Wstęp. Mój przyjaciel LAPTOP 5 Książka-kurs dla dinozaurów:

Transkrypt

1 Wstęp Z tej książki nie nauczysz się obsługi laptopa! Jak to? To po co ona? Już tłumaczę: Obsługi komputera nie nauczysz się z żadnej książki. Tak samo z żadnej książki nie nauczysz się pływać, prowadzić samochodu czy gotować. By nauczyć się pływać trzeba wskoczyć do wody, prowadzić samochód wsiąść do niego i ruszyć, a by gotować, trzeba wyciągnąć garnki, produkty z lodówki i zacząć pitrasić. Tak samo obsługiwać komputer nauczysz się wtedy, gdy zaczniesz go obsługiwać. Ta książka ma tylko Ci pokazać, od czego zacząć. Gdy jeszcze nie wiesz dokładnie, co z laptopem można zrobić pokaże ci podstawy, których nie nauczysz się z książki ale wykonując instrukcje książki-kursu na swoim sprzęcie. Książka ta powstała na podstawie naszej poprzedniej pozycji Z Windows 10 na podbój Internetu, której jest niejako drugim, ale nieco okrojonym i znacznie przebudowanym wydaniem. Wbrew tytułowi może służyć nie tylko posiadaczom laptopów, ale także komputerów stacjonarnych ważne by na urządzeniu było zainstalowane Windows 10 i było one obsługiwane tradycyjnie myszką i klawiaturą. Wiele tabletów urządzeń z ekranem dotykowym pracuje także pod kontrolą Windows 10, ale Windows 10 pracuje na nich w tzw. trybie tabletu i wygląda oraz działa nieco odmiennie. Dla posiadaczy laptopów, od których można odłączać klawiaturę i przełączać na tryb tabletu przygotowaliśmy krótki dodatek. Mój przyjaciel LAPTOP 5 Książka-kurs dla dinozaurów:

2 3 Na górnej stronie otwartej książki umieszczamy zwykle rysunek ekranu z zaznaczonymi fragmentami, których dotyczą instrukcje na dolnej stronie. 2 1 Mój przyjaciel LAPTOP 6 Książka-kurs dla dinozaurów:

3 Wydrukowaliśmy książkę w układzie poziomym a nie tradycyjnie pionowym. Dlaczego? Czytelnicy naszych poprzednich kursów dla dinozaurów chwalili dużą czcionkę, wygodną dla doświadczonych oczu, ale zwracali nam uwagę na to, że na rysunkach ekranu (tzw. zrzutach ekranu ) ciężko jest rozróżnić drobne elementy. Druk rysunków ekranu poziomo pozwala nam na zwiększenie ich rozmiarów o kilkadziesiąt procent. Gdy położysz otwartą książkę na biurku, to na górnej stronie zobaczysz zwykle ilustrację do tekstu na stronie dolnej. Możesz porównać wygląd ekranu Twojego komputera z ilustracją w samouczku. Wyraźny wskaźnik pokazuje miejsce na ekranie związane z czynnością oznaczoną kolejnym numerem: 1. Czynność pierwsza. 2. Czynność druga. 3. Czynność trzecia. Uwaga! Wygląd ekranu Twojego komputera może się różnić w mniejszych lub większych szczegółach od ilustracji w samouczku. System Windows jest bardzo plastyczny i dostosowuje się do możliwości sprzętu oraz do preferencji użytkownika. Inne założenia: Masz, najlepiej nieskrępowany, dostęp do komputera. Kurs ten nie jest książką do poduszki! Ćwiczenia tego kursu musisz przerobić osobiście na komputerze. Nauczenie się pracy z komputerem na sucho jest tak samo realne jak nauczenie się prowadzenia samochodu jedynie za pomocą książki. Na komputerze, do którego masz dostęp, jest prawidłowo zainstalowany system operacyjny Microsoft Windows 10 PL. (Literki PL oznaczają wersję polskojęzyczną.) Jeśli posiadasz system Windows o Mój przyjaciel LAPTOP 7 Książka-kurs dla dinozaurów:

