UZASADNIONA OPINIA PARLAMENTU NARODOWEGO W SPRAWIE POMOCNICZOŚCI

Transkrypt

1 Parlament Europejski Komisja Prawna UZASADNIONA OPINIA PARLAMENTU NARODOWEGO W SPRAWIE POMOCNICZOŚCI Przedmiot: Uzasadniona opinia Izby Deputowanych Rumunii w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług (COM(2016)0128 C8-0114/ /0070(COD)) Zgodnie z art. 6 Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności parlamenty narodowe mogą, w terminie ośmiu tygodni od daty przekazania projektu aktu ustawodawczego, przesłać przewodniczącym Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji uzasadnioną opinię zawierającą powody, dla których uznają, że dany projekt nie jest zgodny z zasadą pomocniczości. Rumuńska Izba Deputowanych przekazała załączoną uzasadnioną opinię na temat wspomnianego wyżej wniosku dotyczącego dyrektywy. W świetle Regulaminu Parlamentu Europejskiego w kwestiach przestrzegania zasady pomocniczości właściwa jest Komisja Prawna. NP\ doc PE v01-00 Zjednoczona w różnorodności

2 ZAŁĄCZNIK PARLAMENT RUMUNII IZBA DEPUTOWANYCH UCHWAŁA dotycząca przyjęcia uzasadnionej opinii w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 1996 r. dotyczącą delegowania pracowników w ramach świadczenia usług COM(2016)0128 w myśl postanowień art. 67 i 148 nowelizowanej konstytucji Rumunii, ustawy nr 373/2013 dotyczącej współpracy między Parlamentem i Rządem w dziedzinie spraw europejskich oraz art Regulaminu Izby Deputowanych, w wersji zmienionej, Izba Deputowanych przyjmuje niniejszą uchwałę. Artykuł po rozpatrzeniu uzasadnionej opinii nr 4 c 19/371 przyjętej przez Komisję do Spraw Europejskich na posiedzeniu w dniu 5 kwietnia 2016 r. Izba Deputowanych: 1. stwierdza, że spełnione zostały ustanowione w traktatach warunki, by wniosek stał się przedmiotem parlamentarnej kontroli stosowania zasady pomocniczości, a mianowicie: posiada on charakter ustawodawczy, a jego przedmiot nie leży w wyłącznej kompetencji Unii Europejskiej w rozumieniu art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 2 TUE oraz art. 2 ust. 6 TFUE; 2. zwraca uwagę na oczywiste aspekty transgraniczne, które uzasadniają podjęcie działania na szczeblu Unii w dążeniu do osiągnięcia celów, jeżeli są one faktycznie zgodne z wartościami, zasadami i traktatami Unii, a także z głównymi zobowiązaniami politycznymi podjętymi przez państwa członkowskie w dążeniu do osiągnięcia spójności gospodarczej i społecznej w całej Unii; 3. potwierdza, że argumenty dotyczące stosowności wniosku w oparciu o kryterium niewystarczającego działania na szczeblu krajowym są ważne i zasadne, jednak wskazuje, że nie dotyczy to kryterium wartości dodanej; 4. stwierdza, że podstawa prawna wniosku nie odpowiada w całości treści przepisów, mając na uwadze, że zmiany są wprowadzone na podstawie art. 56 i 59 TFUE, które służą zniesieniu ograniczeń swobody świadczenia usług na obszarze Unii w odniesieniu do obywateli państw członkowskich mieszkających w innym państwie członkowskim, podczas gdy sam wniosek dotyczy, przynajmniej w założeniu, ochrony pracowników; 5. uważa, że wszelka zmiana obowiązujących przepisów musi zostać dokonana zgodnie z art. 56 TFUE, który wprowadza wymóg wyeliminowania jakichkolwiek postanowień, które mogłyby utrudniać lub uczynić mniej atrakcyjną działalność usługodawcy z siedzibą w innym państwie członkowskim niż państwo, w którym świadczy on usługi, przy czym odnosi się to również do sytuacji, w której odnośne postanowienia obowiązują bez dyskryminacji zarówno usługodawców krajowych, jak i usługodawców z innych państw członkowskich; PE v /6 NP\ doc

