PERSPEKTYWY ROZWOJU RYNKU SEKURYTYZACJI PO KRYZYSIE FINANSOWYM W 2007 R.

Transkrypt

1 Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN Nr Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Ekonomii Katedra Metod Statystyczno-Matematycznych w Ekonomii bartoszlaw@ue.katowice.pl PERSPEKTYWY ROZWOJU RYNKU SEKURYTYZACJI PO KRYZYSIE FINANSOWYM W R. Streszczenie: W artykule podjęte zostało zagadnienie sekurytyzacji w kontekście kryzysu finsowego w latach W szczególności uwagę zwrócono perspektywy rozwoju tego procesu oraz jego kierunek. Przedstawiono dane statystyczne dotyczące wybranych rynków finsowych dla sekurytyzacyjnych papierów wartościowych. Celem prezentacji jest przedstawienie perspektyw i dymiki oraz oce, jak i porównie rynku sekurytyzacyjnego w okresie przed kryzysem, w trakcie jego trwania i ostatnim okresie. Słowa kluczowe: ryzyko, sekurytyzacja, kryzys finsowy. Wprowadzenie Pojęcie sekurytyzacji w kontekście ostatniego kryzysu finsowego jest postrzegane negatywnie. A sam mechanizm działania, w szczególności sekurytyzacji syntetycznej, trudny do zrozumienia nie tylko dla inwestorów, ale i jej twórców. Początkowo proste połączenie rynku kredytowego z finsowym przeobraziło się w proces, angażujący zczną ilość podmiotów rynku finsowego oraz rynek instrumentów pochodnych, opartych o coraz szerszy wachlarz aktywów, przyjmując przy tym coraz częściej charakter działalności nieuregulowanej (z ang. shadow banking) [Bloomenstein, Keskinler, Lucas, 2011]. Jednym ze sposobów pojawiające się trudności może być regulacja, która została podjęta zarówno przez Stany Zjednoczone, jak i Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego.

2 84 1. Czynniki wspierające ponowny rozwój sekurytyzacji Proces sekurytyzacji, a w szczególności wywodzące się z niego papiery wartościowe są często wiązane z przyczymi kryzysu finsowego zapoczątkowanego w USA. Jedkże, to właśnie rynku amerykańskim dostrzec moż działania wspierające ponowny rozwój sekurytyzacji. Przemawia za tym presja podażowa banki pozbawione wsparcia banków centralnych będą poszukiwały płynności i dywersyfikacji źródeł finsowania. Z drugiej strony, z presji popytowej inwestorzy poszukują rozsądnych stóp zwrotu przy różnym poziomie ryzyka. Wśród inwestorów rośnie zainteresowanie papierami ABS, za czym przemawia także malejące oprocentowanie obligacji skarbowych. W efekcie spadających marż, inwestorzy europejscy są coraz częściej zainteresowani inwestycjami w emisje papierów oferujących wyższe oprocentowanie [Schütt, Kollmann, von Scheliha, 2010]. Alizując amerykański rynek papierów ABS w okresie widać, że wartość emisji zmniejszyła się o pod połowę (z 290 bln USD w r. do 106 bln USD w 2010 r.), europejskie emisje ABS straciły wartościowo o 20%. W roku 2008 wartość amerykańskich emisji hipotecznych MBS wspiera przez luzowanie ilościowe (z ang. Quantitative easing) [Fabozzi, Kothari, 2008] rodzaj polityki pieniężnej stosowanej przez bank centralny USA wynosiła 1,4 bln USD, ale już w 2013 r. osiągnęła wartość 1,9 bln USD. W przypadku europejskich emisji sekurytyzacyjnych instrumentów hipotecznych od 2008 r. ich wartość stale spada z 910 mld USD do 98 mld USD w 2013 r. Moż zatem stwierdzić, że rynek sekurytyzacji uregulował się sam, a inicjatorzy oraz inwestorzy pozostają ostrożni i niechętni ryzyku. 2. Oce rynku sekurytyzacji w wybranych obszarach W kontekście kryzysu finsowego, rozpatrzono w szczególności rynek papierów wartościowych, zabezpieczonych wierzytelnościami (z ang. Collateralized Debt Obligation), które stanowiły jszybciej rosnący sektor papierów wartościowych, opartych aktywach [Murakami, 2012], co przedstawia tab. 1 i rys. 1. Tabela 1. Wartość emisji obligacji w latach (w mld USD) Wartość emisji ogółem 251,27 520,64 481,60 61,89 4,34 8,67 31,13 64,37 90,27 141,29 Cash i hybrydowe 206,22 410,50 340,38 43,60 2,56 8,22 30,35 64,31 85,62 140,26 Synthetic 44,42 66,50 48,47 1,34 0,25 0,44 0,01 1,26 Rynkowe 0,62 43,64 92,75 16,95 1,52 0,77 0,06 3,39 1,03 Źródło: Na podstawie: [Global Issu

3 Perspektywy rozw woju rynku sekurytyzacji po kryzysie finsowym w r. 85 Rys. 1. Dymika emisji obligacji w latach Źródło: Na podstawie: [Global Issua Szczegółowy udziałł obligacji rynku globalnym z podziałem ro- dzaj aktywóww prezentuje tab. 2 i rys. 2. Tabela 2. Wartość emisji obligacji według aktywóww bazowych latach (w mld USD) Pożyczki o ratingu spekulacyjnym Obligacje o ratingu inwestycyjnym Obligacje o ratingu spekulacyjnym Produkty strukturyzowane Aktywa mieszane Swapy (bez CDS) Inne , ,91 138,83 3,88 1,41 157, ,70 259,18 0,89 0,02 2,26 0,76 15,81 14,45 24,86 78,57 0,94 2,15 0 1,15 1, ,49 15, , ,03 1,97 0, ,81 4,81 1,73 0, ,03 1,98 8, ,06 0, 06 20, ,36 63, ,02 0,43 70,85 Źródło: Na podstawie: [Global Issua

4 86 Rys. 2. Dymika emisji obligacji w zależności od aktywów bazo owych latach Źródło: Na podstawie: [Global Issua W roku w związku ze wzrostem prawdopodobieństwa niespłacania kredytów hipotecznych w segmencie subprime, zmniejszyłł sięę także rynek O, ponieważ duża część papierów wartościowych opartych hipo otece zost tałaa po- zamienia instrumenty [Cummins, 2012]. W roku zcząco spa- dły emisje oblig gacji syntetycznych oraz całkowicie wyco ofane zos tały in- strumenty opa arte obligacjach o ratingu spekulacyjnym, swapach kredytowych oraz akty ywach mieszanych. Ze względu walutę, w której przeprowadzano emisje obligacji, jak pokazuje tab. 3 dominującym ciąglee jest dolar amerykańsk ki odpowiednio w r. 71% i 2014 r. 76% udziału w rynku, drugie miejsce w tym zestawieniu utrzy- muje Euro, przy czym tutaj odnotowano zczny spadek z 25% w r. do tylko 10% w 2014 r. Tabela 3. Wartość emisji obligacji według rodzaju waluty w lata ch (w mld USD) USD EUR GBP JPY AUD Pozostałe ,92 411, ,26 92,75 5,01 6,11 4,49 4,96 0,10 2,444 0,49 2, ,08 122,42 6,20 2,27 0,42 6, ,75 29,16 2,77 0,45 4, ,26 0,23 0,200 0,25 0 1, ,79 4,32 0,08 0,04 0, ,47 22,03 0, ,69 17, , ,37 8,30 0,29 1, ,65 14,10 19,55 Źródło: Na podstawie: [Global Issua

5 Perspektywy rozw woju rynku sekurytyzacji po kryzysie finsowym w r. 87 W latach jczęstsząą przyczyną emisjii był arbitraż, czy li chęć uzyskania zysku z różnicy stóp między średnioważoną stop pą zysku, wypra- cowanego przezz instrument z puli aktywóww a stopąą zysku, wypłacaną od własnych instrumentów dłużnych. W roku 2010 stąpiła zmia charakteru emi sji bilansowy, pole egający prze eniesieniu aktywóww kred dytowych rynki kapitałowe w celu ich spienię- żenia (pozyskania funduszy) oraz aktywnym zarządzaniu ekspozycją kred dytową. Wartość emisji omawianych instrumentów przedstawia tab. 4 i rys. 3. Tabela 4. Wartość emisji bilansowych i arbitrażowych obligacji w latach (w mld USD) Bilansowe Arbitrażowee , , ,67 454, ,74 13,95 431,86 47, ,89 3, ,17 3, ,77 5, ,,00 33,, ,,18 82, ,72 121,58 Źródło: Na podstawie: [Global Issua Rys. 3. Dymika emisji bilansowych i arbitrażowych w latach Źródło: Na podstawie: [Global Issua

6 88 Podsumowanie Na podstawie zaprezentowanych danych moż stwierdzić, że ostanie lata po kryzysie finsowym, rynek obligacji cechuje niezcz dymika z tendencją wzrostową rynku sekurytyzacji zarówno w USA, jak i Europie. Obecnie głównymi bywcami emisji są sami inicjatorzy, którzy wykorzystują papiery sekurytyzacyjne z wysokim ratingiem jako zabezpieczenia, np. w transakcjach otwartego rynku repo. Jest to transakcja warunkowego zakupu, polegająca zakupie papieru wartościowego i jednoczesnym zobowiązaniu się do jego sprzedaży w ustalonym terminie w przyszłości. Banki centralne zawierając transakcje repo udzielają w ten sposób bankom komercyjnym krótkoterminowych pożyczek. Literatura Bloomenstein H.J., Keskinler A., Lucas C. (2011), Outlook for the Securitization Market, OECD Jourl: Fincial Market Trends, Vol Fabozzi F.J., Kothari V. (2008), Introduction to Securitization, John Wiley & Sons, New Jersey. Global Issuance and Outstanding, (dostęp: ). Murakami Y. (2012), Innovative Securitization after the Crisis? Whole Business Securitization in the U.S. and Japan, Harvard Law School. Schütt S., Kollmann H., Scheliha M. von (2010), Asset Backed Fince Research. Future of Securitisation in Europe, BearingPoint, Magement & Technology Consultants, Frankfurt am Main, Germany. PROSPECTS FOR THE DEVELOPMENT OF THE SECURITIZATION MARKET AFTER THE FINANCIAL CRISIS IN Summary: The article addresses the issue of securitization in the fincial crisis in In particular, attention was paid to the prospects of development of this process and its direction. Presents statistics on selected fincial markets for securitized securities. There was also a brief evaluation and comparison securitization market in the period before the crisis, during his lifetime and the last period. Keywords: risk, securitization, fincial crisis.