SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI NATO ZAWIERAJĄCY WOJSKOWE TERMINY I ICH DEFINICJE STOSOWANE W NATO

Transkrypt

1 AAP-6 SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI NATO ZAWIERAJĄCY WOJSKOWE TERMINY I ICH DEFINICJE STOSOWANE W NATO 1

2 NORTH ATLANTIC TREATY ORGANIZATION NATO STANDARDIZATION AGENCY (NSA) ORGANIZACJA TRAKTATU PÓŁNOCNOATLANTYCKIEGO AGENCJA STANDARYZACYJNA NATO (NSA) 1. AAP-6(2014) is promulgated by the NATO Standardization Agency and is effective NATOwide upon receipt. 2. All terminological entries are followed by a date, (day, month, year), indicating when they became NATO Agreed and inserted in AAP-06 as terms or changed if they had already been included in AAP The terminology in this NATO glossary is developed and approved by various tasking authorities throughout the year. As a result the body of NATO Agreed terminology changes constantly. Since this NATO glossary is only published once a year, the user is advised to consult the NATO Terminology Management System (NTMS), which will be replaced by the NATOTerm database, for the most up-to-date terminology. 1. Słownik AAP-6(2014) został promulgowany przez Agencję Standaryzacyjną NATO i obowiązuje w Sojuszu. 2. Na końcu każdego hasła została zamieszczona data (dzień, miesiąc, rok) wskazująca kiedy hasła zostały uzgodnione w NATO i włączone do słownika AAP-6 jako nowe lub zmodyfikowane. 3. Terminologia zawarta w tym słowniku została opracowana i zatwierdzona przez różne organy zlecające w przeciągu roku. Wynikiem tego, całość terminogii uzgodnionej w NATO ulega ciągłym zmianom. W związku z tym, iż słownik ten publikowny jest raz w roku, w celu uzyskania dostępu do najbardziej aktualnej terminologii zaleca się korzystanie z Systemu Zarządzania Terminologią NATO (NTMS), który zostanie zastąpiony przez bazę terminologiczną NATOTerm. 2

3 NORTH ATLANTIC TREATY ORGANIZATION NATO STANDARDIZATION AGENCY (NSA) NATO LETTER OF PROMULGATION ORGANIZACJA TRAKTATU PÓŁNOCNOATLANTYCKIEGO AGENCJA STANDARYZACYJNA NATO (NSA) LIST PROMULGACYJNY NATO 29 April kwietnia 2014 r. 1. AAP-6(2014) - NATO GLOSSARY OF TERMS AND DEFINITIONS (ENGLISH AND FRENCH) is a NATO Allied publication. The agreement of nations to use this publicationis is recorded in STANAG AAP-6(2014) is effective upon receipt. It supersedes AAP-6(2013), which shall be destroyed in accordance with local procedures for destruction of documents. 3. It is permissible to copy or make extracts from this publication. However, the NSA, as the custodian of AAP-06, shall be notified in writing of any such reproduction by outside bodies or individuals. Under no circumstances shall any of the contents of this publication be reproduced with alterations without the written consent of the NSA. 1. AAP-6(2014) - SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI NATO jest Publikacją Sojuszniczą NATO. Porozumienie państw dotyczące stosowania tej publikacji jest zamieszczone w dokumencie STANAG AAP-6(2014) obowiązuje z chwilą jego promulgowania i zastępuje AAP-6(2012)(2), którą należy zniszczyć zgodnie z krajowymi procedurami niszczenia dokumentów. 3. Dopuszcza się powielanie lub dokonywanie wyciągów z niniejszej publikacji. W przypadku podejmowania takich działań przez instytucje lub osoby fizyczne spoza NATO, należy o tym pisemnie poinformować NSA - opiekuna publikacji AAP-6. Kategorycznie zabrania się reprodukowania ze zmianami, niniejszej publikacji, bez uzyskania pisemnej zgody NSA. podpisano Dr Cihangir AKŞİT TUR Civ Dyrektor Agencji Standaryzacyjnej NATO 3

4 SZCZEGÓŁOWY WYKAZ ZMIAN (W STOSUNKU DO EDYCJI 2013) 1. TERMINY NOWE 1) base defence zone, BDZ / strefa obrony bazy, BDZ 2) fire support coordination measure, FSCM / wyznaczniki koordynacji wsparcia ogniowego, FSCM 3) inhibition / blokowanie 4) missile defence, MD / obrona przeciwrakietowa, MD 5) remotely piloted aircraft, RPA / zdalnie sterowany statek powietrzny 6) vital interests / interesy żywotne 2. TERMINY USUNIĘTE 1) active material / materiał aktywny 2) administrative chain of command / struktura administracji wojskowej 3) allocation 1 / przydział amunicji jądrowej 4) ammunition and toxic material open space / rejon składowania amunicji i materiałów toksycznych 5) antimateriel operation / niszczenie sprzętu i zasobów materiałowo-technicznych 6) area of militarily significant fallout / strefa opadu promieniotwórczego o znaczeniu wojskowym 7) battlefield psychological activities, BPA / działania psychologiczne na polu walki, BPA 8) biological ammunition / amunicja biologiczna 9) chemical ammunition / amunicja chemiczna 10) contamination control line / linia kontroli skażeń 11) dispersion 5 / dyspersja 12) drone / samodzielny pojazd bezzałogowy 13) fission product / produkty rozszczepienia 14) key symbol / symbol kluczowy 15) kiloton weapon / broń jądrowa kilotonowa 16) lead aircraft 1 / kierunkowy statek powietrzny 1 17) lead aircraft 2 / kierunkowy statek powietrzny 2 18) offset post / likwidowane stanowisko 19) psychological consolidation activities, PCA / konsolidujące działania psychologiczne, PCA 20) salted weapon / broń jądrowa brudna 21) strategic psychological activities, SPA / strategiczne działania psychologiczne, SPA 22) subkiloton weapon / broń jądrowa subkilotonowa 23) horizontal error / błąd poziomy 4

5 3. TERMINY ZMODYFIKOWANE 1) electronic intelligence, ELINT / rozpoznanie elektroniczne, wywiad elektroniczny, ELINT 2) Integration 2 / integracja 2 3) materials handling, MH / obsługa ładunków, MH 4) NATO standardization / standaryzacja NATO 5) antimateriel agent / czynnik neutralizujący sprzęt i środki zaopatrzenia 6) charged demolition target / obiekt przygotowany do wysadzenia 7) demolition target / obiekt do zniszczenia 8) strategic warning / ostrzeżenie strategiczne 9) tactical warning / ostrzeżenie taktyczne 10) altimeter / wysokościomierz 11) apron / płaszczyzna postoju samolotów 12) near real time, NRT / czas zbliżony do rzeczywistego, NRT 13) regulated item / artykuł kontrolowany 14) tactical security / bezpieczeństwo taktyczne 15) close control / kontrola bezpośrednia 16) examination / badanie 17) axis / oś 18) check firing / wstrzymać ogień 19) in-place force, IPF / siły na miejscu, IPF 20) escort 1 / eskorta 1 21) host-nation support, HNS / wsparcie przez państwo-gospodarza, HNS 22) operation, Op / operacja 23) operational chain of command / łańcuch dowodzenia operacją 24) confusion reflector / odbijacz zakłócający 25) customer ship / okręt zaopatrywany 26) dispersion 1 / rozrzut 1 27) dispersion 2 / rozrzut 2 28) dispersion 3 / rozśrodkowanie 1 29) dispersion 4 / rozrzut 3 30) mean point of impact / średni punkt trafienia 31) drift angle / kąt dryfu 32) false origin / pozorny punkt odniesienia 33) field of fire / pole ostrzału 34) initial approach 1 / wstępne podejście do lądowania 1 35) initial approach 2 / wstępne podejście do lądowania 2 36) left (or right) 1 / lewy (lub prawy) 37) left (or right) 2 / w lewo (lub w prawo) 38) low angle / płaskotorowo 39) map / mapa 5

6 40) provisional unit / jednostka tymczasowa 41) remote delivery / minowanie zdalne 42) sonobuoy / pława radiohydroakustyczna 6

7 PREFACE / PRZEDMOWA 1. This glossary is compiled by the direction of the Military Committee and with the approval of the NATO Council. Its purpose is to standardize (i) general terminology with a specific military meaning; (ii) specialist terminology that needs to be widely understood throughout NATO, as well as (iii) terms that are not adequately defined in the NATO Terminology Programme (NTP)'s reference dictionaries 1, thus promoting mutual understanding and strengthening the Alliance's defence capabilities. The definitions contained herein do not establish or modify NATO policy and doctrine, but help to express them more clearly. 2. The glossary is available in electronic form in the two official languages of NATO, English and French. These versions are updated and made available annually through the Internet ( aap-6.pdf) and the intranet (MINERVA and CRONOS): NATO HQ Sites NSA Terminology Military Committee Terminology Conference Documents MCTC Documents AAP In accordance with STANAG 3680 and C-M (2005)0023, Directive on the NATO Terminology Programme, the terms and definitions contained herein have been approved by all NATO nations. 4. The glossary is divided into four main parts: Part 1.Organization and Procedures. Part 2.NATO Agreed terms and definitions of military significance in English. The corresponding French preferred terms are shown immediately following the English entry term e.g., nominal weapon / arme de puissance nominale. Part 3.NATO Agreed terms and definitions of military significance in French. The corresponding English preferred terms are shown immediately following the French entry term e.g. arme de puissance nominale / nominal weapon 1. Niniejszy słownik został opracowany pod przewodnictwem Komitetu Wojskowego i zatwierdzony przez Radę Północnoatlantycką. Jego celem jest standaryzacja (i) ogólnej terminologii posiadającej znaczenie wojskowe; (ii) specjalistycznej terminologii w aspekcie szerszego zrozumienia w NATO; (iii) terminów niewystarczająco zdefiniowanych w słownikach odniesienia 1 Programu Teminologii NATO (NTP), a tym samym promowanie wzajemnego zrozumienia oraz wzmocnienie zdolności obronnych Sojuszu. Zawarte w słowniku definicje w żaden sposób nie ustanawiają ani nie zmieniają polityki i doktryny NATO, lecz pomagają w lepszym ich zrozumieniu. 2. Słownik jest dostępny w wersji elektronicznej, w dwóch językach urzędowych NATO, angielskim i francuskim. Słownik jest corocznie aktualizowany i dostępny na stronie internetowej: htm) i intranetowej (MINERVA i CRONOS): NATO HQ Sites NSA Terminology Military Committee Terminology Conference Documents MCTC Documents AAP Zgodnie z postanowieniami dokumentu STANAG 3680 i C-M (2005)0023, Dyrektywy dotyczącej Programu Terminologii NATO, terminy i definicje zawarte w tym słowniku zostały uzgodnione przez wszystkie państwa NATO. 4. Słownik jest podzielony na trzy główne części: Część I. Informacje ogólne i procedury. Część II. Uzgodnione w NATO wojskowe terminy i definicje w języku angielskim i polskim. Odpowiadające im terminy w języku francuskim są umieszczone zaraz za terminami w języku angielskim, np. nominal weapon / arme de puissance nominale. Część III. Wykaz skrótów. Part 4. List of Abbreviations 1 Słownikami odniesienia dla NTP są Concise Oxford English Dictionary i le Petit Robert. 7

8 5. After the introduction of abbreviations in AAP-6(2008) to comply with the layout for NATO glossaries prescribed by C-M(2007)0023, Guidance for the Development and Publication of NATO Terminology, the NATO Terminology Office (NTO), which is responsible for issuing AAP-06, decided to change the abbreviations list to a unilingual format (with some exceptions) in the 2009 edition of AAP-06. Upon reflection, the NTO considered that the bilingual presentation prescribed by the Guidance led to confusion in a number of cases. As a result, the second edition of the Guidance will be adapted accordingly. After having looked up the term corresponding to an abbreviation, users of this NATO glossary may look up further information, including the translation of the term in the other language, in the full entries listed in Parts 2 and Proposals for new terms and definitions or changes to or deletion of existing terms and definitions are to be made in accordance with C-M(2005)0023, Directive on the NATO Terminology Programme and C-M(2007)0023, Guidance for the Development and Publication of NATO Terminology and using a terminology tracking form, which can be downloaded from the NSA s protected Internet site. 7. All suggestions and inquiries concerning this glossary should be directed to the: NATO Terminology Coordinator NATO Terminology Office NATO Standardization Agency (NSA) NATO Headquarters B Brussels Belgium Tel: or Fax: terminology@nsa.nato.int 5. Po wprowadzeniu skrótów w AAP-6(2008) w celu zachowania zgodności z formatem słowników NATO przedstawionym w C-M(2007)0023, Wytycznych dla opracowywania i publikowania Terminologii NATO, Biuro Terminologii NATO (NTO), które jest odpowiedzialne za wydawanie słownika AAP-6 zdecydowało się na zmianę układu wykazu skrótów na jednojęzyczny (z kilkoma wyjątkami) w edycji 2009 słownika AAP-6. NTO wzięło pod uwagę wątpliwości, jakie w wielu przypadkach budziła proponowana przez Wytyczne dwujęzyczna wersja. Druga edycja Wytycznych będzie odpowiednio zmieniona. Słownik AAP-6 zawiera skróty, których rozwinięcie oraz tłumaczenie można odnaleźć w części II niniejszego słownika zawierającej pełne hasła. 6. Propozycje nowych terminów i definicji, zmian lub usunięcia istniejących terminów i definicji należy opracowywać zgodnie z C-M(2005)0023, Dyrektywą dotyczącą Programu Terminologii NATO i C-M(2007)0023, Wytycznych dla opracowywania i publikowania Terminologii NATO używając formularza zgłoszeniowego (TTF), który można pobrać z zabezpieczonej strony internetowej NSA. 7. Wszelkie uwagi i pytania dotyczące niniejszego słownika powinny być adresowane (za pośrednictwem Wojskowego Centrum Normalizacji, Jakości i Kodyfikacji) do: Koordynatora Terminologii NATO Biuro Terminologii NATO Agencja Standaryzacyjna NATO (NSA) Kwatera Główna NATO B Bruksela Belgia Tel: lub Fax: terminology@nsa.nato.int 8

9 CZĘŚĆ I INFORMACJE OGÓLNE I PROCEDURY ROZDZIAŁ I OPRACOWYWANIE I AKTUALIZACJA SŁOWNIKA TERMINÓW I DEFINICJI NATO AAP-6 (ANGIELSKO-FRANCUSKIEGO) CZĘŚĆ I - WPROWADZENIE INFORMACJE OGÓLNE 1. Słownik AAP-6 jest opracowywany i zarządzany przez Konferencję Terminologiczną Komitetu Wojskowego (ang. Military Committee Terminology Conference - MCTC) jako części Programu Terminologii NATO (ang. NATO Terminology Programme - NTP), który ma źródło w Programie standaryzacji terminologii Komitetu Wojskowego (ang. Military Committee Terminology Standardization Programme - MCTSP) ustanowionym w lutym 1954 r., w którym: a. Agencję Standaryzacyjną NATO (NSA), nastepcę Wojskowej Agencji Standaryzacyjnej (MAS), uczyniono odpowiedzialną za koordynację terminologii wojskowej NATO; b. Nakreślono ogólne etapy opracowywania terminologii; c. Sprecyzowano ogólne reguły działania ( ang. Terms of Reference - TOR). Z biegiem czasu TOR zmieniano i aktualizowano, aby umożliwić uczestniczenie w programie wszystkim państwom członkowskim NATO. W 1970 roku Rada Sił Powietrznych MAS opublikowała Porozumienie Standaryzacyjne NATO (STANAG) 3680 Słownik wojskowych terminów i definicji NATO AAP-6 (angielsko-francuski) w celu wsparcia poszczególnych rad rodzajów sił zbrojnych, grup roboczych i paneli eksperckich w pracach nad terminologią z ich obszarów kompetencyjnych. Celem dokumentu STANAG 3680, jak podano w jego piątej edycji (poprawka 1) jest odnotowanie krajowej akceptacji Sojuszniczej publikacji administracyjnej nr 6 (AAP-6). Porozumienie stanowi, że "państwa uczestniczące zgadzają się stosować AAP-6, wraz z kolejnymi zmianami, jako główny słownik terminów i definicji NATO o znaczeniu wojskowym". W roku 2009, na zabezpieczonej stronie internetowej NSA został uruchomiony System Zarządzania Terminologią NATO (NTMS) stając się głównym narzędziem terminologii wojskowej. Baza NTMS zawiera AAP-6 oraz 20 innych słowników podlegających NTP i jest odniesieniem dla terminologii NATO. Pomimo, iż baza danych NTMS odzwierciedla całą terminologię zawartą w AAP-6, kontynuowane będzie publikowanie w cyklu rocznym wersji elektronicznej i papierowej niniejszego słownika. Ponieważ słownik AAP-6 z założenia ma być publicznie dostępny za pośrednictwem internetu, hasła wprowadzone do AAP-6 nie posiadają klauzuli tajności. 9

10 ROZDZIAŁ II WYTYCZNE DLA UŻYTKOWNIKÓW Struktura słownika W części II słownika przedstawiono hasła terminologiczne w porządku alfabetycznym języka angielskiego. Wykaz skrótów i ich pełnych form znajduje się w części III. Układ haseł jednopojęciowych Każde pojęcie przedstawiono w oddzielnym haśle, gdzie podano odpowiadający mu termin, definicję i inne metadane. Układ hasła Każde hasło w części II zawiera kolejno: termin zalecany w języku angielskim, jego ekwiwalent w języku francuskim (w tym samym wierszu poprzedzony ukośnikiem) i w kolejnych wierszach: synonimy i skróty, definicję, uwagi, przykłady, odsyłacze do terminów związanych i rysunków oraz dane dotyczące dokumentów źródłowych i datę przyjęcia hasła jako "Uzgodnione w NATO", jak poniżej: termin zalecany synonim (dopuszczalny) synonim (niezalecany) synonim (przestarzały) skrót Definicja Uwagi Przykłady Terminy związane [źródło] Data Forma gramatyczna Aby uniknąć nieporozumień, można zamieścić informacje dotyczące gramatyki, t.j. klasyfikacja słowa, rodzaj/liczba. Synonimy Terminy niezalecane są wprowadzone jako oddzielne hasła w kolejności alfabetycznej i zawierają odniesienie do terminu zalecanego. Wieloznaczność W przypadku, gdy termin ma więcej niż jedno znaczenie, każde znaczenie jest wprowadzone jako oddzielny wpis. Skrót Wpisy w części III zawierają tylko skróty i ich pełne formy. 10

11 LEXICON / LEKSYKON NATO Agreed Terminology The terminology that has been approved in both official languages of NATO by the consensus of the NATO member nations, through the NATO Terminology Programme. [CS] NATO Agreed silence procedure A procedure by which concurrence is achieved unless an objection is received by a given date. Note: Within NATO, only the member nations may break silence. [AAP-42] NATO Agreed terminology proposal / proposition de terminologie A formal request to change the body of NATO Agreed terminology by adding, modifying or deleting a terminological entry. [AAP-42] NATO Agreed terminologia uzgodniona w NATO Terminologia zatwierdzona w obydwu oficjalnych językach NATO, na zasadzie konsensu przez państwa członkowskie NATO, w ramach Programu Terminologii NATO. [CS] uzgodnione w NATO procedura milczącej akceptacji Procedura, w wyniku której osiągana jest zgodność poglądów, o ile w założonym terminie nie zostanie zgłoszony sprzeciw. Uwaga: W NATO, wyłącznie państwo członkowskie może przerwać procedurę milczącej akceptacji. [AAP-42] uzgodnione w NATO propozycja terminologiczna Formalny wniosek dotyczący zmiany w terminologii uzgodnionej w NATO poprzez zamieszczenie, zmianę lub usunięcie hasła terminologicznego. [AAP-42] uzgodnione w NATO 11

12 CZĘŚĆ II A abac scale / abaque de conversion A nomogram for obtaining the conversion angle to apply when plotting great circle bearings on a Mercator projection. 1/7/73 abeam / par le travers Bearing approximately 090 or 270 degrees relative; at right angles to the longitudinal axis of a vehicle. 18/8/98 abeam replenishment / ravitaillement à couple The transfer at sea of personnel and/or supplies by rigs between two or more ships proceeding side by side. 1/7/80 abort 1 / avorter 1 To terminate a mission for any reason other than enemy action. It may occur at any point after the beginning of the mission and prior to its completion. 1/5/73 abort 2 / avorter 2 To discontinue aircraft take-off or missile launch. 1/5/73 abrasion / rayure In photography, a scratch or mark produced mechanically on an emulsion surface or film base. 1/1/73 absolute filter / filtre absolu A filter capable of cutting off 100 % by weight of solid particles greater than a stated micron size. 1/1/80 absolute height / hauteur absolue The height of an aircraft directly above the surface or terrain over which it is flying. Related terms: altitude; altitude datum; barometric altitude; calibrated altitude; critical altitude; cruising altitude; cruising level; datum level; drop altitude; height 1 ; high altitude; minimum safe altitude; pressure-altitude; transition altitude; transition level. 13/7/94 absorbed dose / dose absorbée The amount of energy imparted by nuclear (or ionizing) radiation to unit mass of absorbing material. The unit is the rad. 1/2/73 skala nomogramowa Nomogram służący do odczytania kąta przekształcenia stosowany podczas wykreślania namiarów koła wielkiego w odwzorowaniu Merkatora. >27/10/04 na trawersie Azymut wynoszący około 090 względnie 270 stopni; wykreślony pod kątem prostym do podłużnej osi pojazdu. >5/4/01 uzupełnianie zapasów metodą trawersową Przekazanie zapasów lub osób pomiędzy dwoma lub wieloma okrętami w morzu, za pomocą odpowiedniego osprzętu, w sytuacji, kiedy okręty idą burta w burtę. >27/10/04 przerwać 1 Zakończyć misję z innego powodu niż działanie przeciwnika. Komenda może być podana w dowolnym momencie po rozpoczęciu misji, a przed jej zakończeniem. >27/10/04 przerwać 2 Przerwać start statku powietrznego lub wystrzelenie pocisku. >27/10/04 zarysowanie W fotografii,zadrapanie lub znak spowodowany mechanicznie na powierzchni emulsji lub podłożu filmu. >27/10/04 filtr absolutny Filtr zatrzymujący 100% wagowej zawartości cząstek stałych, większych od określonej wartości podanej w mikronach. >4/7/02 wysokość rzeczywista Wysokość lotu statku powietrznego mierzona względem powierzchni terenu, nad którym przelatuje on w danej chwili. >Terminy związane: altitude; altitude datum; barometric altitude; calibrated altitude; critical altitude; cruising altitude; cruising level; datum level; drop altitude; height 1 ; high altitude; minimum safe altitude; pressure-altitude; transition altitude; transition level. 7/12/10 dawka pochłonięta Ilość energii przekazana przez promieniowanie jądrowe (lub jonizujące) pochłonięta przez jednostkową masę materiału absorbującego. Jednostką dawki pochłoniętej jest grej (Gy). >7/2/02 12

13 acceleration error / erreur d'accélération An error caused by the deflection of the vertical reference due to any change in acceleration of the aircraft. 1/2/73 acceptable product / produit de substitution One which may be used in place of another for extended periods without technical advice. Related terms: emergency substitute; standardized product. 1/2/73 acceptance trial / essai de recette A trial carried out by nominated representatives of the eventual military users of the weapon or equipment to determine if the specified performance and characteristics have been met. Related terms: consumer logistics; production logistics. 4/11/05 access procedure / procédure d'accès Related term: explosive ordnance disposal procedures. 9/1/96 accompaniment / accompagnement In naval cooperation and guidance for shipping, the coordinated passage through a specific area of increased risk by one or more merchant ships in company with military assets. Accompaniment takes place under a voluntary arrangement and does not imply direct protection by military assets. Related terms: merchant ship; merchant shipping; naval cooperation and guidance for shipping. 2/3/07 accuracy of fire / justesse de tir The precision of fire expressed by the closeness of a grouping of shots at and around the centre of the target. 1/10/84 acknowledgement / aperçu A message from the addressee informing the originator that his communication has been received and is understood. 1/1/74 aclinic line Preferred term: magnetic equator. acoustic circuit / mise de feu acoustique A circuit which responds to the acoustic field of a target. Related term: mine 1. 2/5/95 acoustic intelligence / renseignement acoustique ACINT Intelligence derived from the collection and processing of acoustic phenomena. 1/11/86 acoustic mine / mine acoustique A mine with an acoustic circuit which responds to the acoustic field of a ship or sweep. Related term: mine 1. 1/8/76 błąd przyspieszenia Błąd spowodowany odchyleniem układu odniesienia pionu w wyniku zmiany przyspieszenia statku powietrznego. >27/10/04 wyrób zastępczy Wyrób, który może być używany zamiast innego przez dłuższy okres bez konsultacji technicznej. >Terminy związane: emergency substitute; standardized product. 3/10/02 próba kwalifikacyjna Sprawdzenie przeprowadzane przez wyznaczonych przedstawicieli przyszłego wojskowego użytkownika uzbrojenia lub sprzętu, w celu określenia zgodności jego parametrów i charakterystyk. >Terminy związane: consumer logistics; production logistics. 19/4/06 procedura dostępu >Termin związany: explosive ordnance disposal procedures. 26/2/98 eskortowanie W ramach wojskowej współpracy i doradztwa dla żeglugi morskiej, skoordynowany ruch jednego lub więcej statków handlowych przez obszar zwiększonego ryzyka w obecności jednostek sił morskich. Eskortowanie odbywa się na zasadach dobrowolności i nie oznacza bezpośredniej ochrony przez jednostki sił morskich. >Terminy związane: merchant ship; merchant shipping; naval cooperation and guidance for shipping. 6/11/07 celność Precyzja strzelania wyrażana odległością grupowania się trafień w środku i wokół środka celu. >27/10/04 potwierdzenie Informacja zwrotna przekazywana od adresata do nadawcy o odebraniu i zrozumieniu otrzymanej wiadomości. >15/1/08 równik magnetyczny, aklina >Termin zalecany: magnetic equator. 26/2/98 obwód akustyczny Obwód, który reaguje na pole akustyczne generowane przez cel. >Termin związany: mine 1. 11/1/01 rozpoznanie akustyczne Rozpoznanie wykorzystujące rejestrowanie i analizę zjawisk akustycznych. >13/5/04 mina akustyczna Mina wyposażona w układ akustyczny, który reaguje na pole akustyczne generowane przez okręt lub trał. >Termin związany: mine 1. 27/10/04 13

14 acoustic minehunting / chasse aux mines acoustique The use of a sonar to detect mines or mine-like objects which may be on or protruding from the sea bed, or buried. 1/11/75 acoustic warfare / guerre acoustique In an underwater environment, the use of acoustic energy to provoke, exploit, restrict or prevent hostile use of the acoustic spectrum and the implementation of any measures taken to restrict its use to friendly forces. Related terms: acoustic warfare countercountermeasures; acoustic warfare countermeasures; acoustic warfare support measures.13/12/99 acoustic warfare counter-countermeasures / contrecontre-mesures de guerre acoustique In an underwater environment, those actions taken to ensure effective friendly use of the acoustic spectrum by countering hostile acoustic warfare measures. Acoustic warfare counter-countermeasures involve antiacoustic warfare support measures and antiacoustic warfare countermeasures, and may not involve underwater acoustic emissions. Related terms: acoustic warfare; acoustic warfare countermeasures; acoustic warfare support measures. 13/12/99 acoustic warfare countermeasures / contremesures de guerre acoustique In an underwater environment, actions taken to prevent or reduce the use of the acoustic spectrum by hostile forces. Acoustic warfare countermeasures involve intentional underwater acoustic emissions for deception and jamming. Related terms: acoustic warfare; acoustic warfare counter-countermeasures; acoustic warfare support measures. 13/12/99 acoustic warfare support measures / mesures de soutien de la guerre acoustique AWSM In an underwater environment, actions taken to search for, intercept and identify radiated acoustic energy for the purpose of exploiting such radiation. Note: The use of these measures involves no intentional underwater acoustic emission and is generally not detectable by hostile forces. Related terms: acoustic warfare; acoustic warfare countercountermeasures; acoustic warfare countermeasures. 22/1/10 action information centre Preferred term: combat information centre. akustyczne poszukiwanie min Wykorzystanie sonaru do wykrywania min lub obiektów mino podobnych, które leżą na dnie morskim, wystają z niego lub są w nim zakopane. >27/10/04 walka akustyczna Stosowanie energii akustycznej w środowisku podwodnym w celu sprowokowania, wykorzystania, ograniczenia lub uniemożliwienia użycia widma akustycznego przez przeciwnika oraz stosowanie wszelkich środków w celu ograniczenia generowania emisji szkodliwych dla sił własnych. >Terminy związane: acoustic warfare counter-countermeasures; acoustic warfare countermeasures; acoustic warfare support measures. 30/3/10 kontrprzeciwdziałanie akustyczne Działania podejmowane w środowisku podwodnym w celu zapewnienia efektywności wykorzystania podwodnego widma akustycznego sił własnych przez zwalczanie przeciwdziałania akustycznego przeciwnika. Kontrprzeciwdziałanie akustyczne obejmuje wsparcie antyakustyczne i przeciwdziałanie antyakustyczne oraz może nie obejmować podwodnej emisji fal akustycznych. >Terminy związane: acoustic warfare; acoustic warfare countermeasures; acoustic warfare support measures. 30/3/10 przeciwdziałanie akustyczne Działania podejmowane w środowisku podwodnym w celu przeciwdziałania lub ograniczenia wykorzystania widma akustycznego przez siły przeciwnika. Przeciwdziałanie akustyczne obejmuje celową emisję podwodnych fal akustycznych w celu dezinformacji lub zakłócania. >Terminy związane: acoustic warfare; acoustic warfare counter-countermeasures; acoustic warfare support measures. 30/3/10 wsparcie walki akustycznej AWSM Działania podejmowane w środowisku podwodnym polegające na poszukiwaniu, przechwytywaniu i identyfikacji generowanej w wodzie energii akustycznej w celu wykorzystania tego typu emisji. Uwaga: Działania te nie obejmują celowej podwodnej emisji fal akustycznych i są zazwyczaj niewykrywalne przez przeciwnika. >Terminy związane: acoustic warfare; acoustic warfare counter-countermeasures; acoustic warfare countermeasures. 20/10/10 centrum informacji bojowej >Termin zalecany: combat information centre. 26/2/98 14

15 activate / activer In military administration, to make active by official order a previously established military organization so that it can function in its assigned capacity. 13/12/99 activation detector / détecteur de neutrons par activation A device used to determine neutron flux or density by virtue of the radioactivity induced in it as a result of neutron capture. 1/2/73 active / actif(ve) In surveillance, an adjective applied to actions or equipments which emit energy capable of being detected. 1/11/75 active air defence / defense aérienne active Active measures taken against attacking enemy forces to destroy or nullify any form of air or missile threat or to reduce the effectiveness of any such attack. Related terms: air defence; air superiority; air supremacy; counter-air operation; defensive counterair operation; offensive counter-air operation; passive air defence. 20/6/06 active defence / défense active Active measures taken against enemy forces to prevent, nullify or reduce the effectiveness of any form of enemy attack. Related term: passive defence. 25/1/05 active electronic protective measures / mesures de protection électronique actives Detectable measures, such as altering transmitter parameters as necessary, to ensure effective friendly use of the electromagnetic spectrum. Related terms: electronic protective measures; passive electronic protective measures. 20/11/96 active homing guidance / guidage actif A system of homing guidance wherein both the source for illuminating the target, and the receiver for detecting the energy reflected from the target as the result of illuminating the target, are carried within the missile. Related term: homing guidance. 1/2/73 active mine / mine à dispositif actif A mine actuated by the reflection from a target of a signal emitted by the mine. Related term: passive mine 1,2. 1/11/94 powołać do działania W administracji wojskowej uruchomienie oficjalnym rozkazem wcześniej ustanowionej struktury wojskowej tak, aby mogła funkcjonować zgodnie ze swoim przeznaczeniem. >5/4/01 detektor aktywacyjny Urządzenie służące do określenia wielkości lub gęstości strumienia neutronów na podstawie wzbudzonej w nim promieniotwórczości powstałej w wyniku wychwytu neutronów. >4/7/02 aktywny W rozpoznaniu przymiotnik określający czynności lub wyposażenie emitujące energię dającą się wykryć. >27/10/04 aktywna obrona powietrzna Przedsięwzięcia podejmowane przeciwko atakującym siłom przeciwnika w celu uniemożliwienia lub likwidacji jakiegokolwiek zagrożenia uderzeniem z powietrza lub rakietami, a także ograniczenia skuteczności takiego ataku. >Terminy związane: air defence; air superiority; air supremacy; counter-air operation; defensive counter-air operation; offensive counter-air operation; passive air defence. 6/11/07 obrona aktywna Działania podejmowane przeciwko siłom przeciwnika w celu zapobieżenia, uniemożliwienia lub ograniczenia skuteczności jakiegokolwiek ataku przeciwnika. >Termin związany: passive defence. 24/5/05 aktywne działania obrony elektronicznej Wykrywalne działania, takie jak zmiana parametrów nadajnika, podejmowane w celu zapewnienia efektywnego wykorzystania widma elektromagnetycznego przez wojska własne. >Terminy związane: electronic protective measures; passive electronic protective measures. 3/4/12 aktywne samonaprowadzanie System samonaprowadzania, w którym zarówno źródło oświetlające cel jak i odbiornik wykrywający energię odbitą od celu w rezultacie jego oświetlenia, są umieszczone w pocisku. >Termin związany: homing guidance. 27/10/04 mina aktywna Mina aktywizowana przez sygnał własny odbity od celu. >Termin związany: passive mine 1,2. 16/11/00 15

16 active public information policy / attitude active en matière d'information publique A policy which dictates that attempts will be made to stimulate media/public interest about an issue or activity for the purpose of informing the public. Interest may be stimulated by press advisories, news releases, personal contacts, press conferences or other forms of public presentation. Related term: passive public information policy. 1/11/90 actuate / déclencher To operate a firing mechanism by an influence or a series of influences in such a way that all the requirements of the mechanism for firing or for registering a target count are met. Related term: dormant state. 9/1/96 actuator / servocommande A mechanism that furnishes the force required to displace a control surface or other control element. 1/1/80 acute radiation dose / dose d'irradiation aiguë Total ionising radiation dose received at one time and over a period so short that biological recovery cannot occur. Related term: chronic radiation dose. 1/3/79 add / plus loin In artillery and naval fire support, a correction used by an observer/spotter to indicate that an increase in range along a spotting line is desired. 1/9/74 additional military layer / couche militaire additionnelle AML A unified range of digital geospatial data products designed to satisfy the totality of NATO nonnavigational maritime defence requirements. 1/10/03 ad hoc movement / mouvement improvisé A movement which may occur at any time, for which necessary or appropriate planning data is not yet available. This movement will be partially or fully planned as soon as the required information has been provided. Related terms: fully planned movement; partially planned movement. 1/11/90 adjust fire 1 / prêt à régler In artillery and naval fire support, a method of control transmitted in the call for fire by the observer or spotter to indicate that he will control the adjustment. 1/9/74 aktywna polityka informacyjna Polityka informacyjna nakazująca aktywne oddziaływanie na środki masowego przekazu w celu zainteresowania opinii publicznej danym wydarzeniem lub sytuacją. Obejmuje wykorzystanie wielu środków i technik przekazu, między innymi kontaktów osobistych, komunikatów prasowych, oświadczeń dla prasy, konferencji prasowych i innych form prezentacji publicznych. >Termin związany: passive public information policy. 27/10/04 pobudzenie, aktywacja Uruchomienie mechanizmu odpalającego poprzez jeden czynnik lub szereg czynników tak, aby zostały spełnione wszystkie wymagania mechanizmu odpalającego lub rejestrującego. >Termin związany: dormant state. 16/11/00 siłownik Mechanizm zapewniający siłę potrzebną do przemieszczenia powierzchni sterowych lub innego elementu sterującego. >17/5/11 ostra dawka promieniowania Całkowita dawka promieniowania jonizującego pochłonięta jednorazowo i w czasie na tyle krótkim, że powoduje skutki biologiczne, których organizm nie jest w stanie zregenerować. >Termin związany: chronic radiation dose. 20/10/10 wydłużenie ognia Przy wsparciu ogniowym artylerii lądowej i morskiej korekta wprowadzana przez obserwatora oznaczająca, że konieczne jest zwiększenie zasięgu ostrzału wzdłuż linii obserwacji. >27/10/04 dodatkowe warstwy wojskowe AML Zunifikowany zbiór cyfrowych produktów danych geoprzestrzennych, zaprojektowany w celu spełnienia wszystkich, nie nawigacyjnych wymagań obrony morskiej NATO. >29/9/05 przemieszczenie improwizowane Przemieszczenie, które może być przeprowadzone w dowolnym czasie, dla zaplanowania którego brak jest niezbędnych i stosownych danych. To przemieszczenie będzie planowane częściowo lub całkowicie natychmiast po otrzymaniu wymaganych informacji. >Terminy związane: fully planned movement; partially planned movement. 27/10/04 koryguj ogień 1 Przy wsparciu ogniowym artylerii lądowej i morskiej, metoda kontroli przekazywania danych przez obserwatora podczas prowadzenia ognia po wyznaczeniu go do korygowania ognia. >27/10/04 16

17 adjust fire 2 / réglage In artillery and naval fire support, an order or request to initiate an adjustment of fire. 1/9/74 adjustment of fire / réglage observé de tir Process used in artillery and naval fire to obtain correct bearing, range and height of burst (if time fuzes are used) when engaging a target by observed fire. Related term: spot 1. 1/2/73 administration / administration The provision and implementation of regulations and procedures related to the management of an organization in support of the accomplishment of its mission. [Approving authority(ies): NCS] 10/3/04 administrative control / contrôle administrative ADCON Direction or exercise of authority over subordinate or other organizations in respect to administrative matters such as personnel management, supply, services, and other matters not included in the operational missions of the subordinate or other organizations. Related terms: command 1 ; control 2 ; full command; operational command; operational control. 1/4/71 administrative escort / escorteur administratif A warship or merchant ship under naval control, carrying a convoy commodore and his staff, serving as a platform for simultaneous communication with an operational control authority and a coastal convoy. 1/10/78 administrative loading / chargement administrative commercial loading A loading system which gives primary consideration to achieving maximum utilization of troops and cargo space without regard to tactical considerations. Equipment and supplies must be unloaded and sorted before they can be used. 1/2/73 administrative movement / mouvement administratif A movement in which troops and vehicles are arranged to expedite their movement and conserve time and energy when no enemy interference, except by air, is anticipated. 1/2/73 administrative order / ordre administratif An order covering traffic, supplies, maintenance, evacuation, personnel and other administrative details. 13/12/99 koryguj ogień 2 Przy wsparciu ogniowym artylerii lądowej i morskiej, rozkaz lub zarządzenie do rozpoczęcia korygowanie ognia. >27/10/04 korygowanie ognia Procedura stosowana przy prowadzeniu ognia artylerii lądowej i morskiej, służąca uzyskaniu właściwego kierunku i zasięgu celu oraz wysokości wybuchu (jeśli używane są zapalniki czasowe), podczas rażenia celu ogniem obserwowanym. >Termin związany: spot 1. 15/1/08 administracja Opracowywanie i wdrażanie przepisów oraz procedur w obszarze zarządzania organizacją wspierających realizację powierzonych jej zadań. >25/9/08 administrowanie ADCON Realizacja funkcji kierowania lub sprawowanie władzy nad organizacjami podległymi lub innymi w zakresie spraw administracyjnych, takich jak personalne, zaopatrzeniowe, usługowe oraz innych aspektów nie objętych zadaniami operacyjnymi tych organizacji. >Terminy związane: command 1 ; control 2 ; full command; operational command; operational control. 3/3/09 eskorta administracyjna Statek cywilny przekazany w podporządkowanie marynarce wojennej lub okręt z zaokrętowanym komodorem konwoju i jego sztabem, zapewniający jednoczesną łączność pomiędzy dowództwem sprawującym kontrolę operacyjną a konwojem. >15/12/04 załadunek efektywny załadunek handlowy (komercyjny) System załadunku, który służy przede wszystkim osiągnięciu maksymalnego wykorzystania przestrzeni pasażerskiej i ładunkowej bez uwzględnienia uwarunkowań taktycznych. Sprzęt i zaopatrzenie muszą być przed ich użyciem rozładowane i posortowane. >17/11/04 przemieszczenie efektywne Przerzut w czasie, którego wojska i pojazdy są tak uporządkowane, aby przyśpieszyć ich przerzut, zaoszczędzić czas i energię, gdy nie przewiduje się działań przeciwnika, za wyjątkiem napadu powietrznego. >17/11/04 rozkaz administracyjny Rozkaz zawierający szczegóły dotyczące komunikacji wojskowej, zasobów osobowych, zaopatrzenia, eksploatacji, ewakuacji i innych spraw administracyjnych. >17/11/04 17

18 administrative plan / plan administratif et logistique A plan, normally relating to and complementing the operation plan or order, which provides information and instructions covering the logistic and administrative support of the operation. 1/9/81 advanced aerodrome / aérodrome avancé An aerodrome, usually having minimum facilities, in or near an objective area. Related term: aerodrome. 20/11/96 advanced base / base avancée A base located in or near a theatre of operations whose primary mission is to support military operations. 1/3/81 advanced fleet anchorage / mouillage avancé de flotte A secure anchorage for a large number of naval vessels, mobile support units and auxiliaries located in or near a theatre of operations. Related term: emergency anchorage. 1/2/73 advanced guard / avant-garde The leading element of an advancing force. The primary mission is to insure the uninterrupted advance of the main body. It has the following functions: a. To find and exploit gaps in the enemy's defensive syste; b. To prevent the main body of the advancing force running blindly into enemy opposition. c. To clear away minor opposition or, if major opposition is met, to cover the deployment of the main body. Related term: main guard. 1/2/73 advance force / force d'avant-garde A temporary organization within the amphibious task force which precedes the main body to the objective area. Its function is to participate in preparing the objective for the main assault by conducting such operations as reconnaissance, seizure of supporting positions, minesweeping, preliminary bombardment, underwater demolitions, and air support. 1/6/81 advance to contact / marche à l'ennemi An offensive operation designed to gain or re-establish contact with the enemy. Related term: approach march. 1/10/78 adversary / adversaire A party acknowledged as potentially hostile to a friendly party and against which the use of force may be envisaged. 14/10/02 plan administracyjno-logistyczny Plan, zwykle odnoszący się do planu lub rozkazu operacyjnego stanowiący jego uzupełnienie, zawierający informacje i instrukcje dotyczące logistycznego i administracyjnego zabezpieczenia działań. >17/11/04 lotnisko wysunięte Lotnisko znajdujące się w rejonie celu lub w jego pobliżu mające podstawowe instalacje. >Termin związany: aerodrome. 17/11/04 baza wysunięta Baza znajdująca się na/lub w pobliżu teatru działań, której podstawowym zadaniem jest wsparcie działań militarnych. >17/11/04 wysunięte kotwicowisko floty Zabezpieczone kotwicowisko dla dużej liczby okrętów, mobilnych jednostek wsparcia i jednostek pomocniczych, umiejscowione w/lub w pobliżu teatru działań. >Termin związany: emergency anchorage. 15/12/04 awangarda Czołowy element ugrupowania przemieszczających się sił. Jego głównym zadaniem jest zabezpieczenie niezakłóconego ruchu sił głównych. Do jego zadań należy: a. Odnajdywanie i wykorzystywanie luk w systemie obrony przeciwnika. b. Zapobieganie nieoczekiwanemu zetknięciu się sił głównych z przeciwnikiem. c. Likwidacja oporu przeciwnika, a w przypadku silnego oporu, zabezpieczenie rozwinięcia sił głównych. >Termin związany: main guard. 15/12/04 siły wysunięte Tymczasowe ugrupowanie wydzielone z zadaniowych sił desantu morskiego poprzedzające wejście sił głównych do rejonu działań. Jego zadaniem jest udział w przygotowaniu głównego uderzenia poprzez prowadzenie takich działań jak: rozpoznanie, zdobycie pozycji do wsparcia, działania przeciwminowe, ogniowe przygotowanie lądowania desantu, wykonywanie przejść w zaporach i wsparcie z powietrza. >15/12/04 nawiązanie kontaktu Działania ofensywne w celu nawiązania lub odtworzenia kontaktu z przeciwnikiem. >Termin związany: approach march. 17/11/04 przeciwnik Strona uznana za potencjalnie wrogą, przeciwko której dopuszcza się użycie siły. >16/1/03 18

19 advisory area / région à service consultatif A designated area within a flight information region where air traffic advisory service is available. 1/2/73 advisory control / contrôle consultatif A mode of control under which the aircraft commander selects his own speed, altitude and heading, and has freedom of action to accomplish the assigned task. The aircraft control unit will inform the aircraft of the current tactical picture and provide adequate warnings of hazards affecting aircraft safety. 1/11/75 aerial picket Preferred term: air picket. aerial reconnaissance Preferred term: air reconnaissance aerodrome / aerodrome airfield AD 1 An area prepared for the accommodation (including any buildings, installations and equipment), landing and take-off of aircraft. Related terms: advanced aerodrome; aerodome traffic 1,2 ; air strip; air traffic; alternate aerodrome; diversion 4 ; diversion aerodrome; helipad; landing area 2 ; landing site 1 ; landing zone; main aerodrome; redeployment aerodrome; touchdown zone 1,2. 1/2/73 aerodrome damage repair / réparation des dégâts subis par un aerodrome ADR 1 The range of activities required to restore the operational capability of an aerodrome after non-nuclear attack, including: a. Reconnaissance to assess the damage and essential recuperative work. b. Explosive ordnance disposal. c. Restoration of minimum operating surfaces, including aircraft manoeuvring areas and access tracks. d. Restoration of services and facilities essential for the conduct of air operations. 3/8/98 aerodrome traffic 1 / circulation d'aérodrome 1 All traffic on the manoeuvring area of an aerodrome Related terms: aerodrome; air traffic. 1/10/01 aerodrome traffic 2 / circulation d'aérodrome 2 All aircraft flying in the vicinity of an aerodrome. Related terms: aerodrome; air traffic. 1/10/01 rejon konsultacji lotniczej Obszar wyznaczony w rejonie informacji lotniczej, w którym dostępna jest doradcza służba ruchu lotniczego. >17/11/04 doradcze kierowanie ruchem statków powietrznych Tryb kontroli, w ramach której dowódcy statków powietrznych sami określają ich prędkość, wysokość i kurs oraz mają swobodę w podejmowaniu działań związanych z wykonaniem wyznaczonych zadań. Jednostka kontroli lotu będzie informowała dowódców statków powietrznych o aktualnej sytuacji taktycznej i będzie ostrzegała ich o zagrożeniach dla bezpieczeństwa statku powietrznego. >17/11/04 posterunek powietrzny >Termin zalecany: air picket. 26/2/98 rozpoznanie powietrzne >Termin zalecany: air reconnaissance. 26/2/98 lotnisko AD 1 Obszar (obejmujący budynki, instalacje i urządzenia) przygotowany do przechowywania, lądowania i startu statków powietrznych. >Terminy związane: advanced aerodrome; aerodome traffic 1,2 ; air strip; air traffic; alternate aerodrome; diversion 4 ; diversion aerodrome; helipad; landing area 2 ; landing site 1 ; landing zone; main aerodrome; redeployment aerodrome; touchdown zone 1,2. 16/1/03 usuwanie zniszczeń lotniskowych ADR 1 Zakres działań wymaganych w celu przywrócenia zdolności operacyjnej lotniska po ataku konwencjonalnym, obejmujący: a. Rozpoznanie prowadzone w celu oceny uszkodzeń i wymaganych zasadniczych prac remontowych. b. Usunięcie niewybuchów i niewypałów. c. Remont minimalnej powierzchni operacyjnej, obejmującej rejony manewrowania statków powietrznych i drogi dojazdowe statków powietrznych. d. Odtworzenie zdolności działania służb i urządzeń niezbędnych do prowadzenia operacji powietrznych. >29/4/10 naziemny ruch lotniczy Wszelki ruch odbywający się w rejonie manewrowym lotniska. >Terminy związane: aerodrome; air traffic. 17/11/04 ruch lotniczy w rejonie lotniska Wszelkie statki powietrzne przelatujące w pobliżu lotniska. >Terminy związane: aerodrome; air traffic. 17/11/04 19

20 aerodynamic missile / missile aérodynamique A missile which uses aerodynamic forces to maintain its flight path. Related terms: ballistic missile; missile. 1/11/94 aeromedical evacuation / évacuation sanitaire aérienne AEROMEDEVAC The movement of patients to and between medical treatment facilities by air transportation. 2/3/09 aeromedical evacuation control centre / centre de contrôle des évacuations sanitaires aériennes AECC The control facility established by the commander of an air transport division, air force, or air command. It operates in conjunction with the command movement control centre and coordinates overall medical requirements with airlift capability. It also assigns medical missions to the appropriate aeromedical evacuation elements in the system and monitors patient movement activities. 1/2/73 aeromedical evacuation coordinating officer / officier régulateur d'évacuations sanitaires aériennes AECO An officer of an originating, in-transit, or destination medical facility/establishment who coordinates aeromedical evacuation activities of the facility/establishment. 10/6/03 aeromedical evacuation operations officer / officier responsable des opérations d'évacuations sanitaires aériennes An officer of the airlift force or command who is responsible for activities relating to planning and directing aeromedical evacuation operations, maintaining liaison with medical airlift activities concerned, operating an aeromedical evacuation control centre, and otherwise coordinating aircraft and patient movements. 1/2/73 aeromedical evacuation system / chaîne d'évacuations sanitaires aériennes AES A system which provides: a. control of patient movement by air transport; b. specialized medical attendants and equipment for in-flight medical care; c. facilities on, or in the vicinity of, air strips and airbases, for the limited medical care of intransit patients entering, en route via, or leaving the system; d. communication with destination and en route medical facilities concerning patient airlift movements. 1/2/73 pocisk aerodynamiczny Pocisk wykorzystujący siły aerodynamiczne w celu utrzymania własnego toru lotu. >Terminy związane: ballistic missile; missile. 17/11/04 lotnicza ewakuacja medyczna AEROMEDEVAC Transport pacjentów do ośrodków pomocy medycznej oraz pomiędzy nimi z wykorzystaniem środków transportu lotniczego. 6/10/09 centrum kontroli lotniczej ewakuacji medycznej AECC Ośrodek kierowania ustanowiony przez szefa komórki transportu lotniczego, dowódcę sił powietrznych lub dowództwo sił powietrznych. Działa w połączeniu z centrum kierowania ruchem wojsk i koordynuje wszelkie zapotrzebowania na ewakuację medyczną stosownie do posiadanych możliwości transportu lotniczego. Przydziela również zadania właściwym komórkom lotniczej ewakuacji medycznej funkcjonującym w systemie oraz monitoruje działalność związaną z transportem pacjentów. >17/11/04 koordynator lotniczej ewakuacji medycznej AECO Osoba funkcyjna wysyłającego, tranzytowego lub docelowego punktu lub ośrodka medycznego, koordynujący przedsięwzięcia związane z lotniczą ewakuacją medyczną. >17/11/04 oficer odpowiedzialny za lotniczą ewakuację medyczną Osoba funkcyjna sił transportu powietrznego lub dowództwa odpowiedzialna za przedsięwzięcia związane z planowaniem i kierowaniem operacjami medycznej ewakuacji lotniczej, utrzymująca łączność z ośrodkami medycznego transportu powietrznego, kierująca centrum kontroli lotniczej ewakuacji medycznej i wszelkimi innymi przedsięwzięciami. >17/11/04 system lotniczej ewakuacji medycznej AES System zapewniający: a. Kierowanie przemieszczaniem pacjentów za pomocą transportu powietrznego; b. Wyspecjalizowany personel i wyposażenie zapewniające opiekę medyczną w czasie lotu; c. Odpowiednie obiekty, umieszczone w sąsiedztwie pasów startowych, baz lotniczych, zabezpieczające podstawową opiekę medyczną dla pacjentów wprowadzanych do system, pacjentów tranzytowych lub pacjentów opuszczających system; d. Łączność z docelowymi ośrodkami medycznymi i etapowymi w czasie transportu lotniczego pacjentów. >17/11/04 20