WSTĘP STAN PRAWNY I CHARAKTERYSTYKA RAFAMET S.A INFORMACJA O AKCJACH EMITENTA... 4

Transkrypt

1 2008 SPRAWOZDANIE ZARZĄDU Z DZIAŁALNOŚCI FABRYKI OBRABIAREK RAFAMET S.A. W KUŹNI RACIBORSKIEJ ZA ROK 2008 Marzec 2009

2 WSTĘP STAN PRAWNY I CHARAKTERYSTYKA RAFAMET S.A INFORMACJA O AKCJACH EMITENTA INFORMACJA O POWIĄZANIACH ORGANIZACYJNYCH I KAPITAŁOWYCH SYTUACJA FINANSOWA Omówienie podstawowych wielkości ekonomiczno finansowych Wskaźniki finansowe i niefinansowe Nietypowe zdarzenia mające wpływ na wynik finansowy Spółki Aktualna i przewidywana sytuacja finansowa Zarządzanie ryzykami finansowymi Ocena zarządzania zasobami finansowymi Informacja o zaciągniętych i wypowiedzianych umowach dotyczących kredytów i pożyczek Informacja o udzielonych pożyczkach Informacja o udzielonych i otrzymanych poręczeniach i gwarancjach Objaśnienie różnic pomiędzy wynikami finansowymi wykazanymi w raporcie rocznym, a wcześniej publikowanymi prognozami wyników na 2008 r OPIS ISTOTNYCH CZYNNIKÓW RYZYKA I ZAGROŻEŃ OFEROWANE PRODUKTY, SPRZEDAŻ I RYNKI ZBYTU Produkty i usługi Struktura asortymentowa sprzedaży Informacje o rynkach zbytu z uwzględnieniem podziału na rynki krajowe i zagraniczne INFORMACJA O ZAWARTYCH UMOWACH ZNACZĄCYCH INWESTYCJE ZAOPATRZENIE BADANIA I ROZWÓJ ZATRUDNIENIE I WYNAGRODZENIA WYNAGRODZENIA OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH I NADZORUJĄCYCH INFORMACJA O WSZELKICH UMOWACH ZAWARTYCH Z OSOBAMI ZARZĄDZAJĄCYMI ZASADY ZARZĄDZANIA PRZEDSIĘBIORSTWEM EMITENTA INFORMACJA O ŁĄCZNEJ LICZBIE I WARTOŚCI NOMINALNEJ AKCJI SPÓŁKI, BĘDĄCYCH W POSIADANIU OSÓB ZARZĄDZAJĄCYCH I NADZORUJĄCYCH OCHRONA ŚRODOWISKA TRANSAKCJE ZAWARTE PRZEZ EMITENTA Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI NA INNYCH WARUNKACH NIŻ RYNKOWE INFORMACJE O POSTĘPOWANIACH SĄDOWYCH UMOWY ZAWARTE Z PODMIOTEM UPRAWNIONYM DO BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH PERSPEKTYWY ROZWOJU RAFAMET S.A Kierunki rozwoju Emitenta Czynniki zewnętrzne i wewnętrzne istotne dla rozwoju Spółki Ocena możliwości realizacji zamierzeń inwestycyjnych Emitenta w 2009 r OŚWIADCZENIE O STOSOWANIU ŁADU KORPORACYJNEGO

3 WSTĘP Sprawozdanie z działalności Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. zostało sporządzone zgodnie z wymogami Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej, w oparciu o przepisy zawarte w Ustawie o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (Dz. U. nr 76 z 2002 r., poz. 694, z późn. zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 19 lutego 2009 r. w sprawie informacji bieżących i okresowych przekazywanych przez emitentów papierów wartościowych oraz warunków uznawania za równoważne informacji wymaganych przepisami prawa państwa niebędącego państwem członkowskim (Dz.U. Nr 33, poz Sprawozdanie przedstawia istotne wydarzenia mające znaczący wpływ na działalność Spółki w badanym roku obrotowym, a także rzutujące na wyniki lat następnych. 1. STAN PRAWNY I CHARAKTERYSTYKA RAFAMET S.A. Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. ( RAFAMET S.A., Spółka, Emitent ) jest jednostką dominującą Grupy Kapitałowej RAFAMET z siedzibą w Kuźni Raciborskiej, ul. Staszica 1. Spółka nie posiada oddziałów (zakładów). Spółka powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego pod nazwą Fabryka Obrabiarek RAFAMET, na mocy aktu z dnia 22 maja 1992 r. 1 lipca 1992 r. Spółka została wpisana do rejestru handlowego pod nr RHB 8368, 14 grudnia 2001 r. do Rejestru Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego pod nr KRS , który jest prowadzony przez Sąd Rejonowy w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Głównym przedmiotem działalności Emitenta jest: produkcja obrabiarek i narzędzi mechanicznych, działalność usługowa w zakresie instalowania, naprawy i konserwacji obrabiarek i narzędzi mechanicznych do obróbki metalu,, obróbka metali i nakładanie powłok na metale, obróbka mechaniczna elementów metalowych. Podstawowy asortyment produkcyjny Emitenta to obrabiarki specjalistyczne do obróbki kół zestawów kołowych pojazdów szynowych (kolej, tramwaje, metro), w produkcji których Spółka zajmuje pozycję wiodącego producenta na skalę światową oraz karuzelowe, wielkogabarytowe obrabiarki specjalne dla przemysłu zaplecza energetycznego oraz maszynowego, w produkcji których Spółka jest rozpoznawalnym producentem na rynkach światowych. Spółka działa zdecydowanie w obszarach produkcji niszowej. Wyroby Spółki są realizowane na jednostkowe zamówienia. Działalność remontowa realizowana przez Spółkę obejmuje naprawy i modernizacje obrabiarek produkcji własnej i innych producentów. 3

4 Pozostała działalność usługowa Spółki dotyczy: opracowywania dokumentacji konstrukcyjnej w zakresie modernizacji maszyn i urządzeń, opracowywania programów technologicznych w zakresie obróbki części dla obrabiarek sterowanych numerycznie, realizacji usług obróbki detali, wykonywania pomiarów geometrycznych maszyn i urządzeń z wykorzystaniem precyzyjnych urządzeń laserowych, realizacji posprzedażnych usług montażowych i serwisowych. 2. INFORMACJA O AKCJACH EMITENTA. Kapitał zakładowy RAFAMET S.A. wynosi PLN i składa się z akcji zwykłych na okaziciela, emitowanych w seriach: seria A od nr do nr , seria B od nr do nr , seria C od nr do nr , seria D od nr do nr , seria E od nr do nr , seria F od nr do nr Wszystkie akcje RAFAMET S.A. są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Wykres 1 Struktura akcjonariatu na dzień r. 0,86% 20,16% 46,72% 4,32% 5,03% 6,08% 13,67% 1,58% 1,58% Agencja Rozwoju Przemysłu S.A. w Warszawie Skarb Państwa RP Michał Tatarek z podmiotami powiązanymi Likwidator Centracom s.a. (Francja) Pozostali akcjonariusze Bank Gospodarstwa Krajowego w Warszawie Krzysztof Jędrzejewski Multico sp. z o.o. z podmiotami powiązanymi Kadra zarządzająca RAFAMET S.A. 4

