Kwestionariusz odnoszący się do obszarów, form i trybów finansowania przez Komisję Europejską badań naukowych w okresie

Transkrypt

1 Kwestionariusz odnoszący się do obszarów, form i trybów finansowania przez Komisję Europejską badań naukowych w okresie W poniższej tabeli w kolumnie A - proszę zaznaczyć podmiot, który Państwo reprezentują, natomiast w kolumnie B informację o udziale tego podmiotu w projektach dotychczasowych programów ramowych (łącznie z bieżącym) i innych inicjatyw współfinansowanych przez Komisję Europejską. Rządowa agencja wykonawcza Publiczna uczelnia wyższa Niepubliczna uczelnia wyższa Jednostka badawczo-rozwojowa Centrum badawczo-rozwojowe Jednostka organizacyjna PAN Platforma technologiczna Sieć naukowa Mikro-, małe lub średnie przedsiębiorstwo Duże przedsiębiorstwo Izba gospodarcza lub innego rodzaju stowarzyszenie przedsiębiorstw Przedsiębiorstwo z udziałem Skarbu Państwa Organizacja pozarządowa (non profit) Fundacja Inne (proszę określić rodzaj) A B Pytania, do których należy się ustosunkować, są umieszczone między tekstem na żółtym tle umieszczonym w kolejnych ramkach. Tekst ten porządkuje i systematyzuje podstawowe, w większości Państwu znane, fakty odnoszące się do 7.PR, co z pewnością ułatwi podanie odpowiedzi na zamieszczone pytania bez konieczności poszukiwania dodatkowych informacji w źródłach zewnętrznych. 7. Program Ramowy w zakresie badań i rozwoju technologicznego (7.PR) jest największym mechanizmem finansowania i kształtowania badań naukowych na poziomie europejskim. Jest to program siedmioletni ( ) o budżecie wynoszącym prawie 54 mld euro. 7.PR jest podstawowym instrumentem realizacji celu strategicznego, jaki wyznaczyła w marcu 2000 roku w Lizbonie Rada Europejska, i który również stał się osią strategii Europa 2020 : przekształcenie UE w najbardziej konkurencyjną i dynamiczną, opartą na wiedzy gospodarkę na świecie, zdolną do zapewnienia trwałego wzrostu gospodarczego, stworzenia liczniejszych i lepszych miejsc pracy oraz zagwarantowania większej spójności społecznej. Do osiągnięcia tego celu niezbędne są inwestycje w trójkąt wiedzy, który tworzą edukacja, badania i innowacje. 1

2 Biorąc pod uwagę wyzwania stojące przed Europą 7.PR ma następujące cele: wspieranie współpracy ponadnarodowej we wszystkich obszarach badań i rozwoju technologicznego, zwiększenie dynamizmu, kreatywności i doskonałości europejskich badań naukowych w pionierskich dziedzinach nauki, wzmocnienie potencjału ludzkiego w zakresie badań i technologii poprzez zapewnienie lepszej edukacji i szkoleń, łatwiejszego dostępu do potencjału i infrastruktury badawczej, wzrost uznania dla zawodu naukowca oraz zachęcenie badaczy do mobilności i rozwijania kariery naukowej, zintensyfikowanie dialogu miedzy światem nauki i społeczeństwem w Europie w celu zwiększenia społecznego zaufania do nauki, wspieranie szerokiego stosowania rezultatów i rozpowszechniania wiedzy uzyskanej w wyniku działalności badawczej, finansowanej ze środków publicznych. Struktura 7.PR 7.PR składa się z opisanych poniżej czterech programów szczegółowych, uzupełnionych o program obejmujący badania nuklearne (EURATOM) i działania Wspólnotowego Centrum Badawczego (JRC). 1. Cooperation (Współpraca) (2/3 budżetu wszystkich czterech programów) - ma na celu wspieranie ponadnarodowej współpracy naukowo-badawczej (projekty realizowane są w międzynarodowych konsorcjach naukowo-przemysłowych) w wybranych dziesięciu obszarach tematycznych określających wielkie wyzwania, z którymi Europie przyjdzie się w najbliższej przyszłości zmierzyć, mianowicie: - Zdrowie, - Żywność, rolnictwo, rybołówstwo i biotechnologia, - Technologie informacyjne i komunikacyjne, - Nanonauki, nanotechnolgie, materiały i nowe technologie produkcyjne, - Energia, - Środowisko (łącznie ze zmianami klimatycznymi), - Transport (łącznie z aeronautyką), - Nauki społeczno-ekonomiczne i humanistyczne, - Przestrzeń kosmiczna, - Bezpieczeństwo. 2. Ideas (Pomysły) (15% łącznego budżetu wszystkich czterech programów) wspiera badania znajdujące się na granicy wiedzy (frontier research) inicjowane przez naukowców we wszystkich dziedzinach nauki. 3. People (Ludzie) (10% budżetu czterech programów) jego celem jest ilościowe i jakościowe wzmacnianie potencjału ludzkiego w zakresie badań i rozwoju technologicznego w Europie oraz zachęcanie do mobilności międzynarodowej i międzysektorowej. 4. Capacities (Możliwości) (8% budżetu czterech programów) wspiera kluczowe aspekty europejskiego potencjału w zakresie badań, rozwoju technologicznego i innowacji, takich jak: 2

