TEMATY NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO w ZSE i L w roku szk. 2011/2012

Transkrypt

1 TEMATY NA WEWNĘTRZNY EGZAMIN MATURALNY Z JĘZYKA POLSKIEGO w ZSE i L w roku szk. 2011/2012 I. LITERATURA 1. Zaprezentuj różne koncepcje państwa, odwołując się do wybranych utworów 2. Różne sposoby funkcjonowania motywu winy i kary w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 3. Odwołując się do wybranych przykładów, omów funkcjonowanie motywu snu w wybranych utworach 4. Młodość jako ważny motyw literatury XIX i XX wieku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 5. Motyw spotkania w literaturze. Omów jego funkcje na wybranych przykładach. 6. Odwołując się do wybranych dzieł, omów różne sposoby widzenia wsi w literaturze XX wieku. 7. Polski krajobraz i jego funkcje w wybranych utworach. Zinterpretuj różne przykłady tekstów 8. Ludowość i ludomania. Omów różne sposoby nawiązywania do folkloru i życia ludu w twórczości literackiej. 9. Fascynacja obrzędami ludowymi w literaturze polskiej. Omów to zjawisko, odwołując się do wybranych 10. Porównaj różne ujęcia motywu wesela w literaturze i ich funkcje, odwołując się do wybranych 11. Sposoby kreowania arkadii w literaturze. Omów na wybranych przykładach. 12. Zjawy, duchy, sny w literaturze. Zbadaj ich funkcje w wybranych tekstach kultury. 13. Tytuł, motto, ostatnia scena jako klucze do interpretacji dzieła. Omów na wybranych przykładach. 14. Romantyczne i pozytywistyczne kryteria oceny człowieka. Na podstawie wybranych przykładów omów podobieństwa i różnice między nimi. 15. Różne ujęcia literackie rewolucji i ich funkcje. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów. 16. Literatura jako diagnoza stanu społeczeństwa. Odwołując się do utworów z różnych epok literackich, wykaż, że są one wiernym obrazem rzeczywistości, w której powstały. 17. Życie w społeczeństwie - przekleństwo czy wygoda? Odpowiedz na pytanie, analizując postawy wybranych bohaterów 18. Degradacja człowieczeństwa i próby jej przezwyciężenia. Omów problem, odwołując się do przykładów literatury opisującej mechanizmy działania systemu totalitarnego. 19. Przedstaw różne ujęcia tragizmu losu ludzkiego. Omów temat, odwołując się do wybranych przykładów 20. Dramat człowieka uwikłanego w historię. Omów temat, wykorzystując wybrane utwory. 21. Niepokoje ludzi schyłku wieków - dokonaj analizy zjawiska na przykładzie twórczości wybranych autorów. 22. Wpływ miasta na psychikę bohatera. Rozważ problem na wybranych przykładach 23. Niepogodzeni ze światem. Przedstaw literackie portrety bohaterów zbuntowanych i wyobcowanych. 24. Kamienica jako przestrzeń życiowa bohatera literackiego. Zaprezentuj różne sposoby ujęcia tego motywu w wybranych utworach. 25. Sposoby funkcjonowania tradycji rycerskiej w polskiej literaturze. Omów zagadnienie na podstawie wybranych 26. Przedstaw i porównaj wybrane literackie portrety zabójców. 27. Idealiści i marzyciele w literaturze polskiej. Scharakteryzuj sposoby ich kreowania w wybranych utworach różnych epok. 28. Literackie portrety matek. Omów na przykładach utworów z różnych epok. 29. Literacki portret żony. Zaprezentuj wybrane postacie, odwołując się do utworów z kilku epok. 30. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem na wybranych przykładach. 31. Literackie kreacje rycerza, spiskowca, żołnierza. Omów zagadnienie na wybranych przykładach. 32. Literackie mitologizacje rzeczywistości - uwznioślenie rzeczywistości czy degradacja mitu? Rozważ problem, odwołując się do wybranych 33. Wizerunek duchownego w literaturze. Zaprezentuj portrety bohaterów, odwołując się do wybranych

2 34. Odwołując się do wybranych przykładów, przedstaw nawiązania do twórczości Jana Kochanowskiego w literaturze polskiej. 35. Groteska jako środek wyrazu artystycznego w literaturze XX wieku. Omów temat na podstawie wybranych utworów. 36. Na podstawie wybranych utworów omów funkcję ironii w literaturze. 37. Rola komizmu w powieściach fantasy. Przedstaw temat na podstawie utworów wybranego pisarza. 38. Rola kostiumu historycznego w literaturze. Omów temat na podstawie wybranych 39. Na podstawie wybranych utworów omów funkcję humoru w literaturze. 40. W odniesieniu do wybranej powieści parabolicznej omów cechy i funkcje paraboli. 41. Biografia jako klucz interpretacyjny. Na podstawie wybranego przykładu omów związki między życiem artysty a jego twórczością. 42. Dokumentaryzm i kreacjonizm literatury XX wieku. Rozważ problem, odwołując się do wybranych 43. Omów różne kreacje narratora i ukształtowania narracji w epice na podstawie analizy wybranych utworów. 44. Przenikanie się świata realnego i fantastycznego w utworach Omów temat na podstawie wybranych 45. Wskazówki dla rządzących państwem zawarte w utworach Omów je na podstawie przykładów z kilku różnych epok i rozważ ich uniwersalność. 46. Literatura jako narzędzie walki z systemem totalitarnym. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych utworów XX wieku. 47. Ważne zdarzenia naszej historii utrwalone w różnych formach zapisu literackiego (np. kronika, epos, pieśń patriotyczna itp.). Zaprezentuj na wybranych przykładach. 48. Twórcza i destrukcyjna siła miłości w życiu człowieka. Omów na wybranych przykładach bohaterów 49. Na przykładach z wybranych utworów przedstaw literackie pary kochanków. 50. Rozmowy człowieka z Bogiem w literaturze. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów. 51. Utopie i antyutopie w literaturze - sposoby kreowania i ich funkcje. Omów na wybranych przykładach. 52. Rozważ problem obecności archetypów i toposów w komiksie oraz funkcje, jakie w tym gatunku pełnią wspomniane elementy. Odwołaj się do odpowiednich 53. Różne sposoby funkcjonowania tradycji homeryckiej w literaturze polskiej. Omów na wybranych przykładach. 54. Polskie mity narodowe i polemika z nimi. Omów temat, odwołując się do wybranych utworów literackich z różnych epok. 55. Na podstawie wybranych utworów ukaż obyczaje polskiej szlachty. 56. Jak, gdzie i co jadają bohaterowie literaccy? Przedstaw motyw sztuki kulinarnej w tekstach literackich różnych epok. 57. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na przykładach wybranych utworów. 58. List jako tworzywo literackie. Omów jego rolę i sposoby funkcjonowania w wybranych utworach. 59. Ważne rozmowy w literaturze. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych 60. Przedstaw żywotność postawy franciszkańskiej w literaturze różnych epok. 61. Porównaj postawę bohatera romantycznego z etosem przedstawicieli pokolenia apokalipsy spełnionej. 62. Na wybranych przykładach literackich ukaż różne rodzaje bohaterstwa. 63. Na podstawie wybranych utworów literackich przedstaw słynne pojedynki oraz omów sposób ich obrazowania. 64. Na podstawie wybranego utworu kryminalnego omów konstrukcję świata przedstawionego. 65. Odwołując się do wybranych utworów science fiction, przedstaw różne zagrożenia związane z rozwojem technologii. II. ZWIĄZKI LITERATURY Z INNYMI DZIEDZINAMI SZTUKI 1. Różne wizerunki kobiety w kulturze. Przedstaw problem na podstawie wybranych 2. Artystyczne ujęcia macierzyństwa w literaturze i sztuce. Przedstaw na wybranych przykładach. 3. Stereotypy kobiecości w literaturze i sztuce dwóch różnych epok. Rozważ problem na przykładach wybranych dzieł. 4. Polaków portret własny w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na podstawie wybranych tekstów

3 kultury. 5. Portrety Żydów w literaturze i sztuce. Przedstaw na podstawie wybranych tekstów kultury. 6. Koncepcja mężczyzny i męskości w kulturze. Omów zagadnienie. Wypowiedź uzasadnij przykładami z tekstów kultury różnych epok. 7. Na wybranych przykładach z literatury i malarstwa przedstaw obraz dziecka w kulturze. 8. Portret Sarmaty w literaturze i malarstwie. Rozwiń temat na podstawie wybranych dzieł literackich i plastycznych. 9. Negatywny bohater, czarny charakter. Odwołując się do przykładów z różnych tekstów kultury przedstaw sposób i cel takich kreacji. 10. Zbigniew Herbert i Krzysztof Kieślowski jako twórcy dekalogu człowieka czasów zagrożenia. Odwołując się do wybranych dzieł, wskaż podobieństwa i różnice. 11. Nowe wzorce osobowe. Parenetyczne znaczenie kultury popularnej. Omów na wybranych przykładach. 12. Parodia rzeczywistości PRL-u w literaturze i filmie. Omów problem, odwołując się do wybranych 13. Socrealizm jako sposób kreowania rzeczywistości. Scharakteryzuj zjawisko na przykładach wybranych tekstów kultury i oceń je. 14. Obraz świata mafii. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i filmowych. 15. Wielkie przyjaźnie w literaturze i filmie. Omów na wybranych przykładach. 16. Góry jako źródło inspiracji artystycznej. Zaprezentuj wybrane teksty kultury wykorzystujące ten motyw. 17. Różnorodne ujęcia motywu ogrodu w literaturze i sztuce. Przedstaw na podstawie wybranych 18. Odwołując się do różnych tekstów kultury, przedstaw obraz Warszawy. 19. Motyw Syberii w polskiej literaturze i sztuce. Omów zagadnienie na przykładzie wybranych dzieł. 20. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury, różne ujęcia motywu vanitas. 21. Omów, odwołując się do wybranych tekstów kultury, różne ujęcia motywu anioła. 22. Porównaj różne wcielenia diabła w literaturze i sztuce. Omów ich funkcje, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 23. Odwołując się do wybranych dzieł, zaprezentuj różne sposoby przedstawiania śmierci w kulturze. 24. Na podstawie wybranych przykładów omów funkcjonowanie motywu grozy w literaturze i sztuce. 25. Zaprezentuj różne sposoby funkcjonowania motywu cierpienia w kulturze, odwołując się do wybranych 26. Na podstawie wybranych przykładów omów różne sposoby funkcjonowania motywów mitologicznych w kulturze. 27. Na podstawie wybranych przykładów omów różne sposoby funkcjonowania motywów biblijnych w kulturze. 28. Atrybuty baśniowe we współczesnej literaturze i sztuce. Ukaż ich funkcje i sposób wykorzystania, odwołując się do wybranych 29. Problemy adaptacji filmowej. Porównaj film z jego literackim pierwowzorem. Oceń adaptację. 30. Impresjonizm w malarstwie i literaturze. Omów na podstawie wybranych 31. Inspiracje malarskie dzieł Zaprezentuj temat, odwołując się do wybranych 32. Niepokoje wieku XVII i ich odbicie w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych 33. Ku pokrzepieniu serc. Odwołując się do dzieł literackich i malarskich, wyjaśnij, jak ową ideę realizowała polska sztuka XIX wieku. 34. Dramaty Szekspira jako źródło inspiracji dla literatury i filmu. Omów na wybranych przykładach. 35. Motyw powstania styczniowego i jego funkcje w literaturze i malarstwie XIX wieku. Omów na podstawie wybranych 36. Mechanizmy działania systemów totalitarnych. Omów na podstawie wybranych przykładów literackich i filmowych. 37. Ludowe inspiracje w literaturze i sztuce różnych epok. Przedstaw wybrane przykłady. 38. Historia jako temat lub pretekst w literaturze i malarstwie. Omów na podstawie wybranych 39. Kostium historyczny i jego funkcje w literaturze i sztuce. Omów sposoby i cele jego wykorzystania w wybranych dziełach kultury. 40. Brzydota kategorią estetyczną? Podejmując próbę odpowiedzi, sięgnij po wybrane dzieła literackie i plastyczne. 41. Omów zjawisko kiczu, analizując wybrane przykłady z różnych dziedzin sztuki i literatury. 42. Symbolika stroju. Omów problem, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe czy teatralne). 43. Symbolika koloru. Omów problem, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie czy filmowe ). 44. Tematyka kulinarna w literaturze i sztuce. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych

4 45. Różne ujęcia motywu tańca w literaturze i sztuce oraz jego funkcje. Rozważ zagadnienie, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 46. Dawne i współczesne modele rodziny. Przedstaw problem na podstawie literatury i filmu. 47. Czy kultura masowa kształtuje gusty odbiorców, czy tylko je zaspokaja? Rozważ problem, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 48. Różne ujęcia motywu Sądu Ostatecznego w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych 49. Stworzenia mityczne w literaturze i filmie. Na wybranych przykładach przedstaw je i omów ich funkcje. 50. Przedstaw literackie i malarskie portrety muzyków i ich instrumentów na przykładach wybranych dzieł. 51. Motyw szaleństwa i obłąkania w kulturze. Omów na wybranych przykładach. 52. Przedstaw różne ujęcia toposu apokalipsy w literaturze i malarstwie, odwołując się do wybranych 53. Różne sposoby ukazywania magii i czarów w dziele literackim i filmowym oraz ich funkcje. Przedstaw na wybranych przykładach. 