5 W okresie objętym raportem Spółka nie przeprowadziła emisji papierów wartościowych. W 2008 r. Emitent nie nabywał akcji własnych. Spółka nie posiada informacji o umowach, w tym również zawartych po dniu bilansowym, w wyniku których mogą nastąpić w przyszłości zmiany w proporcjach posiadanych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy. Emitent nie prowadzi programów akcji pracowniczych. 3. INFORMACJA O POWIĄZANIACH ORGANIZACYJNYCH I KAPITAŁOWYCH. Fabryka Obrabiarek RAFAMET S.A. jest podmiotem dominującym Grupy Kapitałowej RAFAMET w skład której wchodzą następujące spółki zależne: Zespół Odlewni RAFAMET sp. z o.o. W dniu r. podmiot został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego, Wydział X Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod nr KRS Kapitał zakładowy wynosi ,00 zł dzieli się na równych i niepodzielnych udziałów o wartości 500,00 zł każdy. Emitent posiada 100% udziałów. RAFAMET-TRADING sp. z o.o. Spółka w dniu r. została wpisana do Rejestru Przedsiębiorców w Sądzie Rejonowym w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS Kapitał zakładowy wynosi ,00 zł i dzieli się na 706 równych i niepodzielnych udziałów o wartości 500,00 każdy. Emitent posiada 100% udziałów. MET.COM sp. z o.o. Od r. Spółka jest zarejestrowana w Sądzie Rejonowym w Gliwicach, X Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, pod numerem KRS Kapitał zakładowy wynosi ,00 zł i dzieli się na 1000 równych i niepodzielnych udziałów o wartości 100,00 każdy. Emitent posiada 100% udziałów. Emitent na dzień r. posiadał akcji Lubelskich Fabryk Wag FAWAG S.A. ( Lublin, ul. Łęczyńska 58) o wartości nominalnej 10 zł i łącznej wartości tys. zł., co stanowi 6,28% udziału w kapitale zakładowym. Na przedmiotowe aktywa nie utworzono odpisu aktualizującego. 5

6 4. SYTUACJA FINANSOWA. 4.1 Omówienie podstawowych wielkości ekonomiczno finansowych. RAFAMET S.A. za 2008 rok osiągnął zysk netto w wysokości tys. zł. (w roku 2007 zysk netto wyniósł 138 tys. zł), a na jego poziom wpłynęły następujące wyniki cząstkowe: zysk na sprzedaży strata na pozostałej działalności operacyjnej strata na operacjach finansowych zysk brutto tys. zł, 757 tys. zł, tys. zł, tys. zł. Przedstawione dane tabelarycznie obrazują sytuację gospodarczą na wszystkich poziomach rachunku zysków i strat oraz prezentują bilansowe źródła finansowania majątku. Tabela 1 Dynamika rachunku zysków i strat (w tys. zł). Lp. Wyszczególnienie Dynamika 2008/2007 (%) =3/4 A. Przychody ze sprzedanych produktów, towarów i materiałów ,4 B. Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów ,8 C. Zysk brutto na sprzedaży ,4 D. Pozostałe przychody operacyjne ,5 E. Koszty sprzedaży ,7 F. Koszty ogólnego zarządu ,5 G. Pozostałe koszty operacyjne ,4 H. Zysk na działalności operacyjnej ,6 I. Przychody operacji finansowych ,9 J. Koszty operacji finansowych ,6 K. Wynik na operacjach finansowych ,5 L. Zysk brutto ,1 M. Podatek dochodowy ,6 N. Zysk netto ,4 Działalność operacyjna. W 2008 r. przychody ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów wyniosły tys. zł i były wyższe o tys. zł od przychodów uzyskanych w 2007 r. Koszt całkowity własny sprzedanych produktów, towarów i materiałów wyniósł tys. zł, natomiast w 2007 r. kwotę tys. zł. Zwiększeniu przychodów ze sprzedaży o 34,4% towarzyszył wzrost kosztów własnych sprzedaży o 31,8%. Wpłynęło to na osiągnięcie wyższego zysku ze sprzedaży w porównaniu z rokiem ubiegłym o 102,2%. Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów ukształtowały się na poziomie 617 tys. zł. W roku 2007 sprzedaż ta wyniosła tys. zł., na co w głównej mierze miała wpływ sprzedaż towarów w ramach pośrednictwa handlowego na rzecz kolei Czarnogóry. 6

7 Koszty w układzie rodzajowym. Za 12 miesięcy 2008 r. Spółka poniosła nakłady w wysokości tys. zł i były one wyższe w stosunku do nakładów poniesionych w poprzednim roku o 27,4%. Tabela 2 Struktura i dynamika kosztów w układzie rodzajowym (w tys. zł). Lp. Wyszczególnienie Struktura 2008 (%) Struktura 2007 (%) Dynamika 2008/2007 (%) =3/4 1. Materiały ,4 47,8 137,2 2. Energia ,9 2,0 118,8 3. Usługi obce ,5 11,4 128,7 4. Wynagrodzenia ,1 23,1 116,4 5. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia ,9 5,6 110,0 6. Podatki i opłaty ,1 1,3 103,0 7. Amortyzacja ,6 5,9 123,1 8. Pozostałe koszty ,5 2,9 107,3 Koszty rodzajowe ogółem ,0 100,0 127,4 Największy udział w kosztach rodzajowych występuje w pozycji: zużycie materiałów. Stanowią one 51,4% ogółem poniesionych nakładów. Pozycja obejmuje głównie materiały bezpośrednie pobrane na zlecenia produkcyjne. Nakłady na wynagrodzenia wyniosły tys. zł, co stanowi 21,1% ogółu nakładów. Udział amortyzacji w nakładach ogółem wynosi 5,6%. Oznacza to wzrost w porównaniu do okresu 12 miesięcy 2007 r. o 23,1% w wyniku zwiększenia wartości środków trwałych oddanych do eksploatacji w roku Pozostała działalność operacyjna. W 2008 r. Spółka poniosła stratę na pozostałej działalności operacyjnej w wysokości 757 tys. zł. (porównywalnie w 2007 r. - kwota 714 tys. zł.). Pozostałe przychody operacyjne w 2008 r. wyniosły 337,5 tys. zł. i kształtowały się na poziomie zbliżonym do 2007 r. (306 tys. zł.). Główne pozycje przychodów operacyjnych obejmują: rozliczenie dotacji 128,9 tys. zł, refundacja wynagrodzenia uczniów 56,5 tys. zł, odpisanie innych zobowiązań 37,2 tys. zł, rozwiązanie odpisów aktualizujących należności 31,6 tys. zł, rozwiązanie odpisów aktualizujących środków trwałych 31,5 tys. zł. Pozostałe koszty operacyjne w 2008 r. wyniosły 1.094,8 tys. zł i kształtowały się na poziomie porównywalnym do 2007 r. (1.020 tys. zł.). Główną pozycję kosztów operacyjnych stanowi zwiększenie rezerwy na świadczenia pracownicze o 777,6 tys. zł (w tym na nagrody jubileuszowe przyrost wyniósł 470,7 tys. zł., na odprawy emerytalne przyrost wyniósł kwotę 306,9 tys. zł.). 7

