Ekspertyza dotyczca monitoringu kasztanowca białego poddanego zabiegowi iniekcji preparatem. na terenie miasta Wrocławia

Transkrypt

1 Katedra Ochrony Rolin Akademia Rolnia we Wrocławiu Ekspertyza dotyca monitoringu kasztanowca białego poddanego zabiegowi iniekcji preparatem el do równoesnego zwalania szrotówka kasztanowcowiaka (Cameraria ohridella) oraz grzyba (Guignardia aesculi) na kasztanowcach metod mikroiniekcji do stosowania wyłnie przez przeszkolone ekipy na terenie miasta Wrocławia Mgr in. Agnieszka Kukuła Młynaryk Prof. dr hab. Michał Hurej Kat. Ochrony Rolin, AR Wrocław ul. Cybulskiego 32, Wrocław Wrocław, listopad

2 SPIS TRERCI I. Wstp II. Metodyka bada III. Tabelaryne zestawienie wyników IV. Wnioski.. 42 V. Mapy.. 44 VI. Fotografie..45 2

3 I. Wstp Kasztanowiec biały Aesculus hippocastanum jest jednym z najpopularniejszych, a zarazem najstarszych drzew ozdobnych sadzonych w Europie. Na nasz kontynent został on sprowadzony z Półwyspu Bałkaskiego, przez Wiede, w XVI wieku. W Polsce drzewo to zwizane jest silnie z miejskim krajobrazem. Najciej wystpuje w parkach, przy ulicach, alejach oraz zielecach miejskich. Kasztanowiec zwyajny to rolina o okazałych kwiatostanach. Kwiaty kasztanowca s miododajne i najchtniej odwiedzane przez trzmiele. Owoce (kasztany) wykorzystywane s w przemyle farmaceutynym do produkcji lekarstw. Kasztany zawieraj w swoim składzie duo skrobi i stanowi cenn karm dla zwierzt. Kasztanowiec przez dłuszy as uwaany był za drzewo rzadko atakowane przez choroby i szkodniki. Obecnie najgroniejszym szkodnikiem kasztanowca białego jest niewielki motyl - szrotówek kasztanowcowiaek (Cameraria ohridella Deschka&Dimic). W Polsce po raz pierwszy jego obecno stwierdzono w 1998 roku w Wojsławicach, koło Wrocławia. W krótkim asie owad opanował cał populacje kasztanowca zwyajnego na Dolnym lsku i stał si stałym elementem entomofauny polskiej. Wysoka płodno oraz brak wrogów naturalnych na opanowanych przez szrotówka terenach przyyniaj si do wyjtkowo duej liebnoci fitofaga. erowanie gsienic tego motyla powoduje przedwesne zasychanie i opadanie kasztanowców. Coraz ciej na ach kasztanowca białego pojawiaj si take line, nekrotyne plamy, które mylnie uznawane s za objaw erowania szrotówka. Jest to choroba grzybowa - ekoladowa kasztanowców, wywoływana przez patogen Guinardia aesculi. W sezonie wegetacyjnym grzyb rozprzestrzenia si z wiatrem oraz z kroplami deszu a zimuje, 3

4 podobnie jak szrotówek kasztanowcowiaek, w opadłych ach kasztanowca. Zwalanie szrotówka kasztanowcowiaka jest bardzo trudne i naukowcy w całej Europie poszukuj skutenej metody walki z tym szkodnikiem. W Polsce w 2003 roku, został zarejestrowany preparat cheminy el do równoesnego zwalania szrotówka kasztanowcowiaka (Cameraria ohridella) oraz grzyba (Guignardia aesculi) na kasztanowcach metod mikroiniekcji do stosowania wyłnie przez przeszkolone ekipy (imidachlopryd 12 %, tebukonazol 8 %). Metoda iniekcji polega na wprowadzeniu do wizek przewodzcych wewntrz pnia, preparatu układowego, który jest wchłaniany i przemieszany do. W pniu na wysokoci około 1 1,3 metra od ziemi, wywierca si otwory o rednicy 8 mm i głbokoci 70 mm pod ktem 45 o. Nawierty wykonuje si, co 15 cm, po obwodzie pnia. Otwory zatyka si specjalnymi korekami, które przekłuwa si jednorazow igł o przekroju 1,2 mm oraz długoci 40 mm. Do ich rodka wprowadza si preparat cheminy w dawce 2,7 g, tj., jeden suw tłoka pistoletu na pojedyny otwór. Zabieg powinien by wykonany w marcu lub w kwietniu. Preparat utrzymuje si w drzewie przez okres dwóch lat. Producent preparatu okrela jego skuteno działania w zwalaniu szrotówka na 80 %. Pomimo tego, metoda iniekcji wywołuje wiele kontrowersji. Zdania na temat jej zastosowania s bardzo podzielone, głównie z tego powodu, e nie wiadomo w jaki sposób poddane zabiegowi cheminemu bd reagowały na wprowadzony el za kilka bd kilkanacie lat. Celem naszej ekspertyzy było zlokalizowanie kasztanowców na terenie miasta Wrocławia, na których wykonano zabieg iniekcji w 2003 oraz w 2004 roku. Porównywano równie stopie poraenia koron drzew oraz blaszek owych przez larwy szrotówka 4

5 kasztanowcowiaka na kasztanowcach poddanych zabiegowi cheminemu oraz na ch kontrolnych (bez zabiegu). Dodatkowo okrelano termin zrzucania pierwszych przez kasztanowce nawiercone i kontrolne. 5

6 II. Metodyka bada Monitoring poraenia kasztanowca białego przez szrotówka kasztanowcowiaka przeprowadzono w 2004 roku na terenie miasta Wrocławia, w miejscach, w których zostały poddane zabiegowi iniekcji preparatem el do równoesnego zwalania szrotówka kasztanowcowiaka (Cameraria ohridella) oraz grzyba (Guignardia aesculi) na kasztanowcach metod mikroiniekcji do stosowania wyłnie przez przeszkolone ekipy (imidachlopryd 12 %, tebukonazol 8 %) oraz na kasztanowcach kontrolnych rosncych w pobliu tych miejsc. Podas prowadzonych okrelono stopie zniszenia korony przez szrotówka kasztanowcowiaka, pokrycie pojedynych minami, a take poraenie korony oraz przez grzyb Guinardia aesculi powodujcy chorob ekoladow kasztanowca. Odnotowano równie termin zrzucania przez poddane zabiegowi oraz przez kontrolne. Poraenie korony drzew przez szrotówka kasztanowcowiaka, wyraone w procentach, okrelano wizualnie, osobno dla dolnej oraz dla górnej ci korony, przy uyciu 5-stopniowej skali szacunkowej (tab. 1). 6

7 Tab. 1. Skala uyta do oceny stopnia poraenia w koronie kasztanowców przez larwy szrotówka. Klasa Korona pokryta minami (%) , Stopie zniszenia blaszki owej w stosunku do całkowitej a okrelano wizualnie i podawano w procentach. Podas odnotowywano równie poraenie przez ekoladow. Poraenie przez Guinardia aesculi okrelano na podstawie typowych, widonych objawów etiologinych, posługujc si przy tym 5-cio stopniow skal szacunkow (tab. 2). Tab. 2. Skala uyta do oceny stopnia poraenia przez ekoladow kasztanowca. Klasa Typowe objawy etiologine 0 Brak objawów 1 Janiejsze wybarwienie blaszki owej 2 ółknicie i zasychanie brzegów a 3 Brzowe plamy widone na całej a 4 Zwijanie i zasychanie a 7

8 Zrzucanie przez kasztanowce okrelano przy uyciu szacunkowej skali (tab. 3). Tab. 3 Skala uyta do okrelenia zaawansowania zrzucania przez kasztanowiec biały. - Brak opadania + Pojedyne opadajce e ++ Masowe opadanie +++ Drzewo pozbawione Drzewa kasztanowca białego, na których wykonano zabieg cheminy zlokalizowano i naniesiono na map Wrocławia w skali 1:

9 III. Tabelaryne zestawienie wyników OSOBOWICE mapa nr 1 (Wrocław-Kozanów) Ul. Osobowicka 89, 103, kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 5 drzew 2,8 1,4 30 3,2 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 3,3 3 61,7 1,7 9

10 RÓANKA mapa nr 2 Cmentarz Osobowicki kasztanowców poddanych iniekcji * W tabeli przedstawiono wyniki z 30 wybranych drzew poddanych iniekcji. poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 30 drzew 1,3 0,6 8,5 1,3 10

11 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 3 2,7 53,3 1,3 11

12 KLECZKÓW mapa nr 2 Ul. Klekowska 7 1 kasztanowiec poddany iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci Czeko ladow a plamis to kasztanowiec kontrolny poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci

13 KARŁOWICE mapa nr Ul. Boya eleskiego 4 kasztanowce poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 4 drzew 1,8 1,0 22,5 2, kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 3,3 2,3 33,3 1,0 13