3 6. przypomina o orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE, który uznaje ochronę pracowników za nadrzędny cel w interesie ogółu, który to cel może uzasadniać przeszkody w świadczeniu usług, jednak wyłącznie pod warunkiem, że są one adekwatne i proporcjonalne do zapewnienia osiągnięcia uzasadnionych celów oraz z zastrzeżeniem, że zostaną ograniczone do minimum niezbędnego do osiągnięcia tych celów; w tym kontekście uważa, że przede wszystkim należy ocenić skutki dokonanej przez państwa członkowskie Unii Europejskiej transpozycji dyrektywy 2014/67/UE, a następnie, w świetle wniosków z tej oceny, przedstawić zmiany lub uzupełnienie do tekstu dyrektywy 96/71/WE; 7. przypomina, że zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE dyskryminacja oznacza, że osoby znajdujące się w porównywalnej sytuacji są traktowane w odmienny sposób oraz że pracownicy oddelegowani znajdują się w innej sytuacji niż pracownicy lokalni; podkreśla, że w związku z powyższym różnice wynagrodzeń między pracownikami oddelegowanymi a pracownikami lokalnymi nie mogą zostać uznane za dyskryminację; 8. przypominając, że z łącznej liczby pracowników mobilnych pracownicy oddelegowani stanowią zaledwie 13% i że większość z nich jest oddelegowana zgodnie z prawem, że z łącznej liczby zatrudnionych osoby oddelegowane z państw, w których wynagrodzenia kształtują się poniżej średniej Unii, stanowią jedynie 0,3%, i że pracownicy oddelegowani z państw o niskich wynagrodzeniach stanowią jedynie 50% wszystkich pracowników oddelegowanych, wyraża poważne zastrzeżenia wobec argumentów Komisji Europejskiej dotyczących konieczności przyjęcia uregulowań, a w konsekwencji wobec ich wartości dodanej; 9. przypomina, że w obowiązujących przepisach dyrektywy 96/71/WE dotyczących minimalnego wynagrodzenia przewidziano już ramy niezbędne do zapewnienia uczciwej konkurencji między pracodawcą oddelegowującym pracownika a innymi usługodawcami państwa przyjmującego; stwierdza, że różnice wynikające z dodatków, świadczeń i podwyżek itp. nie są na tyle duże, aby uzasadniać środki regulacyjne przyjęte przez Komisję Europejską, co przekłada się na deficyt wartości dodanej; 10. zwraca uwagę, że choć Komisja Europejska uzasadnia wniosek treścią art. 31 Karty praw podstawowych, który stanowi, że każdy pracownik ma prawo do warunków pracy zapewniających poszanowanie jego zdrowia, bezpieczeństwa i godności oraz do ograniczenia maksymalnego wymiaru czasu pracy, jak i prawo do okresów dziennego i tygodniowego odpoczynku oraz do corocznego płatnego urlopu, to pomija art. 15 Karty, który dotyczy wolności wyboru zawodu oraz prawa do podejmowania pracy; zwraca uwagę, że pracownicy nie korzystają z praw przysługujących im na mocy art. 15, jeżeli de facto nie mają możliwości przyjęcia określonego wynagrodzenia za świadczone usługi; 11. uważa, że nie są w pełni przestrzegane przepisy art. 2 i art. 5 Protokołu nr 2 w sprawie NP\ doc 3/6 PE v01-00

4 stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności dotyczące zobowiązania Komisji Europejskiej do organizowania obszernych konsultacji z zainteresowanymi stronami oraz do uwzględnienia wymiaru regionalnego i lokalnego zalecanych działań, a także dotyczące obowiązku przedstawienia wskaźników jakościowych i ilościowych argumentów na potwierdzenie poszanowania zasady pomocniczości; w związku z powyższym stwierdza, że z samej oceny skutków wynika, iż brak jest dostatecznych i porównywalnych danych statystycznych dotyczących znacznej części przedstawionych propozycji, jak na przykład danych dotyczących liczby pracowników oddelegowanych na okresy przekraczające 24 miesiące czy danych dotyczących środków proponowanych w odniesieniu do podwykonawstwa, zaś przedstawione są jedynie dane szacunkowe; zwraca uwagę, że ocena skutków nie wykazała istnienia zjawiska o wymiarze wymagającym podjęcia działań na szczeblu UE; przyjmuje do wiadomości i wyraża zdziwienie, że pomimo wielokrotnych próśb europejskich partnerów społecznych o przeprowadzenie z nimi konsultacji przed przyjęciem wniosku, Komisja dotychczas nie udzieliła odpowiedzi; stwierdza, że choć z oceny skutków wynika, iż mogą zaistnieć negatywne skutki przyjęcia wniosku, w szczególności w postaci utraty pewnych rodzajów umów o świadczenie usług przez usługodawców w państwach o niskich wynagrodzeniach czy też ogólnego wzrostu kosztów usług o charakterze transgranicznym, nie przeprowadzono jednak dogłębnej analizy tych aspektów ani dokładnej analizy skutków finansowych dla rynku wewnętrznego UE; zwraca uwagę, że w ocenie skutków pominięto dodatkowe koszty transportu, zakwaterowania, udzielania informacji dotyczących obowiązujących przepisów, tłumaczenia pewnych dokumentów itp., które musi ponieść usługodawca oddelegowujący pracowników; stwierdza, że choć w ocenie skutków odniesiono się do zamiaru zapewnienia równego traktowania pracowników oddelegowanych i pracowników krajowych tak by pracownik oddelegowany był traktowany jako pracownik korzystający w państwie przyjmującym ze swobody przepływu w UE rozumieniu art. 45 TFUE nie analizuje się, w jaki sposób zmiany te wpłyną na przepisy rozporządzenia 492/2011/UE w sprawie swobodnego przepływu pracowników lub dyrektywy 2014/54/UE w zakresie lepszego egzekwowania praw przysługujących pracownikom, nie wyjaśnia się też, w jaki sposób można zapewnić traktowanie pracownika oddelegowanego na równi z pracownikiem krajowym, skoro odmawia się pracownikowi oddelegowanemu dobrowolnego przyjęcia pewnych uprawnień w zakresie wynagrodzeń; 12. stwierdza, że w myśl obowiązujących przepisów państwa członkowskie mogą podejmować odpowiednie środki w celu zadbania o to, by pracownicy oddelegowani byli traktowani w ten sam sposób co tymczasowi pracownicy krajowi; przyjmuje do wiadomości, że zgodnie z oceną skutków dotychczas 15 państw członkowskich postanowiło skorzystać z tej możliwości; w związku z powyższym uważa, że zmiana przepisów prawnych UE w tym zakresie nie jest uzasadniona ani konieczna; PE v /6 NP\ doc

5 13. uważa, że nowe zasady dotyczące podwykonawstwa poskutkują stosowaniem układów zbiorowych niespełniających kryteriów powszechnego zastosowania; może się również okazać konieczne stosowanie układów zbiorowych niemających powszechnego charakteru w państwach członkowskich, które już zadeklarowały, iż stosują powszechnie obowiązujące układy zbiorowe; w związku z powyższym uważa, że interwencja na szczeblu UE w celu rozszerzenia zakresu stosowania wniosku dotyczącego dyrektywy nie jest uzasadniona ani konieczna; 14. przypomina, że w odniesieniu do obowiązkowego stosowania ogólnych zasad oddelegowania w przypadku oddelegowania za pośrednictwem agencji pracy tymczasowej, obecnie przyjmujące państwo członkowskie ma możliwość nałożenia na agencje pracy tymczasowej innych państw członkowskich obowiązku stosowania takich samych zasad, jakie są stosowane przez krajowe agencje pracy tymczasowej; w związku z tym uważa, że nie można przewidzieć skutków przyjęcia wniosku dotyczącego dyrektywy i że wydaje się on nieadekwatny do zakresu; 15. przyjmuje do wiadomości fakt, że zgodnie z obowiązującymi przepisami dyrektywy 96/71/WE państwa członkowskie mają możliwość rozszerzenia zakresu stosowania układów zbiorowych lub orzeczeń arbitrażowych, które zostały uznane za mające powszechne zastosowanie do wszystkich sektorów; z oceny skutków wynika, że jedynie cztery państwa członkowskie postanowiły nie skorzystać z tej możliwości; uważa, że w takich okolicznościach nałożenie takiego obowiązku w szczeblu UE nie jest konieczne; 16. zwraca uwagę na fakt, że zastąpienie wyrażenia minimalne stawki płacy słowem wynagrodzenie może spowodować brak pewności prawa, ponieważ jest to pojęcie, które można interpretować obszernie i nie wynika z niego jednoznacznie, czy wynagrodzenie ma oznaczać sumę wszystkich obowiązkowych elementów wynagrodzenia, które należą się pracownikowi, czy też nałożenie obowiązku poszanowania struktury wynagrodzenia państwa przyjmującego przez usługodawców z innych państw członkowskich; uważa, że w odniesieniu do tej pierwszej możliwości nie wykorzystano w pełni wniosków badania ani odnośnego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, natomiast w przypadku tej drugiej możliwości pojawiają się problemy wówczas, gdy zgodnie z prawodawstwem państwa przyjmującego usługodawca musi obowiązkowo przestrzegać innych elementów wynagrodzenia; zwraca uwagę na fakt, że może to spowodować rozbieżności między państwami członkowskimi, mając na uwadze, że każde państwo musi wskazać w swoim prawodawstwie definicję i składowe takiego wynagrodzenia; odnotowuje, że pojęcie podstawy wyliczeń dotyczących opodatkowania, opłat i składek na ubezpieczenie społeczne, mające zastosowanie do przedsiębiorców oddelegowujących swych pracowników do innych państw członkowskich, nie zostało wystarczająco wyjaśnione; 17. podsumowując, uważa, że jeżeli propozycje przedstawione przez Komisję zostaną przyjęte, powstaną przeszkody w swobodnym świadczeniu usług i w mobilności pracowników; NP\ doc 5/6 PE v01-00

6 18. podkreśla, że uwagi i zastrzeżenia wyrażone w opinii przyjętej w wyniku pogłębionej analizy stanowią uzupełnienie niniejszej uzasadnionej opinii; 19. uważa, że wniosek dotyczący dyrektywy nie ma wystarczającej wartości dodanej i, w związku z powyższym, stwierdza, że nie jest on zgodny z zasadą pomocniczości, przede wszystkim w odniesieniu przydatności uregulowań; niniejsza decyzja została przyjęta przez Izbę Deputowanych na posiedzeniu w dniu 13 kwietnia 2016 r., w poszanowaniu przepisów art. 76 ust. 2 nowelizowanej konstytucji Rumunii. Przewodniczący Izby Deputowanych Valeriu Ștefan Zgonea Bukareszt, dnia 13 kwietnia 2016 r. Nr 38 PE v /6 NP\ doc