8 Działalność finansowa. Przychody finansowe ukształtowały się na poziomie tys. zł i były wyższe od przychodów finansowych osiągniętych w 2007r. o tys. zł. Główne pozycje przychodów finansowych to: nadwyżka wartości nominalnej nabytych papierów wartościowych nad kosztami zakupu 5.625,5 tys. zł, otrzymane odsetki od zgromadzonych środków pieniężnych 1.110,0 tys. zł, naliczone odsetki od weksli obcych 699,0 tys. zł. Koszty finansowe za 2008 r. wyniosły tys. zł i były wyższe o tys. zł od kosztów finansowych poniesionych w 2007 r. Główne pozycje kosztów finansowych to: odpis aktualizujący wartość papierów wartościowych 5.625,5 tys. zł, odsetki od kredytów obrotowych 1.409,0 tys. zł, odpis aktualizujący naliczone odsetki od weksli obcych 699,0 tys. zł, strata z tytułu wyceny opcji walutowych na dzień bilansowy 678,7 tys. zł, odsetki i prowizje od pożyczki ARP S.A. 389,4 tys. zł, zapłacone prowizje od gwarancji udzielonych przez bank 331,6 tys. zł, odsetki od leasingu 332,7 tys. zł. Ogółem na działalności finansowej poniesiono stratę w wysokości tys. zł. W roku 2007 strata ta wynosiła tys. zł. Odroczony podatek dochodowy. Odroczony podatek za 2008 r. wyniósł 429 tys. zł (nadwyżka rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego nad aktywami) i spowodował zmniejszenie zysku netto do poziomu tys. zł. Aktywa z tytułu odroczonego podatku wyniosły tys. zł. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego wyniosła tys. zł. Główne pozycje różnic przejściowych, które spowodowały utworzenie aktywa, obejmują 19% od następujących pozycji: niezrealizowane różnice kursowe od należności, rezerwa na świadczenia pracownicze, pozostałe rezerwy, koszty niezafakturowane 2007 r r., straty z lat ubiegłych. 8

9 Bilans sytuacja majątkowa Spółki. Tabela 3 Struktura i dynamika majątku (w tys. zł.). AKTYWA Struktura 2008 ( %) Struktura 2007 (%) Dynamika 2008/2007 ( %) =2/3 Aktywa trwałe ,3 48,4 109,7 Rzeczowe aktywa trwałe ,7 25,1 118,2 Wartości niematerialne ,1 5,2 78,2 Udziały w jednostkach zależnych ,3 11,2 100,6 Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży ,2 - Należności długoterminowe ,0 0,0 - Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ,5 5,6 132,3 Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe ,7 1,1 61,9 Aktywa obrotowe ,7 51,6 90,2 Zapasy ,9 2,7 71,6 Należności handlowe ,7 23,0 111,4 Należności krótkoterminowe inne ,2 4,0 129,6 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu ,2 0,0 260,0 Pozostałe aktywa finansowe ,6 0,3 648,4 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty ,1 20,5 53,9 Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe ,0 1,1 89,3 Aktywa trwałe zaklasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży - 1-0,0 - Aktywa razem ,0 100,00 99,6 Suma aktywów na dzień r. wyniosła tys. zł i była zbliżona do poziomu sumy bilansowej z dnia r. Aktywa trwałe stanowią 53,3% majątku Spółki, z czego największą pozycją są rzeczowe aktywa trwałe (29,7% sumy aktywów), które wzrosły o kwotę tys. zł. RAFAMET S.A. realizuje cele emisyjne polegające na zakupie i modernizacji parku maszynowego. Środki trwałe w budowie wzrosły z poziomu tys. zł z końca 2007 roku do poziomu tys. zł. i obejmują nakłady poniesione na zakup i modernizację dwóch frezarek bramowych. Zwiększyły się aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego o tys. zł., tj. o 32,3 %. Aktywa obrotowe zmniejszyły się o tys. zł, tj. o 9,8% i stanowiły 46,7% udziału w majątku Spółki. Główną przyczyną spadku aktywów obrotowych był spadek środków pieniężnych z poziomu tys. zł na koniec 2007 r., do poziomu tys. zł. (o tys. zł.) Należności, głównie handlowe, wzrosły o tys. zł., z poziomu tys. zł na koniec 2007 r., do poziomu tys. zł. na dzień 31 grudnia 2008 r. W wyniku nabycia papierów wartościowych nastąpił wzrost pozostałych aktywów finansowych. Stan zapasów zmniejszył się z poziomu tys. zł do poziomu tys. zł, z tego: stan materiałów zwiększył się o 89 tys. zł i wynosi tys. zł, stan produkcji w toku zmniejszył się o tys. zł i wynosi tys. zł. 9

10 Tabela 4 Struktura i dynamika źródeł finansowania (w tys. zł). PASYWA Struktura 2008 ( %) Struktura 2007 ( %) Dynamika 2008/2007 (%) =2/3 Kapitał własny ,4 51,2 96,1 Kapitał zakładowy ,3 31,1 100,0 Kapitały zapasowy ze sprzedaży akcji powyżej ceny nominalnej ,4 9,4 100,0 Kapitały zapasowy ,2 10,6 143,6 Kapitał z aktualizacji wyceny ,1 - - Zysk/ strata netto ,6 0, ,4 Zobowiązanie długoterminowe ,9 14,8 100,2 Kredyty i pożyczki ,7 2,5 26,3 Inne zobowiązania finansowe 313-0,2 - - Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego ,1 7,0 130,5 Zobowiązania długoterminowe inne ,5 2,5 58,0 Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne ,1 2,8 109,9 Inne rozliczenia międzyokresowe 419-0,3 - - Zobowiązania krótkoterminowe ,7 34,0 104,7 Kredyty i pożyczki ,1 11,4 44,7 Inne zobowiązania finansowe ,4 - - Zobowiązania handlowe ,2 3,7 166,2 Zobowiązania krótkoterminowe inne ,6 17,4 72,3 Rezerwa na świadczenia emerytalne i podobne ,8 0,5 159,5 Rezerwy na zobowiązania ,5 0,5 523,6 Inne rozliczenia międzyokresowe ,1 0,5 20,2 Pasywa razem ,00 100,00 99,6 Aktywa Spółki finansowane były w 49,4% kapitałem własnym, a w 50,6% kapitałem obcym. W roku 2007 kapitał własny sfinansował 51,2% majątku Spółki, a kapitał obcy 48,8%. Wycena bilansowa niezrealizowanych walutowych transakcji zabezpieczających przyczyniła się do powstania ujemnego kapitału z aktualizacji wyceny oraz konsekwentnie spadku wartości kapitału własnego. Kapitał zapasowy zwiększył się w wyniku zakończenia sądowego postępowania układowego i przeniesienia z pozycji zobowiązania krótkoterminowe na kapitał zapasowy - wartości umorzonych zobowiązań w wysokości tys. zł. Wzrost wartości kapitału obcego z poziomu tys. zł na koniec 2007 r. do poziomu tys. zł., nastąpił głównie z tytułu wzrostu stanu utworzonych rezerw na koniec 2008 r. o kwotę tys. zł. Na dzień r. Spółka wykazuje następujące rezerwy: rezerwę na świadczenia pracownicze tys. zł (wzrost o 778 tys. zł), rezerwę z tytułu odroczonego podatku dochodowego tys. zł (wzrost o tys. zł), rezerwę na materiały w drodze i inne koszty przyszłe tys. zł, rezerwę na naprawy gwarancyjne i montaż 493 tys. zł, rezerwę na prowizje za pośrednictwo handlowe 511 tys. zł, rezerwę na niewykorzystany urlop pracowniczy 43 tys. zł. 10

11 Łączna wartość rezerw ujętych w pasywach bilansu wynosi tys. zł i stanowi 13,2% sumy bilansowej. Stan zobowiązań zmniejszył się z wielkości tys. zł na koniec 2007 r. do poziomu tys. zł na dzień r. Największy wpływ na zmniejszenie stanu zobowiązań miały: spłata pożyczek i kredytu o wartości tys. zł. oraz umorzenie zobowiązań układowych w wysokości tys. zł. Zobowiązania handlowe wzrosły o tys. zł i stanowiły zobowiązania bieżące. Spółka terminowo realizowała wymagalne płatności. Na dzień r. zobowiązania przeterminowane wynosiły tys. zł. i zawierały się w przedziale do 30 dni przeterminowania. Przepływy finansowe. Przepływy pieniężne z działalności operacyjnej były dodatnie i wynosiły tys. zł. Na koniec 2007 r. ukształtowały się na poziomie tys. zł. Osiągnięty w 2008 r. zysk netto w wysokości tys. zł został skorygowany o: wzrost stanu zobowiązań w kwocie tys. zł, wzrost stanu rezerw o tys. zł, amortyzację o tys. zł, wzrost stanu należności o tys. zł. Przepływy pieniężne z działalności inwestycyjnej były ujemne i wynosiły tys. zł. Na koniec 2007 r. ukształtowały się na poziomie tys. zł. Wydatki na działalność inwestycyjną wyniosły tys. zł. Główne pozycje wydatków inwestycyjnych to: nabycie rzeczowych aktywów trwałych i wartości niematerialnych w wysokości tys. zł, pokrycie podwyższenia kapitału zakładowego w spółce zależnej w wysokości tys. zł, nabycie papierów wartościowych za tys. zł. Wpływy z działalności inwestycyjnej stanowiły wartość tys. zł. i pochodziły z wpłaty od spółki zależnej za zbyte aktywa finansowe w wysokości tys. zł oraz z otrzymanych odsetek od lokat w wysokości tys. zł. Przepływy pieniężne z działalności finansowej były ujemne i wynosiły tys. zł. Na koniec 2007 r. ukształtowały się na poziomie tys. zł. Wydatki stanowiły spłatę kredytów i pożyczek w wysokości tys. zł. oraz odsetek od kredytów, pożyczek i leasingu w wysokości tys. zł. Stan środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych i w kasie zmniejszył się o tys. zł. w porównaniu z końcem 2007 r. 11

12 4.2 Wskaźniki finansowe i niefinansowe. Wskaźniki struktury. Tabela 5. Wskaźniki struktury. Wskaźniki struktury j.m Wskaźnik struktury pasywów (źródeł finansowania) (kapitał własny / kapitał obcy) * 100 % 97,7 105,0 Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym (kapitał własny / aktywa trwałe) * 100 % 92,7 105,8 Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem stałym (kapitał stały / aktywa trwałe) * 100 % 120,6 136,4 Zmniejszenie udziału kapitału własnego na dzień r. spowodowało nieznaczne pogorszenie wszystkich wskaźników struktury w porównaniu do końca 2007 r. Wskaźnik struktury pasywów, tj. źródeł finansowania, wyniósł 97,7%, co oznacza, że majątek Spółki jest finansowany w mniejszym stopniu kapitałem własnym niż na koniec 2007 r. (wielkość tego wskaźnika wynosiła 105%). Spadek kapitału własnego RAFAMET S.A. oraz wzrost poziomu aktywów trwałych w Spółce spowodował także pogorszenie wskaźnika pokrycia aktywów trwałych kapitałem własnym, który na dzień 31 grudnia 2008 r. wynosił 92,7% (w roku 2007 wyniósł 105,8 %). Oznacza to, że aktywa trwałe Spółki nie są w całości finansowane tylko kapitałem własnym, tak jak to miało miejsce na koniec roku ubiegłego. Wskaźnik pokrycia aktywów trwałych kapitałem stałym (suma kapitału własnego, rezerw długoterminowych, zobowiązań długoterminowych oraz rozliczeń międzyokresowych długoterminowych) spadł z poziomu 136,4% na koniec 2007 r. do 120,6% na koniec 2008 r. Wskaźniki rentowności. Tabela 6. Wskaźniki rentowności. Wskaźniki rentowności j.m Rentowność aktywów (ROA) (wynik netto / przeciętny stan aktywów) * 100 % 1,6 0,1 Rentowność kapitałów własnych (ROE) (wynik netto / przeciętny stan kapitałów własnych) * 100 % 3,2 0,3 Rentowność przychodów (wynik netto / przychody ogółem) * 100 % 2,1 0,2 Uzyskanie za 2008 r. zysku netto w wysokości tys. zł., tj. wyższego niż na koniec 2007 r., w którym osiągnięto 138 tys. zł. zysku netto oraz wzrost wartości przychodów ze sprzedaży, spowodowało dużą poprawę wszystkich składników rentowności. Na szczególną uwagę zasługuje poprawa wskaźnika rentowności przychodów, a następnie wskaźnika rentowności aktywów ROA. Poprawa wskaźnika rentowności kapitałów własnych ROE nastąpiła nie tylko z powodu wzrostu zysku netto, ale także wskutek niekorzystnego spadku wartości kapitału własnego na koniec 2008 roku. 12

13 Wskaźniki zadłużenia. Tabela 7. Wskaźniki zadłużenia. Wskaźnik ogólnego zadłużenia Stopa zadłużenia (wskaźnik zadłużenia kapitału własnego) Wskaźnik zadłużenia długoterminowego Wskaźniki zadłużenia j.m (zobowiązania ogółem (bez rezerw) / aktywa ogółem) * 100 (zobowiązania ogółem (bez rezerw) / kapitały własne) * 100 (zobowiązania długoterminowe (bez rezerw) / kapitały własne) * 100 % 34,7 37,5 % 70,2 73,2 % 4,7 9,8 W trakcie 2008 r. Spółka regulowała swoje zobowiązania, m.in. spłaciła raty kapitałowe od zaciągniętych we wcześniejszych okresach kredytów i pożyczek w łącznej kwocie tys. zł., a także regulowała zobowiązania handlowe, budżetowe oraz leasingowe. Spółka nie korzystała w 2008 r. z postawionych do jej dyspozycji linii kredytowych. Zmniejszenie ogółu zobowiązań RAFAMET S.A. w trakcie 2008 r. spowodowało znaczącą poprawę wskaźników zadłużenia. Wskaźnik ogólnego zadłużenia określa udział wszystkich zobowiązań (bez rezerw) w pasywach bilansu i na dzień 31 grudnia 2008 r. wynosi 34,7% sumy bilansowej (na koniec 2007 roku wynosił 37,5%). W oparciu o wartość wskaźnika zadłużenia kapitału własnego należy stwierdzić, że ogół zobowiązań Spółki stanowi 70,2% jej kapitału własnego. Na koniec 2007 r. zobowiązania ogółem stanowiły około 73,2% kapitału własnego. Zmniejszenie stanu zobowiązań długoterminowych spowodowało poprawę wskaźnika zadłużenia długoterminowego z 9,8% w 2007 r. do 4,7% na dzień 31 grudnia 2008 r. Tabela 8. Wskaźniki efektywności. Wskaźniki efektywności j.m Szybkość obrotu zapasów przeciętny stan zapasów * liczba dni w okresie / przychody ze sprzedaży ilość dni Szybkość obrotu należności z tytułu dostaw i usług przeciętny stan należności z tytułu dostaw, robót i usług * liczba dni w okresie / przychody ze sprzedaży ilość dni Szybkość obrotu zobowiązań z tytułu dostaw i usług przeciętny stan zobowiązań z tytułu dostaw, robót i usług * liczba dni w okresie / przychody ze sprzedaży ilość dni Skrócenie cyklu rotacji zapasów nastąpiło w stopniu więcej niż pozytywnym, co świadczy o rygorystycznej polityce zakupów just in time. Podobnie pozytywna zmiana w skróceniu okresu zaangażowania środków pieniężnych w cykl realizacji należności będzie bardziej odczuwalna, w przypadku jej dalszego utrzymania, w postaci poprawy płynności kasowej Spółki. Cykl rotacji zobowiązań handlowych utrzymany na poziomie 2007 r. potwierdza pozytywny trend w tym obszarze. 4.3 Nietypowe zdarzenia mające wpływ na wynik finansowy Spółki. Na wynik finansowy Spółki w 2008 r. miały wpływ następujące zdarzenia o nietypowym charakterze, takie jak: zysk na zrealizowanych kasowo i bilansowo walutowych transakcjach zabezpieczających w wysokości 536 tys. zł, 13

14 ujemna wycena memoriałowa - bilansowa otwartych, strukturyzowanych transakcji walutowych w wysokości 679 tys. zł, wysoka wycena przychodów z tytułu kontraktów i umów długoterminowych, dla których przychód ustalany jest metodą stopnia zaawansowania produkcji, będąca następstwem przyjętego kursu rozliczeniowego z r. w wysokości 4,1724 PLN=1 EUR, utworzenie dodatkowej rezerwy na przyszłe świadczenia pracownicze (odprawy emerytalno - rentowe, nagrody jubileuszowe) w wysokości 778 tys. zł, zwiększenie rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego o tys. zł., utworzenie rezerw na materiały w drodze i inne koszty przyszłe w wysokości tys. zł., dotyczące umów długoterminowych, dla których przychód ustalany jest metodą stopnia zaawansowania produkcji. Wysokość rezerw na świadczenia pracownicze została oszacowana przez aktuariuszy, uwzględniając strukturę zatrudnienia, średnią płacę oraz stopę dyskontową. Do wyliczeń rezerwy na odprawy emerytalne uwzględniono zmiany prawne 2008 r., dające możliwość przejścia na emeryturę dla mężczyzn po ukończeniu 60 roku życia. W 2008 r. wzrosła również podstawa wyliczania tych rezerw. Łączna wartość rezerw ujętych w pasywach bilansu na dzień r. wynosi tys. zł i stanowi 13,2% sumy bilansowej. W 2008 r. Spółka nabyła weksle obce o wartości nominalnej tys. EUR, które ujęto w jej księgach w wartości kosztów zakupu, a na naliczone odsetki od wartości nominalnej weksli w wysokość 699 tys. zł. oraz różnicę pomiędzy wartością nominalną weksli a ich ceną zakupu sporządzono odpis aktualizujący. Zdarzenia te nie miały wpływu na wynik finansowy 2008 r., co nie przesądza o takiej możliwości w roku 2009 czy latach następnych. 4.4 Aktualna i przewidywana sytuacja finansowa. Spółka posiada w zasadzie pełny portfel zamówień na rok 2009, który w trakcie roku będzie uzupełniany o umowy i zlecenia aktualnie przygotowywane do etapu ich finalizacji kontraktowej. Spółka posiada również znaczące wyprzedzenie kontraktowe na rok Aktualna sytuacja finansowa Spółki jest dobra. Stan zobowiązań kredytowo pożyczkowych oraz z tytułu dostaw zaopatrzeniowych wynosi obecnie około tys. zł. Stan należności handlowych i budżetowych wynosi obecnie tys. zł. Zagrożenia w zakresie zarządzania zasobami finansowymi, zdaniem Zarządu Spółki, w roku 2009 będą wynikały : ze zmian wyceny wartości instrumentów finansowych (różnice kursowe od należności i zobowiązań), będącej następstwem wahań kursów wymiany walut, z utrzymującej się ujemnej wyceny zabezpieczających instrumentów walutowych, która może powodować, w przypadku ich kasowego rozliczania, ograniczanie płynności finansowej Spółki, z trudności w pozyskaniu zewnętrznego finansowania, głównie w postaci kredytów bankowych koniecznych na realizację długoterminowych przedsięwzięć handlowo produkcyjnych, z powodu drastycznego ograniczania akcji kredytowej ze strony systemu bankowego. 14

15 Aby przeciwdziałać mogącym wystąpić zagrożeniom, Zarząd Spółki będzie podejmował działania minimalizujące powyższe ryzyka. W tym celu analizowane i rozpatrywane będą każde możliwości i propozycje umożliwiające pozyskanie dodatkowego kapitału finansowego, który będzie gwarancją terminowego i rytmicznego wykonania podpisanych i realizowanych przedsięwzięć produkcyjnych. Działania Zarządu skierowane są również, w zakresie problematyki finansowej, w stronę poprawy organizacyjno - ekonomiczno - informatycznego systemu zarządzania Spółką. 4.5 Zarządzanie ryzykami finansowymi. Produkcja Spółki ma charakter materiałochłonny, a udział wyrobów hutniczych, odlewniczych, metalowych oraz w postaci komponentów i części maszyn i urządzeń elektrotechnicznych oraz elektronicznych w kosztach produkcji jest wysoki. Dlatego wzrost cen materiałów zaopatrzeniowych w istotny sposób może wpłynąć na ryzyko wzrostu kosztów produkcji, co może mieć bezpośrednie przełożenie na rentowność sprzedaży. Odwrócenie tendencji wzrostu cen zaopatrzeniowych bezpośrednio przekłada się na wzrost realizowanych marż zysku ze sprzedaży wyrobów przedsiębiorstwa. Spółka stale analizuje poziom cen materiałów zaopatrzeniowych kwalifikowanych dostawców z oparciu o procedury i instrukcje wynikające z systemu ISO W zakresie oddziaływania na ryzyko braku funduszy finansowych Spółka wykorzystuje narzędzia okresowego planowania i monitorowania płynności finansowej. Celem Spółki jest utrzymanie równowagi pomiędzy ciągłością a elastycznością finansowania, poprzez korzystanie z różnych źródeł finansowania takich jak kredyt w rachunku bieżącym, leasing finansowy oraz kredyt kupiecki. Ryzyko finansowe RAFAMET S.A. jest ściśle związane z działalnością podstawową Spółki. Klienci dostawcy i odbiorcy poddawani są wstępnej weryfikacji i oceniani pod względem możliwości realizacji zobowiązań dostawy towaru czy zapłaty za towar. W chwili obecnej nie istnieją okoliczności, które mogłyby powodować zakłócenia w kontynuowaniu działalności Emitenta z tego tytułu, chociaż incydentalne przypadki mogą powodować napięcia w realizacji poszczególnych przedsięwzięć produkcyjnych. Ryzyko kursu walutowego. Najpoważniejszym obecnie ryzykiem zewnętrznym, na które Spółka nie ma wpływu, są zmiany kursowe związane w pierwszej połowie roku 2008 z silnym umacnianiem się złotego, zaś począwszy od sierpnia 2008 r., powstaniem trendu odwrotnego, powodującego gwałtowne osłabienie krajowej waluty. Ryzyko kursowe w przypadku generowania 74,25% przychodów ze sprzedaży w walutach wymienialnych, stanowi jedno z największych zagrożeń dla działalności firmy. Jednym ze sposobów ograniczenia ryzyka jest zawieranie kontraktów z odbiorcami z poza Europy w walucie EUR (rezygnacja z rozliczeń w USD), co pozwala znacznie ograniczyć ryzyko kursowe walut z krajów o bliżej nieokreślonym ratingu i dodatkowo ułatwić koncentrację zakupów importowych Spółki, dokonywaną w zasadzie jedynie w EUR. Produkcja Emitenta w znacznym stopniu opiera się o części, podzespoły, których ceny zależą od kursu EUR. Kompensowanie sprzedaży w EUR zakupami komponentów do produkcji w EUR, jest jednym ze sposobów ogranicza ryzyko kursowego. Ograniczanie ryzyka walutowego następuje także poprzez wykonywanie płatności z krajowymi importerami w walucie EUR (w przypadkach indywidualnych ustaleń). 15

16 Innym sposobem eliminowania ryzyka kursowego jest zawieranie terminowych, walutowych transakcji zabezpieczających. W 2008 r. Emitent stosował transakcje typu forward, ratio forward, oraz zerokosztowe struktury opcyjnie. Ryzyko stóp procentowych. Rok 2008 Emitent rozpoczął z zaangażowaniem kredytowo-pożyczkowym w wysokości tys. zł. Zobowiązania te związane były z ponoszeniem ryzyka związanego ze wzrostem stóp procentowych, co miało odzwierciedlenie w kosztach finansowych Spółki w I połowie 2008 r. Obniżenie zadłużenia kredytowo pożyczkowego o około 59% do poziomu tys. zł. w znacznym stopniu obniża przedmiotowe ryzyko. 4.6 Ocena zarządzania zasobami finansowymi. Spółka w 2008r. nie miała problemów z utrzymaniem płynności finansowej na poziomie operacyjnym. Zawierane przez Spółkę umowy zaopatrzeniowe przewidują, w dużej ilości przypadków, 60-cio dniowe terminy płatności. Tabela 9 Analiza porównawcza podstawowych wskaźników płynności. Wskaźniki płynności r r. Optymalna wartość Wskaźnik płynności I 1,6 1,44 1,3-2,0 Wskaźnik płynności II 1,5 1,38 1,0 Wskaźniki płynności utrzymują się na wysokim poziomie. Spadek aktywów obrotowych w porównaniu z końcem 2007 r. spowodował pogorszenie się wskaźników płynności w RAFAMET S.A. Powstała różnica pomiędzy prezentowanymi wskaźnikami spowodowana jest obniżeniem stanu zapasów. Wyższy od postulowanego poziom wskaźnika płynności szybkiej świadczy, że Spółka posiada zdolność do regulowania zobowiązań bieżących przez spieniężenie aktywów obrotowych. Stworzone budżety przepływów gotówkowych oraz pozytywny wynik negocjacji z dostawcami towarów i usług, wydłużające dotychczasowe terminy płatności, poprawiły wiarygodność płatniczą Spółki. 4.7 Informacja o zaciągniętych i wypowiedzianych umowach dotyczących kredytów i pożyczek. Stan zadłużenia Fabryki Obrabiarek RAFAMET S.A. z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek długoterminowych i krótkoterminowych na dzień r. wynosił 7.948,59 tys. zł. Dnia r. Spółka podpisała aneks do umowy kredytowej, przedłużający do dnia r. dostępność limitu kredytowego w rachunku bieżącym w wysokości tys. zł. z Kredyt Bank S.A. w Warszawie / Oddział w Katowicach. 16

17 Zaangażowanie Emitenta kształtuje się następująco: 1) kredyt obrotowy w rachunku bieżącym z limitem w wysokości tys. zł., której go stan zadłużenia na dzień r. wynosił 0,00 złotych; kredyt oprocentowany jest według stawki WIBOR O/N + marża Banku, 2) pożyczka na finansowanie planu sprzedaży zaciągnięta w wysokości tys. zł., której stan zadłużenia na r. wynosił tys. zł.; pożyczka oprocentowana jest według stawki WIBOR 1Y+ marża, 3) pożyczka dyskontowa na finansowanie importu i eksportu w wysokości USD, której stan zadłużenia na dzień r. wynosił tys. USD; spłata pożyczki w latach przebiegała następująco: r.- spłata drugiej raty w wysokości tys. USD, r.- spłata trzeciej raty w wysokości tys. USD, r. oraz r. - spłata czwartej raty pożyczki w kwocie tys. USD. Powyższe kredyty i pożyczki Spółka zaciągnęła odpowiednio w Kredyt Bank S.A. w Warszawie, Agencji Rozwoju Przemysłu S.A. w Warszawie oraz w State Street Bank & Trust Company USA / Oddział w Londynie. 4.8 Informacja o udzielonych pożyczkach. Spółka RAFAMET S.A w roku obrotowym 2008 nie udzieliła żadnej pożyczki. 4.9 Informacja o udzielonych i otrzymanych poręczeniach i gwarancjach. Spółka RAFAMET S.A na dzień r. była stroną 22 umów o udzielenie gwarancji bankowych i ubezpieczeniowych w łącznej wysokości tys. zł. Uzyskane gwarancje dotyczyły zabezpieczenia zwrotu zaliczki, dobrego wykonania kontraktu, właściwego usunięcia wad i usterek, regwarancji przetargowej oraz gwarancji dobrego wykonania kontraktu. Gwarancje bankowe oraz ubezpieczeniowe Spółka odpowiednio uzyskała w CBK Kredyt Bank S.A. w Katowicach, PZU S.A. Pion Klienta Korporacyjnego w Rybniku oraz w GENERALI Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. z siedzibą w Warszawie. W porównaniu z końcem roku 2008 nastąpił wzrost zobowiązań pozabilansowych o 418%, co związane było z uzyskaniem bankowych gwarancji zwrotu zaliczki, m.in. dla Kanematsu KGK Corp., Creusot Forge na wykonanie obrabiarek KDC 630/700 oraz Hyundai Heavy Industries Co. Ltd, Design & Project, Windhoff Singapore Pte. LTD, Aristein Balkan Ltd oraz PKP Cargo S.A. i PKP Przewozy Regionalne sp. z o.o. Spółka RAFAMET S.A na dzień r. nie była stroną umowy poręczenia. Udzielone poręczenie do wysokości tys. zł., za spółkę zależną - Zespół Odlewni RAFAMET sp. z o.o., udzielone było na rzecz Banku Bank BPH S.A (obecnie PEKAO S.A. Centrum Korporacyjne w Gliwicach). W związku ze spłatą swoich zobowiązań przez spółkę zależną, wobec Banku PEKAO S.A. w lipcu 2008 roku, ww. poręczenie wygasło. 17