14 Ul. Kasprowia (przy Kociele) 1 kasztanowiec poddany iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci kontrolne poraenie Poraenie korony pojedynych w ci rednia z3 drzew Czajkowskiego 32 1 kasztanowiec poddany iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci drzewo kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci

15 SOŁTYSOWICE mapa nr Ul. Poprzena 5 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 5 drzew 2 1,4 38 2, kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew

16 Ul. Poprzena (Młyn Sułkowice) 3 kasztanowce poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2 1,3 30 3,3 2 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew

17 Ul. Poprzena (Cukrownia) 29 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 29 drzew 1,6 0,9 12,0 1,3 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2,7 2,7 56,7 0,3 17

18 RÓDMIECIE mapa nr 3 (Wrocław Biskupin) Pl. Grunwaldzki, Wyb. Wyspiakiego, ul. Norwida (Politechnika Wrocławska) 18 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 18 drzew 1,9 1,2 21,1 1, kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 3,3 2,7 60 1,3 18

19 Ul. Norwida (Akademia Rolnia) 1 kasztanowiec poddany iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci drzewo kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci Ul. Mikulia Radeckiego (AR) 1 kasztanowiec poddany iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci drzewo kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci

20 Park Szytnicki (Aleja Dbska) 5 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 5 drzew 1,4 1,2 22 1, kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 1,7 1,7 43,3 0,3 20

21 Ul. Parkowa 3 kasztanowce poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynyc h w ci dolnej korony Czekoladow a rednia z 3 drzew 2,7 1,7 30 2,7 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 3,3 2,3 33,3 1,0 Ul. Witelona (AWF) 3 kasztanowce poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 1 0,7 8,3 1,3 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 3,3 2,3 50 1,0 21

22 DBIE mapa nr 3 (Wrocław Biskupin) Ul. Biegasa (AWF) - 33 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie korony Poraenie pojedynych w ci rednia z 33 drzew 1,2 0,9 10,9 1,2-3 kontrolne poraenie korony Poraenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2,7 2,3 56,7 0,7 22

23 ZALESIE- mapa nr 3 (Wrocław Biskupin) Ul. Karłowia - 25 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 25 drzew 1,5 1 22,4 1 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2,7 2,7 56,7 0,3 23

24 OPATOWICE mapa nr 3 (Wrocław Biskupin) Ul. Na Grobli 13 kasztanowców podanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 13 drzew 2 1,2 30,8 2,1 2 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew 4 3,5 90 1,5 24

25 SWOJCZYCE mapa nr 3 (Wrocław Biskupin) Ul. Mydlana (teren VOLVO) 11 kasztanowców podanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 11 drzew 1,7 1,2 24,1 1,8 2 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew 4 3,5 85 1,5 25

26 PLAC GRUNWALDZKI mapa nr 4 (Wrocław Stare Miasto) Sienkiewia 83 (przedszkole) 2 kasztanowe poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew 1 0,5 7, drzewo kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew ,5 26

27 NADODRZE mapa nr 4 (Wrocław Stare Miasto) Ul. Poniatowskiego (Szpital Klininy) 4 kasztanowce poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 4 drzew 1,3 1,0 11,3 1, kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew 2,5 2,5 60 0,5 27

28 STARE MIASTO - mapa nr 4 (Wrocław Stare Miasto) Składowa 4 kasztanowce poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 4 drzew 2,3 1,5 21,3 1,3 2 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew ,5 28

29 Ul. Witolda (HERBAPOL) - 8 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 8 drzew 1,9 1,1 11,3 2,5 2 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 2 drzew 3,

30 NOWA WIE mapa nr 4 ((Wrocław Stare Miasto) Pl. Hirszfelda (Szpital Onkologiny) 3 kasztanowce poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2,0 1,7 33,3 3,3 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 3,7 3,0 53,3 1,3 30

31 BOREK - mapa nr 4 ((Wrocław Stare Miasto) Ul. Kasztanowa 16 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 16 drzew 2,1 1,3 22,6 2,9 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2,7 2,3 63,3 1,3 31

32 GRABISZYN mapa nr 5 (Wrocław Nowy Dwór) Cmentarz Grabiszyski 57 kasztanowców poddanych iniekcji * W tabeli przedstawiono wyniki z wybranych 30 drzew poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 30 drzew 1,2 0,6 7,5 1,2 32

33 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew ,3 33

34 PARTYNICE mapa nr 6 (Wrocław Borek) Ul. Zwyciska (Tor Wycigowy) 15 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 15 drzew 1,3 0,8 12,3 2, kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2,7 2,3 56,7 1,0 34

35 Ul. Zwyciska (Jedn. Wojskowa) 13 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 13 drzew 1,5 1,1 15,4 1, kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew ,7 0,7 35

36 Ul. Wojszycka 10 3 kasztanowce poddane iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci brak na drzewie +++ rednia z 3 drzew kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2,3 2,

37 Ul. Turniejowa 7 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 7 drzew 1,6 0,9 25,7 2, kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 2,7 2,3 60 0,7 37

38 Ul. Ołtaszyska 1 kasztanowiec poddany iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci drzewo kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci

39 BROCHÓW mapa nr 7 Ul. Koreaska 13 1 kasztanowiec poddany iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci drzewo kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci

40 Ul. Koreaska 81 6 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 6 drzew 2,2 1,2 18,3 2,3 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 3,7 3,0 71,7 2,7 40

41 Ul Wiaduktowa 8 kasztanowców poddanych iniekcji poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 8 drzew 1,6 0,6 17,5 2,3 3 kontrolne poraenie w koronie zniszenie pojedynych w ci rednia z 3 drzew 4 3,7 86,7 0,7 41

42 IV. Wnioski 1. Na terenie miasta Wrocławia w 2003 oraz w 2004 roku, zlokalizowalimy 415 kasztanowców białych poddanych zabiegowi iniekcji preparatem el do równoesnego zwalania szrotówka kasztanowcowiaka i grzyba Guignardia aesculi na kasztanowcach metod mikroiniekcji. 2. Obserwacje wizualne wykazały, e zniszenie przez larwy szrotówka w koronach kasztanowców, zachodziło wolniej na ch, na których wykonano zabieg cheminy. poraenie w ci wszystkich drzew nawierconych, wynosiło pod koniec sierpnia i w pierwej połowie wrzenia około 25 %, a na kontrolnych około 60 %. W górnej ci korony drzew, poraenie kasztanowców poddanych iniekcji wynosiło zaledwie około 10 %, natomiast na kontrolnych ch około 50 %. 3. poraenie blaszek owych w ci kasztanowców poddanych iniekcji było ponad 2 razy mniejsze w porównaniu z kontrol i wynosiło w pierwszej połowie wrzenia rednio około 26 %. Zabieg cheminy wykonany przy uyciu elu, ograniył zatem procent zniszenia blaszek owych przez szrotówka kasztanowcowiaka. 4. Poraenie przez ekoladow kasztanowca na ch zabiegowych było dwa razy wiksze ni na kontroli. Podas prowadzonych na wikszoci kasztanowców poddanych iniekcji, obserwowano zasychanie i opadanie wywołane wystpowaniem Guignardia aesculi. Sporód obserwowanych drzew poddanych zabiegowi cheminemu, a 94 % było zaatakowanych przez ekoladow. Zabieg cheminy nie chronił zatem drzew przed t chorob grzybow. 42

43 5. Jednorone obserwacje wizualne wykazały, e preparat cheminy, na wikszoci kasztanowcach poddanych iniekcji, nie zwalał grzyba wywołujcego ekoladow kasztanowca. 6. Zrzucanie pojedynych przez kasztanowce białe poddane iniekcji odnotowano w takim samym terminie jak w przypadku drzew kontrolnych tj., w pierwszej dekadzie wrzenia. Naley doda, e w przypadku drzew zabiegowych głównym powodem zrzucania było poraenie ich przez Guignardia aesculi, natomiast w przypadku drzew kontrolnych przyyn było poraenie przez larwy szrotówka kasztanowcowiaka. 7. Masowe zrzucanie z kasztanowców przez poddane iniekcji miało miejsce póniej ni w przypadku drzew kontrolnych. 8. Badania prowadzone w latach poprzednich, wykazały, e najlepszy efekt w zwalaniu szrotówka kasztanowcowiaka daje metoda integrowana. Profilaktyka, yli grabienie i usuwanie opadłych kasztanowców powinno by podstaw ograniania jego liebnoci. W przypadku miejsc, w których zastosowanie profilaktyki jest utrudnione lub nawet niemoliwe, naley podejmowa decyzj o zastosowaniu iniekcji w pnie kasztanowców. 9. Z uwagi na to, e rodek cheminy, według producenta, utrzymuje si w ch kasztanowców przez dwa lata, proponuje si prowadzenie monitoringu kasztanowców poddanych zabiegowi w kolejnym roku. Naleałoby take przeprowadzi badania dotyce wpływu działania preparatu na kondycj kasztanowców. 43