Wybrane zadania nauczycieli kształcenia zawodowego w świetle nowej podstawy programowej kształcenia w zawodach

Transkrypt

1 Wybrane zadania nauczycieli kształcenia zawodowego w świetle nowej podstawy programowej kształcenia w zawodach

2 Zagadnienia Projektowanie założeń metodycznych do efektów kształcenia określonych w programie nauczania. Kwalifikacyjne kursy zawodowe. Doradztwo edukacyjno-zawodowe a nauczyciele kształcenia zawodowego.

3 Rozporządzenie MEN z 21 czerwca 2012r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników POGRAM DLA ZAWODU stanowi zbiór celów kształcenia i treści nauczania ustalonych w podstawie programowej kształcenia w zawodach, określonej w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. poz. 184), w formie efektów kształcenia właściwych dla zawodu, w którym kształci szkoła: efektów kształcenia wspólnych dla wszystkich zawodów, efektów kształcenia wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiących podbudowę do kształcenia w tym zawodzie, oraz efektów kształcenia właściwych dla kwalifikacji wyodrębnionych w tym zawodzie

4 OBOWIĄZKOWE ELEMENTY PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU 1. ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego 2. cele kształcenia w zawodzie 3. programy nauczania poszczególnych przedmiotów, w tym: - uszczegółowione treści (cele szczegółowe ) - treści nauczania - opis sposobu osiągania uszczegółowionych efektów z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów

5 OBOWIĄZKOWE ELEMENTY PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU - opis warunków w jakich program będzie realizowany - kryteria oceny i metod sprawdzania osiągnięć 3. uwzględnia wyodrębnienie kwalifikacji w zawodzie 4. jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym

6 ĆWICZENIE Obowiązkowe elementy programu Bezpośrednie źródło: ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego cele kształcenia w zawodzie programy nauczania poszczególnych przedmiotów, w tym: uszczegółowione treści treści nauczania opis sposobu osiągania uszczegółowionych efektów z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów opis warunków w jakich program będzie realizowany kryteria oceny i metod sprawdzania osiągnięć

7 ĆWICZENIE Obowiązkowe elementy programu Czemu służą elementy programu? (dlaczego MEN wskazało taką budowę programu? Jaką wskazówkę dają nauczycielom realizującym program) ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego cele kształcenia w zawodzie programy nauczania poszczególnych przedmiotów, w tym: uszczegółowione treści treści nauczania opis sposobu osiągania uszczegółowionych efektów z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów opis warunków w jakich program będzie realizowany kryteria oceny i metod sprawdzania osiągnięć

8 ĆWICZENIE Obowiązkowe elementy programu Jakie elementy procesu dydaktycznego wpisane są we wskazane elementy programu oraz jakie są powiązania (związki i zależności) między nimi? opis sposobu osiągania uszczegółowionych efektów z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów opis warunków w jakich program będzie realizowany

9 2 1

10 Elementy procesu dydaktycznego związki i zależności CELE SZCZEGÓŁOWE (USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY) METODY KSZTAŁCENIA TREŚCI NAUCZANIA FORMY ORGANIZACYJNE ŚRODKI DYDAKTYCZNE WARUNKI ZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE UWARUNKOWANIA PROCESU

11

12

13 Formy organizacyjne (wg Cz. Kupisiewicza) Kryterium podziału: - liczba uczniów : jednostkowa (indywidualna) i zbiorowa (frontalna); - czas trwania zajęć: zajęcia lekcyjne i pozalekcyjne; - miejsce: szkolne (klasowo-lekcyjne, laboratoryjne, warsztatowo-produkcyjne, świetlicowe) i pozaszkolne (zajęcia w zakładach produkcyjnych, usługowych, koła zainteresowań).

14 Formy pracy wg Janusza Moosa Praca jednolita polega na rozwiązywaniu przez wszystkich uczniów tych samych problemów praktycznych lub teoretycznych, a następnie wspólnym uzgodnieniu i usystematyzowaniu uzyskanych wyników. Praca zróżnicowana polega na równoczesnym rozwiązywaniu różnych zadań składających się na określoną całość (przygotowanie gazetki, wystawy, przedstawienia, opracowanie twórczości pisarza itp.).

15 opis sposobu osiągania uszczegółowionych efektów z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów Przykłady (skróty myślowe): - stosować różnorodne środki dydaktyczne, - w czasie odpytywania stosować pytania naprowadzające, - przedłużać/skracać czas wykonania zadania, - stosować częste czytania schematów przez uczniów, - ćwiczyć kolejność wykonywania zadania, - skracać teksty do opanowania, przygotowywać krótkie informacje w postaci pisemnej, - pisać dużymi literami, powtarzać polecenia, prosić o powtórzenie polecenia, - kształtować umiejętności robienia notatek, np. w postaci map myślowych,

16 opis sposobu osiągania uszczegółowionych efektów z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów Przykłady (skróty myślowe) cd.: - przygotowywać dodatkowe zadania oraz zadania o różnej skali trudności, - organizować pracę w grupie, - pracować z tekstem, np. uczeń wskazuje treści wg ich ważności, - analizować schematy prosić o powtórzenie, - przygotowywać karty pracy,schematy tabele i modele do uzupełnienia, - przygotowywać dodatkowe zadania, - czynić ucznia odpowiedzialnym za

17 Kryteria oceny i metody sprawdzania (wg J. Półturzyckiego Dydaktyka dla nauczycieli oraz F. Szloska Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych ) Metody oceniania/sprawdzania (wg J. Półturzyckiego Dydaktyka dla nauczycieli ) Tradycyjne: formy kontroli ustnej (odpowiedzi, wypowiedzi), prace pisemne, wytwory pracy praktycznej, prace graficzne, kontrola poprzez prace z książką, przez obserwację zachowań... Techniczne, masowe: testy, egzaminatory

18 Projektując kwalifikacyjny kurs zawodowy należy zadać pytania: Co to jest kwalifikacyjny kurs zawodowy? Jaką kwalifikację chcemy i możemy objąć realizacją na kwalifikacyjnym kursie zawodowym? Jaką formę kształcenia przyjąć oraz ile godzin trwać będzie kurs? Kogo możemy przyjąć na kurs i na podstawie jakich dokumentów zwalniać z części zajęć? Jaką dokumentację należy przygotować/posiadać? Jak kończy się kurs i jaki dokument otrzymuje słuchacz? Jak rozwiązać problem oceniania słuchacz kursu?

19 Kwalifikacyjny kurs zawodowy informacje ogólne to kurs, którego program nauczania uwzględnia podstawę programową kształcenia w zawodach, w zakresie jednej kwalifikacji, którego ukończenie umożliwia przystąpienie do egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie w zakresie tej kwalifikacji (art. 3 pkt 20 ustawy o systemie oświaty znowelizowanej w dniu 19 sierpnia 2011 r.)

20 ETAPY POSTĘPOWANIA KROK 1. WYBÓR KWALIFIKACJI sprawdzamy, jakie kwalifikacje możemy objąć kwalifikacyjnym kursem zawodowym KROK 2. ANALIZA MOŻLIWOŚCI KSZTAŁCENIA zastanawiamy się, czy spełniamy warunki niezbędne do realizacji wybranego kwalifikacyjnego kursu zawodowego KROK 3. SŁUCHACZE zastanawiamy się, kogo możemy przyjąć na kwalifikacyjny kurs zawodowy KROK 4. LICZBA SŁUCHACZY ustalamy ile osób możemy przyjąć na kwalifikacyjny kurs zawodowy KROK 5. LICZBA GODZIN KURSU określamy liczbę godzin trwania kursu i formę realizacji KROK 6. KSZTAŁCENIE NA ODLEGŁOŚĆ zastanawiamy się, czy chcemy i możemy realizować kurs z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość KROK 7. ZWOLNIENIE Z ZAJĘĆ ustalamy, czy wszyscy słuchacze muszą realizować cały kurs, czy można zaliczyć im nabyte wcześniej kwalifikacje

21 Obowiązek szkolny, a obowiązek nauki Zgodnie z Ustawą z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty: Nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia. Obowiązek szkolny spełnia się przez uczęszczanie do szkoły podstawowej i gimnazjum, publicznych albo niepublicznych. Po ukończeniu gimnazjum obowiązek nauki spełnia się przez uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadgimnazjalnej albo w formach pozaszkolnych.

