Sprzężenia na rynku edukacyjnym próba weryfikacji symulacyjnej

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Sprzężenia na rynku edukacyjnym próba weryfikacji symulacyjnej"

Antonina Chmielewska
5 lat temu
Przeglądów:

1 Sprzężenia na rynku edukacyjnym próba weryfikacji symulacyjnej Tomasz Kuszewski, Tomasz Szapiro Przemysław Szufel Warszawa, 30 czerwca 2014 r.

2 Złożoność i heterogeniczność rynku edukacji wyższej Zmiany regulacyjne na rynku edukacyjnym prowadzą do zmian poziomu wydatków regulatora, dochodu oraz rozkładu tego dochodu w populacji - nierówności społecznych Wiele skutków decyzji o sposobie regulacji rynku Współzależność decyzji Zróżnicowanie indywidualnych cech podmiotów oraz jakość nauczania determinuje decyzje podejmowane przez podmioty na rynku edukacyjnym Heterogeniczność populacji podmiotów na rynku edukacyjnym

3 Symulacja Technika numeryczna, która polega na przeprowadzaniu eksperymentów na modelu systemu w celu uzyskania wiedzy na temat wpływu parametrów wejściowych na wybrane mierniki wyjściowe, por. Law i Kelton (2007). System zestaw elementów wzajemnie powiązanych w sposób bezpośredni lub pośredni por. Ackoff (1971).

4 Symulacja wieloagentowa Sposób modelowania złożonych systemów składających się z niezależnych agentów [Macal i North, Argonne National Laboratory, 2010] Agent (np. student, instytucja edukacyjna, firma, regulator) wyodrębniony ze systemu heterogeniczny - posiadający indywidualne cechy podejmujący niezależnie decyzje dostosowujący reguły zachowania do zmian stanu otoczenia

5 System i jego model (por. Gilbert i Troitzsch, 2005) Analizowany system Model systemu Obserwacja systemu Modelowanie konstrukcja abstrakcyjnej reprezentacji systemu Symulowanie Dane z rzeczywistego systemu Podobieństwo Dane z procesu symulacji Warstwa systemu Warstwa symulacji

6 Struktura relacji pomiędzy agentami w modelu Indywiduum qkapitał ludzki qdochód (DS, GUS) qzdolności quczelnia Czesne Kapitał ludzki Instytucja edukacyjna q rodzaj własności (publ./pryw.) q forma studiów (stacj./niestacj.) q jakość q wysokość czesnego q liczba dostępnych miejsc Praca Dochód Finansowanie Firma Regulator q poziom opodatkowania q sposób finansowania

7 Wybrane założenia i uproszczenia dla wieloagentowej symulacji rynku edukacyjnego Kandydaci wybierają uczelnie kierując się oczekiwaną stopą zwrotu z inwestycji Uczelnie mają pełną informację o jakości kandydatów i wybierają najlepszych Gospodarstwa domowe mają stały odsetek dochodu, który może być przeznaczony na kształcenie dzieci Stała liczba miejsc oferowanych przez uczelnie Brak bezrobocia. Wyłączono analizę systemu emerytalnego. Wyłączono zmiany struktury demograficznej (jednolita i stała struktura wiekowa populacji).

8 Kalibracja modelu wykształcenie a poziom dochodów Dochód BRAK 1. pu st 2. pu nst 3. npu st 4. npu nst Rodzaj posiadanego wykształcenia wyższego

9 Kalibracja modelu rozkład dochodów w modelu

10 Eksperymenty symulacyjne Decyzja regulatora: struktura finansowania czesnego na uczelniach wyższych zależna od formy studiowania i własności szkoły wyższej Struktura finansowania czesnego w Polsce Stacjonarne Niestacjonarne Publiczna 100% 0% Niepubliczna 0% 0%

11 Eksperymenty symulacyjne Decyzja regulatora: struktura finansowania czesnego na uczelniach wyższych zależna od formy studiowania i własności szkoły wyższej Przykładowa zmiana regulacji Stacjonarne Niestacjonarne Stacjonarne Niestacjonarne Publiczna 100% 0% 50% 50% Niepubliczna 0% 0% 50% 50%

średni poziom dochodu per capita współczynnik Giniego wydatki publiczne na finansowanie edukacji w ujęciu per

12 Wielokryterialna ocena decyzji regulatora skutki zmian struktury finansowania Kryterium oceny decyzji poziom dobrobytu poziom nierówności poziom wydatków z budżetu państwa struktura finansowania Miernik oceny decyzji średni poziom dochodu per capita współczynnik Giniego wydatki publiczne na finansowanie edukacji w ujęciu per capita dobrobyt nierówności wydatki Regulacja Wieloagentowy model rynku edukacyjnego Skutki Kalibracja dla rynku polskiego

13 Współzależność decyzji na rynku edukacyjnym Decyzja o regulacji Zmiana struktury finansowania Zmiana kosztów studiowania postrzeganych przez studentów Zmiana decyzji odnośnie do typu studiów Nowa dwuatrybutowa struktura kształcenia Nowa struktura wydatków budżetowych Zmiana poziomu i rozkładu kapitału ludzkiego Nowy poziom produktu Nowy poziom nierówności Nowy poziom wydatków Ocena decyzji

14 Scenariusze eksperymentów symulacyjnych Scenariuszowe badanie poziomów finansowania po czterowymiarowej kracie dla różnych typów uczelni Poziomy { 0%, 25%, 50%, 75%, 100% } Podział na uczelnie publiczne, niepubliczne Podział na kształcenie stacjonarne i niestacjonarne Poziom finansowania przez regulatora czesnego na studiach stacjonarnych na uczelniach publicznych nie jest niższy od poziomu finansowania innych typów studiów 224 scenariusze regulacyjne 40-krotne powtarzanie symulacji dla danego scenariusza regulacyjnego Pomiar średniej wartości skutków wprowadzenia regulacji

15 Przykładowe wyniki eksperymentu symulacyjnego Zmiana reżimu w momencie t= Dochód Stabilizacja modelu 3. Nowy poziom dochodu 2. Chwilowy spadek dochodu związany z uzupełnieniem wykształcenia przez osoby pracujące a nie posiadające wyższego wykształcenia Czas w modelu symulacyjnym

16 Wielokryterialna ocena skutków zmiany reżimu finansowania w stylizowanym modelu symulacyjnym rynku edukacyjnego Zagregowany dochód gosp. dom Nierówności dochodów (Gini) Nakładu regulatora na edukację

17 Wprowadzenie współpłatności prowadzi do Dochód ,0.25,0,0 0.5,0.25,0, ,0.25,0.25, ,0.25,0.5, ,0.5,0,0 0.5,0.5,0, ,0.5,0.25, ,0.5,0.5,0 0.5,0.5,0.5, ,0.5,0.5, ,0,0,0 0.75,0,0, ,0,0, ,0,0.25,0 0.75,0,0.25, ,0,0.25, ,0,0.5,0 0.75,0,0.5, ,0,0.5, ,0.25,0,0 0.75,0.25,0, ,0.25,0.25,0 Sposób finansowania uczelni wyższych 0.75,0.25,0.25, ,0.25,0.5,0 0.75,0.25,0.5, ,0.25,0.5,0.5 1,0,0,0 Poziom finansowania czesnego studentów regulatora rynku edukacyjnego

Wprowadzenie współpłatności plus stypendia socjalne prowadzi do 0.28 0.30 0.32 0.34 0.36 Zagregowany dochód gosp. dom. 22500000 23500000 0.

18 Wprowadzenie współpłatności plus stypendia socjalne prowadzi do Zagregowany dochód gosp. dom Nierówności dochodów (Gini) Nakładu regulatora na edukację

19 Wprowadzenie współpłatności plus stypendiami socjalne prowadzi do.. x1=0.5,s=[1,0,0,0] x1=0.5,s=[1,0,1,0] x1=0.5,s=[1,1,0,0] x1=0.5,s=[1,1,1,1] x1=1,s=[0,0,0,0] Dochód Sposób finansowania stypedniów na uczelniach wyższych

20 Wnioski z eksperymentów symulacyjnych w stylizowanym wieloagentowym modelu rynku edukacyjnego Wprowadzenie współpłatności za studia wyższe spowoduje trwały wzrost przeciętnego dochodu gospodarstw domowych wzrost przeciętnego dochodu jest możliwy przy zachowaniu poziomu wydatków regulatora wzrostowi dostępności edukacji towarzyszy wzrost poziomu nierówności społecznych, w przypadku nadmiernego finansowania instytucji o niskiej jakości wzrost może nie być trwały

21 Wnioski z eksperymentów symulacyjnych w stylizowanym wieloagentowym modelu rynku edukacyjnego c.d. Rekomendowane sposoby zagospodarowania środków zwolnionych przez wprowadzenie współpłatności za studia na uczelniach publicznych współfinansowanie czesnego za studia na uczelniach niepublicznych oferujących wysoką jakość kształcenia wprowadzenie stypendiów socjalnych niezależnych od typu studiów większa dostępność studiów à wzrost skolaryzacji à wzrost dochodu gosp. domowych à wzrost nierówności

22 Literatura Law A. (2007) Simulation Modeling and Analysis, Fourth Edition Gilbert N, K. Troitzsch (2005) Simulation for the Social Scientist Axtell R. (2000) Why agents? On the varied motivations for agent computing in the social sciences, Center on Social and Economic Dynamics, Working Paper No. 17 Farmer J.D. Foley D, 2009, The economy needs agent-based modelling, Nature vol. 460, pp Macal C., M. North, (2005), Tutorial on Agent-based Modeling and Simulation, Proc Winter Simulation Conference

23 Dziękujemy za uwagę

24 Badanie jakości i efektywności edukacji oraz instytucjonalizacja zaplecza badawczego Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Instytut Badań Edukacyjnych ul. Górczewska 8, Warszawa tel.: (22) , ibe@ibe.edu.pl

Podobne dokumenty

Sprzężenia na rynku edukacyjnym próba weryfikacji symulacyjnej

Sprzężenia na rynku edukacyjnym próba weryfikacji symulacyjnej Tomasz Kuszewski, Tomasz Szapiro, Przemysław Szufel, Beata Koń, Grzegorz Michalski Warszawa, 18 maja 2015 r. Złożoność i heterogeniczność