3 - infrastruktury badawcze, - badania na rzecz MŚP, - regiony wiedzy, - rozwój potencjału badawczego, - nauka w społeczeństwie, - spójny rozwój polityk badawczych, - współpraca międzynarodowa. 5. Działalność Joint Research Centre (Wspólnotowego Centrum Badawczego) jest przez 7.PR wspierana w zakresie działań naukowych i technologicznych nie należących do obszaru badań jądrowych. JRC uzupełnia działania prowadzone przez w państwach członkowskich związane z wykorzystaniem funduszy strukturalnych, zwłaszcza w przemyśle, rolnictwie i edukacji, ochronie środowiska. 6. EURATOM - program mający na celu wspieranie działań badawczych i szkoleniowych z zakresu energetyki jądrowej. Poza 7.PR istnieją również inne, wspierające 7.PR źródła finansowania badań, a także przedsięwzięcia całkowicie odrębne względem 7.PR. Są to najczęściej partnerstwa publicznoprywatne utworzone na podstawie art. 169 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (TWE), na których budżet składa się również Komisja. Dla przykładu: Wspólne Przedsięwzięcie ENIAC (badania w dziedzinie nanoelektroniki) wspiera wdrażanie 7.PR w zakresie technologii informacyjnych i komunikacyjnych Programu szczegółowego Cooperation 7.PR, natomiast Wspólny Program Ambient Assisted Living, nakierowany na poprawę jakości życia osób starszych, nie jest związany z 7.PR. 1. Jakie problemy polskiej nauki mogłyby być rozwiązane/zmniejszone dzięki dostępowi do środków oferowanych przez 8.PR? Proszę wymienić co najwyżej trzy. a). b).. c) 2. Jakie problemy polskiej gospodarki mogłyby być rozwiązane/zmniejszone dzięki dostępowi do środków oferowanych przez 8.PR? Proszę wymienić co najwyżej trzy. a). b).. c) 3. Czy struktura 8.PR powinna być zbliżona do naszkicowanej wyżej struktury 7.PR (Programy: Współpraca, Pomysły, Ludzie, Możliwości)? 3

