PROPOZYCJE TEMATÓW MATURALNYCH 2014/2015 LITERATURA

Transkrypt

1 PROPOZYCJE TEMATÓW MATURALNYCH 2014/2015 LITERATURA 1. Przenikanie się świata realnego i fantastycznego w utworach literackich. Omów na wybranych 2. Kreacja przyrody w literaturze. Omów sposoby jej przedstawiania i funkcje w wybranych utworach. 3. Funkcje humoru w literaturze. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 4. Literacki obraz Śląska. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 5. Motyw władcy i władzy w literaturze różnych epok. Omów na wybranych 6. Literackie małżeństwa od średniowiecza do współczesności. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 7. Portret rodziny w literaturze. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 8. Biografia jako klucz interpretacyjny. Omów na podstawie wybranych przykładów związki między życiem artysty a jego twórczością. 9. Portrety matek w literaturze i listach. Omów na wybranych 10. Literackie rozmowy z Bogiem. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 11. Literackie portrety dzieci. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 12. Obraz śmierci bohatera literackiego. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 13. Literackie reinterpretacje mitów antycznych. Scharakteryzuj sposoby i cele tego literackiego zjawiska na wybranych 14. Literatura wobec totalitaryzmów. Omów na wybranych 15. Motyw pielgrzyma i tułacza w literaturze polskiego romantyzmu. Omów na wybranych 16. Portret ojca w literaturze. Omów na wybranych 17. Biografia poety romantycznego jako tworzywo literackie. Przedstaw temat, odwołując się do wybranych utworów. 18. Rola snu i wizji w literaturze. Omów na wybranych 19. Literatura faktu. Zanalizuj to zjawisko kulturowe XX w. na wybranych 20. Obrzędy i obyczaje ludowe w literaturze. Omów sposoby ich przedstawiania i funkcje w wybranych utworach literatury polskiej. 21. Biesiady, wesela, bale przedstaw rolę motywu w wybranych utworach literatury polskiej. 22. Przyjaciele i przyjaźń rozważ zagadnienie na wybranych 23. Artysta jako bohater literacki. Omów na wybranych 24. Odwołując się do wybranych dzieł, omów różne sposoby widzenia wsi w literaturze. 25. Przedstaw wizerunek Polaka w literaturze. Omów na wybranych 26. Góry jako źródło inspiracji artystycznej. Omów na przykładzie wybranych utworów z różnych epok literackich. 27. Motyw wędrówki. Rozważ jego funkcje w różnych utworach literackich. 28. Walka dobra ze złem. Na podstawie wybranych przykładów przedstaw literackie ujęcie tego tematu. 1

2 29. Odwołując się do wybranych przykładów, omów funkcjonowanie motywu snu w literaturze. 30. Obraz dzieciństwa w wybranych tekstach literackich. Rozważ problem, odwołując się do wybranych utworów. 31. Pejzaże słowem malowane i ich funkcje. Omów zagadnienie na wybranych utworach literackich z różnych epok. 32. Nie znam roli, którą gram (W. Szymborska). Literatura w poszukiwaniu prawdy o człowieku. Przedstaw Twoje przemyślenia na ten temat, inspirowane lekturą wybranych utworów. 33. Przedstaw funkcjonowanie obrazów szkoły i nauczycieli w literaturze. Omów na wybranych 34. Motyw tańca w literaturze. Omów funkcje w wybranych utworach literackich. 35. Porównaj obrazy miast i ich mieszkańców w prozie XIX i XX w. Omów na wybranych 36. Sztuka wobec ludzkiego cierpienia. Omów na przykładzie wybranych utworów z różnych epok literackich. 37. Ewolucja motywu śmierci i umierania na przestrzeni epok. Omów na wybranych przykładach literackich. 38. Doświadczenia wojny w literaturze współczesnej. Omów na wybranych 39. Metafizyka i erotyka w literaturze polskiej. Omów na wybranych 40. Funkcje podania i legendy w literaturze polskiej. Omów na wybranych 41. Sposoby wyrażania uczuć do kobiety w liryce polskiej od Jana Kochanowskiego do Edwarda Stachury (Omów na wybranych przykładach). 42. Motyw pacy w literaturze różnych epok. Omów problem, na przykładzie kilku wybranych powieści. 43. Koncepcja losu ludzkiego w wybranych dramatach: antycznym, odrodzeniowym, romantycznym i współczesnym. 44. Młodość i młodzież jako temat w literaturze polskiej. Omów na wybranych 45. Erotyk w liryce polskiej. Omów sposoby wyrażania uczucia miłości na wybranych 46. Prześledź rolę tytułu i motta w wybranych utworach literackich. 47. Ewolucja bohatera romantycznego na przestrzeni epoki. Omów na wybranych 48. Analizując celowo dobrane utwory polskie i obce, scharakteryzuj różne odmiany awangardowego dramatu XX w. 49. Zbadaj, co bawiło ludzi różnych czasów. Odwołaj się do utworów komediowych trzech epok literackich. 50. Omów sposób funkcjonowania motywu drzewa w literaturze. Odwołaj się do wybranych utworów literackich trzech autorów. 51. Strach przed końcem świata, jako najbardziej uniwersalny człowieczy lęk omów w oparciu o wybrane przykłady literatury. 52. Pod niebem rodzinnym przedstaw funkcjonowanie motywu ojczyzny w twórczości pisarzy różnych epok. 53. Czy literatura polska jest literaturą szczęśliwych zakończeń? Dokonaj analizy z zakończenia wybranych utworów różnych epok literackich i przedstaw swoje wnioski. 54. Proza kobieca, poezja kobieca czy można wyróżnić takie kategorie literackie? Dokonaj analizy wybranych utworów napisanych przez kobiety. 55. Duchy, zjawy, upiory w literaturze romantycznej. Omów funkcje tego motywu na wybranych 2

