Zielone Zamówienia Publiczne w praktyce BUDYNKI I ELEMENTY BUDYNKÓW

Transkrypt

1 Zielone Zamówienia Publiczne w praktyce BUDYNKI I ELEMENTY BUDYNKÓW miejsce, data wydarzenie Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o.

2 Budownictwo a ZZP Wysokie koszty (nowe budownictwo, modernizacja, inwestycje w większy remont). Długi okres trwałości budynku (konstrukcja budynku, ściany zewnętrzne, okna). Krótszy okres żywotności elementów i urządzeń, np. kotły, systemy wentylacji i klimatyzacji. Złożoność budynek składa się z wielu elementów, które muszą być starannie dobrane. Współzależność zmiana jednego z elementów lub jego właściwości może znacząco wpływać na zachowanie się innych elementów lub cały budynek (np. Nowe okna w starym budynku zwiększona szczelość budynku wyższa wilgotność powietrza możliwść wystąpienia pleśni konieczność poprawy systemu wentylacji)

3 Budownictwo a ZZP Długoterminowe oddziaływanie na środowisko (transport, materiały, energia, emisje, odpady, etc.). Ramy ekonomiczne i społeczne (poziom globalny, krajowy i lokalny; rozwój rynku; konkurencja; ogólne zasady społeczne; miejsca pracy; bezpieczeństwo dostaw; etc.). Wpływ na użytkownika końcowego (koszty eksploatacyjne i utrzymania; aspekty zdrowotne i higieniczne; kofort; etc.).

4 Budownictwo w Unii Europejskiej w liczbach Powierzchnia: 21 mld m 2 Roczny poziom aktywności: - nowe konstrukcje 1,0% - rozbiórka 0,5% - renowacje 1,8% Niewiele procentowo, ale znacząco w liczbach bezwzględnych Najważniejszy potencjał! Fakty: 40% zapotrzebowania na energię końcową, 36% emisji CO 2, prawie 50% odpadów. Wydatki w sektorze publicznym: 40% na produkty i usługi związane z budownictwem.

5 Budownictwo w Unii Europejskiej - potencjał i trendy Szacunek International Energy Agency (IEA): - nowe konstrukcje : potencjał długoterminowych oszczędności energii 70-75% (Uwaga: w porównaniu do historycznych norm; również zależny od Unijnych i krajowych celów i kryteriów technicznych); - renowacja istniejących zasobów budynków : potencjał oszczędności energii 55-80%, w zależności od rodzaju budynku, jego stanu technicznego, położenia geograficznego, etc. (Uwaga: typowo ilość prac renowacyjnych rośnie w stosunku do nowego budownictwa)

6 Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP powiązane ustawodastwo (1) DYREKTYWA 89/106/EEC z dn. 21 grudnia 1988 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych Państw Członkowskich odnoszących się do wyrobów budowlanych (89/106/EWG) - Construction Products Directive( CPD ; 89/106/EEC) DYREKTYWA 2002/91/WE z dn.16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków - Directive on the Energy Performance of Buildings ( EPBD ; 2002/91/EC) DYREKTYWA 2006/32/WE z dn.5 kwietnia 2006 r. w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych oraz uchylająca dyrektywę Rady 93/76/EWG - Directive on energy end-use efficiency and energy services ( ESD ; Services Directive ; 2006/32/EC) DYREKTYWA 2009/28/WE z dn.23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniająca i w następstwie uchylająca dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE - Directive on the promotion of the use of energy from renewable ( RES Directive ; 2009/28/EC)

7 Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP powiązane ustawodastwo (2) DYREKTYWA 2009/125/WE z dn. 21 października 2009 r. ustanawiająca ogólne zasady ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla produktów związanych z energią (wersja przekształcona) - Directive establishing a framework for the setting of ecodesign requirements for energy-related products ( Eco-Design Directive ; 2009/125/EC) DYREKTYWA 2010/31/UE z dn. 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona) - EPBD Recast (2010/31/EU) DYREKTYWA 2012/27/UE z dn. 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE - Energy Efficiency Directive (2012/27/EU)

