ARTYLERYJSKIE ROZPOZNANIE RADIOLOKACYJNE
|
|
- Włodzimierz Nawrocki
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 2 (164) 2012 ISSN ARTYLERYJSKIE ROZPOZNANIE RADIOLOKACYJNE Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI, Jacek PIONTEK Instytut Dowodzenia, Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych n.swietochowski@wso.wroc.pl j.piontek@wso.wroc.pl Artykuł wpłynął do redakcji r. Zweryfikowaną i poprawioną wersję po recenzjach i korekcie otrzymano w maju 2012 r. W artykule przedstawiono możliwości bojowe oraz sposób wykorzystania artyleryjskiego rozpoznania radiolokacyjnego. W pierwszej części wskazano uwarunkowania techniczne stacji radiolokacyjnych, które mają zasadniczy wpływ na możliwość ich wykorzystania w działaniach taktycznych. W drugiej części zaprezentowano opcjonalny sposób ich wykorzystania w działaniach taktycznych, w tym ugrupowania bojowe oraz sposób maskowania stacji radiolokacyjnych przed rozpoznaniem elektronicznym. Słowa kluczowe: rozpoznanie radiolokacyjne, rozpoznanie artyleryjskie, stacje radiolokacyjne artyleryjskie, Liwiec (stacja radiolokacyjna), AN/TPQ-36 (stacja radiolokacyjna), AN/TPQ-37 (stacja radiolokacyjna) WSTĘP Jednym z najważniejszych zadań systemów wsparcia ogniowego, również artylerii, która stanowi jego zasadniczy komponent, jest realizacja ognia przeciwbateryjnego (ang. counter batery fire) 1. Skuteczne zwalczanie artylerii przeciwnika zapewnia wojskom własnym swobodę działania i zwiększa ich bezpieczeństwo. Warunkiem realizacji ognia przeciwbateryjnego jest posiadanie sprawnego systemu dowodzenia, rozpoznania oraz środków oddziaływania (artyleria, śmigłowce, samoloty szturmowe, środki walki elektronicznej). W owym systemie kluczowe jest posiadanie sprawnego rozpoznania, umożliwiającego wykrywanie zarówno aktywnych, jak i nieaktywnych ogniowo środków artyleryjskich. Rozpoznanie artyleryjskie stanowi zespół sił i środków realizujących zadania wykrywania i wcinania obiektów na rzecz ognia artylerii. Jednym z jego elementów jest rozpoznanie radiolokacyjne, definiowane jako podsystem rozpoznania artyleryjskiego, w którego skład wchodzą artyleryjskie stacje radiolokacyjne oraz nie- 1 Ogólne zadania artylerii: prowadzenie bliskiego ognia wspierającego (ang. close supporting fire), zwalczanie baterii ogniowych (ang. counterbattery fire), wzbranianie obrony przeciwlotniczej przeciwnika (ang. SEAD suppresion of enemy air defence), zwalczanie systemu dowodzenia przeciwnika (ang. C2W command and control warfare), prowadzenie głębokiego ognia wspierającego, (ang. deep supporting fire), według: AArtyP-5 NATO Field Artillery Tactical Doctrine, wrzesień 2001, s. 2-1.
2 Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI, Jacek PIONTEK zbędne systemy dowodzenia i łączności, przeznaczone do wykrywania oraz obsługiwania strzelania artylerii. Rozpoznanie radiolokacyjne odgrywa zatem ważną rolę podczas rażenia baterii ogniowych oraz korygowania ognia artylerii, który nie może być obserwowany z naziemnych punktów obserwacyjnych (w ramach głębokiego wsparcia ogniowego). Do zasadniczych jego zalet należy duży zasięg obserwacji obiektów przeciwnika z możliwością ich wcinania z dokładnością wystarczającą dla ognia artylerii. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie właściwości konstrukcyjnotechnicznych stacji radiolokacyjnych, które mają zasadniczy wpływ na skuteczność oraz określenie optymalnego sposobu ich wykorzystania w działaniach taktycznych. Bezpośrednią przyczyną podjęcia tematyki rozpoznania radiolokacyjnego było wdrożenie radiolokacyjnego zestawu rozpoznania artyleryjskiego (RZRA) LIWIEC w naszej armii, który uzupełnił lukę w systemie rozpoznania na rzecz Wojsk Rakietowych i Artylerii. Niniejsze opracowanie może być pomocne w scharakteryzowaniu możliwości oraz określaniu koncepcji użycia stacji LIWIEC w działaniach taktycznych UWARUNKOWANIA TECHNICZNE WYKORZYSTANIA STACJI Artyleryjskie stacje radiolokacyjne użytkowane są od lat pięćdziesiątych ubiegłego stulecia. Pierwsze stacje służyły głównie do wykrywania strzelających stromotorowo moździerzy, bowiem ze względu na niedoskonałości konstrukcyjne, nie posiadały możliwości obserwacji pocisków poruszających się z dużą prędkością po płaskim torze balistycznym. Dopiero wdrożenie nowoczesnych anten parabolicznych, wysyłających silniejsze promieniowanie elektromagnetyczne pozwoliło na zwiększenie możliwości stacji. Współczesne artyleryjskie stacje radiolokacyjne zdolne są do wykrywania dział i moździerzy na odległości km oraz artylerii rakietowej na odległości 40 km. Większość artyleryjskich stacji radiolokacyjnych w swoim działaniu wykorzystuje efekt Dopplera 3. Wysyłając promieniowanie elektromagnetyczne, stacja rejestruje fale odbite od wszelkiego rodzaju przeszkód znajdujących się w jej zasięgu i rejestruje ich ruch w przestrzeni. W wypadku pojawienia się obiektów o zadanych parametrach (np. pociski artyleryjskie), stacja śledzi je i poprzez analizę toru lotu balistycznego, określa współrzędne środków ogniowych oraz punktów upadku pocisków. Stacje radiolokacyjne wykorzystywane są w wielu armiach. W armii rosyjskiej największe zastosowanie znalazły stacje ARK-1M RYŚ oraz nowsza ZOOPARK-1. W krajach Europy Zachodniej użytkowane są stacje typu COBRA oraz ARTHUR. W Siłach Zbrojnych RP, jak wspomniano wyżej, wdrożony został RZRA LIWIEC. Jednak najbogatsze doświadczenia związane z użytkowaniem artyleryjskich stacji radiolokacyjnych posiada armia USA, stosująca z powodzeniem stacje przeciwmoździerzowe AN/TPQ-36 oraz przeciwartyleryjskie AN/TPQ-37 i 47. W operacjach w Zatoce Per- 2 3 Do momentu powstania niniejszego artykułu w Siłach Zbrojnych RP wdrożono już trzy stacje radiolokacyjne po jednej w 23 BA, 11 pa oraz PKW Afganistan. Efekt Dopplera zjawisko obserwowane dla fal, polegające na powstawaniu różnicy częstotliwości wysyłanej przez źródło fali oraz zarejestrowanej przez obserwatora, który porusza się względem źródła fali. Radar dopplerowski wysyła fale radiowe, które odbijają się od ruchomego obiektu (pocisk na torze lotu), a ich częstotliwość zmienia się w zależności od prędkości i kierunku ruchu obiektu. 6
3 ARTYLERYJSKIE ROZPOZNANIE RADIOLOKACYJNE skiej wykazano, iż jest to sprzęt zoptymalizowany do określana współrzędnych aktywnych ogniowo środków walki przeciwnika, takich jak działa i artyleryjskie wyrzutnie rakietowe. Stacje umożliwiały szybkie i skuteczne zdominowanie systemu wsparcia ogniowego armii irackiej, stwarzając warunki do precyzyjnego rażenia pododdziałów artylerii. Użytkowane obecnie artyleryjskie stacje radiolokacyjne różnią się jedynie w niewielkim stopniu cechami konstrukcyjnym oraz sposobem obliczania współrzędnych punktów wystrzału i upadku pocisków, natomiast posiadają zbliżone parametry taktyczno-technicze, które przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela 1. Dane taktyczno-techniczne wybranych stacji radiolokacyjnych Lp. Nazwa stacji Wyszczególnienie AN/TP-Q 36 AN/TPQ-37 COBRA LIWIEC 1. Zasięg * (km) Liczba żołnierzy obsługi Dokładność wcięcia (m) % odległości powyżej 15 km 0.5% odległości powyżej 10 km 5. Sektor rozpoznania ( o ) w płaszczyźnie poziomej Sektor rozpoznania ( o ) w płaszczyźnie pionowej 4, Czas rozwinięcia (min) 9, Czas zwinięcia (min) 4, Średni czas między uszkodzeniami bd bd 400 godz. 400 godz. 10. Przeznaczenie stacji * wartości uśrednione Wykrywanie moździerzy Wykrywanie dział i wyrzutni Źródło: Opracowanie własne Wykrywanie dział i wyrzutni Wykrywanie dział i wyrzutni Stacje radiolokacyjne posiadają dwa tryby pracy, różniące się zasadniczo od siebie, tj. tryb wykrywania artylerii przeciwnika oraz tryb obsługiwania strzelania własnej artylerii 4. Praca stacji zazwyczaj nie jest możliwa w obu trybach jednocześnie, stąd należy określić z góry, co będzie priorytetem: rozpoznanie przeciwnika czy obsługiwanie strzelania. W trybie wykrywania artylerii przeciwnika stacja obserwuje pociski na wznoszącym odcinku toru lotu, natomiast w trybie obsługiwania strzelania własnej artylerii na odcinku opadającym. W obydwu trybach pracy sprawne działanie artyleryjskiej stacji radiolokacyjnej możliwe jest, jeżeli: pocisk porusza się po balistycznym torze lotu; pociski znajdują się w zasięgu promieniowania stacji, kaliber pocisków odpowiada zadanym parametrom stacji i jest na tyle duży, aby odbita wiązka promieniowania została wychwycona przez antenę stacji; 4 Dotyczy do między innymi takich stacji, jak: ARTHUR, COBRA, LIWIEC, AN/TPQ-36 i AN/TPQ-37. 7
4 Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI, Jacek PIONTEK pocisk jest śledzony przez stację przez odpowiednio długi czas 5. Stacje radiolokacyjne mają specyficzne uwarunkowania konstrukcyjne. Przede wszystkim prowadzą rozpoznanie w ograniczonym sektorze. Na przykład stacja AN/TPQ-37 prowadzi rozpoznanie w sektorze poziomym, wynoszącym tys. (90 o ) oraz w sektorze pionowym, wynoszącym 0-97 tys. (5,8 o ). Maksymalny zasięg rozpoznania uzależniony jest od charakteru wcinanego obiektu i wynosi: 30 km przy wykrywaniu dział i moździerzy oraz 50 km podczas wykrywania wyrzutni rakietowych. Możliwości prowadzenia rozpoznania przez stację przedstawiono na rysunku poniżej. 50 km rakiety 30 km działa, moździerze Rys. 1. Zasięg i sektor pracy stacji radiolokacyjnej AN/TPQ-37 Źródło: Opracowanie własne Istotne jest odpowiednie ustawienie stacji względem toru lotu pocisków wystrzeliwanych przez artylerię przeciwnika, będącą obiektem rozpoznania stacji. Tor lotu pocisku nie może przecinać się z kierunkiem rozpoznania stacji pod kątem mniejszym niż (90 o ). Stąd w trybie wykrywania środków ogniowych przeciwnika, będzie ona skutecznie wcinać artylerię strzelającą w kierunku stacji, a nie odwrotnie (patrz rysunek 5 8 FM , Target aquisition, s. 4-1.
5 ARTYLERYJSKIE ROZPOZNANIE RADIOLOKACYJNE poniżej). Ponadto istnieją ograniczenia technicznie związane z prędkością lotu pocisków. Stacja Q-37 może wcinać obiekty zbliżające się do niej z prędkością m/s, a oddalające się z prędkością m/s. Legenda: - niewcięte - małe prawdopodobieństwo wcięcia - wcięte Rys. 2. Możliwości wcięcia artylerii przeciwnika przez stację Źródło: Opracowanie własne Pierwszym etapem przygotowania stacji do prowadzenia rozpoznania jest określenie linii horyzontu radiolokacyjnego. Horyzont radiolokacyjny stanowi linię, w której promieniowanie stacji styka się z powierzchnią Ziemi. Stacja wysyła serię wiązek promieniowania, za pomocą których określa ukształtowanie linii horyzontu w sektorze rozpoznania. W ten sposób określony zostaje poziomy tor przeszukiwania horyzontu przez stację, odpowiadający linii nierówności terenowych, ograniczających zasięg jej wiązek promieniowania. 9
6 Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI, Jacek PIONTEK Linia horyzontu radiolokacyjnego Rys. 3. Sposób pracy RZRA LIWIEC Źródło: Przemysłowy Instytut Telekomunikacji (PIT) Pocisk zostaje po raz pierwszy wcięty przez stację, gdy poruszając się z określoną prędkością, przetnie wiązki promieniowania wysyłane przez stację. Stacja natychmiast wysyła wiązki weryfikujące, sprawdzające, czy porusza się on po torze balistycznym, określając jednocześnie jego prędkość, kierunek lotu oraz odległości i azymut. Po uzyskaniu pozytywnego wyniku stacja wysyła wiązki śledzące pocisk w określonym czasie, aby otrzymać niezbędne dane do obliczenia współrzędnych punktu wystrzelenia pocisku lub jego punktu upadku. Aby współrzędne strzelającego środka lub punktu upadku pocisku zostały określone z wymaganą dokładnością, stacja musi bezbłędnie śledzić pocisk w czasie co najmniej 5-8 s, to jest w przybliżeniu 45 tys. kątowej miary toru lotu pocisku, wysyłając przy tym kilkanaście wiązek śledzących 6. Stacja przestaje wysyłać wiązki śledzące pocisk w następujących przypadkach: gdy współrzędne środka strzelającego lub punktu upadku pocisku zostały obliczone z wymaganą dokładnością; jeżeli w ciągu wysłania pięciu kolejnych wiązek śledzących stacja nie wcięła pocisku; jeżeli przewidywany kierunek wysłania kolejnej wiązki śledzącej wykracza poza granice rozpoznania stacji w sektorze poziomym i pionowym. 7 Z powyższego wynika, iż prawidłowe wcięcie pocisku przez stację uzależnione jest od tego, czy znajduje się on w sektorze rozpoznania stacji przez czas potrzebny do FM , Target aquisition, s Tamże, s. 4-8.
7 ARTYLERYJSKIE ROZPOZNANIE RADIOLOKACYJNE określenia jego toru lotu oraz czy istnieje linia bezpośredniej obserwacji stacja cel. Stąd, nie każdy pocisk wystrzelony przez artylerię przeciwnika, nawet jeśli będzie przelatywał przez sektor rozpoznania stacji, zostanie przez nią wcięty. Prawdopodobieństwo wcięcia pocisku artyleryjskiego przez stację AN/TPQ-37 wynosi 85 % i jest ono uzależnione, oprócz powyższego, od wysokości wierzchołkowej pocisku, kąta wystrzelenia i upadku pocisku, odległości wcięcia i kalibru pocisku 8. W celu ograniczenia prawdopodobieństwa nadmiernego przeładowania stacji niepotrzebnymi danymi, cele wykryte w promieniu 200 m od średniego punktu obliczonego przez stację mogą być grupowane w jeden obiekt, o średnich współrzędnych, który jest traktowany jako pododdział artylerii w rejonie stanowisk ogniowych. Funkcję te włącza lub wyłącza operator stacji. Stacja posiada funkcję autocenzury, która po włączeniu pozwala na ignorowanie przez stację wystrzałów, które pochodzą z tego samego rejonu (np. o promienu 500 m), z którego wcięto już poprzednio środki ogniowe. Operator może ustalić maksymalną liczbę wcięć obiektów z danego rejonu (np. 15 poprawnie wciętych obiektów), po czym stacja już nie będzie podejmować śledzenia pocisków wystrzelonych z zadanego obszaru. Należy jednak posługiwać się tą funkcją w ostrożny sposób, ponieważ w jej rezultacie stacja może ignorować ważne środki ogniowe przeciwnika 9. O skuteczności i niezawodności stacji w dużej mierze decyduje jej prawidłowe ustawienie w terenie. Przy wyborze stanowiska pracy stacji należy kierować się następującymi uwarunkowaniami: nachylenie terenu w miejscu postawienia stacji nie powinno przekraczać 7 o (1-16 tys.), ponieważ warunkiem poprawnej pracy stacji jest jej wypoziomowanie, aczkolwiek niewielkie nachylenie terenu opadające w kierunku obserwacji anteny jest wskazane; obszar bezpośrednio przed frontem anteny (ok. 300 m) powinien być pozbawiony przeszkód w postaci roślinności, folii ekranowych, itp.; elektroniczna linia obserwacji możliwość bezpośredniego obserwowania pocisków przez stację; brak innych stacji radiolokacyjnych w bezpośredniej bliskości, które mogłyby powodować zakłócenia. Ponadto stacja powinna posiadać cyfrowe mapy terenu, które umożliwiają automatyczne wprowadzanie poprawki na różnicę wysokości pomiędzy nią a wcinanymi obiektami. Należy bowiem podkreślić, iż przelicznik balistyczny stacji określa punkt wystrzelenia pocisku (punkt upadku pocisku) odpowiadający wysokości bezwzględnej stacji nad poziomem morza, a dzięki wprowadzonemu cyfrowemu zobrazowaniu terenu automatycznie oblicza poprawkę na różnicę wysokości stacji i punktu wystrzelenia (punktu upadku pocisku). Wybór stanowiska pracy stacji ma duży wpływ na możliwość maskowania, a co za tym idzie, bezpieczeństwa stacji na polu walki. W celu utrudnienia wykrycia stacji przez środki walki elektronicznej przeciwnika należy: 8 9 Tamże, s Tamże, s
8 Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI, Jacek PIONTEK ustawiać ją za grzbietem zakrywającym (maskującym) w odległości 1000 m od stacji powinno znajdować się wzniesienie prostopadłe do azymutu obserwacji stacji o względnej wysokości w stosunku do stacji nie większej niż m (rys. 4); kanalizować promieniowanie stacji w celu zmniejszenia pola rozchodzenia się promieniowania należy umieszczać ją pomiędzy budynkami, wzgórzami, które ograniczą możliwość rozchodzenia się promieniowania w rejony, gdzie mogą znajdować się środki rozpozna elektronicznego przeciwnika (rys. 5); tył i boki stacji obkładać workami z piaskiem zatrzymującymi promieniowanie; zmieniać częstotliwości promieniowania stacji co w takich stacjach, jak COBRA i LIWIEC odbywa się automatycznie m 1 km Rys. 4. Grzbiet zakrycia przed stacją Źródło: Opracowanie własne Biorąc pod uwagę powyższe, optymalnym punktem umiejscowienia stacji radiolokacyjnej w danym rejonie jest miejsce, w którym teren przez m od stacji opada łagodnie w kierunku prowadzonego rozpoznania, a następnie wznosi się powoli aż do grzbietu zakrycia, znajdującego się w odległości 1 km od stacji. Jeżeli istnieje zagrożenie wykrycia stacji przez środki walki elektronicznej, czas pracy stacji należy ograniczyć do minimum. Według instrukcji amerykańskich, stacja nie powinna emitować ciągłego promieniowania w czasie dłuższym niż 2 minuty. Czas pracy stacji na jednym stanowisku uzależniony jest od podjętych środków maskujących (grzbiet zakrycia, kanalizowanie promieniowania), ale zazwyczaj nie powinno się emitować promieniowania z jednego stanowiska w czasie łącznym większym niż piętnaście minut FM , Target aquisition, s
9 ARTYLERYJSKIE ROZPOZNANIE RADIOLOKACYJNE Rys. 5. Kanalizowanie promieniowania stacji Źródło: Opracowanie własne 2. UŻYCIE STACJI W DZIAŁANIACH TAKTYCZNYCH Jednym z determinantów powodzenia operacji jest zwalczanie, w ramach głębokiego wsparcia ogniowego, celów wysokowartościowych i wysokoopłacalnych 11. Artyleryjskie rozpoznanie radiolokacyjne stanowi ważny element w systemie rozpoznania na rzecz głębokiego ognia wspierającego. Wykorzystanie stacji radiolokacyjnych, jako podstawowego środka rozpoznania artylerii przeciwnika, musi być zgodne z koncepcją prowadzenia operacji i ściśle skoordynowane z działaniem wojsk walczących. Stacje radiolokacyjne mogą być wykorzystywane w sposób scentralizowany lub zdecentralizowany. Pierwszy z wymienionych sposobów polega na podporządkowaniu wszystkich środków rozpoznania radiolokacyjnego bezpośrednio dowódcy (szefowi 11 Cele wysokowartościowe (ang. high value targets) to ważne obiekty w ugrupowaniu bojowym przeciwnika, odgrywające decydującą rolę w wykonaniu zadania bojowego. Ich rażenie (wyeliminowanie) z walki znacznie obniży możliwości wykonania zadania przez przeciwnika. Określenie takich celów dokonywane jest przez oficerów rozpoznania w trakcie przedstawiania możliwych wariantów działania przeciwnika oraz określenia, jakie obiekty będą spełniać decydującą dla przeciwnika rolę podczas wykonywania zadania bojowego. Cele wysokoopłacalne (ang. high payoff targets) są to te cele spośród celów wysokowartościowych, których zwalczanie ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia powodzenia planowanych działań wojsk własnych. Cele te są precyzowane w trakcie oceny zadania bojowego, przeciwnika, wojsk własnych, terenu i pogody oraz kalkulacji czasu, niezależnie od posiadanych możliwości rozpoznawczych. 13
10 Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI, Jacek PIONTEK artylerii) związku taktycznego (korpusu, oddziału). W ten sposób stacje radiolokacyjne uzupełniają system rozpoznania danej jednostki, realizują zadania zgodnie z intencją dowódcy artylerii i zdobywają dane, które mogą być przekazane poprzez środki dowodzenia do wykonawców wsparcia ogniowego. Z drugiej strony scentralizowanie dowodzenie stacjami radiolokacyjnymi może wydłużać czas przekazywania informacji z rozpoznania do środków ogniowych. Podczas zdecentralizowanego użycia stacje są wydzielane zazwyczaj do dywizjonów artylerii. Stacje przeciwmoździerzowe (AN/TPQ-36) przydzielane są do dywizjonów wsparcia bezpośredniego, natomiast stacje przeciwartyleryjskie (AN/TPQ-37) do dywizjonów artylerii rakietowej, realizujących zadania zwalczania artylerii przeciwnika (ang. counterfire). Niewątpliwą zaletą wykorzystania stacji w sposób zdecentralizowany jest skrócenie czasu przepływu informacji ze stacji do punktu kierowania ogniem artylerii, a co za tym idzie czasu reakcji ogniowej pododdziału artylerii. Podczas realizacji zadań w konfliktach linearnych, o wysokim natężeniu działań bojowych, stacja Q-37, pracująca w trybie wykrywania artylerii przeciwnika, rozwijana jest w odległości od 8 do 12 km od przedniego skraju wojsk (zob. rys. 6) 12. Umiejscowienie stacji w rejonie oraz kierunek rozpoznania określane są w wyniku informacyjnego przygotowania pola walki (ang. information preparation of battlefield). Podczas tego procesu wskazywane są potencjalne rejony stanowisk ogniowych artylerii przeciwnika oraz możliwości oddziaływania przeciwnika na wojska własne, w tym na stacje radiolokacyjne. W wyniku tego określa się rubieże oraz kierunki prowadzenia rozpoznania radiolokacyjnego. Rys. 6. Stacje radiolokacyjne w ugrupowaniu bojowym dywizji podczas pracy w trybie wykrywania artylerii przeciwnika Źródło: Opracowanie własne FM , Target aquisition, s
11 ARTYLERYJSKIE ROZPOZNANIE RADIOLOKACYJNE Rozmieszczenie artyleryjskich stacji radiolokacyjnych w dużej odległości od FLOT zwiększa żywotność stacji oraz stwarza optymalne warunki do prowadzenia obserwacji, ponieważ przy większej odległości wcięcia uzyskuje się także odpowiednio większy sektor rozpoznania w zakresie kątów pionowych i poziomych, co może zwiększyć prawdopodobieństwo poprawnego wcięcia środków ogniowych przeciwnika. Stacje przeciwmoździerzowe, charakteryzujące się zazwyczaj mniejszą odległością rozpoznania, muszą być rozmieszczane bliżej FLOT. Stacja Q-36 zazwyczaj umieszczana jest na głębokości 3-6 km, jednakże charakteryzuje się ona mniejszymi rozmiarami oraz niższą mocą emitowanych fal elektromagnetycznych, stąd może być łatwiej zamaskowana 13. Natomiast w operacjach stabilizacyjnych stacje radiolokacyjne muszą być rozmieszczane wewnątrz baz wojskowych, co zapewni ich odpowiednią ochronę przed atakami rebeliantów. Możliwość prowadzenia rozpoznania przez stację może być przez to bardzo ograniczona (sąsiedztwo budynków, wzgórz itp.). W celu sprecyzowania priorytetów rozpoznania i obsługiwania strzelania dla stacji wyznacza się strefy obserwacji, którym nadaje się odpowiednią wagę 14. Strefy wybierane są zgodnie z intencją dowódcy ogólnowojskowego. Najwyższy priorytet otrzymuje tzw. strefa szczególnej wagi dla wojsk własnych CFZ (ang. critical friendly zone). CFZ mogą obejmować rejony stanowisk ogniowych własnej artylerii, rejony forsowania przeszkód wodnych, lotniska i lądowiska śmigłowców, w operacjach stabilizacyjnych bazy wojskowe. Jeżeli stacja wcina pociski artyleryjskie przeciwnika, których upadek przewidziany jest w tej strefie, to wcięcie i realizacja zadania ogniowego do strzelającego środka otrzymuje pierwszeństwo. Stacja w sposób automatyczny generuje zadanie ogniowe i przesyła je do wyznaczonego wykonawcy wsparcia ogniowego. Drugą, co do ważności strefą obserwacji stacji jest tzw. obszar wezwania ognia CFFZ (ang. call for fire zone). Strefa ta otacza rejony, w których najprawdopodobniej znajdują się środki wsparcia ogniowego przeciwnika, stanowiące cele wysokoopłacalne (HPT), których rażenie jest szczególnie ważne dla powodzenia prowadzonej operacji. Realizacja zadań ogniowych do celów z tej strefy otrzymuje drugi priorytet, jednak w uzasadnionych przypadkach dowódca może ustanowić dla tej strefy priorytet najwyższy 15. W celu ciągłej obserwacji wybranych stref dowódca może ustanowić obszary monitorowania celów artyleryjskich ATIZ (ang. artillery target intelligence zones). Dane o obiektach wykrytych w tej strefie zbierane są i przekazywane zawczasu przez system rozpoznania artyleryjskiego. ATIZ może obejmować obszar prawdopodobnego występowania środków wsparcia ogniowego przeciwnika, których działanie dowódca chce obserwować także wtedy, gdy pozostają one poza zasięgiem własnych środków ogniowych. Aby uniknąć wcinania przez stację własnych obiektów, a co za tym idzie, omyłkowego ich ostrzału, ustanawia się dla stacji obszary wyłączone z obserwacji CZ (ang. censor zones). Stacja ignoruje wszystkie pociski, które wystrzeliwane są z zadanego rejonu. CZ określone są zazwyczaj w operacjach o charakterze nielinearnym, pod FM , Target aquisition, s Por.: M. Echta, Wykorzystanie RZRA Liwiec, [w:] Przegląd Wojsk Lądowych, nr 2010/12, s. 24. FM , Target aquisition, s
12 Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI, Jacek PIONTEK czas działań przenikania i rajdowych na tyły przeciwnika. CZ mogą obejmować między innymi stanowiska ogniowe własnej artylerii i obszary desantowania wojsk własnych w głębi grupowania przeciwnika. Podczas obsługiwania strzelania własnej artylerii umiejscowienie stacji w ugrupowaniu wojsk walczących uzależnione jest od położenia strzelających baterii oraz rejonu celów, do których będzie prowadzony ogień. Kąt pomiędzy stacją radiolokacyjną a środkami ogniowymi, z wierzchołkiem na obiekcie rażenia (kąt obserwacji), musi zawierać się w przedziale od 8-00 do (52 o 79 o ) (zob. rys. 7) 16. Podczas pracy w trybie obserwowania ognia własnej artylerii stacja radiolokacyjna zazwyczaj ma ograniczony sektor rozpoznania w płaszczyźnie poziomej, co pozwala zwiększyć moc promieniowania, a co za tym idzie, prawdopodobieństwo wcięcia pocisków na torze lotu. Dla stacji AN/TPQ-37 sektor ten wynosi 4-40 (29 o ). W przypadku niskiego prawdopodobieństwa oddziaływania przeciwnika na stację, można ją umiejscowić bliżej przedniego skraju wojsk, np. 4 km od FLOT pozwoli to na zwiększenie rzeczywistego zasięgu obserwacji stacji (zob. rys. 7). Rys. 7. Stacja radiolokacyjna podczas pracy w trybie obsługiwania strzelania własnej artylerii Źródło: Opracowanie własne Osobnym problemem jest określenie, kiedy i kto powinien nakazywać rozpoczęcie pracy stacji w przypadku, gdy nie może ona pracować w sposób ciągły. Według poglądów amerykańskich, wyróżnia się dwa zasadnicze sposoby inicjowania działania stacji radiolokacyjnych, to jest sposób sytuacyjny i na żądanie 17. Częściej wybierany jest sposób sytuacyjny, ponieważ w praktyce wydaje się bardziej elastyczny. Moment włączenia stacji określany jest w czasie informacyjnego przygotowania pola walki (IPB) i następuje zazwyczaj w momencie, gdy zachodzą na polu walki charakterystyczne wydarzenia, takie jak np. wzmożona aktywność przeciwnika, rozpoczęcie ataku lub operacji desantowej przez wojska własne itp. Ten sposób Taki kąt pomiędzy stacją a obsługiwanymi środkami ogniowymi umożliwia uzyskanie optymalnej powierzchni odbicia promieniowania stacji od pocisków przy jednoczesnym wyraźnym dla stacji ruchu oddalającym się pocisków, co zwiększa pewność i dokładność wcięcia. Por.: E. Marcin, op. cit., s. 25.
13 ARTYLERYJSKIE ROZPOZNANIE RADIOLOKACYJNE wykorzystania stacji wydaje się lepiej odzwierciedlać intencję dowódcy, pozwalając na realizację zadań przez stację w kluczowych momentach walki. Drugi sposób polega na włączaniu stacji zawsze po rozpoczęciu działalności ogniowej przez przeciwnika. W tym przypadku należy wskazać osoby, które wyślą żądanie włączenia stacji oraz ustanowić bezpośrednią łączność pomiędzy nimi a stacją. Uprawnienia do inicjowania pracy stacji mogą otrzymywać w pierwszym rzędzie oficerowie (koordynatorzy) wsparcia ogniowego, dowódcy sekcji wysuniętych obserwatorów, dowódcy bojowych patroli rozpoznawczych, a ponadto oficerowie rozpoznania lub operacyjni jednostek walczących różnego szczebla. Podczas realizacji zadań na żądanie skutecznym sposobem wykorzystania stacji, będzie wydzielenie jej do pododdziału artylerii wyznaczonego do zwalczania środków wsparcia ogniowego przeciwnika (zdecentralizowany sposób wykorzystania stacji). Stacja będzie posiadać bezpośrednie łącze z punktem kierowania ogniem, przekazując bezpośrednio komendę do realizacji ognia. W ten sposób eliminuje się udział pośrednich szczebli dowodzenia, jednocześnie skracając czas obiegu informacji. Wszelkie dane o wykrytych obiektach przeciwnika będą przesyłane do systemu kierowania ogniem pododdziału artylerii w sposób zautomatyzowany. Stacja radiolokacyjna może pracować samodzielnie, ale najlepsze wyniki daje zastosowanie dwóch czy trzech stacji w obszarze odpowiedzialności związku taktycznego. Za pomocą kilku stacji radiolokacyjnych można zorganizować system artyleryjskiego rozpoznania radiolokacyjnego obejmujący większy obszar, charakteryzujący się zwiększoną pewnością i dokładnością wcinania obiektów. Ponadto dysponowanie kilkoma stacjami, które mogą pracować naprzemiennie, może zwiększyć ich żywotność na polu walki. Dzięki skróceniu pracy stacji na jednym stanowisku do minimum, mało prawdopodobne staje się jej wykrycie przez środki rozpoznania elektronicznego 18. Dysponując trzema stacjami, można zorganizować ich pracę w ten sposób, że jedna prowadzi rozpoznanie, druga osiąga gotowość do prowadzenia rozpoznania, natomiast w tym czasie trzecia realizuje manewr na kolejne stanowisko rozpoznania 19. Gdy zagrożenie oddziaływania ze strony przeciwnika jest niewielkie, np. podczas operacji stabilizacyjnych i pokojowych, stacja radiolokacyjna może pracować w sposób ciągły, monitorując rejon odpowiedzialności przez dwadzieścia cztery godziny na dobę, co czyni ją niezwykle wydajnym środkiem rozpoznania. W tym aspekcie stacje radiolokacyjne przeważają nad bezzałogowymi środkami rozpoznania. PODSUMOWANIE Szybki rozwój technologiczny uzbrojenia wiąże się ze znacznym wzrostem rangi rozpoznania. Według koncepcji wojny sieciocentrycznej 20 informacja będzie czynnikiem PIT podaje, że ze względu bezpieczeństwa, stacja nie powinna przebywać w trybie pracy na jednym stanowisku dłużej niż 15 minut. Propozycja PIT wykorzystania stacji. Wojna sieciocentryczna definiowana jest jako opierająca się na przewadze informacyjnej koncepcja prowadzenia operacji, według której wzrost siły bojowej jest generowany przez połączenie w sieć informacyjną sensorów, decydentów i systemów walki w celu osiągnięcia wspólnej świadomości, zwiększenia szybkości dowodzenia oraz tempa operacji, potęgowania skuteczności uzbrojenia, wzrostu odporności na uderzenia przeciwnika oraz zwiększenia stopnia synchronizacji działań. 17
14 Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI, Jacek PIONTEK dającym przewagę nad przeciwnikiem, co determinuje konieczność ciągłej modernizacji środków rozpoznania. Artyleryjskie rozpoznanie radiolokacyjne jest skutecznym narzędziem na polu walki, zwiększającym znacząco możliwości bojowe rozpoznania artyleryjskiego. Stacje radiolokacyjne rozpoznają i śledzą obiekty, których wykrycie za pomocą innych sensorów jest bardzo trudne lub wręcz niemożliwe. Jak wykazano powyżej, stacje radiolokacyjne nie są doskonałe, stąd ich użycie musi być planowane w sposób szczególnie dokładny, zgodnie z powyższymi uwagami. Do ich wad można zaliczyć duże rozmiary, łatwość wykrycia na polu walki lub podatność na zakłócenia elektroniczne. Jednak ich zalety, w tym przede wszystkim duża odległość obserwacji, dokładność wcięcia i krótki czas obróbki danych, powodują, że są powszechnie wykorzystywane. W przyszłości planowane jest zastosowanie mobilnych, wielozadaniowych stacji radiolokacyjnych, prowadzących rozpoznanie okrężne, posiadających możliwości wcinania zarówno naziemnych systemów ogniowych i wybuchów, jak i celów powietrznych, w tym różnorodnych aparatów latających i pocisków. Będą one obsługiwały strzelanie zarazem artylerii polowej, jak i przeciwlotniczej. W armii USA planowane jest wprowadzenie tego typu stacji radiolokacyjnych w latach Stacje radiolokacyjne mogą jednak okazać się mniej skuteczne, bowiem przyszłe pociski precyzyjne będą charakteryzowały się możliwością poruszania się po niebalistycznym torze lotu. Stosowane obecnie pociski ATACMS (ang. Army Tactical Missiles) mają zdolność zbaczania z balistycznego toru lotu w pierwszej fazie po odpaleniu, w celu uniemożliwienia wcięcia pozycji wyrzutni przez rozpoznanie radiolokacyjne. Przyszłe pociski rakietowe będą posiadały możliwość poruszania się po torze nieregularnym w różnych fazach lotu, co uniemożliwi wcięcie wyrzutni. Stąd wynika, że stacje radiolokacyjne będą wykorzystywane przede wszystkim do wykrywania stanowisk ogniowych artylerii lufowej. ARTILLERY RADAR RECOGNITION Summary The authors present artillery radar recognition combat effectiveness and the way of its implementation in operations. Artillery firefinder radar stations are designed to provide deep reconnaissance for artillery fires. They provide information on enemy missiles, artillery and mortar fire positions. The first part of the article lists and describes the technical determinants which influence the operations of artillery radar stations. The factors affecting radar capabilities are the probability of the object location, coverage area and accuracy. In the other part of the article, the optional way of artillery radar operations is shown, in particular radar positioning and concealment. Keywords: radar recognition, artillery reconnaissance, artillery firefinder stations, Liwiec (firefinder radar), AN/TPQ-36 (firefinder radar), AN/TPQ-37 (firefinder radar) 21 D. Caldwell, Radar Planing, Preparation and Employment of 3-Tiered Coverage:LCMR, Q-36 and Q-37, [w:] Field Artillery, September-October 2004, s
NOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ
aut. Maksymilian Dura 25.10.2015 NOWE SYSTEMY ELEKTRONICZNE ARMII ROSYJSKIEJ Rosyjska armia chwali się wprowadzaniem do sił zbrojnych nowych systemów uzbrojenia, wliczając w to nie tylko nowe samoloty
Bardziej szczegółowoBADANIA ZDAWCZO-ODBIORCZE OBIEKTÓW DOWODZENIA DYWIZJONEM RAKIETOWYM
mjr mgr inŝ. Mirosław MYSZKA kpt. mgr inŝ. Zbigniew LEWANDOWSKI por. mgr inŝ. Marek BRZOZOWSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia BADANIA ZDAWCZO-ODBIORCZE OBIEKTÓW DOWODZENIA DYWIZJONEM RAKIETOWYM
Bardziej szczegółowoPOLSKIE RADARY W POLSKICH RĘKACH
aut. Maksymilian Dura 08.03.2018 POLSKIE RADARY W POLSKICH RĘKACH Dwunasty Wojskowy Oddział Gospodarczy z Torunia poinformował o wybraniu należącej do Polskiej Grupy Zbrojeniowej spółki PIT-Radwar jako
Bardziej szczegółowoOBIEG INFORMACJI W SYSTEMIE WSPARCIA OGNIOWEGO W NATARCIU
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 3 (149) 2008 ISSN 1731-8157 Jacek NARLOCH OBIEG INFORMACJI W SYSTEMIE WSPARCIA OGNIOWEGO W NATARCIU Czynnikiem decydującym o czasie przygotowania i wykonania zadania ogniowego
Bardziej szczegółowoSystem wykrywania obiektów (pieszych, rowerzystów, zwierząt oraz innych pojazdów) na drodze pojazdu. Wykonał: Michał Zawiślak
System wykrywania obiektów (pieszych, rowerzystów, zwierząt oraz innych pojazdów) na drodze pojazdu Wykonał: Michał Zawiślak 229355 Co to jest? Systemy wykrywania obiektów, które mogą spowodować kolizję
Bardziej szczegółowoZAUTOMATYZOWANY SYSTEM DOWODZENIA i KIEROWANIA ROZPOZNANIEM ELEKTRONICZNYM SIŁ POWIETRZNYCH WOŁCZENICA
mjr mgr inż. Mirosław MYSZKA kpt. mgr inż. Zbigniew LEWANDOWSKI kpt. mgr inż. Marek BRZOZOWSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia ZAUTOMATYZOWANY SYSTEM DOWODZENIA i KIEROWANIA ROZPOZNANIEM ELEKTRONICZNYM
Bardziej szczegółowoSTRUKTURA ORGANIZACYJNA ORAZ UGRUPOWANIE BOJOWE PODODDZIAŁÓW ARTYLERII
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 1 (155) 2010 ISSN 1731-8157 Andrzej SZALLA STRUKTURA ORGANIZACYJNA ORAZ UGRUPOWANIE BOJOWE PODODDZIAŁÓW ARTYLERII W artykule zostały zawarte treści związane ze strukturą organizacyjną
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoBroń przciwlotnicza wojsk lądowych. Zestawy rakietowe GROM. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl
Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Broń przciwlotnicza wojsk lądowych Autor opisuje broń przeciwlotniczą wojsk lądowych. Są to zarówno przenośne wyrzutnie rakietowe jak i samobieżne działka przeciwlotnicze.
Bardziej szczegółowoWYBRANE PROBLEMY INTEGRACJI ARTYLERII Z SYSTEMEM WALKI WOJSK LĄDOWYCH
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 2 (172) 2014 ISSN 1731-8157 DOI: 10.5604/17318157.1127099 WYBRANE PROBLEMY INTEGRACJI ARTYLERII Z SYSTEMEM WALKI WOJSK LĄDOWYCH Zdzisław POLCIKIEWICZ,Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI * Uniwersytet
Bardziej szczegółowoBEZZAŁOGOWE PLATFORMY LĄDOWE W ZADANIACH ZABEZPIECZENIA INŻYNIERYJNEGO DZIAŁAŃ BOJOWYCH
WOJSKOWA AKADEMIA TECHNICZNA Wydział Mechaniczny INSTYTUT BUDOWY MASZYN BEZZAŁOGOWE PLATFORMY LĄDOWE W ZADANIACH ZABEZPIECZENIA INŻYNIERYJNEGO DZIAŁAŃ BOJOWYCH ppłk dr inż. Tomasz MUSZYŃSKI kierownik Zakładu
Bardziej szczegółowoPOLSKA ARMATA 35 MM PO TESTACH. KOLEJNY KROK AMUNICJA PROGRAMOWALNA
aut. Andrzej Hładij 04.09.2018 POLSKA ARMATA 35 MM PO TESTACH. KOLEJNY KROK AMUNICJA PROGRAMOWALNA Rozwijana przez PIT-RADWAR armata przeciwlotnicza kal. 35 mm przeszła w 2017 roku szereg testów. Kolejne
Bardziej szczegółowoRADARY OBSERWACJI POLA WALKI PRZEGLĄD AKTUALNIE STOSOWANYCH ROZWIĄZAŃ
kpt. dr inż. Mariusz BODJAŃSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia RADARY OBSERWACJI POLA WALKI PRZEGLĄD AKTUALNIE STOSOWANYCH ROZWIĄZAŃ W artykule przedstawiono przegląd aktualnego stanu wiedzy na
Bardziej szczegółowoTechniczne i wojskowe aspekty zwalczania nowoczesnych rakiet balistycznych klasy SS-26 Iskander
Seminarium dla uczczenia 110 rocznicy urodzin prof. Pawła Jana Nowackiego Techniczne i wojskowe aspekty zwalczania nowoczesnych rakiet balistycznych klasy SS-26 Iskander dr inż. Przemysław Kowalczuk Warszawa,
Bardziej szczegółowoKARTA KRYTERIÓW III KLASY KWALIFIKACYJNEJ
Załącznik 1 KARTA KRYTERIÓW III KLASY KWALIFIKACYJNEJ DLA SZEREGOWYCH ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ ZAKRES UMIEJĘTNOŚCI PRAKTYCZNYCH TAKTYKA zasady prowadzenia działań taktycznych, zasady działania w rejonie
Bardziej szczegółowoPOLSKIE LEKKIE MOŹDZIERZE LM-60
28.06.2017 POLSKIE LEKKIE MOŹDZIERZE LM-60 W związku z licznymi pytaniami dotyczącymi polskich lekkich moździerzy kalibru 60 mm chciałbym w poniższym artykule przedstawić ten niedoceniany w naszym kraju
Bardziej szczegółowoRAKIETOWY BASTION POKAZUJE KŁY W ARKTYCE [ANALIZA]
aut. Maksymilian Dura 01.10.2018 RAKIETOWY BASTION POKAZUJE KŁY W ARKTYCE [ANALIZA] Rosyjskie ministerstwo obrony poinformowało o przeprowadzeniu w Arktyce testów ogniowych baterii rakiet nabrzeżnych K-300P
Bardziej szczegółowoPrecyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS
Precyzyjne pozycjonowanie w oparciu o GNSS Załącznik nr 2 Rozdział 1 Techniki precyzyjnego pozycjonowania w oparciu o GNSS 1. Podczas wykonywania pomiarów geodezyjnych metodą precyzyjnego pozycjonowania
Bardziej szczegółowoSYSTEMY WALKI ELEKTRONICZNEJ
SYSTEMY WALKI ELEKTRONICZNEJ ZAUTOMATYZOWANY SYSTEM ROZPOZNAWCZO-ZAKŁÓCAJĄCY KAKTUS Praca rozwojowa pod nazwą Zautomatyzowany system rozpoznawczo-zakłócający była realizowana przez konsorcjum WIŁ-WAT w
Bardziej szczegółowoBezpieczeństwo infrastruktury krytycznej
Bezpieczeństwo infrastruktury krytycznej gen. bryg. dr inż. pil. Tadeusz Mikutel Szef Sztabu Dowództwa Operacyjnego Rodzajów Sił Zbrojnych Poznań, 26 sierpnia 2016r. Plan prezentacji Wprowadzenie; Definicje;
Bardziej szczegółowoPOGLĄDY I DOŚWIADCZENIA
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 1 (147) 2008 ISSN 1731-8157 POGLĄDY I DOŚWIADCZENIA Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI PERSPEKTYWY ROZWOJU ARTYLERII WOJSK LĄDOWYCH Uważna obserwacja współczesnych konfliktów zbrojnych pozwala
Bardziej szczegółowoBadania charakterystyki wyrobu i metody badawcze. Kompatybilność elektromagnetyczna Odporność uzbrojenia na wyładowania elektrostatyczne.
Zakres akredytacji OiB dla Laboratorium Badań Kompatybilności Elektromagnetycznej i Pomiarów Pól Elektromagnetycznych (LBEMC) Nr 27/MON/2014 wydany przez Wojskowe Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji
Bardziej szczegółowoROSYJSKA ARMIA ROZPOCZYNA BUDOWĘ TARCZY ROSJI [ANALIZA]
aut. Maksymilian Dura 17.07.2018 ROSYJSKA ARMIA ROZPOCZYNA BUDOWĘ TARCZY ROSJI [ANALIZA] Rosyjskie ministerstwo obrony zamierza przeznaczyć prawie pół miliarda rubli na opracowanie założeń pod nowy, zintegrowany
Bardziej szczegółowoBezzałogowy samolot rozpoznawczy Mikro BSP
Bezzałogowy samolot rozpoznawczy Mikro BSP Konrad Warnicki Tomasz Wnuk Opiekun pracy: dr. Andrzej Ignaczak Kierownik pracy: dr. Ryszard Kossowski Projekt bezzałogowego samolotu rozpoznawczego Konsorcjum:
Bardziej szczegółowo"BÓG WOJNY" ZATRZYMA ROSJAN. EKSPERT: HOMAR PRIORYTETEM. NIEZBĘDNY SYSTEM ROZPOZNANIA
aut. Jakub Palowski 19.05.2016 "BÓG WOJNY" ZATRZYMA ROSJAN. EKSPERT: HOMAR PRIORYTETEM. NIEZBĘDNY SYSTEM ROZPOZNANIA Modernizacja systemów artyleryjskich ma kluczowe znaczenie dla zdolności odparcia przez
Bardziej szczegółowoWdrożenie bezzałogowych statków powietrznych do Sił Zbrojnych RP
INSPEKTORAT IMPLEMENTACJI INNOWACYJNYCH TECHNOLOGII OBRONNYCH (I3TO) Wdrożenie bezzałogowych statków powietrznych do Sił Zbrojnych RP płk dr Robert ŁUKAWSKI Szef Oddziału Nadzoru nad Badaniami i Rozwojem
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA SAMOLOTU E 3A AWACS
PREZENTACJA SAMOLOTU E 3A AWACS 10 marca 2009 roku 1. Baza Lotnicza Wojskowy Port Lotniczy Warszawa Okęcie Samolot E 3 AWACS Samoloty dalekiego wykrywania i śledzenia E 3/A AWACS są zmodyfikowaną wersją
Bardziej szczegółowoMSPO 2017: POLSKIE ZDOLNOŚCI RADIOLOKACYJNE
aut. Maksymilian Dura 07.09.2017 MSPO 2017: POLSKIE ZDOLNOŚCI RADIOLOKACYJNE Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego w Kielcach jest kolejną okazją dla spółki PIT-Radwar by pokazać, że polski przemysł
Bardziej szczegółowoSTANOWISKO DOWODZENIA JEDNOSTKAMI WOJSK RAKIETOWYCH OP OBIEKT SDP-20
mjr mgr inż. Mirosław MYSZKA kpt. mgr inż. Zbigniew LEWANDOWSKI kpt. mgr inż. Marek BRZOZOWSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia STANOWISKO DOWODZENIA JEDNOSTKAMI WOJSK RAKIETOWYCH OP OBIEKT SDP-20
Bardziej szczegółowoSystemy nawigacji satelitarnej. Przemysław Bartczak
Systemy nawigacji satelitarnej Przemysław Bartczak Systemy nawigacji satelitarnej powinny spełniać następujące wymagania: system umożliwia określenie pozycji naziemnego użytkownika w każdym momencie, w
Bardziej szczegółowoINFORMATYZACJA POLA WALKI
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (20) Nr 2, 2004 Roman DUFRÊNE Janusz PIELA INFORMATYZACJA POLA WALKI 1. WPROWADZENIE Nowe rodzaje zagrożeń i związana z nimi konieczność dostosowania sposobu prowadzenia
Bardziej szczegółowoS Y L A B U S P R Z E D M I O T U
"Z A T W I E R D Z A M Prof. dr hab. inż. Radosław TRĘBIŃSKI Dziekan Wydziału Mechatroniki i Lotnictwa Warszawa, dnia... NAZWA PRZEDMIOTU: Wersja anglojęzyczna: Kod przedmiotu: S Y L A B U S P R Z E D
Bardziej szczegółowoNEEDS OF AUTOMATION FIELD ARTILLERY SURVEILLANCE AND TARGET ACQUISITION SYSTEM POTRZEBY AUTOMATYZACJI ROZPOZNANIA NA RZECZ OGNIA ARTYLERII
Journal of KONBiN 3(19) 2011 ISSN 1895-8281 NEEDS OF AUTOMATION FIELD ARTILLERY SURVEILLANCE AND TARGET ACQUISITION SYSTEM POTRZEBY AUTOMATYZACJI ROZPOZNANIA NA RZECZ OGNIA ARTYLERII Tomasz Rubaj Akademia
Bardziej szczegółowoINSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH Air Force Institute of Technology
INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH Air Force Institute of Technology MISJA Naukowo-badawcze wspomaganie eksploatacji lotniczej techniki wojskowej 2 INSTYTUT TECHNICZNY WOJSK LOTNICZYCH Podstawowe informacje
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL - - - - - Nr 1 (147) 2008 ISSN 1731-8157 Marcin MICHALSKI SPOSOBY REALIZACJI ZADAŃ PRZEZ PLUTON WOJSK AEROMOBILNYCH Doświadczenia wynikające z udziału polskich sił zbrojnych w misji
Bardziej szczegółowoMIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM
S Z T A B G E N E R A L N Y W P ZARZĄD PLANOWANIA OPERACYJNEGO P3 MIEJSCE I ROLA NACZELNEGO DOWÓDCY SIŁ ZBROJNYCH W POŁĄCZONEJ OPERACJI OBRONNEJ W WYMIARZE NARODOWYM I SOJUSZNICZYM ppłk dr Dariusz ŻYŁKA
Bardziej szczegółowoZestawy rakietowe na wyposażeniu Armii Polskiej. Sprzęt rakietowy ziemia ziemia. Taktyczny zestaw rakietowy 9K52 "ŁUNA-M"
Zestawy rakietowe na wyposażeniu Armii Polskiej Sprzęt rakietowy ziemia ziemia Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Do tej grupy zalicza się taktyczne zestawy rakietowe ŁUNA i TOCZKA oraz przeciwpancerne
Bardziej szczegółowoISBN
ISBN 978-83-7523-090-1 SPIS TREŚCI WSTĘP... 5 1. USTALENIE POŁOŻENIA.. 7 1.1. Miejsce ustalenia położenia w procesie dowodzenia. 9 1.2. Przedstawianie sytuacji taktycznej na mapach sytuacyjnych... 15 1.3.
Bardziej szczegółowoSYSTEM RAKIETOWY MLRS-P Koncepcja realizacji
prof.dr hab. inż. Jan FIGUSKI dr Henryk TERENOWSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia SYSTEM RAKIETOWY MLRS-P Koncepcja realizacji Artykuł ten jest kontynuacją publikacji 1 dotyczącej koncepcji własnego
Bardziej szczegółowoKARTA KRYTERIÓW III KLASY KWALIFIKACYJNEJ
Załącznik 1 KARTA KRYTERIÓW III KLASY KWALIFIKACYJNEJ DLA PODOFICERÓW ZAKRES WIEDZY TEORETYCZNEJ ZAKRES UMIEJĘTNOŚCI PRAKTYCZNYCH METODYKA podstawowe obowiązki dowódcy załogi, miejsce i rolę w procesie
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoOD STARTU DO WB Group. pracownicy inżynierowie
Agenda Krótka prezentacja grupy WB Systemy kierowania ogniem artylerii jako jeden z flagowych produktów WB Electronics Trenażery Zautomatyzowanego Zestawu Kierowania Ogniem TOPAZ Wykorzystanie świata wirtualnego
Bardziej szczegółowoTARGETING W DOWODZENIU ARTYLERIĄ
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 2 (164) 2012 ISSN 1731-8157 Tomasz CAŁKOWSKI Wydział Zarządzania i Dowodzenia, Akademia Obrony Narodowej e-mail: t.calkowski@aon.edu.pl Artykuł wpłynął do redakcji 2.03.2012 r.
Bardziej szczegółowoRozważania rozpoczniemy od fal elektromagnetycznych w próżni. Dla próżni równania Maxwella w tzw. postaci różniczkowej są następujące:
Rozważania rozpoczniemy od fal elektromagnetycznych w próżni Dla próżni równania Maxwella w tzw postaci różniczkowej są następujące:, gdzie E oznacza pole elektryczne, B indukcję pola magnetycznego a i
Bardziej szczegółowo5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych.
5. Fale mechaniczne 5.1. Powstawanie i rozchodzenie się fal mechanicznych. Ruch falowy jest zjawiskiem bardzo rozpowszechnionym w przyrodzie. Spotkałeś się z pewnością w życiu codziennym z takimi pojęciami
Bardziej szczegółowoStan opracowania metadanych zbiorów i usług danych przestrzennych dla tematu sieci transportowe w zakresie transportu lotniczego
RADA INFRASTRUKTURY INFORMACJI PRZESTRZENNEJ Stan opracowania metadanych zbiorów i usług danych przestrzennych dla tematu sieci transportowe w zakresie transportu lotniczego Źródło Autorstwo dokumentu
Bardziej szczegółowoZautomatyzowany System Rozpoznawczo-Zakłócający architektura i przeznaczenie
im. prof. Janusza Groszkowskiego 05-130 ZEGRZE Panel I: Systemy wsparcia dowodzenia oraz zobrazowania pola walki C4ISR Zautomatyzowany System Rozpoznawczo-Zakłócający architektura i przeznaczenie Zakład
Bardziej szczegółowoNASAMS OFEROWANY DLA NARWI. INTEGRACJA WARSTWOWEJ OBRONY POWIETRZNEJ
aut. Maksymilian Dura 18.04.2016 NASAMS OFEROWANY DLA NARWI. INTEGRACJA WARSTWOWEJ OBRONY POWIETRZNEJ Norweski koncern KONGSBERG oferuje Polsce zestaw przeciwlotniczy krótkiego zasięgu NASAMS (Norwegian
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA WYKONANIA WIELOZADANIOWEGO SYSTEMU BEZPILOTOWYCH SAMOLOTÓW-CELÓW Z PRZEZNACZENIEM DO SZKOLENIA BOJOWEGO PODODDZIAŁÓW OBRONY PRZECIWLOTNICZEJ
mgr inż. Jerzy LEŚNICZAK * mjr mgr inż. Grzegorz ZASADA * mgr inż. Grzegorz JAROMIN ** mgr inż. Janusz MICHALCEWICZ ** * Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia ** EUROTECH Sp. z o.o. KONCEPCJA WYKONANIA
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoUderzenie dźwiękowe (ang. sonic boom)
Dr inż. Antoni Tarnogrodzki Politechnika Warszawska Uderzenie dźwiękowe (ang. sonic boom) to zjawisko polegające na rozchodzeniu się na dużą odległość silnego zaburzenia fal wywołanego przez samolot naddźwiękowy.
Bardziej szczegółowoZESPÓŁ AKT DOWÓDZTWA ARTYLERII Z LAT Zarys organizacyjny
Janusz Gzyl ZESPÓŁ AKT DOWÓDZTWA ARTYLERII Z LAT 1951 1956 1. Zarys organizacyjny Opracowany na lata 1949 1955 plan rozwoju wojska, przewidywał znaczną rozbudowę artylerii zarówno naziemnej, jak i przeznaczonej
Bardziej szczegółowoMODERNIZACJA POŁĄCZONYCH RODZAJÓW SIŁ ZBROJNYCH RP W NOWYCH WARUNKOWANIACH GEOPOLITYCZNYCH.
MODERNIZACJA POŁĄCZONYCH RODZAJÓW SIŁ ZBROJNYCH RP W NOWYCH WARUNKOWANIACH GEOPOLITYCZNYCH. 19 listopada br. w naszej Akademii odbyła się Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. Modernizacja połączonych rodzajów
Bardziej szczegółowoZINTEGROWANA SIEĆ SENSORÓW JAKO ELEMENT WSPOMAGAJĄCY DZIAŁANIA PKW W OPERACJACH STABILIZACYJNYCH
ZINTEGROWANA SIEĆ SENSORÓW JAKO ELEMENT WSPOMAGAJĄCY DZIAŁANIA PKW W OPERACJACH STABILIZACYJNYCH mgr inż. Edward GOLAN, mgr inż. Adam KRAŚNIEWSKI, mjr dr inż. Janusz ROMANIK, mgr inż. Paweł SKARŻYŃSKI
Bardziej szczegółowoKONCEPCJA ROZWOJU MARYNARKI WOJENNEJ
MINISTERSTWO OBRONY NARODOWEJ SZTAB GENERALNY WP PROJEKT KONCEPCJA ROZWOJU MARYNARKI WOJENNEJ MARZEC R. Szanowni Państwo, Prezentację Koncepcji rozwoju Marynarki Wojennej rozpocznę od przedstawienia determinantów
Bardziej szczegółowoRozdział 3 Odpowiedzialność
ZAŁĄCZNIK Nr 61 Modele latające oraz bezzałogowebezzałogowe statki powietrzne o maksymalnej masie startowej (MTOM) nie większej niż 25150 kg, używane wyłącznie w operacjach w zasięgu wzrokuwidoczności
Bardziej szczegółowoOrganizacja zgrupowania armii niemieckiej WRZESIEŃ 1939:
Organizacja zgrupowania armii niemieckiej WRZESIEŃ 939:. Wybierz jednostki podstawowe. Jest to zawsze co najmniej jeden pluton strzelecki i dowództwo kompanii. 2. Wybierz wsparcie batalionowe nie więcej
Bardziej szczegółowoTomasz German Działania inżynieryjne oraz zabezpieczenie i wsparcie inżynieryjne na wszystkich poziomach dowodzenia
Tomasz German Działania inżynieryjne oraz zabezpieczenie i wsparcie inżynieryjne na wszystkich poziomach dowodzenia Obronność - Zeszyty Naukowe Wydziału Zarządzania i Dowodzenia Akademii Obrony Narodowej
Bardziej szczegółowonarodowej podczas uroczystego podpisania umowy na realizację I etapu programu WISŁA.
28.III.2018 Umowa na system "WISŁA" podpisana Nad Wisłą jest bezpiecznie dzięki temu, że dziś podpisujemy umowę, która spowoduje dostarczenie do Polski nowoczesnego systemu. Dołączamy do elitarnego grona
Bardziej szczegółowoPRZYSZŁOŚĆ POLSKIEJ RADIOLOKACJI [RELACJA]
aut. Jakub Palowski 17.11.2017 PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEJ RADIOLOKACJI [RELACJA] Polski przemysł dostarcza zdecydowaną większość systemów radiolokacyjnych używanych w armii. Obecnie opracowywana jest kolejna
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowo3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW.
3. WYNIKI POMIARÓW Z WYKORZYSTANIEM ULTRADŹWIĘKÓW. Przy rozchodzeniu się fal dźwiękowych może dochodzić do częściowego lub całkowitego odbicia oraz przenikania fali przez granice ośrodków. Przeszkody napotykane
Bardziej szczegółowoNAJCIĘŻSZY ARGUMENT KIJOWA. ARTYLERIA W DONBASIE
09.01.2016 NAJCIĘŻSZY ARGUMENT KIJOWA. ARTYLERIA W DONBASIE Artyleria polowa, w tym najcięższych kalibrów, odegrała w wojnie o Donbas istotną rolę. Jednym z elementów rozwinięcia artylerii ukraińskiej
Bardziej szczegółowoKomunikat Prasowy Fabryka Broni dostarczy Wojsku nową partię Beryli
Radom, 20 września 2016 r. Komunikat Prasowy Fabryka Broni dostarczy Wojsku nową partię Beryli Adam Suliga, prezes zarządu Fabryki Broni i płk Piotr Imański, I Zastępca Szefa Inspektoratu Uzbrojenia podpisali
Bardziej szczegółowoZDALNA REJESTRACJA POWIERZCHNI ZIEMI
Zdalne metody (teledetekcję) moŝna w szerokim pojęciu zdefiniować jako gromadzenie informacji o obiekcie bez fizycznego kontaktu z nim (Mularz, 2004). Zdalne metody (teledetekcję) moŝna w szerokim pojęciu
Bardziej szczegółowoThis copy is for personal use only - distribution prohibited.
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 4 (154) 2009 ISSN 1731-8157 Norbert ŚWIĘTOCHOWSKI ARTYLERIA ROSJI. TAKTYKA I SPOSÓB WYKORZYSTANIA Niniejsze opracowanie jest kontynuacją artykułu z poprzedniego numeru pod tytułem
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoCelem ćwiczenia jest badanie zjawiska Dopplera dla fal dźwiękowych oraz wykorzystanie tego zjawiska do wyznaczania prędkości dźwięku w powietrzu.
Efekt Dopplera Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest badanie zjawiska Dopplera dla fal dźwiękowych oraz wykorzystanie tego zjawiska do wyznaczania prędkości dźwięku w powietrzu. Wstęp Fale dźwiękowe Na czym
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE METODY MONTE CARLO DO WYZNACZANIA PRAWDOPODOBIEŃSTWA TRAFIENIA CELU POWIETRZNEGO
Dr inż. Konrad SIENICKI Dr inż. Krzysztof MOTYL Wojskowa Akademia Techniczna ZASTOSOWANIE METODY MONTE CARLO DO WYZNACZANIA PRAWDOPODOBIEŃSTWA TRAFIENIA CELU POWIETRZNEGO Streszczenie: Pod pojęciem efektywności
Bardziej szczegółowoKonkurs fizyczny szkoła podstawowa. 2018/2019. Etap wojewódzki
UWAGA: W zadaniach o numerach od 1 do 4 spośród podanych propozycji odpowiedzi wybierz i zaznacz tą, która stanowi prawidłowe zakończenie ostatniego zdania w zadaniu. Zadanie 1. (0 1pkt.) Podczas zbliżania
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoPLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022
PLAN MODERNIZACJI TECHNICZNEJ SIŁ ZBROJNYCH w latach 2013-2022 Nazwa Programu Uzbrojenia Czego dotyczy Aktualny stan realizacyjny Czas pozyskania Ilości docelowe OBRONA PRZECIWLOTNICZA I PRZECIWRAKIETOWA
Bardziej szczegółowoCharakterystyka środków technicznych SAR
Charakterystyka środków technicznych SAR Środki techniczne SAR, podział ogólny: Brzegowe Stacje Ratownicze (BSR); Jednostki pływające; Jednostki powietrzne; Centra koordynacji; Brzegowe Stacje Ratownicze
Bardziej szczegółowoPOTRZEBY WOJSK LĄDOWYCH W ZAKRESIE MOSTÓW TOWARZYSZĄCYCH
Szybkobieżne Pojazdy Gąsienicowe (24) nr 1, 2009 Tomasz JAŁOWIEC POTRZEBY WOJSK LĄDOWYCH W ZAKRESIE MOSTÓW TOWARZYSZĄCYCH Streszczenie: Obecnie Wojska Lądowe posiadają aktualnie ograniczone możliwości
Bardziej szczegółowoBitwa o fortecę. (planszowa gra taktyczna) 1/12
Bitwa o fortecę Verdox (planszowa gra taktyczna) 1/12 Spis treści: Zasady ogólne...3 Wymagania...3 Rozpoczęcie rozgrywki...3 Ruch-walka...3 Zakończenie gry...3 Siły zbrojne...4 Teren...4 Czysty...4 Wzgórze...4
Bardziej szczegółowoZastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska. Wykład 2
Zastosowanie zobrazowań SAR w ochronie środowiska Wykład 2 RADAR (ang. Radio Detection And Ranging) Radar to urządzenie służące do wykrywania obiektów powietrznych, nawodnych oraz lądowych takich jak:
Bardziej szczegółowoPRZECIWLOTNICZA TARCZA ROSYJSKIEJ BRYGADY
13.12.2014 PRZECIWLOTNICZA TARCZA ROSYJSKIEJ BRYGADY Od zakończenia II wojny światowej wojska radzieckie intensywnie rozwijały obronę przeciwlotniczą na poziomie pułków i brygad wojsk pancernych i zmechanizowanych
Bardziej szczegółowoROSYJSKA RAKIETA STEALTH BUDZI OBAWY AMERYKANÓW. CZY SŁUSZNE? [OPINIA]
aut. Maksymilian Dura 24.02.2018 ROSYJSKA RAKIETA STEALTH BUDZI OBAWY AMERYKANÓW. CZY SŁUSZNE? [OPINIA] Amerykańscy wojskowi wyrazili zaniepokojenie możliwością wprowadzenia przez Rosjan nowego typu uzbrojenia.
Bardziej szczegółowoMONITORING PRZESTRZENI ELEKTROMAGNETYCZNEJ
MONITORING PRZESTRZENI ELEKTROMAGNETYCZNEJ (wybrane zagadnienia) Opracowanie : dr inż. Adam Konrad Rutkowski 1 Monitorowanie przestrzeni elektromagnetycznej Celem procesu monitorowania przestrzeni elektromagnetycznej
Bardziej szczegółowoKOMPAKTOWE DZIAŁO Z FRANCJI OFEROWANE POLSKIEJ ARMII. ARTYLERIA DLA OT?
05.09.2016 KOMPAKTOWE DZIAŁO Z FRANCJI OFEROWANE POLSKIEJ ARMII. ARTYLERIA DLA OT? Francuska firma Nexter oferuje polskim Siłom Zbrojnym lekkie działo artyleryjskie LG1 Mk III kalibru 105 mm. Jego masa
Bardziej szczegółowo(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: 09.08.2001, PCT/DE01/02954 (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 199888 (21) Numer zgłoszenia: 360082 (13) B1 Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 09.08.2001 (86) Data i numer zgłoszenia
Bardziej szczegółowoEfekt Dopplera. dr inż. Romuald Kędzierski
Efekt Dopplera dr inż. Romuald Kędzierski Christian Andreas Doppler W 1843 roku opublikował swoją najważniejszą pracę O kolorowym świetle gwiazd podwójnych i niektórych innych ciałach niebieskich. Opisał
Bardziej szczegółowoPOTRZEBY W ZAKRESIE ROZPOZNANIA POWIETRZNEGO NA SZCZEBLU BATALIONU OGÓLNOWOJSKOWEGO WOJSK LĄDOWYCH
ZESZYTY NAUKOWE WSOWL Nr 3 (153) 2009 ISSN 1731-8157 Dariusz BECMER Agata ROMANEK POTRZEBY W ZAKRESIE ROZPOZNANIA POWIETRZNEGO NA SZCZEBLU BATALIONU OGÓLNOWOJSKOWEGO WOJSK LĄDOWYCH Autorzy w swym opracowaniu
Bardziej szczegółowoOptyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka).
Optyka geometryczna Optyka stanowi dział fizyki, który zajmuje się światłem (także promieniowaniem niewidzialnym dla ludzkiego oka). Założeniem optyki geometrycznej jest, że światło rozchodzi się jako
Bardziej szczegółowoTAKTYKA W PIŁCE RĘCZNEJ ATAK POZYCYJNY
DR ANDRZEJ DUDKOWSKI KATEDRA ZESPOŁOWYCH GIER SPORTOWYCH ZESPÓŁ PIŁKI RĘCZNEJ I PIŁKI NOŻNEJ SPECJALIZACJA ZAWODOWA II ROK I STOPNIA 3 SEMESTR SPORT TRENER II KLASY PIŁKI RĘCZNEJ TAKTYKA W PIŁCE RĘCZNEJ
Bardziej szczegółowoFEASIBILITY STUDY OF POLISH MISSILE MLRS - P
prof. dr hab. inż. Jan FIGURSKI dr inż. Eugeniusz MILEWSKI Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia STUDIUM WYKONALNOŚCI SYSTEMU RAKIETOWEGO MLRS - P PRODUKCJI POLSKIEJ Streszczenie: W referacie przedstawiono
Bardziej szczegółowoDziennik bojowy 14. Pułku Strzeleckiego 72. Dywizji Strzeleckiej
UWAGA! Zachowano oryginalną stylistykę z dziennika bojowego. Źródło: Pamięć Narodu. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej. Tłumaczenie: Maciej Krzysik Nysa 1945-2015. Dziennik bojowy 14. Pułku Strzeleckiego
Bardziej szczegółowoKonfiguracja parametrów pozycjonowania GPS 09.05.2008 1/5
Konfiguracja parametrów pozycjonowania GPS 09.05.2008 1/5 Format złożonego polecenia konfigurującego system pozycjonowania GPS SPY-DOG SAT ProSafe-Flota -KGPS A a B b C c D d E e F f G g H h I i J j K
Bardziej szczegółowoDECYZJA Nr 369/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ. z dnia 3 grudnia 2004 r.
Generalny Zarząd Logistyki P4 183 DECYZJA Nr 369/MON MINISTRA OBRONY NARODOWEJ z dnia 3 grudnia 2004 r. zmieniająca decyzję w sprawie określenia funkcji gestorów, centralnych organów logistycznych, a także
Bardziej szczegółowoODPOWIEDZI NA PYTANIA
MUZEUM SIŁ POWIETRZNYCH w DĘBLINIE 08-530 Dęblin, ul. Lotników Polskich 1 tel. / fax 261 519 450 NIP: 5060105805 REGON: 060738970 Dęblin dnia 13.02.2018 r. ODPOWIEDZI NA PYTANIA W związku ze złożonymi
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 15 lipca 2014 r. Poz. 558. UCHWAŁA Nr 123 RADY MINISTRÓW. z dnia 23 czerwca 2014 r.
MONITOR POLSKI DZIENNIK URZĘDOWY RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 15 lipca 2014 r. Poz. 558 UCHWAŁA Nr 123 RADY MINISTRÓW z dnia 23 czerwca 2014 r. zmieniająca uchwałę w sprawie ustanowienia programu
Bardziej szczegółowoBlok 6: Pęd. Zasada zachowania pędu. Praca. Moc.
Blok 6: Pęd. Zasada zachowania pędu. Praca. Moc. ZESTAW ZADAŃ NA ZAJĘCIA ROZGRZEWKA 1. Przypuśćmy, że wszyscy ludzie na świecie zgromadzili się w jednym miejscu na Ziemi i na daną komendę jednocześnie
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR 22/2014. Senatu Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte z dnia 29 maja 2014 roku
UCHWAŁA NR 22/2014 Senatu Akademii Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte z dnia 29 maja 2014 roku w sprawie: określenia dodatkowych efektów kształcenia dla kandydatów na żołnierzy zawodowych dla
Bardziej szczegółowoJAKIE WYZWANIA STOJĄ PRZED OBRONĄ POWIETRZNĄ RP? [RELACJA]
aut. Juliusz Sabak 18.12.2018 JAKIE WYZWANIA STOJĄ PRZED OBRONĄ POWIETRZNĄ RP? [RELACJA] Podczas II Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej: Wyzwania i Rozwój Obrony Powietrznej Rzeczpospolitej Polskiej. Obronność
Bardziej szczegółowoAutomatyczne tworzenie trójwymiarowego planu pomieszczenia z zastosowaniem metod stereowizyjnych
Automatyczne tworzenie trójwymiarowego planu pomieszczenia z zastosowaniem metod stereowizyjnych autor: Robert Drab opiekun naukowy: dr inż. Paweł Rotter 1. Wstęp Zagadnienie generowania trójwymiarowego
Bardziej szczegółowoUSTAWA z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1)
Kancelaria Sejmu s. 1/6 USTAWA z dnia 24 maja 2007 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych innych ustaw 1) Opracowano na podstawie: Dz.U.
Bardziej szczegółowoPromieniowanie stacji bazowych telefonii komórkowej na tle pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez duże ośrodki radiowo-telewizyjne
Promieniowanie stacji bazowych telefonii komórkowej na tle pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez duże ośrodki radiowo-telewizyjne Fryderyk Lewicki Telekomunikacja Polska, Departament Centrum Badawczo-Rozwojowe,
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA I FUNKCJONOWANIE SYSTEMU ALARMOWANIA I OSTRZEGANIA NA TERENIE MIASTA SŁUPSKA
URZĄD MIEJSKI W SŁUPSKU WYDZIAŁ BEZPIECZENISTWA I ZARZĄDZANIA KRYZYSOWEGO ZAŁOŻENIA I FUNKCJONOWANIE SYSTEMU ALARMOWANIA I OSTRZEGANIA NA TERENIE MIASTA SŁUPSKA SŁUPSK, 10.02.2015 r. PODSTAWA PRAWNA Ustawa
Bardziej szczegółowoΠ 1 O Π 3 Π Rzutowanie prostokątne Wiadomości wstępne
2. Rzutowanie prostokątne 2.1. Wiadomości wstępne Rzutowanie prostokątne jest najczęściej stosowaną metodą rzutowania w rysunku technicznym. Reguły nim rządzące zaprezentowane są na rysunkach 2.1 i 2.2.
Bardziej szczegółowo60 mm moździerze. Adam HENCZEL Menager Produktu
60 mm moździerze Adam HENCZEL Menager Produktu MYŚL PRZEWODNIA POWSTANIA POLSKICH LEKKICH MOŹDZIERZY ZASTĄPIENIE PRZESTARZAŁYCH PORADZIECKICH 82mm MOŹDZIERZY wz 37,41,43 ORAZ STANDARYZACJA Z MOŹDZIERZAMI
Bardziej szczegółowo