4 innym oznaczeniu (np. XP, Vista, 7, 8 czy 8.1), to jego obsługa będzie się różnić od tej opisanej na tym kursie. Kup naszą książkę-kurs dotyczący właściwej wersji Windows!. Kurs może służyć do nauki obsługi wszystkich dostępnych na rynku polskim wydań Windows 10: Home, Pro, Enterprise i Education. W zakresie omawianym na tym kursie różnią się one w bardzo niewielkim stopniu. Różnice w dokładnym wyglądzie rysunków i brzmieniu komunikatów wynikać będą bardziej z elastyczności systemów Windows, które przystosowują się do konfiguracji sprzętowej i preferencji użytkownika. Twój komputer jest połączony z Internetem. Teorię komputerową i informatyczną ograniczamy do niezbędnego minimum. Minimum to musi być jednak zachowane. Zasadniczą ideą kursu jest nauka przez ćwiczenia, dlatego jesteś proszony o wykonywanie na komputerze poszczególnych czynności związanych z omawianym zagadnieniem. Mój przyjaciel LAPTOP 8 Książka-kurs dla dinozaurów:

5 Lekcja 1: Pierwsze kroki w Windows 10 Niniejszy kurs uczy działalności w Internecie przy pomocy komputera z systemem Windows 10. Zanim przejdziemy do zagadnień związanych z Internetem, musisz się upewnić, że znasz przynajmniej zupełne podstawy Windows. Do ich nauki służy niniejsza lekcja. Większość stron tej lekcji omawia materiał na przykładzie prostego programu (edytora tekstu) o nazwie WordPad. Nie chodzi tu o to, żebyś nauczył się tego konkretnego programu. Być może nigdy już więcej nie będziesz z niego korzystał. Ideą Windows jest jednak to, że każdy program obsługuje się w podobny sposób. Gdy nauczysz się uruchamiać WordPad, przemieszczać jego okno na ekranie, korzystać z menu programu itd., to później dasz sobie radę z innymi programami. Ponieważ WordPad jest edytorem tekstu, to przy tej okazji zapoznamy cię z komputerowym pisaniem i klawiaturą. Mój przyjaciel LAPTOP 9 Książka-kurs dla dinozaurów:

6 Mój przyjaciel LAPTOP 10 Książka-kurs dla dinozaurów: 1

7 Włączanie komputera Założeniem tego kursu jest to, że Windows masz już zainstalowany na swoim komputerze jako podstawowy system operacyjny. W takim wypadku wystarczy włączyć komputer, aby automatycznie rozpoczął się proces uruchamiania Windows. Tak więc do dzieła: 1. Włącz komputer (naciśnij główny włącznik komputera, umieszczony zwykle nad klawiaturą laptopa). Poczekaj chwilę. Uruchamia się teraz system operacyjny Windows (to znaczy ładuje się z twardego dysku do pamięci operacyjnej komputera). Na ekranie pojawia się jego logo i dzieją się różne inne dziwne rzeczy. W zależności od konfiguracji sprzętowej komputera i ustawień Windows może to trwać od kilkunastu sekund do kilku minut. PIERWSZE URUCHOMIENIE Jeśli jest to pierwsze uruchomienie nowego komputera po zakupie, to możesz być proszony przez system o utworzenie konta. Jeśli jest to Twój pierwszy kontakt z komputerem, to lepiej poproś sprzedawcę lub jakiegoś znajomego, by to za Ciebie zrobił. Wybierz na razie opcję konta lokalnego (zakładam, że nie masz jeszcze adresu ) i (jeśli nie masz jakichś specjalnych powodów) nie deklaruj hasła (miejsce na hasło zostawcie puste). Mój przyjaciel LAPTOP 11 Książka-kurs dla dinozaurów:

8 Mój przyjaciel LAPTOP 12 Książka-kurs dla dinozaurów:

9 2. Jeśli po uruchomieniu pojawi się ekran blokowania, to naciśnij dowolny klawisz na klawiaturze lub kliknij myszką (patrz str. 16.) w dowolnym miejscu. WA Nź!!! WYGASZANIź EKRANU Jeśli od momentu włączenia komputera upłynęło dużo czasu (bo Ty np. odszedłeś od maszyny), to ekran mógł się automatycznie wygasić i widzisz tylko ciemny ekran, ekran blokowania (jak powyżej) lub jakąś animację. Wystarczy teraz kliknąć myszą lub nacisnąć dowolny klawisz na klawiaturze, by przywrócić normalne wyświetlanie ekranu. W tym momencie może pojawić się ekran logowania Windows. Służy on do zalogowania się użytkownika komputera. Logowanie można nazwać przedstawieniem się użytkownika systemowi operacyjnemu. System Windows 10 umożliwia pracę przy tym samych komputerze wielu użytkownikom (oczywiście niejednocześnie) przy zachowaniu specyficznych ustawień, używanych programów i dokumentów dla każdego użytkownika. Logowanie jest właśnie po to, by komputer wiedział, który użytkownik do niego zasiadł. By wskazać właściwego użytkownika musisz kliknąć na wyobrażenie jego konta a następnie Zaloguj. Jeśli nie umiesz jeszcze klikać komputerową myszą, to przenieś się na chwilę do zagadnienia na stronie 16., gdzie tego uczymy. W niektórych wypadkach konto użytkownika jest chronione hasłem, które musisz wpisać z klawiatury. Podczas pisania hasła na ekranie zamiast jego kolejnych znaków pokazywać się będą gwiazdki (ma to zapobiec podejrzeniu hasła przez osobę niepowołaną). Na koniec naciśnij klawisz Enter. Mój przyjaciel LAPTOP 13 Książka-kurs dla dinozaurów:

10 ikony graficzne przedstawienie różnych elementów Wygląd ekranu (jak większość rzeczy w Windows) jest łatwy do modyfikacji, dlatego też może różnie wyglądać u różnych użytkowników. obszar powiadamiania z ikonami programów uruchamianych automatycznie, zegarem i ikoną połączenia internetowego przycisk Start Na Pasku zadań mogą się znaleźć się ikony Twoich najważniejszych programów. Stanowią one dodatkowy, najszybszy i najprostszy sposób ich uruchamiania. Mój przyjaciel LAPTOP 14 Książka-kurs dla dinozaurów:

11 WA Nź!!! Wielokrotnie jeszcze będziemy zastrzegać, że różne czynności mogą przebiegać w różny sposób (lub w ogóle nie występować jak w przypadku logowania) w zależności od ustawień (konfiguracji) Windows. Wynika to z tego, że Windows jest systemem bardzo elastycznym i w zależności od upodobań użytkowników można wiele rzeczy w nim zmieniać. Na tym kursie staramy się założyć, że masz w miarę typową konfigurację Windows. Musisz jednak pamiętać, że niektóre operacje trzeba będzie wykonać na Twoim komputerze w nieco zmodyfikowany sposób. Po wykonaniu wszystkich wymienionych powyżej czynności system operacyjny Windows jest już uruchomiony (załadowany do pamięci operacyjnej) i gotowy do działania. Możesz rozpocząć pracę. Mój przyjaciel LAPTOP 15 Książka-kurs dla dinozaurów:

12 Nie bój się myszy Mysz była przez wiele lat podstawowym narzędziem użytkownika do wydawania poleceń systemowi Windows (a za jego pośrednictwem poszczególnym programom komputerowym i częściom składowym komputera). Teoretycznie można obsługiwać Windows jedynie za pomocą klawiatury, lecz nikomu tego nie radzę. Klawiatura służy przede wszystkim do pisania i wprowadzania danych. W notebookach funkcję myszy pełni zwykle touchpad niewielki prostokątny obszar poniżej klawiatury, który reaguje na dotyk palca. (Zdecydowanie zalecamy jednak dokupienie myszy do notebooka praca będzie wygodniejsza.) Mój przyjaciel LAPTOP 16 Książka-kurs dla dinozaurów:

13 SPRZĘT Z źkranźm DOTYKOWYM Zakładamy, że masz komputer sterowany myszką i klawiaturą. Jeśli jednak masz komputer sterowany ekranem dotykowym, to wszędzie tam, gdzie każemy ci kliknąć lewym klawiszem myszy musisz nacisnąć palcem ekran i od razu zwolnić nacisk. Wszędzie tam, gdzie ci każemy kliknąć prawym przyciskiem myszy, musisz nacisnąć palcem i przytrzymać nacisk, aż coś się stanie (ukaże się menu lub pasek sterowania). Jeśli masz klasyczny tablet z Windows 10, to pracujesz w nim w trybie tabletu, który się znacznie różni od opisu na tym kursie. Przedstawimy go pokrótce na str Poruszanie wska nika myszy Podstawową funkcją myszy jest przesuwanie wska nika myszy. Wskaźnik to taki obiekt na ekranie komputera, który odwzorowuje ruchy myszy na biurku (lub palca na touchpadzie). Może on przybierać różne kształty, z których najczęściej występującym jest strzałka z dużym grotem. Inną nazwą na wskaźnik myszy jest kursor myszy a potocznie mówimy zwykle, że coś robimy (ruszamy, klikamy, przesuwamy) myszą a nie wskaźnikiem czy kursorem myszy. Podstawy operowania myszą najlepiej opanować przez ćwiczenia. Mój przyjaciel LAPTOP 17 Książka-kurs dla dinozaurów:

15 Nowoczesne myszy mają zwykle trzy przyciski: lewy do normalnego klikania patrz punkt 5. str. 21. środkowy z pokrętłem do przewijania patrz str. 25. prawy do wywoływania menu podręcznego patrz str Umieść mysz na podłożu (najlepiej na specjalnej podstawce pod mysz) ogonkiem w stronę monitora. Mysz musi dotykać podkładki, nie unoś jej w powietrzu. 2. Porusz myszą po podłożu (cały czas musi dotykać podstawki). Zaobserwuj, że poruszanie muszą powoduje poruszanie wskaźnika myszy na ekranie. 3. Poruszaj myszą w różnych kierunkach. Ciągle obserwuj wskaźnik myszy. Przesuwaj go od skraju do skraju ekranu, w górę, w dół, w bok, po przekątnych. Zwykle nie możesz przesunąć wskaźnika poza ekran, ale czasem może się tak zdarzyć. Jeśli pamiętasz wtedy, że wskaźnik zniknął np. na dole ekranu, to przesuń mysz w przeciwnym kierunku. Wskaźnik ponownie powinien się pokazać na ekranie. Jeśli nie pamiętasz, w który miejscu wskaźnik zniknął z ekranu, to ruszaj myszą w różnych kierunkach i obserwuj ekran. W końcu wskaźnik się pokaże. Mój przyjaciel LAPTOP 19 Książka-kurs dla dinozaurów:

16 Od tego rysunku zmieniliśmy trochę wygląd ekranu, aby lepiej się prezentował w książce. Zmieniliśmy np. wygląd pulpitu na jednolity. Elementy na ekranie są większe niż na większości monitorów to też po to, by były bardziej czytelne. 4, 5 Mój przyjaciel LAPTOP 20 Książka-kurs dla dinozaurów:

17 Wskazywanie 4. Przesuń wskaźnik na przycisk Start znajdujący się w lewym dolnym rogu ekranu. W ten sposób wskazałeś przycisk Start. Prawidłowe wskazanie wymaga, aby czubek grota strzałki znalazł się w obszarze przycisku. Klikanie 5. W momencie wskazania przycisku Start naciśnij i od razu zwolnij lewy przycisk myszy (lub lewy klawisz pod touchpadem). Czynność taką nazywamy klikaniem. Tak, wiemy, że to słowo nie najlepiej brzmi po polsku, ale nikt jeszcze nie nazwał tej podstawowej komputerowej czynności ładniej a przy tym równie zwięźle. Słowa tego będziemy używać w tym samouczku niezliczoną ilość razy, gdyż za pomocą klikania wykonujemy mnóstwo czynności. W tym wypadku (kliknięcie przycisku Start) rozwinęliśmy menu startowe, główne menu systemu Windows. Niektóre czynności w Windows można wykonać za pomocą klikania prawym przyciskiem. Będziemy to zawsze wyraźnie zaznaczać. Tam, gdzie będziemy pisać po prostu o klikaniu, zawsze będzie chodzić o naciskanie lewego przycisku. Mój przyjaciel LAPTOP 21 Książka-kurs dla dinozaurów:

18 W Windows 10 menu startowe powstało z kompilacji menu z Windows 7 oraz ekranu startowego z kafelkami z Windows 8 i Mój przyjaciel LAPTOP 22 Książka-kurs dla dinozaurów:

19 Menu startowe Kliknięcie przycisku Start spowodowało rozwinięcie menu startowego. W zależności od konfiguracji komputera, zainstalowanych na nim programów i historii pracy na tym komputerze wygląd menu startowego będzie różny na różnych komputerach. Menu (w języku komputerowym a nie restauracyjnym) oznacza zbiór możliwych do wykonania czynności. Poszczególne składniki menu wybieramy również przez klikanie. Na razie tego nie rób. 6. Kliknij dowolne puste miejsce na pulpicie. Menu startowe zniknie. Mówimy, że zostało zwinięte. Mój przyjaciel LAPTOP 23 Książka-kurs dla dinozaurów:

20 3 4a 4b 1, 5 4c Mój przyjaciel LAPTOP 24 Książka-kurs dla dinozaurów:

21 Przewijanie (pasek przewijania) 1. Kliknij przycisk Start (lewy dolny róg ekranu). Rozwinie się menu startowe. 2. Z menu startowego wybierz pozycję Wszystkie aplikacje jeśli taka jest. Rozwinie się następny poziom menu. W nowszych wersjach Windows 10 pominięto przycisk Wszystkie aplikacje i prawdopodobnie już go nie zobaczysz, podobnie jak go nie ma u nas na rysunkach. Menu rozwija się od razu po kliknięciu przycisku Start. 3. Porusz myszką, by ukazał się pasek przewijania menu startowego. 4. Przewijaj zawartość menu z lewej strony na różne sposoby: 4a. wskaż wskaźnikiem pole przewijania, naciśnij lewy przycisk myszy i - nie zwalniając go - przesuń wskaźnik razem z uchwyconym obiektem w dół; zwolnij przycisk myszy. 4b. klikaj obszar pomiędzy strzałką przewijania a polem przewijania, by spowodować duże skokowe przewijanie; 4c. klikaj strzałki przewijania, by spowodować mniejsze skokowe przewijanie; 4d. jeśli w swojej myszy masz pokrętło przewijania, spróbuj przewijać okno poprzez jego kręcenie. 5. Zamknij menu startowe klikając przycisk Start. Mój przyjaciel LAPTOP 25 Książka-kurs dla dinozaurów:

23 Uruchamianie programów 1. Kliknij przycisk Start (lewy dolny róg ekranu). Rozwinie się menu startowe. 2. Poprzesuwaj zawartość menu, tak jak się nauczyłeś w poprzednim zagadnieniu. Zauważ, że większość składników tego poziomu symbolizowane są przez różnorodne ikony reprezentują one programy komputerowe. Ikony, które przedstawiają żółty biurowy folder i mające ptaszek (v) obok, to foldery menu startowego, które dopiero wewnątrz po ich rozwinięciu zawierają właściwe programy. Przykładem takiego folderu są Akcesoria systemu. 3. Kliknij folder Akcesoria systemu, aby go rozwinąć. Zauważ, że pod pozycją Akcesoria systemu pojawiły się nowe pozycje lekko wcięte. Oznacza to, że stanowią one zawartość folderu Akcesoria systemu. 4. Kliknij pozycję WordPad. WA Nź!!! Na następnych stronach operację opisaną w punktach będziemy określać w sposób skrócony: Wydaj polecenie (albo wybierz): przycisk Start Akcesoria systemu WordPad. Mój przyjaciel LAPTOP 27 Książka-kurs dla dinozaurów:

24 Przyciski sterujące okna: 3 Minimalizuj pasek tytułowy wstążka 1 Maksymalizuj 5 Zamknij To okno WordPada nie jest zmaksymalizowane 4 na pasku zadań, bezpośrednio na prawo od ikon paska szybkiego uruchamiania pojawił się nowy przycisk reprezentujący nowootwarty program Mój przyjaciel LAPTOP 28 Książka-kurs dla dinozaurów:

25 Okno programu Na ekranie widzimy teraz okno uruchomionego programu WordPad. W tym miejscu nie rozpisujemy się o tym, co można zrobić za jego pomocą (a jest to edytor tekstów, czyli za jego pomocą można pisać różne teksty). Posłuży on nam jako przykład otwartego okna programu. Okno WordPada może zajmować cały ekran jak na rysunku na następnej stronie (na ekranie występuje poza nim tylko pasek zadań Windows) mówimy wtedy, że okno jest zmaksymalizowane. Może ono także zajmować tylko prostokątny wycinek ekranu, jak na rysunku powyżej. Nauczymy się teraz, jak okno można maksymalizować, minimalizować, przywracać i wreszcie zamykać. Operacje te wykonuje się za pomocą przycisków sterowania okna, które znajdują się w jego prawym górnym rogu. 1. Kliknij przycisk Maksymalizuj. Mój przyjaciel LAPTOP 29 Książka-kurs dla dinozaurów:

26 pasek tytułowy wstążka To okno WordPada jest zmaksymalizowane Przyciski sterujące okna: Minimalizuj 3 Przywróć w dół 2 Zamknij 5 na pasku zadań, bezpośrednio na prawo od ikon paska szybkiego uruchamiania jest ciągle przycisk reprezentujący nowootwarty program 4 Mój przyjaciel LAPTOP 30 Książka-kurs dla dinozaurów:

27 Okno programu WordPad zostało zmaksymalizowane zajmuje cały ekran na dole ekranu pozostał tylko pasek zadań Windows. Przycisk Maksymalizuj zmienia się w przycisk Przywróć w dół. 2. Kliknij przycisk Przywróć w dół. Okno zostanie przywrócone do poprzednich rozmiarów. 3. Kliknij przycisk Minimalizuj. Okno programu znika z ekranu, ale pozostaje przycisk na pasku zadań. Program został zminimalizowany. Nie widać go na ekranie, ale jest stale aktywny (nie został usunięty z pamięci operacyjnej komputera). 4. Kliknij przycisk reprezentujący program WordPad na pasku zadań. 5. Kliknij przycisk Zamknij. Okno programu zostaje zamknięte a przycisk symbolizujący program zniknie z paska zadań. Zakończyłeś w ten sposób sesję pracy programu WordPad (został on usunięty z pamięci operacyjnej komputera). Jeśli prócz wykonywania tych ćwiczeń próbowałeś z ciekawości coś napisać za pomocą programu, to pojawi się pytanie, czy chcesz zapisać efekt swojej pracy. Odpowiedz Nie zapisuj (klikając odpowiedni przycisk). Mój przyjaciel LAPTOP 31 Książka-kurs dla dinozaurów: