TECHNOLOGIE INFORMACYJNE

Transkrypt

1 TECHNOLOGIE INFORMACYJNE 2018/2019 Prowadzący: dr Sebastian Tomczak

2 ZAGADNIENIA 1. Wprowadzenie, warunki zaliczenia. 2. Krótka historia komputera. 3. Elementy komputera. Typy komputerów. Urządzenia peryferyjne. 4. Systemy operacyjne i ich rola. 5. Narzędzia i metody edycji tekstów. 6. Arkusze kalkulacyjne. 7. Narzędzia i technika przygotowywania i prowadzenia prezentacji biznesowych. 8. Bazy danych idea, podstawowe elementy, struktura danych. 9. Telekomunikacja, sieci komputerowe i Internet. 10. Bezpieczeństwo i ochrona systemu, sieci i danych. 11. Ochrona własności intelektualnej. 12. Oprogramowanie typu CAD/CAM. 13. Systemy informacji geograficznej GIS. 14. Test. 15. Test poprawka. 1

3 WŁASNOŚĆ INTELEKTUALNA Źródło: Kozłowska M., Ochrona Własności Intelektualnej, Urząd Patentowy,

4 Prawo autorskie to zbiór przepisów związanych z tworzeniem utworu, korzystaniem z niego i jego ochroną. Prawa pokrewne odnoszą się do artystycznych wykonań, fonogramów, wideogramów, nadań, pierwszych wydań, wydań naukowych i krytycznych. 3

5 Utwór to każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Jest on objęty ochroną od momentu ustalenia bez konieczności dokonywania jakiejkolwiek rejestracji. Nie są objęte ochroną: odkrycia, idee, pomysły, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne. 4

6 Autorskie prawa osobiste przysługują wyłącznie twórcy i są bezterminowe. Oznaczają m. in. prawo do: autorstwa utworu; oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępniania go anonimowo; nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania; decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu publiczności; nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. 5

7 Autorskie prawa majątkowe dają możliwość korzystania z utworu i czerpania pożytków z jego wykorzystania. Prawa te mogą być zbywane jak też i udostępniane na podstawie umowy licencyjnej, podlegają też dziedziczeniu. 6

8 Baza danych to zbiór danych lub jakichkolwiek innych materiałów i elementów zgromadzonych według określonej systematyki lub metody, indywidualnie dostępnych w jakikolwiek sposób, w tym środkami elektronicznymi, wymagający istotnego, co do jakości lub ilości, nakładu inwestycyjnego w celu sporządzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartości. 7

9 Programy komputerowe są odrębną od dzieł literackich, publicystycznych, czy naukowych kategorią utworów w rozumieniu prawa autorskiego. Licencja praw własności intelektualnej to udzielenie przez właściciela innej osobie upoważnienia do korzystania z jego prawa wyłącznego. Właściciel prawa może w umowie licencyjnej określić zakres przyznawanych uprawnień: ograniczenia czasowe, terytorialnie, przedmiotowe. 8

10 Know-how to nieujawnione do wiadomości publicznej istotne praktyczne informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne instytucji lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą. Są one wynikiem doświadczenia i badań, jak np. receptury, sposoby wytwarzania. 9

11 Innowacja to wdrożenie nowego lub istotnie ulepszonego produktu, wyrobu lub usługi, nowego lub istotnie ulepszonego procesu, nowej metody marketingu lub nowej metody organizacji w zakresie praktyk biznesowych, organizacji miejsca pracy bądź relacji ze środowiskiem zewnętrznym. 10

12 Własność przemysłowa dotyczy dóbr intelektualnych wykorzystywanych w działalności gospodarczej twórcze rozstrzygnięcie danego problemu, rozwiązania technicznego lub organizacyjnego w przemyśle bądź o znaczeniu związanym z prowadzoną działalnością. 11

13 Zgodnie z polskim prawem przedmiotami własności przemysłowej są rozwiązania i oznaczenia: Rozwiązania: wynalazki, wzory użytkowe, wzory przemysłowe, topografie układów scalonych, projekty racjonalizatorskie, nowe odmiany roślin. Oznaczenia: nazwy handlowe (oznaczenia przedsiębiorstw), znaki towarowe (oznaczenia towarów i usług), oznaczenia geograficzne. 12

14 PRAWO WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ 13

15 Wynalazek to rozwiązanie o charakterze technicznym, na które można uzyskać patent, czyli prawo wyłącznego korzystania z wynalazku w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej. Patenty udzielane są bez względu na dziedzinę techniki na wynalazki, które są nowe, posiadają poziom wynalazczy i nadają się do przemysłowego stosowania. 14

16 Wzór użytkowy, na który można uzyskać prawo ochronne to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci. 15

17 Prawo ochronne, czyli prawo wyłącznego korzystania z wzoru użytkowego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskać można jedynie na wzory użytkowe, które spełniają łącznie następujące przesłanki: są rozwiązaniem o charakterze technicznym, są nowe (nie należą do dotychczasowego stanu techniki), dotyczą przedmiotu o trwałej postaci (nie mogą to być sposoby działania czy substancje), są użyteczne (pozwalają na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z 16 wyrobów).

18 Wzór przemysłowy, na który można uzyskać prawo z rejestracji to nowa i posiadająca indywidualny charakter postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. 17

19 Topografia układu scalonego, na którą można uzyskać prawo z rejestracji to rozwiązanie polegające na przestrzennym, wyrażonym w dowolny sposób, rozplanowaniu elementów, z których co najmniej jeden jest elementem aktywnym, oraz wszystkich lub części połączeń układu scalonego. 18

20 Prawo z rejestracji, czyli prawo wyłącznego korzystania z topografii układu scalonego w sposób zarobkowy lub zawodowy na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej, uzyskać można jedynie na topografię oryginalną, a za taką uznaje się topografię, która jest wynikiem pracy intelektualnej twórcy i nie jest powszechnie znana w chwili jej powstania. 19

21 Za projekt racjonalizatorski przedsiębiorca może uznać każde rozwiązanie nadające się do wykorzystania, niebędące wynalazkiem podlegającym opatentowaniu, wzorem użytkowym, wzorem przemysłowym lub topografią układu scalonego. 20

22 Odmiana rośliny oznacza zbiorowość roślin w obrębie botanicznej jednostki systematycznej najniższego stopnia, która: jest określona na podstawie przejawianych właściwości wynikających z określonego genotypu lub kombinacji genotypów, jest odróżnialna od każdej innej zbiorowości roślin na podstawie co najmniej jednej z przejawianych właściwości, pozostaje niezmieniona po rozmnożeniu. 21

23 Nazwa handlowa to oznaczenie, pod którym prowadzona jest działalność gospodarcza. Służy do odróżniania na rynku jednego podmiotu gospodarczego od innych. 22

24 Znakiem towarowym, na który można uzyskać prawo ochronne może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. 23

25 Oznaczeniem geograficznym, na które może być udzielone prawo z rejestracji może być oznaczenie słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru. 24

26 Prawo z rejestracji oznaczenia geograficznego jest bezterminowe i trwa od dnia dokonania wpisu do rejestru oznaczeń geograficznych. Prawo to oznacza, że oznaczenie geograficzne nie może być używane na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przez osoby, których towary nie spełniają warunków będących podstawą udzielenia prawa z rejestracji. 25

27 DOZWOLONY UŻYTEK PUBLICZNY biblioteka wypożyczająca książki, przytoczenie fragmentu cudzej książki we własnym utworze np. w celu wyjaśnienia poruszonej kwestii (cytat), wyświetlenie ekranizacji lektury szkolnej na lekcji języka polskiego poświęconej tej lekturze, publiczne wykonanie wiersza współczesnego poety podczas szkolnej akademii, wykonanie i rozpowszechnienie w internecie fotografii pomnika wystawionego na stałe w miejscu 26 publicznym.

28 PRZYKŁADY NADUŻYĆ Na seminarium dyplomowym prof. A student X napisał pracę dyplomową. Prof. A następnie włączył duże fragmenty tej pracy do artykułu, który podpisał swoim nazwiskiem. Student X pisząc pracę zaliczeniową znalazł wiele informacji związanych z jej tematem w Internecie, postanowił skopiować je i pracę podpisał własnym nazwiskiem. Dr C przetłumaczył z języka angielskiego fragment książki innego autora po czym wstawił ten fragment do 27 pracy, którą podpisał swoim nazwiskiem.