3 56. Miłość jako własny bieg bycia naszego. Omów funkcje motywu miłości w wybranych utworach trzech różnych epok literackich. 57. Różne stany psychologiczne bohaterów znajdujących się w skrajnych sytuacjach. Przedstaw swoje rozważania na wybranych utworach literatury podejmującej próbę zagłębienia tajników psychiki. 58. Topos miasta w literaturze i innych tekstach kultury. Analiza wybranych dzieł. 59. Literackie portrety kobiet. Omów ich typy i funkcje na wybranych 60. Pamiętnikarz jako autor, narrator i bohater swego dzieła. Na wybranych przykładach przedstaw różne sposoby realizacji tych ról. 61. Metamorfoza bohatera i jej sens w literaturze. Omów na wybranych 62. Omów wpływ II wojny światowej na ludzką psychikę i moralność. Odwołaj się do wybranych utworów z literatury współczesnej. 63. Samotność człowieka wartość czy ułomność? Omów problem na wybranych 64. Przedstaw różne ujęcia problematyki Holokaustu w literaturze polskiej. Odwołaj się do wybranych utworów. 65. Tematyka historyczna jako tworzywo literatury polskiej w XIX i XX wieku. Omów wybrane przykłady. 66. Pokora i bunt jako dominujące postawy Boga w literaturze. Omów na wybranych 67. Obraz rzeczywistości obozowej w sowieckich łagrach. Omów na przykładzie na wybranych utworów literackich i innych źródeł. 68. Wiara w utopce, strzygi, zmory i inne postacie nadprzyrodzone, czyli magiczne postrzeganie świata przez śląską ludność. Omów na podstawie śląskich podań, wierzeń i legend. 69. Polskie tradycje świąteczne dawniej i dziś. Omów temat na podstawie tekstów literatury pięknej i własnej obserwacji. 70. Motywy Maryjne w literaturze polskiej. Omów na wybranych 71. Zaprezentuj różnorodne wizerunki Boga w wybranych utworach literackich różnych epok. 72. Motyw zbrodni i kary. Omów na wybranych przykładach z literatury. 73. Wartości estetyczne i językowe wybranych utworów Jana Pawła II. 74. Epistolografia jako odzwierciedlenie uczuć, przeżyć, świata omów problem w oparciu o wybrane przykłady. 75. Wpływ pieniądza na bohaterów literackich. Omów na konkretnych 76. Ewolucja postaci wampira w literaturze. Omów na wybranych 77. Cechy literatury fantastycznej. Wizja świata w sadze utworów Sapkowskiego i utworach Tolkiena. 78. Sceny batalistyczne w literaturze i filmie. Przedstaw i porównaj środki artystycznego wyrazu na wybranych 79. Literackie motywy fantastyczne w grach komputerowych. Omów na wybranych 80. Przedstaw różne wizje historycznej katastrofy w literaturze dwudziestolecia międzywojennego, czasów wojny i współczesnej. 81. Dokonaj analizy porównawczej znanych Ci hymnów z epoki średniowiecza, renesansu i oświecenia. 82. Konflikt pokoleniowy. Omów różne ujęcia tego motywu tekstach literatury romantyzmu i pozytywizmu. 83. Odwołując się do wybranych dzieł wybranych twórców, przedstaw motyw podróży w literaturze antyku, romantyzmu i pozytywizmu. 3

4 84. Zaprezentuj relacje człowiek Bóg w literaturze różnych epok. 85. Człowiek w drodze omów różne realizacje tego motywu w wybranych utworach literatury XIX i początku XX wieku. 86. Omów temat starości w wybranych dziełach literackich różnych epok. 87. Jam jest tą siłą, która wiecznie złą pragnąc, wiecznie czyni dobro. Przedstaw różne oblicza szatana w literaturze. 88. Na przykładach XIX- i XX- wiecznych utworów literackich omów problem ludzkiej samotności. 89. Obraz Boga i Jezusa w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Omów na wybranych 90. Na wybranych przykładach omów zjawiska przenikania się świata realnego i fantastycznego w utworach literackich. 91. Dawny świat Żydów polskich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach literackich i malarskich. 92. Przyjaźń jako wartość. Omów temat, sięgając do różnych dzieł literatury XIX wieku. 93. Artysta jako bohater literacki. Omów zagadnienie na wybranych 94. Mała ojczyzna. Zaprezentuj współczesną twórczość literacką związaną z Twoim regionem. 95. Staropolskie obyczaje w wybranych utworach z XVII wieku i w Panu Tadeuszu. Dokonaj analizy porównawczej. 96. Opisz literackie obrazy małżeństwa w poznanej twórczości pisarzy epok renesansu, romantyzmu i pozytywizmu. 97. Przeanalizuj pierwiastki romantyczne i oświeceniowe (klasycystyczne) w twórczości Zbigniewa Herberta i Czesława Miłosza. 98. Smutek i melancholia jako motywy literackie. Przedstaw ich funkcjonowanie w literaturze. 99. Fatum, przepowiednia, przeznaczenie w literaturze. Zanalizuj zjawisko, odwołując się do wybranych tekstów. 100.Wierność i kompromis w życiu bohaterów. Omów temat, sięgając do różnych dzieł literackich. 101.Walka ze złem w czasach okrucieństwa II wojny światowej. Omów problem, analizując wybrane dzieła literackie. 102.Literackie rozważania nad sensem cierpienia. Omów na wybranych 103.Odwaga i poświęcenie w życiu bohaterów literackich. Omów problem, odwołując się do wybranych tekstów literackich. 4

5 JĘZYK 1. Przywołując wybrane przykłady, omów zjawiska mody językowej. 2. Retoryka jako sztuka przekonującego mówienia. Na podstawie wybranych przykładów dokonaj analizy i omówienia najciekawszych figur retorycznych. 3. Metaforyka tytułów prasowych. Zanalizuj wybrane przykłady i Oceń, jak ma się tytuł czasopisma do jego zawartości. 4. Język pism kobiecych. Przeanalizuj problem na wybranych przykładach pras kobiecej. 5. Rola języka w zakłamywaniu rzeczywistości. Na podstawie wybranych materiałów prasowych i przykładów literackich omów zagadnienie nowomowy. 6. Odwołując się do wybranych przykładów omów zagadnienie kiczu językowego. 7. Na podstawie wybranych przykładów omów funkcje stylizacji gwarowej w komputerze. 8. Omów problem archaizmów i archaizacji oraz funkcję w wybranych utworach literackich. 9. Omów funkcję stylizacji biblijnej w wybranych utworach tekstach literatury pięknej. 10. Polszczyzna wobec zapożyczeń. Prześledź wpływy języków obcych na język polski w przeszłości i współcześnie. 11. Na przykładzie wybranych listów omów ich stylistykę oraz zmiany zachodzące w konwencji na przestrzeni wieków. 12. Graffiti pomiędzy słowem a obrazem. Zanalizuj zebranych materiałów źródłowych. 13. Język prasy. Omów na konkretnych przykładach różne odmiany stylu publicystycznego. 14. Analizując zgromadzony materiał językowy, scharakteryzuj zapożyczenia we współczesnym języku polskim. Oceń ich celowość. 15. Język twoich rówieśników scharakteryzuj na podstawie zgromadzonego materiału językowego. 16. Dokonaj analiz językowej i kulturowej przysłówków polskich. 17. Język reklam. Omów temat na dowolnych 18. Teksty piosenek młodzieżowych jako próba opisania rzeczywistości. Przedstaw temat odwołując się do wybranych przykładów. 19. Język bohatera jako element charakterystyki postaci. Omów na podstawie wybranych przykładów. 20. Język Internetu, język internautów. Przedstaw i zanalizuj to nowe zjawisko językowe i kulturowe. 21. Cechy języka i styl epoki romantyzmu. Omów na przykładzie analizy wybranych dzieł literackich. 22. Komizm słowny i sposoby jego realizacji w wybranych utworach literackich różnych autorów i epok. Omów na wybranych 23. Cechy charakteru, stan psychiczny, zachowanie utrwalone w związkach frazeologicznych. Omów na podstawie zgromadzonego materiału rzeczowego. 24. Formuły grzecznościowe w języku Polaków różnych pokoleń. Omów na podstawie zgromadzonego materiału rzeczowego. 25. Omów, odwołując się do wybranych form, cechy języka urzędowego. 26. W jaki sposób współczesne przemiany cywilizacyjne i kulturowe odbijają się we frazeologii? 27. Omów pochodzenie nazw miejscowych Twojego regionu. 28. Groteska jako podstawowa kategoria estetyczna XX wieku. Omów na przykładzie wybranych dzieł literackich. 29. Omów język bohaterów wybranej rodzimej telenoweli lub serialu TV. 5