4 4. Jeśli odpowiedź na poprzednie pytanie brzmiała nie, czy negacja dotyczy a) rodzajów programów szczegółowych, w tym przypadku Pani/Pana propozycja to (z możliwie krótkim opisem):..... b) rozkładu budżetu pomiędzy poszczególne programy, w takim razie Pani/Pana propozycja zmian jest następująca: Cooperation..%, Ideas:.. %, People: %, Capacities:. %. Krótkie uzasadnienie zmian alokacji: Czy projekty współpracy (jeden z instrumentów programów Cooperation i Capacity) realizowane w międzynarodowych konsorcjach naukowo-przemysłowych są wystarczająco dostępne dla polskich instytucji badawczych? Jeśli wybrana została odpowiedź, proszę to możliwie krótko uzasadnić.. 6. Czy projekty współpracy (jeden z instrumentów programów Cooperation i Capacity) realizowane w międzynarodowych konsorcjach naukowo-przemysłowych są wystarczająco dostępne dla polskich przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem MŚP? Jeśli wybrana została odpowiedź, proszę to możliwie krótko uzasadnić.. 4

5 7. Czy z Pani/Pana doświadczenia wynika, że polskie podmioty (chodzi zarówno o instytucje badawcze jak i o przedsiębiorstwa) mają trudniejszy dostęp do projektów realizowanych dużych (budżetowo i liczebnie) międzynarodowych konsorcjach w porównaniu z projektami o niewygórowanym budżecie i z mniejszą liczbą partnerów? Budżet projektu i liczebność konsorcjum nie ma znaczenia 8. Czy wymienione wyżej obszary tematyczne programu Cooperation wyczerpują listę największych wyzwań, przed którymi w najbliższej dekadzie stoi Europa?, obszary te powinny być poddane przeglądowi. Brak w nich np..., natomiast z listy powinien być usunięty obszar/-y.., ponieważ Czy wśród wymienionych wyżej obszarów tematycznych programu Cooperation są takie, które z większą korzyścią dla społeczeństwa i gospodarki mogłyby być być realizowane na poziomie kraju (dofinansowanie wyłącznie z budżetu państwa) niż w ramach projektów międzynarodowych?, na przykład obszar/-y: Dla odpowiedzi i wymienionych obszarów należy zamieścić krótkie uzasadnienie. W niedawno opublikowanym komunikacie KE dotyczącym inicjatywy flagowej pn. Unia Innowacji jest mowa o innowacyjnych partnerstwach, których zadaniem będzie w oparciu o szeroki konsensus państw członkowskich rozwiązywanie, bądź choćby znaczące zbliżenie do rozwiązania problemów dotyczących całej Wspólnoty. Tematem pilotażowego partnerstwa będzie Zdrowa i aktywna starość, następne mają dotyczyć problemów energetycznych, zmian klimatycznych, efektywnej gospodarki surowcami i wodą, zrównoważonego i produktywnego rolnictwa, roztropnej mobilności obywateli i biznesu. 5

6 10. Jakie problemy polskiej gospodarki, z uwzględnieniem obligacji Polski wynikających z członkowstwa w UE, mogłyby znaleźć rozwiązanie poprzez aktywny udział polskich podmiotów w innowacyjnych partnerstwach? Proszę wymienić co najwyżej trzy. a). b). c). 11. Czy w przyszłej perspektywie finansowej (lata ) pozostawić tak jak obecnie - 8.PR oraz działające równolegle inne systemy (programy, przedsięwzięcia, inicjatywy) finansowania badań? Należy pamiętać o tym, że każdy system z reguły ma typowy dla siebie tryb aplikowania, oceny, finansowania i rozliczania. Nie mam zdania Jeśli wybraną odpowiedzią jest, proszę ją krótko uzasadnić Czy istnienie obecnie istniejącą różnorodność form wsparcia badań naukowych przez Komisję Europejską (program ramowy, inne programy i inicjatywy, partnerstwa publiczno-prywatne, JRC, Euratom, projekty typu ERA-NET, pozostałe) można uznać za zjawisko korzystne, dające możliwość lepszego dopasowania instrumentu finansowego do potrzeb i potencjału naukowego poszczególnych osób i zespołów naukowych? Wybór odpowiedzi należy zwięźle uzasadnić. 13. Czy w komponencie 8.PR będącym kontynuacją Ideas z 7.PR powinny być odgórnie zdefiniowane obszary, których mogą dotyczyć finansowane badania pionierskie?, ponieważ w ten sposób mogłyby wspomóc rozwiązywanie palących problemów całej Europy, co sprzyjałoby optymalnemu wykorzystaniu ograniczonych jednak zasobów., ponieważ praca nad rozwojem wielu cennych pomysłów mogłaby zostać pozbawiona środków na jej realizację. 6

7 14. Czy ułatwienie naukowcom swobody zarówno w wyborze tematu/-ów jak i miejsca prowadzonej pracy naukowej, urzeczywistniane w ramach programu People, w odniesieniu do tematyki badań nie powinno być jednak kierowane w stronę tematów związanych z potrzebami społecznymi i gospodarczymi Europy?, ponieważ przy takim ograniczeniu realizacja wielu ciekawych badań byłaby utrudniona lub nawet niemożliwa., ponieważ środki na dowolną tematykę badań można już uzyskać w programie Ideas, natomiast w programie People kumulacja środków na określonych tematach dałaby większe prawdopodobieństwo przełożenia wysiłków badawczych na impuls rozwojowy. 15. Ułatwienie naukowcom swobody w wyborze tematu/-ów i miejsca prowadzonej pracy naukowej, urzeczywistniane w ramach programu People, może prowadzić do zjawiska trwałych transferów kapitału ludzkiego, zarówno w ramach Europy jak i poza nią. Jakie środki można by zaproponować w celu ograniczenia tego niekorzystnego, zwłaszcza dla mniej zamożnych członków Wspólnoty, zjawiska? 16. Czy 8.PR powinien utrzymać wsparcie dla jednostek o charakterze Centrów Doskonałości aktualnie wsparcie jest realizowane w ramach programu Capacities działanie Research Potential? Dla odpowiedzi proszę również odpowiedzieć na poniższe pytania Czy wsparcie Centrów Doskonałości powinno dopuszczać wspólne projekty kilku jednostek sieci doskonałości? Czy powinien być sprzężenie z polskim systemem wsparcia dla Centrów Doskonałości? Czy Centra Doskonałości powinny mieć preferencje w konkursach Funduszy Strukturalnych? 7

8 17. Czy 8.PR powinien oferować bezpośrednie mechanizmy nakierowane na wzmacnianie oddziaływań w ramach tzw. trójkąta wiedzy (edukacja - badania naukowe - innowacje)? Dla odpowiedzi proszę przedstawić propozycje dla takiej formy wsparcia. 18. Wprowadzenie jakich mechanizmów - na poziomie UE i na poziomach regionalnych bądź krajowych mogłoby zwiększyć udział przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem mikro-, małych i średnich, w projektach dofinansowanych w ramach 8.PR i pozostałych przedsięwzięć komplementarnych z 8.PR lub realizowanych równolegle z 8.PR?. 19. Jakie mechanizmy wsparcia instytucjonalnego (intensyfikacja bądź reforma dotychczasowych, stworzenie nowych) mogły zwiększyć udział polskich pomiotów naukowych i przedsiębiorców w 8.PR? Jakie instytucje bądź organy powinny być za to odpowiedzialne? Bazując na dotychczasowym własnym doświadczeniu proszę określić, jakie wymogi formalno-administracyjne ze strony instytucji krajowych są dla Pani/Pana najbardziej uciążliwe, jeśli chodzi wszystkie fazy realizacji projektu dofinansowanego przez KE.. 8

9 21. Bazując na dotychczasowym własnym doświadczeniu proszę określić, jakie wymogi formalno-administracyjne ze strony KE są dla Pani/Pana najbardziej uciążliwe, jeśli chodzi wszystkie fazy realizacji projektu przez KE dofinansowanego Jakie w Pani/Pana opinii elementy krajowej polityki naukowej sprzyjałyby wzrostowi jakości prowadzonych w Polsce badań i większemu udziałowi polskich naukowców w elicie naukowej Europy i świata?. 23. Jakie Pani/Pana zdaniem obszary badań powinny być w Polsce - ze względów społecznych i gospodarczych - uznane za priorytetowe? Swoją opinię proszę krótko uzasadnić. 9