29 PRZYKŁADY NADUŻYĆ Doktor C przeczytał artykuł doktora D, w którym znalazł tabelę, którą sam stworzył i zamieścił w swoim tekście, ale w tekście doktora Y tabela ta nie została oznaczona, jako pochodząca z tekstu doktora C. Doktor C opublikował w Internecie na swojej stronie zawodowej pierwszą wersję swojego artykuły, który został zamówiony przez inną instytucję niż ta, w której jest zatrudniony. Jej przedstawiciel zwrócił się z prośbą o usunięcie artykułu. Doktor C opublikował w Internecie na swojej stronie zawodowej prace zaliczeniowe studentów, niektórzy z nich wykorzystali je w swoich pracach dyplomowych, system Plagiat 28 wykrył zapożyczenia.

30 CYTOWANIE Cytuje się, gdy jest to uzasadnione (ustawa): wyjaśniania analiza krytyczna nauczanie prawa gatunku twórczości 29

31 CYTOWANIE Główne sposoby wyodrębnienia fragmentów przytoczonych za innymi utworami Wzięcie w cudzysłów czyli: Zmiana czcionki w stosunku do tekstu podstawowego (kursywa, zmniejszenie, inny kolor) Wyodrębniony fragment powinien być uzupełniony przypisem z podaniem autora i innych danych źródła cytatu Na tyle dokładnie, aby można było znaleźć cytowany utwór Zgodnie z przyjętymi zwyczajami (wskazówki, instrukcje). 30

32 CYTOWANIE przytaczany utwór musi pozostawać w takiej proporcji do wkładu twórczości własnej, aby nie było wątpliwości co do tego, że powstało dzieło własne (wyrok SN z 2004 r.) Wykorzystywany w ramach prawa cytatu utwór powinien być przytoczony w niezmienionej wersji, w przypadku utworu wyrażonego słowami (np. literackiego) w wersji dosłownej, w literalnym brzmieniu Dopuszczalne są skróty, ale też je trzeba oznaczyć trzema 31 kropkami lub [ ]

33 CYTOWANIE - NADUŻYCIA Cytowanie zbyt obficie Cytowanie w innych celach niż dozwolone Cytowanie przypadkowych fragmentów, a nie tych reprezentatywnych dla poglądów autora Cytowanie specjalnie dobranych fragmentów, które nie są reprezentatywne dla poglądów autora, wypaczają sens utworu Cytowanie bez podawania danych autora i/lub źródła Cytowanie bez oznaczania 32

34 CYTOWANIE - PLAGIAT Przykładowe rodzaje plagiatu: Całościowy: plagiator cały utwór cudzy przedstawia jako własny Redakcyjny: plagiator przedstawia kompilację fragmentów cudzych utworów jako utwór własny Częściowy: plagiator jest autorem części tekstu, duże nieoznaczone fragmenty są jednak cudze Cytatowy: plagiator jest autorem większości tekstu, nie oznacza jednak wykorzystanych fragmentów utworów cudzych Częściowo-cytatowy: plagiator wykorzystał dużą część cudzego tekstu, oraz fragmenty innych tekstów 33

35 KARY DYSCYPLINARNE Upomnienie Nagana Nagana z ostrzeżeniem Zawieszenie w określonych prawach studenta na okres do jednego roku Wydalenie z uczelni 34

36 BIBLIOGRAFIA Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji Dz.U nr 47 poz Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U Nr 24 poz. 83 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. prawo własności przemysłowej (Dz.U Nr 49 poz. 508 z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz.U nr 128 poz z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 26 czerwca 2003 r. o ochronie prawnej odmian roślin (Dz.U nr 137 poz z późniejszymi zmianami). Ustawa z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.U nr 171 poz. 1206). Cygan T., Cygan W., Ochrona własności intelektualnej w pigułce, RIG, Katowice, Kozłowska M., Ochrona Własności Intelektualnej, Urząd Patentowy RP, Stanisławska-Kloc S., Zasady wykorzystywania cudzych utworów: prawo autorskie i dobre obyczaje (etyka cytatu), Diametros nr 19,