8 Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP powiązane ustawodastwo (3) EPBD, EPBD przekształcona & ZZP najważniejsze zapisy wspólne ramy do obliczania charakterystyki energetycznej budynków definicja minimalnych wymagań efektywności energetycznej dla nowo wznoszonych budynków i większych renowacji oraz systemów mechanicznych (ogrzewanie, ciepła woda, went.-klim) obowiązek dla nowych budynków a zachęcenie dla budynków poddawnaych ważniejszym renowacjom rozważenia opłacalności alternatywnych systemów zaopatrzenia w energię: zdecentralizowane systemy dostawy energii w oparciu o OZE, kogeneracja, ogrzewanie/chłodzenie lokalne w oparciu częściowo lub całkowicie o OZE, pompy cieplne Charakterystyka energetyczna budynku - obowiązek umieszczania w miejscu widocznym budynku użyteczności publicznej 9bud. O pow. Uzytkowej pow. 500 m2 a od 9 lipca m2; uwypuklenie rekomendacji dla poprawy efektywności energetycznej

9 Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP powiązane ustawodastwo (4) EPBD, EPBD przekształcona & ZZP najważniejsze zapisy optymalny poziom kosztów (nakładów i kosztów utrzymania i eksploatacji, w tym kosztów zaoszczędzonej energii) budowy lub renowacji w oparciu cykl życia (budynku, elementu budynku) regularne przeglądy części systemów grzewczych (źródło ciepła, system kontrolny, pompy cyrulacyjne, kotły) do celów ogrzewania o mocy użytecznej ponad 20 kw. Kotły o mocy powyżej 100kW co dwa lata; kotły gazowe mogą być kontrolowane co 4 lata, systemy went.-klim o mocy pow. 12 kw definicja ważniejszej renowacji całkowity koszt prac renowacyjnych związanych z przegrodami zewnętrznymi lub systemami technicznymi budynku przekracza 25% wartości budynku lub renowacji podlega ponad 25% powierzchni przegród zewnętrznychy od 1 stycznia 2014r. 3% budynków instytucji rządowych lub przez nie zajmowanych musi podlegać renowacji przynajmniej do poziomu spełnienia warunków charakterystyki energetycznej budynku (172 budynki w Polsce wg projektu KPD)

10 Budownictwo w Unii Europejskiej - ZPP powiązane ustawodastwo (5) EPBD, EPBD przekształcona & ZZP najważniejsze zapisy Od 31 grudnia 2020 nowo wznoszone budynki w UE będą musiały charakteryzować się niemal zerowym zużyciem energii' a energia w dużym stopniu będzie pochodzić z odnawialnych źródeł energii (definicja budynku o niemal zerowym zużyciu energii). Po 31 grudnia 2018 r. nowe budynki zajmowane lub będące własnością władz publicznych będą musiały spełniać kryteria dla budynków o niemal zerowym zużyciu energii'. Budynek o " niemal zerowym zużyciu energii oznacza budynek o bardzo wysokiej charakterystyce energetycznej określonej zgodnie z Zał. I. Niemal zerowa lub bardzo niska ilość wymaganej energii powinna pochodzić w bardzo wysokim stopniu z OZE, wytwarzanej na miejscu lub w pobliżu.

11 Elementy budynków a ZZP Dla wszystkich elementów budynku podejście jest podobne. Należy pamiętać, że, zielone musi iść w parze z opłacalnością ekonomiczną. Po pierwsze, należy sprawdzić wymagania dotyczące efektywności energetycznej produktów, właściwości termiczne, charakterystykę środowiskową, itp. Nie wymagaj lepszej charakterystyki elementów budynku ( aby być bardziej zielonym ) bez rozeznania technicznych i ekonomicznych ograniczeń oraz możliowści rynkowych kryteria muszą być uzasadnione.

12 Elementy budynków a ZZP ŚDP (EPD) Kryteria mogą być związane ze zużyciem energii w wielu aspektach: poprawy działania, składu chemicznego, wydajności nominalnej, technicznaj trwałości, i wielu innych. Ważną rolę odgrywa i będzie odgrywać EPD Środowiskowa Deklaracja Produktu, która jest przygotowywana w oparciu o ocenę cyklu zycia (Life Cycle Assessment -LCA). Pozwala ona na szczegółowe wzajemne porównanie różnych produków. Baza deklaracji EPD powiększa się, a posiadanie EPD dla produktu, jako rozpoznawalnego zielonego produktu (elementu budynku) staje się zaletą na rynku.

13 Elementy budynku a ZZP Pamiętaj o wzajemnym oddziaływaniu działań! Na przykład: przetarg na zawory termostatyczne nie ma sensu (efekt będzie niewielki), jeżeli system grzewczy nie został uprzednio hydraulicznie zbalansowany. Zwróć uwagę na właściwy czas zamówienia prac w celu zmaksymalizowania efektu. Na przykład: dodatkowa izlolacja ścian bez wymiany okien (odsunięcie w czasie wymiany na rok lub dwa) spowoduje wzrost niepotrzebnyh kosztów, technichniczne komplikacje i może być przyczyną zniszczenia odnowionej elewacji.

