Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych

Transkrypt

1 Z a i n w e s t u j m y r a z e m w ś r o d o w i s k o Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Poprawa jakości powietrza Aspekty ochrony środowiska - uwarunkowania prawne dla osób fizycznych Gdańsk, r.

2 Plan prezentacji 1. Definicje (zanieczyszczenia, emisja wysoka i niska, smog) 2. Przyczyny niskiej emisji 3. Skutki niskiej emisji 4. Aspekty prawne a. Pakiet antysmogowy b. Prawo Ochrony Środowiska c. Rozporządzenie w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe d. Ekoprojekt etykiety produktów 5. Informacje dot. województwa pomorskiego 2

3 Zanieczyszczenia 3

4 Emisja wysoka i niska Wysoka emisja źródło szkodliwych produktów spalania znajduje się powyżej 40 m Niska emisja źródło szkodliwych produktów spalania znajduje się do 40 m 4

5 Poważny problem o charakterze: społecznym gospodarczym środowiskowym Smog Pojawia się zwykle na obszarach, gdzie występuje tzw. niska emisja. Smog zalega również na obszarach poza dużymi miastami, dotychczas uważanych za czyste, pełniących funkcje rekreacyjne lub nawet uzdrowiskowe np.: Zakopane, Podbeskidzie skupiska domów ogrzewanych paliwem złej jakości. Źródło: Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) 5

6 Przyczyny niskiej emisji Nieefektywne spalanie paliwa brak odpowiedniej ilości tlenu niezbędnego do spalania np. w skutek ograniczenia przepustowości komina (brak czyszczenia to wydzielanie węgla tlenku CO, potocznie zwanego czadem) Spalanie paliwa o niskiej jakości często użytkownicy kotłów kupują tanie paliwo np. muły, floty lub wykorzystują odpady (śmieci), ale... Pamiętaj: opału o niskiej jakości trzeba spalić więcej oszczędności finansowe są niewielkie wzrasta ilość zanieczyszczeń emitowanych do powietrza uwzględnij koszty przyszłego leczenia 6

7 Skutki niskiej emisji 7

8 Skutki smogu i niskiej emisji o Drobne pyły o wielkiej sile rażenia: PM 10, PM 2,5, PM 1,0 : o są bardzo drobne - wnikają do wnętrza organizmu PM 10 o mają silne właściwości sorpcyjne przez co mogą przenosić inne zanieczyszczenia np. metale ciężkie, WWA (benzo(a)piern) PM 2,5 o powodują choroby układu oddechowego, nowotwory, choroby serca i naczyń krwionośnych PM 1,0 pyły zawieszone o pyły o średnicy 0.1 μm przenikają także poprzez barierę łożyskowo-naczyniową do płodu. Dzieci mają wówczas 4 razy większe szanse zachorowania na astmę, czy alergię 8

9 Skutki smogu i niskiej emisji W Polsce z powodu chorób wywołanych zanieczyszczonym powietrzem rocznie umiera ok osób czyli 15 razy więcej niż w wypadkach drogowych!!! Źródło: Krakowski Alarm Smogowy 9

10 przyjęcie norm jakości dla węgla, Aspekty prawne Pakiet antysmogowy Dnia 17 stycznia 2018 r. Rada Ministrów zaakceptowała pakiet rozwiązań, które mają przyczynić się do poprawy jakości powietrza w Polsce: wprowadzenie niższych cen prądu wykorzystywanego na cele ogrzewania w okresie mniejszego zapotrzebowania, obniżenie akcyzy na samochody hybrydowe i całkowite zwolnienie z niej aut elektrycznych, dopłaty do wymiany starych kotłów, obowiązek podłączania do miejskiej sieci ciepłowniczej tam, gdzie to możliwe, ewentualną pomoc społeczną dla osób i rodzin, które nie będą mogły udźwignąć kosztów czy formalności związanych z wymianą starego systemu grzewczego, a następnie kosztów utrzymania nowego. 10

11 Aspekty prawne Ustawa Prawo Ochrony Środowiska (POŚ) poziomy dopuszczalne niektórych substancji w powietrzu obowiązek pomiarów poziomów substancji w powietrzu POŚ podział obszaru kraju na strefy (46 stref w Polsce), klasyfikację stref Konieczność przygotowania i realizacji Programów Ochrony Powietrza (POP) 11

12 WIOŚ Aspekty prawne raz w roku do Ocena i klasyfikacja stref A B C Brak opinii = akceptacja uchwały miesiąc opinia Przekazanie informacji klasa C właściwy Wójt, Burmistrz, Starosta, Prezydent Przedstawienie projektu uchwały ws. POP do 15 miesięcy Zarząd Województwa do 18 miesięcy od informacji WIOŚ Uchwalenie POP 12

13 Aspekty prawne POŚ - Działania lokalne Znowelizowany art. 96 POŚ daje podstawę do działań lokalnych, w tym podejmowania uchwał antysmogowych Uchwała może określać: granice obszaru, na którym wprowadza się ograniczenia lub zakazy rodzaje podmiotów lub instalacji, dla których wprowadza się ograniczenia lub zakazy rodzaje lub jakość paliw dopuszczonych do stosowania lub których stosowanie jest zakazane na obszarze, lub parametry techniczne lub rozwiązania techniczne lub parametry emisji instalacji, w których następuje spalanie paliw, dopuszczonych do stosowania na tym obszarze 13

14 Jakość powietrza w Polsce Roczne średnie stężenie PM 2,5 Obraz: Aktualne informacje o jakości powietrza można znaleźć na portalu Głównego Inspektora Ochrony Środowiska oraz w aplikacji na urządzenia mobilne 14

15 Aspekty prawne Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie wymagań dla kotłów na paliwo stałe Wyeliminowanie z rynku palenisk niespełniających podstawowych norm w zakresie emisji pyłu i innych szkodliwych związków Parametry emisji zanieczyszczeń do powietrza określone w rozporządzeniu odpowiadają wymaganiom klasy 5 według normy PN-EN 303-5:2012 robert-wojciechowski.jpg 15

16 Aspekty prawne Rozporządzenie Zmienia wymagania dla kotłów paliwowych produkowanych i instalowanych w Polsce i określa m.in.: szczegółowe wymagania dla wprowadzanych do sprzedaży oraz do użytkowania kotłów na paliwo stałe o znamionowej mocy cieplnej o wartości od 0 do 500 kw (gospodarstwa domowe oraz małe i średnie zakłady) wyeliminowanie z rynku palenisk niespełniających podstawowych norm w zakresie emisji pyłu i innych szkodliwych związków zakaz stosowania rusztu awaryjnego (spalanie odpadów) Obowiązuje od 1 października 2017 r. DO 1 STYCZNIA 2020 r. wymagania dla kotłów w zakresie granicznych wartości emisji wskazują przepisy nowego rozporządzenia OD 1 STYCZNIA 2020 r. obowiązują wymogi Ekoprojektu 16

17 Aspekty prawne Ekoprojekt określa wymogi maksymalnego zużycia energii oraz innych czynników dla wybranych grup produktowych Etykieta energetyczna wprowadza obowiązek stosowania etykiet energetycznych wprowadza obowiązek udostępniania danych technicznych produktu (kart produktu) e-instalacje.pl 17

18 Podział województwa pomorskiego na strefy dla celów oceny jakości powietrza za 2016 r. Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie pomorskim raport za 2016 rok Kod strefy PL2201 PL2202 Nazwa strefy Obszar strefy Uzdrowisko na obszarze strefy Aglomeracja trójmiejska Strefa pomorska Strefa oceniania ze względu na ochronę zdrowia Strefa oceniania ze względu na ochronę roślin Ludność [tys.] Powierzchnia [km2 ] Gdańsk, Gdynia, Sopot tak tak nie obszar województwa pomorskiego z wykluczeniem aglomeracji trójmiejskiej tak tak tak

19 Obszary przekroczeń pyłu zawieszonego PM10 w 2016 r. Lokalizacja obszaru przekroczeń Powierzchnia obszaru przekroczeń [km 2 ] Szacowana liczba narażonej ludności Kościerzyna 3, Starogard Gdański 4, Wejherowo 0, Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie pomorskim raport za 2016 rok W 2016 r. w obu strefach województwa pomorskiego nie odnotowano przekroczeń poziomu dopuszczalnego dla pyłu PM2,5

20 Obszary przekroczeń pyłu zawieszonego PM10 w 2016 r. W 25 gminach województwa pomorskiego stężenia średnioroczne benzo(a)pirenu przekraczają poziom dopuszczalny 1 ng/m 3. W przypadku tego związku obszar przekroczeń jest dużo większy niż dla pyłu zawieszonego PM10. Szacuje się go na ok. 306 km 2 w aglomeracji trójmiejskiej oraz na 2042 km 2 w strefie pomorskiej. Ludność narażona na ponadnormatywne stężenia benzo(a)pirenu w powietrzu to ok tys. mieszkańców województwa. Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie pomorskim raport za 2016 rok

21 Program ochrony powietrza dla strefy trójmiejskiej w której został przekroczony poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10 oraz poziom docelowy benzo(a)pirenu Program zatwierdzony 25 listopada 2013 roku uchwałą nr 754/XXXV/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego, zaktualizowany 27 marca 2017 roku uchwałą nr 352/XXXIII/17 Działania naprawcze: Rozwinięcie systemu zachęt finansowych mobilizujących do zmiany ogrzewania wysoko emisyjnego. Rozwój sieci centralnego zaopatrzenia w ciepło oraz sieci gazowych w celu podłączenia większej ilości budynków do niskoemisyjnego źródła ciepła. Wprowadzenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego obowiązku: o o o przyłączenia budynków do istniejącej sieci ciepłowniczej, a w przypadku braku sieci ciepłowniczej wyposażenia budynków w niskoemisyjne źródło ciepła, projektowanie linii zabudowy uwzględniając zapewnienie przewietrzania miasta ze szczególnym uwzględnieniem terenów o gęstej zabudowie, zwiększenie powierzchni terenów zielonych.

22 Program ochrony powietrza dla strefy trójmiejskiej w której został przekroczony poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10 oraz poziom docelowy benzo(a)pirenu Program zatwierdzony 25 listopada 2013 roku uchwałą nr 754/XXXV/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego, zaktualizowany 27 marca 2017 roku uchwałą nr 352/XXXIII/17 Działania naprawcze, cd.: Ograniczanie emisji zanieczyszczeń do powietrza, szczególnie pyłu zawieszonego i benzo(a)pirenu, na etapie wydawania decyzji środowiskowych. Działania promocyjne i edukacyjne (ulotki, imprezy, akcje szkolne, audycje). Kontrola gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów. Kontrola spalania pozostałości roślinnych z ogrodów na powierzchni ziemi. Kontrola przestrzegania zakazu wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.

23 Program ochrony powietrza dla strefy pomorskiej w której został przekroczony poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10 oraz poziom docelowy benzo(a)pirenu Program zatwierdzony 25 listopada 2013 roku uchwałą nr 753/XXXV/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego, zaktualizowany 27 marca 2017 roku uchwałą nr 353/XXXIII/17 Działania naprawcze: Wdrażanie systemu zachęt finansowych mobilizujących do zmiany ogrzewania wysoko emisyjnego. Ograniczenie wtórnej emisji z dróg w miastach strefy pomorskiej. Rozwój sieci gazowych w celu umożliwienia większej liczbie ludności wykorzystania tego niskoemisyjnego paliwa. Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego wymogów dotyczących zaopatrywania mieszkań w ciepło z nośników niepowodujących nadmiernej emisji zanieczyszczeń z indywidualnych systemów grzewczych. Projektowanie linii zabudowy uwzględniając zapewnienie przewietrzania miasta.

24 Program ochrony powietrza dla strefy pomorskiej w której został przekroczony poziom dopuszczalny pyłu zawieszonego PM10 oraz poziom docelowy benzo(a)pirenu Program zatwierdzony 25 listopada 2013 roku uchwałą nr 753/XXXV/13 Sejmiku Województwa Pomorskiego, zaktualizowany 27 marca 2017 roku uchwałą nr 353/XXXIII/17 Działania naprawcze, cd.: Działania prewencyjne na poziomie wydawania decyzji z zakresu przepisów ochrony środowiska Działania promocyjne i edukacyjne (ulotki, imprezy, akcje szkolne, audycje). Kontrola gospodarstw domowych w zakresie przestrzegania zakazu spalania odpadów. Kontrola spalania pozostałości roślinnych z ogrodów na powierzchni ziemi. Kontrola przestrzegania zakazu wypalania łąk, pastwisk, nieużytków, rowów, pasów przydrożnych, szlaków kolejowych oraz trzcinowisk i szuwarów.