18 4.10 Objaśnienie różnic pomiędzy wynikami finansowymi wykazanymi w raporcie rocznym, a wcześniej publikowanymi prognozami wyników na 2008 r. Spółka nie publikowała prognoz dotyczących wyników finansowych Emitenta na 2008 r. 5. OPIS ISTOTNYCH CZYNNIKÓW RYZYKA I ZAGROŻEŃ. Ryzyko konkurencji Charakter prowadzonej działalności Emitenta i stosunkowo niewielki rozmiar rynku powodują, iż zagrożenie konkurencyjne należy uznać za porównywalne z innymi sektorami przemysłu maszynowego. Największe zagrożenie konkurencyjne występuje ze strony firm włoskich i niemieckich, które posiadają wieloletnie doświadczenia w działalności na rynku światowym i ugruntowaną pozycję. Istotnym czynnikiem przewagi konkurencyjnej w ocenie Emitenta jest elastyczność i szybkość dostosowania oferty produkcyjnej do specyficznych wymogów poszczególnych odbiorców. Istotnym elementem konkurencyjności jest także skuteczne rozpoznanie rynku ostatecznych odbiorców-użytkowników obrabiarek. Emitent w swoich działaniach handlowych na rynkach międzynarodowych korzysta z usług pośredników handlowych i lokalnych agentów, zatem potencjalnym czynnikiem ryzyka jest nietrafny dobór agenta na obsługiwanym rynku i ewentualne konsekwencje w zakresie skutecznego konkurowania na danym rynku. Ryzyko dotyczące specyfiki działalności operacyjnej i charakteru produktów emitenta Produkcja RAFAMET S.A. ma charakter jednostkowy lub małoseryjny, a zawierane kontrakty charakteryzują się wysoką wartością jednostkową i długim czasem realizacji, co stwarza potencjalne zagrożenie związane z relatywnie wysokim wpływem pojedynczych kontraktów na wyniki finansowe oraz ryzyko niepełnej i nieterminowej realizacji płatności za produkt. Celem minimalizacji powyższego ryzyka, w kontraktach stosowany jest etapowy tryb płatności. W przypadku kontrahentów z rynków charakteryzujących się małą wiarygodnością wykorzystywane są akredytywy bankowe. Corocznie istotna część produktów Spółki kierowana jest do odbiorców, których właścicielami są podmioty państwowe ( w segmencie kolejowym). Emitent jest w stanie wytwarzać zróżnicowany asortyment obrabiarek, jednakże struktura posiadanego parku maszynowego generalnie jest dostosowana do produkcji obrabiarek średnio gabarytowych (kolejnictwo) oraz wielkogabarytowych (zaplecze przemysłu energetycznego). W przypadku znaczącej zmiany w strukturze popytu na rzecz obrabiarek wielkogabarytowych, istotnym ograniczeniem może być obróbka dużych elementów i ich montaż. Jednostkowy i małoseryjny charakter produkcji i ograniczenia w elastyczności dostosowania struktury produkcji do zmian popytu mogą powodować wahania przychodów ze sprzedaży i rentowności osiąganej przez Emitenta. Istotne ryzyko związane jest także z pozyskiwaniem w skorelowanych z procesem produkcyjnym i cyklem finansowania produkcji terminach niektórych istotnych komponentów. Istotnym czynnikiem ryzyka może stać się skumulowanie zamówień od klientów, co może wpływać na czas realizacji zamówienia. Głównym czynnikiem mającym wpływ na czas produkcji pozostaje wydajność 18

19 spółki zależnej Emitenta, Zespołu Odlewni Rafamet sp. z o.o. W celu ograniczenia tego ryzyka RAFA- MET S.A. podjął działania, mające na celu zwiększenie mocy produkcyjnych odlewni oraz zmianę profilu produkcji tej spółki polegające na odejściu od produkcji detali lekkich na rzecz skoncentrowania się na produkcji detali ciężkich. Ryzyko rynków zbytu Emitent sprzedaje produkty głównie na rynkach zagranicznych, w krajach o zróżnicowanej sytuacji makroekonomicznej. Cykl zakupów produktów Emitenta wiąże się co prawda bardziej z koniecznością odnawiania parku maszynowego użytkowników i nie jest bezpośrednio powiązany z bieżącą koniunkturą, ale dłuższe pogorszenie sytuacji makroekonomicznej w danym kraju stanowi zagrożenie dla uzyskiwania stabilnych przychodów i marż na danym rynku. Emitent prowadzi swoją działalność handlową także na rynkach o podwyższonym ryzyku politycznym i w krajach, wobec których społeczność międzynarodowa wprowadziła ograniczenia swobody obrotu. Zaostrzenie sytuacji politycznej i konieczność uzyskiwania licencji eksportowej stanowią zatem czynnik ryzyka dla Emitenta Ryzyko kursowe Wysoki udział sprzedaży eksportowej w przychodach Emitenta generuje istotne wysokie ryzyko kursowe, szczególnie istotne w przypadku kontraktów zawartych na dłuższe okresy czasu. Dla ograniczenia ryzyka kontraktów z odbiorcami z krajów o mniej stabilnych walutach, umowy zawierane są w EUR lub USD. Na ograniczenie ryzyka kursowego wpływa realizacja zakupów komponentów i materiałów w walutach sprzedaży wyrobów gotowych (materiały importowane stanowią około 20-23% wartości materiałów ogółem stosowanych w produkcji). Instrumentem ograniczania ryzyka kursowego jest zawieranie walutowych transakcji zabezpieczających. W tym celu Emitent zawarł w 2006r. z Kredyt Bank S.A. umowę ramową o zawieranie i rozliczanie negocjowanych transakcji rynku finansowego. Transakcje te są zawierane dla minimalizacji ryzyka walutowego i nie są zawierane dla realizacji nadzwyczajnych zysków czy spekulacji na rynku finansowym. Produkcja RAFAMET S.A. w znacznym stopniu opiera się o komponenty, których ceny zależą od kursu EUR. Kompensowanie sprzedaży w EUR z zakupami komponentów do produkcji w EUR ogranicza ryzyko walutowe, a zawierane dodatkowo walutowe transakcje zabezpieczające obniżają ekspozycję Emitenta na to ryzyko, jednak nie mogą zapewnić, że ewentualna dewaluacja złotego nie będzie miała negatywnego wpływu na sytuację finansową i wyniki Emitenta. Ryzyko stóp procentowych Działalność Emitenta w poważnym stopniu finansowana jest kapitałami obcymi, zatem ewentualny wzrost rynkowych stóp procentowych będzie się wiązał ze zwiększonymi kosztami finansowymi z tytułu obsługi zaciągniętego długu. Ryzyko współpracy z instytucjami finansowymi W strukturze finansowania bieżącej działalności bardzo istotną rolę odgrywa finansowanie z wykorzystaniem kredytów bankowych, istnieje zatem ryzyko, że Spółka nie będzie w stanie pozyskać takiego finansowania w terminach i warunkach optymalizujących koszty Spółki. Powyższy czynnik może mieć negatywny wpływ na działalność oraz sytuację finansową i osiągane wyniki. 19

