Społeczna odpowiedzialność organizacji

Transkrypt

1 Społeczna odpowiedzialność organizacji

2 Społeczna odpowiedzialność biznesu rys historyczny Biblijne korzenie koncepcji społecznej odpowiedzialności A.Carnegie (magnat przem. stalowego) Ewangelia bogactwa pierwsza wersja doktryny corporate social responsibility oparta na zasadach: Dobroczynności (charity) nakazująca bogatym świadczyć na rzecz ubogich czy potrzebujących; Powierniczości (stewardship) każe ona traktować ludzi bogatych jako zarządzających dobrem w imieniu innych ludzi, w związku z czym powinni oni używać bogactwa w sposób społecznie akceptowany.

3 Społeczna odpowiedzialność biznesu rys historyczny W XIX wieku (erze przedsiębiorców) zasady te definiowali sami przedsiębiorcy. Ale już pod koniec XIX wieku w Stanach Zjednoczonych powstały pierwsze ustawy określające stosunki między biznesem, państwem i społeczeństwem. Po raz pierwszy wskazano w nich, że duże firmy mają w społeczeństwie do odegrania rolę, która wychodzi poza maksymalizację zysku. Na początku XX w. powstają wielkie korporacje, pojawia się menedżer kontraktowy, a firmy wykorzystują swoją wielkość i potęgę podejmują działania antyspołeczne (np. praktyki monopolistyczne)

4 Istota SOO (CSR corporate social responsibility) SOO strategia zarządzania i rozwoju firmy, budowana na uznawanych przez nią wartościach, która uwzględniając potrzeby kluczowych interesariuszy i szeroko rozumianego otoczenia pozwala minimalizować ryzyko i osiągać długofalowe korzyści. To taki sposób prowadzenia firmy, który pozwala zwiększać pozytywny wkład w życie społeczeństwa, a jednocześnie minimalizować negatywne skutki jej działania.

5 Definicja Komisji Europejskiej społeczna odpowiedzialność biznesu (corporate social responsibility - CSR) to koncepcja, w której przedsiębiorstwa dobrowolnie uwzględniają kwestie społeczeństwa i środowiska naturalnego w swojej działalności gospodarczej oraz w relacjach z interesariuszami, rozumianymi jako wszystkie podmioty, które wpływają na działalność konkretnego przedsiębiorstwa lub pod wpływem tej działalności pozostają. M. Rybak, Etyka menedżera- społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 2004, s.43-50

6 Przykładowe regulacje społecznej odpowiedzialności - Polityka New Deal F.D.Roosevelta (1932 r.) wprowadzono wiele ustaw, mających na celu ochronę inwestorów, małych przedsiębiorstw i pracowników. W 1934 r. powołano Komisję Papierów Wartościowych i Giełdy. - Skutkiem tych regulacji było jaśniejsze wytyczenie granic społecznej odpowiedzialności biznesu. W szczególności, nowe przepisy wymagały od biznesu przyjęcia aktywnej roli w przyczynianiu się do ogólnego dobrobyty społeczeństwa. - Kolejne zmiany nastąpiły w erze społecznej lat 60. i 70. Wprowadzono wtedy ustawodawstwo dotyczące bezpieczeństwa pracy, zanieczyszczenia środowiska i normy bezpieczeństwa dla towarów konsumpcyjnych.

7 Dwa aspekty SOO Podejście pasywne polegające na ochronie dobrobytu społecznego firmy nie powinny podejmować działań szkodliwych społecznie, nawet jeśli przynoszą one zyski. Podejście aktywne polegające na pomnażaniu dobrobytu społecznego, niwelowanie zjawisk negatywnych i zapobieganie im.

8 Model społecznej odpowiedzialności A.B.Carroll Wyróżnił on cztery stopnie odpowiedzialności: Ekonomiczną generowanie zysku, podejmowanie mądrych decyzji, dbanie o politykę podziału; Prawną przestrzeganie prawa, ochrona środowiska, ochrona praw konsumentów, przestrzeganie praw pracowniczych, przestrzeganie prawa antykorupcyjnego, dotrzymywanie zobowiązań kontraktowych; Etyczną unikanie niepożądanych zachowań, działanie z duchem prawa, przestrzeganie prawa to standard minimum, zapewnienie etycznego przywództwa; Filantropijna programy wspierające społeczeństwo (np. edukację); zaangażowanie na rzecz społeczności lokalnej, powoływanie i wspieranie działalności charytatywnej, wolontariat.

9 Zielona Księga Społecznej Odpowiedzialności Biznesu Opublikowana przez Komisję Europejską w 2001 r. A następnie wydano Białą Księgę Społecznej Odpowiedzialności. Działania mają dotyczyć: rynku, miejsca pracy, społeczności lokalnej, środowiska, zarządzania i raportowania. W firmie: ZZL, programy etyczne dla pracowników, BHP, umiejętność dostosowania się do zmian, zarządzanie ochroną środowiska, zasady nadzoru korporacyjnego. Na zewnątrz: społeczność lokalna, partnerzy handlowi, dostawcy i klienci, prawa człowieka, globalne problemy ekologiczne

10 Instrumenty i programy stosowane w realizacji SOO Eko-znakowanie i znakowanie społeczne; Kampanie społeczne marketing społeczny; Marketing zaangażowany społecznie (np.podziel się posiłkiem); Nadzór korporacyjny; Programy etyczne dla pracowników; Rynek inwestycji odpowiedzialnych społecznie; Standardy odpowiedzialnego biznesu; Wskaźniki odpowiedzialnego biznesu; Zaangażowanie społeczne; Zarządzanie środowiskowe.

11 Konkluzja Można stwierdzić, że idea społecznej odpowiedzialności zrodziła się z potrzeby oceny i uzasadnienia powinności homo economicus oraz organizacji, w związku z ujawnianiem się ułomności niewidzialnej ręki rynku. Koncepcja SOO oznacza potrzebę harmonizowania przez firmę korzyści własnych (biznesowych) oraz korzyści społecznych. Argumenty przeciwko społecznej odpowiedzialności: M.Friedman: korporacja nie działa z pobudek moralnych, chociaż powinna przestrzegać reguł gry.

12 M. Friedman, według którego jedyną odpowiedzialnością społeczną biznesu jest wykorzystywanie zasobów i angażowanie się w działania przynoszące zyski tak długo, dopóki nie prowadzi to do pogwałcenia zasad doskonałej konkurencji - istnieje niewiele trendów, które mogłyby osłabić fundamenty naszego wolnego społeczeństwa tak mocno, jak uznanie przez władze przedsiębiorstwa innej odpowiedzialności społecznej niż generowanie jak największych zysków dla swoich akcjonariuszy. M. Friedman, Capitalism and Freedom, University of Chicago Press, Chicago 1962, [za:] A CSR framework due to the multiculturalism the Swiss Re case, E. Ruehli, V. Mittnacht, S. Sachs, Corporate Governance International Journal of Business in Society, vol. 5, nr 3, 2005, s. 55