PODSTAWY WIEDZY Z ZAKRESU PRAWA

Transkrypt

1 PODSTAWY WIEDZY Z ZAKRESU PRAWA PODSTAWY PRAWA ZOBOWIĄZAŃ Zobowiązanie jest to stosunek prawny miedzy dwiema lub więcej osobami, w którym jedna zwana wierzycielem może żądać od drugiej zwanej dłużnikiem określonego zachowania się świadczenia. Uprawnienie wierzyciela to wierzytelność, a zobowiązanie dłużnika dług. Uprawnienia wierzyciela i odpowiadające im obowiązki dłużnika stanowią treść stosunku zobowiązaniowego. Prawa wierzyciela wynikające ze stosunku zobowiązaniowego mają charakter praw podmiotowych względnych, tzn. przysługują tylko w odniesieniu do konkretnej osoby (dłużnika). Źródłem zobowiązań mogą być różne zdarzenia prawne. Są nimi w szczególności: - umowy i inne czynności prawne, - akty administracyjne, - czyny niedozwolone i niektóre czyny dozwolone ( np. zapłata świadczeń za światło i gaz w zastępstwie lokatora nieobecnego w domu). - bezpodstawne wzbogacenie Umowa jest to dwustronne oświadczenie woli, mające na celu stworzenie stosunku zobowiązaniowego. Źródłem zobowiązania bywa też jednostronne oświadczenie woli, np. darowizna, publiczne przyrzeczenie nagrody. Akt administracyjny powoduje powstanie zobowiązania nie na zasadzie równorzędności podmiotów, lecz na zasadzie zwierzchności organu uprawnionego do wydania określonych w ustawie decyzji. Akty administracyjne wywołują skutki na gruncie prawa cywilnego w wyjątkowych przypadkach. Cechą charakterystyczną prawa cywilnego jest bowiem równorzędność, a nie zwierzchność podmiotów. Czynem niedozwolonym jest na ogół zawiniony czyn człowieka wyrządzający drugiemu szkodę majątkową lub niemajątkową. Pojęcie czyny niedozwolone obejmuje wiele zagadnień, a wynikająca z nich odpowiedzialność nie zawsze jest odpowiedzialnością z tytułu winy. Jako czyn niedozwolony, powodujący obowiązek odszkodowania traktuje prawo cywilne również niektóre zdarzenia będące wynikiem niezawinionych działań ludzkich, a powodujące szkody, np. szkody wyrządzone przez zwierzęta bez winy właściciela. 1

2 Bezpodstawne wzbogacenie zachodzi ono w przypadku, gdy ktoś bez podstawy prawnej uzyskuje korzyść majątkową cudzym kosztem, np. z przelewu na niewłaściwy rachunek. O wykonaniu zobowiązań mówimy wtedy, jeżeli dłużnik spełni świadczenie zgodnie z treścią zobowiązania. Z tą chwilą stosunek prawny łączący dłużnika z wierzycielem wygasa. Dłużnik powinien wykonać zobowiązanie zgodnie z jego treścią i w sposób odpowiadający jego celowi społeczno-gospodarczemu oraz zasadom społecznego współżycia, a także jeżeli takowy istnieje- ustalonym zwyczajom. W podobny sposób powinien współdziałać wierzyciel. Niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązań jest sprzeczne z interesem wierzyciela. Zdarza się, że wierzyciel stara się zabezpieczyć przed takimi ewentualnościami. Czynnikami mającymi stanowić zabezpieczenie wykonania zobowiązania są: - kara umowna, - zadatek Kara umowa jest zastrzeżeniem poczynionym w umowie, że dłużnik zobowiązany do świadczenia niepieniężnego zobowiązany będzie do zapłaty określonej kwoty pieniężnej w przypadku jego niespełnienia lub nienależytego wypełnienia. Zadatek jest to suma pieniędzy lub rzecz, jaką daje jedna strona drugiej w momencie zawarcia umowy, niejako na poczet wynikającego z tejże umowy świadczenia. Dający zadatek w przypadku niedotrzymania umowy traci zadatek, natomiast biorący jest zobowiązany zwrócić go w podwójnej wysokości, jeżeli sam złamał warunki zawartej umowy. Swoistą formą zabezpieczenia wykonania zobowiązań pieniężnych są odsetki za zwłokę. Zdarzeniami powodującymi wygaśnięcie zobowiązań są m.in.: - śmierć dłużnika, z wyjątkiem zobowiązań przechodzących na spadkobierców, - dobrowolne zwolnienie dłużnika z obowiązku świadczenia, - rozwiązanie umowy, - niemożność świadczenia ( niezawiniona przez dłużnika), - potrącenie ( możność odliczenia ze swego długu tego, co wierzyciel jest dłużnikowi winny z innego stosunku zobowiązaniowego), 2

3 - odnowienie ( polega na tym, że dłużnik, za zgodą wierzyciela, zobowiązuje się spełnić inne świadczenie albo to samo świadczenie, lecz z innej podstawy prawnej), - złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego. 1.Ogólne zasady zawierania umów Zasada swobody umów Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości /naturze/ stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego art. 353¹ KC. Wobec powyższego ustawodawca pozostawia dużą swobodę w kształtowaniu takich czynności prawnych. Zgodnie z tą zasadą swobody umów, strony mają prawnie zagwarantowaną swobodę : 1. w wyborze kontrahenta, 2. ukształtowaniu treści konkretnego stosunku zobowiązaniowego ( w granicach wyznaczonych przez właściwość /naturę/ tego stosunku, przepisy bezwzględnie obowiązujące, oraz zasady współżycia społecznego oraz 3. nadaniu określonej formy oświadczeń woli stron ( w praktyce obrotu, ze względów dowodowych dominującą formą jest forma pisemna). Uczestnicy obrotu zawierający umowę, mają dodatkowo wybór pomiędzy ustawowo określonymi wzorcami, tzw. umowami nazwanymi tj. zaproponowanymi przez ustawodawcę poprzez uregulowanie ich postanowień w przepisach prawa cywilnego (np. w KC Księga III, cz. II-sprzedaż, najem itd.) oraz stosunkami, których postanowienia nie mieszczą się w takich wzorcach (tzw. umowy nienazwane lub co budzi kontrowersje, tzw. umowy mieszane zawierające jedynie niektóre elementy ustawowych wzorców). Każdy stosunek prawny służy realizacji określonej potrzeby uczestników obrotu, co stanowi tzw. funkcja społ.-gosp. umów. Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej, chyba że ustawa lub orzeczenie sądu zastrzega w walucie obcej art KC (zasada walutowości). Jeżeli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej. Strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona według innego niż pieniądz miernika wartości. W razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia 3

4 pieniężnego, chociażby były ustalone w orzeczeniu lub umowie nominalizmu; waloryzacja umowna). (zasada Tryb zawarcia umowy Kodeks cywilny przewiduje różne tryby zawarcia umowy (sposoby zawarcia umowy): 1. oferta i jej przyjęcie, 2. negocjacje (rokowania), 3. aukcja i przetarg Typologia ta nie zamyka możliwości zawarcia umowy w inny także sposób. OFERTA Przez ofertę rozumie się oświadczenie drugiej stronie woli zawarcia umowy, określające istotne postanowienia tej umowy art KC. Jest to zatem stanowcza propozycja zawarcia jakiekolwiek umowy, która to propozycja zawiera zatem konieczne elementy jej treści. Dzięki tym cechom oferty umowa może dojść do skutku ( zostać zawarta ) w następstwie prostego jej przyjęcia przez adresata. Przyjęcie oferty jest zatem wolą zawarcia umowy o treści określonej w ofercie. Oferta wiążę oferenta art KC. Należy mieć na uwadze termin związania określony w ofercie, a jeżeli nie został on określony, to ustawa wyróżnia dwie następujące sytuacje art KC : 1. gdy oferta została złożona w obecności drugiej strony albo za pomocą środka bezpośredniego porozumienia się na odległość /np. rozmowy telefonicznej/, przestaje wiązać, jeżeli nie została przyjęta niezwłocznie, a więc w toku trwającej rozmowy, 2. gdy oferta została złożona w inny sposób, to znaczy gdy strony porozumiewają się ze sobą nie bezpośrednio, lecz za pomocą odrębnych i rozłożonych w czasie czynności, takich jak napisanie listu, wysłanie telegramu, wymagających z kolei udzielenia odpowiedzi. W tej ostatniej sytuacji oferta przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez nieuzasadnionego opóźnienia. W szczególności należy więc uwzględnić czas potrzebny na dojście oferty do adresata, czas potrzebny do namysłu i powzięcia decyzji, czas potrzebny do wysłania odpowiedzi oraz dojścia jej do oferenta. Odpowiedź może jednaj dojść z opóźnieniem ze względu na środki łączności. Problem ten rozstrzyga art. 67 KC, stanowiąc, 4

5 że jeżeli oświadczenie o przyjęciu oferty nadeszło z opóźnieniem, lecz z jego treści lub okoliczności wynika, że zostało wysłane w czasie właściwym umowa dochodzi do skutku, chyba że składający ofertę zawiadomi niezwłocznie drugą stronę, iż wskutek opóźnienia odpowiedzi poczytuje umowę za nie zawartą. W świetle tego przepisu ryzyko opóźnienia nadejścia odpowiedzi ponosi więc adresat oferty. Los umowy leży bowiem w rękach oferenta., mimo że adresat oferty wysłał odpowiedź na ofertę we właściwym czasie. Następstwa śmierci oferenta nie zostały uregulowane. Ustawodawca nowelizując w 2003r. KC wprowadził nieznaną dotychczas prawu polskiemu tzw. ofertę odwołalną (art. 66² KC) odnoszącą się wyłącznie do stosunków między przedsiębiorcami. NEGOCJACJE Innym sposobem zawierania umów są negocjacje-uregulowane w części ogólnej KC. Polegają one na wzajemnym oddziaływaniu stron w celu zawarcia umowy. Zgodnie z art. 72 KC jeżeli strony prowadzą negocjacje w celu zawarcia oznaczonej umowy, umowa zostaje zawarta, gdy strony dojdą do porozumienia co do wszystkich jej postanowień, które były przedmiotem negocjacji. AUKCJA I PRZETARG Trzecim obok oferty i negocjacji sposobem zawierania umów jest przetarg i aukcja. Poza Kodeksem cywilnym także inne ustawy regulują przetarg lub aukcję. Przetarg i aukcja są atrakcyjnym sposobem zawierania umów w systemie gospodarki rynkowej. Pozwalają one na wyłonienie kontrahenta oferującego najkorzystniejsze warunki określonej umowy. Podmiotem inicjującym jest podmiot zmierzający zawrzeć umowę tj. organizator aukcji albo przetargu. Ten właśnie organizator przejawia inicjatywę zawarcia umowy w drodze aukcji albo przetargu przez ogłoszenie jednego z tych postępowań (art. 70¹ 2 KC). Może ono być kierowane do ograniczonego albo do nieograniczonego kręgu adresatów i to w dowolny sposób np. listami, pocztą elektroniczną, plakatami, radiu i telewizji. Treść ogłoszenia powinna zawierać zaproszenie do składania ofert ( zaproszenie musi wskazywać, o jaką umowę chodzi) oraz powinno wskazać dalszy tok postępowania mającego na celu zawarcie zamierzonej przez organizatora umowy, a zwłaszcza określać czas i miejsce aukcji albo przetargu ( znaczy to, że trzeba w ogłoszeniu także określić, czy dalsze postępowanie ma przybrać postać postępowania aukcyjnego, czy przetargowego). Aukcja ( określana dawniej jako przetarg ustny) polega na tym (art.70² KC), że osoby zamierzające zawrzeć umowę (licytanci) obecni w miejscu aukcji albo komunikujący się za pomocą środka bezpośredniego porozumienia się na odległość składają oferty słownie lub równorzędnymi znakami (np. podniesieniem ręki). Prowadzący aukcję oczekuje zarazem coraz korzystniejszych ofert sukcesywnie składanych przez licytantów (tzw. kolejnych postąpień). Jeżeli w warunkach aukcji 5

6 nie zastrzeżono inaczej, oferta złożona przez licytanta przestaje go wiązać, gdy inny licytant złożył ofertę korzystniejszą. Zawarcie umowy w wyniku aukcji następuje z chwilą udzielenia przybicia, to znaczy zamknięcia aukcji po stwierdzeniu, że dany licytant zaoferował najwyższą cenę, ponieważ mimo trzykrotnego wezwania do dalszych postąpień nikt nie postąpił wyżej..prowadzący aukcję manifestuje to uderzeniem młotka (stąd pochodzi określenie przybicie ). Umowa zostaje wówczas zawarta między licytantem, który złożył najkorzystniejszą ofertę, a organizatorem aukcji. Umowa nie dochodzi do skutku, gdy jej ważność zależy od spełnienia wymagań ustawą przewidzianych ( np. od zachowania jakiejś formy). W tej sytuacji organizator jak również licytant mogą dochodzić przed sądem zawarcia umowy Aukcja stosowana jest zwykle w przypadku prostych umów. Przetarg (określany w KC dawniej mianem przetargu pisemnego ) tym różni się od aukcji, że oferty osób zamierzających zawrzeć umowę nie są składane w toku ich równoczesnego i bezpośredniego komunikowania się. W postępowaniu przetargowym organizator oczekuje składania ofert w okresie i w miejscu przez niego wskazanym. Oferty te następnie są przez niego rozpatrywane bez udziału oferentów. W przetargach dotyczących skomplikowanych umów zwykle powoływana jest komisja przetargowa, która wydaje opinię co do najkorzystniejszej oferty opinia ta nie wiąże organizatora. Organizator wybiera najkorzystniejszą ofertę ( a więc dochodzi do zawarcia umowy z oferentem) lub uznaje, że żadna z ofert nie nadaje się, aby zawrzeć umowę (a więc przetarg zostaje zamknięty). Ze względu na to, że przetarg ( w odróżnieniu od aukcji) nie kończy się w obecności jego uczestników nakłada na organizatora przetargu pod sankcję odszkodowawczą obowiązek niezwłocznego powiadomienia na piśmie uczestników przetargu o jego wyniku albo o zamknięciu przetargu bez dokonania oferty. Do ustalenia chwili zawarcia umowy w drodze przetargu stosuje się przepisy dotyczące przyjęcia oferty, chyba że w warunkach przetargu zastrzeżono inaczej art. 70³ 3 KC. Organizator aukcji albo przetargu często zastrzega wadium. Wadium ma charakter dodatkowego zastrzeżenia zamieszczonego w warunkach aukcji albo przetargu przez ich organizatorów. Zastrzeżenie to wyraża obowiązek wpłacenia przez uczestników aukcji lub przetargu określonej sumy pieniężnej. ( zazwyczaj procent od wartości przedmiotu zamierzonej umowy). Organizator oraz uczestnik aukcji albo przetargu może żądać unieważnienia umowy, jeżeli zajdą określone przesłanki np. jeżeli strona tej umowy, inny uczestnik lub osoba działająca w porozumieniu z nimi wpłynęła na wynik aukcji albo przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami. 2.Niedozwolone postanowienia umowne Zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego art. 385¹ - postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy /niedozwolone postanowienia umowne. Nie dotyczy to 6

7 postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. (Konsument - art. 22¹ KC za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową). Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z ww. przepisem nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu w chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny. W razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowieniami umownymi są te, które w szczególności np. : 1. wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za szkody na osobie, 2. wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność względem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, 3. wyłączają lub istotnie ograniczają potrącenie wierzytelności i konsumenta z wierzytelnością drugiej strony, 4. przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać się przed zawarciem umowy, 5. zezwalają kontrahentowi konsumenta na przeniesienie praw i przekazanie obowiązków wynikających z umowy bez zgody konsumenta, 6. uzależniają zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsumenta zawierania w przyszłości dalszych umów podobnego rodzaju, 7. uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie umowy od zawarcia innej umowy, nie mającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienie, 8. inne wymienione art. 385³ KC. Natomiast zgodnie z art KC umowa między przedsiębiorcami stosującymi różne wzorce nie obejmuje tych postanowień wzorców, które są ze sobą sprzeczne. Wzorzec umowy powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały. Postanowienie niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta. ( Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną) 7

8 3. Umowy o korzystanie z nieruchomości : najem, dzierżawa, leasing, timesharing. najem - art k c Przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Najem zawarty na czas dłuższy niż lat dziesięć poczytuje się po upływie tego terminu za zawarty na czas nie oznaczony. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie określony, czynsz powinien być płacony z góry: gdy najem ma trwać dłużej niż miesiąc albo umowa była zawarta na czas nie oznaczony miesięcznie, do dziesiątego dnia miesiąca. Bez zgody wynajmującego najemca nie może czynić z rzeczy najętej zmian sprzecznych z umową lub z przeznaczeniem rzeczy. Najemca może rzecz najętą oddać w całości lub części osobie trzeciej do bezpłatnego używania albo w podnajem, jeżeli umowa mu tego nie zabrania. Jeżeli czas trwania najmu nie jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem z zachowaniem terminów umownych, a w ich braku z zachowaniem terminów ustawowych. Ustawowe terminy wypowiedzenia najmu : - na 3 m-ce naprzód na koniec kwartału kalendarzowego, gdy czynsz jest płatny w odstępach czasu dłuższych niż miesiąc, - na 1 m-c naprzód na koniec miesiąca kalendarzowego, gdy czynsz jest płatny miesięcznie, - na 3 dni naprzód, gdy czynsz jest płatny w krótszych odstępach czasu, - na 1 dzień naprzód, gdy najem jest dzienny. Jeżeli czas trwania najmu jest oznaczony, zarówno wynajmujący, jak i najemca mogą wypowiedzieć najem w wypadkach określonych w umowie. W sytuacji, gdy chodzi o wypowiedzenie najmu lokalu to jeżeli czas trwania takiego najmu nie jest oznaczony, a czynsz jest płatny miesięcznie, wypowiedzenie wynosi 3 miesiące. Sprawy dotyczące małżonków jako najemców lokalu reguluje art.680¹ Kc, natomiast wstąpienie w stosunek najmu lokalu w razie śmierci najemcy objęte są regulacją art. 691 Kc. dzierżawa - art K c 8

9 Przez umowę dzierżawy wydzierżawiający zobowiązuje się oddać dzierżawcy rzecz do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a dzierżawca zobowiązuje się płacić wydzierżawiającemu umówiony czynsz. Do dzierżawy stosuje się również przepisy o najmie z zachowaniem przepisów dotyczących dzierżawy. Dzierżawę zawartą na czas dłuższy niż lat 30 poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nie oznaczony. Dzierżawca powinien wykonywać swoje prawo zgodnie z wymaganiami prawidłowej gospodarki. Nie może on zmieniać przeznaczenia przedmiotu dzierżawy bez zgody wydzierżawiającego, jak również nie może oddawać przedmiotu dzierżawy osobie trzeciej do bezpłatnego używania. Jeżeli termin płatności czynszu nie jest w umowie oznaczony, czynsz jest płatny z dołu w terminie zwyczajowo przyjętym, a w braku takiego zwyczaju półrocznie z dołu. Dzierżawca może żądać obniżenia czynszu jeżeli zwykły przychód z przedmiotu dzierżawy uległ znacznemu zmniejszeniu. Jeżeli dzierżawca dopuszcza się zwłoki z zapłatą czynszu co najmniej za dwa pełne okresy płatności, a w wypadku gdy czynsz jest płatny rocznie, jeżeli dopuszcza się zwłoki ponad trzy miesiące, wydzierżawiający może dzierżawę wypowiedzieć bez zachowania terminu wypowiedzenia. Jednak wydzierżawiający powinien uprzedzić o tym dzierżawcę, udzielając mu dodatkowego trzymiesięcznego terminu do zapłaty zaległego czynszu. Dzierżawę gruntu rolnego można wypowiedzieć na jeden rok naprzód na koniec roku dzierżawnego, chyba że jest odmienna umowa. Po zakończeniu dzierżawy dzierżawca obowiązany jest, w braku odmiennej umowy, zwrócić przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować. leasing- art. 709¹ KC Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo do używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego. Podmiotem leasingu jak wspomniano w definicji są trzy podmioty: finansujący, korzystający i zbywca. 9

10 Finansujący ( leasingodawca), to właściciel przedmiotu, który daje ten przedmiot w odpłatne użytkowanie drugiej osobie na określony czas i na określonych warunkach. Najczęściej jest to wyspecjalizowana firma zajmująca się świadczeniem usług leasingu. Rzadziej wytwórca przedmiotów, dla którego leasing jest dodatkową formą zarobkowania. Podstawowa działalność to produkcja. Forma prawna leasingodawcy może być dowolna. W praktyce najbardziej liczą się na rynku spółki prawa handlowego, tj. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki akcyjne. Korzystający ( leasingobiorca), to osoba korzystająca z przedmiotu leasingu na warunkach określonych w umowie. Najczęściej jest to przedsiębiorca, rzadziej ze względu na niekorzystne przepisy podatkowe, osoba fizyczna. Przeważają więc spółki handlowe, spółki cywilne i osoby fizyczne, prowadzące działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej, które prowadzą pełną kięgowość lub odpisy innych posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy. Zbywca, to osoba, od której finansujący nabywa własność rzeczy. Finansujący obowiązany jest wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą Umowa taka winna być zawarta na piśmie. Korzystający obowiązany jest utrzymywać rzecz w należytym stanie / konserwacja, naprawy niezbędne oraz ponosić ciężary związane z własnością lub posiadaniem rzeczy. Jeżeli korzystający z rzeczy narusza nałożone na niego obowiązki (pomimo upomnienia) finansujący może wypowiedzieć umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym, chyba że strony uzgodniły termin wypowiedzenia. Bez zgody finansującego korzystający nie może oddać rzeczy do używania osobie trzeciej. Korzystający jest zobowiązany płacić raty w terminach umówionych. Zwłoka z zapłatą /co najmniej jednej raty/ powoduje wyznaczenie na piśmie dodatkowego terminu z zagrożeniem wypowiedzenia umowy leasingu ze skutkiem natychmiastowym. Jeżeli finansujący zobowiązał się, przenieść na kupującego własność rzeczy po upływie oznaczonego w umowie czasu terminu trwania leasingu, korzystający może żądać przeniesienia własności rzeczy w terminie miesiąca od upływu tego czasu, chyba że strony uzgodniły inny termin. timesharing ustawa z 13 lipca 2000r. o ochronie nabywców prawa do korzystania z budynku lub pomieszczenia mieszkalnego w oznaczonym czasie w każdym roku oraz o zmianie ustaw Kodekc cywilny, kodeks wykroczeń i ustawy o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. Nr 74, poz. 855 ze zm). 10

11 Timesharing to sposób korzystania z budynków lub pomieszczeń mieszkalnych w tzw. celach turystycznych /time - czas, sharing- dzielenie się z kimś/. Umowa ta zwana jest również umową o długoterminowy produkt wakacyjny i prowadzi do nabycia prawa do nieruchomości, którą dzieli się z innymi użytkownikami. Wskutek zawarcia takiej umowy nabywca nie uzyskuje własności nieruchomości, a jedynie prawo użytkowania obiektu przez określony czas w każdym roku, przez określoną liczbę lat ( w Polsce co najmniej na trzy lata). Timesharing wymyślono dla osób średnio zamożnych, umożliwia bowiem czasowe korzystanie z nieruchomości w zamian za ryczałtowe wynagrodzenie. Instytucja ta powstała w połowie lat 60 we Francji. W Polsce pojawiła się w latach dziewięćdziesiątych, a ustawowo została u nas uregulowana w 2000r. Timesharing został też na nowo uregulowany w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i R ady z 14 stycznia 2009r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesieniu do niektórych aspektów umów timeshare, umów o długoterminowe produkty wakacyjne, umów odsprzedaży oraz wymiany. Jeśli umowa lub stosunek prawny podlega prawu obcemu, a to nie zapewnia konsumentowi poziomu ochrony przewidzianego polską ustawą, to jej przepisy stosuje się, o ile nieruchomość położona jest w Polsce. Jednym z warunków stosunku timesharingowego jest to,że przedsiębiorca musi doręczyć osobie zainteresowanej pisemny prospekt, który musi być sporządzony w języku urzędowym państwa, w którym ma on stałe miejsce zamieszkania lub którego jest obywatelem. Prospekt musi zawierać m.in. dane przedsiębiorcy-imię, nazwisko, adres. Jeżeli przedsiębiorca timesharingowy nie jest właścicielem budynku lub pomieszczenia, które oferuje, w prospekcie należy umieścić dane właściciela oraz podstawę prawną do dysponowania prawem do nieruchomości. Niezbędne jest również określenie treści prawa korzystania z budynku wraz ze wskazaniem, czy nabywca może je zmienić lub przenieść na inną osobę oraz należy zapisać również zasady wykonywania oraz zbywania tego prawa oraz koszty z tym związane. Prospekt musi wskazywać także dane dotyczące urządzeń przeznaczonych do wspólnego używania: basen, sauna itp. oraz określać warunki korzystania z nich jak również zasady zarządzania nieruchomością. 11

12 12