14 Budownictwo a zamówienia...a procedura równoważna do poniższej: Spełnione minimalne kryteria? tak nie dyskwalifikacja Narzędzie do obliczeń Kryteria wyboru: Całkowita liczba punktów koszt-/wskaźnik efektywności LCC Wybór najkorzystniejszej ekonomicznie oferty

15 Budownictwo a zamówienia Zapamiętaj: zamówienie w budownictwie jest zazwyczaj bardziej skomplikowane niż dla innych produktów. Może to być w miarę proste przy definiowaniu wymagań i docelowych właściwości indywidualnych składników (wyrobu budowlanego), ale konieczność oceny całości przedsięwzięcia i wzajemnego oddziaływania składników są nie lada wyzwaniem.

16 Analiza cyklu życia (LCA) i Analiza kosztów w cyklu życia (LCC) w budownictwie Analiza cyklu życia (LCA) bierze pod uwagę aspekty środowiskowe i potencjalny wpływ w okresie żywotności produktu ( od kołyski do grobu ) od surowca, poprzez wytworzenie, wykorzystanie i utylizację. Ogólne kategorie wpływu na środowisko wymagające rozważenia (ISO 14040): 1. wykorzystanie zasobów 2. ludzkie zdrowie 3. skutki ekologiczne Na wszystkich etapach życie produktu (budynku) zgodnie z metodologią oceniany jest wpływ : surowców, materiałów wtórnych, wytwarzania produktów budowlanych, wznoszenia budynku, eksploatacji, rozbiórki, utylizacji odpadów.

17 LCA i LCC w budownictwie: integracja LCA i LCC mogą być stosowane równocześnie do oceny kosztu życia i wpływu na środowisko dla rozwiązań alternatywnych. Kombinacja LCA i LCC może być stosowana do : Wyboru alternatywnego rozwiązania technicznego Identyfikacji rozwiązania o najmniejszym wpływie na środowisko i optymalnych kosztach Uwzględnienia odziaływania na środowisko w kosztach Oceny inwestycji budowlanej

18 Budownictwo a Zielone Zamówienia Możliwe na każdym etapie/poziomie: - Planowanie - Wznoszenie - Eksploatacja i utrzymanie - Renowacja - Rozbiórka, demontaż - Na poziomie budynku - Na poziomie elementów budynku

19 Budownictwo a ZZP : Kolejne kroki 0. Identyfikacja rzeczywistych potrzeb analiza zapotrzebowania. 1. Zdefiniowanie właściwości energetycznych i środowiskowych w ramach technicznych warunków brzegowych (wykorzystanie istniejących narzędzi, przewodniki, pomoc eksperta, etc.). 2. Jasne wyspecyfikowanie przedmiotu przetargu, przygotowanie ogłoszenia o przetargu wraz z SIWZ (bazowa i docelowe wartości). 3. Zdefiniowanie kryteriów wyboru kryteria podstawowe i kompleksowe ZZP (energia, ekologia, właściwości techniczne, aspekty społeczne, relacje cenowe i zielonych kryteriów, etc.). 4. Zdefiniowanie klauzul dotyczących wykonania zamówienia.

20 Budownictwo a ZZP : Wskaźniki dla zielonego scenariusza Klasa efektywności energetycznej (świadectwo charakterystyki energetycznej) (kwh,...) Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (OZE) (rodzaj OZE, % pokrycia zapotrzebowania na energię,...) LCC porównanie kosztów w okresie życia budynku Czynniki środowiskowe i zdrowotne (emisje, zastosowane materiały, lokalne warunki ekonomiczne...) Przechodzenie od zielonych zamówień w kierunku zrównoważonych zamówień : środowisko (wł. energię), ekonomia, aspekty społeczne

21 Budownictwo a ZZP: zielony scenariusz Budowa lub większa renowacja : Zielony oznacza rozważanie różnych scenariuszy oraz analizę wyników w zakresie energii i środowiska /wpływ jako podstawę obliczeń kosztu (oraz ustalenie kryteriów dla tych parametrów). Na kolejnym slajdzie przedstawiono jak różne działania wpływają na charakterystykę energetyczną budynku. Kombinacja takiej analizy z obliczeniami kosztów (koszt inwestycji versus długoterminowe koszty eksploatacyjne i utrzymania jeżeli dostępne są takie dane!) mogą w efekcie dać wynik korzystniejszy dla mniej efektywnego energetycznie, lecz tańszego w perspektywie długoterminowej (i może bardziej przyjaznego ekologicznie) scenariusza. Pamiętaj, że maximum nie koniecznie oznacza optimum.