54. Na podstawie wybranych tekstów kultury ukaż i porównaj wizje początku i końca świata. 55. Jacek Kaczmarski jako reinterpretator tekstów kultury. Omów problem, odwołując się do wybranych utworów poety. 56.Na podstawie wybranych tekstów kultury przedstaw różne zagrożenia związane z rozwojem technologii. III. JĘZYK 1. Najczęściej spotykane błędy językowe w prasie współczesnej. Wyjaśnij, na czym polegają i przedstaw ich klasyfikację. 2. Dawne procesy fonetyczne i ich ślady we współczesnym języku polskim. Zanalizuj na wybranych przykładach. 3. Przywołując wybrane przykłady, omów zjawisko mody językowej. 4. Teksty piosenek zespołów młodzieżowych jako próba opisania rzeczywistości. Analizując środki językowe, przedstaw sposób kreowania świata w wybranych piosenkach. 5. Dokonaj analizy stylistycznej najdowcipniejszych fragmentów wybranych dzieł, uzasadniając celowość zastosowanej w nich organizacji materiału językowego. 6. Retoryka jako sztuka przekonującego mówienia. Na podstawie wybranych przykładów dokonaj analizy najciekawszych figur retorycznych. 7. Perswazyjna funkcja języka na przykładach tekstów propagandowych. Dokonaj analizy wybranych 8. Perswazyjna funkcja reklamy. Omów na wybranych przykładach reklamy telewizyjnej i /lub radiowej i/lub prasowej. 9. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i oceń, jakie relacje zachodzą między tytułem czasopisma a jego zawartością. 10. Analizując wybrane przykłady, wyjaśnij, w jaki sposób język może stać się narzędziem manipulacji. 11. Rola języka w zakłamywaniu rzeczywistości. Na podstawie wybranych materiałów prasowych (lub telewizyjnych) i przykładów literackich omów zagadnienie nowomowy. 12. Odwołując się do wybranych przykładów, omów zagadnienie kiczu językowego. 13. Język bohatera jako element charakterystyki postaci. Omów na podstawie wybranych 14. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw funkcje stylizacji gwarowej w literaturze. 15. Omów funkcje stylizacji biblijnej w wybranych tekstach literatury pięknej. 16. Omów funkcje archaizacji w wybranych utworach 17. Oceń przydatność stylistyczną wulgaryzmów i zdrobnień, wykorzystując wybrane utwory literackie. 18. Neologizmy, ich typy i funkcja stylistyczna. Omów na podstawie wybranych tekstów 19. Polszczyzna wobec zapożyczeń. Prześledź wpływ języków obcych na język polski w przeszłości i współcześnie. 20. Różne sposoby realizowania gry słów. Omów zjawisko, odwołując się do wybranych fraszek i aforyzmów. 21. Język ezopowy w literaturze XIX i XX wieku. Omów na podstawie wybranych 22. Na podstawie wybranych przykładów omów stylistykę listów z różnych epok. 23. Na podstawie analizy języka narracji wybranych utworów określ funkcję języka potocznego w literaturze współczesnej. 24. Język twoich rówieśników - scharakteryzuj na podstawie zgromadzonego materiału językowego. 25. Dokonując analizy środków językowych prasy młodzieżowej, wyjaśnij, jaki obraz świata ona kreuje.

5 26. Język internetowych grup dyskusyjnych - zubożenie czy wzbogacenie współczesnej polszczyzny? Zaprezentuj własne stanowisko w tej kwestii. 27. Nazewnictwo miejskie. Zbadaj zagadnienie, odwołując się do nazw sklepów, kawiarń, instytucji itp. w Twoim miejscu zamieszkania. 28. Językowy obraz człowieka (np. części ludzkiego ciała) w polszczyźnie. Omów problem na przykładzie wybranych związków frazeologicznych. 29. Metafora w reklamie. Omów zjawisko (rodzaje, sposoby tworzenia, funkcje) na przykładach wybranych tekstów reklamowych. 30. Dokonując analizy języka reklam, wyjaśnij, jaki obraz świata one kreują. 31. Na przykładach zaprezentuj językowy obraz świata konstruowanego w wybranych powieściach fantasy. 32. Język komentatorów sportowych. Scharakteryzuj żargon, analizując środki językowe. 33. Język sprzedawców. Omów funkcje języka i słownictwo na wybranych przykładach występujących w sprzedaży bezpośredniej i telefonicznej. 34. Językowy obraz czasu w polszczyźnie. Omów zagadnienie na podstawie wybranych utworów poetyckich. 35. Antropocentryzm w języku. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych frazeologizmów. Tematy opracowały: Wioletta Malan, Urszula Murawska, Agnieszka Ryba i Marzena Suska