20 Ryzyko wzrostu cen materiałów zaopatrzeniowych Wzrost cen materiałów zaopatrzeniowych w istotny sposób wpływać może na ryzyko wzrostu kosztów produkcji i kształtowania się rentowności, bowiem produkcja ma charakter materiałochłonny, a udział wyrobów hutniczych i komponentów w postaci części maszyn i urządzeń elektrotechnicznych w kosztach produkcji jest wysoki. Emitent posiada możliwość zabezpieczania się przed zmianami cen importowanych materiałów zaopatrzeniowych, poprzez wykorzystanie, zgodnie z zawartą z Kredyt Bank S.A. umową, finansowych instrumentów zabezpieczających. Kolejnym sposobem na ograniczenie ryzyka wzrostu cen jest dokonywanie zakupu materiałów i usług do produkcji w oparciu o politykę kilku dostawców jednego materiału, usługi i towaru, co powoduje poprawne relacje rynkowe skutkujące możliwością oddziaływania w znacznym stopniu na poziom cen. W przypadku dostawców monopolistów istnieje duże uzależnienie i mała możliwość oddziaływania na cenę. Ryzyko dotyczące wykwalifikowanej i doświadczonej kadry pracowniczej Niestabilna sytuacja na rynku pracy utrudnia proces dostosowania wielkości i struktury zatrudnienia do potrzeb Emitenta. Istnieją poważne ograniczenia w pozyskaniu wykwalifikowanych i wysokowykwalifikowanych pracowników, a osób chętnych do podjęcia się prac ciężkich przy spełnianiu optymalnych oczekiwań pracodawcy jest niewiele. Ewentualna utrata wykwalifikowanych pracowników w takich zawodach jak konstruktor, elektronik, technolog, elektryk obrabiarek, monter obrabiarek, frezer, wytaczarz oraz ograniczenia w pozyskaniu nowych pracowników na zastępstwa zatrudnieniowe (wysoka średnia wieku załogi), a także procedury rekrutacji i koszty związane z wdrażaniem nowo zatrudnionych pracowników, mogą wpływać na efektywność działalności. W celu ograniczenia tego czynnika ryzyka w przyszłości, Emitent prowadzi współpracę z lokalną placówką oświatową w zakresie kształcenia kadr. 6. OFEROWANE PRODUKTY, SPRZEDAŻ I RYNKI ZBYTU. 6.1 Produkty i usługi. Obrabiarki i urządzenia 1. Tokarki poziome do obróbki i regeneracji profilu jezdnego kół pojazdów szynowych wymontowanych z pojazdów. Obrabiarki wyposażone są w układy sterowania numerycznego CNC oraz regulowane układy napędu posuwu. Ponadto posiadają wyposażenie do automatycznego prowadzenia procesu regeneracji, zarówno w zakresie przygotowania danych dla procesu, jak też kontroli jego wykonania. Produkowane typy obrabiarek to: UBF 112 N, UBE 150 N, UFB 125 N. 20

21 Odmianą tej grupy są tokarki w układzie portalu (przelotowe), znacznie ułatwiające manewrowanie zestawami w warsztacie użytkownika. Produkowane typy to UDA 112 N oraz UDA 125 N. RAFAMET S.A. produkuje również specjalizowane tokarki typu XUC 135, do obróbki elementów osi pojazdów szynowych. Posiadają one modułowe wyposażenie, zestawiane w zależności od potrzeb użytkownika. Sterowanie pracą maszyn zapewniają nowoczesne sterowniki programowalne SIMATIC, współpracujące z podobnej klasy napędami regulowanymi, o cyfrowej strukturze jednostki regulacyjnej. Pulpity sterownicze maszyn zawierają ekrany graficzne lub semigraficzne, umożliwiające operatorowi komfortową obsługę obrabiarki oraz szeroką diagnostykę zakłóceń jej działania. Komunikacja z operatorem odbywa się w języku użytkownika. 2. Tokarki podtorowe do obróbki i regeneracji profilu jezdnego kół pojazdów szynowych, bez ich wymontowania z pojazdów. Obrabiarki posiadają specjalistyczne wyposażenie dla mocowania, ustalenia położenia kół zestawu oraz przeniesienia napędu na obrabiane zestawy. Wyposażone są w układy sterowania numerycznego CNC oraz regulowane układy napędu posuwu. Posiadają wyposażenie do automatycznego prowadzenia procesu regeneracji, zarówno w zakresie przygotowania danych dla procesu, jak też kontroli jego wykonania. Produkowane typy obrabiarek to: UGD 150 N, UGE 150 N oraz UGL 80 N. W ramach działalności modernizacyjnej konsekwentnie rozszerzamy modernizację konwencjonalnej tokarki podtorowej typu UGB 150. W pierwszym etapie - modernizacja dotyczyła przyrządu do pomiaru średnicy, opracowanego w oparciu o standardowe moduły sterownika programowalnego, oraz zwiększenia dokładności dokonywanego pomiaru. Następnym krokiem było zastosowanie sterownika programowalnego do sterowania całej obrabiarki, wraz z procesem odtwarzania profilu. Wdrożono kolejny etap modernizacji, polegający na wyposażeniu maszyny w układ sterowania numerycznego CNC, integrujący wszystkie dotychczasowe funkcje robocze, zapewniający skrawanie dowolnej ilości profili, w tym profili ekonomicznych, oraz umożliwiający określenie zużycia profilu i przygotowanie optymalnych danych do skrawania. 21

22 3. Tokarki karuzelowe uniwersalne, o szerokim zakresie średnic stołów roboczych od mm do mm i średnicy toczenia do mm, zróżnicowanych prędkościach obrotowych stołu (od 25 do 400 obr./min.) i zróżnicowanym obciążeniu stołu (od 6 do 200 ton). Obrabiarki wyposażone w dodatkowe wrzeciono wiertarsko-frezarskie oraz specjalizowany napęd dla dokładnego kątowego pozycjonowania stołu. Sterowanie obrabiarek wyłącznie przez układy sterowania CNC oraz odpowiednie precyzyjne napędy sterowane cyfrowo. Posiadają precyzyjne systemy pomiaru położenia narzędzia. Obrabiarki posiadają bogate wyposażenie w oprzyrządowanie do automatycznej wymiany narzędzi i głowic narzędziowych, jak również do realizacji automatycznego pomiaru narzędzi skrawających i obrabianego detalu. Produkowane typy to: KCM 150 N, KCI 210/280 N, KCI 250/280 N, KCI 320/350 N, KCI 400/540 N, KCI 500/550 N, KCI 500/700 N, KCI 700/800 N, KDC 630/700 N, KDC 700/800 N. 4. Tokarki poziome uniwersalne i specjalizowane. Zapewniają precyzyjną obróbkę ciężkich detali. Posiadają budowę modułową, pozwalającą na ich łatwą rozbudowę, celem przystosowania do indywidualnych wymagań użytkownika. Wyposażone są w wielopozycyjne głowice rewolwerowe z narzędziami tokarskimi i obrotowymi. Dodatkowy napęd zapewnia dokładne pozycjonowanie kątowe obrabianego detalu, np. dla wykonania prac wiertarskich lub frezarskich. Obrabiarki sterowane są układami CNC i sprzężonymi z nimi napędami regulowanymi cyfrowo. Posiadają precyzyjne systemy pomiaru położenia narzędzia oraz detalu. Produkowane typy to HTC 50 CNC, TV 200 CNC, TV 240 CNC. 5. Frezarki bramowe uniwersalne z przesuwnym stołem, dla precyzyjnej i wydajnej obróbki różnorodnych detali o dużych wymiarach. Wyposażone w nowoczesne komponenty składowe oraz układy sterowania numerycznego CNC o wszechstronnych możliwościach technicznych i technologicznych. Wyposażone w głowice narzędziowe stałe i przestawne, z napędem wrzeciona o szerokim zakresie regulacji prędkości i wysokiej dokładności biegu wrzeciona. Produkowane typy obrabiarek: FB 100 CNC, FB 200 CNC, FB 350 CNC. Specyficzną odmianą produkowanych frezarek jest obrabiarka z przesuwną bramą (Gantry), typu GMC 320 CNC i GMC 400CNC. Przystosowana jest do obróbki detali wielkogabarytowych o długości do 22 metrów. Obrabiarka wyposażona jest w wymienne głowice narzędziowe mocowane automatycznie. Kolejną odmianą oferowanych frezarek jest typ HSM 180 CNC. Frezarka 22