22 Przykładowe kryteria dla komponentów budynku Szczelność ram okiennych/łączników skrzydeł (liczba i rodzaj uszczelek) do potwierdzenia testem szczelności lub właściwym anemometrem po zakończeniu montażu Szczelność okien/łączników ścian do potwierdzenia testem szczelności lub właściwym anemometrem po zakończeniu montażu formalne potwierdzenie charakterystyki okien (certyfikaty, reporty techniczne, etc.)

23 Budownictwo a ZZP : (pośrednie) stosowanie etykiet EU Eco-Label (materiały ekologiczne ) Różne krajowe etykiety Solar Keymark (systemy słoneczne ) ALE ZAWSZE PAMIĘTAJ O KRAJOWYM PODSTAWOWM USTAWODAWSTWIE NaturePlus (zrównoważone materiały ) Świadectwo charakterystyki energetycznej (nie jest to klasyczna zielona etykieta)

24 Budownictwo a ZZP : pomocne narzędzia Kryteria i narzędzia dla: Procesu budowlanego Okien, szklanych drzwi i świetlików Izolacji termicznych Podłóg twardych Paneli ściennych Systemów EC (CHP) UWAGA: także oświetlenie wewnętrzne, sprzęt IT i inne wewnętrzne źródła ciepła mają wpływ na charakterystykę energetyczną budynku (wewnętrzne zyski, obciążenie chłodzeniem, etc.), pomimo tego, że nie są zaliczane do klasycznych komponentów budynku.

25 Budownictwo z ZZP: Co dalej po zakupie? ZAPAMIETAJ: Poprzez zakup efektywnych energetycznie systemów, niskoenergetycznych materiałów można osiągnąć jedynie część potencjalnych oszczędności. W dużym stopniu rzeczywiste efekty zależą od użytkownika budynku i zarządcy. Obejmuje to regularną dbałość w utrzymaniu budynku i właściwe wzorce użytkowania (aspekty behavioralne). Nawet najbardziej zaawansowany technologicznie budynek nie może zapewnić oczekiwanych (i obliczonych teoretycznie) wyników, jeżeli nie jest prawidłowo użytkowany i utrzymywany.

26 Projekt realizowany w ramach programu Inteligentna Energia dla Europy: Green ProcA Zielone zamówienia Publiczne w praktyce

27 Opis projektu Projekt Green ProcA oferuje: pomoc techniczną (helpdesk) w zakresie zielonych zamówień publicznych w 8 językach szkolenia dla sektora publicznego pomoc w skutecznym transferze wiedzy do nowych państw członkowskich wsparcie realizacji przykładowych projektów z zakresu zielonych zamówień monitorowanie doświadczeń w realizacji zielonych zamówień; rekomendacje dla aktualizacji Krajowych Planów Działań dotyczących Efektywności Energetycznej

28 Green ProcA Grupy docelowe: Nabywcy publiczni Moduły (grupy produktowe) : Urządzenia biurowe / IT Urzędnicy ds. środowiska Oświetlenie Konsultanci Budynki i elementy budynków Również: decydenci i inne podmioty

29 Oczekiwane rezultaty Do celów projektu Green ProcA należy: promowanie i zwiększenie liczby zielonych zamówień publicznych w gminach i administracji publicznej podniesienie świadomości i wiedzy na temat etykiet energetycznych i środowiskowych oraz innowacyjnych technologii zapewnienie łatwego dostępu do zielonych kryteriów i narzędzi transfer wiedzy z krajów z dużym doświadczeniem do krajów uczących się zielonych zamówień wyposażenie decydentów w wiedzę umożliwiającą wybieranie środków i narzędzi pozwalających na poprawne przeprowadzanie zielonych zamówień publicznych

30 Partnerzy i Kontakt UWAGA: Niniejszy materiał przedstawia jedynie część zakresu omawianego w czasie szkoleń! ZAPRASZAMY DO UDZIAŁU W SZKOLENIACH! Zainteresowane osoby prosimy o kontakt. Polski partner: Bałtycka Agencja Poszanowania Energii Sp. z o.o. Katarzyna Grecka oraz Ludmiła Wach kgrecka@bape.com.pl Informacje nt. partnerów projektu dostępne są na krajowych podstronach na: lwach@bape.com.pl Tel.: