowo) Temat lekcji. Zajęcia organizacyjne. Kryteria oceniania z historii
Bardziej szczegółowoArchitektura polskiego średniowiecza
Architektura polskiego średniowiecza Historia Polski Klasa I LO Plan zajęć Krótkie powtórzenie Grody i osady Architektura romańska Architektura gotycka Podsumowanie Praca domowa Bibliografia Odpowiedz
Bardziej szczegółowoPYTANIA POWTÓRZENIOWE Z PALSTYKI DLA KL.II I półrocze cz.3
PYTANIA POWTÓRZENIOWE Z PALSTYKI DLA KL.II I półrocze cz.3 57. Za początek sztuki bizantyjskiej przyjmuje się okres między V a VI w. n. e. Doszło wtedy do podziału cesarstwa rzymskiego na wschodzie i zachodzie.
Bardziej szczegółowoJak budowano w średniowieczu? Z wizytą w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie
Jak budowano w średniowieczu? Z wizytą w Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie CELE OGÓLNE Zapoznanie uczniów z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi architektury okresu średniowiecza. Przedstawienie
Bardziej szczegółowoHISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego)
2019-09-01 HISTORIA klasa 1 Liceum Ogólnokształcącego (4 letniego) Treści z podstawy programowej przedmiotu POZIOM ROZSZERZONY (PR) SZKOŁY BENEDYKTA Podstawa programowa HISTORIA klasa 1 LO (4-letnie po
Bardziej szczegółowoProponowane zadania do sprawdzianu dla klasy piątej z działu: Dziedzictwo i społeczeństwo średniowiecza
Proponowane zadania do sprawdzianu dla klasy piątej z działu: Dziedzictwo i społeczeństwo średniowiecza 1. Szkoły w średniowieczu Szkolnictwo w zachodniej Europie zaczęło się odradzać na przełomie VIII
Bardziej szczegółowoChrześcijaństwo skupia w sobie wiele odłamów, które powstały przez lata, opierający się jednak na jednej nauce Jezusa Chrystusa.
Chrześcijaństwo Chrześcijaństwo jest jedną z głównych religii monoteistycznych wyznawanych na całym świecie. Jest to największa religia pod względem wyznawców, którzy stanowią 1/3 całej populacji. Najliczniej
Bardziej szczegółowoBADANIE DIAGNOSTYCZNE
Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2011/2012 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI GRUDZIEŃ 2011 Numer zadania 1. 2.
Bardziej szczegółowoZadanie 1. (0-1 pkt) Zaznacz szereg, w którym została zachowana właściwa kolejność:
Zadanie 1. (0-1 pkt) Zaznacz szereg, w którym została zachowana właściwa kolejność: A) chrzest Polski, wstąpienie na tron Mieszka I, bitwa pod Cedynią B) bitwa pod Cedynią, chrzest Polski, wstąpienie na
Bardziej szczegółowoLekcja powtórzeniowa Polska w XIII i XIV wieku
Lekcja powtórzeniowa Polska w XIII i XIV wieku Lekcje: 1. Rozbicie dzielnicowe w Polsce 2. Gospodarka i społeczeostwo Polski w okresie rozbicia dzielnicowego 3. Odbudowa Królestwa Polskiego przez Władysława
Bardziej szczegółowoZłoty Wiek Księstwa Burgundii
WFiTJ, AGH http://www.ftj.agh.edu.pl 1/18 Złoty Wiek Księstwa Burgundii Andrzej Lenda Wydział Fizyki i Techniki Jądrowej Akademia Górniczo-Hutnicza, Kraków ul. Reymonta 19 email: lenda@ftj.agh.edu.pl [I
Bardziej szczegółowoPoziom P-podstawowy PP-ponadpodstawowy
Imię i nazwisko Nr w dzienniku. Kl. V Sprawdzian wiadomości i umiejętności dla klasy V Dział: Dziedzictwo i społeczeństwo średniowiecza Poziom P-podstawowy PP-ponadpodstawowy Liczba pkt. Ocena.. P 1 (0-2)
Bardziej szczegółowoBiblia, a doktryny rzymskokatolickie. (przegląd)
Biblia, a doktryny rzymskokatolickie (przegląd) Lista nauk i praktyk dodanych przez KK do Objawienia Bożego (najistotniejsze) Nowe doktryny 190 r.: początki kultu relikwii ok.300 r. zaczęły się modlitwy
Bardziej szczegółowoWymagania na poszczególne stopnie z historii klas I-III gimnazjum
Wymagania na poszczególne stopnie z historii klas I-III gimnazjum Kryteria oceniania historia kl. I Ocena dopuszczająca. Poziom wymagań konieczny. - zna pojęcia źródło historyczne, era, zlokalizuje na
Bardziej szczegółowoKONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ETAP SZKOLNY KLUCZ ODPOWIEDZI
KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH ETAP SZKOLNY KLUCZ ODPOWIEDZI Zadanie 1. (0-2 pkt) A. TAK; ten sam kodeks; dotyczą tego samego kodeksu Uwaga: jeśli uczeń napisał NIE zero punktów za
Bardziej szczegółowoPolska i świat w XII XIV wieku
Test a Polska i świat w XII XIV wieku Test podsumowujący rozdział I 1. Czytaj uważnie tekst i zadania. 2. W zadaniach od 1. do 3., 5., 6. oraz od 10. do 1 3. znajdują się cztery odpowiedzi: A, B, C, D.
Bardziej szczegółowo6 W średniowiecznym mieście
6 W średniowiecznym mieście Cele lekcji Wymagania ogólne I. Chronologia historyczna. Uczeń posługuje się podstawowym określeniem czasu historycznego: wiek; dostrzega związki teraźniejszości z przeszłością.
Bardziej szczegółowoKOŚCIÓŁ IDŹ TY ZA MNIE
SPOTKANIE 6 KOŚCIÓŁ Dla ułatwienia poszczególne zadania oznaczone są symbolami. Legenda pozwoli Ci łatwo zorientować się w znaczeniu tych symboli: IDŹ TY ZA MNIE Pewien mężczyzna miał zwyczaj mówić w każdą
Bardziej szczegółowoKONSPEKT LEKCJI HISTORII W KL. I GIMNAZJUM MARIOLA TARASIUK PUBLICZNE GIMNAZJUM NR 15 W BIAŁYMSTOKU. TEMAT: Wyprawy krzyżowe.
KONSPEKT LEKCJI HISTORII W KL. I GIMNAZJUM MARIOLA TARASIUK PUBLICZNE GIMNAZJUM NR 15 W BIAŁYMSTOKU TEMAT: Wyprawy krzyżowe. Cele lekcji: Po zakończonych zajęciach uczeń: a) pamięta: - pojęcia: krucjata,
Bardziej szczegółowoKonspekt do lekcji historii w klasie IV w szkole podstawowej Temat: W rycerskim świecie. Cele lekcji: OGÓLNE Ukazanie uczniom: - ideału rycerza
Konspekt do lekcji historii w klasie IV w szkole podstawowej Temat: W rycerskim świecie. Cele lekcji: OGÓLNE Ukazanie uczniom: - ideału rycerza średniowiecznego, - obyczajów rycerskich w średniowieczu.
Bardziej szczegółowoGospodarka średniowiecznej Europy
Literka.pl Gospodarka średniowiecznej Europy Data dodania: 2011-05-24 22:12:26 Autor: Monika Sugier Konspekt lekcji historii do szkolł ponadgimnazjalnej Gospodarka średniowiecznej Europy Cel ogólny: Zapoznanie
Bardziej szczegółowoOGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII XIII WIEKU
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA FILOZOFII XIII WIEKU POWSTANIE UNIWERSYTETÓW Najwcześniej powstają dwa uniwersytety: Sorbona - Paryż Oxford Uniwersytety zostają zorganizowane na wzór struktury cechowej, w której
Bardziej szczegółowo1. Roland rycerz średniowieczny
1. Roland rycerz średniowieczny Uczeń: Uczeń: a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości zna fragmenty tekstu Pieśni o Rolandzie, zna podstawowe wiadomości o zwyczajach i tradycjach rycerzy średniowiecznych, rozumie
Bardziej szczegółowodr Mieczysław Juda Historia kultury europejskiej Zakład Teorii i Historii Sztuki ASP Katowice
dr Mieczysław Juda Historia kultury europejskiej Zakład Teorii i Historii Sztuki ASP Katowice mjuda@asp.katowice.pl [6] Teistyczna wizja kultury: homo viator i czasy katedr a. czasy katedr - powstanie
Bardziej szczegółowoUniwersytet Europejski Viadrina Magdalena Pietrzak Historia Dróg Jakubowych w Europie, ich znaczenie i rozwój 26.02.2013 Wronki Podziałprezentacji 1. Św. Jakub Apostoł 2. Dlaczego Santiago de Compostela?
Bardziej szczegółowoTEST HUMANISTYCZNY - KONKURS PRZEDMIOTOWY. specjalny status społeczny i byli przedstawicielami uprzywilejowanej warstwy feudalnej.
TEST HUMANISTYCZNY - KONKURS PRZEDMIOTOWY Tekst I Rycerz Rycerz (z niem. Rilter) - termin wywodzący się ze średniowiecza określający opancerzonego wojownika walczącego konno za pomocą róŝnorakiej broni
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI. Klasa: V a Przedmiot: historia i społeczeństwo Nauczyciel: mgr Małgorzata Borowska. Temat lekcji: Wielkie religie średniowiecza.
SCENARIUSZ LEKCJI Klasa: V a Przedmiot: historia i społeczeństwo Nauczyciel: mgr Małgorzata Borowska Temat lekcji: Wielkie religie średniowiecza. Cele lekcji: Na lekcji uczniowie: poznają przyczyny i skutki
Bardziej szczegółowoTrening przed klasówką. Liceum/technikum. Literatura: styl gotycki w sztuce - utrwalenie wiadomości
Trening przed klasówką Liceum/technikum Literatura: styl gotycki w sztuce - utrwalenie wiadomości Katedra Notre Dame znajduje się w Paryżu. Jej budowa trwała od 1163 roku do połowy XIV wieku. Jest to przykład
Bardziej szczegółowoWyszukaj w tekście wszystkie rzeczowniki i wpisz je do tabeli w zeszycie z podziałem na liczbę pojedynczą i mnogą. Rzeczowniki wpisz w mianowniku.
Odmiana rzeczownika i zaimka Baustein: Wörter ordnen 1 / 7 Rzeczowniki i zaimki zmieniają w zdaniach swoją formę, są odmienne. Zadanie: Wyszukaj w tekście wszystkie rzeczowniki i wpisz je do tabeli w zeszycie
Bardziej szczegółowoKONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH
1. Zadanie c, f, d, a, e, b KONKURS HISTORYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH KLUCZ ODPOWIEDZI ETAP REJONOWY 4 punkty za prawidłowe uporządkowanie, 2 punkty przy jednym błędzie, 0 punktów przy więcej
Bardziej szczegółowoMedytacja chrześcijańska
Z TRADYCJI MNISZEJ 5 John Main OSB Medytacja chrześcijańska John Main OSB Medytacja chrześcijańska Konferencje z Gethsemani przekład Teresa Lubowiecka Spis treści Wstęp...7 Pierwsza Konferencja...9 Druga
Bardziej szczegółowoHiszpania trzech kultur
Hiszpania trzech kultur Charakterystyka pojęcia Hiszpania trzech kultur - pojęcie określające położenie polityczno-społeczne Półwyspu Iberyjskiego w okresie średniowiecza. - Akcentuje występowanie, hegemonię
Bardziej szczegółowoTest sprawdzający znajomość przeczytanej lektury szkolnej Krzyżacy Henryka Sienkiewicza
Ola Bednarska olabednarska@wp.pl nauczyciel: wiedzy o społeczeństwie i języka polskiego Publiczne Gimnazjum w Nowej Brzeźnicy Test sprawdzający znajomość przeczytanej lektury szkolnej Krzyżacy Henryka
Bardziej szczegółowoDiagnoza po gimnazjum historia
Literka.pl Diagnoza po gimnazjum historia Data dodania: 2010-03-16 20:44:51 Autor: Agnieszka Gościńska Test diagnozujący wiadomości ucznia po ukończeniu gimnazjum. Zakres tematyczny obejmuje wiadomości
Bardziej szczegółowoWPŁYW RELIGII I KULTURY NA ROZWÓJ WSPÓŁCZESNYCH PAŃSTW
ĆWICZENIA IV WPŁYW RELIGII I KULTURY NA ROZWÓJ WSPÓŁCZESNYCH PAŃSTW POJĘCIE RELIGII I KULTURY RELIGIA to zespół wierzeń dotyczących ludzkości i człowieka, związanych z nim zagadnień oraz form organizacji
Bardziej szczegółowoBADANIE DIAGNOSTYCZNE
Centralna Komisja Egzaminacyjna BADANIE DIAGNOSTYCZNE W ROKU SZKOLNYM 2012/2013 CZĘŚĆ HUMANISTYCZNA HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE WYKAZ SPRAWDZANYCH UMIEJĘTNOŚCI ARKUSZ GH-H1-125, GH-H4-125, GH-H5-125,
Bardziej szczegółowoKalendarz roku szkolnego 2013/2014
Kalendarz roku szkolnego 2013/2014 Termin Wydarzenie 2 września2013 r. Rozpoczęcie roku szkolnego 2i 3 stycznia 2013 r. Dzień wolny po odpracowaniu w dniu 14 i 28 września 2013r. Grudzień 2013 Próbne egzaminy
Bardziej szczegółowoEgzamin Gimnazjalny z WSiP LISTOPAD Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego. Część humanistyczna HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
Egzamin Gimnazjalny z WSiP LISTOPAD 2015 Analiza wyników próbnego egzaminu gimnazjalnego Część humanistyczna HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE Arkusz egzaminu próbnego składał się z 23 zadań zamkniętych
Bardziej szczegółowoWpisany przez Administrator czwartek, 07 kwietnia :25 - Poprawiony czwartek, 07 kwietnia :47
1. Określenie sakramentu kapłaństwa. Sakrament kapłaństwa (święcenie kapłańskie) jest to sakrament Nowego Prawa, ustanowiony przez Chrystusa Pana. W sakramencie tym udzielona zostaje duchowa władza i dana
Bardziej szczegółowoWymagania na poszczególne oceny dla klasy II gimnazjum do programu nauczania Śladami przeszłości I półrocze r. szk. 2014/2015
Wymagania na poszczególne oceny dla klasy II gimnazjum do programu nauczania Śladami przeszłości I półrocze r. szk. 2014/2015 Temat lekcji Wymagania na poszczególne oceny dopuszczający dostateczny dobry
Bardziej szczegółowoTemat: Życie w średniowiecznej wsi.
Lekcja z V kl. SP. Temat: Życie w średniowiecznej wsi. Cd. Społeczeństwo średniowieczne- chłopi. Średniowieczne społeczeństwo stanowe. Szlachta (rycerze) Duchowieństwo Mieszczanie Chłopi Chłopi= kmiecie
Bardziej szczegółowoPASTORALNA Tezy do licencjatu
PASTORALNA Tezy do licencjatu 1. Relacja teologii pastoralnej do nauk teologicznych i pozateologicznych. 2. Główne koncepcje teologii pastoralnej. 3. Funkcje autorealizacji Kościoła w parafii. 4. Dobro
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H8
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2015/2016 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H8 KWIECIEŃ 2016 Zadanie 1. (0 3) 2. Cywilizacje liskiego
Bardziej szczegółowoMODEL ODPOWIEDZI HISTORIA
MODEL ODPOWIEDZI HISTORIA WYJAŚNIENIA DO MODELU W zadaniach otwartych odpowiedzi w modelu są odpowiedziami proponowanymi. Uznajemy każdą poprawną merytorycznie odpowiedź. W zadaniach zamkniętych należy
Bardziej szczegółowoOpracował: Artur Bugaj kl.vi,,c
TADYCJE Opracował: Artur Bugaj kl.vi,,c Spis treści: Szopka... - 3 - Kolędy... - 4 - Opłatek... - 5 - Pierwsza Gwiazda... - 6 - Pasterka... - 7 - Choinka... - 8 - Święty Mikołaj... - 9 - Źródła informacji...-
Bardziej szczegółowoCele nauczania w ramach przedmiotu - religia.
Cele nauczania w ramach przedmiotu - religia. Katecheza jest wychowaniem w wierze dzieci i młodzieży. Obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawanej w sposób systematyczny i całościowy
Bardziej szczegółowoWykład 3. Myśl polityczna i społeczna. Problemy Kościoła i Państwa. Dr Magdalena Płotka
Wykład 3. Myśl polityczna i społeczna. Problemy Kościoła i Państwa Dr Magdalena Płotka Stanisław ze Skarbimierza jako publicysta i uczony Jedynym traktatem naukowym Stanisława z teologii jest Determinatio
Bardziej szczegółowoProjekt przygotowali uczniowie klasy II b 1. Emil Szyszka 2. Dominik Biaduń 3. Tomasz Przygocki 4. Krzysztof Podleśny Opiekun projektu: Jadwiga
Projekt przygotowali uczniowie klasy II b 1. Emil Szyszka 2. Dominik Biaduń 3. Tomasz Przygocki 4. Krzysztof Podleśny Opiekun projektu: Jadwiga Sochacka Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego
Bardziej szczegółowoTemat: Średniowiecze. V w. wielka wędrówka ludów i najazdy Germanów zniszczyły Cesarstwo Zachodniorzymskie, Cesarstwo Wschodniorzymskie nazwano
Temat: Średniowiecze. V w. wielka wędrówka ludów i najazdy Germanów zniszczyły Cesarstwo Zachodniorzymskie, Cesarstwo Wschodniorzymskie nazwano Bizancjum, a Europę Środkową zdominowali Słowianie. VI w.
Bardziej szczegółowokultury katedr średniowieczne
W kręgu kultury katedr Świątynie średniowieczne Paryż Poznań Kolonia Symbolika średniowiecznej katedry katedra = biblia pauperum ( Biblia dla ubogich ) Biblia dla nie umiejących czytać, dla nie znających
Bardziej szczegółowoHISTORIA - GIMNAZJUM WYMAGANIA EDUKACYJNE
HISTORIA - GIMNAZJUM WYMAGANIA EDUKACYJNE KLASA I PRAHISTORIA Czas w historii. Klasyfikacja źródeł historycznych. Pradzieje ludzkości. Ocena dopuszczająca: zna pojęcia źródło historyczne, era ; zlokalizuje
Bardziej szczegółowoDo młodzieży O polskim katolicyzmie O przyszłym pokoleniu kapłanów O kulcie Najświętszego Serca Pana Jezusa...
Spis treści 238 Myśli zawsze ważne... 5 Życiorys kard. A. Hlonda... 7 Myśli noworoczne...18 Wielkopostne myśli... 20 O zadaniach kobiety... 22 O idei świętowojciechowej...24 O świadomym macierzyństwie...
Bardziej szczegółowoZadanie 1. (2 p.) Wskaż wydarzenie chronologicznie pierwsze stawiając przy nim literę,,a" i chronologicznie ostatnie stawiając przy nim literę,,b".
VIII POWIATOWY KONKURS z HISTORII pod patronatem Jurajskiego Stowarzyszenia Nauczycieli Twórczych,,POLSKA PIASTÓW OD MIESZKA I DO KAZIMIERZA WIELKIEGO" Etap powiatowy 2014/2015 KOD UCZNIA Informacje dla
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA OGÓLNE. SEMESTR I i II OCENA CELUJĄCA
Wymagania edukacyjne i kryteria oceniania z religii w klasie VI Zgodne z programem nauczania nr AZ 2 01/10 z dnia 9 czerwca 2010 r. Poznaję Boga i w Niego wierzę. Wierzę w Kościół WYMAGANIA OGÓLNE SEMESTR
Bardziej szczegółowoPo panowaniu Bolesława Chrobrego nastał w Polsce czas pełen najazdów i osłabienia. Zniszczone Gniezno przestało być stolicą i jej funkcję przejął
Po panowaniu Bolesława Chrobrego nastał w Polsce czas pełen najazdów i osłabienia. Zniszczone Gniezno przestało być stolicą i jej funkcję przejął Kraków. Zamek na Wawelu stał się siedzibą władców Polski.
Bardziej szczegółowo1. Powstanie imperium Karolingów
Imperium Karolingów 1. Powstanie imperium Karolingów Po śmierci Pepina w 768 r. podział państwa między Karola i Karolmana 771 r. śmierć Karolmana; przejęcie władzy przez Karola Wielkiego Podboje Karola
Bardziej szczegółowoSprawdzian nr 1. Rozdział I. Początek wieków średnich. 1. Na taśmie chronologicznej zaznacz i zapisz datę, która rozpoczyna średniowiecze.
Rozdział I. Początek wieków średnich GRUPA A 0 1. Na taśmie chronologicznej zaznacz i zapisz datę, która rozpoczyna średniowiecze. 400 500 600 700 800 2. Uzupełnij poniższe zdania. a) Słowianie zasiedlili
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H7
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZUM W ROKU SZKOLNYM 2016/2017 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASADY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZADAŃ ARKUSZ GH-H7 KWIECIEŃ 2017 Zadanie 1. (0 1) 2. Cywilizacje Bliskiego
Bardziej szczegółowoVI. Karty pracy i załączniki do scenariuszy
VI. Karty pracy i załączniki do scenariuszy 6. Ateny i Sparta historia polityczna starożytnej Grecji Karta pracy Zadanie 1. Opracuj kalendaria pięciu najważniejszych twoim zdaniem wydarzeń z dziejów politycznych
Bardziej szczegółowoslajdów oraz akompaniującej im muzyki napisać na spostrzeżeniami, które zostają zapisane na tablicy w
I. LEKCJA PROJEKTUJĄCA 1. Uczniowie mają za zadanie w trakcie wyświetlanych slajdów oraz akompaniującej im muzyki napisać na kartce swoje odczucia, wrażenia, skojarzenia związane z prezentacją. 2. Po zakończeniu
Bardziej szczegółowoEGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
EGZAMIN W KLASIE TRZECIEJ GIMNAZJUM W ROKU SZKOLNYM 2017/2018 CZĘŚĆ 1. HISTORIA I WIEZA O SPOŁECZEŃSTWIE ZASAY OCENIANIA ROZWIĄZAŃ ZAAŃ ARKUSZE: GH-HX1, GH-H2, GH-H4, GH-H5, GH-H7 KWIECIEŃ 2018 Zadanie
Bardziej szczegółowoCzytanie ze zrozumieniem - test dla kl VI
Literka.pl Czytanie ze zrozumieniem - test dla kl VI Data dodania: 2005-12-20 09:00:00 Sprawdzian tej zawiera test czytania ze zrozumieniem dla klas VI szkoły podstawowej. Jego poziom trudności jest średni.
Bardziej szczegółowoJAKIE SĄ NAJSTARSZE KOŚCIOŁY W BIELSKU BIAŁEJ?
JAKIE SĄ NAJSTARSZE KOŚCIOŁY W BIELSKU BIAŁEJ? MENU: 1.Bielsko-Biała 2. Kościół św. Stanisława 3. Katedra św. Mikołaja 4. Kościół Trójcy Przenajświętszej 5. Kościół św. Barbary Bielsko-Biała miasto na
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne niezbędne dla uzyskania poszczególnych śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z historii dla klasy 1I
Wymagania edukacyjne niezbędne dla uzyskania poszczególnych śródrocznych ocen klasyfikacyjnych z historii dla klasy 1I Temat lekcji 1. Wyprawy krzyżowe Zagadnienia, materiał nauczania przyczyny, przebieg
Bardziej szczegółowoPytania z egzaminu ustnego dla kandydatów na przewodników terenowych po obszarze woj. mazowieckiego.
Pytania z egzaminu ustnego dla kandydatów na przewodników terenowych po obszarze woj. 1. Ważniejsze bitwy wojny obronnej 1939 roku. 2. Wymień formy ochrony przyrody w Polsce. 3. Literaci związani z Mazowszem.
Bardziej szczegółowoHISTORIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA VI. Imię:... Nazwisko:... Data:...
HISTORIA EGZAMIN KLASYFIKACYJNY 2015/16 KLASA VI Imię:... Nazwisko:... Data:... 1. Połącz pojęcia z ich wyjaśnieniami (0-5p.) ententa obóz polityczny mający na celu uzdrowienie państwa polskiego plebiscyt
Bardziej szczegółowo