6 30. Język sprawozdawców sportowych. Na wybranych przykładach dokonaj analizy słownictwa, frazeologii oraz składni. 31. Humor w zeszytach uczniów i wypowiedzianych nauczycieli. Analizując zgromadzony materiał omów rodzaje błędów językowych występujących w wybranych 32. Omów znaczenie i funkcje związków frazeologicznych zaczerpniętych z Biblii, literatury i języka potocznego. 33. Omów na wybranych przykładach mechanizmy powstawania błędów językowych. 34. Cechy gwary śląskiej. Omów problemy analizując przykłady i utwory literackie. 35. Zanalizuj i oceń najciekawsze nazwy sklepów, kawiarni i restauracji w Twojej miejscowości. Wyjaśnij, jakie tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny znalazły w nich odzwierciedlenie. 6

7 KORESPONDENCJA SZTUK 1. Czy inne dziedziny sztuki (malarstwo, rzeźba, architektura) mogą mieć wpływ na literaturę? Odpowiedz, analizując wybrane utwory. 2. Symbol w sztuce i literaturze XIX i XX wieku. Omów na wybranych 3. Motyw rewolucji jako temat literatury i sztuki. 4. Brzydota w literaturze i innych dziedzinach sztuki przekora, nowa estetyka czy moda? Wskaż przykłady i omów je. 5. Codzienność i odświętność szlachecka w polskiej literaturze i sztuce XVI i XVII wieku. Rozwiń temat na wybranych 6. Romantyczna melancholia w literackim i malarskim ujęciu twórców XIX wieku. Rozwiń analizując wybrane utwory. 7. Impresjonistyczne krajobrazy malowane pędzlem i piórem. Na przykładzie wybranych dzieł epoki modernizmu porównaj literackie i malarskie środki kreacji pejzażu. 8. Motywy muzyczne i ich funkcje w literaturze. Omów na wybranych 9. Inspiracje malarskie w poezji. Rozwiń temat na wybranych 10. Inspiracja zagadnieniami literackimi w sztuce. Omów wybrane przykłady. 11. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj je, analizując wybrane dzieła z literatury, malarstwa, rzeźby, architektury. 12. Powstania narodowe jako temat literatury i sztuki. Porównaj wybrane dzieła malarskie i literackie. 13. Symbolika stroju. Omów, analizując wybrane dzieła literackie i inne (np. malarskie, rzeźbiarskie, filmowe, teatralne). 14. Różne ujęcia pejzażu w dziełach poetyckich i plastycznych. Przedstaw zagadnienie, odwołując się do wybranych przykładów z dziedziny poezji i malarstwa. 15. Nawiązania literackie we współczesnej kulturze. Omów problem posługując się przykładami: literackimi, filmowymi, malarskimi, reklamowymi. 16. Filmy A. Wajdy jako interpretacje literatury polskiej. Omów wybrane przykłady. 17. Motyw tańca śmierci (dance macabre) w literaturze i malarstwie. Przedstaw jego najważniejsze realizacje. 18. Sąsiedztwo dobre czy złe. Omów na wybranych przykładach z literatury i filmu. 19. Literatura polska na ekranie. Zanalizuj przykłady adaptacji dzieł literackich w filmie współczesnym. 20. Literatura, film, teatr. Która z tych sztuk najbardziej odpowiada Twojej wrażliwości? Odwołaj się do przykładów dzieł XX wieku. 21. Sposoby przedstawiania i funkcje pejzażu w literaturze i malarstwie romantycznym oraz Młodej Polski. Omów na wybranych 22. Powinowactwo sztuk: motywy muzyki, rzeźby i malarstwa w wybranych utworach literackich. 23. Motyw rodziców i dzieci w literaturze i filmie. Omów na wybranych 24. Królestwa piekieł i jego przedstawiciele w literaturze i sztuce. Zaprezentuj ich funkcjonowanie tego motywu w wybranych dziełach. 25. Zaprezentuj i oceń wpływ literatury i filmu na kształtowanie wzorców osobowych współczesnej młodzieży. 26. Walka dobra ze złem w literaturze i sztuce. Omów i oceń różne ujęcie tego motywu. 27. Różne wizerunki aniołów w malarstwie i literaturze. Przedstaw swoje refleksje, odwołując się do wybranych przykładów. 28. Motyw Maryjny w literaturze i kulturze. Dokonaj porównania różnych jego ujęć. 29. Motywy muzyczne i ich funkcje w dziełach literackich. Omów na wybranych 7

8 30. Obyczaje szlacheckie i sposoby ich przedstawiania w różnych dziełach kultury. 31. Rola motywu dworku szlacheckiego. Omów na wybranych przykładach dzieł kultury. 32. Porównaj różne ujęcia motywu Bożego Narodzenia w literaturze, malarstwie i filmie. 33. Wybitne adaptacje filmowe. Odwołując się do wybranych przykładów, zaprezentuj filmy, które Twoim zdaniem górują nad literackim oryginałem. 34. Ewolucja wizerunku śmierci w literaturze i sztuce. Zaprezentuj różne sposoby przedstawienia tematu, odwołując się od wybranych dzieł. 35. Mechanizmy działania systemów totalitarnych. Omów na podstawie wybranych przykładów literackich i filmowych. 36. Historia jako temat lub podtekst w literaturze i malarstwie. Omów na wybranych 37. Różne wizerunki kobiety w literaturze i innych dziedzinach sztuki na przestrzeni wieków. Przedstaw temat na podstawie wybranych przykładów. 38. Zaprezentuj portrety matek w literaturze i innych dziedzinach sztuki. Omów na wybranych 39. Brzydota kategorią estetyczną? Podejmując próbę odpowiedzi, sięgnij po wybrane dzieła literackie i plastyczne. 40. Od Adama do Barmana. Przedstaw różnorodne kreacje mężczyzn w literaturze, filmach i innych dziełach kultury. 41. Przedstaw renesansowy ideał piękna w literaturze, malarstwie, rzeźbie. 42. Literatura i inne dziedziny sztuki wobec ludzkiego cierpienia. Omów problem, odwołując się do wybranych przykładów. 43. Wizje przyszłości w literaturze i filmie. Omów na wybranych 44. Raperzy jako poeci współcześni. Przeanalizuj zjawisko w oparciu o wybrane utwory. 45. Szaleństwo jako siła napędowa sztuki. Omów na wybranych 46. Literatura w muzyce współczesnej. Przedstaw problem na wybranych 47. Totalitarne zagrożenia XX w. Opisz na przykładach dzieł literackich i filmowych. 48. Rock, rap, hip hop, poezja śpiewana Zaprezentuj obraz świata i człowieka (współczesnych subkultur młodzieżowych), jaki wyłania się z tekstów utworów reprezentujących te i inne gatunki muzyczne. 49. Współczesna piosenka jako źródło wiedzy o człowieku i jego losie. Zaprezentuj ją na podstawie wybranych przykładów. 50. Między science fiction a fantasty. Przyszłość jako parabola współczesności zaprezentuj w wybranych przykładach dzieł literackich i filmowych. 51. Przedstawienia dawnej Warszawy w literaturze i malarstwie. Zaprezentuj, odwołując Się do wybranych dzieł literackich i malarskich. 52. Kobieta wieku XIX. Scharakteryzuj postaci kobiece w poznanych dziełach literatury i sztuki. 53. Ojczyzna, naród, patriotyzm. Przedstaw zagadnienie, omawiając dzieła literackie i filmowe. 54. Rola mitu we współczesnym świecie. Zanalizuj problem, odwołując się do wybranych tekstów kultury. 55. Filmowe adaptacje a ich pierwowzory literackie. Omów na wybranych 8