22 KROK 3. SŁUCHACZE zastanawiamy się, kogo możemy przyjąć na kwalifikacyjny kurs zawodowy Osobę, która ukończyła gimnazjum oraz: 1) ma opóźnienie w cyklu kształcenia związane z sytuacją życiową lub zdrowotną uniemożliwiającą lub znacznie utrudniającą podjęcie lub kontynuowanie nauki w szkole ponadgimnazjalnej dla młodzieży albo uniemożliwiającą lub znacznie utrudniającą realizowanie, zgodnie z przepisami w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania, przygotowania zawodowego u pracodawcy lub 2)... może realizować obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy. ( 4. Rozporządzenia MEN z dnia 16 lipca 2012 r. w sprawie przypadków, w jakich do publicznej lub niepublicznej szkoły dla dorosłych można przyjąć osobę, która ukończyła 16 albo 15 lat, oraz przypadków, w jakich osoba, która ukończyła gimnazjum, może spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie na kwalifikacyjny kurs zawodowy)

23 KROK 5. LICZBA GODZIN KURSU określamy liczbę godzin trwania kursu i formę realizacji - minimalna liczba godzin kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym jest równa minimalnej liczbie godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji z zastrzeżeniem: - w przypadku kwalifikacyjnego kursu prowadzonego w formie zaocznej minimalna liczba godzin kształcenia zawodowego nie może być mniejsza niż 65% minimalnej liczby godzin kształcenia zawodowego określonej w podstawie programowej kształcenia w zawodach dla danej kwalifikacji - ( 4 rozporządzenia MEN w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych z 16 października 2012r. zmieniające rozporządzenie z 11 stycznia 2012r. )

24 KROK 5. LICZBA GODZIN KURSU określamy liczbę godzin trwania kursu i formę realizacji - kształcenie ustawiczne może być prowadzone jako stacjonarne lub zaoczne - kształcenie w formie zaocznej odbywa się co najmniej raz na dwa tygodnie przez dwa dni - kształcenie prowadzone w formie stacjonarnej odbywa się co najmniej przez trzy dni w tygodniu ( 20 rozporządzenia MEN w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych z 11 stycznia 2012r.)

25 KROK 6. KSZTAŁCENIE NA ODLEGŁOŚĆ zastanawiamy się, czy chcemy i możemy realizować kurs z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość Kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych, z wyjątkiem turnusu dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników, a także zajęć praktycznych i laboratoryjnych, realizowanych w ramach pozostałych form kształcenia ustawicznego, może być prowadzone również z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość - ( 20 ust.5 rozporządzenia MEN w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych z 11 stycznia 2012r.)

26 KROK 6. KSZTAŁCENIE NA ODLEGŁOŚĆ zastanawiamy się, czy chcemy i możemy realizować kurs z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość Szkoły prowadzące kształcenie ustawiczne w formach pozaszkolnych z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość zapewniają: 1) dostęp do oprogramowania, które umożliwia synchroniczną i asynchroniczną interakcję między słuchaczami lub uczestnikami a osobami prowadzącymi zajęcia 2) materiały dydaktyczne przygotowane w formie dostosowanej do kształcenia prowadzonego z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość 3) bieżącą kontrolę postępów w nauce słuchaczy lub uczestników, weryfikację ich wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych, w formie i terminach ustalonych przez podmiot prowadzący kształcenie 4) bieżącą kontrolę aktywności osób prowadzących zajęcia ( 20 ust. 7 rozporządzenia MEN w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych z 16 października 2012r. zmieniające rozporządzenie z 11 stycznia 2012r. )

