Zajęcia laboratoryjne
|
|
- Nadzieja Skowrońska
- 5 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 13 Eksperymentalna analiza procesów dynamicznych w układach hydraulicznych Opracowanie: Z. Kudźma, P. Osiński, M. Stosiak, K. Towarnicki Wrocław 2016
2 Wstęp teoretyczny Ze względu na znane zalety hydrostatycznych układów napędowych, ten rodzaj napędu dominuje w urządzeniach określanych ogólnie jako maszyny robocze ciężkie. Jako przykład można podać ładowarki, gdzie napęd osprzętu jest obecnie rozwiązywany wyłącznie na drodze hydrostatycznej, podczas gdy w mechanizmie jazdy spotyka się zarówno rozwiązania hydrostatyczne jak i hydromechaniczne z elementami hydrokinetycznymi, W napędach hydrostatycznych osprzętu są stosowane dwa ogólne rozwiązania : - napęd z pompami stałej wydajności; w większości przypadków są to pompy zębate, - napęd z pompami o zmiennej wydajności, przeważnie z regulacją automatyczną. W krajowych ładowarkach przeważa pierwsze rozwiązanie, aczkolwiek bardziej energochłonne. Podyktowane to jest niewątpliwie niższą ceną jednostek zębatych, zwiększoną odpornością na zanieczyszczenia, jak też i tym, że układ wyposażony w takie pompy jest prostszy w stosunku do układów zawierających pompy z automatyczną regulacją wydajności. Z uwagi na powyższe, określenie własności statycznych oraz dynamicznych jak też ocena poszczególnych obwodów wyposażonych w pompy stałego wydatku pod względem energetycznym nabiera szczególnego znaczenia. Dynamiczny proces pracy napędów hydrostatycznych charakteryzowany jest przez zachowanie się tych układów w stanach przejściowych. Z procesem przejściowym związane jest przejście układu od pewnego początkowego stanu równowagi do ponownego stanu nowego. Ogólne rozwiązanie dynamiki hydrostatycznego układu napędowego jest bardzo trudne, jeśli miałyby zostać uwzględnione wszystkie czynniki związane z jego pracą. Przy nagłej zmianie obciążenia zewnętrznego, lub przy bezpośrednich zmianach warunków pracy jednego z elementów układu hydraulicznego np. rozdzielacza, zmienia się ciśnienie i prędkość czynnika roboczego. W układzie powstają skomplikowane procesy o charakterze drgań tłumionych. Potwierdzeniem tego są między innymi prace [1, 2, 3, 4]. Układy hydrostatyczne tworzą obiekty o złożonej strukturze fizycznej w których podstawowe wielkości charakteryzujące układ przyjmują zmienne wartości; np. lepkość czynnika roboczego zmieniająca się z temperaturą i w mniejszym stopniu z ciśnieniem. Pod wpływem drgań zmienia się przepływ przez szczeliny oraz siły tarcia, a więc straty wolumetryczne i tłumienie. Z tego powodu, między innymi, te wielkości w rozważaniach analitycznych uwzględnia się poprzez pewnego rodzaju uśrednienie a odnoszące się do stanów ustalonych. O trafności przyjętych założeń upraszczających, a w efekcie o poprawności rozwiązań analitycznych decydować powinno zawsze porównanie wyników uzyskanych na drodze obliczeń i wyznaczonych doświadczalnie. Badanie własności dynamicznych hydrostatycznych układów napędowych metodami doświadczalnymi jest kosztowne i pracochłonne. Należy dysponować specjalistyczną aparaturą i oprzyrządowaniem. Z tego względu do określenia zdefiniowanych uprzednio wielkości kryterialnych opisujących własności dynamiczne hydrostatycznego układu napędowego z silnikiem tłokowym stosuje się metodę doświadczalno-analityczną. Istota tej metody polega na tym, że wartości współczynników równań opisujących zachowanie się 2
3 układu w stanach nieustalonych określane są za pomocą badań doświadczalnych, znacznie prostszych i co się z tym wiąże, mniej kosztownych w porównaniu z konwencjonalnymi badaniami dynamiki. Do ważniejszych wskaźników charakteryzujących właściwości dynamiczne można zaliczyć: maksymalne odchylenie dynamiczne, oscylacyjność, czas zanikania przebiegów przejściowych, nadwyżek dynamicznych. Wskaźniki dynamiczne wyznacza się dla przebiegów przejściowych, które mogą być wywołane wymuszeniami skokowymi, impulsowymi, harmonicznymi. Zagadnieniom rozruchowym w hydrostatycznych układach napędowych poświęcone są, między innymi prace [1, 2, 3, 4]. W pracach tych przyjmowano powszechnie liniowy układ równań opisujących przebiegi ciśnienia i prędkości tłoka podczas rozruchu. Równania te powstawały przy szeregu założeń upraszczających: obroty silnika napędzającego pompę są stałe i nie zależą od obciążenia, luzy w elementach układu napędowego w czasie pracy mechanizmu nie ulegają zmianie a czynnik roboczy posiada niezmienne własności fizykalne, przyjmuje się parametry skupione, przecieki występujące w elementach układu napędowego odwzorowano o przepływie laminarnym, pomija się wpływ pulsacji pompy, przełączenie rozdzielacza a więc połączenie pompy z cylindrem odbywa się skokowo w czasie t=0, wiskotyczny charakter tłumienia. W oparciu o zacytowane pozycje literatury i przy założonych uproszczeniach model matematyczny rozruchu hydrostatycznego układu napędowego tworzy się na podstawie równania ciągłości przepływu oraz warunku równowagi sił działających na tłok cylindra hydraulicznego. Typowy układ hydrauliczny z zaznaczonymi wielkościami charakterystycznymi z silnikiem tłokowym przedstawiono na rys.1 Rys.1. Typowy badany układ hydrauliczny. 3
4 Równanie ciągłości przepływu w króćcu tłoczonym pompy ma postać: gdzie: Qpt - wydatek teoretyczny pompy, QS- chłonność silnika/cylindra hydraulicznego, QV- straty przecieków, Qpt=QS+QV+QC (1) QC- przepływ wywołany ściśliwością cieczy odkształceniami elementów układu hydraulicznego. Dla silnika tłokowego chłonność wyraża się związkiem: gdzie: A- pole powierzchni czynnej tłoka, v-prędkość tłoka. QS= A*v (2) Straty przecieków zależą liniowo od ciśnienia w układzie, Można więc napisać: gdzie: QV=a* p (3) a- współczynnik przecieków, którego wartość można określić na podstawie charakterystyk statycznych elementów z których zastawiony został układ, p wartość ciśnienia w układzie. Przepływ wywołany ściśliwością i odkształceniami elementów określany jest wg relacji: QC= C * (dp/dt) (4) gdzie: C-pojemność układu (kapacytancja). Równanie ciągłości przepływu w postaci: Qpt= A* v+ a* p+ C * (dp/dt) (5) oraz równanie równowagi sił działających na tłok cylindra: p*a-mzr * (dv/dt)-f*v-f=0 (6) 4
5 gdzie: mzr- zredukowana masa obciążenia zewnętrznego, części ruchomych cylindra oraz zredukowana masa cieszy roboczej, v prędkość tłoka, f- współczynnik tarcia wiskotycznego, F-zredukowana siła ciężkości masy obciążnika i ruchomych części cylindra, tworzą układ równań opisujących zachowanie się hydrostatycznego układu napędowego podczas rozruchu. Po rozwiązaniu układu równań (5) i (6) otrzymano zależność na przebieg ciśnienia w trakcie rozruchu. Rozruch układu hydrostatycznego odbywa się w dwóch etapach. Etap I obejmuje okres od momentu przesterowania rozdzielacza do chwili w której ciśnienie osiągnie wartość ciśnienia w ruchu ustalonym pu. Wszystkie masy są wtedy w spoczynku. Narastanie ciśnienia w etapie I opisuje zależność: Czas trwania tego etapu określa równanie: p = Q pt a (1 e at c ) (7) Q pt τ = c ln ( ) (8) a Q pt p u a W etapie II /wszystkie masy są w ruchu/ przebieg ciśnienia przedstawia wyrażenie: gdzie: ω 0 = A mc ξ = ma+fc 2A mc p = p u + ( Q pt p u a c w - częstość drgań własnych nietłumionych, - zredukowany współczynnik tłumienia, ω = ω 0 2 ξ 2 - częstość drgań własnych tłumionych. t ) e ξ( w0 ) sin(ωt) (9) Przy małym tłumieniu /ξ<0,15/ a takiego należy się spodziewać w układach hydrostatycznych maszyn roboczych maksymalną wartość ciśnienia w okresie rozruchu określa związek: p m = p u + Q pt p u a e π 2 ξω0 ω (10) c w W celu określenia własności układów hydraulicznych należy zdefiniować odpowiednie wielkości kryterialne, które też umożliwią ocenę oprawności skompletowania układu oraz porównanie poszczególnych układów między sobą. Powszechnie przyjętymi wielkościami kryterialnymi, opisującymi własności dynamiczne układu są: współczynnik nadwyżki dynamicznej ciśnienia definiowany jako stosunek różnicy wartości ciśnienia maksymalnego pm i ciśnienia w stanie ustalonym pu do wartości ciśnienia w stanie ustalonym,czyli: 5
6 częstość drgań własnych tłumionych ω, zredukowany współczynnik tłumienia ξ, czas trwania procesu przejściowego tp, czas reakcji τ. φ d = p m p u p u (11) W celu określenia opóźnień występujących w poszczególnych obwodach (bardzo istotny parametr w mechanizmie skrętu) wprowadzono pojęcie czasu reakcji τ, jest to czas zawarty pomiędzy wprowadzeniem wymuszenia (nagłe przesterowanie rozdzielacza) a odpowiedzią układu (początek ruchu elementu wykonawczego). Własności statyczne hydrostatycznych układów napędowych opisywane są przez charakterystyki zdejmowane w warunkach ustalonych. Podstawową charakterystyką statyczną układu z pompą stałej wydajności jest zależność spadku ciśnienia na odbiorniku od wydatku płynącego przez odbiornik, czyli Δpc/Qc. W sposób poglądowy charakterystyka ta pokazana jest na rys.2 Rys.2. Charakterystyka spadku ciśnienia od wydatku płynącego przez zbiornik Prosta 1 przedstawia zlinearyzowaną charakterystykę efektywnego przepływu Qc w funkcji spodku ciśnienia na odbiorniku Δpc. Stanowi ona równocześnie podstawę do wyznaczania sprawności wolumetrycznej układu ηvu, a także wartości współczynnika przecieków wewnętrznych,który jest współczynnikiem kierunkowym prostej aproksymującej w zakresie ciśnień 0-pzmin(ciśnienie otwarcia zaworu maksymalnego). Prosta 2 stanowi charakterystykę zaworu maksymalnego widzialną od odbiornika. Krzywe 4 i 3 przedstawiają spadek ciśnienia odpowiednio w przewodzie zlewowym (4) i zasilającym (3), przy czym krzywa ta 6
7 odłożona jest od wartości ciśnienia wynikającego z obciążenia cylindra w celu określenia wartości ciśnienia w króćcu tłocznym pompy. Przepływ mocy i miejsce występowania strat w układzie hydraulicznym pokazano na rys.3. Rys.3. Schemat przepływu mocy i strat Układ zasilany jest mocą pochodzącą od silnika napędowego i oznaczoną na rys.3 przez NSS. W pompie występują straty ΔNp i w króćcu tłocznym występuje hydrauliczna N1 określana przez wyrażenie N1=p1*Q1. Na drodze pompa cylinder występują zarówno starty hydrauliczne jak i objętościowe ΔNi. Moc wejściowa do cylindra będzie więc równa N2 i wartość jej wyraża zależność N2=p2*Q2. Moc ta będzie częściowo tracona w samym cylindrze (ΔNc),a częściowo będzie uchodziła z przetłaczaną do zbiornika cieczą jako moc N3=p3*Q3. Pozostała moc będzie przekazywana przez cylinder do układu roboczego maszyny w formie mocy użyteczniej Nu. Korzystając z zależności definicyjnej określającej sprawność układu jako stosunek mocy użytecznej do mocy doprowadzonej oraz uwzględniając, w przypadku cylindrów jednostronnych, że stosunek natężeń przepływu po stronie zasilającej i zlewowej określony jest zależnością ε= Q3 /Q2 sprawność układu hydraulicznego wyraża równanie: η u = p 2 p 3 ε p 1 Q 2 Q 1 (12) Podstawiając w wyrażeniu (12) za Q1 wartość wydatku teoretycznego pompy Qpt oraz uwzględniając sprawność cylindra hydraulicznego ηc/~95%/ oraz sprawność mechanicznohydrauliczną ηmh pompy /sprawność objętościową pompy uwzględniającą sprawność całego układu hydraulicznego z uwzględnieniem wszystkich występujących strat: Sposób przeprowadzenia pomiarów η u = p 2 p 3 ε p 1 Q 2 Q 1 η mph η c (13) W celu określenia charakterystyk statycznych układu należy w miejsce cylindra zamontować nastawny zawór dławiący, tak jak pokazano schematycznie na rys.4. 7
8 Rys.4.Uproszczony schemat układu pomiarowego Zmieniając nastawę zaworu dławiącego, przy stałych obrotach silnika napędowego i odczytując wartości ciśnień p2,p3 oraz natężenie przepływu Q2 uzyskuje się charakterystykę statyczną układu, tj. zależność Δpc=f/Q2/. Wartość wydatku teoretycznego pompy Qpt określa punkt przecięcia prostej 1 na rys.2 z osią odciętych. Straty hydrauliczne (krzywe 3 i 4 na rys.2) określa się odczytując wartości ciśnień p1,p2,p3 w funkcji natężenia przepływu Q2. Zmiana natężenia przepływu w przypadku silnika spalinowego następuje poprzez zmianę jego prędkości obrotowej, natomiast w przypadku silnika elektrycznego poprzez wstawienie równoległe zaworu dławiącego i połączenie przewodu zasilającego i zlewowego. W celu określenia wartości wielkości kryterialnych należy znad, obok wyznaczonych w badaniach statycznych takich parametrów jak wartość współczynnika przecieków wewnętrznych, masy zredukowanej mzr, obciążenia zewnętrznego,wydatku teoretycznego pompy Qpt, ciśnienia ustalonego pu jeszcze wartości kapacytancji układu C i współczynnika oporów f. Współczynnik C można wyznaczyć na podstawie zależności (8) poprzez pomiar czasu τ jaki występuje pomiędzy nagłym przesterowaniem rozdzielacza a początkiem ruchu cylindra. Najwygodniej jest tutaj zastosować 2 czujniki przemieszczeń, jeden na rozdzielaczu drugi na cylindrze i dwukanałowy rejestrator z odpowiednio dobranym znacznikiem czasu. Współczynnik tarcia lepkiego f jest sumą odpowiednio zredukowanych współczynników tarcia lepkiego w przewodach i w cylindrze hydraulicznym: f=fp+fs gdzie: fp, fs odpowiednio zredukowane współczynniki tarcia lepkiego w przewodach i w cylindrze. Wartość zredukowanego współczynnika tarcia lepkiego w przewodach wg [6] określa zależność: gdzie: Δp spadek ciśnienia w instalacji. f p = Δp A v (14) Współczynnik fs wyznaczyć można wg [1] z zależności przybliżonej: f s F(1 η c ) v gdzie: F- obciążenie cylindra, ηc- sprawność cylindra (15) 8
9 Wzrastające wymagania, dotyczące szybkości działania, stabilności powodują konieczność uwzględnienia w projektowaniu układów hydraulicznych ich własności dynamicznych. Badania eksploatacyjne układów hydraulicznych maszyn roboczych ciężkich wykazują duży wpływ stanów przejściowych (rozruch, hamowanie) na pracę układu. Układy hydrauliczne napędowe i sterownicze podlegają różnym wymuszeniom powstającym podczas rozruchu hamowania mas lub oddziaływania podłoża na układ. Jednym z najbardziej niebezpiecznych efektów wywołanych właściwościami dynamicznymi układu są uderzenia dynamiczne, powstające podczas przesterowania rozdzielaczy lub zaworów odcinających. Uderzenia dynamiczne wywołują krótkotrwałe wzrosty ciśnień o amplitudzie przewyższającej wartości ciśnienia ustalonego w instalacji, powodują bardzo duże przeciążenia węzłów konstrukcyjnych elementów uruchamiających, zaworów, rozdzielaczy, przewodów. Maksymalne odchylenie dynamiczne jest to maksymalna wartość wielkości charakteryzującej dynamiczne właściwości (np. ciśnienia) występująca w zarejestrowanym cyklu pomiarowym. Wskaźnik ten posiada duży wpływ na trwałość węzłów konstrukcyjnych, uszczelnień przewodów, sprężyn w zaworach itp. Rys.5. Maksymalne odchylenie dynamiczne Oscylacyjność charakteryzuje skłonność układu do drgań. Określa bezwzględną wartość stosunku amplitudy, drugiego odchylenie do amplitudy pierwszego odchylenia. Oscylacyjność określa zależność Rys.6. Ilustracja oscylacyjności 9
10 Osc = y z y 1 100% (16) Współczynnik nadwyżek dynamicznych (współczynnik przewyższenia) Jest miarą maksymalnych obciążeń jakie mogą powstać w układzie podczas trwania procesu przejściowego lub zakłócenia. Współczynnik nadwyżki dynamicznej określa zależność: φ d = Y max Y ust Y ust (17) Rys.7. Charakterystyka procesu przejściowego Współczynnik tłumienia ξ oraz częstość drgań ω Na podstawie przebiegów wielkości charakteryzujących właściwości dynamicznych wyznaczonych podczas badań eksperymentalnych można wyznaczyć współczynnik tłumienia ξ oraz częstotliwość drgań ω. Współczynnik tłumienia ξ przyjmuje postać: Rys.8. Przebieg przejściowy słabo tłumiony 10
11 ξ = ln y 3 y1 (18) 4π 2 +(ln y 3 )2 y1 A częstość drgań ω z zależności: ω = 2π T 1 ξ 2 (19) Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne określenie wielkości charakteryzujące właściwości dynamicznych układów sterujących i roboczych. Wyznaczenie przebiegów wielkości charakteryzujących układ, pozwala na ujawnienie zjawisk zachodzących w układzie sterującym lub roboczym, związanych ze stanami przejściowymi (rozruch, harmonia, zakłócenia) i w ruchu ustalonym. Zakres ćwiczenia obejmuje pomiary: 1 Przebiegi ciśnienia w funkcji czasu p = f(t) 2 Przebiegi natężeń przepływów w funkcji czasu Q=f(t) 3 przemieszczeń liniowych w funkcji czasu l=f(t) 4 prędkości członów roboczych w funkcji czasu v=f(t) 5 przyspieszeń członów lub elementów w funkcji czasu a=f(t) 6 prędkości kątowych wału w funkcji czasu n=f(t) Przebieg ćwiczenia Badania przeprowadza się na istniejącej maszynie (podnośnik widłowy, ładowarka, żuraw itp.) lub na stanowisku będącym modelem fizycznym maszyny w odpowiedniej skali (rys.9). 11
12 Rys 9. Schemat układu hydraulicznego (badania dynamiki) 1- zbiornik, 2 filtr, 3 filtr ssawny, 4 zawór odcinający, 5 manuwakuometr, 6 pompa wielotłoczkowa, 7,8 czujnik ciśnień, 9-12 rozdzielacz, 10 zawór przełączający, 11 akumulator, 13 zawór dławiący, 14 przepływomierz, 15 cylinder, 16 czujnik przemieszczeń, 17 wzmacniacz, 18 rejestrator, 19 prowadnica wózka, 20 wózek, 21 obciążenie, 22 silnik, 23 termistorowy miernik temperatury, 24 czujnik natężeń przepływu, 25 zawór bezpieczeństwa, 26 czujnik przemieszczeń. Układ hydrauliczny zbudowany jest z: 1 zbiornika, 3 filtra, 4 zaworu odcinającego, 6 pompy, 9 rozdzielacza elektromagnetycznego, 10 zaworu przełączającego, 11 zestawu akumulatorów, 12 rozdzielacza, 15 silnika hydraulicznego. Układ pomiarowy tworzą: 3,7 czujniki ciśnień, 5 manowakuometr, 14 przepływomierz, 16 czujnik przemieszczeń (Xs i Ys), 17 licznik wielkości mechanicznych, 18 rejestrator, 24 czujnik natężenia przepływu. Obciążenie 21 jest połączone liną z tłoczyskiem cylindra. 12
13 Wyznaczenie wielkości charakteryzujących układ roboczy takich jak: czas rozruchu, maksymalne dynamiczne odchylenie sygnału, oscylacyjność, współczynnik nadwyżek dynamicznych, opiera się na pomiarze następujących przebiegów w funkcji czasu: ciśnienia w funkcji czasu p=f(t), natężenia przepływu w funkcji czasu Q=f(t), wymuszeń sygnałów wejściowych x=f(t) i odpowiedzi Y=f(t). Pomiary wielkości charakteryzujących układ hydrauliczny można przeprowadzić dla różnych obciążeń wózka widłowego, przy różnych prędkościach czasu przesterowania suwaka 12, jak również przy włączeniu jednego lub kilku akumulatorów. Ciśnienia 7 i 8 mierzone są za pomocą pojemnościowych czujników ciśnień. Wzorcowanie czynników ciśnień należy przyprowadzić na prasce do manometrów, dla zakresu ciśnień od 0 do 25MPa. Średnią wydajność pompy podczas pomiarów mierzona jest za pomocą czujników przepływów współpracujących ze wzmacniaczem 17 i rejestratorem 18. Przemieszczenia suwaka Xs i odpowiedzi tłoka cylindra mierzone są za pomocą czujników przemieszczeń liniowych, współpracujących z miernikiem wielkości mechanicznych 17 i rejestratorem 18. Temperaturę w zbiorniku mierzono za pomocą termopary 23 a w przewodzie tłocznym pompy temperaturę mierzono za pomocą termistorowego czujnika temperatury. Ciągłą rejestrację temperatury mierzono za pomocą rejestratora 18. Badania należy przeprowadzić po ruchu próbnym układu, którego celem jest wykazanie prawidłowości pracy układu. Podczas ruchu próbnego należy sprawdzić nastawę zaworu bezpieczeństwa 8 i działanie rozdzielaczy 9 i 12 oraz sprawdzić prawidłowość i powtarzalność wskazań przyrządów pomiarowych. Układ należy odpowietrzyć i sprawdzić prawidłowość połączeń instalacji hydraulicznej. Podczas próbnych uruchomień należy ustalić żądane natężenie przepływu na pompie lub za pomocą zaworu dławiącego 13 zależnie od wskazań prowadzącego zajęcia (rys.9) Układ pozwala na realizację różnych cykli pracy np. podnoszenie ciężaru skokami z zatrzymaniem aż do górnego położenia, podnoszenie ciężaru od położenia dolnego do górnego lub opuszczanie ciężaru z górnego położenia do dolnego z nagłym zatrzymaniem tuż nad podłożem. Po wyborze odpowiedniego cyklu pracy, wzorcowaniu i aparatury pomiarowej można rejestrować przebiegi w funkcji czasu poszczególnych wielkości charakteryzujących właściwości dynamiczne układu. Wytyczne do sprawozdania Z otrzymanych oscylogramów przebiegów wielkości charakteryzujących właściwości dynamiczne układu wyznaczyć: Czas rozruchu, oscylacyjność, współczynnik nadwyżek dynamicznych, czas ruchu ustalonego, częstotliwość drgań układu, okres drgań i współczynnik tłumienia, czas cyklu. Przykładowe przebiegi przedstawia rysunek (Rys. 10) 13
14 Rys. 10. Oscylogram przebiegów ciśnień w przewodzie tłocznym pompy w cyklu badawczym Pmax-maksymalna wartość ciśnień, p1, p2, p3 amplituda ciśnień, T Okres drgań ciśnień, Pu ciśnienie w ruchu ustalonym, Pzbmax maksymalna wartość ciśnienia otwarcia zaworu, tr czas rozruchu, tu czas ruchu ustalonego, trzb czas drgań, zb, tzb bezpieczny czas otwarcia, zb, tc czas cyklu roboczego, tps czas cyklu podnoszenia z zatrzymaniem obciążeń, tps czas cyklu opuszczania z zatrzymanie 14
15 LITERTURA 1. Stryczek S.: Zjawiska rozruchu dźwignic z napędem hydrostatycznym tłokowym. Archiwum Budowy Maszyn. T.XV,zeszyt 2, Lityński K., Stryczek S.; Zjawiska rozruchowe hydrostatycznych układów napędowych z akumulatorem hydraulicznym. Prace Naukowe IKIEM Politechniki Wrocławskiej Nr 7, Tomczyk J.: Dynamika napędu hydrostatycznego. Przegląd Mechaniczny Nr 1, Kopacek J.: Ubergangsvorgange In hydraulischen Antrieben mit Rotationshyndromotoren. Olhydraulik Und Pneumatik Nr 2,
Temat /6/: DYNAMIKA UKŁADÓW HYDRAULICZNYCH. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE.
1 Temat /6/: DYNAMIKA UKŁADÓW HYDRAULICZNYCH. WIADOMOŚCI PODSTAWOWE. Celem ćwiczenia jest doświadczalne określenie wskaźników charakteryzujących właściwości dynamiczne hydraulicznych układów sterujących
Bardziej szczegółowoHydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium. Temat: Dynamika układów hydraulicznych wiadomości podstawowe
Hydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium Temat: Dynamika układów hydraulicznych wiadomości podstawowe Opracował: Z. Kudźma, J. Rutański, M. Stosiak CEL ĆWICZENIA Celem ćwiczenia jest doświadczalne określenie
Bardziej szczegółowoZajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 1 Charakterystyka zasilacza hydraulicznego Opracowanie: R. Cieślicki, Z. Kudźma, P. Osiński, J. Rutański, M. Stosiak Wrocław 2016 Spis
Bardziej szczegółowoDynamika układów hydraulicznych
Zakład Napędów i Automatyki Hydraulicznej Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Politechnika Wrocławska Ćwiczenie nr 7 Dynamika układów hydraulicznych . Wiadmości podstawowe: Wzrastające wymagania,
Bardziej szczegółowoLaboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe
Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr 5 Charakterystyka rozdzielacza hydraulicznego. Opracowanie: Z.Kudźma, P. Osiński J. Rutański, M. Stosiak Wiadomości wstępne Rozdzielacze
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Sterowanie odbiornikiem hydraulicznym z rozdzielaczem typu Load-sensing
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Sterowanie odbiornikiem hydraulicznym z rozdzielaczem typu Load-sensing Wstęp teoretyczny Poprzednie ćwiczenia poświęcone były sterowaniom dławieniowym. Do realizacji
Bardziej szczegółowoZajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 11 Sterowanie objętościowe konwencjonalne Opracowanie: R. Cieślicki, Z. Kudźma, P. Osiński, J. Rutański, M. Stosiak Wrocław 2016 Spis
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Napędy hydrauliczne są to urządzenia służące do przekazywania energii mechanicznej z miejsca jej wytwarzania do urządzenia napędzanego.
Napędy hydrauliczne Wprowadzenie Napędy hydrauliczne są to urządzenia służące do przekazywania energii mechanicznej z miejsca jej wytwarzania do urządzenia napędzanego. W napędach tych czynnikiem przenoszącym
Bardziej szczegółowoZajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 2 Metody sterowania prędkością odbiornika hydraulicznego w układach z pompą stałej wydajności sterowanie dławieniowe Opracowanie: Z.
Bardziej szczegółowoĆwiczenie Nr 2. Temat: Zaprojektowanie i praktyczna realizacja prostych hydraulicznych układów sterujących i napędów
Ćwiczenie Nr 2 Temat: Zaprojektowanie i praktyczna realizacja prostych hydraulicznych układów sterujących i napędów 1. Wprowadzenie Sterowanie prędkością tłoczyska siłownika lub wału silnika hydraulicznego
Bardziej szczegółowoZajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 10 Badania porównawcze układów sterowania i regulacji prędkością odbiornika hydraulicznego Opracowanie: H. Kuczwara, Z. Kudźma, P. Osiński,
Bardziej szczegółowoMECHANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM
MECANIKA PŁYNÓW LABORATORIUM Ćwiczenie nr 4 Współpraca pompy z układem przewodów. Celem ćwiczenia jest sporządzenie charakterystyki pojedynczej pompy wirowej współpracującej z układem przewodów, przy różnych
Bardziej szczegółowoZajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 5 Zastosowanie zaworu zwrotnego sterowanego w układach hydraulicznych maszyn roboczych Opracowanie: P. Jędraszczyk, Z. Kudżma, P. Osiński,
Bardziej szczegółowoZajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 9 Sterowanie odbiornikiem hydraulicznym z rozdzielaczem typu Load-sensing Opracowanie: M. Stosiak, K. Towarnicki Wrocław 2016 Wstęp teoretyczny
Bardziej szczegółowoLaboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe
Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr Eksperymentalne wyznaczenie charakteru oporów w przewodach hydraulicznych opory liniowe Opracowanie: Z.Kudżma, P. Osiński J. Rutański,
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Napęd hydrauliczny
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Napęd hydrauliczny Sterowanie układem hydraulicznym z proporcjonalnym zaworem przelewowym Opracowanie: Z. Kudźma, P. Osiński, M. Stosiak 1 Proporcjonalne elementy
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN. Ćwiczenie H-4
POLITECHNIKA ŁÓDZKA INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN Ćwiczenie H-4 Temat: WYZNACZANIE SPRAWNOŚCI OGÓLNEJ I OBJĘTOŚCIOWEJ WIELOTŁOCZKOWEGO OSIOWEGO SILNIKA HYDRAULICZNEGO. Konsultacja i redakcja:
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ
ĆWICZENIE WYZNACZANIE CHARAKTERYSTYK POMPY WIROWEJ 1. Cel i zakres ćwiczenia Celem ćwiczenia jest opanowanie umiejętności dokonywania pomiarów parametrów roboczych układu pompowego. Zapoznanie z budową
Bardziej szczegółowoZajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 3 Metody ograniczenia strat mocy w układach hydraulicznych Opracowanie: Z. Kudźma, P. Osiński, U. Radziwanowska, J. Rutański, M. Stosiak
Bardziej szczegółowoZajęcia laboratoryjne
Zajęcia laboratoryjne Napęd Hydrauliczny Instrukcja do ćwiczenia nr 12 Sterowanie objętościowe napędów hydrostatycznych przy zastosowaniu pompy z regulatorem działającym wg zasady stałej mocy Opracowanie:
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki płynów ĆWICZENIE NR 4 OKREŚLENIE WSPÓŁCZYNNIKA STRAT LOEKALNYCH . Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest doświadczalne
Bardziej szczegółowoTEMAT: PARAMETRY PRACY I CHARAKTERYSTYKI SILNIKA TŁOKOWEGO
TEMAT: PARAMETRY PRACY I CHARAKTERYSTYKI SILNIKA TŁOKOWEGO Wielkościami liczbowymi charakteryzującymi pracę silnika są parametry pracy silnika do których zalicza się: 1. Średnie ciśnienia obiegu 2. Prędkości
Bardziej szczegółowosymbol graficzny Kierunek przepływu i oznaczenie czynnika hydraulicznego Kierunek przepływu i oznaczenie czynnika pneumatycznego
/ / Symbole ogólne symbol graficzny opis Kierunek przepływu i oznaczenie czynnika hydraulicznego Kierunek przepływu i oznaczenie czynnika pneumatycznego Zmienność albo nastawialność (pompy, sprężyny, itp.)
Bardziej szczegółowoWIBROIZOLACJA określanie właściwości wibroizolacyjnych materiałów
LABORATORIUM DRGANIA I WIBROAUSTYA MASZYN Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Zakład Wibroakustyki i Bio-Dynamiki Systemów Ćwiczenie nr WIBROIZOLACJA określanie właściwości wibroizolacyjnych materiałów
Bardziej szczegółowoBadania wentylatora. Politechnika Lubelska. Katedra Termodynamiki, Mechaniki Płynów. i Napędów Lotniczych. Instrukcja laboratoryjna
Politechnika Lubelska i Napędów Lotniczych Instrukcja laboratoryjna Badania wentylatora /. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie z budową i metodami badań podstawowych typów wentylatorów. II. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 11 POMPY I UKŁADY POMPOWE
WYKŁAD 11 POMPY I UKŁADY POMPOWE Historia Czerpak do wody używany w Egipcie ok. 1500 r.p.n.e. Historia Nawadnianie pól w Chinach Historia Koło wodne używane w Rzymie Ogólna klasyfikacja pomp POMPY POMPY
Bardziej szczegółowoINSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI ĆWICZENIE NR 7 BADANIE POMPY II
INSTYTUT INŻYNIERII ŚRODOWISKA ZAKŁAD GEOINŻYNIERII I REKULTYWACJI Laboratorium z mechaniki płynów ĆWICZENIE NR 7 BADANIE POMPY II 2 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z budową i działaniem
Bardziej szczegółowoWYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn specjalność: konstrukcja i eksploatacja maszyn i pojazdów
WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn specjalność: konstrukcja i eksploatacja maszyn i pojazdów Instrukcja do zajęć laboratoryjnych Temat ćwiczenia: Wyznaczanie charakterystyk statycznych
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. - Napęd pneumatyczny. - Sterowanie pneumatyczne
Wprowadzenie Pneumatyka - dziedzina nauki i techniki zajmująca się prawami rządzącymi przepływem sprężonego powietrza; w powszechnym rozumieniu także technika napędu i sterowania pneumatycznego. Zastosowanie
Bardziej szczegółowoHydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium
Hydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium Temat: Eksperymentalne wyznaczenie charakteru oporów w przewodach hydraulicznych opory liniowe Opracował: Z. Kudźma, P. Osiński, J. Rutański, M. Stosiak CEL
Bardziej szczegółowoPL B1. POLITECHNIKA WROCŁAWSKA, Wrocław, PL BUP 01/18. WIESŁAW FIEBIG, Wrocław, PL WUP 08/18 RZECZPOSPOLITA POLSKA
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 229701 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 419686 (51) Int.Cl. F16F 15/24 (2006.01) F03G 7/08 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22)
Bardziej szczegółowoLaboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe
Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr 1 EKSPERYMENTALNE WYZNACZANIE ZASTĘPCZEGO MODUŁU SPREŻYSTOŚCI OBJETOŚCIOWEJ EC+P CIECZY I PRZEWODU, ORAZ ZASTĘPCZEGO WSPÓŁCZYNNIKA
Bardziej szczegółowoHydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium. Temat: Badanie charakterystyk mikropompy zębatej. Opracował: Z. Kudźma, J. Rutański, M.
Hydrostatyczne Układy Napędowe Laboratorium Temat: Badanie charakterystyk mikropompy zębatej Opracował: Z. Kudźma, J. Rutański, M. Stosiak WPROWADZENIE DO MIKROHYDRAULIKI W ostatnich latach zauważa się
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 1. Badanie aktuatora elektrohydraulicznego. Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Przemysłowych - laboratorium. Instrukcja laboratoryjna
Sterowanie Napędów Maszyn i Robotów Przemysłowych - laboratorium Ćwiczenie 1 Badanie aktuatora elektrohydraulicznego Instrukcja laboratoryjna Opracował : mgr inż. Arkadiusz Winnicki Warszawa 2010 Badanie
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Układy rewersyjne
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Układy rewersyjne Wstęp Celem ćwiczenia jest budowa różnych układów hydraulicznych pełniących zróżnicowane funkcje. Studenci po odbyciu ćwiczenia powinni umieć porównać
Bardziej szczegółowoLaboratorium. Hydrostatyczne Układy Napędowe
Laboratorium Hydrostatyczne Układy Napędowe Instrukcja do ćwiczenia nr 8 Badanie charakterystyk mikropompy zębatej Opracowanie: Z.Kudżma, P. Osiński J. Rutański, M. Stosiak Wprowadzenie do mikrohydrauliki
Bardziej szczegółowoDRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Rys Model układu
Ćwiczenie 7 DRGANIA SWOBODNE UKŁADU O DWÓCH STOPNIACH SWOBODY. Cel ćwiczenia Doświadczalne wyznaczenie częstości drgań własnych układu o dwóch stopniach swobody, pokazanie postaci drgań odpowiadających
Bardziej szczegółowoWIBROIZOLACJA określanie właściwości wibroizolacyjnych materiałów
LABORATORIUM WIBROAUSTYI MASZYN Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Instytut Mechaniki Stosowanej Zakład Wibroakustyki i Bio-Dynamiki Systemów Ćwiczenie nr WIBROIZOLACJA określanie właściwości wibroizolacyjnych
Bardziej szczegółowoPolitechnika Poznańska Wydział Budowy Maszyn i Zarządzania Podstawy Automatyki laboratorium
Cel ćwiczenia: Celem ćwiczenia jest uzyskanie wykresów charakterystyk skokowych członów róŝniczkujących mechanicznych i hydraulicznych oraz wyznaczenie w sposób teoretyczny i graficzny ich stałych czasowych.
Bardziej szczegółowoSterowanie Napędów Maszyn i Robotów
Wykład 4 - Model silnika elektrycznego prądu stałego z magnesem trwałym Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Wstęp Silniki elektryczne prądu stałego są bardzo często stosowanymi elementami wykonawczymi
Bardziej szczegółowodr inż. Piotr Pawełko / Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia patrz punkt 6!!!
Laboratorium nr2 Temat: Sterowanie pośrednie siłownikami jednostronnego i dwustronnego działania. 1. Wstęp Sterowanie pośrednie stosuje się do sterowania elementami wykonawczymi (siłownikami, silnikami)
Bardziej szczegółowoĆwiczenie: "Silnik prądu stałego"
Ćwiczenie: "Silnik prądu stałego" Opracowane w ramach projektu: "Wirtualne Laboratoria Fizyczne nowoczesną metodą nauczania realizowanego przez Warszawską Wyższą Szkołę Informatyki. Zakres ćwiczenia: Zasada
Bardziej szczegółowoWłasności dynamiczne przetworników pierwszego rzędu
1 ĆWICZENIE 7. CEL ĆWICZENIA. Własności dynamiczne przetworników pierwszego rzędu Celem ćwiczenia jest poznanie własności dynamicznych przetworników pierwszego rzędu w dziedzinie czasu i częstotliwości
Bardziej szczegółowoĆw. 4. BADANIE I OCENA WPŁYWU ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ROZKŁAD CIŚNIEŃ W ŁOśYSKU HYDRODYNAMICZNYMM
Ćw. 4 BADANIE I OCENA WPŁYWU ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH CZYNNIKÓW NA ROZKŁAD CIŚNIEŃ W ŁOśYSKU HYDRODYNAMICZNYMM WYBRANA METODA BADAŃ. Badania hydrodynamicznego łoŝyska ślizgowego, realizowane na stanowisku
Bardziej szczegółowoProcedura modelowania matematycznego
Procedura modelowania matematycznego System fizyczny Model fizyczny Założenia Uproszczenia Model matematyczny Analiza matematyczna Symulacja komputerowa Rozwiązanie w postaci modelu odpowiedzi Poszerzenie
Bardziej szczegółowoZakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych. Politechnika Wrocławska. Wydział Mechaniczno-Energetyczny INSTRUKCJA
Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych Instytut InŜynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczno-Energetyczny INSTRUKCJA 11.a. WYZNACZANIE
Bardziej szczegółowoNapędy urządzeń mechatronicznych
1. Na rysunku przedstawiono schemat blokowy układu wykonawczego z napędem elektrycznym. W poszczególne bloki schematu wpisać nazwy jego elementów oraz wskazanych sygnałów. Napędy urządzeń mechatronicznych
Bardziej szczegółowoPomiar wielkości nieelektrycznych: temperatury, przemieszczenia i prędkości.
Zakład Napędów Wieloźródłowych Instytut Maszyn Roboczych CięŜkich PW Laboratorium Elektrotechniki i Elektroniki Ćwiczenie E3 - protokół Pomiar wielkości nieelektrycznych: temperatury, przemieszczenia i
Bardziej szczegółowoNapęd Hydrauliczny. Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Funkcja i zastosowania akumulatora hydropneumatycznego
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych Napęd Hydrauliczny Funkcja i zastosowania akumulatora hydropneumatycznego Opracowanie: Z.Kudźma, J.Rutański, M.Stosiak 1 1. Wstęp: Głównym zadaniem akumulatora hydraulicznego
Bardziej szczegółowoĆwiczenie Nr 6. Sterowanie objętościowe napędów hydrostatycznych przy zastosowaniu pompy z regulatorem działającym wg zasady stałej mocy.
Ćwiczenie Nr 6 Sterowanie objętościowe napędów hydrostatycznych przy zastosowaniu pompy z regulatorem działającym wg zasady stałej mocy. 1. Cel dwiczenia Celem niniejszego dwiczenia jest zapoznanie się
Bardziej szczegółowoWyznaczanie charakterystyk statycznych dwudrogowego regulatora przepływu i elementów dławiących
Wydział Mechaniczny Politechniki Białostockiej Katedra Budowy i Eksploatacji Maszyn Instrukcja do zajęć laboratoryjnych z przedmiotu: NAPĘDY PŁYNOWE Ćwiczenie nr: H-3 Wyznaczanie charakterystyk statycznych
Bardziej szczegółowoZakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych. Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych. Politechnika Wrocławska
Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczno-Energetyczny INSTRUKCJA 1.a. WYZNACZANIE
Bardziej szczegółowoSPRĘŻ WENTYLATORA stosunek ciśnienia statycznego bezwzględnego w płaszczyźnie
DEFINICJE OGÓLNE I WIELKOŚCI CHARAKTERYSTYCZNE WENTYLATORA WENTYLATOR maszyna wirnikowa, która otrzymuje energię mechaniczną za pomocą jednego wirnika lub kilku wirników zaopatrzonych w łopatki, użytkuje
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 2 Pomiar współczynnika oporu liniowego 1. Wprowadzenie Stanowisko służy do analizy zjawiska liniowych strat energii podczas przepływu laminarnego i turbulentnego przez rurociąg mosiężny
Bardziej szczegółowoĆWICZENIE NR.6. Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych
ĆWICZENIE NR.6 Temat : Wyznaczanie drgań mechanicznych przekładni zębatych podczas badań odbiorczych 1. Wstęp W nowoczesnych przekładniach zębatych dąży się do uzyskania małych gabarytów w stosunku do
Bardziej szczegółowoP O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A
P O L I T E C H N I K A W A R S Z A W S K A WYDZIAŁ BUDOWNICTWA, MECHANIKI I PETROCHEMII INSTYTUT INŻYNIERII MECHANICZNEJ LABORATORIUM NAPĘDÓW I STEROWANIA HYDRAULICZNEGO I PNEUMATYCZNEGO Instrukcja do
Bardziej szczegółowoJ. Szantyr Wykład nr 26 Przepływy w przewodach zamkniętych II
J. Szantyr Wykład nr 6 Przepływy w przewodach zamkniętych II W praktyce mamy do czynienia z mniej lub bardziej złożonymi rurociągami. Jeżeli strumień płynu nie ulega rozgałęzieniu, mówimy o rurociągu prostym.
Bardziej szczegółowoSterowanie Napędów Maszyn i Robotów
Wykład 4 - Model silnika elektrycznego prądu stałego z magnesem trwałym Instytut Automatyki i Robotyki Warszawa, 2017 Wstęp Silniki elektryczne prądu stałego są bardzo często stosowanymi elementami wykonawczymi
Bardziej szczegółowoPomiar pompy wirowej
Pomiar pompy wirowej Instrukcja do ćwiczenia nr 20 Badanie maszyn - laboratorium Opracował: dr inŝ. Andrzej Tatarek Zakład Miernictwa i Ochrony Atmosfery Wrocław, grudzień 2006 r. 1. Wstęp Pompami nazywamy
Bardziej szczegółowoBADANIA EKSPERYMENTALNE ZAWORU CIŚNIENIOWEGO O ZMODYFIKOWANEJ KONSTRUKCJI
Maciej OLEJNIK 1, Andrzej KOSUCKI 1 1 Politechnika Łódzka, 8528@edu.p.lodz.pl, andrzej.kosucki@p.lodz.pl BADANIA EKSPERYMENTALNE ZAWORU CIŚNIENIOWEGO O ZMODYFIKOWANEJ KONSTRUKCJI Streszczenie: W artykule
Bardziej szczegółowoNieustalony wypływ cieczy ze zbiornika przewodami o różnej średnicy i długości
LABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW Nieustalony wypływ cieczy ze zbiornika przewodami o różnej średnicy i długości dr inż. Jerzy Wiejacha ZAKŁAD APARATURY PRZEMYSŁOWEJ POLITECHNIKA WARSZAWSKA, WYDZ. BMiP, PŁOCK
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 3 Pomiar współczynnika oporu lokalnego 1 Wprowadzenie Stanowisko umożliwia wykonanie szeregu eksperymentów związanych z pomiarami oporów przepływu w różnych elementach rzeczywistych układów
Bardziej szczegółowosymbol graficzny kierunek przepływu i oznaczenie czynnika hydraulicznego kierunek przepływu i oznaczenie czynnika pneumatycznego
wg normy PNISO 12191:1994 1. SYMBOLE OGÓLNE opis kierunek i oznaczenie czynnika hydraulicznego kierunek i oznaczenie czynnika pneumatycznego zmienność albo nastawialność pompy, sprężyny, itp. obramowanie
Bardziej szczegółowo1. Wstęp. dr inż. Piotr Pawełko / Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia patrz punkt 4!!!
Laboratorium nr3 Temat: Sterowanie sekwencyjne półautomatyczne i automatyczne. 1. Wstęp Od maszyn technologicznych wymaga się zapewnienia ściśle określonych kolejności (sekwencji) działania. Dotyczy to
Bardziej szczegółowoĆwiczenie M-2 Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego Cel ćwiczenia: II. Przyrządy: III. Literatura: IV. Wstęp. l Rys.
Ćwiczenie M- Pomiar przyśpieszenia ziemskiego za pomocą wahadła rewersyjnego. Cel ćwiczenia: pomiar przyśpieszenia ziemskiego przy pomocy wahadła fizycznego.. Przyrządy: wahadło rewersyjne, elektroniczny
Bardziej szczegółowoLaboratorium Mechaniki Technicznej
Laboratorium Mechaniki Technicznej Ćwiczenie nr 5 Badanie drgań liniowych układu o jednym stopniu swobody Katedra Automatyki, Biomechaniki i Mechatroniki 90-924 Łódź, ul. Stefanowskiego 1/15, budynek A22
Bardziej szczegółowoSposoby modelowania układów dynamicznych. Pytania
Sposoby modelowania układów dynamicznych Co to jest model dynamiczny? PAScz4 Modelowanie, analiza i synteza układów automatyki samochodowej równania różniczkowe, różnicowe, równania równowagi sił, momentów,
Bardziej szczegółowoDrgania poprzeczne belki numeryczna analiza modalna za pomocą Metody Elementów Skończonych dr inż. Piotr Lichota mgr inż.
Drgania poprzeczne belki numeryczna analiza modalna za pomocą Metody Elementów Skończonych dr inż. Piotr Lichota mgr inż. Joanna Szulczyk Politechnika Warszawska Instytut Techniki Lotniczej i Mechaniki
Bardziej szczegółowoAutomatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych. Instrukcja do ćwiczenia III. Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia
Automatyka i pomiary wielkości fizykochemicznych Instrukcja do ćwiczenia III Pomiar natężenia przepływu za pomocą sondy poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia Sonda poboru ciśnienia (Rys. ) jest to urządzenie
Bardziej szczegółowoAnaliza zderzeń dwóch ciał sprężystych
Ćwiczenie M5 Analiza zderzeń dwóch ciał sprężystych M5.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar czasu zderzenia kul stalowych o różnych masach i prędkościach z nieruchomą, ciężką stalową przeszkodą.
Bardziej szczegółowoĆwiczenia laboratoryjne z przedmiotu : Napędy Elektryczne, Hydrauliczne i Pneumatyczne
Laboratorium nr1 Temat: Sterowanie bezpośrednie siłownikami jednostronnego i dwustronnego działania. 1. Wstęp Sterowanie bezpośrednie pracą aktuatora pneumatycznego (siłownika lub silnika) stosuje się
Bardziej szczegółowoNapęd pojęcia podstawowe
Napęd pojęcia podstawowe Równanie ruchu obrotowego (bryły sztywnej) suma momentów działających na bryłę - prędkość kątowa J moment bezwładności d dt ( J ) d dt J d dt dj dt J d dt dj d Równanie ruchu obrotowego
Bardziej szczegółowoPRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO
ĆWICZENIE 53 PRAWO OHMA DLA PRĄDU PRZEMIENNEGO Cel ćwiczenia: wyznaczenie wartości indukcyjności cewek i pojemności kondensatorów przy wykorzystaniu prawa Ohma dla prądu przemiennego; sprawdzenie prawa
Bardziej szczegółowoBADANIE ZJAWISK PRZEMIESZCZANIA WSTRZĄSOWEGO
BADANIE ZJAWISK PRZEMIESZCZANIA WSTRZĄSOWEGO 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie kinematyki i dynamiki ruchu w procesie przemieszczania wstrząsowego oraz wyznaczenie charakterystyki użytkowej
Bardziej szczegółowoMateriały dydaktyczne. Semestr IV. Laboratorium
Materiały dydaktyczne Napędy hydrauliczne Semestr IV Laboratorium 1 1. Zagadnienia realizowane na zajęciach laboratoryjnych Zagadnienia według treści zajęć dydaktycznych: Podstawowe rodzaje napędowych
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer Pomiar współczynnika oporu liniowego 1. Wprowadzenie Stanowisko służy do analizy zjawiska liniowych strat energii podczas przepływu laminarnego i turbulentnego przez rurociąg mosiężny o
Bardziej szczegółowoUrządzenia nastawcze
POLITECHNIKA ŚLĄSKA WYDZIAŁ INŻYNIERII ŚRODOWISKA I ENERGETYKI INSTYTUT MASZYN I URZĄDZEŃ ENERGETYCZNYCH Urządzenia nastawcze Laboratorium automatyki (A-V) Opracował: dr inż. Leszek Remiorz Sprawdził:
Bardziej szczegółowoAkademia Górniczo- Hutnicza Im. Stanisława Staszica w Krakowie
Akademia Górniczo- Hutnicza Im. Stanisława Staszica w Krakowie PODOBIEŃSTWO W WENTYLATORACH TYPOSZEREGI SMIUE Prowadzący: mgr inż. Tomasz Siwek siwek@agh.edu.pl 1. Wstęp W celu umożliwienia porównywania
Bardziej szczegółowoAnaliza zderzeń dwóch ciał sprężystych
Ćwiczenie M5 Analiza zderzeń dwóch ciał sprężystych M5.1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest pomiar czasu zderzenia kul stalowych o różnych masach i prędkościach z nieruchomą, ciężką stalową przeszkodą.
Bardziej szczegółowoukład materialny wytworzony przez człowieka, wykonujący użyteczne działanie dzięki energii doprowadzonej z zewnątrz
Maszyna układ materialny wytworzony przez człowieka, wykonujący użyteczne działanie dzięki energii doprowadzonej z zewnątrz Pod względem energetycznym podział na: SILNIKI - pobierają energię z zewnętrznego
Bardziej szczegółowoWYZNACZENIE CHARAKTERYSTYKI ANTYKAWITACYJNEJ NADWYŻKI WYSOKOŚCI CIŚNIENIA METODĄ DŁAWIENIOWĄ
Zakład Podstaw Konstrukcji i Maszyn Przepływowych Instytut Inżynierii Lotniczej, Procesowej i Maszyn Energetycznych Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczno-Energetyczny INSTRUKCJA 5.b. WYZNACZENIE
Bardziej szczegółowoDwuprzewodowe układy centralnego smarowania.
WŁADYSŁAW NAUMOWICZ Dwuprzewodowe układy centralnego smarowania. Dobór elementów i podstawowych parametrów. Aby układ smarowniczy zastosowany na maszynie lub urządzeniu technicznym mógł zapewnić skuteczne
Bardziej szczegółowoWojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu
Wojskowa Akademia Techniczna Katedra Pojazdów Mechanicznych i Transportu LABORATORIUM TERMODYNAMIKI TECHNICZNEJ Instrukcja do ćwiczenia T-05 Temat: Pomiar parametrów przepływu gazu. Opracował: dr inż.
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: HYDRAULIKA, PNEUMATYKA I SYSTEMY AUTOMATYZACJI PRODUKCJI Hydraulics, pneumatics and production automation systems Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na
Bardziej szczegółowoStraty i sprawność energetyczna silników i układów napędowych
Straty i sprawność energetyczna silników i układów napędowych Zygmunt Paszota Zastąpienie wykresu Sankeya spadku mocy zgodnego z kierunkiem przepływu mocy wykresem wzrostu mocy przeciwnego do kierunku
Bardziej szczegółowoDobór silnika serwonapędu. (silnik krokowy)
Dobór silnika serwonapędu (silnik krokowy) Dane wejściowe napędu: Masa całkowita stolika i przedmiotu obrabianego: m = 40 kg Współczynnik tarcia prowadnic = 0.05 Współczynnik sprawności przekładni śrubowo
Bardziej szczegółowoBUDOWA I TESTOWANIE UKŁADÓW ELEKTROPNEUMATYKI
INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ ĆWICZENIE NR P-3 BUDOWA I TESTOWANIE UKŁADÓW ELEKTROPNEUMATYKI Koncepcja i opracowanie: dr hab. inż. Witold Pawłowski dr inż. Michał
Bardziej szczegółowoMetodę poprawnie mierzonego prądu powinno się stosować do pomiaru dużych rezystancji, tzn. wielokrotnie większych od rezystancji amperomierza: (4)
OBWODY JEDNOFAZOWE POMIAR PRĄDÓW, NAPIĘĆ. Obwody prądu stałego.. Pomiary w obwodach nierozgałęzionych wyznaczanie rezystancji metodą techniczną. Metoda techniczna pomiaru rezystancji polega na określeniu
Bardziej szczegółowoInstrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników
Instrukcja do ćwiczenia jednopłaszczyznowe wyważanie wirników 1. Podstawowe pojęcia związane z niewyważeniem Stan niewyważenia stan wirnika określony takim rozkładem masy, który w czasie wirowania wywołuje
Bardziej szczegółowoP O L I T E C H N I K A Ł Ó D Z K A INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI ZAKŁAD ELEKTROWNI LABORATORIUM POMIARÓW I AUTOMATYKI W ELEKTROWNIACH
P O L I T E C H N I K A Ł Ó D Z K A INSTYTUT ELEKTROENERGETYKI ZAKŁAD ELEKTROWNI LABORATORIUM POMIARÓW I AUTOMATYKI W ELEKTROWNIACH Badanie siłowników INSTRUKCJA DO ĆWICZENIA LABORATORYJNEGO ŁÓDŹ 2011
Bardziej szczegółowoPROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO
PROCEDURA DOBORU POMP DLA PRZEMYSŁU CUKROWNICZEGO Wskazujemy podstawowe wymagania jakie muszą być spełnione dla prawidłowego doboru pompy, w tym: dobór układu konstrukcyjnego pompy, parametry pompowanego
Bardziej szczegółowoWyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów
Ćwiczenie 63 Wyznaczanie współczynnika sprężystości sprężyn i ich układów 63.1. Zasada ćwiczenia W ćwiczeniu określa się współczynnik sprężystości pojedynczych sprężyn i ich układów, mierząc wydłużenie
Bardziej szczegółowo3 Podstawy teorii drgań układów o skupionych masach
3 Podstawy teorii drgań układów o skupionych masach 3.1 Drgania układu o jednym stopniu swobody Rozpatrzmy elementarny układ drgający, nazywany też oscylatorem harmonicznym, składający się ze sprężyny
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 6 IZOLACJA DRGAŃ MASZYNY. 1. Cel ćwiczenia
Ćwiczenie 6 IZOLACJA DRGAŃ MASZYNY 1. Cel ćwiczenia Przeprowadzenie izolacji drgań przekładni zębatej oraz doświadczalne wyznaczenie współczynnika przenoszenia drgań urządzenia na fundament.. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPOMPA CENTRALNEGO SMAROWANIA Typ PD 40
POMPA CENTRALNEGO SMAROWANIA Typ PD 40 Zastosowanie Pompa jest przeznaczona do okresowego podawania smaru lub oleju do węzłów trących w maszynach za pośrednictwem dozowników dwuprzewodowych (rozdzielaczy
Bardziej szczegółowo(13) B1 PL B1. (54) Urządzenie zmieniające siłę hamowania BUP 17/93 Tryb., PL
RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19)PL (11) 168675 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 293513 Urząd Patentowy (22) Data zgłoszenia: 15.02.1992 Rzeczypospolitej Polskiej (51) IntCl6: B61H9/02 (54)
Bardziej szczegółowoZestawy pompowe PRZEZNACZENIE ZASTOSOWANIE OBSZAR UŻYTKOWANIA KONCEPCJA BUDOWY ZALETY
PRZEZNACZENIE Zestawy pompowe typu z przetwornicą częstotliwości, przeznaczone są do tłoczenia wody czystej nieagresywnej chemicznie o ph=6-8. Wykorzystywane do podwyższania ciśnienia w instalacjach. Zasilane
Bardziej szczegółowoDOBÓR ELEMENTÓW PNEUMATYCZNYCH UKŁADÓW NAPĘDOWYCH
INSTYTUT OBRABIAREK I TECHNOLOGII BUDOWY MASZYN POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ ĆWICZENIE NR P-13 DOBÓR ELEMENTÓW PNEUMATYCZNYCH UKŁADÓW NAPĘDOWYCH Koncepcja i opracowanie: dr inż. Michał Krępski Łódź, 2011 r. Temat
Bardziej szczegółowoMECHANIKA 2. Drgania punktu materialnego. Wykład Nr 8. Prowadzący: dr Krzysztof Polko
MECHANIKA 2 Wykład Nr 8 Drgania punktu materialnego Prowadzący: dr Krzysztof Polko Wstęp Drgania Okresowe i nieokresowe Swobodne i wymuszone Tłumione i nietłumione Wstęp Drgania okresowe ruch powtarzający
Bardziej szczegółowo