27 KROK 7. ZWOLNIENIE Z ZAJĘĆ ustalamy, czy wszyscy słuchacze muszą realizować cały kurs, czy można zaliczyć im nabyte wcześniej kwalifikacje Osoba, która posiada: - dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe lub inne równorzędne, - świadectwo uzyskania tytułu zawodowego, dyplom uzyskania tytułu mistrza lub inny równorzędny, - świadectwo ukończenia szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe, - świadectwo ukończenia liceum profilowanego, - świadectwo potwierdzające kwalifikację w zawodzie, - zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego - jest zwalniana na swój wniosek złożony podmiotowi prowadzącemu kwalifikacyjny kurs zawodowy, z zajęć dotyczących odpowiednio treści kształcenia lub efektów kształcenia realizowanych w dotychczasowym procesie kształcenia, o ile sposób organizacji kształcenia na kwalifikacyjnym kursie zawodowym umożliwia takie zwolnienie - ( 7 rozporządzenia MEN w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych z 11 stycznia 2012r.) KURS UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWYCH!

28 DOKUMENTACJA Szkoły prowadzące kształcenie w formie kwalifikacyjnego kursu zawodowego prowadzą dokumentację dla tej formy kształcenia. Dokumentacja obejmuje: 1) program nauczania, 2) dziennik zajęć (wpisuje się do niego imiona i nazwiska słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych, liczbę godzin zajęć, tematy zajęć; odnotowuje się też obecność), 3) protokół z przeprowadzonego zaliczenia, 4) ewidencję wydanych zaświadczeń (imię i nazwisko, adres zamieszkania oraz numer PESEL osoby, której wydano zaświadczenie, a w przypadku osoby,która nie posiada numeru PESEL numer dokumentu potwierdzającego jej tożsamość, datę wydania zaświadczenia, numer zaświadczenia, potwierdzenie odbioru zaświadczenia). ( 21 rozporządzenia MEN w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych z 11 stycznia 2012r)

29 PROGRAM NAUCZANIA przykładowa struktura - nazwa formy kształcenia; - czas trwania, liczba godzin kształcenia i sposób jego organizacji; - wymagania wstępne dla słuchaczy uwzględniające szczególne uwarunkowania lub ograniczenia związane z kształceniem w danym zawodzie określone w przepisach w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego; - plan nauczania określający nazwę zajęć oraz ich wymiar (w tym praktyki zawodowe, jeśli projektowała je podstawa programowa w zawodach) - ogólne cele i zadania kształcenia zawodowego - PRZEDMIOTY/MODUŁY - cele kształcenia i treści nauczania (wynikające z efektów kształcenia przyporządkowanych do poszczególnych zajęć) - sposoby osiągania celów kształcenia z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy słuchaczy kwalifikacyjnych kursów zawodowych w zależności od ich potrzeb i możliwości; - warunki realizacji kształcenia w zawodzie, w ramach którego została wyodrębniona kwalifikacja, właściwe dla tej kwalifikacji, w tym także wykaz niezbędnych środków i materiałów dydaktycznych; - opis osiągnięć edukacyjnych słuchacza (opis efektów kształcenia), sposób i forma zaliczenia (przedmiotu); - wykaz literatury

30 Czy zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego oznacza to samo, co dyplom zawodowy? 1. Zaświadczenie o ukończeniu kwalifikacyjnego kursu zawodowego daje prawo przystąpienia do zewnętrznego egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie. 2. Pozytywnie potwierdzona na egzaminie kwalifikacja = świadectwo. 3. Świadectwa potwierdzające wszystkie wyodrębnione kwalifikacje w zawodzie + świadectwo ukończenia szkoły z poziomu danego zawodu = dyplom.

31 Doradztwo edukacyjno-zawodowe a nauczyciele kształcenia zawodowe Obszar 1: Systematyczne diagnozowanie zapotrzebowania poszczególnych uczniów na informacje edukacyjne i zawodowe oraz pomoc w planowaniu kształcenia i kariery zawodowej Obszar 2: Gromadzenie, aktualizacja i udostępnianie informacji edukacyjnych i zawodowych właściwych dla danego poziomu kształcenia Obszar 3: Prowadzenie zajęć przygotowujących uczniów do świadomego planowania kariery i podjęcia roli zawodowej Obszar 4: Koordynowanie działalności informacyjno-doradczej prowadzonej przez szkołę/placówkę Obszar 5: Podejmowanie współpracy ze wszystkimi nauczycielami szkoły

32 Monitorowanie realizacji PP